Moskou accoord met Genève RUSLAND vindt conferentie van 4 dagen te kort TASS: Activiteiten van inter nationaal communisme geen onderwerp van gesprek Witboek r NOG HEEL WAT VOOR DE BOEG r Iets durven Amerikaans advocaat voor Jungschlager Minister Luns zal de zaak met Foster Dulles bepraten Franse regering verbiedt voorlopig alle autoraces Aantal doden tot 82 gestegen Financier „Evipan'-expeditie Westerling komt tóch wel op de Zuid-Molukken Indonesië kan binnen twee jaar „vrij zijn m Adenauer in Amerika MC IRR Heden antwoord van Indonesië? De ramp in Le Mans Het weer jS (cfmifC'it (utf! DINSDAG 14 JUNI 1955 79ste JAARGANG No. 26319 NECEN SPIONNEN VOOR SLOWAAKSE RECHTBANK V.S. beschuldigd tl, NEDERLANDSE REGERING ZOEKT: Het Nederlandse Witboek Voorzorgsmaatregelen onvoldoende Getuigenissen verschillen Wegdek uitstekend Falcon zijden regenm. 49.75 BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. Umuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: J. J. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week, f2.17 per maand, f6.50 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. In een nota, die gisteren op de am bassades van de Westelijke Grote Drie te Moskou is overhandigd, deelt dë Rus sische regering mee, dat zij accoord gaat met de door het Westen voorge stelde datum en plaats Voor de confe rentie der vier regeringsleiders, n.I. op 18 Juli te.Genève. De Sovjet-Unie stelt wel voor langer te vergaderen. Vier dagen, zoals door het Westen is voorgesteld, wordt door de Russen on voldoende geacht. ,,In de huidige om standigheden moeten de pogingen van alle vier deelnemende landen bovenal gericht zijn op de voornaamste taak van de bijeenkomst: het verminderen van de internationale spanning", aldus de nota. itiiiiiiiiiiiii minui in ii ii mi milium milium in hi illinium lm i urn minium mm ii milium ii ii imiiHiiiMii minimum Men zal de Nederlandse regering moeilijk het verwijt kunnen maken, dat zij overhaast te werk is gegaan met de publicatie van een witboek, waarin gedocumenteerd en onweerlegbaar wordt aangetoond, dat de Indonesische regeringsautori teiten stelselmatig het recht, zoals dat in een rechtsstaat behoort te worden toegepast, op de grofste wijze schen den. Een dergelijk witboek had al veel eerder moeten verschijnen. Voor zichtigheid en lankmoedigheid kun nen waardevolle deugden zijn, niet het minst in het diplomatieke verkeer tussen de volken. Als men echter weet, dat de andere partij deze deug den alleen maar zal misbruiken om haar wandaden ongestoord verder te kunnen doorvoeren, dan kunnen deze deugden gemakkelijk het tegenover gestelde effect hebben. Reeds onmiddellijk na de schen ding van de beoalingen van de sou- vereiniteitsoverdracht door de Indo nesische regering had het wereldge weten moeten worden wakker ge schud. Voortdurend had Den Haag officieel de grote Westerse mogend heden op de hoogte moeten houden van hetgeen in Djakarta geschiedde. Voortdurend had de Nederlandse re gering in Londen en Washington er op moeten wijzen, dat daar in het Verre Oosten een eilandenrijk met een bevolking van 70 millioen lang zaam maar zeker weggleed in de chaos van de anarchie en zich daar mee tot speelbal maakte van de com munistische Aziatische machten. Wij hebben de voorzichtigheid onzer re gering nooit begrepen. Of moest soms alle onrecht tegenover honderden Ne derlanders daar geduld worden om de handelsbetrekkingen niet in ge vaar te brengen? Alsof Djakarta zich hier iets van aantrok. Hoogstens im mers speculeerde de corrupte groep in Djakarta op deze Nederlandse men taliteit om nóg driester op te treden. Eindelijk is het geduld van de Ne derlandse regering dan uitgeput. Het komt ons voor, dat, wan neer het alleen had gelegen aan mi nister Luns, reeds vee] eerder een beroep was gedaan op het wereld geweten. Over de inhoud zelf van dit witboek, waarvan wij gisteren de be langrijkste passages uitvoerig hebben weergegeven, bemoeven wij niet na der in te gaan. De feiten spreken een overduidelijke taal. Zij vormen een onafgebroken aanklacht tegen het schrijnende onrecht, dat tegenover de Nederlandse arrestanten in Indonesië nu al anderhalf jaar voortduurt. Vrij wel al deze feiten zijn in de loop der laatste maanden door ons gepubli ceerd en van commentaar voorzien. Minister Luns doet thans een uiter ste poging om een bekwaam Ameri kaans jurist te vinden, die alsnog in het proces-Jungschlager als advocaat voor de Nederlanders zou willen op treden. Het is mogelijk, dat de Indo nesische regering ook aan een Ame rikaans jurist het visum voor Indo nesië zal weigeren, zoals het onlangs ook gedaan heeft, toen een Engels ad vocaat zich op verzoek van de Neder landse regering ter beschikking stel de. Indonesië verstrikt zichzelf hier mee in een steeds dichter net. Het demonstreert voor heel de wereld, dat het geen recht wil. maar onrecht Dat het er liever Gestapo-methoden op nahoudt dan een rechtvaardige, onafhankelijke justitie. Wij zijn benieuwd naar de reacties op het Nederlandse beroep op het wereldgeweten. Veel vertrouwen, dat hierdoor een gunstige wijziging zal optreden in de mentaliteit en gedra gingen van de Indonesische regering, hebben wij niet. De corrupte, thans aan de macht zijnde groep in Djakarta kan niet terugkeren tot de methoden van een rechtsstaat, omdat zij dan eerst zich zelf zou moeten liquideren. En wat het wereldgèweten be treft. helaas is al zo vaak geble ken. dat het zo ruim is als de ocea nen die de volken scheiden, wanneer het eigenbelang een rol speelt. In Bratislava is gisteren de berech ting begonnen van minstens negen per sonen, die er van worden beschuldigd zich in communistisch Tsjechoslowakije aan spionnage te hebben schuldig ge maakt. Van de ziide van het Britse minis- rie van Buitenlandse Zaken verklaar de men zich verheugd over de Russi sche nota. Functionarissen wilden zich evenwel niet uitlaten over de Sovjet suggestie, dat de voorgestelde duur van de conferentie onvoldoende is. Een woordvoerder van het Franse ministe rie van Buitenlandse Zaken, verklaar de dat er, wat Frankrijk betreft, geen bezwaar tegen bestaat, dat de vier- mogendhedenconferentie langer dan vier dagen zou duren. De aanvaarding door Moskou van het Westelijk voorstel betreffende plaats en datum van de conferentie van rege ringsleiders is ook door minister Dul les met instemming begroet. Op een persconferentie van het Sovjet- ministerie van Buitenlandse Zaken werl tegelijk met de tekst van de Rus sische nota de inhoud van een verkla ring van het persbureau „Tass" bekend gemaakt, waarin de V.S. er van be schuldigd werden, dat zij op een vier- mogendhedenconferentie niet de inter nationale spanning willen verminderen. In een commentaar op een rede, welke minister Dulles op 7 Juni hield, had den „gezaghebbende Sovjetkringen" ge zegd, dat „de V.S. niet van plan waren met constructieve plannen naar een vier-mogendhedenconferentie van rege- -ingsleiders te gaan". In de verklaring van het Russische persbureau werd voorts het door Dulles tot uitdrukking gebracht voornemen om „het vraagstuk van de landen van Oost-Europa" en „de activi teit van het internationale communis me" ter sprake te brengen, gehekeld. „Er bestaat niet zo iets als het vraagstuk van Oost-Europa, aan gezien de volkeren van deze landen het bewind van de uit buiters hebben omver geworpen, een volksdemocratisch bestuur hebben in gesteld en geen inmenging in hun bin nenlandse aangelegenheden zullen dul den", aldus „Tass". Adlai Stevenson, de leider van de Democratische Partij in Amerika, heeft gisteren de regering van de V.S. aan gespoord bij de komende conferentie van de Grote Vier iets te durven en bereid te zijn op een bepaald ogenblik een compromis te sluiten. Onderhan delen is altijd voor een uitgesproken Yankee-talent doorgegaan en ik ben er van overtuigd dat het dit nog altijd is, aldus Stevenson. De democratische lei der sprak op het Oberlin college. Wanneer men vrede wenst, staat dit gelijk met de noodzaak tot een compromis bereid te zijn. Bereid te zijn met iets minder genoegen te ne men, misschien zelfs met aanzienlijk minder dan het ideale, is altijd beter dan het alternatief, dat de reeds lang durende spanningen verder ver scherpt. „Zefs de president zal niet met vrucht in Genève kunnen onderhande len, wanneer wij zijn handen bij voor baat vastbinden", aldus Stevenson. „Wanneer wij ieder Russisch voorstel als een truc of een val beschouwen, dan hebben wij iedere kans op slagen reeds van te voren vernietigd". De Nederlandse minister van buitenl. zaken, J. M. H. A. Luns, heeft gisteren in New York bekend gemaakt, „dat de Nederlandse regering op het ogenblik bezig is zich te verzekeren van de dien sten van een vooraanstaande Ameri kaanse advocaat en van de steun van vriendschappelijk-gezinde regeringen voor een aantal Nederlandse staatsbur gers, die in Indonesië bloot staan aan afschuwelijke mishandelingen." De minister verklaarde op een pers conferentie da. enkele „leidende staatslieden" uit Azië de Indonesische j regering hebben benaderd met betrek king tot de arrestatie van Nederland se onderdanen op 1 eschuldiging van samenzwering tegen Indonesië. „Doch het resultaat was negatief", zo zei hij. Minister Luns verklaarde dat hij besprekingen zal voeren met de Ame rikaanse minister van buitenlandse zaken, John Foster Dulles, „over de ze zeer ernstige kwestie" op de her denkingsbijeenkomst van de Verenig de Naties In San Francisco. De mi nister uitte de hoop door middel hier van de openbare mening over de ge hele wereld er oo te doen toezien, dat deze Nederlandse onderdanen op eerlijke wijze zullen worden berecht. In antwoord op een vraag verklaarde de minister verder dat de kwestie niet kon worden voorgelegd aan het Inter nationale Hof van Justitie of aan de Verenigde Naties, aangezien daarvoor de instemming nodig is van beide par tijen. En Indonesië had hiermee niet ingestemd, zo voegde hij er aan toe. Intussen is gisteren in Londen een perscoi.ferentie gegeven in verband met de berechting van een aantal Nederland se onderdanen in Indonesië, De pers conferentie werd gegeven door de Ne derlandse zaakgelastigde, A. H. Hassel- man. Op deze persconferentie werd vooral gesproken over het afwijzen door de Indonesische regering van de visum- aanvragen voor de bekende Britse advo caat Derrick Curtiss-Bennett. De Nederlandse ambassadeur in Brussel, baron Van Harinxma thoe Slooten, heeft op het Belgische minis terie van buitenlandse zaken eveneens een uiteenzetting over deze zaak ge geven. (Reuter.) MINISTER LUNS Ernstige kwestie lilllillllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiill iiiiiiiiiiiiiii Naar United Press uit Djakarta ver neemt, wordt aldaar in de loop van de avond de publicatie verwacht van liet officiële Indonesische antwoord op het Nederlandse Witboek over de kwestie van de Nederlandse arrestanten in In donesië. In Indonesische regeringskrin gen werd vandaag gezegd, dat de Ne derlandse beschuldigingen niet nieuw zjjn en dat zij in het verleden reeds door de Indonesische regering zijn ontkend. United Press meent, dat er bij de Indo nesische regering weinig neiging be staat om toe te laten, dat Amerikaanse advocaten de Nederlandse gevangenen zullen verdedigen. (UP). Op 11 Juni startten uit Newport (V.S.) tijdens lichte regens 1 jachten voor een transatlantische wedstrijd naar Zweden, welke vermoedelijk „een dikke" maand zal duren. Onder de scheepjes, die naar de Zweedse haven Marstrand koersen, bevinden zich twee deelnemers uit de V. S.: de „Circe" en de „Carina 11", één Noot, de „Stavanger", en vier West-Duitse jachten, n.I. de „Schlüssel von Bre men", de „Kormoran", de „Ortag" en de „Peter van Danzig". De strijd gaat om „de beker van de Koning van Zweden". De foto geeft een beeld van de start van de jachten De Franse regering heeft Maandag avond besloten alle snelheidswedstrij den voor auto's in Frankrijk te verbie den, in verband met de ramp van Le Mans. Een woorvoerder der regering zeide, dat het verbod van kracht zal blijven tot nieuwe internationale voor schriften opgesteld kunnen worden. Hii zeide, dat de regering van plan is enige suggesties te doen wat betreft nieuwe voorschriften aan de internatio nale wedstrijd-officials. Het besluit het racen te verbieden werd onmiddellijk genomen op een ka binetszitting die negen uur 's avonds begon. Om tien minuten voor midder nacht waren de ministers nog altijd in zitting, maar een woordvoerder deelde de beslissing van het verbod aan de pers mede. Een woordvoerder van de Franse re gering heeft na de kabinetszitting be kend gemaakt dat het aantal doden van het ongeluk te Le Mans tot 82 geste gen is. Betrouwbare kringen zeiden dat het kabinet kennis heeft genomen van drie rapporten over het ongeluk van Le Mans: van de ministers van Publieke Werken, Openbare Gezondheid en Bin nenlandse Zaken. Het kabinet kreeg te horen dat aan alle normale voorzorgsmaatregelen voor de veiligheid der toeschouwers voldaan scheen, maar dat deze voorzorgsmaat regelen onvoldoende waren bij de hoge snelheden, waurmee in de wedstrijd ge reden werd. Het kabinet nam vervolgens beslui ten over een aantal maatregelen, die bp toekomstige auto- vedstrijden toege past moeten worden, speciaal de instel ling van een beschermende strook, die voldoende ruimte tussen toeschouwers en de baan moet laten. Deze maatrege len schenen uitsluitend bedoeld te zvjn voor auto-wedstrijden, zeiden genoem de kringen, en niet voor motor wedstrij den. Tijdens het gerechtelijk onderzoek naar de oorzaak van de ramp is een aantal getuigenissen afgelegd, welke nie' alleen zeer verschillend waren, maar soms ook volkomen met el kaar in tegenspraak. Dit is wel enigs zins verklaarbaar, aangezien de getui gen voor West-Duitslands toekomstige van verschillende plaatsen. Het ziet er niet naar uit, dat de l sch ildvraag in het geding kan wor den gebracht. Het is echter wel dui delijk geworden, dat de veiligheidsmaat regelen op Le Mans aanmerkelijk die nen verbeterd te worden. De directie van de Daimler-Benz fa brieken, heeft de internationale auto mobiel federatie (FIA) laten weten, dat er geen Mercedeswagens dit seizoen aan races zullen deelnemen, indien de vei ligheidsmaatregelen niet worden ver scherpt. De Franse minister van Publieke Wer ken, Corniglion-Molinier heeft ver klaard, dat de genomen veiligheids maatregelen zo doeltreffend mogelijk waren. De wagen welke het ongeluk veroorzaakte, werd door de afzetting gestopt zonder verder tussen het pu bliek te komen, maar de zonder prece dent zijnde omstandigheid deed zich voor dat de auto in de lucht explodeerde en de stukken op het samengepakte pu bliek neerregenden. De minister ver klaarde ook dat de toestand van het wegdek zelfs na de wedstrijd nog uit stekend was. De prefect van Le Mans heeft de voor lopige resultaten van de commissie van onderzoek bekend gemaakt. Zij is tot de conclusie gekomen dat een dertigtal bezoekers op slag gedood werden door brokstukken van de carosserie zonder dat ze zich rekenschap konden geven van wat er gebeurde. Anderen werden onthoofd door de motor en de reser voirs, die als granaten evenwijdig aan de grond voort schoten. De motor werd 50 meter van de plaats van de ramp te ruggevonden. De vernielde reservoirs lagen 80 meter er vandaan onder een tribune. „Het voornaamste doel is thans Westerling naar de Zuid-Molukken te brengen. Hij is de aanvoerder, de strateeg. Hij weet op welke mensen hij rekenen kan. De berekening is, dat niet alleen de Zuid-Molukken, maar geheel Indonesië binnen twee jaar vrij kan zijn, d.w.z. dat de gematigde elementen de teugels in handen zullen kunnen nemen." Dit zei de heer J. van Wijk, een der oprichters van de Nederlandse Conservatieve Partij en een der organisatoren van de tocht met het jacht Evipan, ons heden morgen te Rotterdam in zijn woning aan de Claes de Vrieselaan, waar een grote kaart van Indonesië met een kolossale loupe er bij aan de wand van zijn werkkamer hangt. Op onze vraag, hoe met dit voornaam ste doel het overbrengen van Wester ling te rijmen is, dat het schip reeds ons land verlaten heeft, terwijl Wester ling gisteren nog in Nederland was, ant woordde de heer Van Wijk, dat Wes terling er ongetwijfeld in zal slagen aan de expeditie deel te nemen. Omdat Wes terling zich loyaal wil gedragen heeft hij een paspoort aangevraagd. Zou hij dit niet krijgen, dan heeft hij toch wel relaties om weg te komen. Er is sprake van, dat de tocht naar Indonesië niet gemaakt zou worden met de Evioan. doch met een Duitse SchnelL- boot, de See-adler, die in Zuid-Ameri- ka ligt. De heer Van Wijk wilde zich hierover niet uitlaten, doch schetste op een ander moment wel de voordelen, welke het kleine jacht Evipan biedt om door te dringen tot het doek De Evipan zal nog verschillende havens aandoen; welke, kon de heer Van Wijk ons niet meedelen, evenmin als hij inlichtingen kon geven over nog verder bestaande grote plannen van Westerling. In eerste aanleg wordt aan de expeditie deelgenomen door enkele tientallen personen, oud-militairen die Westerling kennen en ook Ambone zen, die dit overigens geheel op eigen initiatief doen. Westerling rekent erop in Indonesië meer aanhang te vinden dan enkele jaren geleden. Degenen, die toen de strijd moe waren, zijn door de ontwikkeling van de situatie aldaar geneigd thans tot handelen over te gaan. Ook onder de troepen van de TNI zijn zeker medestanders te vinden voor de vrijheidsstrijd. De heer Van Wijk distancieerde zich van verschillende uitlatingen van zjjn medestander, de heer P. J. Galliard, kapitein van de Evipan, die, zoals Wes terling inmiddels heeft verklaard, ro mantische zeeroversverhalen vertelt. Zo moet ontkend worden, dat Westerling gesteund zou worden door de Masjumi: wel heeft hij contact gehad met enkele figuren uit de Masjumi. „De taak van de heer Galliard een scheepvaartfiguur uit Groningen is alleen te varen, Westerling zal vech ten en ik blijf hier voor diverse rege lingen", aldus de heer Van Wijk. Spre kend over de financiering van de on derneming zei de heer Van Wijk, dat hij weliswaar in verschillende kranten millionnair wordt genoemd, doch het niet is. „De bladen, die dit schrijven, staan achter een regeringsbeleid, dat er wel voor zorgt, dat men geen million nair kan worden". Er is een stichting Hulpfonds Actie Zuid-Molukken in het leven geroepen, welke zich ten doel stelt medicamenten en levensmiddelen al dan niet in samenwerking met het Rode Kruis naar de Zuid-Molukken te brengen. Een belangrijk element in de strijd is, zoals bij iedere guerilla, dat men wapens op de tegenstanders verovert. De bedoeling is dat Westerling glo baal gesproken binnen twee maanden ter plaatse arriveert. Hij is een man, die de mensen kan bezielen, aldus de heer Van Wijk. „De Nederlandse regering tracht thans bepaalde misstanden in Indonesië onder de aandacht te brengen van de we reldopinie. Is u niet bevreesd, dat uw militaire onderneming het effect van dit regeringsstreven nadelig zal beïn vloeden?", zo vroegen wij de heer Van Wijk. Het antwoord luidde, dat naar het oordeel van de Nederlandse Conserva tieve Partij er reeds zolang politiek heen en weer geschoven is, dat men thans wel tot daden over moet gaan. Een opmerking, welke onze scepsis ten opzichte van de expeditie tot uit drukking bracht, beantwoordde de heer Van Wijk met de mededeling, dat hij tot ongeveer een haif jaar geleden zich ook verzette tegen de gedachte van het gebruiken van geweld. Gesprekken met Westerling hebben hem echter de over tuiging gegeven, dat hierin de mogelijk heid ligt om tot sanering van de toe stand over te gaan. De tegenpartij zal er ongetwijfeld alles op zetten om Westerling in handen te krij gen voor hij kan landen. De heer Van Wijk heeft echter zoveel fiducie in Westerling, dat hij verwacht, dat dit pogen zal misluk ken. Kapitein Galliard (naar het heet in de oorlog Ortskommandant van Meppel, ver bonden aan de'SD en luitenant bij de Kriegsmarine dit alles echter in opdracht van de British Intelligence Service; hij werd in 1947 vrijgesproken) is net het typa om door de moeilijkheden heen te laveren. Hij heeft aan het Oostfront tegen de Rus sen gevochten. Hij is de avonturier, die, wanneer het gaat spannen, er eerst goed in komt. Hij riskeert, evenals Westerling, zijn leven bij deze onderneming; zulke men sen heeft men nodig bij een zaak als deze, aldus de heer Van Wijk. De heer Van Wijk verklaarde ten slotte nog, dat zijn partij geen contact wil met neo-nazistische stromingen. Wanneer er oud-nationaal-socialisten in de Nederlandse Conservatieve Partij komen, dan kan men dit niet tegen houden, maar de partij zelf wil niet met een herleving van het nazisme van doen hebben. Naar United Press uit Leer (Duitsland) weet te melden, heeft kapitein Galliard vanmorgen gezegd dat de „Evipan" in de loop der dag naar Le Havre vertrekt. „Zo dra wij in volle zee zijn zal Westerling mij per radio berichten waar hij zich op dat moment bevindt", zo zei Galliard. Kanselier dr. Konrad Adenauer van West-Duitsland is gisteren per vliegtuig in Washington gearriveerd voor bespre kingen met Amerikaanse en Westelijke leiders over onderhandelingen met de Sovjet-Unie. Bij het verlaten van het vliegtuig, zei hjj er van overtuigd te zijn, dat nauwe samenwerking tussen de volken van de vrije wereld het beste middel is ter handhaving van vrede en vrijheid. Hij dankte de regering en het volk van Amerika, die zoveel gedaan hebben om de positie van de Westelijke wereld te verbeteren. Minister Dulles en Bondskanselier Adenauer hebben gisteravond onver wacht een conferentie belegd. Adenauer stelde hiervoor een bezoek aan de Na tional Art Gallery uit. De bijeenkomst werd vastgesteld op verzoek van Dulles. Advertentie LJ0R BOI ISSÏf )TR 4 HAARLEM TEL 13439 8 AT)AM TFI 71716? (Tot Woensdagavond) Zwaarbewolkt met aanvankelijk in hoofdzaak in het Noorden van het land hier en daar wat lichte regen, later plaatselijk opklaringen, voor namelijk in het Zuiden van het land. Iets hogere temperaturen. Matige tot vrij krachtige wind tussen West en Zuidwest. Zon: 4.21-21.03. Maan: 1.00-15.22. De buitengewoon goed getrainde speur honden van het Amerikaanse leger hebben een nieuw beschermingsmiddel gekregen, een gasmasker, dat zij, even als hun geleiders, in geval van een vijandelijke aanval kunnen dragen. Dat de hond er daarmee niet veel vreemder uit gaat zien dan zijn baas, toont deze foto, welke werd gemaakt tijdens een gefingeerde gasaanval „ergens in Duitsland".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 1