Woensdag is mei 1955 Huurvoorstel met 50 tegen 48 stemmen verworpen Brede basis ontwricht Concessie mocht niet meer baten P.v.d.A'fractie valt eigen ministers af Vervroegde verkiezingen? Moeilijke zaak De tassen worden ingepakt .Klap in je handjes..... l Geen vktshow in Haarlem Russen laten priester vrij Bijna alle honderd Atoomproef onder water Koningin consulteert Zwaar weer voor de kust Sneeuwstormen over Engeland Nederlandse coaster aan de grond Zeer koud ORR Het zwarte schaap Liever kreupel dan lam A.R. bij voorstemmers Pasgeboren lammetjes moesten in veiligheid worden gebracht Het weer Hemelvaartsdag 79ste JAARGANG No. 26298 Onder grole spanning heeft de Tweede Kamer met een zeer geringe meerderheid van 50 tegen 48 stemmen de beslissing genomen de huurwet niet te aanvaarden. Hier door is een eind gekomen aan het beslaan van het kabinet- Drees. Reeds dezelfde avond hebben de minister-president dr. Drees en de vice-minisler-president prof. Beel de Ko ningin in Soesldijk verzocht het ontslag der regering te willen aanvaarden. Hare Majesteit heeft dit in overweging genomen. De regering zal de lopende zaken in het belang van het land blijven behartigen. Inmiddels zijn reeds de eerste adviezen gegeven aan het staatshoofd om uit de moeilijkheden te geraken. De wedergeboorte van het kabinet, dat dan een strikt zakelijk karakter zou krijgen, lijkt vrijwel uitgesloten. Van liberale zijde zijn in deze richting suggesties gedaan. Prof. Oud vond dit de beste manier om het wetsontwerp inzake de belastingverlaging alsnog te doen behandelen. Dit vooruitzicht deed hem ook met een zeker gemak medewerken aan het ontstaan van de regeringscrisis. Meer voor de hand liggend is, dat getracht zal worden een radicalere oplossing te vinden. Vervroegde verkiezingen acht men niet uitgesloten. Dat de verhouding tussen K.V.P. en P.v.d.A., de beide grootste partijen, buiten het kabinet zeer ongunstig is, is de laatste tijd hoe langer hoe duidelijker gebleken. Onder deze omstandigheden zal men onge twijfeld de gelegenheid aangrijpen tot een vernieuwing van structurele aard. i wmi. vemoen bouwkosten. vmoÓGDE BUDRAGEN ■'■'S'# -1 -S;ï; f- -i; Wegens slechte weers omstandigheden Ravage aan strand te IJmuiden ITALIAANSE REGENJASSEN 6 BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21545 Abonnementen 208G0 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 7. D. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week, f2.17 per maand, f6.50 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. REGERING-DREES BIEDT ONTSLAG AAN ""■•■iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii tiiiiniiiiiiii Met de kleine meerderheid van twee stemmen heeft de Twee- de Kamer het kabinet-Drees Jr.n val gebracht. Toen vorige week tnsdag de behandeling van de rege ringsvoorstellen inzake belastingver hoging en gedeeltelijke huurverhoging in de Tweede Kamer begon, waren Velen van mening, dat het kabinet, ^°als zo vaak in het verleden, wel «eer de eindstreep zou halen. De ■Kamer mocht dan nog zo geïrriteerd 2ijn over de samenkoppeling van deze foorstellen, in die zin, dat de rege ring beide in een onverbrekelijk ver- band wenste te zien, op de een of andere wijze zou er wel weer een hiogelijkheid worden gevonden voor een compromis, waarbij de regering Geinig en de Kamer veel zou toege ven. De ministers zelf verwachtten Reen crisis. Al spoedig bleek tijdens oe debatten, dat het complex van belastingmaatregelen niet het strui kelblok voor het kabinet zou worden. Er móchten bij de Kamerleden nog vele wensen in dezen bestaan, de Socialisten mochten dan al duidelijk 'aten blijken dat zij veel liever een geringere verlaging zouden zien, wel ke eerst in Januari 1956 zou ingaan, de K.V.P. mocht nog wat namoppe- ren over de vennootschapsbelasting, onoverkomelijke bezwaren bestonden hiet. Heel anders lag de situatie bij de Voorgestelde beperkte huurverhoging. ^Ien kent de geschiedenis: De socia listen wensten een forse huurverho ging met afroming van de verhoogde kuren door een huurbelasting, welke via staatsbemoeiing ten goede dien de te komen aan de woningbouw. Interessant in dit verband was vorige Week de mededeling van de minister- President, dat de kwestie van een verhoging der huren en van een ega lisatiefonds reeds bij de kabinets formatie in 1952 uitvoerig was bespro ken en in de richtlijnen voor hef kabi net was opgenomen. Dr.Drees voegde hieraan toe, dat dit niet betekent, dat allen die bij de besprekingen betrokken zijn geweest zich daaraan volkomen hebben gebonden, maar het betekent wel, dat de betrokkenen wisten, dat het kabinet mogelijk in deze geest zou handelen. Niet alleen de ministers die zitting namen in het kabinet hebben dit geweten, maar ook zij, die bij de formatie van het kabinet in 1952 nauw zijn betrokken geweest. Intussen wist het kabinet, dat het onder de huidige omstandigheden in de Kamer geen meerderheid zou kunnen vinden voor een forse huurverhoging met annex daaraan een huurbelasting. De rechterzijde in de Kamer wilde wel de huren tot een vrij hoog percentage optrekken, maar zij verzette zich scherp tegen de door de socialisten voorgestane huurbelasting in de vorm van een huuregalisatiefonds, waarbij een be paald percentage van de verhoogde huuropbrengst de huiseigenaren zou Worden ontnomen om in dit fonds gestort te worden. De regering is toen gekomen met haar voorstel van sen gedeeltelijke huurverhoging van 5 of 10 pet. waaronder 35 pet. der Woningen zouden vallen. De regering stelde de zaak als volgt: een hogere huurverhoging dan als voorgesteld zou een nieuwe loonronde noodzake lijk maken en die wenste zij onder alle omstandigheden te vermijden, daar zij op dit ogenblik rust in de lonen en prijzen wilde hebben. Van de ene kant dus een vrij aan lokkelijke belastingverlaging, van de andere kant een „kreupele" huurver hoging het woord is van het kabi- het zelf afkomstig welke niemand In de Kamer bevredigde. Zoals ge zegd, zag de regering deze beide in een onverbrekelijk verband. Het con flict spitste zich derhalve toe op de huurvoorstellen. In de avondvergade ring van Donderdag 12 Mei stelde de minister-president Dr. Drees in Uiterst voorzichtige bewoordingen de kabinetskwestie. Weliswaar ontkende hij, dat het kabinet pressie wilde uit- oefenen, maar het was duidelijk, dat de Kamer in een dwangpositie was gemanoeuvreerd. Van twee partijen lagen de kaarten Vrijdag open op tafel: de K.V.P. en de C.H. Zij zouden de regering steunen, daar zij èn de belastingverlaging niet in gevaar Wensten te brengen èn een partiële huurverhoging althans beter achtten dan in het geheel geen verhoging. De socialisten stonden voor een zwaar dilemma. Zij voelden er het meest voor tegen het regeringsvoor stel te stemmen, maar hiermede keerden zij zich direct tegen hun si gen ministers in het kabinet. De Anti-Revolutionnairen onder leiding van hun fractie-voorzitter dr. Schou ten stonden voor een niet minder moeilijke keuze. Ook zij voelden niets Voor het regeringsvoorstel en ook zij zouden zich door tegenstemmen te gen hun twee ministers in het kabinet keren. De V.V.D. onder leiding van mr. Oud had al duidelijk doen blij ken, dat zij een regeringscrisis wel Wilde riskeren. Hoewel Vrijdag j.l. dr. Schouten te kennen had gegeven dat hij er weinig voor voelde de A.R. öls redder van het kabinet te laten Optreden, hield h^ toch tot op het laatste moment de handen vrij. De Vraag tijdens het weekend was, of de (Van onze parlementaire redacteur) iiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiii 1111 ii 111111111 regering nog met belangrijke conces sies zou komen. Zij heeft het been stijf gehouden. En zo is dan de breuk gekomen. Een kabinetscrisis is ontstaan over een op zich zelf genomen toch vrij onbelangrijk huurontwerp. Men is dan ook op het eerste gezicht geneigd deze crisis een onevenredige consequentie van het huurontwerp te noemen. Men vergete echter niet dat de crisis een diepere achtergrond heeft. Het klimaat tussen de twee grote partijen, K.V.P. en P.v.d.A., liet al maandenlang te wensen over. Het brede basis-kabinet moge steeds de indruk van homogeniteit gewekt hebben, in de Kamer en daarbuiten leefden de twee partijen vrijwel op voet van oorlog. Over de oorzaken daarvan behoeven wij hier niet uit te weiden. De recente gebeurtenissen van het afgelopen jaar, die de kloof steeds groter maakten, liggen nog vers in. het geheugen. Ook in de P.v.d.A. zelf werd de stemming over het beleid van de socialisten in het kabinet steeds cri- tischer. Vooral socialistische die hards als een ir. Vos stuurden be wust aan op een breuk in de samen werking tussen K.V.P. en P.v.d.A. Op 7 Mei j.l. liet het socialistische „Vrij Nederland" nog de volgende waarschuwende woorden aan het kabinet horen: „Daarom zal het ons een lief ding waard zijn, indien Vader Drees niet alleen niet tot schipperen z^l vervallen, maar zelfs het speciale manoeuvreren zal nalaten. En wan neer hij dan toch met ongeschonden kabinet de verkiezingen wil halen, er zijn hier meer Kamers vroegtijdig ontbonden". Intussen, Je crisis is er met al haar consequenties. Wie zich nog de moei lijkheden en schier eindeloze onder handelingen herinnert rondom de ka binetsformatie van 1952, weet, dat thans, drie jaar later, de mogelijk heden <An een kabinet te formeren er zeker niet gemakkelijker op zijn geworden. Wij voor ons zien op het ogenblik twee mogelijkheden. Er kunnen ver vroegde verkiezingen worden uitge schreven, in de hoop, dat deze een vruchtbare verduidelijking van de po litieke situatie zullen opleveren; het is echter ook denkbaar, dat er een interim-kabinet wordt geformeerd voor de periode tussen nu en de ver kiezingen van volgend jaar. Het moet dan worden erkend, dat de socialisten het aan hun eigen houding hebben verdiend, aan een dergelijk kabinet geen deel te nemen. Men zou een kabinet van rechtse signatuur krij gen, dat de belastingverlaging en de wet op de ouderdomsvoorziening in veilige haven zou kunnen loodsen. Er is geen reden te veronderstellen, dat het onmogelijk is te regeren zonder socialisten; integendeel, een rechts kabinet zou kunnen tonen, dat het, met de socialisten in oppositie, een beleid zou kunnen voeren, dat in de warezindeswoords progres sief genoemd mag worden. Een kabinetsformatie zonder verkie zingen zou ongetwijfeld een langdurige en moeilijke zaak worden. Men herin nert zich nog terdege het moeizaam overleg dat nodig was om het thans demissionnaire kabinet in de zomer van 1952 tot stand te brengen. De situatie is er sindsdien niet beter op geworden. De uitslag van de stemming Dins dagavond om half zes na een debat over de voorstellen tot huurverhoging en belastingverlaging, dat vijf dagen had geduurd, kwam in een Kamer, waarvan behalve de publieke tribune ook de loges voor de diplomaten tot de laatste plaats gevuld waren. Japanse, Chileense en Amerikaanse gezichten volgden van daaruit het politieke spel. De stemming was in zoverre grillig, dat eerst een uitslag van 81-17 werd bekend gemaakt, terwijl later een meerderheid met slechts twee stemmen ontstond. Die eerste stem ming gold een amendement, afkomstig Een klein maar veelzeggend be wijs van de spanningen, die de ver houding tussen P.v.d.A. en K.V.P. de laatste tijd beheerst hebben, werd tijdens het huurdebat gegeven door de fractieleider van de P.v.d.A., mr. Burger. Hij hield ter verdedi ging van zijn standpunt een betoog, waarin hij aanvoerde, dat er ge vaar bestond, dat de huiseigenaren door de huurverhoging onredelijk zouden worden bevoordeeld. De heer Van Rijckevorsel, die bij dit socialistisch betoog op een mo ment, waarop het pathetisch begon te worden, in een lach schoot, kreeg vanaf de katheder toegesnauwd: „U hoeft niet zo schaapachtig te grinniken". van liberale zijde, dat beoogde om een uniforme huurverhoging van tien pro cent voor alle vooroorlogse woningen in te voeren De regering verklaarde dit amendement onaanvaardbaar omdat niet voldoende compensatie voor een derge lijke algemene maatregel te vinden zou zijn. Een motie van socialistische zijde, waarin nogmaals een poging werd ge daan om het huurontwerp uit te stellen, werd wijselijk ingetrokken. Daarna kwam tegen half zes het wetsontwerp in stemming, dat aanleiding Werd tot de val van de regering. Het beoogde, voor slechts een derde van het oude huizenbezit een huurverhoging toe te passen. De Kamer had het ontwerp kreupel genoemd en prof. Oud sprak bovendien van het gevaar dat het pres tige van het parlement een „deuk ma- J: s:- T~\e Holzhacker-Buben waren gisteravond om tien minuten voor zes I juist aan een vrolijk liedje bezig, toen de nieuwsdienst van het -KS A. N. P. de aether in beslag nam voor de extra-uitzending, waarin de omroeper mededeelde, dat de Tweede Kamer het huurvoorstel had verworpen en hij er aan herinnerde, dat dr. Drees eerder had gezegd, dat zulks verregaande politieke consequenties met zich zou meebrengen. Onmiddellijk daarop zetten de Holzhacker-Buben hun onderbroken lied je voort met.„Klap in je handjes van je holadihé". t y■'m: |::H v Minister Witte pleegt tijdens de debatten nog even overleg met dr. Drees, maar het mocht niet baten. jor" zou krijgen wanneer dit ontwerp werd aanvaard. De Kamer zou zich dan namelijk accoord verklaren met de huur verhoging ter wille van de belasting verlaging die er onverbrekelijk mee verbonden was. Prof. Romme verklaarde dat hij dan toch in ieder geval liever een kreupele huurverhoging wilde dan een die lam moest worden genoemd. Voor de huurders zou deze beperkte keuze ongetwijfeld het beste zijn wat er onder de huidige omstandigheden moge lijk was. De K.V.P. had bovendien ern stige bezwaren om het land in een ka binetscrisis te storten. De herenSchouten (A.R.) en Tilanus (C.H.) sloten zich bij dit laatste aan ondanks de bezwaren die bij hun frac tieleden waren blijven bestaan tegen de huurwet. De fractieleider van de C.H zag in een crisis die hij niet wenste duidelijk de mogelijkheid van Kameront binding. De heer Welter (K.N.P.) achtte een huurverhoging van tien procent on misbaar en vond het ingediende wetsont werp onrechtvaardig, terwijl hij boven dien wilde protesteren tegen het feit dat de huurbelasting een essentieel onder deel is geweest van de basis waarop de regering tot stand was gekomen. De heer Burger (P.v.d.A.) legde er de na druk op, dat vooral zakelijke motieven hem tegen het wetsontwerp deden stem men. Hij betreurde het dat de kwestie niet in vertrouwvol beraad kon worden geregeld. Zijn fractie bleef op het stand punt staan dat een huurverhoging met huuregalisatie gepaard moet gaan. Ver werping van het ontwerp betekende voor hem echter niet dat ook het beleid van minister Witte in het algemeen moest worden afgekeurd. (Vervolg op pag. 5) West-Duitsland. De verdediger van de voormalige groot-admiraal Karl Dönitz heeft de regering in Bonn ge vraagd er bij de geallieerden op aan te dringen zijn cliënt te ontslaan uit de ge vangenis voor oorlogsmisdadigers te Spandau. De show van de Katwijkse vissers vloot op het Spaarne te Haarlem heeft men helaas moeten afgelasten. De ab normale weersomstandigheden maken het niet mogelijk de schepen tijdig en veilig naar Haarlem te brengen, mede wegens de lage waterstanden. Van de andere kant zou het evenmin mogelijk zijn op het terrein by het Spaarne voor zieningen te treffen. De muziektent kan heel slecht gebruikt worden en de vlag gen zouden vernield worden. De weers voorspellingen voor Hemelvaartsdag zijn bovendien verre van gunstig. De Italiaanse pater Pietro Leoni S.J., die na een gevangenschap van tien jaar in de Sovjet-Unie is vrijgelaten, is gis teren in Wenen aangekomen. Pater Leoni, die in 1943 als aalmoezenier van de Italiaanse troepen naar Rusland kwam, werd in 1945 door de Russen in Odessa gevangen genomen en tot tien jaar dwangarbeid veroordeeld. Omdat hij zich in het kamp Workuta aan de IJszee bleef wijden aan de zielzorg en o.a. drie mede-gevangenen doopte, werd zijn straf tot 25 jaar verlengd. Dank zij de tussenkomst van de Ita liaanse ambassade in Moskou werden hem echter de resterende 15 jaar kwijt gescholden. Het aantal Kamerleden dat Dinsdag in de Tweede Kamer aanwezig was is na de oorlog nog slechts éénmaal groter geweest, namelijk bij de behandeling van de overdracht van de souvereini- teit aan Indonesië. Toen bleken des nachts om half twee bij de stemming alle honderd leden aanwezig te zijn. De vergadering waarbij het ging om het lot. van het vijfde naoorlogse kabi net, werd gisteren alleen niet bijge woond door het lid van de K.V.P. dr. Mol, die in Mexico vertoeft, en door de communist S. de Groot. Zowel bij voor- als tegenstemmers ontbrak dus één stem. Blijkens een korte verklaring van het Amerikaanse ministerie van defensie is voor de Westkust der Verenigde Staten een klein atoomwapen onder wa ter tot ontploffing gebracht. De ont ploffing houdt volgens de eerste gege vens geen gevai en in voor het Ame rikaanse vasteland, de bevolking van eilanden in het betrokken gebied of voor vis, die voor de consumptie ge schikt is. Het kabinet der Koningin deelt mede: H. M. de Koningin heeft heden voor een conferentie ten paleize Lange Voorhout te 's Gravenhage uitgenodigd achtereenvolgens de heren mr. J. A. Jonkman, voorzitter der Eerste Kamer, dr. L. G. Kortenhorst, voorzitter der Tweede Kamer, jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, vice-president van de Raad van State, mr. J. A. W. Burger en prof. mr. C. P. M. Romme, onder- scheidenlijk voorzitter der P.v.d.A.- fractie en van de K.V.P.-fractie der Tweede Kamer. Tengevolge van de kabinetscrisis kan de Koningin tot haar leedwezen geen gevolg geven aan haar voornemen van avond het concert van het „Philadel phia Symphony Orchestra" in Amster dam bij te wonen. Een Catalana-vliegboot is vanmorgen van het vliegveld Valkenburg opgeste gen om te zoeken naar een kustvaarder, die ter hoogte van Wijk aan Zee in moeilijkheden zou verkeren. De red dingboot Neeltje Jacoba is met hetzelfde doel van IJmuiden uitgevaren. De kust vaarder, Gertrud uit Hamburg. was spoedig gevonden. De kapitein zei het zelf te kunnen klaren. Reddingboot en vliegtuig konden naar hun basis terug keren. De Lindekerk, een schip dat 7200 br.t. meet, is ten Noorden van IJmuiden als gevolg van een defecte stuurinrichting in moeilijkheden komen te verkeren. De sleepboten Maas en Tyne zijn uit Hoek van Holland ter assistentie uitgevaren. Zij behoefden evenwel geen dienst te doen. daar de bemanning er in slaagde 'de stuurinrichting provisorisch te her stellen. De Katwijkse motorlogger „Rijn mond 4", onderweg van Katwijk naar IJmuiden, is vanmorgen tijdens een po ging om de Noordersluis binnen te va ren, afgedre'ven en op het Sluiseiland gestoten. Het schip heeft daar enige tijd vastgezeten. Een sleepboot van rederij Goedkoop heeft de logger in de loop van de ochtend vlot getrokken. Aan het IJmuidense strand heerst een grote ravage. De Noordwester storm beukt de strandhuisjes die er reeds in groten getale staan en waarvan er ver scheidene al enige tijd bewoond zijn. Van enkele huisjes zijn de daken weg geslagen. De bewoners brengen in aller ijl zoveel mogelijk van hun spulletjes naar veiliger oorden. De weekmarkt in IJmuiden is door de storm verjaagd. Vannacht zijn de zeilen van de kramen gehaald, maar vanmorgen was het zo'n chaos op het Marktplein, dat de markt afgelast moest worden. Nog nooit sedert zyn oprichting en dat is toch al weer zo'n zeventig jaar geleden heeft de Britse meteo rologische dienst zo'n koude Meimaand geregistreerd als thans. In het Noorden van Engeland lag gisteravond een en kele centimeters dik sneeuwkleed. Boe ren moesten er op verscheidene plaat sen doorheen om pasgeboren lamme ren in veiligheid te brengen. Op tal van plaatsen ondervond het verkeer ernstige hinder van de opgewaaide sneeuw. In Birmingham woedde een ware sneeuwstorm. En het kan zijn, dat er nog meer sneeuw op komst is. De Enge'sen kunnen evenwel troost vinden by de conclusie, waartoe dr. F. W. Reichelderfer, oud-voorzitter van de wereld-organisatie van weerkundi gen, is gekomen: ,,De meteorologie is voor de eerste maal in haar bestaan in staat vast te stellen, dat de tempe ratuur aan Noord- en Zuidpool stijgen de is. Dit verschijnsel is vijftig jaar ge leden begonnen." Het Nederlandse kustvaartuig „Urma- jo" is in de afgelopen nacht aan de grond gelopen op de verradelijke North Goodwin-piaat aan de Engelse kust. Het schip meet 309 ton. De reddingsboot /an Ramsgate is uitgevaren, maar kon pas by hoog water langszy komen. De bemanning van de „Urmanjo" is toen van boord gehaald. Een Brits troepenschip en een Joego- slavisch vrachtschip ondervonden even eens last v„n de zware storm, die voor d„ tweede achtereenvolgende dag aan de Zuid- en Oostkust van Engeland woedt. De Queen Mary (81.000 ton) die met duizend passagiers uit New York kwam, was gisteravond gedwongen bij het eiland Wight voor anker te gaan. Advertentie (Tot Donderdagavond) Nu en dan opklaringen maar ook enkele regen- of hagelbuien. Tot krachtig of matig afnemende wind tussen West en Noordwest. Koud voor de tijd van het jaar. Donderdag: Zon: 4.44-20.34. Maani 2.58-17.49. Vrijdag; Zon: 4.42-2035. Maan: 3.25- 19.15. (Van onze weerkundige medewerker) De diepe depressie die vandaag van Oost-Engeland langs onze kust naar Denemarken trok, heeft Dinsdag op uit gebreide schaal zware regenval en on weer veroorzaakt. Vanmorgen werd in Twenthe 29, in Arnhem 26 en in Am sterdam 25 mm. regen gemeten. De wind is tot stormachtig toegenomen, en van Zuidelijke naar Westelijke richting ge draaid. Vanmorgen werd al koudere lucht het land binnengevoerd met in Vlissingen een hagelbui.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 1