De "Prooi van de Pode Potó
rocH
Eenstemmigheid
over noodzaak
van adoptie
Maar verschil van mening
omtrent de herroeping
trie cfe Hoorma**
Spookverhaal
m
voor „intelligente
lezers
V ijftig jaar geleden werd devotie tot
O.L. Vrouw ter Nood hersteld
k
IN DE GREEP VAN HENR Y JAMES
Belevenissen van domineesdochter
uit Hampshire
D
MARKTEN en VEILINGEN
Plechtige viering in Heiloo
België pleegt contractbreuk
SPOTSPJEGEL
27 gesmokkeld
Tweede Kamer
n
mmm
Ontvankelijke
gouvernante
Felle reactie van Nederlands
veilingwezen
LITERAIRE KRONIEK
BENEDICTIJNS TIJDSCHRIFT
NEDERLANDSE TOMATEN GEWEERD
ZATERDAG 25 JUNI 1955
PAGINA 9
BELGRADO
(TfMEVf
Boter naar België
LANDBOUW EN P.B.O.
Buitenlands bezoek aan
hotels in stijgende lijn
Amerikaanse onderminister
van defensie treedt af
Drentse bende berecht
Leider krijgt ruim 12 jaar
Mutatie S.E.R.
ARSCU&U
HEW DEULlj.
Het Belgische blad „Libre Belgique"
schrijft, dat 27 procent van de Neder
landse boter die in België wordt gebruikt
is gesmokkeld. Ondanks Benelux-han-
delsovereenkomsten is de belasting op
de Nederlandse boter bij export de
oorzaak dat zij in België 40 cent duur
der is dan in Nederland,
Deze hoge belasting welke de Ne
derlandse regering heft is een voldoende
garantie voor de smokkelaars behoor
lijk voor hun moeite beloond te wor
den. Dat is de reden waarom 27 pro
cent van de Nederlandse boter blijkt te
zijn gesmokkeld.
Het eerste kwartaal van 1955 heeft
de douane 20 ton smokkelboter in be
slag genomen. Dit zou slechts een vier
de deel zijn van wat er in werkelijkheid
werd gesmokkeld. „Wanneer men zo
iets aan een smokkelaar mededeelt,
lacht hij je in je gezicht uit", aldus
„Libre Belgique" en hij geeft je ten
antwoord dat misschien 2 procent van
wat gesmokkeld wordt door de douane
is achterhaald."
(Van onze parlementaire redacteur) i en vond dat er naast gevallen, waarin
I adoptie beslist onherroepelijk moet zijn,
Er was algemene eenstemmigheid in andere zijn, zoals bij vele ongehuwde
1 liro oilo Itoninn rnn oanvian van Hn - a
de Tweede Kamer ten aanzien van de
kern van het wetsontwerp, dat ook voor
ons land de adoptie van kinderen zoda
nig regelt, dat wettelijke banden tussen
pleegkind en pleegouders ontstaan.
Alle fracties waren het erover eens, dat
in ieder geval deze vernieuwing van
ons kinderrecht, waarover destijds al
met prof. Meijers in principe overeen
komst was bereikt, ons Burgerlijk Wet
boek zal sieren. Op zijn minst vond
men het, met prof. Lemaire (KNP),
aanvaardbaar. De maatregel zal zowel
de kinderen als hun pleegouders ten
goede komen, al was het alleen maar
door de omstandigheid, dat een gezin,
waarin een kind dat geen normale ban
den met zijn ouders meer heeft, liefde
rijk is opgenomen, niet meer met de
enerverende vraag te maken heeft, of
het pleegkind misschien na jaren plot
seling zal worden weggehaald.
Adoptie zou dus, om dit algemeen er
kende euvel te voorkomen, eigenlijk
onherroepelijk moeten zijn. Maar de
minister van Justitie had al, in overleg
met de deskundigen in de Kamer de be
paling ingelast, dat er èèn mogelijkheid
moet blijven tot herroeping, n.l. wan
neer het kind zelf daartoe beslist wan
neer het meerderjarig is geworden.
Men heeft ook hieraan weer grenzen
gesteld, want het kind moet die beslis
sing nemen in het jaar waarin het vier
entwintig is. Daarna kan het niet meer,
evenmin als daarvoor, en bovendien
moet de rechter de definitieve uit
spraak doen.
Maar die onherroepelijkheid was dus
reeds doorbroken. De Kamer heeft de
discussies op dit punt toegespitst. Prof.
Lemaire, die de adoptie het strengst be
keek, wees op de algehele verandering
van de rechtspositie van adoptanten zo
wel als geadopteerden en zelfs van de
natuurlijke ouders en vond deze tijdsli
miet een onding. Wie kan ons garande
ren, dat een geadopteerde na zijn drie
ëntwintigste jaar alle omstandigheden
kent? Wie weet is hij zelfs nog onkun
dig van het feit, dat hij geen echt kind
is van zjjn pleegouders. Merkwaardig
was, dat iemand met een heel andere
denkrichting als de socialistische me
vrouw Ploeg-Ploeg eenzelfde gedachte
ontwikkelde. Prof. Lemaire had gespro
ken «van het principiëel onjuiste om de
banden des bloeds te verbreken. Me
vrouw Ploeg zei eigenlijk hetzelfde,
toen zij pleitte voor de ongehuwde moe
ders. „Niemand weet hoeveel kinderen
zij met bloedend hart afstaan. Niemand
begrijpt hoe de stem van het bloed vaak
in een noodtoestand gesmoord wordt".
Mevrouw Ploeg vond die ingevoegde
bepaling met zijn tijdslimiet dan ook
een al te grof criterium.
De rode draad der overeenstemmen
de meningen liep van haar naar mr.
Van Rjjekevorsel (K.V.P.), die met an
dere sterke argumenten kwam, om de
genoemde tijdslimiet te schrappen. Hij
merkte o.m. op, dat de minister her
haaldelijk in zijn ontwerp spreekt van
een maatregel van kinderbescherming.
Weknu. geen enkele maatregel van kin
derbescherming beschermt langer dan
tot het een en twintigste jaar
Uiteenlopende meningen
Een heel ander geluid liet de heer
Verkerk (A.R.) horen, die het ontwerp
toejuichte, omdat het de kans op een
stukje levensgeluk biedt. „Wie daarte
gen banden des bloeds aanbrengt sluit
de ogen voor deze mogelijkheid". Ten
aanzien van zondige daden van de ou
ders, welke de geboorte van onwettige
kinderen tot gevolg heeft, was zijn oor
deel sterk afwjjkend: er kan in de ver
houding auders - kind een toestand zijn
ingetreden door de zonde, die geen men
selijke uitspraak meer behoeft om duur
zaam en wettelijk in een feitelijke toe
stand te worden omgezet. Mr. Van Rij
ckevorsel antwoordde hem, dat er be
halve zonde ook vergeving is.
Totaal afwijkend van deze anti-revo-
lutionnaire stem was weer hetgeen ba
ron Van der Feltz (CH) betoogde. Hij
sprak uit ervaring als officier van justi
tie en voorzitter van een voogdijraad
moeders, die hun kind in wanhoop heb
ben laten adopteren. Zijn fractiegenote
freule Wttewaall van Stoetwegen dacht
er weer anders over en vond de herroe-
pelijkheid geheel uit den boze. Zij bracht
daarbij een ander element in het debat.
Tot dusver was steeds gesproken over
het elementaire karakter van de wet
dat zij het belang van het kind dient.
Bij freule Wttewaall kwam ook het be
lang van de pleegouders naar voren.
Erfrechtelijke gevolgen
Met de heer Van Leeuwen (VVD)
bracht baron Van der Feltz de kwestie
van de grootouders ter sprake. Wan
neer een kind wordt geadopteerd door
pleegouders, moeten dan de ouders van
die pleegouders ook de juridische con
sequenties daarvan dragen? Plet zou
zelfs kunnen gebeuren dat een geadop
teerd kind, dat tevens enig kind is,
terwijl het neven en nichten heeft uit
grotere gezinnen, een legitieme portie
uit de erfenis krijgt die vele malen gro
ter is dan die van de natuurlijke klein
kinderen.
Er zal wel een amendement komen
dat de erfrechtelijke zijde van het
vraagstuk gaat regelen, zoals ook de
vraag van de onherroepelijkheid reeds
enige amendementen heeft doen ont
staan. Alvorens daarover wordt beslist
komt eerst minister Donker Dinsdag
aan het woord.
10. De mist wordt nu zo dicht, dat de schepen elkaar telkens uit het oog
verliezen, om dan even later weer onverwacht voor elkaar op te doemen.
Eric heeft zich op de boeg opgesteld en luistert meer dan dat hij tuurt naar
de meeligger. Slechts het klein geluid van roeiriemen en piepend houtwerk
is hoorbaar. En verder heerst slechts stilte over het traag deinende water,
onheilspellende, doodse stilte. En dan zijn ze de andere Drakar opeens kwijt
geraakt'. Eric hoort hem zelfs niet meer. Een snelle blik over het water doet
hem eensklaps zien, dat de zeestroming is veranderd. Of heeft de roerganger
op eigen gezag de koers verlegd? „Leg het schip weer in zijn oude koers,
man!" roept Eric de roerganger toe, maar deze maakt slechts een niet
begrijpend gebaar. „Wat heeft dat te betekenen?" buldert de koning nu
woedend. „Gooi dat roer om, zeg ik je!" Driftig beent hij naar de achter
steven. De krijgers om hem heen werpen elkaar veelbetekenende blikken
toe, maar Eric ziet dit niet. „Wat ben jij voor een roerganger, die niet eens
kan koersen op de zeestroming?" schreeuwt hij. „Moeten we dan verdwalen
in deze mist? Geef hier dat roer!" Als schaduwen glijden enige krijgers
achter hem aan. Eensklaps weerklinkt een snerpende waarschuwingskreet,
onmiddellijk overschreeuwd door een kort, gesnauwd bevel. Dan voelt de
Norenkoning plotseling, hoe hij door sterke knuisten wordt opgetild en
voor hij beseft, wat er eigenlijk aan de hand is, vliegt hij met een forse
zwaai overboord.
(Van onze Haagse redactie)
Minister Mansholt heeft tijdens een
vergadering van het Algemeen Orgaan
Voedselvoorziening opgemerkt, dat de
technische apparatuur, waarover de
minister voor P. B. O. beschikt, niet
zonder reden van kleine omvang is
gebleven. De normale gang van za
ken is, dat deze minister, indien no
dig, terugvalt op de technische appara
tuur van de overige departementen,
zoals dat van Landbouw, Economische
Zaken en Sociale Zaken.
De minister maakte deze opmerking
in verband met een vraag uit de ver
gadering over een eventueel stimule
rend optreden van het ministerie van
Landbouw in verband met de trage
ontwikkeling in de P. B. O. voor be
paalde takken van handel in landbouw
producten. Minister Mansholt merkte
op, dat een dergelijke activiteit op de
eerste plaats van het ministerie voor
P. B. O. zou uitgaan en hij zei ver
der nog, dat van enig verschil van op
vatting tussen de ministeries in dit
geval geen sprake is.
99
Als men deze foto ziet, zou men gaan geloven, dat het leven van een motor
renner één lange aaneenschakeling van hachelijke momenten is, want, hache
lijk was dit moment tijdens een motorcross in Helsinki inderdaad. Karl Nylund
is de man, die men temidden van de stofwolk op de grond nog net ontwaart.
Hij maakte een lelijke val, vlak voor de machine van Antti Tiitola, die, in volle
vaart., niets anders meer kon doen dan een spectaculaire sprong over zijn
gevallen collega maken. En het wonderlijke van dit „geval": enige tientallen
seconden later joegen beide snelheidsduivels weer achter elkaar over het
parcours.
e Holland Festival-opvoeringen van Benjamin Brittens jongste opera
„The Turn of the Screw" zijn gerede aanleiding weer eens aandacht te
vragen voor de gelijknamige roman van Henry James, waarop het
libretto van de opera is geïnspireerd. „The Turn of the Screw", door M. G.
Binnendijk-Paauw in het Nederlands vertaald onder de titel „In de greep" en
uitgegeven in de bekende Salamanderreeks heeft al heel wat critische pen
nen in beweging gebracht. In eerste aanleg is het gewoon een spookverhaal,
opgedist met alle geheimzinnigheid, die voor gezellig griezelen vereiste is.
Volgens James zelf is „In de greep" een gewone spookgeschiedenis,
maar dan voor een intelligenter publiek dan wat gewoonlijk dit soort verhalen
leest.
Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig.
Het beroep op de intelligentie van zijn lezers heeft James, die voordien
tot de miskende genieën behoorde, vereerders en tekstuitleggers bij de vleet
bezorgd, die ieder voor zich de diepzinnigste achtergronden in het werk meen
den gewaar te worden. En zo is dan „In de greep" de parapsychologische roman
aller tijden geworden.
De ster van Henry James (geb. te
New-York in 1843, overl. te Londen in
1916) steeg naarmate de zielkunde
mededelingen deed over de invloed van
het onbewuste op het bewuste leven.
Het spookverhaal kwam in een nieuw
licht te staan. De ervaringen der gou
vernante uit „The Turn of the Screw"
kregen steeds duidelijker een dubbele
bodem.
Bedoelde gouvernante was een een
voudige domineesdochter uit Hampshire
Dat zegt al iets op zichzelf. Immers,
in het Victoriaanse Engeland waren
eenvoudige domineesdogjaters bijzonder
ontvankelijk voor de uitingen van het
bovenzinnelijke, méér zelfs dan voor
die van het zinnelijke. Denk aan de
drie gezusters Bronte, dochters van een Borstbeeld van Henry James,
Ierse geestelijke, die van 1820 tot 1861 schrijver van „In de greep" (The
zijn standplaats had in Yorkshire. Denk turn of the screw"), dat vandaag
in de Literaire Kroniek besproken
wordt.
Het bezoek van buitenlanders aan
de Nederlandse hotels blijft zich nog
steeds in stijgende lijn ontwikkelen.
Blijkens gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek bedroeg in
het le kwartaal van 1955 het aantal
in hotels aangekomen gasten 106.000,
met in totaal 268.400 overnachtingen.
Het aantal overnachtingen was on
geveer 21% hoger dan in het overeen
komstige kwartaal van 1954. Hoewel
Januari, Februari en Maart voor het
vreemdelingenverkeer nog geen be
langrijke maanden zijn, is toch reeds
op grond van het vrij hoge stijgings
percentage te verwachten, dat de gun
stige ontwikkeling in de afgelopen ja
ren t.a.v. het bezoek van buitenlan
ders aan ons land zich ook in 1955 zal
voortzetten.
De stijging van het aantal overnach
tingen deed zich bij vrijwel alle lan
den van herkomst voor, doch wel het
sterkst bij de geallieerde militairen uit
Duitsland, voor wie bijna twee maal
zoveel overnachtingen werden geno
teerd als in het overeenkomstige kwar
taal van 1954.
In het totaal aantal overnachtingen
nam Duitsland met 52.600 overnachtin
gen de belangrijkste plaats in. Daar
op volgden Engeland en Schotland met
30.800, de Verenigde Staten met 29.500,
de geallieerde militairen uit Duitsland
met 26.700 en België en Luxemburg
met 22.600 overnachtingen.
Amsterdam oefende op de buitenlandse
gasten wederom een grote aantrekkings
kracht uit. Van het totaal overnachtin
gen nam deze stad 44% voor haar reke
ning. Voor Rotterdam was het percen
tage 17, voor 's-Gravenhage 14, voor
Utrecht 2 en voor overig Nederland 23.
De Amerikaanse onder-minister van
defensie I^bert B Anderson zal „bin
nen enkele maanden" aftreden, zo heeft
de Amerikaanse minister van defensie
Charles Wilson meegedeeld. Dit bericht
komt kort na het aftreden van de mi
nister van het leger Robert T. Stevens
en bevestigt de berichten dat het bur
gerlijke opperbevel van het Pentagon
verder wordt gereorganiseerd.
Twaalf jaar en een maand gevangenis
straf heeft de rechtbank te Assen Vrij
dag opgelegd aan de 47-jarige E.D.,
een koopman uit Nieuw-Weerdinge,
die met telkens andere assistenten een
hele serie inbraken in Zuid-Oost Dren
te heeft gepleegd en voorts twee boe
renleenbanken beroofde. Zjjn medewer
ker H.D. uit Odoorn werd veroordeeld
tot vijf jaar gevangenisstraf en J-P. en
H.H., beiden uit Emmen, tot resp 2'4
en 3 jaar. In Februari 1947 drongen E.
D. en H.D. gemaskerd en bewapend
met stenguns de boerenleenbank te Val-
thermond binnen. De kassier werd ge
dwongen de brandkast te openen en de
rovers gingen met 35.000 gld. aan de
haal. Een jaar later overviel men de
kassier van de bank te Emrrei Com-
pascuum in zijn woning. Onder bedrei
ging van twee machinepistolen werd
de man 34.000 gld. afhandig gemaakt.
Een derde overval op de bank in Sleen
mislukte omdat de kassier direct alarm
sloeg. De inbraken met P. en H lever
den bedragen van duizenden guldens
op. Een inbraak in Juni 1954 werd de
koopman noodlottig. Men vond zeer
kleine afdrukken van zijn schoenen. La
ter viel hjj door de mand en bekende
tientallen tot dan toe onopgehelderde
inbraken.
Prof. H. A. Kaag heeft ontslag geno
men als plaatsvervangend lid van de
Sociaal Economische Raad. Ter vervul
ling van de hierdoor ontstane vacature
is benoemd tot plaatsvervangend lid van
de Raad prof dr. J. J. J. Dalmulder.
aan heur romans, aan „Wuthering
Heights" (De Woeste Hoogten)) van
Emily en aan „Gane Cyre" van Charlot
te Bronté, alleibei uit 1847; precies de
t(jd eii het klimaat, waarin het spook
verhaal van James zich afspeelt.
Ook Jane Eyre was gouvernante,- be
wonderenswaardig vanwege de nauw
gezetheid waarmee ze haar gevoelens
onder ogen trachtte te zien. Precies
zoals de juf van James, die ons ge
wetensvol verslag uitbrengt van hetgeen
zjj doormaakte in die wonderlijke zomer
op het landgoed Bly, toen zij te velde
trok tegen de boosaardige invloeden
Advertentie
Binnen enkele dagen verschijnt het nieuwe nummer van het
Dit nummer, hetwelk tegen het feest van de
H.H. Apostelen Petrus en Paulus verschijnt, wil
een uitzicht bieden op de betekenis van het
APOSTEL-ZIJN, een bezinning op wat het wezen,
de ziel is van alle apostolaat. Deze dogmatische
gedachten zullen door twee historische opstellen
nader worden toegelicht.
Het Benedictijns tijdschrift verschijnt 6 x per jaar. Abonnementsprijs
3.— per jaar. Wie zich thans abonneert voor de jaargang 1956 ont
vangt de in 1955 nog te verschijnen nummers gratis. Voor abonnementen
Regale Abdij van Egmond. Giro 275563.
waaraan haar twee pupillen bloot
stonden.
De gouvernante was nog jong en
onbedreven toen zij haar zware taak
aanvaardde. Ze had van niemand steun
te verwachten. Integendeel, haar
„meester", die over de twee kinderen
voogd was, wenste onder geen beding
in de opvoedingsproblemen te worden
gemengd. Hij eiste, dat zij de volle
verantwoordelijkheid voor het wel en
wee der kinderen op zich nam.
Stille adoratie
Zij deed het graag, uit liefde voor
hem. Het wordt namelijk uit de inlei
dende vertelling, van James (hij vatte
traditiegetrouw de ghost story" in een
extra-mystificerende kadervertelling)
duidelijk, dat de gouvernante een ge
heime adoratie had voor haar brood
heer, die zij na de eerste kennismaking
nooit meer mocht zien.
Het feit, dat zij hem adoreerde bleef
haar echter onbewust. Maar wat niet
weet kan wel deren! Deerde het haar
niet, dan deerde het in elk geval toch
de kinderen.
Do vrouw ging achter haar beide
leerlingen werelden zien, die in werke
lijkheid alleen in haar eigen binnenste
rumoerden. Hetgeen haar in hart en
geweten kwelde weerspiegelde zich in
de „engelachtige" figuurtjes van het
jongtjes Miles en het meisje Flora,
en dat werden toen in haar ogen van
de duivel bezeten zieltjes
Aan de gouvernante verschenen de
geesten van twee gestorvenen, die zo
gezegd de kinderen in hun ban hadden.
Eerst Peter Quint, de huisknecht van
de „meester". Vervolgens juffrouw
Jessel, de vorige gouvernante. Die twee
zouden bij leven een ongeoorloogde ver
houding hebben gehad en op een niet
te beschrijven wijze aa nhun eind zijn
gekomen. Nadere aanduidingen blijven
in het verhaal nadrukkelijk achterwege.
Maar duidelijk wordt wel, dat onze
argeloze gouvernante in Peter Quint
en juffrouw Jessel haar eigen verdron
gen gevoelsverhouding tot de „mees
ter" verkapt beleeft; niet als een idylle
integendeel, het is een ware nacht
merrie waarin zij opgaat.
Raffinement
Heel het verhaal maakt de indruk
vanuit een droom te zijn geschreven;
het spreidt een rijkdom aan misleiden
de details ten toon, en bewaart op alle
essentiële punten een veelzeggend zwij
gen. Zodoende wordt de meegesleepte
lezer in de verleiding gebracht te gaan
„duiden". En dat is waarschijnlijk pre
cies wat James wil.
Aanvankelijk wordt men vooral ge
troffen door de contrastwerking tussen
de onschuld der kinderen en de ver
dorvenheid van de geesten die hen
chanteren. Men huivert mèt de gou
vernante over de willigheid waarmee de
kinderzieltjes voor de boosaardige in
vloeden openstaan. Maar allengs gaat
men zich afvragen, of dit contrast niet
op gezichtsbedrog berust, en of het
eigenlijke panorama niet geheel binnen
de waarnemende gouvernante gelegen
is.
Wat haar „onverzegeld oog" ziet,
laat zich niet rijmen met hetgeen een
fatsoenlijke Victoriaanse jongedame
zien mag.
Daar ligt het contrast, de ware
tweespalt, het geestesconflict dat in
deze novelle aan de orde wordt ge
steld. De heldin is „in de greep" van
wat er woedt in haar eigen onbegre
pen natuur.
Henry James heeft de krachtwerkin
gen van dit onbegrepene met uiterst
raffinement in scène gezet. Zijn novelle
is nog steeds kostje voor „intelligente"
lez6rs
NICO VERHOEVEN
1) In de Salamanderreeks verschenen
gelijktijdig met „In de greep" de na
volgende deeltjes: „Een hongerkunste
naar en andere verhalen" var Franz
Kafka, „Hart zonder land" van Albert
Helman en „De heilige van St. Jean"
van Josine Reuling. Uitg. Querido, Am
sterdam 1955.
VEEMARKT LEIDEN 24 Juni. Aange
voerd 3669 stuks. Notering: stieren, slacht
schoon f 235—270, melkkoeien f 7501080,
vette koeien schoon f 225290, vare koeien
f 540—780, vaarzen f 580—840. pinken f 375—
500, vette kalveren levend f 180225, nuch
tere kalveren slacht f 4058. nuchtere kal
veren levend f 110125, vette schapen f 80
—105, vette lammeren f 95120, zuiglam-
meren f 80100, weidelammeren f 50—75,
drachtige zeugen 225325, scliramen 155
—100, biggen 3045. geiten 15—35.
KAASMARKT LEIDEN 24 Juni. - Aan-
voerd: 62 partijen Goudse en 5 partijen Leid-
se kaas. Notering: Goudse extra tot £2.47,
Goudse le soort 2.27—2.32, Goudse 2e srt.
f 2.00—2.26, Leidse le soort tot 2.37.
KAASMARKT ALKMAAR 24 Juni. Aan
voer 28.000 kg kaas, 2 stapels boerenkaas k
t 2.per kg, 13 stapels fabriekskaas a f 1.90
per kg.
(Van onze verslaggever)
Zondag 3 Juli wordt in Heiloo het
heuglijke feit herdacht, dat vijfti- jaar
geleden de devotie tot O. L. Vrouw ter
Nood in^ ere werd hersteld. Die dag
wordt in de ipel een Pontificale H.
Mis door Mgr. J. P. Huibers, bisschop
van Haarlem, opgedragen, tijdens welke
plechtigheid monseigneur ook een korte
toespraak zal houden Des middags is
er een'gebedsoefening, een Lof met pro
cessie dan houdt Mgr. W. Nolet,
voorzitter van het Stichtingsbestuur
van O. L. Vrouw ter Nood, een predi-
catie en Gabriël Smit zal een speci
aal door hem voor deze gelegenheid
geschreven gedicht voordragen.
De verering van de H. Maagd als O.
L Vrouw ter Nood lees: O. L. Vrouw,
hulpe in de Nood is een zeer oude.
Zij stamt uit de Middeleeuwen. Daar
voor moet het genadeoord een oud
heidens heiligdom zijn geweest.
In 1573 werd de kapel van O. L.
Vrouw ter Nood bij de belegering van
Alkmaar verwoest. Er bleef slechts een
brok muur overeind. Maar in 1637 werd
ook dat fragment weggevaagd en et
bleef slechts een, met bomen omkranst,
grasveld over. De put, die vóór de ka
pel had gelegen, was volgestort met
puin. Maar nochtans bleef de publieke
lijke Maria-verering duren, óók tijdens
de Reformatie. Tot aan de Napoleon
tische tijd, toen een verbod werd uit
gevaardigd.
Bij het doen herleven van de devotie
in het begin van de twintigste eeuw
hebben twee mensen een grote rol ge
speeld: Kees Enke, die als oude Hel-
loër nog herinneringen bewaarde aan
de laatste bedevaarten, vóór het gebod
werd uitgevaardigd, en Gerrit v. d.
Bosch, een fabrikant uit Alkmaar, die
geregeld met zijn rijtuig de plek be
zocht, waar het heiligdom had gestaan.
Eerstgenoemde bracht op eigen initia
tief hier en daar kleine gedenktekens
aan en laatstgenoemde trad in contact
met Mgr. J. J. Graaf, destijds deken
van Ouderkerk aan de Amstel. histori
cus van betekenis en stichter van het
Bisschoppelijk Museum in Haarlem:
Hun gemeenschappelijke activiteit leid
de tot een begin van herstel van de
devotie. De authenticiteit van de (ge
dempte) put werd vastgesteld en zty
werd daarna, zoveel mogelijk in haar
oorspronkelijke staat hersteld. Ook
werd er, op de juiste plaats, een Nood
kapel gebouwd.
Mgr. A J. Callier, destijds bisschop
van Haarlem, hield zich aanvankelijk
afzijdig, maar op 28 December 1905 stel
de hij een Commissie van Toezicht in
waarvan deel uitmaakten Mgr. J. J.
Graaf, pater J. A. F. Kronenburg C.ss.R.,
de heer C. J. Connet. archivaris in Haar
lem, de heer G. Th. M. v. d. Bosch en
de heer Jan Stuyt, architect. Inmid
dels trokken weer vele bedevaarten uit
heel het diocees naar Heiloo.
Op 27 Maart 1930 werd de O. L.
Vrouw Ter Nood-Stichting in het leven
geroepen Als voorzitter daarvan werd
benoemd Mgr. W. Nolet. In datzelfde
jaar ook werd de definitieve door ar
chitect Stuyt ontworpen kapel plechtig
door Z. H. Exc Mgr. J. D. J. Aenge-
nent geconsacreerd. Het bouwwerk
werd in de loop der jaren gedecoreerd
door kunstenaars als Han Bijvoet, Nico
Witteman en Theo Molkenboer.
Nu is O. L. Vrouw ter Nood een
rectoraat met een vaste priester dan
weer het bloeiende genade-oord, dat
telkenjare duizenden pelgrims uit gans
het land, en zelfs van buiten de gren
zen, trekt Reden te over dus om het
gouden feest op 3 Juli met luister en
krachtige overtuiging te vieren.
(Van onze Haagse redacteur)
België beperkt zich bij het schaden
van onze exportbelangen niet langer tot
het op een onjuiste wijze toepassen van
het Landbouwprotocol, de Belgische
autoriteiten hebben in de afgelopen
dagen zelfs niet geschroomd contract
breuk te plegen. Ondanks het feit, dat
er op grond van de bepalingen van het
Landbouwprotocol hoe men die ook
wenst uit te leggen daarvoor geen
enkele reden kon worden aangevoerd,
heeft België geweigerd de grens voor de
invoer van Nederlandse tomaten weer
open te stellen.
Deze felle uitspraak is afkomstig van
het Centraal Bureau van de Tuinbouw
veilingen in Nederland, dat de mening
is toegedaan, dat de Belgische autoritei
ten onder druk staan van de Belgische
telers.
Zoals bekend verbood België kortge
leden de invoer van onze tomaten, niet
omdat er Nederlandse tomaten beneden
de vastgestelde minimumprijs zouden
zijn ingevoerd, maar omdat de prijzen
voor de Belgische tomaten beneden dit
peil zouden zijn gedaald. 16 Juni trad
echter een verlaagde minimumprijs in
werking. De minimumprijs is na veel
moeizame onderhandelingen in geza
menlijk overleg vastgesteld, nadat de
Belgische autoriteiten tenslotte hadden
moeten toegeven dat de minimumprijzen
voor tomaten zoals die in de afgelopen
jaren golden, niet te verantwoorden
waren.
Dat België de grens voor onze to
maten sluit wanneer de prijzen voor
Belgische tomaten beneden het mini
mum dalen acht men van Nederland
se kant onjuist. Er is blijkens de
marktberichten momenteel echter in
het gheeel geen sprake van dat de Bel
gische tomaten beneden de overeen
gekomen minimumprijs zouden liggen.
De voortzetting van het Belgisch in
voerverbod wordt daarom lijnrecht in
strijd geacht met de bepalingen van
het Landbouwprotocol en met eerder
gemaakte afspraken.
Het blad „Groenten en Fruit", orgaan
van het Centraal Bureau, schrijft naar
aanleiding hiervan dat de ontwikkeling
wel bewezen heeft dat België niet van
plan is binnenkort de grens voor het
Nederlandse product weer open te stel
len. België heeft eenzijdig besloten dat
er tot en met 30 Juni een minimum-
importprijs voor tomaten zal gelden van
f 1.90 per kilogram, ondanks het feit dat
in gezamenlijk overleg was overeenge
komen, dat tot die datum een minimum
prijs van f 1.37 per kilogram zou gelden.
Niet alleen schendt België hiermee
de bepaling uit het Landbouwprotocol,
dat de minimum-importprijs in geza
menlijk overleg moet worden vastge
steld, maar de Belgische autoriteiten
verbreken daardoor tevens eenzijdig
een eerder gemaakte afspraak.
