Inflatie dreigt in
Engeland
Verscheidene
onlusten in
doden bij
Marokko
Kruiswoordraadsel
„Weest altijd
voorzichtig in zee"
Overwinning op de angst
H
D
Regering is voorzichtiger
geworden
fcne <fe Woofma^Pt
Als in de dagen van
Blériot
G
g
Nederlandse zuivel-
expositie in Londen
Indië sluit legatie
van Portugal
m
Houdt rekening met
windrichting
Principiële kwesties zijn vermeden
DINSDAG 26 JULI 1955
PAGINA
A/betalingsvoorwaarden
verscherpt
Ook historische kleder
drachten tentoongesteld
9 Min Stikker pleit voor
de onontwikkelde
gebieden
Zusters Franciscanessen
van Breda naar Afrika
Nieuwe diplomatieke
strijd rond Goa
Belgische uitvoer in eerste
helft 1955 sterk gestegen
w
Priester-arbeiders in
België trekken zich
terug
Men kan op het moment
waarop door de ontwikke-
ling der techniek alle be
wegingen van de vijand
zichtbaar worden, antici
peren door ze thans zicht
baar te maken. Men be
hoeft het slechts te willen,
begeert.
8 9 10 11
Vierde grondwetswijziging na de oorlog
Zaak Rotterdamse arts
Officier in hoger beroep
Gezant van Luxemburg
verlaat ons land
De Engelse minister van Financiën, R.
A. Butler, heeft op 25 Juli in het La
gerhuis aangekondigd, dat de voorwaar
den voor de verstrekking van afbeta-
lingscrediet zullen worden verscherpt.
Deze maatregel maakt deel uit van een
actie, die ten doel heeft de bestedingen
in Engeland te beperken, daar deze een
zodanige omvang hebben aangenomen,
dat zij dreigen inflatie te veroorzaken.
Minister Butler deelde mede, dat men
bfi aankopen op afbetaling voortaan
33% procent van de koopsom ineens zal
moeten betalen. Tot dusverre was dit
15 procent.
Verder verklaarde de minister, dat hij
de gouverneur van de Bank van Enge
land zal verzoeken de banken er op
attent te maken, dat het van belang is
het bedrag der uitstaande credieten
aanzienlijk te verminderen.
Voorts zullen de bestedingen der ge-
(Van onze Haagse redactie)
Van 31 Augustus tot 22 September
zal in het Tea Centre te Londen een
expositie worden gehouden, welke zal
worden georganiseerd door het Neder
landse Zuivelbureau. Dit bureau, een
stichting vormend, opgericht door de ge
zamenlijke organisaties op zuivelgebied,
met het d^el de afzet van Nederlandse
me,. - en zuivelproducten in binnen- en
buitenland te stimuleren, zal op de
komende tentoonstelling de Engelse huis
vrouw tonen, welke gerechten met
Nederlandse zuivelproducten bereid
kunnen worden.
De expositie zal voorts worden gecom
bineerd met een tentoonstelling van
Nederlandse costuums, die op poppen
zullen worden getoond. De costuums,
36 in getal, waaronder drie kindercos-
tuums, zijn afkomstig uit de verzame
ling van H.K.H. prinses Wilhelmina, het
Nederlands Openluchtmuseum, uit ver
schillende provinciale musea van oud
heden, terwijl een deel ook door par
ticulieren in bruikleen is afgestaan. De
bedoeling van deze costuum-expositie
is, de Engelsen te laten zien, dat het
historische Nederlandse costuum niet
alleen in Volendam en op Marken voor
komt, maar ook nog in andere stre
ken van ons land gedragen wordt.
Na het beëindigen van de gecombi
neerde tentoonstelling in Londen, zul
len de costuums onder auspiciën van
de Nederlandse Ambassade in Londen
en met medewerking van de ministeries
van Buitenlandse Zaken en O.K. en W.
een tournee door Engeland maken. De
costuums zullen, tot en met Maart,
1956, achtereenvolgens geëxposeerd
worden in Edinburgh, York en Shef
field.
Minister Stikker heeft in de bijeen
komst van de economische en sociale
raad der Verenigde Naties een rede uit
gesproken over het plan tot oprichting
van een speciaal fonds der Verenigde
Naties voor economische ontwikkeling,
(Sunfed). De leden van de Nederland
se delegatie, aldus de minister, zijn al
tijd aanhangers geweest van de gedachte
dat economische ontwikkeling van de
economisch minder ontwikkelde landen
van groot belang is voor de wereld in
haar geheel. Wij zijn dan ook van me
ning, dat de oprichting van Sunfed niet
mag worden uitgesteld.
De congregatie der zusters Francisca
nessen heeft, behoudens goedkeuring
van Rome, besloten zich op twee plaat
sen in Afrika te gaan vestigen, in de
bisdommen Bukoba en Tanganyika en
Mbarapa in Uganda. Met behulp van
twee te bouwen hospitalen, poliklinie
ken en moederschapszorghuizen nemen
de zusters van Breda de gezondheids
zorg van 200.000 inlanders ter hand.
Het klooster der zusters Francisca
nessen uit Dongen, te Breda, wordt op
geheven, ingericht tot noviciaat van
het moederhuis te Dongen en als zo
danig in September betrokken. Van de
zes zuster, die er thans nog wonen,
worden er drie overgeplaatst en de drie
andere zullen worden ondergebracht in
het klooster van dezelfde congregatie
aan de Ceresstraat te Breda.
De opheffing van het klooster houdt
verband met het teruglopen van het
aantal roepingen. Reeds heeft de con
gregatie haar kloosters moeten ophef
fen te Steenbergen, Oosteinde, Eede (Z.)
en Aardenburg.
nationaliseerde industrieën in de onmid
dellijke toekomst worden beperkt. De
investeringen voor nieuwe projecten zul
len worden uitgesteld of zo veel moge
lijk worden vertraagd, waarbij er voor
zal worden zorg gedragen, dat de ont
wikkeling der kolenindustrie en der
kernenergie niet in het gedrang komt.
De vrees voor krachtige maatrege
len ter bestrijding van de inflatie had
eerder op de dag een scherpe koersda
ling op de Londense effectenbeurs ver
oorzaakt. De beurswaarde van 6 toon
aangevende aandelen daalde met meer
dan 700 millioen gulden. De totale koers
verliezen waren nog aanzienlijk groter
en de effectenmakelaars noemden deze
dag .zwarte Maandag".
Minister Butler deelde het Lagerhuis
mede, dat in het buitenland circule
rende geruchten over plannen met be
trekking tot het Pond Sterling hebben
geleid tot verkopen van Sterling, die
een daling van de Engelse goud- en
dollarreserves in de maand Juli zullen
veroorzaken. Deze geruchten hebben zo
danige onredelijke afmetingen aangeno
men, dat minister Butler het niet ver
antwoord achtte een antwoord achter
wege te laten. Hij wenste het daarom
duidelijk te maken, dat de regering van
oordeel is, dat Engeland een periode
van hard werk en consolidatie zal moe
ten doormaken om het binnenlandse
front te versterken alvorens er nieuwe
stappen kunnen worden gedaan op het
valutafront.
Engeland verbruikt tegenwoordig te
veel van zijn productie in het eigen
land. Over het algemeen kan Enge
land niet tevreden zijn met de wijze,
waarop zijn betalingsbalanspositie en
zijn goud- en dollarreserves zich ont
wikkelen. In de eerste plaats moet wor
den gestreefd naar een vermindering
van de binnenlandse vraag om de gro
tere uitvoer, die nodig is, mogelijk te
maken.
Minister Butler deed een beroep op
de plaatselijke autoriteiten om hun ka
pitaalsinvesteringen zo veel mogelijk te
beperken. Hij deelde mede, dat de re
gering strenger zal toezien op de plan
nen van gemeente-autoriteiten, behalve
voor de meest essentiële doeleinden. Ook
de particuliere ondernemingen dienen
haar investeringen te beperken, behal
ve wanneer zij voor het grootste belang
zijn voor de nationale economie.
Het Portugese ministerie van Buiten
landse Zaken heeft vannacht een com
muniqué uitgegeven naar aanleiding van
het besluit van de regering van Indië om
in verband met de nog steeds voortdu
rende moeilijkheden in Goa ,de Portu
gese legatie in Nieuw Delhi te sluiten.
De Indische regering heeft dit besluit
gisteren bekend gemaakt. Portugal heeft
er in het communiqué nu de aandacht
op gevestigd, dat alleen Indië de aanval
len op, en de wanordelijkheden in de
Portugese bezitting Goa veroorzaakt.
Nehroe heeft gisteren in het Indische
parlement gezegd, dat de stap gedaan
was omdat herhaalde verzoeken van In
dië aan Portugal een bespreking te be
ginnen over de situatie in Goa, geen re
sultaten hebben opgeleverd. Het is de
bedoeling dat de sluiting over twee we
ken van kracht wordt. In de vannacht
uitgegeven verklaring zegt de Portugese
regering voorts, dat Portugal geen stap
zal doen waardoor de spanning zou toe
nemen, maar dat het „onverzoenlijk zal
verdedigen wat alle Portugezen heilig is,
de integriteit van de natie".
In zijn vijfde driemaandelijkse nota
over de Belgische buitenlandse handel
deelt minister Larock mee, dat de uit
voer zich in het kwartaal April/Juni
op hoog peil heeft gehandhaafd.
In April bedroeg de waarde van de
uitvoer 11.084 mililoen frank, in Mei
10.175 millioen, in Juni 11.961 millioen
De omvang bedroeg resp. 2,4 millioen
ton, 2,2 millioen ton en 2,7 millioen ton.
Dit laatste cijfer (over Juni) over
schrijdt het na-oorlogse record, dat in
Maart j.l. bereikt werd met een uit
voer van 2,6 millioen ton.
De waarde van de uitvoer in het eer
ste halfjaar van 1955, 67.085 millioen
frank, was 21 procent hoger dan het
cijfer voor het eerste halfjaar van 1954.
In de eerste vijf maanden van 1955 is
de uitvoer naar Duitsland het sterkst
toegenomen, n.l. met 57 procent, die
naar de Verenigde Staten met 36 pro
cent, die naar Frankrijk met 28 procent.
De uitvoer naar de Congo daalde in die
periode met 4 procent.
36. Eric begrijpt, dat ze in een val gelopen zijn, waaruit bijna geen
ontsnappen meer mogelijk is. Maar terwijl de vijand, zeker van zijn prooi,
met talrijke zwaar gewapende krijgers aan de reling, gereed staat om te
enteren, doet Eric het enige wat nog kans geeft op redding. Hij rukt aan
de helmstok, zodat het schip een logge zwaai naar Urï-s maakt. „Riemen
in, hijs het zeil", brult hij en Svein betuigt knorrend zijn ingenomenheid
met het zeemanschap van de Noorman, zich haastend de helpende hand te
bieden. De wind grijpt fel in het zeil en terwijl de Noren de schoten strak
trekken, schiet de boot deinend en schuimspattend rakelings langs de
rotsen, om er in tegenovergestelde richting vandoor te gaan. Het onmoge
lijke is gelukt; de twee roeischepen, die ze zo even nog voor de boeg had
den, krijgen het nakijken! De mannen op de D.rakar hoeven nu niet meer
te roeien en staan met de wapens in de vuist klaar, om het tegen de overige
schepen, die zij voor zich hebben, op te nemen. De trage roeischepen zijn,
wat wendbaarheid betreft, niet tegen Eric's zeiler opgewassen, zodat de
kansen niet eens zo slecht staan. De vijand wendt de steven, klaarblijkelijk
om hun dicht langs de rotsen de pas af te snijden, doch Eric koerst koel
bloedig op hen toe, van plan om, scherp zeilend, de riemen van het voorste
schip stuk te varen. Te laat beseft hij waar de tegenstanders het op aan
gelegd hebben. Een zware schok trilt door de Drakar zij kreunt en kraakt
in al haar voegen en de bemanning wordt als kegels door elkaar geworpen,
terwijl het geschreeuw van de mannen zich vermengt met het angstige
blaffen van Wolf. Dan ligt het schip een moment volkomen stil. „Een klip",
schreeuwt Svein woest, „we zitten op een klip!"
Twaalf tot vijftien personen zijn om
het leven gekomen en veertig werden
gewond (o.w. zeven politiemannen) bij
ongeregeldheden in de Marokkaanse
stad Meknes, waar de nieuwe Franse
resident-generaal, Gilbert Grandval,
zijn eerste officiële bezoek brengt. Een
massa betogers, die zich deden kennen
als aanhangers van de door de Fran
sen afgezette sultan Sidi Mohammed
ben Joessef, trachtten de politie-afzet-
ting te doorbreken op het grote plein
El Hedime in het centrum van het
Marokkaanse stadsdeel, waar Marok
kaanse en Franse autoriteiten de komst
van Grandval afwachtten.
De politie opende tot driemaal toe
het vuur.
Een half uur na dit incident arri
veerde de resident-generaal. Toen
de begroeting had plaats gehad en
Nu de weken van de massale va-
canties met stralend zomerweer zijn
ingezet en tienduizenden zich dagelijks
naar onze zeebadplaatsen begeven, is
het niet overbodig, nog eens de aan
dacht te vestigen op de gevaren van
de zee welke reeds menig argeloos ba
der of zwemmer het leven hebben ge
kost. Aan bad.n en zwemmen buiten
een badinrichting of dit nu geschiedt
in rivieren, kanalen en plassen of in
de zee zijn steeds risico's verbon
den. Als men het aantal verdrinkings
gévallen in rivieren e.d. vergelijkt met
dat wat op de kust geconstateerd wordt
en in aanmerking neemt dat in zee
veel meer gebaad en gezwommen wordt
dan in de binnenwateren, dan komt
men tot de conclusie, dat het gevaar
in zee niet zo groot is als in de bin
nenwateren.
Niettemin: ook de zee eist slachtof
fers onder de baders en de zwemmers
en daarom is het goed er nog eens de
nadruk op te vestigen dat ongelukken
meestal het gevolg zijn van onbekend
heid met de gevaren van de zee en
van onvoorzichtigheid. Voor wie niet
op de hoogte is van de stromingen van
de zee en de invloed van eb en vloed,
doet er goed aan, uitsluitend in een
badinrichting in zee te gaan. Daar
vindt men betrouwbare en deskundige
bewakers die aanwijzingen geven waar
en tot hoever men in zee kan gaan.
Men neme een voorbëeld aan de kust
bewoners die toch het een en ander
van de zee weten en desondanks Wel
licht beter gezegd: juist daarom!
meestal bij een badinrichting in zee
gaan. Voor enkele dubbeltjes kan men
zich daar van veiligheid in zee verze
kerd achten.
Voor wie zelf het risico wil nemen
zij kennisneming aanbevolen van het
boekje „Leert de zee kennen", geschre
ven door de heer P. van der Mije,
hoofd van de Zandvoortse kustwacht
en uitgegeven voor de Koninklijke Ne
derlandse bond tot het redden van dren
kelingen.
Wij lezen hierin, dat de getijstromen
(eb en vloed) en de wind van groot be
lang zijn bij de beoordeling van de ri-
sico's bij het baden en zwemmen in
zee. Bij een wind uit zee is het opper
vlaktewater landwaarts gericht en bij
een landwind is dat zeewaarts gericht.
Dit zijn factoren waarmede een bader
en zwemmer rekening moet houden. Bij
landwind wordt het water krachtdadig
zeewaarts gestuwd. De zandbanken
remmen de stroom van het water maar
deze wordt dan des te krachtiger in
de „muien", de geulen in de zandban
ken, waardoor een zeer sterke trek naar
r
zee ontstaat. Dit gevaar wordt nog ver-
froot, wanneer het eb is. Bovendien ziet
e zee er bij landwind gewoonlijk kalm
uit, waardoor de bader zich van geen
gevaar bewust is.
Bij een krachtige zeewind loopt een
bader gevaar door de naar land ge
richte bovenstroom en de naar zee ge
richte onderstroom, die men als een
sterke trek aan de voeten voelt, te
kantelen.
Het baden in muien kan voor een
bader, die niet weet hoe te handelen,
zeer gevaarlijk zijn. Bij het baden moet
men bij zuidelijke wind of bij vloed-
stroom noordelijk van de mui gaan ba
den en omgekeerd bij noordelijke wind
of bij ebstroom zuidelijk van de mui.
Een zwemmer die in een mui terecht
komt kan meegesleept worden met de
stroom, maakt zich angstig en wil naar
het punt van uitgang tegen de stroom
terug zwemmen, hetgeen hem niet lukt.
Men moet dan met de stroom mede
zwemmen, bij vloedstroom dus in noor
delijke richting, schuin naar de kust. Zó
bereikt hij het veiligsi het strand.
Met de algemene waarschuwing
„Weest altijd voorzichtig in zee" geeft
de deskundige schrijver de volgende
wenken: Voor baders, voor degenen dus,
die de zwemkunst niet machtig zijn:
1. De bader moet rekening houden
met de windrichting: bij krachtige
wind zal steeds een stroming aan de
oppervlakte van het water in de
windrichting ontstaan;
2. Een bader moet nooit dieper te
water gaan dan tot borsthoogte;
3. Ook aan het getij (eb en vloed)
moet een bader zijn aandacht schen
ken, omdat, indien de getijstroom pa
rallel loopt met de windrichting, de
kracht van de stroom aanmerkelijk
wordt versterkt;
4. Bij laag water valt meestal de
eerste zandbank droog. Men kan ge
makkelijk, door het „zwin" lopend,
op die bank komen. Bij vloed gaat
het water echter snel stijgen. Zodra
het water op de bank tot kniehoogte
is gestegen, wordt het voor een bader
de hoogste tijd weer near het strand
terug te keren, anders kan hij niet
meer door het zwin terug lopen.
Aan de zwemmers wordt voorgehou
den, dat iemand die goed kan zwem
men, wel in zee kan verdrinken. Gaat
nimmer zo luidt de waarschuwing
alléén op een onbewaakt strandgedeelte
zwemmen wanneer een sterke landwind
waait en het water vallende is. De bo
venstroom en de muien voeren de zwem
mer van de kust af en dan is het
uiterst moeilijk om zonder hulp weer
aan land te komen.
de autoriteiten per auto hun weg
wilden vervolgen, verbrak de me
nigte de afzetting. Zij slaagde erin
de auto's van elkaar te schei
den en molesteerde verscheidene in
zittenden. In de loop van de dag is
brand gesticht in vier tabakswinkels
(de verkoop van tabak is in Marokko
een staatsmonopolie). Een kliniek is ge
plunderd en vier auto's zijn vernield.
De politie heeft dertig personen gear
resteerd. Onder hen bevinden zich ze
ven, die afkomstig zijn uit andere delen
van Marokko.
Resident-generaal Grandval heeft de
pasja van Meknes, Si Moktar, de ver
zekering gegeven; dat hij het in de
eerste plaats tot zijn taak rekent eens
gezindheid te brengen in Marokko. Te
vens zei Grandval te hopen, dat de
bevolking in andere Marokkaanse ste
den zal inzien, dat het zinloos is om
zijn officiële intrede te omringen met
ongeregeldheden.
Inmiddels hebben Senegalese troepen
en politiemannen gezorgd voor een
hechte afzetting tussen de Europese
wijk van Meknes en de rest van de
stad. Er is een avondklok ingesteld.
Grandval heeft zijn bezoek aan het re
ligieuze centrum Fez enkele dagen uit
gesteld.
De vroegere pasja van Sefroe, Si Bek-
kai, die twee jaar geleden Marokko ver
liet, toen sultan Sidi Mohammed ben
Joessef werd afgezet, is in Marokko
teruggekeerd en heeft besprekingen ge
voerd met Grandval. Dat heeft nieuw
voedsel gegeven aan de geruchten, dat
de Franse regering van plan is nog
deze zomer de dynastieke kwesetie op
nieuw in beschouwing te nemen. Een
groep machtige pasja's, onder aan
voering van de legendarische 84-jarige
pasja van Marakesj, El Glaoui, steunt
de huidige sultan, Sidi Mohammed ben
Moelay Arafa.
(A.F.P.—Reuter—U.P.)
De acht Belgische priester-arbeiders
vijf in het bisdom Luik en drie in
het bisdom Doornik hebben na over
leg met de geestelijke overheid ontslag
als fabrieksarbeiders genomen. Men is
van oordeel dat de figuur van priester
arbeiders niet het juiste middel is om
ontkerstening van de arbeiders tegen te
gaan, aldus meldt het A.N.P.
De 59-jarige piloot Jean Salis zal vandaag, als het weer hem dienstig is, proberen
met een getrouwe weergave van het toestel, waarmee Louis Blériot in 1909 het
Kanaal overstak, van Frankrijk naar Engeland te vliegen. Een andere vliegenier,
de kleinzoon van de luchtvaartpionier Blériot, wil het mettertijd, als zijn copie
van Blériot's toestel gereed is, eveneens proberen de vlucht van zijn grootvader
te maken. De foto toont de heer Salis bij het toestel,'waarmee hij van plan is
de vlucht te maken.
et voorstel van president
Eisenhower werpt een zo
scherp licht op de strategische
positie der beide grote mogendheden,
dat niemand zich voortaan nog kan
veroorloven te beweren deze niet ge
zien te hebben. Om ze te kunnen
waarnemen, zo helder als het voor
stel inderdaad veroorlooft, behoeft
men zich slechts rekenschap te ge
ven van wat tegenwoordig een der
voornaamste, zo niet het voornaam
ste probleem is der militair-techni
sche research. Ook dat werd aan
geduid in de redevoering van de
president, toen hij er van gewaag
de, dat „wij" (dat zijn de Verenig
de Staten en de verbonden landen)
met alle kracht, die zij kunnen op
brengen, aan het zoeken zijn naar
de waarschuwingsmiddelen, zo per
fect, dat zij de mogelijkheid van de
verrassende overval uitsluiten. Die
middelen, zo verklaarde de presi
dent, zijn nog niet gevonden, maar
hij voegde er aan toe geenszins af
te willen zien van de mogelijkheid,
dat ze op een goede dag wél gevon
den zullen worden.
Nu is het bekend, dat de kern van
deze middelen gevormd wordt door
de radar en die dan overigens weer
verbonden met een systeem om de
verkregen informaties op de snelste
en de veiligst mogelijke manier door
te geven. Daarmee parallel loopt dan
weer een tweede complex van vraag
stukken: een stelsel van beveiliging
van radar en informatiesysteem,
want zoals ieder wapen altijd vroeg
of laat een tegenwapen oproept, zo
is het de radar, die de radar-afweer
m_het leven brengt.
even wij ons nu rekenschap van
datgene wat in feite met de
radar beoogd wordt, dan is
het in uiterste consequentie gedacht
een 100 pet waarneembaarheid van
de eerste daadwerkelijke toebereid
selen, die de vijand voor een overval
treft. Deze eis is des te moeilijker
te realiseren, omdat voor een ver
rassende en bliksemsnelle atoom-
overval door de lucht er niet eens
zoveel bijzonder spectaculaire voor
bereidselen getroffen behoeven te
worden, heel wat minder in ieder ge
val dan in de tijd toen Adolf Hitler
zich voor de overval toerustte. Noch
tans zijn er voorbereidselen nodig,
die zichtbaar zijn en waarvan het
grote probleem maar is, ze ook op
grote afstanden waarneembaar en
ze „a la minute" over de hele breed
te en diepte van het te verdedigen
gebied distribuabel te maken.
Dit lijkt in zijn uiterste consequen
tie doorgetrokken misschien een be
lachelijke eis, doch de mensheid heeft
meer dingen werkelijkheid gemaakt,
die lange tijd voor Jules Verne-fan-
tasieën gegolden hadden. Vijftien
jaar geleden leek het nauwelijks
denkbaar, dat men door duisternis
en wolken over de grote afstanden
zou kunnen kijken, waarop men dit
wie de oorlog wint. Er moet alles op
gezet worden, dat hij niet uitbreekt.
In de tegenwoordig gevolgde re
denering kan de oorlog niet uitbre
ken, als hij niet bij verrassing kan
beginnen, en h\j kan met bij verras-
sing beginnen, wanneer de vijand om
zo te zeggen geen vin kan verroeren
zonder dat de tegenstander dit waar
neemt en reeds zijn maatregelen kan
treffen. Hieruit volgt natuurlijk on
afwijsbaar, dat het wezenlijke doel
van de waarneming niet is een ef
fect van 100 pet., maar een effect
van 100 pet., plus x, waarbij x is de
voorkómende tegenaanval, het de-
/z/s men wprkeliik de vrede fensieve offensief. Natuurlijk blijft
ais men wernviyK uts i/rvu* men b:0 een dergelyke hoge graad
van waarneming zich er niet toe be-
iiiJiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniMi
tegenwoordig kan. Het is dus denk
baar, dat de radar tot volledige per
fectie wordt opgevoerd.
Maar het is voorlopig nog niet zo
ver, en te besluiten uit de woorden
van pres. Eisenhower is er niet spoe
dig een afdoende oplossing in zicht.
Maar zelfs als die oplossing er een
maal is, dan is haar uitwerking af
hankelijk van de tegenmaatregelen.
De techniek blijft afhankelijk van de
techniek, die steeds verder schrijdt
en aan de ene kant waardeloos
maakt, wat zij aan de andere zijde
gewonnen heeft. Dat is de dolle
schroef van de bewapeningswedloop,
die altijd doordraait en nooit meer
dan een zeer betrekkelijke veiligheid
geeft, geenszins echter een werke
lijke vrede. Die moet door de men
sen gewild worden en door een daad
van hun wil te voorschijn worden
gebracht.
Het voor het moment bereikte
machtsevenwicht heeft Ame
rika als een vaststaand gege
ven aangenomen. Dit machtseven
wicht Amerika realiseert zich dit
heel scherp heeft voor jaren nog
maar één kans incidenteel maar op
dat moment beslissend verbroken te
worden, n.l. door het voordeel van
de verrassende overval. Het is wel
iswaar menselijkerwijze uitgesloten,
dat de verrassende overval de ver
geldende tegenaanval kan voorko
men, doch de aanvaller kan op een
gegeven moment de kans gunstig ge
noeg wanen om door middel van
de verrassende overval het defini
tieve overwicht te krijgen. Ook als
dit niet lukt, zijn de gevolgen toch
al desastreus in onvoorstelbare ma
te, want dan regenen over en weer
de atoom- en hydrogeenbommen
neer. Wij moeten niet meer denken
in termen van voorbije tijden, toen
de ware, de grootste ellende alleen
maar was weggelegd voor de ver
liezer. In de moderne oorlog zijn de
winnaar en de verliezer, of de beide
verliezers, er even verschrikkelijk
aan toe. Derhalve is het heel wat
minder interessant geworden te zien
perken hetzelfde en evenveel te doen
als de vijand om precies op dezelfde
minuut als hij los te branden. Men
stort zich met de grootst mogelijke
spoed op hem om zijn losbranden
geheel of althans gedeeltelijk onmo
gelijk te maken. Het tragische van
de bewapeningswedloop is, dat 'n
zijn alleruiterste stadium hij niet
meer beheerst wordt door de wil om
de oorlog onmogelijk te maken, doch
juist door de oorlogswil: de vertwij
felde poging om te ontsnappen van
degene, die zeker weet (of meent te
weten) dat het inferno op hem af
komt.
Tegenover deze uiterste consequen
tie van de niet door de vrede be
wogen, van de onzuivere wil, heeft
president Eisenhower nu de Ameri
kaanse vredeswil gesteld. Mw
op het moment, waarop alle bewe
gingen van de vijand zichtbaar w -
den door de ontwikkeling dertecn
nische middelen, anticiperen door ze
nu op dit moment zichtbaar te
ken. Men behoeft dit slechts te wil
len, maar als men het wl.danniet
uiteraard omdat men slec^fH!L
kelijke veiligheid w^nst °nder een
^t©ed«» verder en dolzinnig opge-
schroefde bewapening in revaliseren-
de technische ontwikkeling, welker
resultaten geheim gehouden worden,
maar omdat men werkelijk vrede wil
hebben.
it is de betekenis van het voor
stel van de Amerikaanse pre
sident. Het moment is er thans
gunstig voor. De V.S. en de Sovjet-
Unie hebben de perfecte waarne-
mings- en waarschuwingstechniek
niet of nog niet. Als een van de
beide partijen die eenmaal heeft, zal
de menselijke angstvalligheid haar
misschien beletten van het werkelij
ke of vermeende voordeel van dit
technische middel afstand te doen.
De twee partijen zijn thans even
machtig. Waarom bang zijn, als men
even machtig is?
Het voorstel van Eisenhower is een
overwinning op de angst. Wie hem
overwint is sterk. Zijn de
Russen even
Amerikanen?
sterk als de
Horizontaal:
1. slaapvertrek
deel van boom
2. domoor
3. voordeel
erwtensoep
4. te niet doen
5. klein onderdeel fsj
zangnoot
6. verbogen
lidwoord
vrouwelijk
lijfeigene
7. optekenen
8. Sociale Zaken T
(afk.)
gevangenis
zangnoot i/j
9. dubbele klinker
meubelstuk
10. niet zuivere -
bid (Lat.).
11. glazen veranda
sein
r-
Verticaal:
1. ochtendhulde
sociëteit 00
2. slingerplanten
gebied
3. kopers q.
reservatis reser-
vandis (afk.)
4. Ital. havenstad O
beneden
5. in orde (Am.)
geschiedenis
6. doodschieten
7. inlichting (afk.)
slede
onderdeel van
tennispartij
8. refrein
9. veld
bovendien
10. vierkante
hoekzuil
aanspreektitel
van een koning
11. de onbekende
onderdrukker
De verkiezingen van 1956 zullen om
meer dan een reden belangrijk worden.
Er zal ongetwijfeld een spannende ver;
kiezingsstrijd aan vooraf gaan, waarbij
vele politieke factoren tot gelding zul
len komen. Men denke aan het ten on
rechte in de politieke sfeer getrokken
Bisschoppelijk Mandement en aan de
invloed van de kabinetsreconstructie,
waarvan men mag aannemen dat zij
het oordeel van het kiezersvolk mede
zullen bepalen.
Het is de vraag, of men ook nog aan
dacht zal hebben voor enkele voorstel
len tot wijziging van de Grondwet, die
de regering heeft ingediend, met de be
doeling een tussentijdse kamerontbin
ding met verkiezingen te vermijden en
de beslissing in tweede lezing door het
parlement te laten vallen, nadat de Ka
mers in 1956 bij gelegenheid van de pe
riodieke verkiezingen van de gehele
Tweede Kamer normaal zijn ontbonden.
Bij deze grondwetsvoorziening zijn
voornamelijk twee kwesties aan de or
de: aan de provinciale besturen zal
meer invloed worden gegeven en de bei
de Kamers der Staten-Generaal zullen
hun ledental zien toenemen met 50 pet.
Daar komt vermoedelijk binnenkort nog
een niet onbelangrijke kwestie bij: de
regeling van wat men „de buitenlandse
betrekkingen" noemt Het gaat daarbij
om de deelneming van het parlement
aan de internationale wetgeving, ee?1
kwestie die bij een vorige grondwetswr
ziging niet naar bevrediging is ger^i
en waarover geleerden in hetsi
recht zich zelfs vrolijk hebben g
vanwege de kromme iuri^isk0men
ties die eruit voort kunnen
De reeerine is zo verstandig geweest
in haar ^foorstel tot uitbreiding van het
aantal leden van de JnIJ? Sa
moeilijkheden te omzeilen door het in
1952 ingediende amendement-Andries-
sen geheel uit het wetsontwerp te laten.
Dit amendement, dat de mogelijkheid
van stemoverdracht wilde invoeren, is
oorzaak geworden dat de Eerste Kamer
het gehele ontwerp liet stranden, tot
grote teleurstelling vooral van de Twee
de Kamer, die dit sindsdien maar neu-
welijks heeft kunnen verkroppen. Her
haaldelijk is erop gewezen, dat het par
lement sterk onderbezet begint te gera
ken, nu er herhaaldelijk naar Parijs,
Straatsburg en Luxemburg moet wor
den gereisd voor het contact met supra
nationale organen en vanwege het par
lementaire werl' dat daar verricht moet
worden. De Tweede Kamer heeft daar
uiteraard veel meer last van. Zij verga
dert nu eenmae' veel meer de. de Eer
ste. De heer Adriessen gaf met zijn
amendement uitdrukking aan de ver
langens van het parlement, die eigen
lijk maar half bevredigd kunnen worden
met de thans weer aan de orde komen
de uitbreiding. Men moet eigenlijk ook
de afwezigen mee kunnen laten stem
men, door die stem door een ander te
laten uitbrengen. Alleen dan kan het
scheve beeld voorkomen worden, dat
herhaaldelijk in de volksvertegenwoor
diging ontstaat, als er lege plekken zijn
aan te wijzen in de banken der afge
vaardigden.
Maar de Tweede Kamer zal zich wel
Vachten weer moeilijkheden aan het
voorstel tot uitbreiding in de weg te
gaan leggen, ook al ontvangt zij maar
qen half ei. Immers al bevatten de
voorstellen tot wijziging van de Grond
wet op het eerste oog nog geen princi
piële kwesties, dat kan aanstonds ver
anderen, wanneer de Eerste Kamer
weer dezelfde constitutionele bezwaren
ziet tegen te ver strekkende voorstellen
als in 1952. Er zijn, zoals bij iedere
Grondwetsherziening van enige beteke
nis, toch altijd kansen dat er moeilijk
heden ontstaan. In de Eerste Kamer
schijnen o.m. verlangens te leven om
met de uitbreiding maar niet verder te
gaan dan twintig Tweede en tien Eerste
Kamerleden erbij. En het is de vraag
wie de sterkste argumenten naar voren
zal brengen: degenen die erop wijzen,
dat het na de invoering van ons parle
mentair stelsel jaren lang de gewoonte
was om iedere 45.000 inwoners van Ne
derland door een kamerlid te doen ver
tegenwoordigen, zodat op die basis
thans een Tweede Kamer van 240 leden
de volksvertegenwoordiging eerst weer
op peil zou brengen, of degenen die de
deelneming van Nederland aan het in
ternationale parlementaire werk be
perkt willen houden, omdat zij dit af
meten aan de verhouding van Neder
land in kwantitatief opzicht tot andere
Europese landen.
De regering heeft zich thans, bij de
vierde grondwetsherziening na de oor
log, uiterst voorzichtig betoond bij het
indienen van haar voorstellen. Het tere,
maar voor haar zo begerenswaardige
punt van een verandering in de wijze
waarop een Grondwet herzien moet
worden is zelfs geheelachterwege ge
bleven. Toch waren ?j^Q0ver' na 1?
mislukkingen in 19*6- I?48 en wederom
in 1952, nieuwe suggesties gedaan door
de staatscomm'sf'6^311 Schalk die zie
met een algemene,Grondwetsherziening
heeft bezTgVhouderi. Vulopig zal het
dus regel moven, dat een wijziging in
de Grondwet tweemaal in het parle
ment behandeld en dat tussen
beide behandelingen in, de Kamers wor
den ontbonden en herkozen. Om al te
grote storingen in de staatsapparatuur
te voorkomen vindt men er dan maar
dit op, dat grondwetsherzieningen wor
den gekoppeld aan periodieke verkie
zingen. Het /olk gaat dan normaal naar
de stembus en vergeet de grondwette
lijke zaken die mede inzet van de ver
kiezingen zijn. Uit het weinig bevredi
gende van deze oplossing blijkt al wel,
dat ook deze kwestie nodig eens moet
worden bezien.
Dat de regering aan controversiële
punten als het processieverbod, door de
commissie-Van Schaik eveneens aange
roerd, niet toe !s willen komen, mag na
dit alles geen verwondering meer wek
ken.
De officier van justitie bij de recht
bank te Rotterdam, mr. F. A. Groe-
ninx van Zoelen, heeft hoger beroep
aangetekend tegen het vonnis van de
rechtbank, waarbij een Rotterdamse
arts wegens het veroorzaken van zwaar
lichamelijk letsel werd veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf met aftrek.
De officier had twee jaar gevangenis
straf met aftrek tegen hem geëist.
In de loop van de volgende week zal
de gezant van Luxemburg, de heer
Auguste Collart, met vrouw en doch
ter naar Luxemburg terugkeren. In
December zou het juist 22 jaar gele
den zijn, dat de thans 65-jarige diplo
maat als zaakgelastigde bij onze rege
ring werd geaccrediteerd.
Zaterdag verzamelden zich de leden
van de staf van de Belgische en die
van de Franse ambassade in een in
tieme bijeenkomst in de Belgische am
bassade, teneinde er van de heer Col
lart afscheid te nemen. De Belgische
ambassaderaad, de heer L. Couvreur
heeft namens allen een ha'rtelijk woord
tot de vertrekkende diplomaat gespro
ken, waarna hij hem een geschenk
aanbood: een zilveren sigarettendoos,
met in het deksel de handtekeningen
gegraveerd van de leden van beide
staven.
Woensdag zal Koningin Juliana
heer Auguste Collart in afscheidsge
hoor ontvangen. Hij zal dan met zUn
echtgenote het noenmaal met de ko
ningin gebruiken.
