Ieder jaar bouwen Haarlemmers en Amsterdammers hun tentendorp in Zandvoort op Het vrije leven met het bruisen der branding op de achtergrond „MADAME" voert opnieuw haar vorstelijke staat in Haarlemse Vleeshal Motorvoertuigen op trottoir Haarlems Muziekinstituut DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL Expositie haar ter ere met waaiers en vele andere curiosa LET OP IN HET VERKEER Leerlingenuitvoering ZATERDAG 2 JULI 1955 PAGINA 3 >»Wie één zomer geweest is komt altijd terug" Het internationaal orgelconcours in Haarlem Staatsdiploma muziek Geslaagdl Na de storm Op rolletjes Orgelbespelingen Jeugdcricket ERNSTIG GEWOND Luid klinkt een schoolbel op het vredige Zandvoortse strand. Als wij ietwat gebelgd over de plotselinge rustverstoring traag het hoofd om draaien, roept een groentenboer geroutineerd uithalend: „Ik heb nog jonge spinazie voor een kwartje de pond, een paar centen de slaDe handelaar rijdt zoals ieder dag zijn wijk. Hij voert de zware vrachtwagen bij vloed geassisteerd door een tractor over het harde strandgedeelte en tracht ijverig vegetariërs te winnen. Zijn harde stemgeluid geldt deze keer niet het badplaatsvolk, maar de bewoners der tenten en huisjes, welke in een brede rij tussen boulevards en zeewater ordelijk zijn neergezet. Het leven gaat daar rustig zijn gang. Men doet niet veel. Natuurlijk, de Vrouwen maken 's morgens snel de boel aankant en vegen hun huisje eventueel schoon van allerlei rommel, doch dan is het, althans wat de arbeid betreft, afgelopen. De ligstoelen worden naar buiten gebracht en voor de Verdere dag luidt het parool: luieren, zonnen en uitrusten. Dat laatste be koort het kamperende volk bijzonder, zoals het overigens naar wij aan nemen een ieder, die werkt, bevalt. chels en haarden, die zo'n prettige warmte plachten af te stralen. Op het strand van Zandvoort staan enige uitgestrekte kampen, „He lios", K.V.A. en K.V.S. Elke keer als volgens de kalender het eerste jaar getij langzamerhand de geest behoort te geven, arriveren er tientallen vracht auto's, afgeladen met huisraad, tentdoek en hout. Een grootscheepse verhuizing Van woonplaats naar strand is noodza kelijk. En op 1 Mei wordt er een nieuw dorp gesticht, dat één hoofdstraat heeft, en dan nog slechts van mul zand. De kampleiding berust bij de bestuurderen der kampeerverenigingen. „Helios", vvaarvan ongeveer 140 Amsterdamse en 70 Haarlemse gezinnen lid zijn, ligt het meest Noordelijk. 190 huisjes zijn door hen gebouwd, over drie rijen gerang schikt. De ruimte hiervoor nodig, krijgt men toegewezen van de gemeente tegen een maandelijkse huur van 12.— per woning. Het grootste gedeelte van het dorp is thans verlaten. De huiseigenaars moeten nog komen, hun kinderen heb ben n.l. midden Juli vrij en dan begint pas de drukte. Dat de mannen slechts veertien dagen of een week vacantie krijgen, is niet zo erg, want als zij b.v. In Haarlem werken kunnen zij 's avonds naar Zandvoort reizen en daar de avond en nacht doorbrengen. De vrouw ver toeft dikwijls de hele zomer in haar plan ken- of zeilwoning van maximaal 18 \iei ante meter, terwijl de jeugd een Zandvoortse School bez0ekt of de ganse dag van een hu j geniet vlagen zonnige vrijheid stmndl'even^Het ®en teer punt in het biizonder Lv, t Weer is zoals elders naar selnn^ g' Soms kan ™en maakt brnm a aanweziKe pigment vol- r der fe Tni3", roo.d worden, een an- denkt men aan ,1 ™nd' regent het en aenKt men aan thuis weggeborgen ka- Od Woensdag 6 Juli om 16.30 uur zal ten stadhuize van Haarlem een recep tie worden gehouden, waaraan behalve de deelnemers aan het 5e Internatio naal Orgelconcours en de leden onzer commissie zal deelnemen een gezel schip van 35 organisten uit Amerika. De uitslag van de Woensdagavond 6 Juli in de (frote Kerk te houden impro visatie-wedstrijd en de winnaars van de publieksprijzen zullen in Sociëteit Teisterbant ongeveer eenhaifuurna afloop van het concert aan de- pers borden bekend gemaakt. ,De Zomer-academie voor orgel, wel ke van 9-30 Juli in Haarlem zal worden gehouden, zal op Zaterdag 9 Julite 11 dur v.m. ten stadhuize door de burge bieester van Haarlem worden geopend. kDe Muziekschool van de Mij. tot ®ev. der Toonkunst, Nieuwe Gracnx zal op 3 Sept. a.s. een avond- °Ursus openen voor studerenden, on derwijzers e.d. voor de opleiding Voor het Staatsdiploma muziek. Er zal Rekening worden gehouden met beperk te studiegelegenheid. Men wordt slechts ï°t deze cursus toegelaten, indien het hereiken van een gunstig resultaat mo gelijk wordt geacht. Onze plaatsgenoot de heer L. A. v. d. ®erg slaagde te 's-Gravenhage voor het folitiediploma A. Onze plaatsgenoot H. Walenkamp slaagde voor het eindexamen R. K. Ly ceum te Leiden, Aid. H.B.S. B. Anderhalve maand geleden, om pre cies te zijn de 18e Mei, bracht de storm een grote ravage teweeg. Het zeesop, dat 's morgens vroeg al razend op de kust beukte, sloeg over de eerste rij huisjes en tenten en ramde de wrakke planken tegen de andere twee rijen. „Het dak was kapot gescheurd", ver telt ons een der strandliefhebbers. „Wij stonden gelukkig achter 'n andere tent, d e totaal in elkaar viel. Omdat de wind uit Noordwestelijke richting kwam, plof te het hout van die wankele dingetjes op de meer stevige tenten, waardoor ook zij de volle laag kregen." „En het jammerlijkste vond ik", ver volgt onze man, „dat het water al die spulletjes meesleepte en de mensen 's avonds bij hun komst op 't strand geen stuk meer van hun mooie huis terug zagen. De meesten moesten n.l. nog in Zandvoort komen". Inmiddels hebben de gedupeerden geld ontvangen om weer een eigen „home" en nu wat beter te bouwen en op enkele lege plekken na is thans van de kleine ramp niets meer te merken. Warm schijnt de zon als wij, een re genjas over de arm vanwege het wis selvallige strandweer, 'n bejaarde man rustig zijn houten woning zien schilde ren. Hij is 'n, gepensionneerde Amster dammer en 65 jaar oud. Wanneer wij hem vragen of hij al lang aan 't strand zijn vacantie doorbrengt, treffen wij midden in de roos. „Nou meneer, ik ben hier voor het 32e jaar; ik kom be gin Mei en verdwijn eind Augustus, en het zijn de mooiste maanden van mijn leven. Ja, het weer is niet altijd vast en sommige stedelingen kunnen hier niet wennen, omdat de branding 's nachts zo te keer gaat, maar wie en dat kunt U van mij geloven een maal een zomertje geweest is, nou die zien we weer terug." Hoe gaat het dan allemaal met 't eten en de huishouding?" „Och, dat loopt op rolletjes, 's mor gens rijden de visboer, de melkboer, de bakker enz. langs de deur en bren gen wat gewenst wordt. Je behoeft ei genlijk nooit naar Zandvoort-dorp, want alles wordt thuisbezorgd. Ja, een kip of een vloerkleed, dat zou je moe ten gaan halen, maar zulke dingen kunnen op vacantie wel ontbreken. En mijn vrouw zorgt vanzelfsprekend voor de rest. Ze is wat laat van daag, let U maar niet op de rommel, anders zijn we altijd om een uur of tien kant en klaar." „Is het comfort de laatste jaren nog verbeterd?" „En of, er is een prima waterleiding gekomen en de gemeente heeft nieuwe W.C.'s aangelegd. Ook het materiaal der huisjes is veranderd. Voor de oor log mocht alleen zeil gebruikt worden in verband met bouwverordeningen. Nu zie je overal houten schotten en soms daken. Hij heeft zelfs een huis staan van 2400.onze gastheer wijst even met zijn vinger naar het Zuiden en knikt bedachtzaam. „Electriciteit heeft nog niemand. Dat is niet zo heel erg. want een petroleumlamp geeft licht ge noeg en naar een radio luister je toch bijna nooit. Gas hebben we in ieder ge val voldoende". Even later de temperatuur is nog steeds broeierig zegt een kampbe woonster haar mening over het strand leven. i>Het is wat improvisorisch, je moet je een beetje behelpen met het slapen b.v. De kinderen moeten aan het kriebelen van het stro wennen. Maar het is vrfj, gezond en afwisselend, wat kan een mens meer wensen. Na zeven uur spelen de jongens voet- en volleybal en we houden een klaverjas- competitie, die echt gezellig is. De avonden zü« fantastisch, een glin sterend™^? de machtige sterrenlucht en 'n heerlijk verfrissend wbulje.Trou wens, U zult dat zelf ook wel een Keer hebben meegemaakt. Wij keren huiswaarts, nMenkena en wijzer geworden. Zouden we onze tiercis naar Frankrijk maar niet afzeg gen en het voor een jaartje in Zand voort aan de Zee proberen. Wij troffen de heer H. C. Bouwman in „tent" 690 van het kamp „Helios". Ieder jaar brengt deze gepensionneerde postambtenaar met vrouw en een dochter vier maanden aan het strand door. „Ja", zegt hij, het leven hier is mooi, als de zon schijnt, ben ik buiten. Maar bij moeder de vrouw is het ook gezel lig en 's avonds heb je de fantastische zee. Wie hier een zomer heeft meege maakt, komt weerom". Dinsdag 5 Juli speelt Klaas Bolt van 8-9 uur 's avonds in de Grote of St. Bavokerk het volgende orgelprogram ma: 1. Preludium en fuga g. kl. t., Dietrich Buxtehude: 2. Triosonate III Andante - Adagio - Vivace, J. S. Bach: 3. Suite in D, Introduction - Trumpet tune - Moderato - Allegro, John Stan ley: 4. Koraalvoorspelen: a. Ach bleib bei uns, Herr Jesu Christ: b. Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort (Kanon in het octaaf)c. Ein feste Burg ist un- ser Gott: d. Wer nur den lieben Gott laszt walten: e. O. Heiland, reisz die Himmel auf; f. Den die Hirten lobten sehre (Pastorale)g. Macht hoch die Tür, die Tor macht weit, Helmut Wal- cha. Donderdag 7 Juli speelt hjj van 3-4 uur: 1. Liebster Jesu wir sind hier. a. Joh. Seb. Bach, b. Joh. Ludwig Krebs: 2. Chaconne in e, Dietrich Bux tehude: 3. Triosonate VI, Vivace - Len to - Allegro, J. S. Bach: 4. Koraal voorspelen: a. Nun freut euch, lieben Christen g'mein: b. Wer Weisz, wie nahe mir mein Ende; c. Mit Ernst, o Menschenkinder: D. Herr, nun selbst den Wagen halt (Kanon voor 4 stem men): e. Morgenglanz der Ewigkeit (Kanon in de Kwart): f. Fröhlich sol mein Herze springen, Helmut Walcha; 5. Ach wie flüchtig, ach wie nichtig: 3 variaties, dubbelfuga, Ernst Pepping. Vandaag worden op verschillende cricketvelden wedstrijden gespeeld door vertegenwoordigende elftallen van de Haarlemse Cricket Bond. Zo speelt op het terrein van Rood en Wit aan de Spanjaardslaan een junio ren-elftal de jaarlijkse wedstrijd tegen een elftal van Amsterdamse juaioren om de Zilveren Bal. Deze wisselprijs is thans in het bezit van de Amsterdamse jeugd. In Bloemendaal wordt aan de Don- kerelaan een wedstrijd tussen een HCB- elftal en het vertegenwoordigende elf tal van de Amsterdamse Cricket Bond gespeeld. Een douche in de buitenlucht is even comfortabel als noodzakelijk. Het koele stortbad geeft vele genoegens, maar de huisvrouw stelt meer prijs op een schone teil en emmer. Ieder huis heeft een sleutel van de kraan, opdat niet „Jan en alleman" de sproeier in werking kan stellen en er onder gaan staan T II - T/J O/l Ml 01 „Madame" is in de Haarlemse Vleeshal zo -welwillend om haar gasten een blik te gunnen in haar slaapkamer, waar het hemelbed de charme van een rijk ver leden illustreert. In de Haarlemse Vleeshal werd gis teravond de sfeer bepaald door de achttiende eeuw, toen in een select gezelschap de tentoonstelling „Mada me" werd geopend. Die opening ge schiedde in styi, d.w.z. niemand had veel haast, ook de sprekers niet. Daar was allereerst de voorzitter van de Stichting Haarlems Bloei, de heer D. J. A. Geluk, die een woord ter In leiding sprak en mededeelde, dat zo wel de commissaris der Koningin in Noord-Holland als Haarlems burge meester wegens vacantie niet aanwe zig konden zjjn. Niettemin mocht bfj de burgemeesters van Bloemendaal en Zandvoort verwelkomen en hun echt genoten alsmede vele genodigden, die van hun belangstelling blijk gaven. Die belangstelling bleek ook alleszins gerechtvaardigd, want dank zij de zorg, speciaal van de heren H. P. Baard en P. Leffelaar, was er een expositie in gericht, die bijkans volledig de stijl ty peert, waarmede „Madame" uit de achttiende en negentiende eeuw haar staat voerde. Het hoofdmotief wordt feitelijk gevormd door de practhige ver zameling waaiers van de heer Felix Tal uit Amsterdam, welke in haar ge heel is geëxposeerd. Maar daar rond omheen vallen er talloze curiosa te be wonderen, die madame pleegde te ge bruiken om haar staat zo luisterrijk mogelijk op te voeren. Zelfs wordt het de belangstellende bezoeker van mada me gegund een blik in haar slaapka mer te werpen, waar haar hemelbed staat te pronken, omhuifd met goud kleurig damast. Geen wonder, dat de plechtigheid van gisteravond getekend werd door de ernst en de zwier tevens van onze ver re grootouders en dat de personificatie van madame wel aanwezig moest zijn om de fleur van de achttiende eeuw tot leven te brengen. Zij was er ook, maar niet dan nadat haar valet de chambre, voor deze gelegenheid geper sonifieerd door dr. Tjebbo Franken, van haar handel en wandel verteld had. Weliswaar was hij gestoken in een zwart, dat de twintigste eeuwer bij heel plechtige gelegenheden nog pleegt te dragen, maar hij verontschuldigde zich met te zeggen, dat hij incognito op deze openingsplechtigheid versche nen was. Hij sprak in bijna verliefde woorden over madame, die altijd mooi en schoon is, die haar behagen schept in het debiteren van aphorismen en haar vondsten bijhoudt in een verruk kelijk libre d'or. Dr. Tjebbo Franken, wapperende met zijn witte manen, raakte onder de in druk van zijn eigen woorden en daarom wellicht kon hij de charme van enkele eeuwen terug opbrengen om madame binnen te leiden en haar op de meest hoofse wijze te begeleiden naar het clavecimbel, waar op de luchters de kaarsen hun eerbaar licht deden bran den. Madame had voor ons veel gelij kenis met Miep van Luin-Riemersma, en zij ontlokte aan haar instrument zoetgevooisde melodieën, die spranke lend en fris door de Vleeshal klonken. Zij kreeg fraaie bloemen aangeboden en toen zij in haar geëxposeerde koets was gestapt, werd een fles cham pagne ontkurkt en werd er geproost op het welzpn van madame, en dus op de tentoonstelling, waarop de vrien den van madame, en hoevelen zijn dat er niet in den lande, tot 12 September terecht kunnen om van hun adoratie blijk te geven. Weet u nog, dat wij veertien dagen geleden een foto publiceerden, waar van het onderschrift melding maakte, dat het verkeerd was midden op straat buurpraatjes aan te knopen? De dame, die onze fotograaf in de Grote Houtstraat snapte, heeft er voor gezorgd, dat wij een variant op dat bewuste onderschrift mogen maken. Neen, niet midden op straat buur praatjes maken, maar wel op het trottoir, zittend op de bromfiets. De verkeers veiligheid wordt nu niet in gevaar gebracht, denkt deze dame waarschijnlijk. Toch wel. De voetgangers, die gebruik maken van dit trottoir, morden in dat gebruik gehinderd, vooral wanneer het druk is. Want, wat gebeurt er? De wandelaars betreden de rijbaan en maken een omwegje rond de koutende dame-op-bromfiets, die dat misschien niet in de gaten heeft. Het komt in feite dus hierop neer, dat men zich met een voertuig niet op het trottoir dient te begeven, omdat men daardoor de voetgangers hindert. Houdt daar om de baan voor de voetgangers vrij. De zevende leerlingenuitvoering in de jaarcyclus 1955 door de leerlingen van het Haarlem's muziek-instituut, be vatte wat het programma betreft dit keer nogal variatie door het optreden van enkele vocalisten, respectievelijk uit de zangklassen van Olga Ongena en Wim van Santé. Vanwege het vroege uur kon ik de eerste vier programma nummers niet beluisteren. Een prélude van Chopin werd doorleefd vertolkt en de hierna volgende Rêverie van Debussy bezat vooral stylistisch goede eigenschappen, evenals het Adagio in C moll van Mozart. Wat de zangleerlingen van Olga On gena betreft, deze deden waardevolle dingen, hoewel het gebruik van boven- klank bij ieder der executanten meer tot ontwikkeling dient te komen. Met respect moet ik de zanger van de „Lie- der eines Fahrende Gesellen" van Gus- tav Mahler noemen. Hier zal zeker hard op gewerkt zijn. De tekortkomin gen werden veelal door energie ver goed. Twee pianoleerlingen van Anton de Beer lieten zien dat zij heel wat in hun mars hadden. Jan Hoeken was eveneens met twee vioolleerlingen ver tegenwoordigd, die beiden met werken van Corelli en Godron een zeer goede in druk maakten. Het blaaskwartet (3 trompetten en trombone) van Nico Ho- gerwerf jr. sloot het gedeelte voor de pauze af met een welluidend werk van Gervaise. De zangleerlingen van Wim van Santé zongen met wisselend suc ces werken van Mozart en Schumann. Ook hier valt aan de goede vorming der stemmen nog al een en ander te doen. Tenslotte waren het wederom Ineke Bos, Lily Lepiet en Anneke Vis ser die met werken voor twee piano's van Scriabine en Chopin op indruk wekkende wjjze een demonstratie gaven van technische hoogstand piano en en semble spel. Maandag volgt de slot- uitvoering. waaraan het schoolorkest zal medewerken. J.L. Vanmorgen om kwart over acht is op de Dokweg te IJmuiden de 42-jarige mevr. H.-K. uit IJmuiden-Oost onder het achterwiel van een achteroprjj- dende vrachtauto gevallen en daarbij levensgevaarlijk gewond. Zy is, na ter plaatse bediend te zfjn, naar het Anto- niusziekenhui in IJmuiden-Oost overge bracht. Wie de komende maanden in de Haarlemse Vleeshal een be zoek brengt aan „Madame", zal zijn vreugde beleven aan de goede, heel oude, tijd. Maar hij zal met de dichter Marsman ook wee moedig bepeinzen, dat hij eeuwen te laat geboren is. Zo is het mij tenminste vergaan, toen ik een be zoek bracht aan „Madame", wier geest alom tegenwoordig is op de tentoonstelling, haar ter ere en voortreffelijk ingericht. In een rus tig hoekje heb ik haar portret be wonderd, haar schoonheid nog meer. En het was, of zij uit haar papieren verstarring ontwaakte en op mij toekwam met de glimlach, die be tekende: twee zielen, één gedachte. Madame schonk mij haar hand en zij leidde mij rond om te laten zien, hoe zij in de achttiende eeuw haar staat voerde. Ik hoorde niet meer de hijgende motor buiten, die wei gerde te starten, ik rook de ben zinedamp niet meer van een plof fende bromfiets en de spijkerbroek, waarin een bakvis zich had gesto ken, zag ik niet. Slechts het geruis van haar rokken was te horen en de geur van het parfum vulde de ruimte. Oude patriciërshuizen in de Grote Houtstraat of aan de Nieuwe Gracht kwamen weer tot leven en ik zag Madame gezeten in haar toeslede, weelderig aangedaan en met de ogen van een Romeinse matrone. De tocht over de wilde klinkers, door de jaren gepolijst door de ijzers van de slede, was niet aangenaam, maar zij verloor haar waardigheid in geen geval en bij het uitstappen zwaaiden haar rokken breeduit van de heupen en het lijfje stond strak, om haar schoonheid bescheiden maar duidelijk te demonstreren. Sinds mensenheugenis wordt de sfeer van de tijd gedragen door de vrouw, bij Eva te beginnen en de rij is eindeloos. Zo was dat ook in de achttiende eeuw, toen de mode cultuur haar grootste verfijning kreeg, beoefend door Madame en voortgezet in de negentiende, tot tenslotte die verfijning vergroofde in burgerlijkheid. In die dagen wist Madame, hoe zij een diamanten speld moest dra gen en zij verstond de charme het paarlensnoer met kruis ongedwon gen en als de gewoonste zaak ter wereld om de hals te dragen. Haar linten werden frivool gestrikt en zij kende de kunst om meer ondeu gend te lijden dan te zijn. Het moet de man toen moeilijk gevallen zjjn al die élegance op de juiste toon te beantwoorden; maar over de man wil ik nu niet schrijven, omdat Madame mij ongemeen ge boeid heeft. Haar wil ik nu door mijn bril bewonderen en haar levensecht portret moet hier prijken, omdat geen tekenaar van onze tijd Ma dame alle eer kan aandoen. Het is niet mijn taak hier een redemptoristieke plicht te vervullen; wat zou er anders te moraliseren zijn over de „ijdel- heid der ijdelheden", die de expo sitie te zien geeft. Als Madame ijdel is geweest, mogen wij haar achteraf toch wel dankbaar zijn. Zij heeft de luister van haar tijd ons nagelaten en die luister kan ik niet helemaal ijdel noemen. Zij kende niet het werk aan de lopende band en de wand van haar salon moest getooid zijn met een tapijt, romantisch zelfs als het de uitbeelding betrof van Scipio's grootmoedigheid. Zij wist de rege len uit het „Groot ceremonieboek der beschaafde zeden" en zij han delde er naar zonder de pikanterie haar kansen te misgunnen. Er wa ren immers zovele andere moge lijkheden om haar bedoelingen ken baar te maken. De waaier, die zij met zoveel verrukkingen kon han teren, sprak vaak met één enkele beweging een duidelijke taal dan honderd fraaie volzinnen. Het en kele gebaar van de waaier was voor de minnaar voldoende om Madame te begrijpen. Ik heb in de Vleeshal met een zekere achterdocht al die waaiers bekeken. Daar waren er van kloskant en bezet met paarle moer, de voorstellingen intrigeerden me soms en ik vroeg me af, of Ma dame, die niet zonder passie haar waaier met Venus had gebruikt, haar eigen hart of dat van een an der gebroken had. Er is feitelijk teveel te vertellen van en te mediteren over Madame en ik kan ook niet alles van haar neerschrijven. Voor wie het goede oog heeft, is zij zelfs bereid haar slaapkamer te laten zien. Ons, wtin- tigste eeuwers, past dan slechts een eerbiedig zwijgen. Slechts de meest menselijke overpeinzingen kunnen hier de intimiteit bewaren, maar ik heb juist daarom de stijl bewon derd, de levende werkelijkheid ook, die uit de bijna sacrale sfeer rond het hemelbed zich opdringen. De luister van de slaap zou ik die sfeer willen noemen, want Ma dame bleef luisterrijk, ook in haar hemelbed. Nimmer heb ik het contrast tus sen twee eeuwen zo scherp gevoeld als toen ik van Madame afscheid nam en plompverloren terecht kwam op het asfalt van de Grote Markt. De felle reclame van „Schandaal" aan de overzijde van de Vleeshal sloeg mij brutaal om de oren en het moet tot eer van Madame weer gezegd worden, dat zij haar „schandaal" met charme wist op te dienen. Die kunst verstaan wij niet meer.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 3