Muziek in de oren
der radio-astronomen
remières op program
Tweelingbroers' wisselen van
legeronderdeel
Circus Althoff naar Heemstede
Alexander Krannhals blijft dirigent
en muzikaal leider
Leiden krijgt een
nieuwe schouwburg
Boete en degradatie voor sergeant
die grap tolereerde
SLEUTEL WEG?
Lifters beroven
automobilist in
Amsterdamse Bos
Amsterdammer licht
conservenfabriek op
r «1*
Nederlandsche Opera in het volgend seizoen
ZATERDAG 14 MEI 1955
PAGINA 11
»y, -'1
,>y\ t
v '*V
GEMEENTEZAKEN
VAN HAARLEM
Onverantwoord de oude
langer te gebruiken
„DE SLEUTELSPECIALIST"
B. Dukel damkampioen
vani Kennemerland
StRaphael" 50 jaar
in Haarlem
Ministerieel optreden
tegen onwillige
melkfabrieken
Deel van partij bonen
nog achterhaald
RUIM 14.000 GLD.
VERDUISTERD
Boekhouder tot een jaar
veroordeeld
ZONNEHUIS
Het laaiend zonnevuurzo zeggen de poëten dichterlijk. „De kope
ren ploert", zeiden de pioniers in de tropen oneerbiedig, als zij zich
de parelende vochtkraaltjes van het gebronsde voorhoofd wisten. En
allen bedoelden zij hetzelfde: de gouden zonneschijf, die daar dag in, dag uit,
reeds millioenen en millioenen jaren lang, onverstoorbaar aan de hemel
staat te stralen. De bron van licht voor ons, mensen op aarde, de bron van
Warmte. De bron daardoor van leven en vruchtbaarheid.
Wat weten wij eigenlijk van die zon? Ja, wat? Alles bij elkaar wel iets
méér dan de Ouden, die meenden, dat zij, elke dag weer opnieuw, feestelijk
in een gouden wagen door vurige paarden langs de hemel gereden werd.
Wij kennen haar als een reusachtige vuurbol, met een middellijn van
niet minder dan 1.391.000 km. Een geweldige bol, waarin 1.300.000 planeten
Van de grootte van onze aarde een plaats zouden kunnen vinden.
Een stralende gasmassa. En bij dat woord „stralend" denken wij op de
eerste plaats aan licht en warmte. Maar dat komt, omdat onze zintuigen
daar toevallig gevoelig voor zijn. Doch het zijn niet alleen licht en warmte,
die door de zon worden uitgestraald. Zij zendt, zo weten wij tegenwoordig,
ook een onzichtbare en onvoelbare radiostraling uit. En op deze radio
straling houdt de jonge radio-astronomie ook haar aandacht gevestigd. Dat
is voor haar als het ware een erezaak, want mede aan deze straling heeft
zij haar ontstaan te danken.
Toen in 1932 de Amerikaanse ingenieur
Jansky ontdekte, dat het de Melkweg
was, die een storend geluid in de radio
toestellen veroorzaakte, had men de
radio-straling van de zon nog niet op
gemerkt. Maar toen in 1936 een zonne
vlekken-maximum zich aankondigde,
begonnen radio-amateurs te klagen over
storende bijgeluiden overdag op de golf
lengten tussen 714 en 30 meter. Dat was
echter nog slechts het allereerste begin.
Sensationeel werd de zaak pas in Fe
bruari 1942, toen de zon in het groot als
stoorzender optrad en de Engelse kust
verdediging een, ganselijk niet gewaar
deerde, astronomische ontdekking van
de eerste orde in handen speelde. Een
ontdekking, waar zij bovendien de ster
renkundigen nog een jaar of drie on
wetend van liet.
De Britse kustverdediging bezat een
keten van radarstations langs de kust
der Britse eilanden, die de komst van
vliegtuigen op tientallen mijlen afstand
reeds konden vaststellen. En in het be
gin van 1942 was zij dolgelukkig met
een paar hypermoderne, geperfection-
neerde zg. zelfrichtende ontvangers, die
zich automatisch naar een opdoemende
storingsbron richten. En toen kwam
opeens de teleurstelling: deze prachtige
apparaten bleken gekke kuren te heb
ben! Op een dag richtten zij zich al
lenniet naar een vijandelijk vlieg
tuig, maar naar de zon en bleven die
volgen op haar weg langs de hemel.
De conclusie lag voor het grijpen: de
zon was een bron van de radiogolven
van zeer korte golflengte, waarvoor
deze ontvangers gevoelig waren. Maar
de mannen van de kustverdediging had
den wel wat anders aan hun hoofd dan
om deze ontdekking hoera te roepen.
Bedrieglijke rust
Het is maar een gevaarlijk grapje om
met het blote oog naar de zon te kfj-
ken, maar wie er, dwars door een aan
tal beroete glaasjes heen, een ogen
blik een blik op werpt, wordt getroffen
door de majestueuze kalmte en rust,
daar op die met constante helderheid
lichtende zonneschijf. Toch is die kal
me rust slechts schijn.
Want wanneer wij bedenken, dat de
zon een enorme vuurbol is, in welks
centrum een temperatuur heerst van
ongeveer 22 millioen graden, dan be
grijpen wij dat in die vuurhaard 'n ge
weldig torment aan de gang moet zijn.
En inderdaad, de materie verkeert er,
zo zouden wij kunnen zeggen, in een
hoge graad van opwinding. Niet alleen
is de gewone moleculaire toestand van
de materie er onmogelijk, maar zelfs
zijn de meeste atomen een aantal van
hun electronen kwijtgeraakt. Ze zijn
sterk geïoniseerd, zoals de natuurkun
digen dat noemen. Deze geïoniseerde
atomen en vrije electronen vliegen met
grote snelheden in alle richtingen rond,
maar het meest in de richting van
het oppervlak. Er ontstaat dus een
stralingsstroming in die richting.
Er is iets, waarmee u het zoudt
kunnen vergelijken: met de bellen
stroming in een bakje kokend water,
die ook naar 't oppervlak gericht is.
En wat u daar ziet, is ook te zien
op de zon: het borrelend oppervlak.
Vergrote foto's van de zonneschijf
laten zien, dat dit oppervlak korrelig
van structuur lijkt. Korrels, ja, als
u de verhoudingen maar in het oog
houdt, want die „korrels" hebben
geen kinderachtige afmetingen: 700
tot 1400 kilometers soms. PrecieS
als de dampbellen in het water heb
ben ze maar een kortstondig bestaan.
Ze komen te voorschijn, groeien uit
en verdwijnen dan weer.
Zo kookt het daar aan die oppervlak-
telaag, vai waar ook het licht, dat w\j
van de zon ontvangen, afkomstig is.
en die wij daarom de fotosfeer noe
men. De temperatuur in deze opper-
vlaktelaag is al lang geen millioenen
graden meer. De materie is er al een
heel stuk afgekoeld en de temperatuur
komt er niet hoger dan ongeveer 6000
graden.
Fakkels en zonnevlekken
Wat wij van de zon kunnen zien, de
zonneschijf dus, dat is die fotosfeer.
Maar in werkelijkheid is de zon veel
groter. Want om de zon heen is iets,
dat wij met onze dampkring zouden
kunneh vergelijken, als wij dan ook
maar niet zouden gaan denken aan zo
iets stevigs en hards als een zonne-
korst", overeenkomend dus met de-
aardkorst. Want op de zon gaat alles
geleidelijk in elkaar over.
Die zonne-„dampkring" is een atmo
sfeer bestaande uit zeer ijle gaslagen,
die zeer geleidelijk uitvloeien in het
luchtledig van het wereldruim. Het on
derste deel noemt men de chromo
sfeer de kleursfeer en het bovenste
is de uiterst ijle corona, onzichtbaar,
behalve bij een totale zonsverduistering,
wanneer zij zich om de afgedekte zonne
schijf heen vertoont als een zilverach
tig lichtende stralenkrans.
Soms treden aan het oppervlak ge
welddadiger stromingen aan de dag dan
de „kleine" korrels. Het stralend aan
gezicht van de zon wordt soms geschon
den door donkere vlekken, de zonne
vlekken, waarvan de grootste zelfs voor
het ongewapend oog zichtbaar zijn als
een kleine zwarte stip. Het zijn ontzag
lijke wervelstormen op het zachtjes bor
relende zonneoppervlak, cyclonen van
vuur. Zij verschillen van keer op keer
in aantal en grootte en vertonen een
cyclus met maxima en minima. De
Chinezen hadden ze rond het jaar 300
al gezien, in ons werelddeel merkte Ga
lilei ze in 1610 voor het eerst op. Ze
1 ij k e n donker, door contrastwerking,
ze zijn het niet. Ze zijn vaak omge
ven door geweldige lichtende fakkels,
die gepaart gaan met ontzaglijke erup
ties in de chromosfeer, hevig, maar kort
van duur.
Een eigen taal
Heel deze borrelende, kokende, woe
lige wereld spreekt een eigen taal en
de radio-astronomen hebben geleerd de
ze taal te verstaan. Deze taal, die
zij voor u uit de luidspreker kunnen
doen opklinken, noemen zij „zonneruis".
En deze taal, in haar verschillende mo
dulaties, heeft veel te vertellen.
Daar is op de eerste plaats de rus
tige „zonneruis". Het is een zacht ge
ruis van een radio-straling die door
de zon onder normale omstandigheden
wordt uitgezonden. Een straling, die
over de ganse zonneschijf wordt uitge
zonden.
Het is de fotosfeer, die het zonlicht
uitzendt. Zij zendt ook radiostraling uit,
doch bij de „lage" temperatuur van
6000 graden is deze niet krachtig ge
noeg om op aarde nog merkbaar te
zijn. Daarbij komt, dat zij ook in ster
ke mate door de zonneatmosfeer geab
sorbeerd wordt. Deze radiostraling is
het dan ook niet, die de zonneruis ver
oorzaakt. Deze is voor wat de meter-
golven aangaat afkomstig van de chro
mosfeer, maar vooral de corona is het,
die er de bron van is.
Dat is eigenlijk verrassend. Want
men zou kunnen verwachten, dat de
temperatuur van de corona nog weer
een stuk lager moet zijn dan die van
de fotosfeer. En dan zou haar radio
straling dus nog zwakker moeten zijn.
Hoe kan die corona dan zulk een ge
prononceerd geruis geven?
Die vraag stellen is een van de
vele raadsels van de corona op de
staart trappen. „Wat is dat voor gloei
end gas, waaruit die corona bestaat?"
zo hebben de astronomen zich afge
vraagd. Een lastige vraag, want zjj
konden dat gas niet thuis brengen. Vol
gens de regelen der kunst kan men de
samenstelling van zo'n gas afleiden uit
de analyse van het uitgestraalde licht.
Maar het coronalicht was niet van de
partij, het liet zich op geen enkel van
de ons bekende- elementen terugvoe
ren. Wat doet men dan? Men zwijgt
over de teleurstelling en plakt op het
geval een etiket. En zo zeiden de as
tronomen: „De corona bestaat uit een
op aarde onbekend element, dat we co-
ronium zullen noemen."
Maar er is altijd wel iemand, die een
spaak in het wiel probeert te steken.
In dit geval was het de astronoom Ed-
lén, die in 1941 zei: „Ik geloof niet
in dat geheimzinnige coronium. Het co
ronalicht kan heel eenvoudig afkomstig
zijn van calcium, ijzer en nikkelelemen
ten zonder enige geheimzinnigheid.
Maar dan moeten wij aannemen, dat
de temperatuur van deze elementen in
(je corona niet een paar duizend gra
den maar ongeveer een millioen gra
den bedraagt." En hij wist te berede
neren, dat dit in het uiterst ijle gas
zeer wel mogelijk kon zijn.
Toen ontdekte men, dat de corona
een radiostraling uitzond. En de inten
siteit van die straling 100.000 maal
zo sterk als die van de fotosfeer bij
T V
V W"\ -.*• w
kK
V v
(#- :*f L
1. r-* -v,
V.
...v ft
Ken ontzaglijke uitbarsting aan de rand van de zonneschijf,
opgenomen tijdens een zonsverduistering. Grootste hoogte
boven de rand van de zon ongeveer 130.000 km.
Een opname van een zonnevlekkengebied. De wervelingen
en de korrelige structuur zijn duidelijk zichtbaar.
Advertentie
Het zijn niet alleen de ad
vertenties die belangrijk zijn
voor de leden van onze post
orderclub, neen, regelmatig
ontvangen zij persoonlijk per
post nog diverse aanbiedin
gen voor prijzen, stuk voor
stuk beduidend lager dan zij
gewend zijn te betalen.
Want juist door het grote
aantal regelmatig kopende
leden, waren wij in staat een
hele fabrieksvoorraad Rund
lederen Canadians te kopen.
Een oersolide boodschappen
tas van echt rundleder, zó
sterk, dat de fabrikant hem
10 jaar garandeert; een
Canadian met grote voortas;
een ruim model met ronde
handvatten, zulketassen koch
ten wij bij duizenden stuks,
waardoor wij ze niet voor
de normale prijs 18.90 be
hoeven te verkopen, maar
voor nog geen dertien
gulden.
Bestel (en word daardoor,
evenals de tienduizenden an
deren, lid van onze post
orderclub) zo'n Canadian met
10 jaar garantie (U doet er
heel wat langer
mee), die U
kunt kopen
voor
WINKELCENTRUM BINNENWEG
TEL. K 1800- 117680 R'DAM
een temperatuur van 6000 graden
wees in de richting van een bepaalde
temperatuur voor de corona. Die tem
peratuur was...één millioen graden. En
zo gaf de radio-astronomie Edlén gelijk:
„licht-astronomie" en „radio-astrono
mie" waren het wonderwel eens.
Maar deze rustige zonneruis is
niet de enige. Soms wordt het „ge
stoord." Wanneer men op de zon zon
nevlekken waarneemt en er erupties
plaats hebben, wordt het vele, ja soms
zelfs duizend-n malen sterker. De vlek
ken en de gebieden der erupties zen
den een krachtige straling uit. Zowel
de zonnevlekken als de fakkels kun
nen bronnen van radio-straling zijn. Ze
kunnen het zijn, maar ze zijn het
niet altijd, want sommige vlekken en
fakkels blijken bij onderzoek niet ac
tief te zijn voor wat radiostraling be
treft. Actief zijn bijvoorbeeld vaak
groeiende zonnevlekken.
Die woelige, gestoorde zon is een feest
voor de radio-astronomen, die zich met
de radiostraling van de zon bezig hou
den.
Dan valt er van alles te beleven. Ra-
diostormen, die woeden boven de wer
velende draaikolken der grote zonne
vlekken en die gekenmerkt zijn, net
als aardse stormen, door felle, hefti
ge stormstotën, die plotseling weer be
daren. Nog veel heftiger en krachtiger
vlamstoten, die. de intensiteit van de
radiostraling plotseling enorm opvoe
ren, terwijl ze gepaard gaan met het.
uitslaan van een felle, zichtbare vlam
op het zonsoppèrvlak', waarbij een
massa gloeiend gas als een geweldige
tong een protuberans het heelal
in schiet, met een snelheid van soms
honderden kilometers in de seconde.
Een woest torment, dat ons, ver weg,
hier op aarde, zelfs niet onberoerd laat
en een kosmische brug slaat tussen
zon en planeet. Want op aarde wordt
dan dikwijls kort daarop het hele trans
continentale radioverkeer lamgelegd.
Fade-out, zo zeggen de technici. De
oorzaak? Het overvloedige ultraviolette
licht van de eruptie heeft een ongewo
ne ionisering van de ionosfeer de
radiogolven weerkaatsende laag in de
dampkring in het leven geroepen en
die ionosfeer als het ware lek gemaakt.
Achter deze ultra-korta-golfuitbarstin-
gen komt een stroom van eorpuscu-
laire straling van electrisch geladen
deeltjes aan, die tot in de aardat
mosfeer doordringen en er noorderlicht-
verschijnseleji veroorzaken en zg. mag
netische stormen, die de scheepskom-
passen van de wijs brengen.
Geen wonder, dat een instelling als
de P.T.T. bijvoorbeeld grote belang
stelling heeft voor het zonne-onderzoek
van de radio-astronomen. Een gewaar
schuwd mens geldt voor twee en een
radioverkeer, dat weet, dat er een fade-
out op komst is, omdat een radio-tele
scoop een eruptie op de zon heeft gesig
naleerd, kan daar zijn voordeel mee
doen. En deze mogelijkheid is er, bij
elke weersgesteldheid. Want zelfs wan
neer de zonneschijf aan de blikken der
„licht"-astronomen onttrokken is, dan
nog kunnen de radio-astronomen de zon
rustig in d gaten blijven houden.
Mr. H. C. M. EDELMAN
Voor het seizoen 1955/56 heeft de
Nederlandsche Opera vier premières
op het programma staan Cosi fan tutte
van Mozart, „Hansel und Gretel" van
Humperdinck, „De Consul" van Me-
notti en „Nabuo" van Verdi. Met
„Eugen Onegin" van Tschaikofsky, die
tijdens het Holland Festival wordt op
gevoerd, betekent zulks vijf premières,
het hoogste aantal, dat men per seizoen
kan geven. Voorts gaan in nieuwe mon
tering en instudering „La Travlata"
van Verdi, „Madame Butterfly" van
Puccini, „Faust" van Gounod en „De
Parelvissers" van Bizet.
Behalve de negen genoemde opera's
heeft men dan nog een veertien-tal wer
ken op het bestaande repertoire.
In reserve worden voorts gehouden
„Don Pasquale", „Bastien und Bas-
tienne", „Pelléas et Mélisande" en
„Der Freischuetz".
Op een in Sassenheim gehouden pers
conferentie. waar dit repertoire werd
ontvouwd, werd medegedeeld, dat Alex
ander Krannhals de eerste dirigent en
muzikale leider van de Nederlandsche
Opera blijft in het seizoen 1955/'56. Voor
het jaar daarop heeft men een optie.
Krannhals heeft het hele speelplan voor
het volgend seizoen reeds doorgenomen.
Het bestuur van de Nederlandsche Ope
ra heeft grote waardering voor Krann
hals, die veel werk heeft verzet en
daarnaast nog tal van reizen naar
het buitenland moest maken. Hij is ln
Karlsruhe „General Musikdirektor" ge
worden, onder de voorwaarde, dat h(j
het werk voor de Nederlandsche Opera
in onverkorte vorm kan blijven doen.
In Karlsruhe zal hij in hoofdzaak sym-
phonie-concerten leiden. Slechts één
opera zal hij er dirigeren. Hij zal ook
tijdens het Holland Festival dit jaar
en volgend jaar dirigeren.
Daarnaast is Arrigo Guarnieri voot
enkele maanden aan de opera verbon
den. Hij treedt niet als vaste dirigent
op. Door hem zal o.a. „La Traviata"
worden gedirigeerd. Guarnieri was on
der meer tien jaar assistent-dirigent van
Toscanini en heeft meegewerkt aan al
le grote opera's in Italië.
Voorts heeft men als dirigent Eugène
Bigot, o.a. voor de nieuw in te stude
ren Faust, Erich Walter, Cor Olthuis,
Henk van Wielink en Joan Kalff, geën
gageerd.
De première van „Hans en Grietje"
zal een geheel Nederlandse opvoering
worden. Gister werd overeengekomen,
dat hier een vrije kans zal worden ge
geven aan de Nederlandse dirigent Piet
van Egmond. Hij krijgt een jonge Ne
derlandse regisseur naast zich: Frans
Boerlage. Voor de decor-ontwerpc
wordt nog naar een begaafde Neder
landse kracht gezocht. Anton Kersjes
zal zich meer tot de directie bij de bal
letuitvoeringen bepalen.
Zoals bekend is Piet Tiggers gede
legeerde vai het bestuur der Neder
landsche Ooera, die Abraham v. der
Vies tijdelijk als directeur vervangt.
Van der Vies is in zover hersteld, dat
hij zich fit voelt weer ee"n regie op
zich te nemen. Alhoewel hij tot 1 Sep
tember ziekteverlof heeft, zal hij toch
volgende week weer op eigen verant
woordelijkheid met de regie beginnen.
Deze betreft „Le nozze di Figaro" en
„Don Giovanni" van Mozart, uit het
bestaand repertoire.
Frans Vroons zal niet alleen als zan
ger verbonden zijn, maar tevens
als regisseur. Hij zal „Traviata"
regisseren cn wordt bijgestaan door
Hans van Norden als decor-ontwerper.
In grote trekken zal het tableau de la
troupe hetzelfde blijven. Aan het gezel
schap wordt verbonden de sopraan Ma
rilyn Tyler, die drie jaar geëngageerd
was bij de opera te Bern en daarna in
Krefeld.
Gastrollen zullen o.a. worden vervuld
door Uta Graf (New York) en Ramon
Vinay. Met Scipio Colombo heeft men
weer een nieuw contract voor de tijd
van zes maanden. Over een mogelijke
medewerking van Gré Brouwenstijn kan
nog niets worden gezegd. Zij treedt nog
in het buitenland op.
De gemeenteraad van Haarlem komt
Woensdag 18 Mei a.s. in openbare ver
gadering ,'s middags om 2 uur, bijeen.
B. enW. stellen de raad voor om het aan
de coöp. woningvereniging voor gemeen-
tepersoneel G. A. destijds verleende
voorschot van f 60.142,40 te verhogen
met f 19.125.— ten behoeve van het
uitvoeren van herstelwerken aan het
complex van 77 arbeiderswoningen, ge
legen aan de Van Beresteijnstraat, de
Fabriciusstraat, de Nobletstraat, de
Van Oorschotstraat en de Zomerkade.
B. en W. stellen de raad voor aan
de N.V. Centrale Zand- en Grinthandel
voor Haarlem e.o. vergunning te verle
nen voor het bouwen van een loods
op het in 1951 in erfpacht uitgegeven
perceel industrieterrein aan de Ir. Le-
lyweg. Voor het gereedkomen van de
7 in aanleg zijnde sportvelden in
„Noord-Akendam" is het nodig, dat
materiaal wordt aangeschaft, bestaande
uit een landbouwjeep met aanhangwa
gen en maaimachines. B. en W. vragen
de raad hiervoor een crediet van
f 16.750.— te verschaffen.
B. en W. stellen de raad voor om
aan de coöp. woningvereniging voor
gemeentepersoneel G. A. 9475 m2 grond
in erfpacht te verstrekken voor de
bouw van 138 arbeiderswoningen, 12 win
kels, een kantoortje en een werkplaats.
Tot deze bouw werd in December 1953
besloten. De jaarlijkse erfpachtscanon
wordt gesteld op f 12.540.De grond
is gelegen aan de Hannie Schaftstraat
en de Merovingenstraat.
Hetzelfde hebben B. en W. gedaan
ten opzichte van de R. K. woningbouw
vereniging Sint Bavo (Oost). Het be
treft hier 11043 m2 grond aan de
Hannie Schaftstraat. De erfpachtsca
non bedraagt f 15.131,60.
Op 6 Juni a.s. zal aan de Leidse ge
meenteraad een plan worden voorge
legd dat voorziet in het nijpend ge
brek aan een behoorlijke schouwburg
in de sleutelstad. De kosten van het
project bedragen voorlopig ruim drie
millioen gulden. De nieuwe schouw
burg zal waarschijnlijk op het Schut
tersveld, dat tot nu toe slechts aan
kermisvermaak plaats bood, gebouwd
worden.
De oude Leidse schouwburg aan de
Oude Vest dateert uit 1704 en verkeert
in een dergelijke toestand, dat brand
weer en gemeente enkele jaren geleden
slechts onder de uitdrukkelijke voor
waarde dat het gebouw binnen vijf ja
ren definitief gesloten zou worden, toe
stemming tot verder gebruik gaven. Er
werden enkele noodvoorzieningen ge
troffen en de bevolkers van het uit
zichtloze schellinkje dachten reeds dat
zij hun levenlang reikhalzend naar de
artisten en de nieuwe schouwburg zou
den kunnen uitkijken, totdat in Januari
1954 een commissie van advies door
de burgemeester van Leiden, jhr. mr.
F. H. van Kinschot, officieel werd ge
ïnstalleerd. Deze commissie moest de
mogelijkheden nagaan die tot de bouw
van een nieuwe schouwburg konden
leiden. Zij heeft hierover een rapport
samengesteld dat dezer dagen aan de
pers verstrekt werd.
Het behelst een plan voor een
schouwburg, die aan de moderne eisen
voldoet en tegelijkertijd het intieme
karakter van het oude gebouw aan de
Oude Vest weet te bewaren. De grote
zaal zal ongeveer twintig meter diep
worden en ruim 850 zitplaatsen be
vatten. In het gebouw zullen verder
nog een kleine zaal met 400 tot 450
zitplaatsen, een foyer en een café
restaurant ondergebracht worden. Een
ruime toegangshal en brede wandel
gangen kunnen in de pauze als koffie
kamer dienst doen.
De bouw, waarmee begonnen wordt
zodra de gemeentelijke goedkeuring
en de urgentie-verklaring van het rijk
verleend worden, zal einde 1958 ge
reed moeten zijn. Het gebouw dat
door de gemeente Leiden bekostigd
wordt zal door een nog in het leven
te roepen stichting in exploitatie ge
nomen worden.
D. E. en J. E„ beiden 21 jaar, zijn
tweelingbroers. Wie ze niet goed kent
kan ze niet uit elkaar houden, zo
sprekend lijken ze op elkaar. Beiden
zijn in militaire dienst en hoe uniform
die dienst ook moge zijn, juist door
de uniform waren de broers uit elkaar
te houden, want D. was bij de ver
bindingstroepen in Zuidlaren en J. bij
de infanterie in Arnhem. Ze kwamen
op het denkbeeld eens wat variatie in
de uniformiteit des dagelijksen levens
te brengen door zowel van uniform
als van standplaats te verwisselen.
En zo zat de verbindingsman D. uit
Zuidlaren als infanterist in Arnhem,
terwijl de infanterist J. als verbin
dingsman in Zuidlaren zijn intrede
deed. Het soldatenleven ging gewoon
door en geen mens ontdekte de ver
wisseling.
Ze zouden misschien hun ganse dienst
tijd ongemerkt van standplaats, onder
deel en uniform hebben kunnen verwis
selen, ware het niet dat D. op zekere
dag in de trein naar het Noorden zat
met een somber gelaat starend in wa
zige verten. Hij merkte nauwelijks dat
op een gegeven ogenblik de dienstplich
tige wachtmeester De L. tegenover hem
kwam te zitten. Deze keek naar het
peinzend gelaat van de jonge verbin
dingsman en dacht: jou ken ik. Bij die
Aavertentte
LANGE VEERSTRAA® 111 TEL, 114S3
De IJmuider crack Barend Dukel
heeft zich onbetwist de sterkste getoond
in de finale om het persoonlijk kam
pioenschap van Kennemerland. Een sco
re van 9 p. uit 5 partijen spreekt vol
doende en laat er geen twijfel over be
staan, of de titel wel in goede handen
is gekomen.
De uitslagen van de 3de en 4de ronde
waren: v. BerkWillemse 1-1; Dukel
Swier 2-0; De JongWillemse 1-1; Post-
ma v.Berk 2-0; Swier de Jong 1-1;
Willemse Postma 1-1; Dukel v.
Berk 2-0.
Van Berk en Swier maakten het el
kaar niet lastig en verdeelden de pun
ten. A. de Jong moest het opnemen
tegen Postma en hier ontwikkelde zich
een uitermate spannende partij waarin
de Jong de hekstelling nam, doch die
later weer moest prijsgeven. Toch wist
hij hier uit de betere stelling te behou
den en na bekwaam spel de partij in
winst om te zetten. Willemse was hier
door in puntenaantal gepasseerd en het
ging er nu maar om wat deze er in zijn
martij tegen de titelhouder van terecht
macht. Deze partij tussen oude tegen
standers werd er weer een, waarover
nog heel wat geanalyseerd zal worden.
Dukel speelde de Roozenburg-variant
welke door Willemse onregelmatig werd
beantwoord; er ontspon zich een
boeiende strijd, waarin Willemse in het
middenspel de consequenties van een
opsluiting wegens zijn tijdgebrek niet
aandurfde en tot vereenvoudiging over
ging.: Weliswaar bracht dit voor beide
spelers opluchting doch de overblijvende
stand boodt Willemse weinig kansen
meer. Dukel brak door en het leek er op
of hij zou gaan winnen doch door een
leuke finesse kon Willemse de veilige re
mise nog bereiken en darmede zijn totaal
gelijk met dat van De Jng brengen.
Bij monde van de heer J. Warmerdam
werd de kampioen gehuldigd door het
district en namens het Provinciale be
stuur door de heer Dijkslag die tevens
een zeer prettige verrassing bekend
maakte, n.l. dat voor de finale om het
Provinciale kampioenschap niet twee
doch 4 spelers van district Kennemer
land zullen worden toegelaten.
De afdeling van Haarlem van de
Nederlandse Katholieke Bond van Ver-
voerspersoneel ,.St. Raphaël" viert de
ze week haar vijftig-jarig bestaan. Za
terdag 21 Mei is er een receptie van
3 tot 5 uur in gebouw St. Bavo. Zon
dag 22 Mei wordt er een plechtige H.
Mis opgedragen om 7.45 uur in de Sint
Josephkerk aan de Jansstraat, waar
na een gemeenschappelijk ontbijt volgt
in gebouw Sint Bavo. 's Avonds is er
cabaret in hetzelfde gebouw en deze
feestavond wordt op Maandag 23 Mei
en Woensdag 25 Mei herhaald. Het ca
baret wordt gebracht onder de titel
„Radio-sterren stralen in Haarlem".
De R.K. Toneelvereniging B.A.V.O.
geeft morgenavond (Zondag 15 Mei)
een uitvoering van „Over twaalf da
gentegen middernacht" van Gerard
Nielen, De voorstelling wordt gegeven
in gebouw „Sint Bavo".
Met. 3 treinen, bestaande uit 124 wagons, komt circus Franz Althoff-Strass-
burger Donderdag a.s. naar Heemstede, waar het grote „renbaan-circus" de
tenten opslaat in het Sportpark. De voorstellingen worden Vrijdag, Zaterdag,
Zondag en Maandag, resp. 20, 21, 22 en 23 Mei gegeven. Op 24, 25 en 26 Mei
worden voorstellingen gegeven in Velsen. Het programma, waar ongeveer
450 dieren aan meewerken, biedt een bonte mengeling van staaltjes van
dressuur.
'gedachte voegde zich echter terstond
de twijfel: ben jij nou Jan of Dirk. Zij
raakten in gesprek en het duurde niet
lang of Dirk vertelde wat ze samen
hadden uitgespookt om eens wat varia
tie te hebben.
Sergeant De L. vond het een beste
grap, zo origineel dat hij spontaan ver
klaarde er geen rapport over te zullen
uitbrengen aan zijn commandant. Wel
vertelde hij het geval aan zijn collega
sergeant De G„ maar die zag er de
grap niet van in en maakte er prompt
melding van aan zijn commandant.
Het eind van het lied was dat ser
geant De L. Donderdag in Arnhem
voor de krijgsraad stond voor het feit
dat hij als meerdere heeft toegelaten
dat een mindere opzettelijk van zijn
onderdeel afwezig was en dat hij opzet
telijk had nagelaten de dader voorlopig
arrest aan te zeggen en van het ge
beurde melding te maken aan de com
manderende officier van het onderdeel.
De auditeur-militair toonde zich een
man die in weerwil van zijn respect
voor de krijgstucht de zon wel in het
water kon zien schijnen. Hij kon begrij
pen dat sergeant De L. de zaak niet
terstond gemeld had, maar hij had dat
na verloop van een paar dagen in elk
geval moeten doen, vond de auditeur
militair. Hij eiste veertig gulden boete
of twintig dagen hechtenis, daarbij re
kening houdende met het blanco straf
register van de beklaagde. De presi
dent maakte er f 25 boete van, er re
kening mee houdend dat De L. reeds
was gestraft door administratieve de
gradatie tot soldaat.
Naar ons door de politie te Amstel
veen werd medegedeeld Is gisternacht
in het Amsterdamse Bos een 38-jarige
man uit Gelderland door twee tot dus
verre onbekend gebleven personen
neergeslagen en beroofd van zijn por
tefeuille, waarin o.m. 250 gulden zat.
De man had des avonds een bezoek
gebracht aan enkele café's in de bin
nenstad. Toen hij des nachts met zijn
wagen wilde wegrijden van de Heren
gracht, werd hij aangesproken door ie
mand, die hem een „lift" vroeg naar
Amstelveen. In de Leidsestraat werd
vervolgens een vrouwelijke kennis van
de lifter meegenomen.
Op aanwijzingen van de lifter de
automobilist was niet bekend met de
weg naar Amstelveen reed het drie
tal door het Amsterdamse Bos, waar
plotseling de motor afsloeg. Het con
tactsleuteltje bleek niet meer aanwe
zig te zijn. De chauffeur stapte daar
om uit om de sleutel te zoeken. Hij
kreeg onmiddellijk met een hard voor
werp een klap op het hoofd en werd
daarna door de beide lifters beroofd.
Hoewel ernstig mishandeld kon hij
later in de nacht bij de politie te Am
stelveen aangifte doen van de bero
ving.
Blijkens een publicatie in de Neder
landse Staatscourant heeft de minister
voor Publiekrechtelijke Bedrijfsorgani
satie en van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening, advies gevraagd aan
de commissie-bedrijfsregelingen om
trent een eventueel optreden op grond
van art. 7a van het Kartelbesluit tegen
de fabrieken, die Amsterdam en omge
ving van melk en melkproducten voor
zien. Genoemd artikel bevat de moge
lijkheid door middel van een aanwijzing
aan de betrokken fabrieken een leve
ringsplicht op te leggen.
Deze fabrieken weigeren n.l. gesteri
liseerde flessenmelk te levéren aan en
kele kruideniers, die voldoen aan de
wettelijke vereisten om deze soort melk
te verhandelen.
Deze houding wordt door de betrok
ken ministers in strijd geacht met het
door de regering gevoerde vestigingsbe
leid.
Een Amsterdammer heeft in Oud-
Gastel de conservenfabriek „De West
hoek" voor een aanzienlijke som opge
licht. De man kwam enige weken gele
den naar de fabriek om er een partij
bonen in blik, ter waarde van 11.000
gulden, aan te kopen. Hij verklaarde
de som niet in contanten bij zich te
hebben hetgeen geen argwaan be
hoefde te wekken doch wel een borg
te kunnen geven. Hij noemde de naam
van een bekend firmant in Amster
dam, een bonafide zakenman. Bij tele
fonische navraag bleek de firmant zich
inderdaad wel te willen borgstellen. Op
verzoek van de directie van de con
servenfabriek werd schriftelijk beves
tiging gevraagd en verkregen, waarna
de transactie normaal doorging.
Vorige week had de Oud-Gastelse
directie toevallig telefonisch contact
met de zakenman, tijdens welk gesprek
ook de borgstelling nog ter sprake
kwam. De firmant bleek toen totaal on
kundig van enige toezegging. Hetzij mon
deling of schriftelijk. Onmiddellijk werd
aangifte gedaan bij de politie. De Am
sterdamse recherche slaagde er door
onverwijld ingrijpen in op een haven
kade een deel van de verkochte par
ti) bonen te achterhalen, totaal voor
een waarde van 4.000 gulden. De rest
was doorverkocht aan derden.
De Amsterdamse rechtbank heeft een
45-jarige boekhouder uit Amstelveen,
die in 1954 binnen een half jaar tijd als
boekhouder-kassier een groothandel in
winkelmachines te Amsterdam voor
ruim f14.000.heeft benadeeld, veroor
deeld tot de helft van de straf die
tegen hem was geëist een jaar met
aftrek, waarvan een maand voorwaarde
lijk met een proeftijd van drie jaar. Van
het verduisterde geld is niets meer over.
De toestand van de westelijke muur
van de bestuurskamer in het perceel
Kleine Houtstraat 70 waarin de
Volkscredietbank is gevestigd ver
keert in zeer slechte toestand. Voor
restauratie vragen B. en W. aan de raad
f 6500.-—.
