Sovjet-nota aan Bonn Russen zijn bereid met Adenauer over de Duitse eenheid te praten Hart van patiënte stond een uur en 40 minuten stil De aanval op Engels kamp was een grap ATOOM-energie zal de wereld stormenderhand veroveren Kostprijs sal dalen beneden die van petroleum en steenkool van de Bevrijding ingesloten mijn werkers zal kleine week vergen Lof voor hulp van Duitsers Conferentie met Marokkanen Maandag in Aix-les-Bains „DIANE" veroorzaakt zware overstromingen Partij-eenheid en maatschappelijke verscheidenheid ORR Prinses Margaret morgen 25 Pauselijke boodschap aan de Jamboree Tot nu toe minstens 82 doden en meer dan 1 milliard schade Zwoel zomerweer weer ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1955 79sfe JAARGANG No. 26376 KKVmPE BOUWKOSTEN, tg*** awtMru Weer tien doden Bulgarije maakt excuses te Washington INDIË WIL GEIEN CONSULAAT MEER IN DE ENCLAVE GOA Sociaal commentaar ^Aan zeej Ribfluw. Regenmantels f125.-1 BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21545 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 jjljkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 B|jkantoor en Red. I3muiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Dlrectle: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. "°eWredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERIfcNiltiAklfcl- IS cents per miinmeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor edvertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 50 cents per week, 12.17 per maand, f6.50 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tei. 21544. De Sovjet-Unie is accoord gegaan met Pet voorstel van de West-Duitse Bonds- i 'wursiei van ue nesi-i/unse ajuiiul»- ïanselier dr. Adenauer om de Russisch- Vuitse onderhandelingen op 9 Septem- in Moskou te laten beginnen. Zij J1 eeIt ook laten weten, dat zij geen he rinnering ziet voor een uitwisseling van ?etjachten over het vraagstuk van de "'tse eenheid en andere internationale Pr°blemen, die beide landen raken. De ?®viet-regering deelde dit gisteren mee een nota, die in Bonn arriveerde op en ogenblik, waarop reeds een zekere nervositeit te bespeuren bleek over de vraak of de Russen dr. Adenauer de -,ans zouden bieden het eerste nationale j/ aSstuk der Duitsers aan te snijden, ko txveede d°or dr. Adenauer aan Mos- h°u kenbaar gemaakte verlangen, een espreking van het lot der nog in Rus- ,and zijnde Duitse gevangenen, wordt a de Russische nota niet speciaal aan- ^roerd. Dit is in Bonn weliswaar op- Uit Rio de Janeiro komt het be richt, dat dr. Jose Hilario, een be kend Braziliaans hartchirurg, giste ren heeft meegedeeld, dat tijdens een delicate hartoperatie, welke hij verleden week op de 30-jarige me vrouw Rayuel de Castro verrichtte, het hart van zijn patiënte niet min der dan een uur en 40 minuten stil stond voordat het door een inten sieve hartmassage weer begon te '^oTgens het blad „Oglobf betreft bet hier de langste hartstilstand uit de medische geschiedenis. De chirurg deelde verder mee, dat zijn patiënte geen schadelijke Gevolgen van de stilstand had on- hervonden en dat zij binnenkort in uitstekende conditie uit hes- zieken huis kon worden ontslagen. Margaret van Engeland hoopt JBen haar vijf en twintigste ver>- stQT^ag te vieren. Op deze leeftijd Van Jr ^aar vrij> zonder toestemming e koningin te trouwen met wie zij wil. gevallen, doch men gelooft niet, dat de Russen een gesprek over dit thema uit de weg zullen willen gaan. De ontvangst der nota heeft in Bonn een zekere opluchting teweeg gebracht, nadat in de Duitse pers de laatste da gen al ijverig was gespeculeerd over de vraag of wel overeenstemming over de omvang der besprekingen verkregen zou kunnen worden. In de van pessi misme zwangere lucht van Bonn werd zelfs al de vraag opgeworpen o de Bondskanselier toch nog niet te elfder ure van de reis zou moeten afzien. Dr. Adenauer had namelijk de Russische eis dat het aanknopen van diploma tieke betrekkingen niet aan voorwaar den gebonden mocht worden, beant woord me de opvatting, dat de kwes ties der Duitse eenheid en der Duitse gevangenen niet gescheiden konden wor den van die der diplomatieke relaties. De regeling van het vraagstuk der ge vangenen was door hem als een on misbaar element van een normalisatie der verhoudingen beschouwd. Vier Britse officieren hebben giste ren bekend dat zjj Maandag het mili taire kamp van Kinmei Park bü Rhyl in Noord-Wales hebben aangevallen. Dat heeft het Engelse ministerie van Oorlog bekend gemaakt. Aanvankelijk dacht men dat het kamp was aange vallen door Ierse nationalisten, die eer der uit een andere legeropslagplaats een voorraad wapens en munitie had den gestolen. De vier jonge legeroffi cieren zeiden dat zij voor de aardigheid een overval op het kamp hadden ge- ensceneerd. Het alarm dat in het gehele land onmiddellijk na de overval werd gege ven is dus gebaseerd geweest op een grap. Het Engelse leger heeft zijn ex cuses aangeboden aan de politie en het Engelse publiek dat alle ongemak ken van de alarmtoestand heeft moe ten ondergaan. Op sommige wegen wer den automobilisten tot twintigmaal toe door patrouilles van de politie tijdens deze alarmtoestand aangehouden. (Reuter—A.F.P.—U.P.) Ter gelegenheid van de opening van de Wereldjamboree te Niagra on the la ke in Canada heeft de H Vader een boodschap gericht tot de padvinders, die daar verzameld zijn. Hij heeft dat ge daan op verzoek van de katholieke ver kennersbeweging in Canada. De H. Va der doet vooral een beroep op de katho lieke verkenners om tijdens de Jambo ree ware volgelingen te zijn van de god delijke meester. „Gij moet onder uw kameraden zegt de H. Vader ware vredeskunstenaars zijn, openstaan en begrip hebben voor allen, hoezeer gij ook van ras en cultuur verschilt. Gij moet getuigen zijn van de lichtende vreugde en moedige reinheid, de verplichtingen en offers niet schuwen en de verleidingen van een gemakkelijk leven weerstaan. Gij zult de eersten moeten zijn op de evangelische weg van onthechting en eenvoud in een dikwijls harde en egoïstische wereld. Gij moet getuigenis afleggen van die waarachti ge zedelijke kracht, welke zich uit in zachtheid en geduldige goedheid tegen over elke ellende van de ziel en van het lichaam." De H. Vader besluit met de wens, dat het levende geloof van zijn dierbare ka tholieke verkenners moge schitteren te midden hunner broeders als een lamp, «ie het huis verlicht en het verstrooide gezin herenigt. (K.N.P.) De Spaanse autoriteiten zijn van me- ranf',,dat het Spaanse schip „Guadar- n0„a„h dat Donderdagavond noodsei- sche ter hoogte van de Canari- gaan is r? met man en muis ver- vliegtuieèn reddingspogingen met opgegeven. Het ^Steren "er schip had tien perso- (AFP) In hun kleurige gewaden poseren hier de minister van Opvoeding van de Goudkust, Kojo Botsie, en zijn vrouw en zoontje samen met Z. H. Paus Pius XII vooi een foto ter gelegenheid van een speciale audiëntie op Castel Gandolfo. en Het nen aan boord. Aan de vooravond van de sluiting der internationale conferentie over atoomenergie heeft de leider van de Britse delegatie, Sir John Cockcroft, gisteravond te Genève voorspeld dat de productie van electriciteit uit atoom energie tegen het einde van de 20ste eeuw het gebruik van twee a drie mil liard ton steenkool per jaar zal uitspa ren. Binnen vijf jaar zuilen er volgens hem reeds tenminste tien kernenergie centrales, waarvan sommige met een productievermogen van 200 megawatt, in verschillende delen van de wereld in bedrijf zijn. In de volgende tien jaar zal de ontwikkeling op dit gebied zo snel gaan, zei hü, dat de kernenergie centrales van 1970 even verschillend zullen zijn van die van 1957, als een moderne auto van een Ford uit het jaar 1900. Hij voorspelde ook, dat tussen 1965 en 1975 de kostprijs van kernener gie zal dalen tot beneden die van steen- kooi en petroleum. Op de conferentie is gebleken, dat de voorraden uranium in de wereld cer- vloedig zijn en dat op zijn minst een muiioen ton er van kan worden gedol ven m zeven landen, zei Sir Cockcroft. ^_e.Scn het einde van de jaren zestig zaï de prijs van uranium volgens som mige voorspellingen dan ook gedaald zijn tot ongeveer tien dollar per pond. Sir John Cockcroft merkte op, dat compacte reactors voor de aandrijving van gasturbines een grote rol zullen kunnen spelen bij de ontwikkeling van tropische gebieden, aangezien gastur bines geen grote hoeveelheden water voor koeling nodig hebben. Voor reac tors met een kernproductiecapaciteit van ongeveer 10 megawatt zullen vol gens hem belangrijke taken zijn wegge legd in ver verwijderde en in onder ontwikkelde gebieden, terwijl er ook in industriële gebied ,*n, die ver van ko lenmijnen en hydro-electrische instal laties liggen, grote behoefte aan kern reactors voor energievoorziening zal bestaan. Als voorbeelden noemde hij Zuid-Afrika, Rhodesië, Australië en Ca nada. Op de conferentie te Genève is van Amerikaanse zijde medegedeeld, dat atoomenergie reeds met goed gevolg is toegepast bij het overbrengen van ge zonde lichaamsdelen van een lichaam op het andere.Zo had men reeds door middel van atoomenergie delen van een gezonde aorta (hartslagader) gesterili seerd en later hiermede zieke delen van andere personen vervangen. Hier mede waren mensenlevens gered. Voorts is van Amerikaanse zijde verklaard, dat Amerikaanse geleerden er van overtuigd zijn, dat atoomenergie gebruikt kan worden bij het conser veren van voedsel. Men zou micro organismen, die bederf veroorzaken, kunnen vernietigen en op deze wijze het voedsel kunnen verduurzamen zon der koelruimten of inblikken. Hoeveel dagen zal het reddingswerk van de drie ingesloten mijnwerkers van de Willem-Sophiamijn te Spekholzerhei- de-Kerkrade nog duren? Dit is de alles beheersende en beklemmende vraag die niet alleen de ingeslotenen, posthouwer H. Bertram uit Nijswiller, houwer P. Schoormans uit Bleyerheide-Kerkrade en houwer H. Bertram uit De Gracht-Kerk rade, en hun familieleden zich stellen, maar ook de directie van de mijn. Voor alsnog weet niemand hoe lang een en ander zal duren. Uit enkele gegevens die ons Vrijdagmiddag door de chef van het ondergrondse bedrijf van deze mijn, ir. G. J. Bakker, werden verstrekt kan wor den afgeleid dat het wel een kleine week zal duren voor de drie mijnwerkers uit hun benarde positie zijn verlost. Er is immers, zo vernamen wij, voed sel naar de ingeslotenen vervoerd voor minstens zeven dagen. Verder vordert het graven van de reddingsgang die minstens dertig meter lang dient te wor den, slechts met een snelheid van ge middeld vier a vijf meter per dag. Op een afstand van vijf meter van de inge storte steengang is men vrij spoedig na dat het voorval bekend werd gestart met de aanleg van de reddingsgang. Om tien uur Donderdagavond begon een ploeg van zes man, onder leiding van opzich ter W. Bertram, broer van een der in geslotenen, met het drijven van deze reddingsgang. Vijftien uur lang heeft deze ploeg aan één stuk door gewerkt. Het resultaat? Een ganglengte van slechts vijf meter. Twee andere ploegen, even eens van zes man, hebben inmiddels dit werk overgenomen. Om het tempo nog iets op te voeren zullen deze drie ploe gen elk met nog twee mensen worden uitgebreid. Het gevaar is niet denk beeldig dat de werkzaamheden gestag neerd worden tengevolge van eventuele nieuwe instortingen. Onafhankelijk van deze gangaan- leg is Vrijdagavond om zes uur een Duit se reddingsploeg, bestaande uit drie per sonen, begonnen met het boren van een gat door een 37% meter dikke laag, die de 217 meter verdieping, waar de drie arbeiders geïsoleerd zitten, scheidt van de lager gelegen verdieping (de 240 me ter verdieping). Dit boorgat zal aan vankelijk slechts een doorsnee van en kele centimeters krijgen. Later hoopt men dit te kunnen verwijden tot 40 k 45 cm. zodat de ingeslotenen hierdoor kunnen afdalen. De directie van de Willem-Sophia mijn is vol lof over de snelle hulp van de Duitse reddingsploeg. Drie uur na de mijninstorting wendde de Willem Sophiamijn zich om hulp tot de Duitse mijnboorfirma Nüsse en Grafer uit Sprokkenveld bij Wuppertal. Vijf uur later was de Duitse reddingsploeg reeds met groot materiaal aanwezig. Van vijf uur Vrijdagmorgen tot zes uur Vrijdagavond zijn de Duitsers onafgebroken bezig geweest met het installeren van de boorapparaten op de 240 meter verdieping. Het boren is thans in volle gang. Of de redding langs deze weg zal lukken, is een grote vraag. Deze me thode is nog nooit op de Willem-Sophia mijn toegepast. Veel hangt immers af van de geologische gesteldheid van het gesteente in deze mijn. Beide reddings methoden, het drijven van de gang en het boren van een reddingsgang, wor- Premier Faure en andere leden van het Franse kabinet zullen Maandag te Aix-les-Bains met vooraanstaande Ma rokkaanse politici een gedachtenwisse- ling beginnen ten einde een oplossing voor de crisis in het protectoraat te vinden. Dit werd bekendgemaakt, na dat een speciale commissie^ van vijf leden uit de regering premier Faure, July (Noord-Afrikaanse zaken), "may (buitenlandse zaken), Koenig (defensie) en Robert Schuman (Justitie) gedu rende acht uur met de resident-gene raal van Marokko, Grandval, had ge confereerd, die gisteren naar Parijs was gevlogen om rapport over de toe stand in het protectoraat uit te bren gen. Te Kenifra dat in het gebied van de krijgshaftige Berbers ligt zijn gis teren tien Marokkanen bij ongeregeld heden gedood. Een nog niet vastge steld aantal personen liep verwon dingen op. Ook drie leden van de vei ligheidstroepen werden gewond. Groepen Marokkanen plunderden win kels en staken ze in brand. Er werden militairen te hulp geroepen, toen de oproerlingen het postkantoor beleger den. Ook in Casablanca kwam het tot botsingen tussen Franse politie- troepen en Marokkanen. Bij openbare gebouwen en op strategische punten wer(jen vijfduizend man politie en mi litairen samengetrokken. 5 ia het Zwitsers gezantschap in de Bulgaarse hoofdstad Sofia heeft de Ame rikaanse regering een nota uit Bulgarije ontvangen betreffende het neerschieten van de Constellation van de Israëli sche vliegmaatschappij El-Al. De Bulgaarse regering biedt thans haar excuses aan voor het incident, terwijl schadevergoeding wordt aange boden voor het verlies van twaalf Ame rikaanse mensenlevens. (U.P.) De verraderlijke orkaan Diane" heeft ontzaglijke regenstormen ontla den boven de onvoorbereide kuststaten van Nieuw-Engeland en de zuidelijker gelegen staten langs de ^Atlantische Oce aan, waardoor vele rivieren buiten hun oevers zijn getreden. Volgens semi-offi- ciële cijfers zijn gisteren reeds minstens 82 personen als gedood en 33 als ver mist opgegeven. De schade aan eigen dommen; wordt op ver boven de een milliard dollar wordt geraamd. De regering in Washington heeft gis teren acht gebieden in Pennsyl vania tot rampgebied verklaard en heeft verder opdracht gegeven om een uitgebreid onderzoek in te stellen naar de overstromingsschade in de rest van Pennsylvania, in Massachusetts, New York en New Jersey. Door het geweld van de overstro mingen in westelijk Connecticut en Massachusetts werden grote gebou wen en twee bruggen ondermijnd en door de tomeloze stroom meegevoerd. Steden en dorpen zijn van de buiten wereld afgesneden. Op tal van plaatsen viel meer dan dertig cm regen in twaalf uur, waardoor de rivieren ontzaglijk zwollen, terwijl tal van mensen ver dronken of door kortsluiting om het leven kwamen. Het aantal ongelukken op de wegen is legio. Vele honderden stadjes en dorpen staan blank en in vele opzichten doet dit vreselijke noodweer denken aan de overstro mingsramp van Februari 1953 in Ne derland. Mensen vluchten op de daken van hun huizen of klemmen zich in boomtoppen vast, waar zij met behulp van boten en helicopters vandaan ge haald worden. Grote autowegen en spoorverbindingen zijn door overstro mingen of aardverschuivingen verbro ken, terwijl verscheidene bruggen in gestort zijn. Het zwaarst getroffen zijn tot nu toe het gebied, waar de staten Pennsylvania, New York en New Jer sey aan elkaar grenzen en de rivier valleien in het Westen van Massachu setts en Connecticut. De orkaan Diane heeft onverwachts boven Noord-Pennsylvania weer enorm aan kracht gewonnen, nadat men aan genomen ha, dat zij boven Midden- Pennsylvania uitgewoed was. De uit het tropisch-Atlantisch gebied ko mende orkaan bereikte twee dagen ge leden de kust van Carolina. Het weer kundig bureau schreef gisteren de ont zaglijke regenstormen, welke de orkaan begeleiden, toe aan de koers, welke Dia ne genomen heeft. Door langs de kust te trekken is de orkaan oververzadigd met vochtige zeelucht, welke zij later boven de meer landinwaarts gelegen gebieden der kuststaten afgegeven heeft. Naar gisteravond bericht werd trekt de orkaan nu in de richting van de zee juist ten Westen van Nantucket op Kaap Cod. (U.P.) Indië heeft aan gouverneur Benard Guedes van Goa laten weten dat het zijn consulaat in Goa op 1 September zal sluiten en heeft Portugal verzocht op zijp beurt de consulaten te sluiten in Bombay, Calcutta en Madras met ingang van dezelfde datum. Indië had zijn legatie in Lissabon twee jaar gele den opgeheven en geëist dat Portugal zijn legatie in New Delhi begin deze maand afschafte tengevolge van het ge schil over Goa. (U.P.) den in totaal door vijftig mensen uit gevoerd (toezichthoudend personeel meegeteld) De instorling Omtrent de instorting zelf heeft ir. Bakker ons nog het volgende kunnen mededelen. De drie ingesloten arbei ders waren Donderdagavond aan het eind van een 1200 meter lange steengang op de 217 meter verdieping aan het werk. Plotseling stortte achter hen een gedeelte van deze gang helemaal, aan het begin over een lengte van 13% me ter in. Van deze instorting hebben de drie mijnwerkers niet aanstonds iets ge merkt, omdat zij een kilometer van het instortingsgebied verwijderd waren. De instorting werd pas ontdekt door een machinist van een ondergrondse kolen- trein. Dez zag plotseling zijn weg ver sperd door een geweldige steenmassa, die de gang volledig afsloot. Telefonisch werd deze ontdekking door de machi nist aan de bedrijfsleiding gemeld. Deze stelde op haar beurt de ingeslotenen telefonisch van een en ander in ken nis. Dit kon omdat de telefoon merk waardigerwijze intact bleef. De ingestorte massa is van enorme omvang omdat de hoogte van de steen gang aan het begin zes meter en de breedte drie meter bedroeg. Met het oog op de aanleg aldaar van een laad plaats was de hoogte groter dan de rest van de steengang waar de arbeiders zich bevinden. Daar bedraagt de hoog te plm. 2.40 meter. De ingeslotenen be schikken derhalve over een grote ruim te. Zo groot zelfs dat zij vanaf de in gang een kilometer moeten lopen naar de telefoon. Buiten deze telefoon kunnen de geïsoleerden ook via een luchtbuis spre ken, die zich onder de steenmassa be vindt. Deze buis heeft een diameter van tien centimeter. Door de enorme last echter van de erop gevallen steenmassa is deze buis ingedeukt zodat er maar een koker met een doorsnee van vier centi meter door op en neer kan worden be wogen. Door middel van deze koker is in de loop van Vrijdag voedsel voor zeven dagen aangevoerd. Dit voedsel bestaat uit repen chocolade, boterhammen, chocomel, eieren, worst en kauwgum. Zoveel is reeds aangevoerd dat een der ingeslotenen opmerkte; „Genoeg om een ondergrondse winkel te beginnen". Met het oog op de temperatuur is door de buis ook cognac naar de ingeslote nen gezonden. De temperatuur is niet laag, zij bedraagt naar schatting onge veer 18 gr. Ook zijn naar de ingeslote nen kaarten en kleine lampjes getrans porteerd. Geen der geïsoleerden heeft met zijn zenuwen te kampen aangezien de ruimte waar zij zich bevinden vrij goed beveiligd is. Wat de luchttoevoer betreft maakt niemand zich al te gro te zorgen daar toch nog voldoende lucht langs de platgedrukte luchtkoker kan toestromen. Omtrent de oorzaak van de instorting is nog vrijwel niets bekend. De breuk is wellicht ontstaan toen de steengang- bouw op de plaats waar de gang het hoogst was, onder zijdelingse en hori zontale druk van de lagen is bezweken. De steenmassa wordt voorlopig niet weggeruimd met het oog op eventuele nieuwe verschuivingen van steenlagen. Uit het oogpunt van redding zou het opruimen van de steenmassa onbegon nen werk zijn daar deze werkzaamhe den minstens een maand in beslag zou den nemen. (Van onze weerkundige medewerker) Het zomerweer is behalve drukkend warm ook zéér rustig, doordat zich bo ven vrijwel geheel West-, Midden- en Zuid-Europa geen noemenswaardige luchtdrukverschillen voordoen. Gister middag werd op enkele plaatsen 24 gr. C. bereikt; ook in de afgelopen nacht bleef het warm. Enkele stations mel den 18 gr. C. als laagste temperatuur. Een zwak koudefront, dat vanmorgen boven Oost-Engeland lag, trekt nog langzaam naar het Oosten, maar ver toont een steeds geringere activiteit, zodat het maar van weinig belang meer voor ons land is. Als het warmer wordt dan 25 gr. C. kan in de middaguren hier en daar een bui tot ontwikkeling ko men; vlak aan zee bestaat in de mid daguren kans op iets koelere zeewind. (Van een bijzondere medewerker) Wie een goed werkstuk wil leve ren dient naar zorgvuldig voor bereide plannen te handelen. Zo heeft kennelijk ook de K.V.P. gedacht, die, ongeveer een jaar voordat de nieu we verkiezingen gehouden gaan wor den, aan de kiezersgemeenschap een ontwerp-programma heeft voorgelegd ter bestudering en uiteraard ook ter critiek. Reeds op 26 Juli heeft onze hoofdredactie in een korte beschouwing aandacht geschonken aan de betekenis van een ontwerp-programma in het al gemeen. Het heeft zin en betekenis dat in woord en geschrift dit ontwerp-pro gramma ernstig wordt bekeken, omdat hiervan niet alleen tijdens de verkie zingsperiode maar vooral in de daarop volgende werkperiode van de K.V.P. zo ontzaglijk veel afhankelijk is. Tijdens de verkiezingsperiode is het belangrijk opdat de kiezers weten dat zij hun stem uitbrengen op mensen, die naar beste kunnen, naar eer en geweten zullen streven Overwegend droog weer tijdens het weekeinde. Temperatuur in de middag 22 tot 25 gr. C. Zwoel zomerweer. Aavertentte (Tot Zondagavond) Vannacht plaatselijk mist, morgen over het algemeen zonnig, warm en op de meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot matige wind uit Zuide lijke richting. ZONDAG: Zon; 5.23-19.56. Maan: 10.14-20.44. MAANDAG: Zon: 5.35-19.54. Maan: 11.27-21.05. naar de verwer kelijking van doelstellingen, die tot op zekere hoogte en in ze ker opzicht door hen, de kiezers en de gekozenen, als ideaal worden gezien. Hierbij zit de KVP uit de aard van haar opbouw steeds voor een opdracht, die ogenschijnlijk veel moeilijker is dan voor welhaast elke andere politieke groepering, al zou enige vergelijking zijn te maken met de A.R. en de C.H.U. Dit zijn immers de drie groeperingen die ook in politicis als groepen tezamen zijn gekomen op basis van hun levensbeschouwing. Zij menen aan deze levensbeschouwing een practisch en actueel werkprogramma te mogen en te moeten ontlenen. We zullen voor het ogenblik langs de strijd heen gaan die deze stelling de laatste jaren heeft opgeroepen. Genoeg zij het te constateren dat er mensen zijn, die ontkennen dat de levensbe schouwing voldoende basis schept en vooral voldoende hand tussen de men sen onderling, om tot een gezond staat kundig werkprogramma te komen. Wij behoren tot de mensen die menen dat juist de levensbeschouwing, en welhaast uitsluitend deze, voldoende basis voor het beoogde doel schept, en dat zonder neiging tot „integralisme". Maar de moeilijkheid die hieruit voort vloeit is, dat in zulk een levensbeschou welijk gegroepeerde politieke party men sen bijeen zijn gebracht wier maatschap pelijke positie zeer uiteenloopt en ten gevolge daarvan hun maatschappelijke belangen. De los-werkman en de be- drijfsingenieur, de medicus en de fa brieksdirecteur, de kunstenaar en de boer staan allen anders tegenover ver schillende practische vraagstukken in het leven. En talrijke van deze aange legenheden vinden hun concrete oplos sing in de maatregelen, genomen in 's lands vergaderzaal. Nu kan men redeneren, dat de onderscheiden belan gen van de hiervoor genoemde groepen zodanig uit elkander lopen, dat een cen trale binding een onmogelijkheid wordt. Dit is uiteraard een ontstellend gevaar lijke redenering, want vooreerst zou het een bekentenis zijn van 's mensen on macht om het ooit eens een keer met elkander eens te worden; het zou zelfs een erkenning zijn van wat in wezen een andere vorm is van klassenstrijd. Hengelt ook niet de partij, die in haar naam suggereert, vooral voor „arbeid"-ers te zijn bestemd, naar de gunst van middenstanders, boeren en werkgevers? Een gevolg is dat men a) eveneens naar een centrale basis moet zoeken, waarop aller belangen als in een trefpunt tezamen komen, maar b) dat juist die groepen, die we hier noem den, dus boeren, middenstanders, werk gevers met een zodanig wantrouwen tegenover deze partij staan, dat slechts uiterst weinigen tot haar gelederen toe treden. Wat bedoelt men trouwens met „arbeid"? Het is een van de vaaghe- den, die het wezen van de bedoelde „partij van de arbeid" blijft omwol ken. Zou men willen dat in Nederland een serie politiexe partijen ontstond, die de maatschappelijke functie van de mens als uitgangspunt namen? Aan de ze dwaasheid zal toch wel niemand dur ven denken. De christelijke levensbeschouwing, zo zeggen cnze bisschoppen nog eens nadrukkelijk in het bekende Mandement, vervult en doordringt ons gehele leven. En, alhoewel dit door al le eeuwen heen verkondigd werd, be gint eerst in onze eeuw duidelijker, nieuwer, zo men wil, tot de mensheid door te dringen wat deze waarheid prac tisch betekent. Het gehele leven, dat is dus ook het leven zoals het buiten de Kerk wordt ervaren: in de cantine van de fabriek, achter de revolverbank, in de bioscoopzaal, in de praktijkkamer van medicus en advocaat, in de direc tiekamers van onze ondernemingen. De verscheidenheid van de bevolking ener partij die haar werkzaamheden schoeit op levensbeschouwelijke grond slag, voert onder de huidige maatschap pelijke verhoudingen nog vanzelfspre kend tot moeilijkheden. Zowel het woord „nog" als het woord „vanzelfsprekend" plaatsen we hier zeer bewust. Het van zelfsprekende vloeit voort uit het feit van de gevolgen ener eeuwenlange be wuste scheiding tussen godsdienst en leven. Er is zo lang verkondigd, dat de Kerk goed was om iemands eeuwige zaligheid te garanderen, maar zich af zijdig diende te houden van concrete maatschappelijke aangelegenheden, dat onbewust en ongewild velen deze valse ideologie nog aanhangen. Bij het ver dwijnen van deze onjuiste opvattingen zal allengs ook het woord „nog" kun nen verdwijnen. Hoe meer we ons be wust zijn van de betekenis van het Christendom, ook voor het materiële welzijn van de mens, ook voor de ze delijke gelijkheid tussen de mensen, des te meer zal er een eendracht groei en. die uiteraard haar gevolgen heeft op .algemeen politiek en maatschappe lijk werk. Het bestaan van politieke gi oeperingen op basis van maatschappelijke functie of positie is een ontkenning van de sociale stootkracht van het christendom. In deze zin hebben we het ontwerp- program van de K.V.P. in de komende maanden critisch te bestuderen. Er mo ge dan ruimte zijn voor de zeer felle critiek, die ir. Feber dezer dagen for muleerde in de Nieuwe Eeuw, er is op de allereerste plaats ruimte voer con structieve gedachtenvorming.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 1