Marokko Geladen atmosfeer in Noord-Afrika vm Weinig hoopvolle perspectieven in Aix-les-Bains Mannetjes uit een andere wereld belegeren boerderij in Kentucky Hoe glibberig het was en hoe heet Glück auf! De 3 mijnwerkers gezond en wel weer bovengronds Roerende taferelen op de 240 meter verdieping Minstens 17 kinderen dood .7 Zonnig en zeer warm ^.an zëe^ Franse generaal in Marokko verongelukt Vreugdevol weerzien in huiselijke kring Autobusongeluk in Amerika Het weer ƒ50.000 op no. 1155 m Spontane huldiging Gezondheid: prima 'iliuf riUKKIO üefeteyou Diuj! Falcon zijden regenm. 49.75 DINSDAG 23 AUGUSTUS 1955 79ste JAARGANG No. 26378 lw^kl1ignen. 7arm' TemP' 26—28 Sr. C., 181£ g®, £0StellJke wind. Zeewatertemp. mhmÊk mmS BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severln. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTfcN I IfclAkltf- 28 cents per millimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor edvertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 50 cents per week, f2.17 per maand, f6.50 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. Laten wij niet met vuur spelen, zo luidt het opschrift van een ar tikel over Marokko in het jong ste nummer van het strijdbare Franse katholieke weekblad „Témoignage Chrétien". In dit artikel wordt de poli tiek van de regering-Faure afgekeurd omdat deze politiek de Marokkaanse extremisten in de kaar' speelt, terwijl de gematigde nationalisten erdoor af geschrikt worden. Het blad vraagt zich tenslotte af, wanneer er nu eindelijk een begin gemaakt zal worden met wat het noemt: ,,Le véritable dialogue Franco-Marocain" De halfslachtige houding van Parijs in de Marokkaanse kwestie is intussen een van de oorzaken geweest van de afschuwelijke gebeurtenissen die de afgelopen dagen in het Protectoraat hebben plaats gevonden. De ontevreden heid was ten top gestegen, en de ex tremistische nationalisten hebben een bloedbad aangericht, dat ongekende af metingen heeft aangenomen. Toen twee maanden geleden Gil bert Grandval resident-generaal van Marokko werd, kon men de toekomst aanvankelijk met enig vertrouwen te gemoet zien. Grandval begon onmiddel lijk gesprekken met vertegenwoor digers van alle politieke stromin gen in het land. Hij maakte een grondige studie van de hele situatie en vervol gens nam hij drastische maatregelen: hij stuurde enkele reactionnaire Franse onruststokers naar Frankrijk terug. Ten slotte wist hij de steun te verwerven van de gematigde nationalisten in Ma rokko. Hij diende ook een opzienbarend hervormingsplan in. Hij zag een moge lijkheid om de fout die twee jaar gele den gemaakt was, miri of meer te her stellen. De toenmalige Franse regering had Sultan Mohammed Ben 5-oussei afgezet en naar Madagascar verbannen, tot grote verontwaardiging van de Ma rokkaanse nationalisten. Sinds deze zwarte dag in de historie van het Pro tectoraat, 20 Augustus 1953, is het ver zet tegen Parijs voortdurend toegeno men. Maar Grandval heeft kort gele den de volgende oplossing aan de hand gedaan: de huidige Sultan, Sidi Moham med Ben Arafa, die nooit enig werke lijk gezag genoten heeft, zou afstand moeten doen van de troon. Er zou een regentschapsraad moeten komen en Mo hammed Ben Youssef zou de gelegenheid moeten krijgen zich in Frankrijk te ves tigen. Faure heeft wellicht wel voor dit plan gevoeld. De premier stuitte echter op hevig verzet van invloedrijke politieke machten in de Franse hoofdstad. De grootste tegenstander van het plan was de „Gaullistische" minister van Defen sie, generaal Koenig. Maar ook is er tegen de opvattingen van Grandval ge ageerd door de vroegere resident-ge neraal van Marokko, maarschalk Juin, en diens oude vriend de Pasja van Mar- fakesj. Faure zou de steun van zijn rechtse aanhangers, de „Gaullisten", de Soeren en de Onafhankelijken verloren hebben als hij het oorspronkelijke Plan- Grandval onmiddellijk ten uitvoer had laten brengen. Men kan begrip hebben voor de moei lijke positie van Faure die het voort bestaan van zijn regering misschien be dreigd zag maar men kan de weg niet bewonderen die hij tenslotte ge meend heeft te moeten inslaan. Faure gaf de huidige Sultan nog één kans. De Sultan moest trachten een represen tatieve regering te vormen en Faure heeft uiteraard zeer goed geweten dat Sidi Mohammed Ben Arafa dit niet zou kunnen. De Sultan heeft het spel braaf meegespeeld. Hij diende een lijst na men in die voor de nationalisten abso luut onaanvaardbaar was. Faure heeft met zijn manoeuvre de rechtse partij en in Frankrijk kennelijk duidelijk wil len maken dat de Sultan tenslotte toch met te handhaven zou zijn, en dat diens heengaan geen kabinetscrisis waard vvas In Aix-les-Bains is intussen gisteren een conferentie over de Marokkaanse kwestie begonnen. Die conferentie wordt bijgewoond door die ministers die zich speciaal met het probleem bezig hou den, de zogenaamde Commissie van Vijf, bestaande uit de premier en de Ministers van Buitenlandse Zaken, De fensie, Justitie en Marokkaanse en Tunesische Zaken. Ook Grandval is van partij en uit Marokko zijn voorts een g|ntal viziers die als ministers fun- genvv overgekomen, alsmede verte- strombir<3iSers van diverse politieke men uiteen" In deze besprekingen hoopt men, maalard tot een oplossing te ko- eunstig. Dg vooruitzichten zijn niet nog toe de JiCd!tiek van Parijs heeft tot tionalisten ter^ht'gd® Marokkaanse na' geboezemd, al h\£fe/mg vertrouwen in resident>ereneraa Grandval zich eenresident-generaal uitziende blik getoon^Cr^ e®n. voo£" ter diep geschokt door l vai Is ®ch' waardoor het Protectoraat vooral terdag werd geteisterd. De Xohmi- aan de moordpartijen zmie achuldlgen Worden gestraft, en de rust Zaj mSltln worden hersteld, alvorens er i£ e'®" ttieer vreedzame sfeer ooit een regeling voor het bestuur van Marokko zal kun- h e n worden getroffen. Een regeling cl ie van meer begrip zou moeten getuigen Voor de gerechtvaardigde verlangens haar emancipatie der weldenkende Ma rokkaanse inheemsen. In de 528ste Staatsloterij, vierde klas je, tweede trekking, is een prijs van T 50.000.gevallen op lot No. 1155. (Van onze weerkundige medewerker) Het zeer warme zomerweer blijft nog Voortduren. Boven een groot deel van Europa blijft de luchtdruk hoog met Zonnig en warm weer. Gistermiddag Werd in Brabant al 31 gr. C. gemeten en ook hedenmiddag is in een deel van ons land weer 30 gr. C. of meer te ver- Wachten. Al vóór het middaguur was e temperatuur in Limburg weer tot vr? 25 gr. C. opgelopen. Buien ver- chten wij nog niet, want ook boven "ns land tussen de 4000 en 8000 meter H,-°i C .bevindt zich een krachtig hoge- v kpbied, waardoor de buienkans voorlopig zeer klein blijft. Negen dorpen verwoest en reeds 1000 doden Adk-.. W,, .-ï-:,,. ,x. 1 In Marokko is het in het afgelopen weekeinde hard toegegaan en hebben beto gers getracht op bloedige wijze hun meningen kracht bij te zetten. Terwijl op het dak va-', een huis (op de voorgrond) soldaten toezien, worden de slacht offers begraven. (Telefoto) Te Aix-les-Bains in de Franse Alpen zijn gisteren de consultatieve bespre kingen. begonnen, die een comité van Franse ministers voert met vooraan staande personen uit Marokko. Het over leg heeft plaats in het luxueuze hotel Splendide, waar de Franse premier, Edgar Faure, zijn intrek heeft geno men. van Franse zijde wordt aan de besprekingen verder deelgenomen door de ministers p,nay, Schuman, Koenig en July. De Marokkaanse groep bestond gisteren voornamelijk uit „traditionalis tische caids, pasja's en andere feodale heren. De groot-vizier van Marokko (te vergelijken met de Europese eerste-mi- nister)El Mokri, leidde deze dele gatie. El Mokri is waarschijnlijk de oudste staatsman terw ereld. Hij was ai 65 jaar, toen de Fransen in 1912 Ma rokko tot hun protectoraat maakten. Op het ogenblik is hij 108. Verder was in Aix-les-Bains aanwezig de befaamde pasja van Marrakesj, EI Glaoui, die gisteravond een receptie gaf. Waarne mers zijn van mening, dat het lang niet zeker is, dat de besprekingen in Aix- les-Bains een positief resultaat zul len opleveren. Het doel is om overeen stemming te bereiken over de vorming van een representatieve Marokkaanse regering en over een politiek van her vormingen, die in overleg met die re gering zal worden geconcipieerd. De Marokkanen, die vandaag met de Franse ministers van gedachten wis selden, zijn de minimalisten. Zij willen de tegenwoordige sultan zoveel mogelijk gehandhaafd zien en opk in de her vormingen zien zjj niet veel heil. Waar schijnlijk maken zij vandaag plaats voor de maximalisten, vertegenwoordi- ker® van de nationalistische partijen, A de Istiplal en de Democratische der t ln^P.'ijkheidspartij, en enkele min- Bekkn-ad'tiona''s('sche pasja's zoals Si willen 1'.,^?wezen PasJa van Sefroe. Zij ten en «uiaP Moelay ben Arafa afzet- de Sheri r;i ol,aramed ben Voessef op of desnoods "een4™0" teruBker.en stellen. Ook znü regentschapsraad ïn- drastische herv "J voorstanders van lijk, zo niet onSmk'Za' T®'" uiteenlopende groenërwJ"Jn T „d®Z® te verenigen. En hnvi 5®n m elkaar de besprekingen °n °T voortgezette dreiging va» ?8 -e Noord-Afrika zelf. Het aantal ^a®" Algiers en Marokko bedraagt reeds "du zend en nog steeds worden van geweld gepleegd er daden Het Franse opperbevel heeft meese deeld, dat negen dorpen, z.g. mechtl's in Algiers door Franse troepen met de grond gelijk zijn gemaakt. Het was vast komen te staan, dat zich in deze dorpen Algerijnse terroristen schuil hielden, die mede verantwoordelijk zijn voor de da den van terreur, die Zaterdag hebben geleid tot de dood van zeker 521 op standelingen en 110 Franse burgers en militairen. Voor tot de vernietiging van de dorpen werd overgegaan, is aan de vrouwen en kinderen de gelegenheid ge geven zich in veiligheid te stellen. De Franse autoriteiten omschrijven de ge vechten in Algiers als een mislukte opstand. De commandant van de Franse troe pen in Marokko, de 60-jarige generaal Francis Raymond Duvai, is op een in- spectievlucht boven het betreffende ge bied verongelukt. De pipercub, waarin hg gezeten was en die bestuurd werd door zijn adjudant Chabrol, stortte neer in de buurt van Kasba-Tadla. De gene raal en zijn adjudant hebben daarbij de dood gevonden. Over de oorzaak van het ongeluk tast men in het duister. Vliegtuigen van de Franse luchtmacht bestoken voortdurend de schuilplaatsen van de Zaian-Berbers, die zich in het ontoegankelijke bergland hebben terug getrokken. Ook tal van Marokkaanse stedelingen, die een rol hebben gespeeld bij de terreur-daden, hebben zich der waarts begeven. Pantserwagens van het Vreemdelingenlegioen rijden schietend door de gevaarlijkste gebieden. Resident-generaal Grandval zal de be sprekingen in Aix-les-Bains niet bijwo nen, zolang de toestand ernstig blijft. Hij heeft verzocht om militaire ver sterkingen uit Frankrijk en Tunis. In Meknes hebben 400 blanken een strijd groep gevormd om bun gezinnen tegen mogelijke aanvallen te beschermen. Ze. zijn er weer, de kleine man netjes van andere planeten met hun ruimteschepen. Na le wetenschappelijke conferentie over ruimtevaart in Kopenhagen, waar geen woord werd gesproken üver vliegende schotels en dito si garen, snakte de wereld weer naar ;en minder geleerd, maar sappiger Herhaal over andere planeten. Wel, een boerengezin op een farm m Kentucky weet daar nu ruim schoots over te vertellen. Zij zijn selfs door mannetjes van een an dere planeet belegerd. De nachtmerrie van de familie Sutton luidt als volgt: Zondag avond om ongeveer half acht 's avonds begaf Bill Taylor, een familielid, dat een bezoek aan de Sutton's bracht, zich naar een bron, vlak bij de farm. Hij kwam even later terugrennen en begon opge wonden te vertellen over „een ruimteschip", dat in een weiland vlak bij de farm lag. Nauwelijks was hij uitgesproken, of „een klein, groen mannetje" na derde de boerderij. Het wezen verspreidde van binnen uit een flauw, fosforiserend groen licht, was ongeveer 90 cm. groot en had volgens de beste tradities Van Grimm „ogen zo groot als theescho teltjes, die ongeveer 15 cm. uiteen stonden". De Sutton's, die een en ander nauwkeurig hadden gadege slagen, voegden er volledigheids halve nog bij, dat het ventje met klauwachtige handen uitgerust was. Op ongeveer anderhalve meter van de woning gekomen stopte het ventje en keek op zijn gemak rond. Toen echter de Sutton's een jacht geweer afschoten, zette de vreem de bezoeker het op een lopen. Even later keerde het waarschijn lijk door nieuwsgierigheid geprik kelde kereltje terug. Er wachtte de bezoeker uit verre oorden een ongastvrij onthaal, want pa Sutton vuurde nu een schot hagel op hem af en rende het veld in. Het groene wezen viel neer, maar stond even later weer op. Na korte 'tijd keerde hij met een groepje soortgenoten allen groen oplichtend in het avondlijk duister naar de farm terug. De mannetjes klommen in de bomen en op het dak van het huis. Na ongeveer drie uur belegerd te zijn, zagen de Sutton's hun kans schoon en wisten hun auto te be reiken, waarmee zij zo snel mo gelijk naar de sheriff in Hopkins- ville reden. Tezamen met Deputy (plaatsver vangende sheriff), George Batts en twee militairen keerden de Sutton's terug. Een onderzoek werd inge steld, maar dit bracht niets aan het licht. De Sutton's beweerden vandaag echter, dat de mannetjes er na het vertrek van de militairen nog steeds waren. „Dezen hebben niets kunnen vinden, omdat zij met sterke zak lantaarns en autolampen werkten. Die wezens zijn alleen in het don ker te zien", aldus Sutton. Zijn vrouw was doodsbenauwd, dat de vreemde bezoekers van nacht weer zouden terug komen. Maar zij zullen dan beslist niet al leen zijn, want van de honderden nieuwsgierigen, die zich vandaag op het erf van de Sutton's ver drongen, waren er tientallen vast besloten, om vanavond terug te keren in de hoop de fosformanne- tjes met eigen ogen te zien. Geen van de volwassenen heeft die avond een druppel gedronken, zo verklaarde de politie.... Terwijl tienduizenden puffende Nederlanders en vreemde lingen dit weekeinde naar het koele water van de zee sneldenwerd het daar de kwallen blijkbaar te benauwd. Me't hele legers tegelijk spoelden de zogenaamde blauwe, gelukkig echter ongevaarlijke glibberbeestcn op de stran den aan. Zij werden voor de menigten van badgasten een ware plaag, ofschoon zulks opa geen zorg was. Kwallen of geen kwallen, frisse voeten zou hij hebben! ~r~> i „Glück auf", juichte Maandagmiddag om precies 4.18 uur de 34-jarige houwer Hub Bertram uit de Gracht-Spekholzerheide, toen hij als eerste van de ingesloten mijnwerkers van de Willem Sophia-mijn te Spekholzerheide- Kerkrade door het geboorde reddingsgat naar beneden kwam glijden. Glück auf, riepen al even enthousiast de directeur van de Willem Sophia-mijn, dr. ir. P. Wintgens, de inspecteur-generaal van de mijnen ir. P. de Haart en alle leden van de Duitse en Nederlandse reddingsploegen. Als één man vlogen allen op de eerst bevrijde toe. Geestdriftig schudde Hub zijn bevrijders de hand, speciaal de bekwame Duitse boormeester Fritz Knippschild. Van louter vreugde omhelsden beide mannen elkaar. Kort daarop herhaalden zich dezelfde taferelen nog twee maal, toen ook houwer Piet Schoormans uit Bleyerheide (32 jaar) om 4.23 uur en post- houwer Hubert Bertram uit Nyswiller (34 jaar) om 4.28 uur de glijvlucht langs het 36 meter lange kabeltouw hadden afgelegd. Tussen al de aanwezi gen op de 240 meter verdieping zocht de laatst geredde eerst zijn broer, op zichter Wiel Bertram, die vier dagen lang practisch onafgebroken de red dingswerkzaamheden heeft geleid. Het was een groot, ontroerend en indrukwekkend moment, zo zei ons ooggetuige ir. G. J. Bakker, chef van het ondergrondse bedrijf van de Wil- De geredde mijnwerkers wer den, eenmaal bevrijd, met de boormeester, die het reddings werk leidde, op de schouders van hun collega's genomen. Links boven de ene Bertram daarnaast de boormeester ir. Grimberg, de heer Schoormans en helemaal rechts de andere Bertram. Nabij Spring City in de Ameri kaanse staat Tennessee is gisteren een bus met schoolkinderen, tussen zes en twaalf jaar, door een goederentrein aangereden en omgekanteld. Ten min ste zeventien kinden kwamen om het leven. De rest der veertig kinderen werd gewond. De chauffeur was vrij wel ongedeerd. (Reuter, A.F.P.) yviy -my»*-»»-' Gistermiddag om half vijf zijn de drie mijnwerkers, die vier volle dagen ingesloten hebben gezeten op de 217 meter verdieping van de Willem Sophia- mijn, bevrijd. Tegen drie uur was het laatste boorgat gereed gekomen en in een recordtijd van anderhalf uur werden de drie mannen naar het daglicht teruggevoerd. De mannen verkeerden in uitstekende toestand en zijn een uur later naar hun woningen gebracht. De foto toont de drie mijnwerkers, met temidden van de beide Bertrams de heer Schoormans, lem Sophia. Uitgelaten van vreugde sprongen daar geredden en redders rond. Bekomen van de eerste vreugde kwamen de tongen los. Over en weer woorden van dank, veel dank, maar ook geestige opmerkingen. Ieder der geredden had zijn eigen geestigheidje. „Voor jullie heb ik het natte boor gat droog gemaakt", voegde houwer Hub Bertram zijn twee collega's toe en tot de aanwezigen zei hij lachend: „Ik heb een baard die goed zou zijn voor de Tegelse Passiespelen". De neef van deze geredde, posthou- wer Hubert Bertram, die evenals een scheepskapitein het laatst de onheils- plek mocht verlaten, zat boordevol hu mor. ..Ze hebben ons goed verzorgd od de 217 meter verdieping", lachte hij. „Ik ben tijdens mijn vierdaagse ge vangenschap heus dikker geworden Wandelend naar de schacht informeerde hij bij zijn baas, bedrijfsingenieur Bak ker, of hij het eerst naar boven mocht, daarbij triomfantelijk zwaaiend met een bon die hem Donderdag het recht had gegeven was er geen instorting geweest om de mijn op een ver vroegd tijdstip te verlaten. Collegiaal gunde hij thans het recht om naar boven te gaan aan alle geredden en redders tegelijk. Het sein voor de tocht per liftkooi naar het daglicht werd om 4.36 uur gegeven. Bij aankomst op het boven gronds bedrijf zagen de drie kranige mijnwerkers de schachtopening ver sperd door tientallen personeelsleden, met aan het hoofd adjunct-directeur W. Smeets. Weer jubelende Glück aufs en juichende hoera's. Even later daver de daarvan ook de loonhaL Daar ver gaten persfotografen en cineasten zelfs even hun werk. Samen met de inmid dels aangegroeide menigte sloegen zij aan het juichen. Om er tóch een glimp van op te van gen was mevr. A. Scboormans-Schult- eis op een dak gekropen, van waaraf zij een en ander kon volgen. De eer ste ontmoeting met haar man volgde pas één uur later, toen Piet Schoor mans fris gewassen en geschoren het badlokaal verliet. Intussen reed adjunct- directeur Smeets met zijn auto voor om daarmee houwer Piet Schoormans en diens vrouw in snel tempo naar de Kokelestraat nr. 54 te Bleyerheide te rijden. Voor Piet evenwel de korte rit van de mijn naar huis had gemaakt juich van honderden kompels en be langstellende bewoners van Spekholzer- heide in ontvangst nemen. De directeur van de mijn dr. ir. P. Wintgens, die persoonlijk posthouwer Hubert Bertram met diens vrouw en twee kinderen naar huis reed, was bij zonder toegeeflijk voor het publiek. Hij gunde de wachtenden immers roy aal de gelegenheid om de auto even te bestormen, de portieren ervan open te rukken en posthouwer Bertram spon taan met bloemen te verwelkomen, Eenzelfde ovationele ontvangst bereidde de saamgestroomde menigte ook hou wer Hub Bertram van de Gracht, die door ir. G. J. Bakker per auto naar huis werd gebracht. Thuis wachtte de geredden opnieuw een feestelijk wel kom. Onder grote hilariteit bekende Piet Schoormans dat zijn schouderbreedte van 52 cm eigenlijk oorzaak is geweest dat zijn kameraden één dag later zijn bevrijd. „Het boorgat van 40 cm., waar ik best doorheen had gedurfd, was echt te klein", aldus houwer Piet. „Ik had me beslist dubbel moeten vouwen". Familie Bertram te Nyswiller kreeg van posthouwer Hubert de raad: „Ga ook eens vier dagen ondergronds. Zo'n verblijf is beslist gezond. Verkouden ging ik Donderdag naar de mijn, ge nezen ben ik er thans vandaan geko men". Hoe gekscherend ook, toch school in dit gezegde wel een kern van waarheid, aangezien mijnarts J. N. Meesters na de medische keuring te vreden kon vaststellen: „De geredden zijn prima gezond. Een tijdje vacantia en ze zijn weer geheel de ouden". Va- cantie vieren kunnen de geredden in tussen, zo heeft de mijndirectie beslo ten, een week lang. Omtrent een even tuele extra uitkering is door de direc tie van de Willem Sophia mijn nog geen beslissing genomen. Sneller dan men had durven denken wisten de Duitsers de 37.5 meter dikke laag tussen de 217 meter en de 240 meter verdieping te doorboren en later het 40 cm. grote boorgat tot 60 cm. te verwijden. Dit laatste werk was klaar om 2.43 uur Maandagmiddag. Daarna moesten de 24 boorstangen worden ver wijderd. Hiervoor was een tijdsduur ge raamd van pl.m. drie uur. In nog geen uur werd dit werk tenslotte voltooid. Iedereen hielp mee om de bevrijding zo snel mogelijk te doen geschieden. Per torpedo werden in een minimum van tijd nieuwe koplampen en een helpkabel naar boven vervoerd. Dit touw bevestigden de drie ingeslotenen op de 217 meter verdieping en even later gleden z(f erlangs naar beneden, de vrjjheid tegemoet. Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A DAM TEL. 717162 (Tot Woensdagavond) Droog, overwegend zonnig en warm weer met dezelfde of iets la gere temperaturen. Zwakke tot ma tige wind in hoofdzaak tussen Noord en Oost. Zon: 5.39-19.50. Maan: 13.44-22.01.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 1