BIJ DE DOOD VAN EEN PATRIARCH
Groot geleerde en
tragische figuur
Vader van het atoomtijdperk
persoonlijke
geschiktheid
Langzame carrière
Relativiteitstheorie
Sleutel tot het heelal
Uitkering bij
vorstverlet
beperkt
Dr. Veldkamp waarschuwt:
„Betracht matigheid bij
het stellen van looneisen
en prijzen"
Bescherming
Veestapels
in beslag
genomen
Panta Rhei
euk
DEBRAIINE
Kernenergie brengt nieuwe
verantwoordelijkheid mee
D
RAAD VAN BEROEP;
öiede bepalend
bij promoties
Het is mij een raadselwaarom
ik zo beroemd ben
J
ALGEMEEN WAARBORGFONDS:
belangrijke loot aan credietsysteem
Boeren weigeren
dieren te laten
inenten
KOMT ALLEN A.S. ZATERDAG
Pax Romanadnjeenko
Bert Haanstra
V..
J
DINSDAG 19 APRIL 1955
PAGINA
Utrechtse politiemannen
ln het ongelijk gesteld
Kathol
ieke Illustratie
Voor bouwvakarbeiders
Gearresteerde stakers
C.P.N. WENDT ZICH
TOT JUSTITIE
Landbouwschap verzoekt
Tweede Kamer:
Boter vrij van omzet
belasting
Pro Ecclesia voor
J. J. Zwetsloot
Jaarvergadering Van
Gelder en Zonen
Voetbalvlegels
in actie
,nation'ale.betogino
AMBON KOMT, VRUTab.UiktMt.
ticicir dt Hontrustbtdlè-n in Den Hang.'
Aanvang: half vier - Toegang vrij
ALBERT
EINSTEIN
Were'd heeft hel bericht vernomen van de dood van Albert Einstein.
Een van een patriarch. Een patriarch van de moderne natuurkunde,
«ind ??'r'arch in ballingschap, want in 1933 verliet hij de oude wereld en
Us dien is hij er nimmer weergekeerd,
rel Cre krantenlezer herinnert zich de markante kop van deze beroemde
seh rt*e' ,®en Keestig gelaat, vol enigszins schuwe vriendelijkheid, met
jj J"Pe. tintelende ogen, die over de hoornen rand van een bril heen, de
dip0» r aanzien, een golvende, witte haardos. Het gelaat van een man,
ku Vertoeven pleegt in de wereld des geestes. Maar het zou ook het gelaat
nnen zijn van een kunstenaar, van een musicus.
ls echter het gelaat van een geleerde, een geniaal natuurkundige, een
eeu groo*s*e physici de grootste misschien wel van de laatste halve
heicT' ^Cn man' w'ens genialiteit nog werd overtroffen door zijn beroemd-
De
wegen der populariteit zijn soms wonderlijk. Dat geldt zeker voor zijn
te Val «T i »««i '-ji'
lez Want wiskundige formules zijn geen boeiende kost voor kranten-
f0 ers- En toch maakten formules hem bekend bij het grote publiek. Zijn
mitM S' zoals de vermaarde formule E m c 2, doken in de bladen op
"taa i1 'us?cn het aanspoelsel van de dagelijkse nieuwsvloed en de lezers
Wa r. n' n'e^ hegrypend, ernaar als naar een magische toverspreuk. Dat
ïeiV-?tS' Wat Einstein's begrip te boven ging. „Het is mij een raadsel", zo
Sen eens> „waarom ik zo beroemd ben. Ik heb maar enkele verhandelin-
Dat ?eschreven, waarvan maar een enkeling in de hele wereld iets begrijpt."
recht tste' van die en'ieling, gaat iets te ver, maar overigens kon hij met
rpiii- z!ch erover verbazen, dat zelfs cabaretzangers zich met hem en zijn
a«viteitstheorie bezighielden.
Albert Einstein was een groot ge-
rde. Een baanbreker, een omwen-
aar, wiens gedachten over de grond-
agen der natuurkundie aan deze de
Seljjkheid hebben geschonken om de
ge vlucht te nemen, wélke zij in on-
dagen genomen heeft en waardoor
hem de „vader van het atoom-
Perk" heeft kunnen noemen.
daarnaast was hij een groot,
tni„„ ,?s„ een eerlijk en een be-
Kisr'h mens- Maar tegelijk een tra-
de w .'guur, die, niet a-religieus, op
lijke &n- e basis van een in de letter-
Sche Zia van het woord philantropi-
Sch„! d'esseitig-humanitaire levensbe-
grin mg' worstelde met het Godsbe-
hiet riVan z'J'n' Joodse voorvaderen en
het h - ^uric'amentele oergegevens van
ZonHC ijk denken over wilsvrijheid,
ae> straf en verlossing. Een tragi-
Etrw.^e,ïtraIe Raad van Beroep te
daan heeft Maandag uitspraak ge-
te,. 1,1 het appèl, door de burgemees-
be8ij a.n Utrecht ingesteld tegen een
te >s ?,lng van het ambtenarengerecht
kweBt; ravcnhage inzake een promotie-
certï het Utrechtse politiecorps,
den »b!L aSenten van dit corps voel-
het 0n'onlangs bij een promotie in
biet "?ehJk gesteld omdat collega's
Ware„ fir dienstjaren tot hoofdagent
**biée«* noemd, aangezien door de bur-
"hitena a's hoofd der politie niet uit
gas "let het aantal dienstjaren
Verre ..J1"1? gehouden, zoals tot dus-
gele, hruikclijk, maar er ook was
P bekwaamheid en geschiktheid.
Verzeker0!.011 tegen deze methode in
het ambtenarengerecht te
en eisten het ongedaan
's-Gr"av "u "et ambtenarengerecht
blaken ,?a8e en eisten het ongec.
btoveerrtan de benoemingen der gepro-
verder in\met m'nder dienstjaren en
§?PasssoL?u n P,aats promotie van de
"stjaren n met het grootste aantal
Het
laatste ambtenarengerecht wees
deze
terhgstelT,0nderin8 t0e' maar wees de
af, ya lnS van de gepromoveerden
•heeste^ 0626 beslissing ging de burge-
Centrai Utrecht in beroep bij de
"itSpraak aad te Utrecht, die bij zijn
•genten beroep van de veertien
jj als ongegrond verwierp.
de bursl*^® is uitgemaakt, dat het door
stanH van Utrecht ingeno-
2°k ander1311?1' dat baast anciënniteit
r" bekwa nU, Jbptoren als geschiktheid
?en Wordeamhe'd tot uitdrukking kun-
den beschrebracht* aIs juist kan
houwd.
2lY0WoendeNederlandse katholieken
aelkkende nnK n-d' dat de verbazing-
l. grote a„t-01iw 'n West-Duitsland ook
S rk^bouaw™eit °P het terrein van de
he» Uvv van -vat en dat men zowel bij
ke„, herstel v?leuwe godshuizen als bij
Uit„ n van et? gedeeltelijk verwoeste
Vinriaat; onv-e?fheel bieuwe opvattingen
tiiseu11 zowel 'bgen welke hun grond
ai u 'deeën n? e'gentijdse architecto
de t?r°evendo ~7 vooral - in de nog-
terpPfitse rf0Hgodsdie.bstige situatie in
Ssante dinee6n' .^'e daarover in-
het 8rote rennrt1 Wl1 lezen' vindt ze in
Hof, Urnmer over d't thema in
«5nuVk geï,lncfdeZe week door J- W.
Slot Zeer kaPaweeId met een groot
Vol Van de r»„„?enstieke foto's. Het
bUd.r?de nurnmen aT8eT,versch«nt in het
een nSldebt van \r' P' H- van Eechoud
Ieeks bii/^ra ^ieuw~Guinea, begint
tal „de g0udpri aSeb over dit „eiland
ts er achtige f t 1 er zijn een aan-
te t «en instruntiLbij afgedrukt. Verder
erdale'btekenini artikel met een gro-
aÜe t?S' die de „L°yefr de E 55 te R°t
foonr.f.bu tn„ .grootste zal worden van
T,.?ns land gehouden ten-
VaSH3nT^ra\^s 55" gew«d
sche figuur die, wereldverbroederaar
en pacifist van diepste overtuiging, door
het leven geleid werd naar het vader
schap van het schrikkelijkste moord
werktuig van de moderne tijd, de
atoombom.
In de Württembergse stad Ulm
werd Albert Einstein op 14 Maart 1879
uit Zwabisch-Joodse ouders geboren.
Een jaar later verhuisde het gezin naar
München, waar hij zijn kinderjaren door
bracht.
Schoolknapheid is de hoogste graad
van middelmatigheid, heeft prof. Jel-
gersma, naar ik meen, ooit gezegd.
Aan deze schoolknapheid heeft het Ein
stein ten enenmale ontbroken. Op de
katholieke school waar hij zijn lager
onderwijs ontving en ook op liet Mün-
chense Luitpold Gymnasium.
Toen hij 15 was verhuisden zijn ou
ders naar Milaan. Maar Albert, die zijn
studies niet mocht onderbreken, bleef
in München achter. Niet lang, want hij
voelde zich een eenzame te midden
van zijn medeleerlingen. Het Duitse
regiem lag hem niet en hij ging zijn
ouders achterna met het vaste voorne
men afstand te doen van zijn Duitse
staatsburgerschap.
De studie aan de Polytechnische
School in Zürich trok hem aan. Maar
ondanks zijn wiskundige aanleg, zakte
hij voor het toelatingsexamen en moest
Op zijn 70ste verjaardag kwam een aantal Joodse vluchtelingetjes de geleerde
gelukwensen ir zijn huis te Princeton.
tot de algemene relativiteitstheorie en
publiceerde met de grote Nederlandse
natuurkundige Lorentz en met Minkow
ski het werk „Die Relativiteitstheorie".
Een jaar later, in Maart 1917, vestigde
het officieel orgaan van de Britse astro
nomen de aandacht op een mogelijkheid
om de theorie van Einstein te verifi
ëren, namelijk de zonsverduistering van
29 Maart 1919. Er werden twee expe
dities uitgerust, de ene naar Sobral in
Noord-Brazilië en de andere naar het
Prinseneiland in de Golf van Guinea.
In November van het jaar 1919 maakten
de astronomen bekend dat de waarne
mingen de bevestiging hadden gele
verd van zijn theorie.
In 1922 werd hem de Nobelprijs
voor natuurkunde toegekend. Het was
in die jaren, dat Einstein en zijn theo
rie een ongehoorde belangstelling-
kreeg, die ver van het ter
rein, waar zij thuishoorde, de natuur
kunde vooral door het verwarde
en opgewonden geschrijf van van hun
stuk geraakte filosofasters ontaardde
in een soms laag bij de grondse popu
lariteit.
Toen Hitier aan de macht kwam werd
de tijd moeilijk voor een eerlijk man
als Einstein, die tijdens de eerste we
reldoorlog geweigerd had zijn naam te
zetten onder het beruchte manifest der
92 geleerden, dat de schending van Bel-
gië's neutraliteit moest goedpraten en
die zich een overtuigd aanhanger van
de Zionistische gedachte had getoond.
In Juli 1932 vertrok hij naar België, om
een congres bij te wonen. Hij bleef een
tijd in België en daarna in Nederland
en ging toen naar de Verenigde Staten.
Daar had een paar jaren tevoren een
Amerikaan, Leo Bamberger, samen
met zijn zuster vijf millioen dollar ge
schonken voor de oprichting van het
nu beroemde „Institute for Advanced
Studies" te Princeton, New-Jersey.
Aan dit instituut, dat nu voor de V.S.
ongeveer de plaats inneemt welke Niels
Bohr's befaamd instituut voor theore-
rd?Pe'ntèkenintief artikal met éen gro-
?"e tat' die de'"g °Yetr de E 55 te Rot-
0ohstP?u to? i zal worden van
rtT ljigen Tu?0ns d gehouden ten-
V-A LPagina'a z«n gewijd
y,^cler n sprekend 4.van de Paus, niet
k ^te'rVa" Zeer Van de Heilige
hezoekreportairp Ji genomen. Een
d<> Va" een tol deelden van het
s?s®rio Y°0rjaarsho erdtal Kamerleden
N ditmaal 0arsVDe Punische fo-
dYSUAztèerIands mod m,ngrad gewijd.
2 f* "ertelt IYedewerker in Zuid-
Sanstn8°ori Jan r? .de Gouden Pago-
a°de s„. j har schrijft over
de van Nederland.
terug naar een Zwitserse kantonnale
school.
Na het beëindigen van zijn studie
lukte het hem niet een assistentschap
te verwerven en hij moest genoegen
nemen met een eenvoudig baantje
bij de Octrooiraad te Bern. Nog voor
hij afstudeerde was hij Zwitsers
staatsburger geworden.
Met drie publicaties in de loop van
het jaar 1905 hij was toen 26 jaar
oud begon zijn wetenschappelijke
carrière. Zij veroorzaakten echter niet
op slag een revolutie, maar trokken
slechts langzaam de aandacht. Het
waren zijn proefschrift over de zo
genaamde Brown'se beweging, een
„Nieuwe wijze voor het bepalen van
de afmetingen der moleculen", een
verhandeling over „De electrodynami-
ca van bewegende lichamen", die de
grondslag bevatten voor zijn relativi
teitstheorie en een beschouwing, waar
in hij de twee tegenstrijdige oude theo
rieën over het licht, de corpusculaire
en de golftheorie, met elkaar tot ver
zoening bracht. Het licht bleef zijn
karakter van een golfvoortplanting
behouden, maar waar het de materie
betreft, gedraagt het zich, alsof het
uit deeltjes bestaat, de zogenaamde
lichtquanten.
Geleidelijk aan kwam de erkenning.
Maar het was blijkbaar wat pijnlijk om
voor de jonge Octrooiraad-employé een
leerstoel in te ruimen en eerst via een
privaat-docentschap te Bern werd hij
buitengewoon hoogleraar te Zürich. In
1911 ging hij als gewoon hoogleraar naar
Praag en in 1914 werd hij gewoon hoog
leraar in Berlijn, waar hij tevens di
recteur werd van het Kaiser Wilhelm
Institut voor natuurkunde.
In het jaar 1916 breidde hij zijn bij
zondere relativiteitstheorie van 1905 uit
tische physica in Kopenhagen in de oude
wereld innam, werd Einstein in 1933
verbonden.
16 jaar later, begin Januari 1950,
ging de naam van Albert Einstein
nogmaals op geruchtmakende wijze
door de wereldpers, omdat hij een
nieuwe theorie had gepubliceerd,
waarin „het ganse universum in een
formule" zou worden samengevat en
die dus „de sleutel tot het heelal"
zou bevatten.
Het rumoer was sterk overdreven,
al was het slechts een zeer zwakke na
galm van het rumoer rond de relativi
teitstheorie. Einstein zelf had het zware
woord van de „sleutel tot het heelal"
trouwens niet in de mond genomen.
Het betrof een generalisatie van Ein
stein's zwaartekrachttheorie, een zoge
naamde algemene „veldtheorie", waar
naar de geleerden ook Nederlandse
geleerden, als Schouten, van Dantzig
e.a. sinds de poging van Weyl in
1918 op zoek waren. Voor vakkringen
was het niets nieuws, want rond 1930
had Einstein er al over geschreven en
in 1945 en 1946 had hjj weer publicaties
aan dat onderwerp gewijd. Maar in
1948 had hij daar nog eens een samen
vatting van gegeven en in de toen op
komst zijnde derde druk van zijn boek
„The meaning of relativity" zou hij
erop terugkomen.
Nu is de eenzame kluizenaar van
Princeton gestorven. Een groot geleer
de, een nobel mens, een man, die een
hele generatie van jeugdige physici
heeft weten te inspireren. Een man,
die veel heeft oegrepen en toch veel
niet vermocht te verstaan. Een man,
die ten aanzien van de eeuwige dingen
niet verder wist te komen dan een
idealistische levenshouding, een vaag
zwevend Godsbegrip en de bittere uit
spraak „Raffiniert ist der liebe Gott,
aber boshaft ist Er nicht".
Moge de Liefde van die „liebe Gott"
zijn deel geworden zijn.
MR. H. C. M. EDELMAN.
Einstein tijdens een radiotoespraak voor de N. B. C.
en in de vierde plaats het
De bouwvakarbeiders zullen in de toe-j door de middenstand, zowel in pri-
komst niet meer ongelimiteerd steun kun
nen krijgen uit het Risicofonds, wanneer
de weersomstandigheden het werken in de
bouwsector onmogelijk maken. Werkgevers
en werknemers in het bouwbedrijf zijn
overeengekomen, dat de bouwvakarbeiders
tijdens vorst gedurende 24 dagen per uit
keringsjaar uit het Risicofonds zullen
worden betaald en niet meer. zoals tot nu
toe het geval was, gedurende de gehele
vorstperiode.
Wanneer de vorst ook na deze 24 dagen
nog aanhoudt, vallen de arbeiders in de
werkloosheids- en wachtgeldregeling.
De leden van de Tweede Kamer S. de
Groot, G. Wagenaar en H. Gortzak,
en het lid van de Eerste Kamer tevens
lid van de raad van Amsterdam, de
heer J. Brandenburg, hebben zich met
een schrijven gewend tot de officier
van justitie te Amsterdam naar aan
leiding van de arrestaties en verhoren
van diverse leden van het Amster
damse overheidspersoneel.
Zij zeggen daarin, van mening te
zijn, dat in de Nederlandse rechtsple
ging staking, ook van overheidsperso
neel, niet strafbaar is. Verklaren zich
volledig solidair met de gearresteerde
personen en verzoeken de officier in
dien hij een en ander in strijd met de
wetten zou achten, ook tegen hen een
justitiële vervolging te doen instellen,
teneinde juridische klaarheid in deze
te verschaffen.
Zoals gemeld zou een eventuele
strafvervolging kunnen worden inge
steld op grond, van de artikelen 358 bis,
ter en quater van het Wetboek van
Strafrecht, en op grond van art. 131
W.v.S.
In verband met de bestaande vrijstelling
van omzetbelasting op margarine, welke
thans tot grondstoffen voor margarine
wordt uitgebreid, dringt het landbouwschap
er bij de Tweede Kamer op aan om deze
vrijstelling ook voor boter te verlenen.
Zuiks klemt zeer. aldus het landbouwschap,
in verband met de slechter wordende con
currentiepositie bij de uitvoer van boter.
Voorts wordt aangedrongen op ruimere
vrijstelling van omzetbelasting op meng
voeders. Dit zou de kwaliteit dezer voe
ders ten goede komen. Verzocht wordt
voorts de vrijstelling op diensten van die
renartsen bij de bestrijding van tuberculose
en mond- en klauwzeer, te herstellen.
In verband met de fluctuerende inkom
sten der land- en tuinbouwbedrijven ver
zoekt het landbouwschap de mogelijkheid
open te stellen om de inkomsten-opgaven
over enige jaren te mogen middelen.
Het betuigt zijn instemming met het plan
om de vrijstelling van overdrachts-, liqui
datie- en overlijdenswinst van 5000 tot
7500 te verhogen.
De heer J. J. Zwetsloot is bij zijn af
scheid als redacteur van de Gelderlander
pers te Nijmegen onderscheiden met de
Pauselijke onderscheiding „Pro Ecclesia et
Pontifice" De heer Zwetsloot heeft de
leeftijd van 70 jaar bereikt en gaat met
pensioen. Hij is 26 jaar aan de Gelderlan
der verbonden geweest.
„Aan de vooravond van het tweede lustrum van onze bevrijding bestaat
er reden tot tevredenheid, echter niet tot zelfgenoegzaamheid. Dit laatste
zou het geval zijn, indien wij de gevaren, die ons in de toekomst zullen be
dreigen, zouden onderschatten. Een van deze gevaren is het optreden van
een onverantwoorde loon- en prijzenbeweging, die onze tot dusver behoor
lijke concurrentiepositie tegenover het buitenland zou schaden en daarmee
de noodzakelijke uitbreiding van onze export onmogelijk zou maken. De
gevolgen daarvan, ook voor de middenstand, behoeven nauwelijks enige
toelichting. Tegen deze achtergrond moet men het handelen van de regering
beschouwen. Het is daarom, dat een ernstig beroep wordt gedaan op de
werknemers om matigheid te betrachten bij het stellen van looneisen; en
het is daarom, dat eenzelfde beroep, maar dan met betrekking tot de prijzen,
is gericht tot de ondernemers in industrie en handel."
i
de bedrijfsinrichting en eventueel van
de voorraad, terwijl, indien nodig, een
deel van dit crediet gereserveerd kan
worden voor een huurgarantie.
Deze moeilijkheden bij het scheppen
van deze' mogelijkheden in andere
branches zijn aanleiding geworden een
oplossing te zoeken, waardoor de tot
standkoming van waarborgfondsen be
vorderd zou kunnen worden.
De stichting algemeen waarborgfonds
voor de middenstand, tot stand geko
men door samenwerking van de vier
middenstandsbonden en de overheid,
zal nu tot taak hebben aanvragen voor
hypothecair-, inrichtings- en ook over-
namecrediet te onderzoeken en te ad
viseren. Dit advies zal voor wat het
hypothecair crediet betreft worden uit
gebracht aan het ministerie van Eco
nomische Zaken en ten aanzien van
het inrichtings- en overname-crediet
aan de middenstandsbank.
In de algemene jaarvergadering van
aandeelhouders van Gelder en Zonen
werd van bestuurszijde medegedeeld,
dat de vennootschap, wat de irijs van
courantenpapier betreft, afhankelijk is
van de wereldmarkt. Er zijn wel invoer
rechten, maar daar staat tegenover, dat
Nederland ook importeert uit landen,
die zelf de grondstoffen bezitten, zodat
er een behoorlijke concurrentie is.
Van de synthetische papiervezel is
nog geen concurrentie te vrezen, daar
deze te duur is.
In verband met de mededeling in het
jaarverslag, dat plannen zijn ontworpen
voor de aanplant van papierhoutleve-
rende naaldbossen in Suriname, werd
verklaard, dat in het Zuidelijk deel der
Ver. Staten deze houtsoort met succes
is gebruikt.
Ir. Hubyecht werd met algemene
stemmen tot directeur benoemd. De af
tredende directeur, de heer C. F. D.
Beuker, werd tot commissaris benoemd,
in welke kwaliteit mr. H. F. van Leeu
wen werd herkozen, beiden eveneens
met algemene stemmen.
Van aandeelhouderszijde en van be
stuurszijde werden waarderende woor
den gesproken tot de heer Beuker en
tot de heer N. F. Allan, die wegens zijn
hoge leeftijd ontslag nam als commis
saris.
Spanje is een mooi lui
land, als ik mijn kennis,
die er net vandaan komt,
mag geloven. Het enige
waar ze zich daar druk om
maken zijn de stierenge
vechten heb ik wel begre
pen. En dat is - ik zie nog
steeds door de ogen van
mijn vriend - dan maar
een barbaars spelletje, waarbij de
stier bar mishandeld wordt; en soms
de toreador ook.
„Hebben ze er geen Vereniging
voor de Bescherming van dieren?"
vroeg ik hem.
„Jawel", antwoordde hij. „En wan
neer die geld te kort komt organi
seert ze ter spekking van de kas een
stierengevecht".
Aldus sprak de staatssecretaris van
economische zaken, dr. G. M. J. Veld
kamp hedenmorgen te Amsterdam in
een rede ter gelegenheid van de instal
latie van het bestuur van de Stich
ting Algemeen Waarborgfonds voor de
Middenstand. Hij gaf daarbij nog eens
een overzicht van de middenstandspo-
litiek van de regering.
De staatssecretaris betoogde, dat de
middenstandspolitiek vier grondslagen
heeft. Daar is in de eerste plaats de
grondslag van het ordelijk economisch
verkeer, waartoe de middenstandswet
geving en daaronder in het bijzonder
de vestigingswetgeving strekt; in de
tweede plaats de productiviteitsbevor-
dering, waartoe een intensieve research
en een juist gerichte voorlichting moet
strekken; in de derde plaats een be
vredigend stelsel van credietregelingen
zelfdoen
vaatrechtelijke als in publiekrechtelij
ke organisatievormen.
Het huidige specifieke middenstands-
beleid, zo ging de heer Veldkamp
verder, is gericht op de uitbouw en
de afbouw van deze grondslagen en
hieraan wordt met kracht en met
voortvarendheid gewerkt. Wederom is
nu een belangrijke loot aan ons cre-
'dietsysteem toegevoegd, uniek in West-
Europa en ook daarbuiten.
Sprekende over de stichting alge
meen waarborgfonds voor de mid
denstand, ging dr Veldkamp nader
in op de credietpolitiek van de over
heid en op de nieuwe credietvorm.
In het algemeen ontmoet de mid
denstand bij het opnemen van cre-
dieten voor de financiering van kort
stondige vermogensbehoeften weinig
of geen moeilijkheden. Geheel an
ders is het gesteld met de voorzie
ning in de toegenomen behoefte
aan langerlopend crediet. In al deze
gevallen wijst de practijk uit, dat
de middenstand in deze vermogens
behoefte moeilijk kan voorzien. De
overheid nu heeft het zich tot haar
taak gerekend in deze leemte in de
credietvoorziening aan de midden
stand te voorzien en de helpende
hand te bieden door een aantal
credietregelingen in het leven te
roepen onder overheidsgarantie.
De na de oorlog sterk gestegen
bouwkosten en materiaalprijzen maak
ten het voor vele jonge middenstan
ders moeilijk in het bezit te komen
van een eigen bedrijfspand, zo lichtte
spreker toe. Met grote waardering mag
melding worden gemaakt van het feit,
dat de organisatie van de kruideniers
als eerste tezamen met fabrikanten en
grossiers is gekomen tot oprichting van
een waarborgfonds teneinde jonge vak
bekwame branchegenoten door het
verlenen van een vestigingscrediet in
de gelegenheid te stellen een eigen
zaak te beginnen. De overheid bewees
haar volledige instemming met dit
streven door zich voor een gelijk be
drag als hetwelk door particulier ini
tiatief was bijeengebracht, garant te
stellen. Ofschoon deze credietvorm
doeltreffend werkt en ook in de toe
komst stellig ook alle reden van be
staan behoudt, leidde zij tot dusverre
in hoofdzaak tot het overnemen van
bestaande ondernemingen door pas be
ginnende middenstanders. De behoefte
bleef evenwel bestaan aan regelin
gen die jonge middenstanders in de
gelegenheid zouden stellen nieuwe be
drijfspanden te laten bouwen of aan
te schaffen. Vooral in de nieuwe wij
ken kwamen deze beginnende midden
standers, die over het algemeen ge
nomen financieel weinig draagkrach
tig zijn, moeilijk aan bod. Het bleek
noodzakelijk te komen tot de instel
ling van een hypothecair crediet en
een inrichtingscrediet. Eerstgenoemde
credietvorm opent de mogelijkheid hy
pothecair crediet te verlenen voor de
eigen bouw door middenstanders van
bedrijfspanden of aanschaffing daar
van voor de eerste maal. Het inrich
tingscrediet beoogt de financiering van
Te Staphorst zijn Maandag de vee
stapels van drie veehouders in beslag
genomen, omdat deze veehouders op
grond van gewetensbezwaren hadden
geweigerd hun veestapels aan reactie
proeven op tuberculose te onderwer
pen. Deze kwestie heeft reeds een lange
voorgeschiedenis gehad; zij is ook reeds
voor de Zwolse rechtbank behandeld,
nadat de bezwaarden tevoren hun
standpunt bij de minister van Land
bouw hadden uiteengezet. Zij verkla
ren dat de minister hun ontheffing
van de verplichting heeft verleend, wat
van overheidswege echter wordt tegen
gesproken. De rechtbank legde een
boete op, wat echter niet tot gevolg
heeft gehad dat de betrokkenen hun die
ren voor controle lieten inenten.
De inbeslagneming van de gehele
rundveestapel wekte grote verontwaar
diging bij de betrokken boeren, die ove
rigens passief toezagen toen hun die
ren onder toezicht van ambtenaren en
rijkspolitie werden weggevoerd. De be
trokken boeren blijven volharden bij
hun eenmaal ingenomen standpunt, dat
hier sprake is van dwang, welke in
druist tegen hun geloofsovertuiging.
Te Napels zijn voetbalvlegels
in actie geweest. Bij een wedstrijd
tussen Donnaregina en Caprese voor
de Italiaanse competitie bleek een
aantal toeschopwers zijn misnoegen
over de wijze, waarop de scheids
rechter zich van de leiding kweet,
niet anders te kunnen uiten, dan het
veld op te stormen en de arbiter
te lijf te gaan. Deze moest met ern
stige kwetsuren naar het ziekenhuis
worden overgebracht, evenals twee
andere personen, die getracht had
den de aangevallene in bescherming
te nemen.
De politie verrichtte verschillen
de arrestaties, doch wegens gebrek
aan bewijs moest men de gearres
teerden spoedig weer loslaten.
Advertentie
Advertentie
I'
is erger dan pijn!
Onmiddellijke verlichting en
spoedige genezing van Uw
huidaandoening geeft het
beroemde huidgeneesmiddel
In aanwezigheid van mgr. Efrem
Forni, apostolisch nuntius te Brussel,
mgr. Var.' Wayenbergh, rector-magnifi-
cus van de Leuvense alma mater, mgr
Suenens, hulpbisschop van Mechelen,
en verschillende andere prelaten en
hoogwaardigheidsbekleders, is in het
kasteel te Arenbergh-Leuven de studie
bijeenkomst van Pax Romana, de inter
nationale vereniging van katholieke
intellectuelen, gehouden.
Het algemeen thema voor deze studie
dagen was gewijd aan de menselijke
betrekkingen in verband met de kern
energie.
Aan het slot van de bijeenkomst
werden conclusies goedgekeurd, waar
in o.m. verklaard wordt, dat de pro
blemen van de kernenergie het nodig
maken de positie van de geleerde en
cje rol van de wetenschap in de be
schaving op gedeeltelijk nieuwe ba
sis andermaal te overwegen en de
ernstige morele, politieke en sociale
problemen die door de toepassing van
deze energie zijn ontstaan onder ogen
te nemen.
Na de wetenschappelijke roeping en
de omstandigheden waaronder de taak
van de vorser wordt verricht te heb
ben aangegeven, stellen de conclusies
vast, dat de mensheid voor een dubbele
taak staat: het vreedzaam gebruik van
de kernenergie uitbreiden en de ramp
van de atoomoorlog voorkomen.
De obsessie van het gevaar van een
atoomoorlog mag ons niet de ellende doen
vergeten van een groot deel van het
mensdom, dat geteisterd wordt door
honger, ziekte, verdrukking en een
maatschappelijke toestand die de mens
onwaardig is, aldus de conclusies.
In verband met al deze verantwoor
delijkheden, zo verklaren de opstellers,
moeten de katholieken hun inspanningen
vergroten, om in staat te zijn, verlicht
door het geloof, over deze kwesties ge
gronde oordelen te vellen en de nodige
initiatieven te nemen.
'■if -
ezer dagen heeft Bert
Haanstra voor zijn film
Panta Rhei een Ameri
kaanse onderscheiding gekre
gen. Hij had er al een paar
gehad, met name voor zijn
Spiegel van Holland, die hem
zelfs het lidmaatschap van de
algemene jury van Cannes
heeft bezorgd, een werkzaam
heid, waar hij nogal tegen op
zag. Haanstra behoort name
lijk niet tot die filmmensen,
die er op uit zijn de reclame-
lichten op te zoeken. Hij is
een stille werker, die zijn werk
zo goed mogelijk doet, maar
die toch wel wat geluk heeft
gehad in zijn carrière. Want
die eerste film van betekenis,
die hij gemaakt heeft, te weten
Spiegel van Holland, is meer
opgevallen door de vqndst van
het omgekeerde beeld, het
spiegelbeeld, dan door de ver
diensten van het werkstuk zelf.
Waarmede weer niet gezegd
wil worden, dat het geen ver
diensten heeft. Die heeft het
zonder twijfel, maar men kan
zich wel voorstellen, dat een
festivalpubliek zich gemakke-
lijk geestdriftig laat maken door een nieuwigheidje. En dat was Spiegel
van Holland. Over die film is een en ander te doen geweest in het vader
land. Het idee van de omgekeerde beelden was niet van Haanstra zelf,
70 werd. gezegd, maar van een vriend. Dat moge waar zijn, maar de ma
nier, waarop Haanstra de vondst heeft toegepast en uitgewerkt, ver
diende bewondering. Wat hij waan. was. bewees hij trouwens een jaar
later, toen hij met zijn Panta Rhei voor de dag kwam, waar de bewe
gingen in de natuur, de bewegingen van wolken, vogels, licht en schaduw
het thema vormen. Hier werd destijds de vraag gesteld, of Haanstra
niet meer camerawerk dan rhythmisch filmwerk had verricht. De vraag
was niet helemaal ongemotiveerd, maar dat hij het vak aan kon, bewees
hij in een reeks filmsdie. hij voor de B. P. M. maakte over het winnen
en verwerken van aardolie. Een nuchter onderwerp, zal men zeggen,
maar wij herinneren ons toch een fragment, waarin hij de bouw van een
boortoreh filmisch componeert op een wijze, die hem de gelijke maakte
van niemand minder dan Robert Flaherty in zijn Louisina Story.
Dat men bij hem steeds let op zijn camerawerk is te danken, of lie
ver te wijten aan zijn aandeel in een niet nader te noemen, maar
fschuvielijke sprookjesfilm, waarvan men in waarheid zeggen kan, dat
alleen het camerawerk voortreffelijk was. Dat was Haanstra's camera
werk en het was zo bijzonder geslaagd, dat hij daarna gemakkelijk toe
gang vond tot de filmproductie. Op het ogenblik werkt hij nog steeds
"dn zijn films voor de B. P. M., die hem blijkbaar de vrijheid gunt
waar hij recht op heeft.
Twee jaar geleden heeft Hans Richter, die uit New York was geko-
en om zijn oude Nederlandse vrienden te bezoeken, het werk van
'laanstra gezien. Hij was er over te spreken, maar stond toch even ver
baasd, toen hij met Haanstra kennis maakte. „Als hij niet zo bescheiden
was, 'zou ik hem voor een filmster hebben gehouden. Nu blijkt hy
waarachtig een filmmaker te zijn". „A good one", zo verzekerde Richter,
''et oordeel van Richter zal Haanstra geen kwüad doen. Hij behoort
dan ook tot de enkele filmers, die de goede naam van de Nederlandse
documentaire in de hele wereld bevestigen. Dat is al wat, vooral ornaat
wij het zonder speelfilms van formaat moeten stellen.
