ALPEN eisen slachtoffers
onder de rallyerijders
Veel brokken maar toch minder
dan het vorige jaar
wolf en de havik
T
SANATOG^
oï Wolf?
BEVRIJDINGSPUZZLE
r
Verschuivingen in
het klassement
5 doktoren
het misbruik van
laxeermiddelen
V.D.O. zegeviert
over D.T.S.: 10-9
fsCHEEPVMRIBERICHIEN)
L.lk...b.e.n
w&.&rï
Mens
Wij luisteren naar
PAGINA 4
waarschuwen tegen
Handbalcompetitie
Militaire hockey-elftallen
voor Nederland—België
T oerwagenrallye 1955
Nolten uit de Ronde
van Spanje
door
A. Rutgers van der Loeff-Basenau
Oplossing kruiswoordraadsel
van Dinsdag
V.
(Van onze speciale verslaggever)
Dat het rijden van een rallye geen sinecure is, hebben de voorbije vier en
twintig uur enkele tientallen deelnemers aan de zevende internationale Tul-
penrallye moeten ervaren. Geplaagd door slaap en vermoeidheid hebben zij
zich rechtop achter het stuur van hun wagens gehouden, tot zij erdoor
werden overmand en de strijd staakten. Wagens die de dag voor de rallye
begon nog werkelijke pronkstukken waren, die liepen als Zwitserse uur
werken, zagen er na die vier en twintig uur uit als wrakken, die helemaal
niet meer liepen of met een zo erbarmelijk lawaai, dat men ze alleen al uit
piëteit aan de kant zette. De heuvels in Auvergne en de Franse Alpen heb
ben in de nacht van Maandag op Dinsdag een geduchte bres geslagen in het
rallyeleger, dat hen in het absolute duister driest bestormde. Nadien hebben
de Col de Faucille, de Ballon d'Alsace en het geduchte circuit van Nörnberg
de genadeslag gegeven aan hen, die zonder brokken de Alpen waren over
gekomen. Een vijftigtal wagens moest uitvallen. Andere kregen ernstige
schade, die echter nog net zo kon worden hersteld, dat zij door konden rijden.
Ongelukken met een ernstiger karakter zijn evenwel niet uitgebleven.
Tijdens de klassementsproef in de be
klimming van de Col de Faucille bij het
rustige touristenpiaatsje Gex aan het
Meer van Genève, raasde een Dyna Pan-
hard zo lang op zijn hoogste toerental,
dat hij in brand vloog. De inzittende
equipe. W. R. Couwelaar en C. C.
Hora Siccema. kon er tijdig uitkomen
en het grootste deel van de bagage
redden. De wagen brandde echter hele
maal uit. Gendarmes, die lar.gs de route
stonden opgesteld, renden af en aan met
blusmiddelen, maar ze moesten die van
zover halen dat ze weinig meer uit
richtten. Door deze misère ging een
uur verloren voor degenen, die nadien
moesten starten. Zij kregen dat uur
grootmoedig toegewezen, maar daar
door ontstond een leemte in de kara
vaan, die de duizend controleurs langs
de weg geruime tijd langer bezighield.
De heer Van Wansum sloeg met zijn
Porsche over de kop en liep enkele ver
wondingen op. Een Triumph-sportwagen
kraakte met volle snelheid een deux
Chevaux Citroen, waarbij wonder boven
wonder ernstige ongevallen uitbleven.
Kort na de afdaling van de Ballon
d'Alsace verloor een Taucus een wiel,
waarbij de inzittenden van geluk moch
ten spreken, dat het niet tijdens de af
daling gebeurde, anders waren zij zon
der twijfel in het ravijn terecht geko
men. Een Borgward Isabella maakte een
buiteling, maar kon weer in zijn fatsoen
getrokken worden en zijn weg vervol
gen. Tientallen anderen kwamen on
zacht in aanraking met bomen en palen,
waardoor hun wagens danig gekreukeld
werden.
Desalniettemin is iedereen van me
ning, dat het aantal ongelukken dit jaar
bepaald minder is dan het vorige jaar.
Bij een geringer aantal deelnemers wer
den meer uitvallers en meer ernstige
ongevallen geregistreerd. Mede daardoor
hebben de organisatoren van de rallye
het parcours dit jaar gemakkelijker ge
maakt. De speciale etappes zjjn wjj
schreven het reeds minder in aantal
geworden. Daar staat tegenover dat de
lange routes tussen de speciale etappes
en het hoge gemiddelde dat daar ge
draaid moest worden, vele deelnemers in
de lagere klassen, geen tijd hebben ge
gund om hun wagens en zichzelf vol
doende te verzorgen. Dit geldt voorname
lijk voor de kleinere wagens, waar alles
uit gehaald moest worden, wilde men
niet door te laat passeren van de tijd-
contróles strafpunten oplopen. En slaap
kan een rallyerijder misschien nog wel
missen, maar hij moet op tijd zijn maal
tijden hebben men hoort Gatsonides
tenminste nauwelijks over iets anders
praten dan over eten evenals zijn
wagen op tijd zijn servicebeurt moet
ondergaan.
Hoe dat zij, ondanks alles is deze ze
vende rallye een bijzonder feest geweest
Het bleek gisteren draaglijk weer. Grote
wolkenstoeten dreven langs de hemel en
lieten voldoende ruimte voor de zon om
het verrukkelijke hoogland van de Jura
en de Vogezen tot volle glans te doen
komen. Kennelijk vermoeid jakkerden
de wagens niet meer zoals op de eerste
dag. De chauffeurs hadden minder vrees
dat zij hun gemiddelde niet zouden ha
len en deden het iets rustiger aan het
geen niet wegnam dat zij nog als dolle
mannen door de Franse en Duitse steden
jaagden. Het tempo bleek te hoog voor
de twee eigenaars van een Amsterdamse
broodjeswinkel, die in een Sunbeam
Alpine in een Volendams costuum waren
gestart. „Mijn'maat heeft hoogtevrees"
verontschuldigde de een hun débacle
En de ander zei: „Het lijkt wel een
race op de straten, niets voor mij".
Anderen bleken koelbloediger. Een
D.K.W.-rijder speelde het klaar om van
nacht in een speciale etappe in de
Franse Alpen zijn achteras, die ontzet
was. weer goed te monteren. Van een
Ford New Anglia, die opgefokt was en
bijzonder hoog geklasseerd, vlogen zo
maar pardoes twee banden af. Op de
veilingen werd een stuk verder gereden
maar dat haalde weinig uit. Twee uur
hebben de inzittenden gelopen om aan
nieuwe banden te komen.
Op de Col de Faucille is de grote klan
gisterenmorgen gevallen. BIJ de beklimming
van deze 1300 meter hoge berg met vele
pochten, is een grote verschui-
Tak vi.wm e?'en klMsement gekomen,
e t w dle met hun Mercedes 300
S L. door hun fantastische tijd op de heu
vels van Schaumsland de eerste plaats had-
ï;ero.verd. hebben die moeten afstaan
aan MartensEerllgh die met een Fiat 1100
zo vervaarlijk over het parcours vlogen, dat
ÜV,, t.*evr£esde Mercedes konden verdrin
gen. Maus Gatsonides die met zijn Standard
Ten tot dan toe op de derde plaats had
gestaan zakte terug naar de zeventiende.
vStiï. Schl,üt€r in °KW zag zich de
vijfde plaats ontnemen. Hij werd naar de
zevenae verschoven.
De Col de Faucille is een bekende ren
baan. Tien kilometer lang slingert zich een
weg in kronkels en bochten naar boven De
kwaliteit van deze weg is echter uitermate
Soed, zodat er hoge snelheden te bereiken
zijn. Het vorige jaar maakte daar de Zwit
ser Dettlinger met een Alfa Romeo Alfette
een gemiddelde snelheid van 100.6 kilometer
S5F «UrUr,a7sakw,reed. er met zijn Mercedes
juo fc.L. 84.5 Kilometer per uur uit Faulk-
ner volgde hem in zijn Aston Martin op de
voet. Toch bleek deze snelle rijder niet snel
genoeg geweest te zijn om op te schuiven
in het algemeen klassement, hij kreeg de
twaalfde plaats.
Gierend vlogen de rijders door de boch
ten het ging zo verschrikkelijk hard, dat
de Dyna Panhard van Couwelaar het be
gaf. Door de onoplettendheid van een gen
darme langs de route vloog een wagen
in een haarspeldbocht een zijweggetje op
Toen daar eenmaal een spoor was ge
maakt, volgden vele anderen hem op zijn
dwaalweg. Dat was eerder in de nacht
reeds het geval geweest, toen een rijder
bij Valence de weg kwijt raakte en tien
tallen anderen hem volgden. Men kwam
echter weer snel in het juiste spoor.
De afdaling van de Ballon d'Alsace le
verde voor weinigen moeilijkheden op. Er
werden bijzonder snelle tijden gemaakt,
ook door de kleine wagens, die hierdoor
dank zij de tevoren vastgestelde handicap
van de grote hun tijden in het klasse
ment konden verbeteren. De Mercedes 300
S.L. van Tak daalde in een tijd van 2.51
minuten. Later deden Volkswagens er 3.17
minuten over, hetgeen niet eens zo'n groot
verschil is. Vannacht stoven de rallye-rui-
ters door Luxemburg. Maus Gatsonides nam
er even tijd om te eten. „Eten is het be
langrijkste, kerel!" Vandaar namen zij de
route der „duizend bochten" tussen Wei
dingen en Vianden, over een afstand van
54 kilometer. Deze route moest genomen
worden in circa vijftig minuten, evenals de
ronde over de befaamde Nürburgring, die
27 kilometer lang is en in een half uur ge
nomen moest worden. Vanmorgen in alle
vroegte bereikte de uitgedunde, beschadigde
karavaan Eindhoven, waar de rijders in de
cantine van Philips een half uur rust werd
gegund, alvorens zij konden doorrazen naar
Noord wijk, waar de eersten vanmorgen al
vóór half negen aankwamen. Zij waren
doodmoe.
Achtenveertig uur aan één stuk hadden zij
in hun wagens gezeten. Met uiterste in
spanning hadden zij hun register strafpun-
tenloos weten te houden. Velen lukte dat
niet, maar een nog groter aantal had dat
wel klaargespeeld. Bijna 120 ploegen waren
zonder strafpunten gebleven. Voor hen telt
met aftrek van de voor hen vastgestelde
handicap de totaaltijd die zü in de speciale
etappes hebben gemaakt. De grote strijd om
de eerste plaats zal dus nog gestreden moe
ten worden, morgen op het parcours van
Zandvoort, wanneer de laatste klassements-
rit wordt verreden en zelfs Maus Gatsoni
des nog kan winnen, want hij staat in het
voorlopig klassement tenslotte maar ander
halve minuut achter op de eerste.
In de nacht van Dinsdag op Woens
dag, terwijl de staart van de rallye-ka-
ravaan haar weg zocht door de route
van duizend bochten in de Luxemburg
se Ardennen en de kop een ronde van
27 km draaide op de Nürburgrnig in de
Eifel, werd het voorlopig algemene
klassement bekend gemaakt na de
vierde klassementsproef, de afdaling
van de Ballon d'Alsace over een af
stand van 3900 meter.
Het zag er als volgt uit; 1. Martens—
Eerligh (Ned.) met Fiat 1100, tijd 36.18.5;
2. TakNiemöller (Ned.) met Mercedes
300 SL 36.32.4; 3. BanksMeredith-
Owens (G.-B.) met Bristol 401 37.009;
4. Werner EngelArmbrest (Did.) met
Daimler Benz 220 A 37.07.2; 5. Gott—
o'Hara Moore (G.-B.) met A.C. ACE
37.08.0; 6. RayWadington (G.-B.) met
Triumph t.r. 2 37.09.6; 7. Schlueter—
Eikelmann (Did.) met DKW f 91 37.12.6;
16. GatsonidesJohn Foster (Ned.) met
Standard Ten 37.53.8; 17. Slotemaker
(Ned.) met Triumph t.r. 2 37.55.6.
Nog in de nachtelijke uren bogen
de experts, Nederlandse en buiten
landse, zich misschien ietwat voorba
rig over het klassement, om de kan
sen te bestuderen. Zij kwamen tot de
slotsom, dat de ploeg MartensEer
ligh, die eerste was, er bijzonder goed
voor stond. Op grond van het handi
capsysteem was het b.v. zeker dat
nummer twee, Tak, in Zandvoort min
stens 5 min. sneller zou nioeten zijn
over de tien ronden van het circuit,
om Martens van de eerste plaats te
verdringen. Per ronde zou hij, om
precies te zijn, 31.5 sec. sneller moe
ten rijden, een zware opgave, al is de
Mercedes 300 tot vervaarlijke presta
ties in staat.
Na de Nürburgring met 270 km. te
rijden tot Noordwljk, behoorden nog
Advertentie
Als u geregeld laxeermiddelen slikt, ls er nu
een manier om er van af te komen. 83 van de 100
personen lukte het; u kunt het ook. En wel zo:
Drink ln de loop van elke dag enkele glazen
water en bepaal een vast uur vooruw stoelgang.
Neem de le week elke avond twee Carter's Le
verpilletjes. 2e Week - elke avond één. 3e Week
- om de andere avond één. Daarna niets meer,
want Carter's Leverpilletjes stellen uw Inge
wanden in staat weer op eigen kracht t»
werken, zonder laxeermiddelen.
Wanneer zorgen, vermoeidheid ofte veel eten
het tempo van uw ingewanden tijdelijk vertra
gen, neem dan tijdelijk Carter's Leveroilletje»
om u weer op gang te helpen. Zo raakt u uw ver
stopping kwijt en vervalt u niet ln de laxeer
middelen-gewoonte. Haal direct Carter's Le-
verpilletjes, f L20 per flacon. 67
160 ploegen officieel tot de rallye
karavaan: 113 zonder en 47 met straf
punten. Het aantal uitvallers bedroeg
toen 47 in totaal.
Voor de coupe des dairies luidde de
rangschikking na de Nürnburgring: 1.
Sheila van Dammmrs. A. Hall (Gb.(
met Sunbeam Talbot 38.01.6; 2. Nancy
Mitchellmiss P. Normanmrs. D.
Reece (Gb.) met Daimler Conquest
39.10.0.
Woensdagmorgen om 7.45 uur, toen
na een onstuimige nacht na veel regen
de zon het wolkendek uiteen reet en
een gulden schijn wierp over de ge
vels van het met vlaggen en een keur
van tulpen feestelijk opgesmukte Huis
ter Duin, gleed als eerste de loodgrijze
Mercedes van Tak—Niemöller met een
zeer ruime speling voor de controle
post te Noordwijk. Een minuut of 20
later presenteerde zich de Porsche van
AndersenRottboel Orum en toen
duurde het niet lang meer, of Huis
ter Duin was wederom de internatio
nale caravanserai, waar automobilisten
uit een dozijn landen ervaringen uit
wisselden en het doorgestane lief en
leed nog eens doorleefden.
(Van onze handbalmedewerker)
De technische dag, die was uitgestip
peld voor de districten Amsterdam en-
Kennemerland/Zaanstreek van de R.K.
Ned. Handbalbond, was er oorzaak van,
dat er voor afgelopen Zondag een uiterst
klein programma was vastgesteld. VDO
en DTS waren in de hoogste klasse de
enigen, die in het veid kwamen. Mis
schien z(jn de elftallen zich daarvan be
wust geweest, want het is een „ouder
wetse" strijd geweest, die VDO op het
kantje af met 109 in zijn voordeel heeft
kunnen beslissen.
DTS liet na enkele minuten al een
voorsprong van 2—0 aantekenen, maar
VDO kon zulks weer ongedaan maken
(22). De gasten kwamen echter op
nieuw in het offensief en bleven dit
eigenlijk gedurende de gehele eerste
helft. Doelpunten waren in deze periode
toch vrij duur. Ondanks de lage score
veroorloofde DTS zich twee van de drie
strafworpen te missen, waardoor de
DTS-ers, ondanks een groter overwicht,
de eerste helft met een magere voor
sprong van 54 konden afsluiten.
De hervatting gaf aanvankelijk een
gelijkopgaande strijd te zien, maar VDO
schakelde langzaam over op een gro
tere „versnelling", waardoor het spel
zich op de DTS-helft ging afspelen. De
bezoekers, die nog steeds een kleine
voorsprong konden behouden, moesten
deze tenslotte via twee strafworpen
prijsgeven. En toen Snep met een fraai
doelpunt VDO een 108 voorsprong
bracht, was de strijd practisch beslist.
In de zeer korte tijd, die nog resteer
de, zag DTS nog kans te scoren en
daarmee de eindstand op 10—9 te bren
gen.
Voor de hockeywedstrijd tussen de mi
litaire elftallen van Nederland en Bel
gië welke Zaterdag 7 Mei te Breda
wordt gespeeld, is het Nederlandse team
als volgt samengesteld: doel: Visman;
achter: Tolhoek en Tielman; midden:
Bark Meyer, Minnema en Schreurs*
voor: Olden, Bleekemolen, Fleming'
Essink en Gielen.
Het Belgische team ziet er als volgt
uit: doel: Sorgeloos; achter: Vleeschou-
wer en Kervyn; midden: Wilputte, Re-
e" De Vos; voor: De Souter,
d Hoop, Baquet,_ Huygens en Mormal.
De Nederlandse Vereniging van
Transportondernemingen N.V.T.O. zal
Dinsdag 17 Mei a.s. haar vierde toer-
wagenrallye houden. Deze rallye zal uit
drie delen bestaan; het eerste deel is
een oriënteringsrit, die des morgens
tussen 7 en 8.45 uur in Meppel, Rossen,
borneren, Bergen op Zoom en Scheve-
mngen begint. De finish is in 's-Herto-
genbosch, vanwaar na een korte pauze
wordt gestart voor een korte kaartlees-
rit in de omgeving. In deze beide on
derdelen van de rallye zullen nog en
kele speciale etappes worden ingelast,
waarvoor nadere instructies tot het
laatst geheim zullen worden gehouden
De raillye wordt besloten met een
klassementsproef in het stadion „De
Vliert" te 's-Hertogenbosch.
De Nederlandse renner Jan Nolten,
die deel uitmaakte van een Benelux-
ploeg, komt niet meer voor in de uit
slagen van de Ronde van Spanje. Hij
heeft Dinsdag tjjdens de tiende etappe,
van Valencia naar Cuence (222 km) op-
gegeven.
88. Door de steeds smaller wordende kloof worden Eric en de Bohuslaner
die Eric niet blijkt te herkennen in een onderaardse ruimte geleid,
waar een aantal mannen en enkele vrouwen om een paar rokerige vuren
ritten. Het valt Eric op, dat vele mannen gewond zijn. De aanvoerder
een kolossale baardige kerel, die ook zijn arm in éen verband draagt
knikt zuur als hij door de rovers ingelicht is. Hij kijkt Eric even met toe
geknepen ogen aan en gromt: „Een gewone krijger ben je niet, dat zie ik
wel. Die Yarl Berse, over wie je het hebt, zal dus een goeie prijs moeten
betalen, als hij je levend terug wil zien". Dan worden de gevangenen zonder
verdere plichtplegingen naar het achterste deel van de grot gebracht, waar
men hen aan hun lot overlaat. „Ik heb mijn ogen goed de kost gegeven",
mompelt Eric, „maar zo eenvoudig komen we hier niet meer uit". De Bo
huslaner gluurt Eric peinzend aan. „Gij zijt helemaal geen man van Berse,
is het wel?" fluistert hij. „Als dat zo was, zocht je niet een manier om te
vluchten, maar liet je rustig door je heer vrij kopen, zoals je de rovers wijs
maakte. Wat nu?" Eric haalt de schouders op. „Komt tijd, komt raad",
grijnst hij opgewekt. „Maar vertel eens, vriend Bohuslaner, waar gingen
jij en je makkers naar toe?" „Naar Tyrfing", gromt de ander. „Die scha
vuiten hebben een goede vangst edaan. Ze moeten geweten hebben, dat
wij goud bij ons hadden en ik denk, dat die twee zogenaamde boodschap
pers de handlangers van deze schurken zijn geweest. Jammer, dat ik dit
twee snaken nooit zo goed bekeken heb, anders zou ik ze nu zeker kunnen
aanwijzen. Het enige, wat ik mij herinner, was de helm van een van die
kerels, dat was nogal een apart soort". De Bohuslaner kijkt met grimmige
verontwaardiging naar de vrolijke drukte rond de vuren. „Bah", gromt hij,
„ze zitten daar natuurlijk bij die lallende troep". Ondanks de ernst van de
ïoesta'nd heeft Eric moeite een glimlach te verbergen. Het volgende ogen
blik echter grijpt de Bohuslaner hem opgewonden bij de arm. „Daar heb je
hem. Kijk, ik herken zijn helm". Geschrokken volgt Eric de blik van de
ander en dan legt zich even een koude hand om zijn hart. Een forse rover
is in het licht van de vuren gekomen en inderdaad lijkt de helm, welke
deze kerel draagt, als twee druppels water op die van Svein Langtand.
„Onzin", poogt hij zichzelf gerust te stellen, „er zullen wel meer van dat
soort helmen zijn". De man met de helm schijnt nogal in het middelpunt
van de belangstelling te staan en onwillekeurig buigt Eric zich voorover
om iets van het gesprokene op te vangen. En dan is het of al het bloed uit
zijn hoofd wegvloeit, want tot zijn ontzetting hoort hij één der rovers
schreeuwen: „Maar hij was aan je gewaagdWees eerlijk, Ole, de kerel kon
vechten. Hij heeft er toch maar zeven van ons het licht uitgeblazen voor
jij hem te pakken kon nemen".
AAGTEDIJK 4 te Antwerpen,
ALCYONE 3 van Bahia n. Recite.
ALDABI 4 te Santos.
ALMDIJK 3 te Antwerpen.
AMERSKERK 5 te Brisbane.
AMPENAN 2 te New York.
ASKOT 1 van Lissabon n. Quebec.
AVERDIJK 4 te New York.
BOSKOOP 3 80 m. ten N. eil. Margarita
naar Trinidad.
BRITSUM 3 van Pt. Sulphur n. R'dam,
CISTULA t. 3 te Rotterdam.
FARMSUM 4 te Rotterdam.
FRIESLAND KRL. 3 nm. van New Orleans
naar Charleston.
GAASTERLAND 3 van Rio de Janeiro naar
Vitoria Braz.
GOUWE 3 van Pt. Gentil n. Monrovia.
HATHOR 4 te Hamburg.
JUPITER 3 van R'dam n. Lissabon.
KORATIA t. 4 te Curasao.
LIEVE VROUWKERK 30 te Colombo.
MIJDRECHT t. 4 te Aruba.
RADKI p. 4 Perim n. Belawan.
ROTULA t. 4 te Adelaide.
SOESTDIJK p. 4 Dungen. n. New Orleans.
STAD DORDRECHT p. 3 Algiers n. Palermo.
TJIPANAS 2 te Durban.
WATERMAN 3 van Hallfax n. New York.
AMSTELBRUG 4 van A'dam n. Perz. Golf.
AMSTELLAND 4 te Hamburg.
ARGOS 4 te A'dam.
BENINKUST 4 van A'dam n. W. Afrika.
BREDA 4 te Amsterdam.
EENDRACHT 3 van Bremen n. Haifa
MARIEKERK 4 te A'dam.
ORANJESTAD 4 te Hamburg.
WILLEMSTAD 3 van Aruba n. Pto. Limon.
ZAAN p. 4 Kiel-Holtenau n. A'dam.
AALSUM 3 te Basrah.
ADINDA 4 te Pladju.
ALCYONE 3 te Recife.
ALMDIJK 3 te Antwerpen.
ALTAIR p, 4 Burl. n. Las Palmas.
AMERSKERK 4 te Brisbane.
ARMILLA 4 te Makassar.
BALI p. 4 Sabang n. Colombo.
BAWEAN 4 te Hongkong.
BINTANG p. 4 Sabang n, Miri
i2l£SÏ.ONTEIN 4 te pt- Elizabeth.
BOSKOOP 4 te Trinidad.
CALTEX THE HAGUE p. 4 Pt. Sudan naar
Suez.
ESSO AMSTERDAM 4 te Antwerpen.
HELENA p. 4 Norfolk n. Pt. au Prince
HOOGKERK 3 te Genua
INDRAPOERA 4 te Priok.
IVOORKUST 3 te Monrovia
JOH. v. OLDENBARNEVELT 3 600 m ZO
Ceylon n. Suez.
KOROVINA 3 van Miri n. Sydney.
LEERSUM 4 te New Orleans.
LEUVEKERK 3 te Aden.
4 te Philadelphia.
p' 3 Mona Pass n. Aruba
NOORDAM 3 370 m. ZZO Kp. Race naar
Rotterdam.
pT<iïF?TKERK p- 4 Suez n- Djibouti.
2 4 Ouess. n. Rastanura.
SLAMAT p. 4 Minikoi n. Aden.
HAARLEM 3 te Kirkeness.
TIBIA 4 te Singapore.
WESTERTOREN 4 te Lor. Marques.
WOENSDRECHT 3 te Pulu Sambu
ALBLASSERDIJK 3 te Le Havre.
CORYDA 4 te Ango Ango.
2YSSiPIJK 2 van Cristobal n. Antw.
p' 4 KeY West n. New York.
ORANJEFONTEIN 4 te Las Palmas.
PRINS CASIMIR 3 te Cleveland
PRINS FR. WILLEM 2 te Sarnia
PRINS WILL. v. ORANJE 3 100 m ZW Kd
Race naar Montreal.
RIJNDAM p. 4 Kp. Sable n. Cobh.
SCHERPENDRECHT 4 te Bahia.
SOMMELSDIJK p. 4 Sabang n. Colombo.
STRAAT MOZAMBIQUE p. 4 Pto Alegre
naar B. Aires.
TAWALI 3 te Penang.
TELAMON 4 te Baltimore.
WESTERDAM 3 510 m. N. Fayal n. N Y
WESTLAND p. 4 Pto. Alegre n. B. Aires
AALSDIJK 2 te Galveston.
AARDIJK 3 te Houston.
ARKELDIJK 3 te New York.
AMOR 2 van Limassol n. Volos
ABBEDIJK 3 op 450 mijl W. Scilly n. N. Y.
ARENDSDIJK p. 3 Sable eil. n. Antw
ALCHIBA p. 3 Sable eil. n. St. Vincent
AMSTELVAART 3 op 600 mijl Z.W. Scilly'n
Hampton Roads.
ALMDIJK 3 te Antwerpen.
ANNENKERK p. 3 Kreta n. Mars.
ALIOTH p. 3 St. Pauls Rock n. Antw.
AMPENAN 3 te New York.
ADONIS 3 te Port au Prince.
ALWAKI 3 te Bremen.
ABBEKERK p. 3 Finist. n. Las Palmas.
ALCETAS 3 te Piraeus.
AMSTELDIJK 3 te Liverpool.
AMBIORIX 2 te Amsterdam.
ARTEMIS 3 te Curasao.
Advertentie
Om weer snel
aan testerken,
naoperatieof ziekte,
is een overvloed van
F proteïne en phosphor
nodig - méér dan het normale
voedsel kan verschaffen. Niets
kan zo heilzaam zijn als Sana-
togen, dat deze gezondheids
bouwstoffen bevat in de meest
werkzame en uiterst licht ver
teerbare vorm. Alle herstellen
den, jong of oud, hebben baatbij
het zenuwsterkend tonicum
ARGOS 3 te Amsterdam.
ALDERAMIN 7 te R'dam verw.
BANTAM 3 te Colombo.
BACCHUS 3 op 750 mijl Z.W. Azoren naar
Barbados.
BAARN 3 te Antwerpen.
CORILLA 3 op 600 mijl N.O. Barbados naar
Piraeus.
CALTEX DELFT p. 3 Finist. n. Sidon.
CALTEX PERNIS p. 3 Finist. n. R'dam.
CALLISTO 3 te New Orleans.
CALTEX LEIDEN 3 te Rotterdam
CHARIS 2 op 400 mijl N.O. Bermuda naar.
Antwerpen.
CONGOSTROOM 3 van Abidjan n. Takor.
CISTULA 3 te Rotterdam.
DELFT 3 te C'allao.
DRACO p. 3 Burl. n. Tanger.
EOS 2 van Cavalla n. Oran.
ESSO DEN HAAG p. 3 Finist. n. Sidon.
ENA p. 3 Lizard n. Stanlow.
ENGGANO p. 3 Ouess. n. Bona.
ETREMA 4 te Stanlow.
FLEVO 3 te Triest.
GAASTERKERK p. 3 Finist. n. Duink.
GAASTERLAND 3 te Rio Janeiro.
GANYMEDES p. 2 Azoren n. Amst.
GADILA p. 2 Aales. n. Lofoten.
GUINEEKUST 3 te Hamburg.
HAULERWIJK 4 te Baltimore.
HECTOR 3 te Rotterdam.
HAARLEM 3 op 1500 mijl Z.W. Azoren naar
Amsterdam.
HEEMSKERK 3 te Antwerpen.
HESTIA 3 te Amsterdam.
HELDER 3 te Buena Ventura.
ILIAS 2 van Napels n. Palamos.
JAVA 2 van New York n. Halifax.
JAPARA 3 van Hamb. n. Antw.
KORATIA 3 te Curagao.
KREBSIA 2 van Cornerbr. n. Mamonal.
KERTOSONO p. 2 Mogad. n. Djib.
KALYDON 2 op 650 mijl W. Finist. n. R'd
LUTTERKERK 3 te Basrah.
LE MAIRE 2 te Kobe.
LINGE p. 3 Accra n. Congo.
LAAGKERK 2 te Aleppey.
LETO 2 op 500 mijl N.W. Azoren n. R'd.
MERWEDE 3 te Savannah.
MARPESSA p. 3 Albany n. Geelong.
MITRA 2 op 600 mijl N.W. B. Ventura naar
Brisbane.
MIDAS p. 3 Kreta n. Tel Avlv.
MACUBA 3 te Soerabaya.
NOTOS p. 3 Kp. Bon n. Piraeun
NERO 3 te Tarragona.
ONDINA 3 te Fao.
OVULA p. 3 Anambas n. Bangk.
OBERON p. p. 3 Kp. Hatteras n. Philad.
OOTMARSUM 6 te Havre verw.
PEPERKUST 3 te Pto. Amboin.
PHRONTIS 3 te Belawan.
PRINS Wm. G. FREDERIK 2 op 700 mijl
N. Azoren n. Montreal.
PRINS PH. WILLEM 3 te Antwerpen.
PLATO p. 3 Dungen. n. Amsterdam,
RAKI p. 3 Massawah n. Belawan.
ROTULA p. 3 Portland n. Adel.
RONDO p. 3 Finisterre n. Houston
ROGGEVEEN 2 van Kobe n. Shanghae.
RITA 2 van Pladjoe n. Telok Anson.
RIOUW 3 te Bahrein.
SHERATAN 3 te Fahaheel.
49)
Lene Stojke zweeg; zij zag die wonder
lijke begrafenis voor zich met al die
mensen die waren gekomen van heinde
en verre, in al die bonte kleuren en kle
derdrachten, met al die verschillende
soorten van gezichten van volksgroepen
van daarginds aan de Silezische grens
de Poolse vrouwen met een krans water
lelies uit vaders geliefde karpervijver,
waar jaren lang zijn bootje had gele
gen al hun liefde en al hun eerbied
had gelegen in de geschenken, die ze
hem, hun dode leermeester, waren ko
men brengen.
Zij keek aandachtig naar Erlof, maar
zij zag geen gelijkenis. Hoe was haar va
der geweest toen hij een kleine jongen
was? Zo veel in Erlof deed haar altijd
weer aan hem denken.
„Moeder!" fluisterde de jongen, „je
moet ze laten lachen. Vertel nu van die
postzegelautomaten in Breslau."
Zij glimlachte. „Tussen die paar jaren
in Breslau en vele jaren aan de grens is
veel gebeurd," zei ze. „Wij verloren de
eerste wereldoorlog, ons stuk van Silezië
kwam aan Polen. Wij moesten weg. Va
der moest afscheid nemen van alles wat
hij had opgebouwd. Dat afscheid en die
uittocht het was de eerste keer dat ik
zo iets meemaakte, het was de eerste
keer dat ik vluchteling wasWe kwa
men te wonen in de kelderverdieping
van een slot; het was een mooi oud slot,
dat eens aan een kamerheer van Frede-
rik de Grote had toebehoord, maar dat
nu van een sigarenfabrikant in Dresden
was. Het park was heerlijk, met grote
zonnige grasvelden en schaduwrijke la
nen, maar de kelderverdieping was don
ker en vochtig. Vader kreeg rheumatiek,
hij kon weldra alleen met een kruk naar
school komen, de nieuwe school die hem
was toegewezen en waar de helft van de
kinderen Silezische vluchtelingenkinde
ren waren. Hjj streek ze over het hoofd
en leerde hun het ABC en trachtte hun
iets van zijn levenseerbied bij te bren
gen. Maar het was alsof er al iets in
hen kapot was, omdat ze verjaagd waren
geworden, omdat er al een oorlog boven
hun hoofd was uitgevochten. Vader is
daar niet lang gebleven. Hij heeft ver
plaatsing aangevraagd en kwam toen
vlak bij Breslau. We leefden een paar
jaar tussen niets dan boomgaarden. Het
was alsof er niets anders op de wereld
bestond dan boomgaarden, bijen en
kleine kinderen. Maar zelf werden we
groot. Ik moest nog eindexamen Gymna
sium doen, toen mijn vader gepension-
neerd werd. We gingen toen in Breslau
wonen. Toen, ln die zomer, was het dat
ik me schaamde over vader en de post
zegelautomaten." Zij lachte weer om de
nu zo dierbare herinnering. „Hij was
soms net de rattenvanger van Hameln,
dan had hij een sleep van kleine kin
deren achter zich aan op straat; ik zie
hem nog lopen in zijn kort, wit linnen
jasje, met zijn glimmend kaal hoofd en
zijn grijze hangsnor, en met links en
rechts kleine meisjes en jongens die
vochten om naast hem te kunnen lopen.
Zijn gezicht straalde van goedheid en het
leek wel alsof zijn rug alleen maar zo
krom was geworden omdat hij zich al
tijd had gebukt om te luisteren. De post
zegelautomaten waren gloednieuw in die
dagen en het was voor elk kind een
pretje een muntstuk in een gleuf te du
wen en er een postzegel uit te trekken.
De stoet trok langs alle automaten in
de stad. Vader gaf geld en de kinderen
toverden postzegels. Tegen het eind van
de middag leverde vader met een on
schuldig gezicht alle postzegels weer in
op het postkantoor en ontving er geld
voor terug. Hij had zelf minstens even
veel plezier gehad als de kinderen en zo
had hij weer geld om op zijn volgende
wandeling het spelletje opnieuw te be
ginnen."
Erlof lachte zacht, met een brede
mond in zijn smal, kleurloos jongensge
zicht, maar hij was de enige. De meeste
gezichten stonden versuft.
Het liep tegen de avond. „Wanneer
zou de trein weer eens stoppen bij een
station?" zuchtte iemand.
„Het klinkt heel mooi van die vriend
schap tussen Duitsers en Polen," hoon
de een ander, „maar dan mochten zo
ons wel eens wat te eten geven."
Deze ochtend was het gewone halve
brood niet uitgereikt. Maar de dorst
was erger dan de honger, de dorst was
bijna ondraaglijk. Tongen en verhemel
ten leken op elkaar geplakt, kelen
leken dichtgeschroefd, slikken van
eigen speeksel was soms onmogelijk en
als het mogelijk was, een kwelling.
Droge tongen streken langs uitgedroog
de, korstige lippen. De stinkende warm
te in de wagon was ontzettend.
Die avond, aan het onbekende station
waar de trein eindelijk stopte, mochten
ze er niet uit. Door de opening tussen
de deuren gooiden de Poolse geleide-
soldaten de halve broden, die 's och
tends uitgereikt hadden moeten wor
den, en per twee man een blik vlees. De
teleurstelling er niet uit te mogen was
vreselijk, maar de vreugde om het
vlees groot. Met veel moeite werden de
blikken zonder geschikt gereedschap
geopend. Maar al bij de eerste bussen
was de stank, die er uit opsteeg, nog zo
veel erger dan de stank in de wagon
zelf, dat de begerige, opgewonden ge
zichten, die er zich over heen bogen
opeens werden teruggetrokken met een
uitdrukking van hevige afschuw,
„D'r uit dat bedorven goed!" gilde een
vrouw.
Maar een ander griste het naar zich
toe, rook er aan, trok een gezicht, maar
rook er weer aan. „Misschien is het
toch wel te eten, het is toch vlees."
„Bedorven vlees is levensgevaarlijk,"
zei Lene Stojke.
De geopende blikken werden door de
kier tussen de deuren buiten leegge
gooid. De blikken zelf werden be
waard, men deed er zijn opgehouden
behoeften in en keerde de inhoud dan
weer uit boven het stinkende bedorven
vlees.
„Kijk eens wat er hier allemaal op
het perron staat!" riep opeens een hoge
meisjesstem.
Een rij van gezichten boven elkaar
tuurde door de kier, anderen trokken
zich op en keken door de ventilatieroos-
ters. Ze zagen een heel perron vol mu
ziekinstrumenten: vleugels en piano's
bij dozijnen, huisorgeltjes dicht tegen
elkaar aangedrukt, stapels en stapels
vioolkisten, violoncellen en alle moge
lijke blaasinstrumenten. Een harp ge
leund tegen op elkaar gestapelde pau
ken en andere slaginstrumenten. Buiten
de overkapping, vlak voor hun wagon,
stond een opengeslagen vleugel waar
van de toetsen en het deksel waren
kromgetrokken van de regen en een
berg verroeste dwarsfluiten met twee
kleine, gebarsten kinderviolen er boven
op. In het warme licht van de onder
gaande zon zat, naast de stapel roest,
een Russische soldaat in een clubfau
teuil, de benen lang voor zich uitge
strekt, met dichte ogen een sigaar te
roken.
(Wordt vervolgd)
In de klok plaatst men van buiten
naar binnen de gevraagde woorden
van negen letters; de letters in de eer
ste en vierde ring vormen tezamen een
zin, welke betrekking heeft op de be
vrijding.
1. Inwoner van Nederlandse provincie
2. Bewo.-.r van werelddeel
3. Rede
4. Vonnis
STAD SCHIEDAM 2 op 200 mijl Z. W. Lands
End n. Bagnoli.
STAD MAASTRICHT 3 te Savona.
SCHOUTEN p. 3 CCylon n. Singapore.
STAD ROTTERDAM 2 op 150 njijl O. Aberd.
naar Narvik.
STRABO 3 te Amsterdam.
STAD VLAARDINGEN 3 van R'dam naar
Narvik.
SALATIGA 1 op 450 mijl N.O. Honol. n.
Los Angeles.
SLIEDRECHT p. 3 R. Fartak n. L. End.
SAPAROEA p. 3 R. Djebel n. Prt. Said.
SCHIE 3 te Demerara.
SCHIEDIJK 3 te Bremen.
STATUE OF LIBERTY 2 van Philad. naar
Port Baid.
SILINDOENG p. 3 Cookt. n. Sydney.
SIBIGO p. 3 Thursd. Isl. n. Sydney.
SAMARINDA p. 3 Mozamb. n. Dar es Sal.
ËÏÏ2I5EP p- 3 Makalal n. Karachi.
TIBERIUS 3 te Rotterdam.
5. Gaat meestal aan een oorlogsver
klaring vooraf.
6. Schoonmaak
7. Hoeklijn (meetk.)
8. Plotseling
9. Voorschrift
10. Tot kalmte komen
11. Verpakking
12. Niet kalm
Horizontaal:
1. and, 4. onwel, 9. mot, 11. oer, 12.
mr„ 14. Maart, 16. reu, 17. a.v., 19. en
20. makreel, 21. en 23. arabier, 24. ge
jaagd, 27. en 28. vert. nederig, 28. suf,
30. kano, 31. en 33. druif, 34. ets, 35.
radio, 37. en 42. luwte, 39. en 41. tui
melen.
Verticaal:
N.M., 3. dom, 5. nork, 6. wet, 7. er,
8. prul. 10. tam, 12. meer, 13. en 38.
hor. Haarlem, 15. aapje, 16. reeds, -i-
en 36. vrouw, 22. agens, 23. baard, 25.
EDO, 76. en 40. affluit, 27. en 35. na
turel, 29. ui, 30. kelk, 31. dame, 32.
uit, 38. le.
DONDERDAG
HILVERSUM I, 402 m. NATIONAAL
PROGR.: 8.00 klok, 8.01 Herwonnen vrij
heid, herhaling toespr. veldmaarschalk
Montgomery van 10 jaar geleden, 8 10
nieuws, 8.25 reportages en carillon, 9.00
inleiding elf droppings, 9.05 jeugdappèl.
9.30 Kath. uitz., 9.45 gram., 10.15 amus.-
muz., 10.45 gram., 11.15 reportages uit
Wageningen en gram., 12.45 groot koor
en omr.ork. m.m.v. solist. 13.00 klok, 19.01
toespraak door Z. E. dr. W. Drees, 13.10
nieuws, 13.25 toespraak door M. A. Rei-
nalda, 13.30 Hier Radio Oranje!, 14 00 elf
droppings, 16.00 jeugd, 17.00 tulpenrallye,
17.05 gram., 17.30 bijeenkomst t.g.v. de
10-jarige herdenking van de bevrijding,
18.30 nieuws, 18.45 Fromenade-ork., 19.30
Hoe wij het hoorden, 19.40 nieuws. 19.50
Arnhemse Psalm, 21.00 herhaling toe
spraak H. M. Koningin Juliana. 21.15
schouder aan schouder. Internat, bevrij-
dingsshow, 23.00 feestkrant, 23.15 nws.,
23.20 gram., 23.50 dagsluiting.
HILVERSUM II, 298 m. 8.00-9.30 Zie
Hilversum I, 9.30 gram., 9.45 prot. pr.
10.15-24.00 Zie Hilversum I.
ENGELAND, BBC, home service, 330
m: 13.20 gevar. muz, 19.15 ork.conc.
12.00 dansmuz., 12.45 ork.conc., 15.00
amus.muz., 15.45 lichte muz., 16.45 ork.
conc., 20.30 amus.muz., 22.20 amus.muz
23.20 amus.muz.
BBC, light progr., 1500 en 247 m
309 m: 12,00 gevar. muz., 13.15 omr.ork
en soliste, 16.00 filmmuz., 16.25 liederen
pianomuz., 19.15 strijkork., 21.15 piano
recital, 22.10 lichte muz., 23.00 volksmuz
23.15 kamermuz., 0.25 dansmuz.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
12.30 operamuz., 13.20 operamuz., 14.05
recital, 18.00 ork.conc., 20.02 ork.conc
23.10 moderne muz.
BRUSSEL, 324 m: 14.00 Eng. les, 14.30
Franse les, 15.15 symph.ork., 16.45 kin
derzang, 22.15 kamermuz.
484 m15.00 ork.conc., 16.05 lichte muz..
22.15 lichte muz.
i
FRANKRIJK, nat. programma. 347 m
12.30 operamuz., 13.20 operamuz.. 14.05
recital, 18.00 ork.conc., 23.10 moderne
muz.
WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE
NTS. Nationaal programma: 14.25-15.30
Rep. v. bevrijdingsoptocht, 21.45-22.30
filmrep., 22.30-23.00 rep. v. vuurwerk.
ENGELAND, BBC, European Service
VRIJDAG
HILVERSUM I, 402 m. - KRO 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.45 Morgengebed
8.00 nieuws, 8.20 gram., 9.00 huisvrouw.
9.40 schoolradio, 10,05 omr.ork., 10.35
gram., 11.00 zieken, 11.40 kamerkoor,
12.00 Angelus, 12.03 Metropole-ork 12.33
wij vrouwen van het land, 12.40 lichte
muz., 12.55 zonnewijzer, 13.00 nieuws,
13.20 instr. octet. 13.45 vrouw. 14.00 pia
no, 14.25 Promenade-ork. en sol., 15.09
schoolradio, 15.30 Musette-ork., 16.00 Zie
ken, 17.00 jeugd, 17.15 kinderkoor. 17.40
koersen, 17.45 piano. 18.05 zang en piano
duo, 18.30 En nu mijn geval, 18.45 gram.,
18.55 toespraak, 19.00 nieuws, 19.10 rege-
ringsuitz., 19.30 Avondgebed. 19.45 verz.-
progr. v. militairen, 20.40 act., 20.55 de
gewone man, 21.00 politiek forum. 21.30
wie 't weet mag 't zeggen. 22.00 dans
muz., 22.30 caus., 22.45 gram.. 23.00 nws..
23.15 gram
HILVERSUM' II. 298 m. - VARA: 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.30 gram.,
8.00 nieuws, 8.18 gram., 8.45 huisvrouw,
9.00 gym. vrouw, 9.10 gram., 9.40 voordr
VPRO: 10.00 caus., 10.05 pr'ot. pr. VARA:
10.20 kleuters, 10.40 orgel. 11.00 voordr.,
11.20 gram. AVRO: 12.00 amus.muz., 12.35
sport, 12.50 lichte muz., 13.00 nieuws,
13.15 gram., 13.20 theater-ork. en soliste,
13.55 koersen, 14.00 Radio Fhilharm.
ork., 14.55 voordr., 15.15 gram., 15.30
dansmuz. VARA: 16.00 gram., 16.30 kin
deren, 17.00 Roemeens ork., 17.25 muzi
kale caus.. 18.00 nieuws. 18.15 act.. 18.20
dansmuz., 18.45 caus., 19.00 jeugd, 19.10
meisjeskoor. VPRO: 19.30 caus., 20.00
nieuws, 20.05 rep. letterkundige avond,
20.30 caus. VARA: 21.00 klankb.. 21.35
buitenl. weekoverz., 21.50 lichte muz..
22.20 klankb. VPRO: prot. pr. VARA:
23.00 nieuws, 23.13 kamerork.
ENGELAND, BüéC home service. 330
m: 12.25 gevar. muz., 15.30 Schots ork.
en soliste, 18.30 zangrecital, 22.15 recital.
BBC, light progr., 1500 en 247 m:
12.00 fabrieksfanfare, 12.45 ork.conc-,
15.00 dansmuz., 15.45 amus.muz., 17.00
harmonie-ork., 17.30 gevar. muz.. 21.00
gevar. muz., 22.30 gevar. muz., 23.20 ge
var. muz.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK.
309 m: 12.00 lichte muz., 13.15 amus.muz.
16.00 pianotrio, 19.15 symph.ork en sol.
21.15 kamermuz.. 23.10 symph.ork.. 0.25
dansmuz., 1.15 gevar. muz.
FRANKRIJK, nat. programma. 347 m
12.30 recital, 20.02 Le Roi Arthus, opera.
"2.55 intern, solistencone.
BRUSSEL, 324 m: 13.30 gevar muz-
17.10 lichte muz., 20.15 oratorium.
484 m: 16.05 lichte muz., 17.03 zang en
piano, 20.00 ork.muz.
ENGELAND. BBC, European Service
Uitz voor Nederl 22 00-22.30 Nieuws en
Tien jaar later: Bouwen aan de toe
komst. (Op 224 en 75 m).
