Opgewonden Franse betogingen
na bomaanslag in Europese wijk
Sukarno
ontslag
weigert
kabinet
Een dode en drie zwaar
gewonden in het verkeer
Onverwachte wending in
Belgische schoolstrijd
Perón afgetreden
als partijleider
Hij zal zich ook niet meer
candidaat stellen voor
het presidentschap
Algemene loonronde
is voorlopig nog
niet gewenst
Verbondsraad
D
van
Amerikaanse Joden
Zeventien dodenvijf en zestig gewonden
Jongens stelen
zwaar vergif
Zandvoort gehuld
in mistbanken
Vrees voor nieuwe
ongeregeldheden
Leger verwerpt regeringsvoorstel
Twee kinderen te Someren door
groentewagens overreden
Compromisvoorstel van Rollin
Kias z
Geen verzoek naar S.E.R. om advies
Het weer
ZATERDAG 16 JULI 1955
79ste JAARGANG No. 26347
Gevaarlijke buit reeds
gedeeltelijk achterhaald
Gevaar voor baders
Siamese tweeling
in Berlijn
Gebed voor hen die
leiding moeten geven
Amerikaanse wapens
voor West-Duitsland
Radiotoespraak van
Eisenhower
|||8pR!
KKW06DE BOUWKOSTEN.
verhoogde 8udragen
m
°M' Tod': •-»*
HAVENSTAKING
IN BRISTOL
ZON, MAAR OOK
WOLKEN
^Aan zee)
Suède Damesjasjes f 110.-
Sociaal
commentaar
O
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. 3. W. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
•dvertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 50 cents per week,
f2.17 per maand, f6.50 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
Fransen en Marokkanen
In de nacht van Donderdag op Vrijdag
's uit het pand van een pharmaceuti-
sche groothandel te Utrecht een aantal
Jmpullen met tubocuracine en miosta-
une, een hoeveelheid tabletten en enige
andere medicijnen ontvreemd. De
ampullen en tabletten bevatten
zwaar vergif, reden, waarom de
Politie eventuele vinders ernstig
Waarschuwden. Geschrokken door
een krantenbericht, heeft Vrijdagavond
een dader zich vrijwillig bij de politie
gemeld en de helft vai. de gestolen
artikelen ingeleverd. Hij noemde boven-
uion de naam van een tweede inbreker,
mj wie de politie een inval deed, maar
biets vond. De knaap het waren
jongens van 14 en 17 jaar verklaar-
de> dat hij 's middags de voor hem
Waardeloze ampullen kapot geslagen
au in de vuilnisemmer gegooid had, die
f? de namiddag geleegd werd. De poli-
lle hoopt nu Zaterdagmorgen op de
vUilniisbelt de andere helft van de
levensgevaarlijke buit te vinden.
Duizenden bezoekers van het Zand-
Voortse strand werden Vrijdag her
haaldelijk onaangenaam verrast door
plotseling uit zee opkomende mistban-
hen. Koesterde men zich nog een
°Senblik tevoren in de warme stralen
Pa tl ^e zon, de zeedamp onderschepte
de zonnestralen en bracht overigens
Zóveel koelte mee, dat de zonnebaders
ijlings warme kleding aanschoten.
Na een kwartier of een half uur
Was het leed weer geleden en heerste
was net ncj wepr stralende zon-
mist was soms zó dik,
het strand af de wa-
Na een kwartier
het le
er op het strand weyr
neschijn. De
dat men van
tertoren nauwelijks meer kon onder
scheiden.
Voor baders leverde de mist het ge
vaar op, dat zij het strand niet meer
konden zien en daardoor zich niet
meer konden oriënteren, De politie
verbood daarom verder in zee te gaan
dan tot de eerste bank. In de bad
inrichtingen werd eenzelfde maatregel
genomen. Tochten met pleziervaartui
gen en kano's op zee werden door de
Politie verhinderd.
raken slaags
in Casablanca
In Casablanca is het gisteravond tot
ernstige ongeregeldheden gekomen, na
dat Fransen, die het voor het meren
deel niet eens zijn met de nieuwe li
berale politiek van de Franse regering
in het protectoraat Marokko, de gehele
dag betogingen hadden gehouden. Her
haalde malen zijn Fransen en Marokka
nen hierop met elkaar slaags geraakt,
waardoor tot nu toe zeventien doden
zijn gevallen en vijf en zestig gewon
den. Onder hen bevinden zich acht
zwaar gewonden. Vandaag zijn twee
bataljons parachutisten van het Vreem
delingenlegioen in Casablanca aangeko
men om te trachten de rust te herstel
len.
De Franse bevolking was Donderdag
al in grote opwinding geraakt door de
bomaanslag op een café in de Europese
wijk van de stad, waar Fransen feest
vierden ter gelegenheid van de veer
tiende Juli. Deze Marokkaanse geweld
pleging vormde de eigenlijke aanleiding
tot de betogingen van de Fransen. De
Franse autoriteiten hebben bekend ge
maakt dat de begrafenis van de zes
slachtoffers van de bomaanslag van
Donderdagavond vanmiddag om drie
uur zal geschieden. Er zijn uitgebreide
voorzorgsmaatregelen getroffen om te
voorkomen, dat het tijdens de begrafe
nisplechtigheid tot nieuwe en wellicht
nog fellere botsingen zal komen. In
Casablanca zijn namelijk vlugschriften
verspreid, waarin de Europese inwoners
worden opgewekt zich allen achter de
begrafenisstoet te scharen.
Ook gistermiddag deden zich onge
regeldheden voor, toen betogers be
stuursgebouwen trachtten te omsinge
len. Hierbij kwam een politieman om
bet leven. Een andere agent liep ver
wondingen op. 's Avonds werden voer
tuigen van Marokkanen omvergeworpen
en in brand gestoken. Ook werd brand
gesticht in Marokkaanse winkels en in
een houtopslagplaats. Bjj deze geweld
daden werd een aantal Marokkanen ge
wond.
Bjjna tweeduizend blanken deden een
aanval op het gebouw van het dagblad
„Maroc Presse". Men slaagde er in te
verhinderen, dat de betogers het £e~
bouw binnendrongen. Met stenen werden
daarop ruiten stukgegooid, waardoor
twee personeelsleden van het dagblad
verwondingen opliepen.
Ook vele ruiten van de bes£lur/fg®r
bouwen moesten het ontgelden. Hondom
de woning van de Franse resident te
Casablanca was gisteravond een coraon
gelegd van Senegalese en Marokkaanse
soldaten. Het stadscentrum werd her
schapen in een legerkamp. Bp belang
rijke gebouwen en op drukke kruispun
ten waren politiemannen en militairen
samengetrokken, gewapend met mac™"
nepistolen. De Franse autoriteiten heb
ben te Casablanca een uitgaansverbod
afgekondigd van negen uur s avonds
tot vijf uur 's ochtends.
(Reuter, A.F.P.)
Dr. Wilhelm Heim, eerste chirurg van
het inWest-Berlijn gevestigde „Rudolf
Virchow-ziekenhuis" heeft verklaard,
dat hij niet eerder tot een operatie op
een elf maanden oude Oost-Duitse Sia
mese tweeling zal overgaan alvorens
hij een zorgvuldige studie heeft ge
maakt van de medische films, die ge
maakt zijn van de geslaagde scheiding
door Nederlandse doktoren van de zo
genaamde „Friese tweeling" in Leeu
warden.
Het landelijk secretariaat van de
Katholieke Actie, Postbus 2, Heem
stede, wijst ons op het gebed, dat
het indertijd verspreid heeft, en
dat, nu de conferentie der Grote Vier
te Genève begint, weer actueel is.
Het is een gebed voor hen, die lei
ding moeten geven.
Hieronder volgt de tekst:
O God, Gij hebt ons geleerd te
vragen, dat uw H. Geest moge uit
gezonden worden om het aanschijn
van de aarde te vernieuwen. Wij
bidden U, zend uwen H. Geest uit
over hoofd en hart van hen, die lei
ding moeten geven, opdat zij hun
verantwoordelijke taak in het open
bare leven volgens de leiding van
uw Goddelijke Voorzienigheid mogen
volbrengen.
Door Christus, Onzen Heer.
Onze Vader Wees Gegroet.
De Indonesische premier, Ali Sastroa-
midjojo heeft aan president Sukarno het
ontslag van zijn kabinet aangeboden,
doch deze heeft geweigerd dit te aan
vaarden, zo verneemt Reuter uit re
geringskringen te Djakarta.
President Sukarna is vandaag van zijn
paleis in Bogor in de hoofdstad terugge
keerd. Omstreeks het middaguur had hij
een onderhoud met vice-president Hatta,
rt. Gisteren is er een onverwachte wen-
'ng gekomen in de bespreking
£et parlement over de onderwijswet
~°Uard. De vroegere voorzitter van ae
^enaat, de heer Struye (C.V.P dr0"g
flao op een verzoenende oplossing va_
J'; onderwijsstrijd. De socialistische ai-
ee^aardigde Rollin deed op ziin beurt
hetwelk
z«n
beoogt
de
Ona lcgenvoorsiv..,
wijswetten van Collard in te trek-
tegenvoorstel,
pwijswetten van Collard in t<
help Wanneer als tegenprestatie de ge-
ij onderwijswetgeving van Pierre
to Jbel te niet wordt gedaan, zodat de
v "stand hersteld wordt, die er was
°rdat de homogene C.V.P.-regering
an het bewind kwam.
„Fe C-V-P'-fractie vroeg op het
bedenktiiriVaTV i" dertiS minuten
kfneen rfLi? anderhalf uur bespre-
dat de C V pefrle,heer Struye mee,
parlement zich n 7? het Be'gische
slissing onmogelijk, omdat hit voorl
stel Rollin verregaande gevolgen voor
het onderwas met zich mee brem*
Mochten, de CV.P afgTvlard'gdln
menen zich met bp het voorstel van
Rollin te. kunnen aansluiten, dan
wenste hij toch verdere algemene be
sprekingen. Gistermiddag heeft de
C.V.P.-fractie in het Belgische parle
ment verder overleg gepleegd met
het partijbestuur. De uitslag van dit
overleg is nog niet bekend.
Over de verboden K.R.O.-reportage
van de Zondag te Brussel gehouden
Rooms-Katholieke betoging tegen., het
onderwjjsontwerp zijn na nadere bijzon
derheden bekend geworden. Vrijdag 8
Juli had de K.R.O. via de Nederlandse
Radio-Unie het N.I.R. gevraagd - in
overeenstemming met de gebruikelijke
internationale regeling °m de be
schikking over een studio en technische
hulp voor het monteren en overzen
den van een reportage. Dit verzoek
Werd ingewilligd. Toen de K.K.u.-re-
i^e eerste Amerikaanse wapens voor
Sereenheden van het nieuwe West-
Q,bitse leger zullen dit jaar worden
5,Seleverd, zo wordt van Amerikaanse
?Ude te Bonn vernomen. West-Duitsland
•Vijgt moderne wapens, zoals aan de
bbdere Navolanden worden verstrekt.
De eerste zendingen worden door
Amerika geschonken. (Reuter)
porter zich Zondag meldde, moest hij
zijn paspoort afgeven en werd hem
meegedeeld, dat er 's middags een
schrjjven was ontvangen van de gede
legeerde van de minister van Verkeer,
Anseele, waarin technische hulpverle
ning aan buitenlandse omroepen was
verboden. De reporter vroeg een on
derhoud met deze gedelegeerde om hem
de reden van het verbod te vragen.
De gedelegeerde verklaarde geen reden
te kunnen opgeven, omdat de beslis
sing door de minister was genomen.
RO zou de reden alleen kunnen
emen door zich schriftelijk tot de
S ter te wenden. Bij het verlaten
?imSWHn kreeg de reporter zijn pas-
der studio Kreeg K a heeft mee.
Ppdeeld zijn verdere stappen bij de
gedeeld, zijn jn overwegmg.
Belgische regering s ANP)
Vrijdagavond heeft op de Rijksweg
van Rotterdam naar Dordrecht ter
hoogte van Ridderkerk een bromfiets
rijder bij een botsing het leven ver
loren. Het was de 26-jarige B. uit
Schiedam. Toen er een auto uit de
richting Dordrecht naderde, zag zpn
duo-rijder de botsing aankomen en liet
zich op de weg vallen, waardoor hi)
zich waarschijnlijk het leven redde. De
berijder van de bromfiets sloeg met
zijn hoofd tegen een boom en moet op
slag dood geweest zijn.
Vrijdag is in de Coöperatiestraat te
Someren het 2-jarige jongetje F.V. over
reden door een groentewagen van de
handelaar A.G. In de namiddag werd
het eveneens 2-jarige jongetje A.H. in
de Kloosterweg overreden door de
groentewagen van de handelaar B.
Beide jongetjes zijn in zeer ernstige
toestand naar het ziekenhuis te Geldrop
overgebracht Voor hun leven wordt
gevreesd.
Vrijdag omstreeks half vijf is in de
Bleekerstraat te Zaandam een brom
fiets ontploft, die door de heer
J. H. uit Amsterdam werd be
reden. De bestuurder wiens jas ver
moedelijk don het heetlopen van de
motor in brand was geraakt, had zijn
voertuig neergegooid en zich in het
gras langs d~ weg gerold om de
vlammen te doven. Enige seconden
later ontplofte de bromfiets met twee
harde knallen. Ongeveer tien ruiten
in de onmiddellijke nabijheid spron
gen en enige brokken ijzer sloegen
ruim 40 meter weg. De bestuurder
werd niet ernstig gewond.
Te Voorburg ïeeft zien Vrijdagmiddag
een aanrijding voorgedaan, waarbij de
68-jarige T.J. T. uit Voorburg levens
gevaarlijk werd gewond. Op de Prinses
Mariannelaan twee wielrijders nage
noeg naast elkaar. Door onbekende
oorzaak raakten zij elkaar, waardoor
de linker wielrijder iets ging slingere
Juist op dat moment passeerde een
vrachtauto met aanhangwagen. De wiel
rijder werd door de aanhangwagen ge
grepen en tegen het wegdek gesmakt.
Hij raakte hierbij levensgevaarlijk ge
wond. Men heeft hem overgebracht
naar het ziekenhuis St. Antoniushove.
President Eisenhower heeft gister
avond in een radiotoespraak verklaard
met een zeer ernstig doel naar Genève
te gaan. Dit doel, zo zei hij, is „samen
met mijn collega's een poging te doen,
verandering te brengen in de geest, die
gedurende de afgelopen tien jaar de
betrekkingen tussen alle regeringen
over de gehele wereld heeft gekarak
teriseerd."
De president verklaarde verder dat
als in de verklaringen van de Russische
premier Boelganin, eerder op de dag
de oprechte wensen van de mannen in
het Kremlin tot uitdrukking werden ge
bracht, er geen „moeilijkheden" zou
den rijzen op de komende topconferen
tie te Genève tussen de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie.
=F
HMMMWH
dat veertig minuten duurde. Daarvoor
hadden minister-president Ali Sastroa-
midjojo en vice-premier Zainul een be
zoek aan Hatta gebracht. Vanmorgen
heeft voorts het partijbestuur van de
P.N.I. vergaderd. Ook mr. Ali Sastroa-
midjojo was op de vergadering aanwe
zig. Daarbij is de kwestie van het aftre
den van de regering besproken. Noch
Sukarno, noch Hatta wensten na afloop
een verklaring af te leggen
Van welingelichte zijde verneemt
PIA, dat kolonel Lubis gisteren een ont
moeting heeft gehad met enkele leiders
van de PSII. Volgens AFP heeft Lubis
de regeringsvoorstellen tot oplossing van
de Iegerkwestie verworpen. Volgens an
dere onbevestigde berichten zou het le
ger de eis stellen, dat de kwestie vóór
Zondagavond, dus voor het vertrek van
Sukarno naar Mekka, moet zijn opge
lost. (UP-AFP
De Argentijnse president, generaal
Perón, is afgetreden als leider van zijn
partij, aldus is gisteren uit Buenos Aires
vernomen. Perón zei dit tot congresle
den, die door hem werden ontvangen.
Hij voegde er aan toe, dat hij presi
dent over geheel Argentinië zal blijven.
De president zei verder, dat Argentinië
op het punt staat een nieuw stadium
binnen te treden, waarin er politieke
vrijheid voor alle groeperingen en pers
vrijheid zullen zijn.
„Tot nu toe", zo zei hij, „heeft mijn
regering het revolutionnaire mandaat
van het volk uitgeoefend, maar nu ma
ken wij een einde aan dat stadium om
in de grondwet vrijheden en waarbor
gen ten volle tot haar recht te doen ko
men." De leiding van de partij wordt
overgedragen aan partij-autoriteiten,
aldus Perón.
De Argentijnse president deelde ver
der mee, dat hij zich niet candidaat zal
stellen voor een derde ambtstermijn ais
president. Volgens de grondwet moeten
in 1958 presidentsverkiezingen worden
gehouden. Waarnemers te Buenos Aires
verwachten ze echter veel eerder. Ook
zal de uitzonderingstoestand die sedert
een mislukte militaire staatsgreep in
September 1951 van kracht is, worden
opgeheven, Krachtens de huidige regle
menten mag de politie mensen voor on
bepaalde tijd in hechtenis nemen.
De Rooms-Katholieke kerk in Argen
tinië heeft gisteren bekendgemaakt, dat
op de plaats van het door brand ver
woeste aartsbisschoppelijk paleis te
Buenos Aires een gebouw van tien ver
diepingen zal worden gebouwd. Volgens
kerkelijke autoriteiten zal het gebouw
dienen tot aartsbisschoppelijk paleis, en
zetel van de katholieke actie en andere
Rooms-Katholieke organisaties.
Wij vernemen van welingelichte zijde,
dat de Stichting van de Arbeid in haar
Vrijdag gehouden vergadering besloten
heeft, de Sociaal-Economische Raad
vooralsnog niet te verzoeken advies uit
te brengen over de mogelijkheden voor
een nieuwe loonsverhoging. Dit betekent
dat een algemene loonronde noch in
de vorm van loonsverhoging, noch in
de vorm van verlengde vacantie en
verhoogde vacantietoeslag voorlopig
aan de orde gesteld zal worden. Men
schijnt vrij algemeen van inzicht te
zijn, dat een algemene loonronde op dit
moment een ongunstige invloed op het
prijspeil zou kunnen uitoefenen, het
geen zowel voor de vergeten groepen
als voor de exportpositie zeer onge
wenst geacht wordt. Een belangrijke
factor is verder, dat de productiviteits-
stijging in 1955 slechts 1 a 1,5 pet.
zal bedragen, zodat daarvoor voor een
algemene loonronde ook nauwelijks
ruimte aanwezig is. Vanuit de kosten
van levensonderhoud bezien zou men
aan een eis tot loonsverhoging meer
kracht bij kunnen zetten, doch om
bovengenoomde bezwaren, waaraan ook
de regering haar bekende afwijzende
standpunt ontleend, schijnt men de
verlichting meer te willen zoeken in
de richting van een voortgezette poli
tiek van prijsverlaging.
Vóór de aanvang van de vergadering
van Vrijdag meldde de socialistische
pers, dat de Stichting de S.E.R. zou
verzoeken een economische analyse op
te stellen waaruit moest blijken of er
voor een loonsverhoging enige vorm
van ruimte aanwezig is. Zoals men weet
is dit de eerste stap welke voor het tot
stand brengen van een loonsverhoging
in ons geleide systeem gezet pleegt te
worden. Hetzelfde gebeurde in Juli van
het vorig jaar voor de welvaartsloonron-
de van October. Men meldde verder nog,
dat het gevraagde advies vooral de aan
dacht zou besteden aan de vacantie-
verlangens van het N.V.V., terwijl de
gehele procedure een versneld ver
loop zou hebben.
Deze verwachtingen zijn dus niet in
vervulling gegaan, waaruit men kan
afleiden hoe groot de verwarring aan
het loonfront momenteel is. Uit het
feit, dat voorlopig geen toonbeweging
te verwachten is, behoeft dan ook ze
ker niet te worden opgemaakt, dat de
vakbeweging in dit jaar niet opnieuw
met eisen zou kunhen komen. De ont-
N or man
echtgenote
Vrijdagmorgen is de president van de Synagoge Counsil ojfrgriaï„^j^gde de'heer SalMeeninfclijste
door H. M. de Koningin op Paleis Soestdijk ontvangen. Tijdens deze ontv™0™°„jtiidens de oorloasiaren voor de
Koningin, waarin dank wordt gebracht voor hetgeen Nederland tijdens ae oorlogsjaren voor ae
De staking begon, nadat veertig boot
werkers het werk op het Duitse schip
„Rehhorst" uit Hamburg hadden ge
staakt. Zij verklaarden, dat de afme
tingen van het timmerhout dat werd
gelost en de manier van lossen maak
ten, dat zü geen voldoende dagloon
het betreft hier stukwerk zouden
halen. (Reuter)
wikkeling duidt er echter wel op, dat
men voor het standpunt der regering,
dat voorlopig rust op het gebied
van lonen en prijzen geboden is, begrip
weet op te brengen. Het gevolg van
een en ander zal zijn, dat in de toekomst
ongetwijfeld meer en meer geëist zal
worden van een effectieve prijsverla-
gingspolitiek.
(Van onze weerkundige medewerker)
Ook tijdens het weekeinde blijft het
droog zomerweer met weinig wind. De
wind is Noordelijk en dat brengt voor
al tegen de avond en ook in de och
tenduren langs de kust het gevaar voor
binnendrijven van lage wolken met
zich mee. Overdag heeft de zon nog
veel kracht en tost zij de bewolking
vrijwel overal op. In Brab. en Limb,
kwam Vrijdagmiddag hier en daar r.og
een onweersbui voor. In dat deel van
Nederland steeg de temperatuur tot
29 gr. C. tegen 21 23 gr. C. aan de
kust. Regen is er gedurende het week
einde niet te verwachten terwij) er
overdag vrijwel overal zonnige perio
den zullen zijn. In Noorwegen werd
het Vrijdag na meer dan een week
lang zeer warm te zijn geweest iets
koeler, maar in Stockholm werd nog
33 gr. C. gemeten.
Overdag zonnige perioden met temp.
van 21-24 gr. C. maar ook af en toe
van zee binnendrijvende wolkenvel
den. Weinig wind. Zeewater 15 16
gr. C. Aanhoudend droog weer.
Advertentie
Vannacht veel bewolking en
plaatselijk mist. Morgen overdag
vooral in het binnenland weer op
klaringen. Overwegend droog.
Over het algemeen weinig veran
dering in temperatuur. Zwakke
tot matige wind uit Noordelijke
richtingen.
Zondag:
Zon: 4.41-20.54. Maan: 2.07-19.16.
Maandag:
Zon: 4.42-20.53. Maan: 3.20-20.02.
(Van een medewerker)
e Verbondsraad van de K.A.B.
is een tweemaal per jaar te
rugkerende interessante en be
langrijke gebeurtenis. Interessant, om
dat daar bijeen zijn de vertegenwoordi
gers van een (georganiseerde) bevol
kingsgroep, die zowel in omvang als
in betekenis steeds meer toeneemt. En
dat toenemen slaat dan zowel op de
bevolkingsgroep zelf als op het georga
niseerd zijn. De geschiedenis van deze
maatschappelijke groepering is nog be
trekkelijk jong. Natuurlijk zijn er door
alle eeuwen mensen geweest, die in
loondienst voor andere mensen arbeid
verrichtten. In ons katholieke taalge
bruik bezigen we nog steeds de uitdruk
king „slafelijke arbeid", welke term
de herinnering levendig houdt aan een
in de beschaafde wereld voorbije perio
de, waarin de ar
beid, waartoe in
hoofdzaak licha
melijke inspan
ning werd ver
eist en die voor
namelijk op de
bevrediging van
lichamelijke behoeften was gericht
aan slaven werd opgedragen. D.w.z.
aan mensen, die geacht werden de
gelijke te zijn van dier of werktuig
en als zodanig het absoluut bezit wa
ren van hun meesters.
Deze vorm van slavernij is practisch
geheel verdwenen, dank zij de invloed
van het Christendom. Wat een lange,
belangwekkende, en vaak trieste ge
schiedenis ligt er echter tussen de
verklaring over de zedelijke gelijkheid
van aile mensen van de H. Paulus („Er
is geen verschil tussen slaaf en vrije;
Gij zijt allen één in Christus Jesus".
Gal. 3.28) en de, uit onze naoorlogse
dagen stammende, internationaal over
eengekomen verklaring over de rechten
van de mens.
Was het destijds een schande hand
arbeider te zijn, het grote vervolghoofd-
stuk op de vrijlating was en is de er
kenning niet alleen van de waarde
maar ook van de waardigheid van de
arbeid in het algemeen. Weliswaar
hebben de arbeiders, sinds ongeveer
n eeuw ontwaakt uit hun onzelfstandig-
heidsslaap, aanvankelijk zelf het leeu
wendeel moeten opbrengen in de strijd
om deze erkenning, maar steeds alge
mener wordt de mens-handarbeider in
het maatschappelijk verkeer aanvaard
als de zedelijk gelijke van iedere andere
mens. Naar onze mening is hierin een
van de oorzaken gelegen van de groei
dezer groep.
De eerste Twentse industriële textiel
bewerkers werden gerecruteerd uit de
z.g „zelfstandigen", kleine boertjes, te
vens thuiswerkers. Zij werden practisch
uitsluitend economisch gedwongen hun
z.g. vrijheid te ruilen voor een karige
boterham: zij behoorden in ons land tot
het vroegere industrieproletariaat. De
afschrikwekkende geschiedenis van deze
bevolkingsgroep, met haar rechteloos
heid en machteloosheid, moet ons de
schrik en weerzin verklaren van vele
andere kleine zelfstandigen, die tot in
onze dagen het „liever kleine baas,
dan grote knecht" handhaafden.
De hedendaagse arbeider evenwel
komt in het algemeen beslist niet meer
m aanmerking voor de kwalificatie
verrichter van slafelijke arbeid". De
geschoolde vakman heeft als regel
meerdere jaren van theoretische en
practische vorming achter de rug en
naast de directe verantwoordelijkheid
voor een juiste uitvoering van de be
perkte arbeidsopdracht draagt hij ver
antwoordelijkheid voor het geheel, zo
wel van onderneming als van bedrijf,
ja zelfs van geheel het land. Dit heeft
er toe geleid dat vele zelfstandigen,
gelet ook op de behoorlijke welstand,
die een vakbekwaam en zedelijk hoog
staand arbeider kan bereiken, de voor
keur zijn gaan geven aan de status
van loon-arbeider boven die van kleine
zelfstandigen. De industriële noodzaak
om velen in het arbeidsproces te laten
samenwerken bleef argument nummer
één.
Uit deze feiten zijn tal van conclusies
te trekken, o.a. in verband met het
toenemend streven, te breken met
het woord „arbeider". Wij voor ons
kunnen nog steeds geen verklaring vin
den voor het typische feit, dat dit ver
langen sterker spreekt bij katholieken
dan bij andersgerichten, o.a. de so
cialisten. Maar laat ons dit verschijn
sel even laten rusten.
Feit is dat rond 380.000 van deze mo
derne arbeiders zich georganiseerd be
zig houden met vraagstukken, die ver
uitgaan boven hun persoonlijke belan
gen. En daarin is dan de periodieke
belangrijkheid van zulk een Ver-
bondsraadsvergadering gelegen. De ope
ningsrede van de voorzitter is niet een
rhetorisch stuk, dat gauw even op een
slordige Zondagmiddag in elkander
wordt gedraaid. Zo'n redevoering groeit
m de loop der maanden en de voeding
tot deze groei bestaat uit kennis en
wetenschap. Bekendheid met het wel-
IaarVsrie''' verkregen in de meer dan
§-4 'fsterposten, die de plaatselijke
K.A.B.-afdelingen vormen, de duizenden
va kaf delingen, de tienduizenden kader
leden, die stuk voor stuk de vertrou
wensmannen zijn van de leden plaat
selijk. Wetenschap, verworven in naar
stige studie en met medewerking van
academisch geschoolde krachten. Ken
nis van zaken, veroverd in overleg met
vertegenwoordigers van de werkgevers
en van de eerste hoeders van het alge
meen welzijn, de overheid. Deze ken
nis en wetenschap, in handen van men
sen met een hoge moraal en een groot
verantwoordelijkheidsgevoel, moet voe
ren tot een gedragslijn die men welis
waar niet critiekloos, maar in ieder ge
val met gezond vertrouwen, mag vol
gen.