Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | 16 juli 1955 | pagina 5

DAGERAAD

van

A TOOMTIJDPERK

Licht van explosie
onbeschrijfelijk schoon

GENEVE heeft men wel „de grote
school der naties55 genoemd

Een waarlijk internationale stad

Einde eerste ronde

30 Juli

„Werken in eigen stad of dorp"

y

I-

RU ROL

16 Juli 1945, 05.30 uur bij donder en bliksem

het was God versoeken de hand
te slaan aan krachtendie aan Hem
waren voorbehouden

Nobelprijswinnaars
waarschuwen

Huidgenezing

Stempel Grote Vier

ê:095S

Illustere gasten

mSm

Nieuw voorstel tot
grondwetswijziging

CONFERENTIELEIDER

ZATERDAG 16 JULI 1955

PAGINA 5

°P 30 niets dit gang
Plano Jum 1945 had bet
(ien al 1950 millioen dollars

Atoomoorlog het einde
van gehele naties

Middelbare scholieren
naar Amerika

DOUWE EGBERTS

C^l

pijptabak in plastic tabakszak!

ZOMER-FOTO WEDSTRIJD 1955

IS1.S.-personeel mag geen
fooien aannemen

Mgr. Hanssen onderweg
naar Brazilië

MME

M.WIJ6-S

Mm0

Mogelijkheid tot snelle
uitzending militairen

PROF. EINSTEIN

jNe natuur is soms een buitengewoon
«nappe regisseur. Zij had gezorgd voor
luguber decor, waartegen het in
itiale toneel zich kon voltrekken. Som-
j re, dreigende wolkenluchten, een uit
ae hemel neerhozende regen, rollende
oonderslagen en felle bliksemschichten
"laakten de nacht van Zondag 15 op
laandag 16 Juli tot een spooknacht.
zeer zelfs, dat men er zelfs het pro-
hr,frnrna voor wÜzigdein verband met
eeï fechte weer werd het uur van deze
rste atoombomontploffing van 4 uur
4 ,nachts naar 5 uur 30 verschoven,
"üerhalf uur onbegrijpelijk hoge span-
"g toegevoegd aan een periode van
eer dan vijf jaar.

Niet dat men vijf jaar gewerkt had
®an de atoombom. Die was het ïesul-
arK*' -van drie jaar fantastische pioniers
arbeid: in de zomer van het jaar 1942
d as een nieuwe speciale afdeling van
"e Amerikaanse genie opgericht, die
atoombomplan te verwezenlijken
tri t®' Net „Manhattan Engineer Dis-
zo werd deze afdeling gedoopt,
ont pooit was een afdeling zulk een
pp t,glïjk groot budget ter beschikking
ho rfld' „Millioenen, milliarden des-
°°ds mag het kosten, kreeg brigadier-
fe^nera;

..M,

al Groves, het hoofd van het

anhattan-plan", van de minister van
pp °g, Stimson, te horen. En dat dit
h loze beloften waren, bleek toen hij
zilverdraad nodig had voor een groot

aaiHal enorme electromagneten, die
djenst moesten doen bij de uranumver-
"jning. Zilverdraad had Groves nodig.
Niet maar zo'n beetje, maar een vijf
tienhonderd kilometer zilverdraad. Want

k0per het strategisch materiaal

Was te schaars. Toen liet Stimson zien,
Wat zijn woord waard was. Hij deed een
greep in de schatkist en legde zilver op
tafel. Niet minder dan 27.680.000 pond,
met een waarde van 400 millioen goede
Amerikaanse dollars. En er werd zilver
draad van gemaakt, 1500 kilometer.

Zo iets zegt ons iets, maar het was
slechts een van de geringste moeilijk
heden, waarvoor men bjj het „Man-
hattanplan" kwam te staan. Kinder
spel, vergeleken bij de andere.

Drie jaren had men gewerkt, de
twee daaraan voorafgaande was er
gewikt en gewogen.

Dat wikken en wegen was begonnen
in October 1939, toen drie Europese
er"igranten Albert Einstein en nog
tv-'ee atoomgeleerden president
ii-oosevelts aandacht gevestigd had-
d?a op de mogelijkheden van de
°°hikernsplitsing.

dpp°°sevelt wikte niet lang, maar de
-Lp?rtementen van oorlog en marine
Zen p11 deskundigen tenminste ko-
tiip. de weg van hen die geloven en zich
Schpi aasten. Er was een schok de
om van Pearl Harbor - voor nodig,
toe„ zaak op gang te brengen. Maar

Wat herinnert u zich van 16 Juli 1945? Bitter weinig, waarschijnlijk. Was
het zonnig weer, of was het een regendag? Zelfs als men die dag juist op
vacantie ging, zal men er nu geen heugenis meer aan hebben. Toch was het
een bijzondere dag, een gedenkwaardige dag, want zijn ochtend aanschouw
de de dageraad van het atoomtijdperk: het verblindend witte lichtschijnsel
van de eerste atoombom, die op aarde ooit tot explosie was gebracht.

De 16e Juli 1945 was de dag, waarop in een afgelegen hoek van het
Amerikaanse vliegveld Alamogardo, op een 120 mijl afstand van Albuquer
que in Nieuw-Mexico, om 5 u. 30 's ochtends, de eerste experimentele atoom
bom tot ontploffing werd gebracht.

Tweehonderd mijl ver had men de
explosie gevoeld en op meer dan hon
derd mijl afstand had men haar nog
kunnen zien. De stalen toren was ver
dwenen, hij was totaal verdampt. Slechts
een grote, gloeiende krater vond men op
de plaats waar hij gestaan had. En in
de wijde omtrek was het zand door de
geweldige hitte van de atoombom in
eengesmolten tot een amorfe glasach
tige massa.

Allen zo besluit generaal Farrel zijn
verhaal schenen te beseffen, dat zij
aanwezig waren geweest bij de geboorte
van een nieuwe eeuw de eeuw van de
atoomenergie.

wezig. Wij tastten in het onzekere, en
wij wisten niet, wat er zou kunnen ge
beuren. Men kan veilig zeggen, dat de
meesten der aanwezigen hebben gebe
den en zelfs vuriger gebeden dan ze
eerder ooit gedaan hadden. Als het schot
raak zou zijn, zou dat de rechtvaardi
ging betekenen van verscheidene jaren
intense inspanning van tienduizenden
staatslieden, wetenschappelijke vorsers,
ingenieurs, industriëlen, soldaten en zo
vele anderen uit iedere laag van de
maatschappij.

En professor Oppenheimer, de man
op wiens schouders de verantwoordelijk
heid voor dit alles rustte? Steeds meer
gespannen had hij de seconden afgeteld.
Hij durfde nauwelijks ademhalen en hield
zich vast aan een paal. Dromerig staar
de hij voor zich uit, tot het woord „Nu!"
uit de luidspreker klonk, de lichtschijn
opflitste en het gerommel van de explo
sie over de met aarde overdekte schuil
plaats rolde. Toen ontspande zich zijn
gelaat. Zijn assistent, dr. Kistiakowsky,
omarmde hem onder luide vreugdekre
ten en allen waren vol blijdschap en vol
doening.

Oorlogsgeheim

Geen krant in de Verenigde Staten,
noch daarbuiten, bracht een bericht
over dit spookachtig gebeuren. Het
was 's werelds best bewaarde oor
logsgeheim. Maar op 6 Augustus daar-
opvolgende, om 10 uur 43 des ochtends
maakte president Truman in een so
ber communiqué wereldkundig, dat
een Amerikaans vliegtuig een atoom
bom geworpen had op de Japanse ba
sis Hirosjima.

De As-mogendheden hadden niet al
leen een militaire maar ook een weten
schappelijke oorlog verloren.

Hitler had de atoombom gemist.
Op het randje. Want in 1942 al wisten
de geallieerden, dat de Duitsers
koortsachtig werkten aan het ontdek
ken van een methode om de atoom-

PROF. OPPENHEIMER

energie te gebruiken voor oorlogs
doeleinden. Dch hun fanatisme en
hun rassenwaan hadden bijna alle
grote atoomgeleerden verjaagd naar
de Nieuwe Wereld.

Met inspanning van alle krachten
trachtten de geallieerde intelligence ser
vice en de luchtmacht alles in Duits
land op te sporen, wat gelijkenis ver
toonde met de atoomfabrieken, die in
de Ver. Staten opgericht werden. Dit
leidde bijvoorbeeld tot de vernietiging,
op 20 Februari 1944, van de voorraad
zwaar water een van de belangrijke
ingrediënten voor de bouw van 'n kern
reactor van de Norsk Hydrofabrik in
Noorwegen, die door de Duitsers naar
hun land getransporteerd werd. Een
stoutmoedig stuk sabotagewerk van
Noorse en Britse parachutisten te za-
men met de Noorse ondergrondse, dat
de Nazi's van deze onontbeerlijke stof
beroofde.

De oorzaak van het falen der Duit
sers? Een Amerikaans rapport, van de
hand van een voormalige landgenoot,
prof. Goudsmit van de universiteit van
Michigan, spreekt van gemis aan vi
sie bij de Duitse geleerden, van een te
kort aan coördinatie, van het plaatsen
van niet competente geleerden op ge
wichtige posten en van gemis aan offi
ciële steun voor het fundamentele zui
ver wetenschappelijke onderzoek. En
daarnaast ook van het effect der geal
lieerde bombardementen.

Mr. H. C. M. EDELMAN

Achttien Nobelprijswinnaars die in
Lindau congresseren hebben in een ver
klaring de wereld gewaarschuwd dat de
mensheid zal ophouden te bestaan in
dien zij weigert de atoomoorlog te ver
werpen als politiek middel.

„Het volledig gebruik van alle be
schikbare wapens zou de aarde zozeer
met uitstralingen besmetten dat gehele
naties er aan ten onder zullen gaan."
zeggen zij o.m.

„Wij ontkennen niet dat wellicht
thans de vrede behouden blijft door
vrees voor die dodelijke wapens. In
weerwil daarvan echter geloven wij dat
een regering zichzelf bedriegt door te
denken dat vrees voor die wapens nog
lange tijd een oorlog zal laten uitblij
ven. Vrees en spanningen hebben vaak
oorlogen tot gevolg gehad.

Alle landen moeten besluiten zich
te onthouden van het gebruik van
atoomenergie als uiterste politieke mid
del. Doen zij dat niet dan zullen zij
ophouden te bestaan."

Achttien Nederlandse jongens en meis
jes, die van het jaar eindexamen H.B.S.
of Gymnasium hebben gedaan vertrek
ken einde Augustus naar Amerika om
daar een jaar onderwijs te volgen aan
een Amerikaanse middelbare school, de
z.g. „high school". Aan hen werd een
beurs verleend door de American Field
Service international scholarships.

De American Field Service, die in de
eerste en tweede wereldoorlog als vrij
willige ambulance-dienst voor geallieer
de oorlogsgewonden heeft gewerkt
wendt nu haar dienst aan voor vredes
doeleinden en wel in het bijzonder voor
het bevorderen van een goed begrip en
vriendschap onder de volkeren der we
reld. Daartoe brengt de A.F.S. elk jaar
buitenlandse scholieren naar Amerikaan
se scholen en bezorgt hun een gastvrij
onderdak bij zorgvuldig geselecteerde
Amerikaanse families, terwijl in de zo
mermaanden Amerikaanse scholieren
door haar bemiddeling zes weken bij een
familie in het buitenland kunnen door
brengen.

Advertentie

ready rubbed (los gewreven)

is een zachte pijptabak, samenge
steld uit de fijnste tabakssoorten,
geïmporteerd uit de „beste
tabaksgebieden ter wereld en
gefabriceerd met de ervaring en vak
kennis van meer dan twee eeuwen.

Deze zachte-en geurige tabak wordt
volledig gegarandeerd.

DOUWE EGBERTS KONINKLIJKE TABAKSFABRIEK

Joure (Fr.) Utrecht

Advertentie

Huidzuiverheid- Huidgezondheid

Voeten en oksels fris door Purol-poeder

Dia*?, Juni 1945 had bet „Manhattan-
rier, al 1950 millioen dollars verslon-
lat "och toen kon ook veertien dagen
bojJ de eerste atoombom een proef-
tot explosie gebracht worden.

Verblindend schijnsel

T

je j^Nos Alamos, een afgelegen plek-
\va, -de bergen van Nieuw Mexico,
tr„| ue geheime werkplaats, het cen-
hen punt in het web dat uitgespan-
j" was tussen een aantal van de
«est vooraanstaande atoomgeleerden
t, mi htaire medewerkers. Professor
siwr!,J°pPe"heimer, van de univer
sal X T^A°,rnië' was de directeur
Los Alamos laboratoria.

he?Pvlfegveld, Smd men^l? t0ren' °P
teerd. Een paar dlïll 0m gernon"
Leslie Groves, nu mlW VOren waren
Vannevar Bush en dr W^r1' dr'
nant, twee van de hoofdpersoon va°n
het project, gearriveerd en w?r"n ee
tuige geweest van het voltooien van de"
bom en het plaatsen er van op de tn
ren. Om drie uur in de nacht van 15
op 16 Juli betrokken zjj de schuilplaat
sen. Prof. Oppenheimer en generaal
Farrel de dichtst bij gelegen, op 6 km
afstand, Groves en Bush een observa
tiepost op 10 km van de bom.

„Minus 20 minuten"minus 15

minuten", zo brulden de luidsprekers,
die de tijdsignalen van de controle
ruimte uit doorgaven, boven het ge
rommel van de donderslagen uit.

„Minus vijftien seconden...." Nu
ham, zo wist men, een robot-mechanis
me de controle van de mens over.
Be spanning steeg tot het uiterste.
Op het tijdstip nul had de explosie
Pteats. Het hele gebied, zo vertelde ge-
"eraal Farrel, werd verlicht door een
*®rblindend schijnsel, met een intensi
ef van vele malen die van de middag
lof1' Net was goudachtig, purper, vio-
W Srauw, en blauw. Het bescheen elke
jP' spleet en rand van de nabije berg-
heil11 met een helderheid en schoon-
tji'd die niet te beschrijven is, maar
haen gezien moet hebben, om zich
Lte kunnen voorstellen.

,j uertig seconden na de explosie volg-
di aerst de drukgolf, die mensen en
gr'gen buiten de schuilplaats tegen de
Ijjjj 'd sloeg en daarna, bijna onmiddel
lijk' "et lang aangehouden, afschuwe-
deer) Seloei, dat aan de oordeelsdag
dat denken en ons deed beseffen,
no,,het God verzoeken was, om als

V

bouw. Het werd in 1937 geopend met
een vorstelijke receptie, gegeven door
de toenmalige president van de
Bondsvergadering, de Aga Khan.

De politiek van traditionele neutra
liteit, die door Zwitserland wordt ge
voerd, is nimmer in felle botsing ge
komen met de aanwezigheid op zijn
grondgebied van een lichaam als de
Volkenbond. Maar dat komt ook alleen
archist Lucheni. „Allen die geen vast maar, omdat de Bond na 1938 niet over-
j ÖGroGD hebben moeten vernieticd wor- eenkomstig* hef Hftiiclvest neeff

eneve, dat is aangewezen om de conferentie van de regeringsleiders <jen» zei Maar een dereeliike leuze werkt- Ware dit wel het geval geweest
van de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, Groot-Brittannië en Frank- is in een stad als Genève geen lang

rijk te herbergen, is door de Franse historicus Jules Michelet in de ven beschoren en het blééf de verbluf- gegaan, dan waren ernstige wruvin„en

(Van een redacteur)

Gvan de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, Groot-Brittannië en Frank- fs'in 'een s tad als" G en ve" geen *i a ng le- en zou
rijk te herbergen, is door de Franse historicus Jules Michelet in de ven beschoren en het blééf de verblijf- gegaan,
vorige eeuw eens de „grote school der naties" genoemd. Nadat de Volken- plaats van vorsten en revolutionnairen ™hdnnjk „Tt|ebleven.
bond er tot mislukking kwam, is die uitdrukking bepaald minder gelukkig beTlda'. uhór do r
geworden. Maar een internationale stad is Genève nog steeds en bij uitstek Eerste Wereidoorlog rondgezworven en „afm vlnTe^ilternattónMl'^taTver!
Dat Calvijn er in de zestiende eeuw zijn theocratisch regime vestigde, had nog n;et zo iang geleden brachten ko- bonden blijft, is de ondertekening ge
in dit verband waarschijnlijk minder rechtstreekse gevolgen dan dat Jean- ning Leopold II van België en zijn ge- weest in 1924* van het historische Pro-
Jacques Rousseau er in 1761 zijn bestseller „Julie ou la Nouvelle Héloïse" zin enkele jaren in Genève door, even- tocol van Genève, een nieuwe indirecte
publiceerde, een nogal tranenrijke en uiterst romantische geschiedenis, die als ex-koningin Marie-Jose van Italië, poging om de oorlog uit te bannen. Zou

zich afspeelde in Vévey en in de buurt van het kasteel Chillon. Voor de
gevoelige zielen van het Europa van de achttiende eeuw werkte Rousseau's
beschrijving van ruige bergen en van het door de storm opgezweepte meer
als een krachtige magneet en opeens verwierf de hele omgeving van het
Meer van Genève een reputatie. Zware reiskoetsen, elegante postwagens en

ranke rijtuigjes brachten naar deze streek de jonge vertegenwoordigers van Jje'T een van de talrijke voorlopers van
de Engelse en de Franse aristocratie, met poederpruiken en al. Een bezoek de Volkenbond
aan Genève en de andere plaatsen aan het Meer was een essentieel onderdeel
geworden van de Europese reis, die een jongeman ter voltooiing van zijn
educatie moest maken. En het Genève van Calvijn en Rousseau werd lang
zamerhand ook de stad met de promenades en de quais en die bruisende
waterkolom van wel honderd meter, de „jet d'eau".

In 1820, drie jaar voordat de Ameri- dit uitbannen gelukken, dan moest een

kaan Edward Church met zijn stoom- ander systeem worden gevonden om in

boot „Guillaume Teil" de eerste plezier- het internationale vlak recht te krijgen,

vaarten over het meer zou beginnen, Daartoe werd in het Protocol het ele-

stichtte Jean-Jacques de Sellon in Ge- ment van de arbitrage opgenomen

nève zijn „Gemeenschap voor de Vre- Men sprak nu van de Trias van Ge-

j- nève: arbitrage, internationale veilig-

Hef Rode Kruis

Naar aanleiding van klachten van rei
zigers heeft de directie van de N. S. in
overleg met de personeelsraad het regle
ment dienstvoorwaarden aangevuld met
h7 henaling dat het de personeelsleden

verboden is fooien aan te nemen Het
verDoaeii gewoonte fooien

was weliswaar gee^n g bieek

aan te nemen maar

de directie, d hun houding

personeel waren cue oo

lieten merken graag eea is nu

reizigers te ontvangen. Hieraan is nu

een einde gemaakt.

Vrijdagmiddag vertrok mgr Hanssen,
bisschop-coadjutor van Roermond, op
doorreis vanuit Frankfort van de vlieg-
naven Zurich (Zw) naar Brazilië, waar
hij Nederland bij het 36ste Int. Eucha
ristisch congres zal vertegenwoordigen,
fn hetzelfde vliegtuig bevinden zich kar-
r-hlt 1 Wendel, aartsbisschop van Mün-
leider van de Duitse pelgrims en
?u Nöwenstein, president van het
centrale comité der Duitse katholieken.

«w

Op aandringen van Henri Dunant, die
het jaar tevoren zijn boek „Un sou
venir de Solferino" had gepubliceerd,
werd op 9 Februari 1863 in Genève het
Internationale Rode Kruis gesticht.
Weer een jaar later kwam de eerste
Conventie van Genève tot stand, een
diplomatieke overeenkomst, die de on
dertekenende staten verplichtte zorg
te dragen voor de zieken en gewonden
van oorlogvoerende landen, ongeacht
hun nationaliteit, en bovendien de
medische staven en de hospitalen te
ontzien.

heid, ontwapening. Een kwaad voorte
ken was het, dat het Protocol door al
lerlei omstandigheden nergens is gera
tificeerd, behalve in Tsjechoslowakije.
Europa ging voor de tweede keer in
een kwart eeuw zijn noodlot tegemoet.

De twintigste zitting

De twintigste zitting van de Vol
kenbond in 1939 werd „sine die" ver
daagd. Wilson's grote plan was de
finitief ineengestort. Op 8 April 1946
werd de verdaagde zitting eerst
weer hervat, maar alleen om haar ge
sloten te verklaren. De 21e zitting be
gon onmiddellijk daarna en op 18
April werd een resolutie aangenomen
tot ontbinding van de Volkenbond.

De 30ste Juli, de dag waarop de eer
ste ronde van onze grote Zomer-foto-
wedstrijd wordt afgesloten, nadert. Nog
veertien dagen en de jury begint haar
taak. De deelnemers moeten dus lang
zamerhand hun plannen uitwerken. Ten
gerieve van hen en van de velen, die
daarom verzochten, herhalen wij nog
eenmaal alle wedstrijdbepalingen.

1. De wedstrijd staat alleen open
voor abonné's van ons blad.

2. De wedstrijd telt drie ronden. De
eerste ronde loopt van Zaterdag 18 Juni
tot en met Zaterdag 30 Juli. De tweede
ronde van Zondag 1 Aug. tot en met
Woensdag 31 Aug. en de derde ronde
van Donderdag 1 September tot en met
Vrijdag 30 September. Men kan aan alle
ronden of slechts aan een of twee der
ronden deelnemen. In alle gevallen
maakt men kans op een prijs.

3. De opgave voor de eerste ronde
luidt: Werken in eigen stad of dorp.
Wij vragen dus, dat U een foto maakt
van hoe er in Uw eigen plaats gewerkt
wordt. Het voorbeeld dat wij hierbij af
drukken zal U wel duidelijk maken,
wat wij bedoelen. Denk er om het moet
een foto van werk in Uw eigen plaats
zijn en ze moet ten laatste op Zaterdag
30 Juli in ons bezit zijn.

4. De opgave voor de tweede ronde
luidt: Vrij in eigen stad of dorp. Eigen
lijk het tegengestelde van de eerste ron
de dus. Nu niet een foto van werk,
doch een van „vrij", van „vacantie"
of „vrijetijdsbesteding" in Uw eiger.
plaats. Deze foto moet uiterlijk 31
Augustus in ons bezit zijn. En nogmaals:
denk er om het moet een foto met een
beeld uit Uw eigen plaats zijn.

s

"v-

?ieti£

de i^e wezens de hand te slaan aan
kochten die tot nu toe aan de

tyegsachti£e voorbehouden waren ge-

djck!^mat;e de tussenpozen tussen de
?eneri1®nT*cleiner werden zo vertelde
Sipppn Farrel en de minuten over-
diet ln secoiiden, nam de spanning
ontzotiJ°?gen toe- Ben ieder kende de
rem e moSelijkheden van wat di-
^are* gaan 8ebeuren. De geleerden
binepn ®.yYan overtuigd, dat hun bereke-
Zou m« moesten zijn en de bom dus
te ierip>-„ °r°ffen. Maar toch was
ieders geest een sterke twijfel aan-

Op 1 Augustus van datzelfde jaar be
gonnen onderhandelingen tussen de

In Genève ook kwam het z.g. Ala- Zwitserse Confederatie en de nieuwe
bama-geschil tussen Groot-Brittannië organisatie der Verenigde Naties, die

en de Verenigde Staten tot een oplos- haar zetel in New York kreeg. Het Pa
sing. De vijf internationale arbiters, C. lais des Nations werd bestemd tot Euro-
H. F. Adams (V.S.), Sir A. Cockburn pees hoofdkwartier van de V.N. Het

(Êngêland), graaf Sclopis (Italië), Internationaal Arbeidsbureau bleef

Stampfli (Zwitserland) en graaf Itaju- evenals voorheen gevestigd in de on-

ba (Brazilië) vergaderden van 15 tot middellijke nabijheid van het Palais des

bpt 18 Juni 1872 zelfs in het Geneefse Nations, aan de overkant van de Rou-

Pinevdnm van een riike OeneeUo il stadhuis en maakten op 14 September te Lausanne. In 1949 is in Genève een

eigendom van een ryieeOeneefse in- beslissing bekend. diplomatieke conferentie gehouden over

dus trie el, verblijft de president van de het voorjaar van 1919 moest wor- de bescherming van burgers in oorlogs-

Verenigde Staten, Eisenhower, met dcn uitgemaakt, waar de zetel van de tijd en vier jaar later kwam in die stad

Volkenbond zou komen. Verschillende het Europese centrum voor kernonder-

plaatsen kwamen in aanmerking en zoek van de Unesco,
werden met ijver gepropageerd (o.a. De Wereldraad van Kerken, de We-

Brussel), maar tenslotte viel de keus reldgezondheidsorganisatie, de Inter-

op Genève. parlementaire Unie en meer dan veer
tig andere internationale organisaties

Lord Robert Cecil noemde Zwitser- hebben zich in Genève gevestigd. En

land met zijn traditionele neutrali- de jongste gebeurtenis van belang, die

teit en Genève in het bijzonder het in de annalen der stad is opgetekend,
„meest cosmopolitische oord ter we- is de conferentie over Korea en Indo-

reld','. President Wilson meende, dat China, die vorig jaar van 26 April tot

geen enkel land „zo'n onpartijdigheid 21 Juli is gehouden en die o.m. resul-

heeft getoond als Zwitserland." Zijn teerde in de verdeling van Vietnam,
oorspronkelijke gedachte, dat Zwit
serland Genève beschikbaar zou stel
len als een soort internationaal „Dis
trict of Columbia" kon natuurlijk niet
verwezenlijkt worden.

In het „Maison de Saussure"

zijn staf, gedurende de viermogendhe-
denconferentie.

Sinds l?80 is het de m°eite waard
om in de Geneefse gastenboeken te
speuren naar illustere of soms ook be
ruchte namen. Madame de Stael zag
zich gedwongen Parijs te verlaten en
op weg naar het befaamde chateau de
Coppet, waar zij op haar wijze de op
positie tegen het Empire evendig hield,
passeerde zij Geneve; keizerin José-
nhine volgde haar voorbeeld, evenals
later Mazzini, de Italiaanse aarts-re
publikein en samenzweerder. Chateau
briand Pellegrino Rossi, Byron, Dos-
tojevsky. Goethe, Victor Hugo en Al

MaÊIIÊÊk'-

Dit is mr. Wilkinson, een Britse diplo
maat, die optreedt als secretaris-gene
raal voor de Conferentie van de Grote
Vier te Genève. Mr. Wilkinson is de
man, die derhalve de verantwoording
draagt voor alle organisatorische rege
lingen. Ook die voor de veiligheid.

De Volkenbond werd eerst onderge
bracht in het Hotel National aan de

fred de Musset,' Balzac, Stendhal en Qua! Wilson, waar ook thans nog en-

Tbéonhile Gautier kwamen naar Genève. kele internationale organisaties zijn ge-

Comnonirtel verbleven er, zoals Gré- vestigd. De plenaire zittingen van de

trv FoD Montmorency, dat zijn eigen- Bondsvergadering werden toen gehou-

dom werd) en Liszt, die er Madame den in de Salle de la Reformation. In

rl'Aeoult ontmoette, piano doceerde 1926 besloten de staten-leden evenwel,

aat hl Conservatoire en George Sand dat architecten uit alle landen plannen

aan. nat. Vj Cojnf Qapnc m mochten indienen voor een nieuw ge-

bezig biald: Wagner en Samt-Saens en mocme^ djscussie wer<J dg

later ook Jacques-Da c uiteindelijk toevertrouwd aan vijf archi-

Vorsten en revolutionnairen be- tecten: Nénot en Lefèvre uit Parijs,

waarden voor Genève een plaats in Broggi uit^ Rome^ Vago^uit Boedapest
hun hart. Karei, hertog van Bruns-
wijk, schonk zijn gehele vermogen

Ter gelegenheid van de Conferentie
der Grote Vier kunnen in Genève in
het „Huis voor de pers" de poststuk,
ken op een speciale wijzè worden
gestempeld.

aan de stad, waar hij in 1873 stierf
en waar ook de Parijse „Commu
nards" en Henri de Rochefort een
toevlucht zochten.

Niet altijd verliep deze co-existentie
in Genève van tegenstrijdige elemen
ten even vreedzaamin 1898 werd kei
zerin Elisabeth van Oostenrijk op de
Quai du Mont Blanc met een roestige
vijl neergestoken door de Italiaanse an-

en Flegenheimer uit Genève.

Samen met een donatie door John
D. Rockefeller van vier millioen Zwit
serse francs was tenslotte een be
drag van 28 millioen Zwitserse francs
beschikbaar. Schilders, beeldhouwers,
schrijnwerkers en tapijtwevers uit al
le delen van de wereld droegen bij tot
de pracht van het Palais des Nations,
dat maar weinig kleiner is dan het
paleis van Versailles. Philips verzorg
de de verlichting van het immense ge-

„La Pastorale", de villa, waar de Russische ministers Boelganin en Molotov
zullen vertoeven gedurende de Geneefse conferentie.

5. De opgave voor de derde ronde
luidt: „Probeer te blijven leven". Dat

Hjkt moeilijker, doch het is nogal een
voudig, dunkt ons. Ook in Uw plaats,
zo hebben wij geredeneerd neemt het
verkeer hand over hand toe. Met an
dere woorden: het is moeilijk om in al
die drukte het hoofd koel te houden.
Het gevaar bedreigt U elk ogenblik.
Maak daarvan nu een foto. Van dit enor
me verkeer en de moeilijkheid om te
midden daarvan „te blijven leven". En
denk er om: het moet weer uit Uw eigen
plaats en deze laatste foto (zie ook het
voorbeeld) móet binnen zijn op Vrijdag
3 September.

6. Na ieder ronde kiest de jury de
vijf beste foto's uit. Deze foto's en de
namen der meikers worden gepubliceerd
en wel resp. op Zaterdag 6 Augustus,
op Zaterdag 10 September en Zaterdag
8 October. Tussen deze vijf wordt geen
verschil gemaakt. Er is dus geen
eerste, tweede of derde.

7. Voor de publicatie van zijn foto
ontvangt de maker het normale hono
rarium van een persfotograaf.

8. Na 8 October beschikt de jury over
driemaal vijf bekroonde foto's. Uit deze
vijftien foto's kiest de jury de vijf defi
nitieve winnaars. Hun namen en hun fo
to's worden andermaal gepubliceerd op
Zaterdag 22 October. Dat wordt de eind
uitslag.

9. Degene, die op 22 October de eer
ste prijs verwerft, ontvangt 250: twee
de prijs 200: derde prijs 150: vier
de prijs f 100: vijfde prijs f 50.

10. De jury tvordt gevormd uit de
redactie van ons blad. Door deelname
legt men zich bij voorbaat bij haar
beslissing neer.

11. Aan de in te zenden foto's worden
geen absolute eisen gesteld ten aanzien
van de grootte. De jury spreekt echter
een voorkeur uit voor het formaat 18 x
24 cm, hoogglanzend. Ook foto's, ge
maakt met gewone boxjes komen in
aanmerking. En wij herinneren ons, dat,
daarbij vorig jaar prijswinnaars wa
ren.

Afdrukken en ontwikkelen (evt. ver-
I groten) behoeft niet door de inzender
zelf te zijn geschied. Gaarne opgave van
merk toestel, grootte diaphragma, merk
film, lichtsterkte, uur en plaats van op
name. Ook leeftijd en geslacht van in
zender zijn van belang.

Deze gegevens dienen op de achterzij
de van de ingezonden foto's te worden
vermeld.

12. De jury behoudt zich het recht
voor bijzondere inzendingen extra prij
zen toe te kennen. c

13. Bij inzending op enveloppe ver
melden: „Foto-prijsvraag 1955". Inzen
dingen richten aan de redactie van ons
blad.

14. -Wanneer men daartoe de wens
te kennen geeft en extra postzegels in
sluit, zullen de ingezonden foto's na
afloop van de gehele wedstrijd worden
geretourneerd.

Aan de slag. Op 30 Juli a.s. is d«

eerste slag betwisten.

(Van onze parlementaire redacteur)

Voortaan moet het mogelijk zijn, zon
der een aparte machtigingswet mili
tairen van land- en luchtmacht naar de
Overzeese Rijksdelen te zenden. De re
gering heeft te dien einde een voorstel
tot wijziging van de Grondwet bij de
Staten Generaal ingediend. Zij wijst er
op dat de bestaande grondwettelijke
bepaling gebaseerd was op opvattingen
die reden van bestaan hadden in een
tijd, waarin de verdediging van de Over
zeese Rijksdelen nog door een eigen
krijgsmacht werd verzorgd. In de nieu
we structuur van het Koninkrijk past
dit niet meer. Hierin hebben zeemacht
land- en luchtmacht alle drie een taak
ten aanzien van de verdediging van
het gehele Koninkrijk, dus met inbegrip
van de Overzeese Rijksdelen. De af
zonderlijke krijgsmacht van de Over
zeese Rijksdelen is vervallen.

Het Grondwetsartikel is bovendien
verouderd door 't defensief bondgenoot
schap van de landen van het Noord-
Atlantisch Verdrag. Met verblijf van
eenheden van de landmacht buiten de
grenzen van het Koninkrijk werd voor-
heen geen rekening gehouden. Verblijf
buiten Nederland werd dan ook geen
belemmering in de weg gelegd. Daar
door doet zich thans de vreemde situatie
voor dat de Grondwet verblijf buitens
lands niet verbiedt maar uitzending van
militairen naar de Overzeese Rijksdelen
wel belemmeringen in de weg legt.
Vandaar deze wijziging.

Tenslotte is nog de naam krijgsmacht
ingevoerd, welke in de plaats komt van
zee- en landmacht. Dit laatste geschiedt
om de luchtmacht, evenals in het bui
tenland, een zelfstandige plaats naast
land- en zeemacht te kunnen geven,
waartoe reeds eerder was besloten.