Nieuwe taken van
de K.A.B. in de
woningbouw
Moeder des
V aderlands
VenkcJe.
Oprichting genootschap
tuinbouwwetenschap
LEXINGTON
Grote Vier herhalen
Geneefse voorstellen
arabesku
Vriend van Grotius
I
mm
„Hoogbouw biedt geen oplossing
en is bovendien duur"
Oude vrouw door
gasverstikking
om het leven
gekomen
Twee jongens in
zee verdronken
Kind door auto
gedood
Suggestie van minister Mansholt
op internationaal congres
Pluk de dag...
en neem het er van met
Ontwapeningscommissie in N. York
VN. subcommissie voor ontwapening
gepresideerd door de Rus Sobolov
IN PURPER
Vliegtuig stijgt op
zonder piloot
J
JINSDAG 30 AUGUSTUS 1955
PAGINA
Studiedagen te Voorhout gesloten
Nederlandse zeeman in
Denemarken verdronken
Order voor
Schelde'
,De
DiR. A. VAN SCHELVEN
OVERLEDEN
door W.H. VANEEMLANDT
MINDER SNELLE
BROMFIETSEN
Dr .Jos. M.Vandervelden
„Ik ben een voorstander van woning
bouwverenigingen, gebonden aan de
K.A.B. De K.A.B. is met haar stands-
organisatorische taak de betrouwbare,
maar ook de enig juiste achtergrond
voor de arbeiderswoningbouwVerenigin-
?en. De leden van de K.A.B. zullen dus
het lidmaatschap der vereniging moe
ten kunnen verwerven en mede het be
leid bepalen. Andere katholieken, en in
bijzondere gevallen ook niet-katholie-
ken, moeten bewoner kunnen worden.
Doch hun moeten niet de rechten, ver
bonden aan het lidmaatschap, worden
Verleend. Alleen leden van de K.A.B.
(Vervolg van pag. l)
«ng. Tot het einde kwam der be
zetting.
Een volkomen uitgeput volk ver
welkomde Haar op Nederlandse bo
dem met onbeschrijfelijke vreugde.
Koningin Wilhelmina, Moeder van
het Verzet, werd de Moeder des Va
derlands. Maar nóg was de oorlog
in het Verre Oosten, waar de Jap-
Pen °"'L°yerVfese gebied bezet hiel-
bfiden h 3- °°k V00r deze ge-
hres pp^l 3 in de oorl°g °P de
r,j. "gestaan. In December 1942 hield
J aie gedenkwaardige rede, waarin
net vooruitziende blik rekening
hield met een veranderde situatie in
de toekomst. ,,Ik ben overtuigd," al
dus sprak Zij, „dat het Rijk na de
oorlog zal worden opgebouwd op de
hechte gron^ lag van volledig deel
genootschap, die de voltooiing zal
t itekcnen van hetgeen zich in het
verleden heeft ontwikkeld." Helaas is
ha de capitulatie van Japan de ont
wikkeling anders gegaan dan velen
gewenst en voorzien hadden.
T°ifl" er weer enige orde in ons
heen e«SC£apfn was ging Zij
troon teneLroe^anafS/aL de
Koningin Juliana. Wie herinnert zfch
met de schok van ontroering 2
door ons volk ging, toen Zij öp
Mei 1948 Haar troonsafstand aankon
digde. Zij ging heen na een regering
van vijftig jaar. Zij spoorde Haar volk
tot het laatst toe aan tot eendracht,
niet zonder reden, want de eendracht
van het volk, samengesmeed door
het verzet tijdens de oorlog, was
spoedig minder hecht geworden. In
sommige opzichten begrijpelijk, nu
de band van het verzet gebroken
was. „Toont opgewassen te zijn te
gen de grote tijd, waarin wij leven,
niet een wijde blik voor het wereld
gebeuren en met begrip voor het we
zenlijke, waar het voor ons allen om
gaat", aldus sprak Zij. Enigs maan
den later uitte het Nederlandse volk
bij Haar gouden jubileum zijn dank
baarheid met onbeschrijfelijk en
thousiasme voor al hetgeen Zij voor
Haar volk gedaan had. Een groots
tijdperk werd afgesloten. Een nieuw
tijdperk begon onder de regering van
Haar dochter, Koningin Juliana. „Ik
zelf en allen," aldus sprak Konin
gin Juliana tijdens de plechtige in
huldiging, „hadden altijd het gevoel,
dat Gij er waart als een rots. Toen
de stormen kwamen merkte men dat
pas goed." Zo was Haar leven tijdens
Haar regering over ons volk werke
lijk geweest: als een rots.
Morgen herdenkt Zij in alle stilte
Haar vijf en zeventigste verjaardag.
Vol dankbaarheid wensen wij Haar
geluk op deze gedenkwaardige dag
en wensen Haar toe, dat God Haar
bog vele jaren voor de Koninklijke
Familie en het hele Nederlandse
V'olk moge sparen. Wij wensen haar
toe, dat Zij nog moge zien, dat de
volkeren, die tijdens Haar regering
elkander in twee wereldoorlogen op
leven en dood hebben bestreden, ein
delijk een werkelijke wereldvrede
zullen weten te bevestigen. Dat zij
bioge aanscx mwen, dat in een nieuw
tijdperk, waarin de mens natuur
krachten heeft ontketend, welke hij
nu nog nauwelijks kan beheersen, uit
zucht naar zelfbehoud een vrede zal
geboren worden, die de wereld van
deze eeuw nog niet gekend heeft.
mogen candidaat zjjn voor het bestuurs
lidmaatschap." Aldus de heer J. W.
V. d. Akker, tweede voorzitter van de
Ned. Kath. Arbeidersbeweging en oud
voorzitter van de Haarlemse K.A.B.,
over de taken van de K.A.B. in de
woningbouwsector.
De heer Van den Akker was Maan
dagmorgen de laatste inleider van de
studiedagen van de K.A.B. in het bis
dom Haarlem, welke van Zaterdag tot
en met Maandag gehouden zijn in de
Bisschoppelijke Nijverheidsschool te
Voorhout. Ook Haarlems bisschop gaf
door zijn aanwezigheid op de laatste
dag blijk van belangstelling voor de
nieuwe taken, die de K.A.B. in zijn bis
dom zich heeft opgelegd. Op de studie
dagen werd het onderwerp behandeld,
hoe een begin te maken met de wel
zijnsplanning in de „Randstad Holland".
De heer Van den Akker zei voorts,
dat het redelijk is, wanneer de arbei
ders een zesde van hun inkomen af
staan voor huishuur. Vóór de oorlog be
droeg dit één/zevende tot één/achtste.
Sprekend over de huidige woningbouw
was hij van oordeel, dat de vier-kamer-
woningen niet slechts voor het gezins
leven de beste woningen waren, doch
dat de bouwprijs van deze woningen in
verhouding geenszins hoger ligt dan de
naoorlogse twee-kamerwoningen. Voor
grote gezinnen moeten vijf- en zeska-
me'-woningen gebouwd worden, in ver
houding van een op vijf met de wo
ningbouw.
Hoogbouw biedt geen uitkomst voor
de woningnood, omdat deze bouwwij
ze over een verloop van tien tot twin
tig jaar slechts één/honderdste aan
cultuurgrond bespaart en bovendien
zoveel kostbaarder is dan normale
étagebouw. Bij de vorming van buurt
gemeenschappen, nu de parochieband
aan het verdwijnen is, kunnen de ka
tholieken zeer goed helpen, maar zij
moeten slechts als eenheid de sa
menwerking met anderen zoeken,
wanneer de levensbeschouwing in het
geding komt.
Mgr. Huibers, die welkom werd ge
heten door de bondsvoorzitter, de heer
j A Kortink, onderstreepte het be
In het paleis te Carthago van de Bey
van Tunis heeft de ondertekening plaats
gehad van de conventies, waarbij Frank
rijk aan Tunis een zekere mate van
zelfbestuur verleent. Men ziet hier, hoe
de Bey, Sidi Lamine Pasja, zijn hand
tekening onder het document plaatst,
f ,o de achtergrond de Franse resident-
generaal in Tunis, generaal Pierre Boyer
de la Tour (blootshoofds).
Advertentie
CHOCOLADE...
PASTILLES
De 24-jarige zeeman Idema uit Gro
ningen is in de haven van Naestved
b\j Kopenhagen verdronken. Met twee
andere zeelieden was hij bezig hun schip,
het ms. „Madjoe" uit Veendam, aan
de buitenkant te verven. Plotseling brak
een touw en twee van hen vielen in het
water. Idema zonk direct en werd eerst
drie uur later gevonden. Alle pogingen
de levensgeesten weer op te wekken,
waren vruchteloos.
Te Appingedam is de 81 jarige me
vrouw Cuperus door gasverstikking om
het leven gekomen. Artsen trachten het
leven van haar 92-jarige echtgenoot, H.
Cuperus, te redden.
Toen een dochter van het echtpaar
op haar bellen geen gehoor had gekre
gen, werd een deur van de woning ge
forceerd. Men vond het bejaarde echt
paar op bed liggen. In de keuken bleek
een gasslang te zijn losgeraakt.
Maandagmiddag zijn twee jongens ver
dronken bij het zwemmen in zee, resp.
in Scheveningen en Kijkduin. Omstreeks
kwart voor vier zag men ter hoogte
van het Kurhaus een jongen die in
zee stond vallen en snel wegdrijven.
Zwemmend en met de tomboot werden
reddingspogingen ondernomen, maar men
heeft de jongen niet kunnen vinden.
Wèl werden later zijn kleren op het
strand aangetroffen. Deze bleken van de
13-jarige J. J. H. V. uit Zeist te zijn.
Omstreeks vier uur kwamen in zee
bij Kijkduin drie jongens in moeilijk
heden te verkeren. Eén van hen wist
men er uit te halen, een tweede kon
zichzelf redden. De derde, de 13-jarige
S. P. uit Den Haag, kc men echter
niet meer vinden. Ruim een uur later
werd zijn stoffelijk overschot drijvend
aangetroffen. Het is naar het ziekenhuis
Zuidwal te Den Haag overgebracht.
Op de Flamingoweg te Apeldoorn is
Maandagmiddag de tweejarige Dirk
Huyer onder een auto van de gemeen
tereiniging terecht gekomen en zwaar
gewond. Het kind werd onmiddellijk
naar het St. Liduinaziekenhuis overge
bracht en overleed kort na aankomst
aldaar. Het ongeluk gebeurde doordat
het jongetje spelenderwijs plotseling de
weg overstak.
Naar wij vernemen heeft de Koninklij-
ek Maatschappij „De Schelde" te Vlis-
singen van de Nederlandse Norness
Scheepvaartmaatschappij te Amster
dam opdracht ontvangen voor de bouw
van een 24.600 ton metende tanker die
eind April 1958 opgeleverd zal wor
den.
In zjjn openingstoespraak tot de bijna
negenhonderd deelnemers ftit ruim zestig
landen aan het veertiende internationale
tuinbouwcongres te Scheveningen. sug
gereerde ministers S. L. Mansholt de
oprichting van een secretariaat ten be
hoeve van een te vormen internatio
naal genootschap voor tuinbouwweten
schap, aan welke organisatie de Neder
landse regering gastvrijheid wil verle
nen. De minister zei onder meer, dat de
wenselijkheid van een dergelijk ge
nootschap naar voren kwam tijdens een
vergadering van de commissie voor land
bouwonderzoek van de voedsel- en
landbouwraad (FAO) der Verenigde
Naties, welke eveneens in Nederland is
gehouden.
Het is nodig, aldus minister Mansholt,
internationale werkgroepen voor land
en tuinbouwkundig onderzoek te vor
men, ter bespreking van urgente onder
werpen. Voorts dient op grotere schaal
dan tot dusver uitwisseling van onder
zoekers plaats te vinden. Hiertoe is een
onafhankelijke internationale organisatie
onontbeerlijk. Deze zou de uitwisseling
der deskundigen bevorderen en onder
werpen voor onderzoekingen kunnen
aanbevelen en coördineren.
lans?'van de huidige structuurverande- Eeun internationaal genootschap voor
in de .Randstad Holland" en tuinb°uwwetenschap zou, ook tussen de
prels het streven van de K.A B. haar
koers te veranderen en aan te sturen
op nieuwe aan de tijd aanf®Pas3e *a"
ken, ingegeven door de gedachte, dat
wij geen beroep meer kunnen doen op
het verleden.
Hij waarschuwde evenwel tegen een
al tè exclusieve en in zich zeil opge-
sloten houding, vooral ten aanzien van
le levensscholen.
De bisschop wees op het belang van
het milieuwerk. In de Credo-Pugnoclubs,
zo zei hij, ligt de verhouding tussen
geloof en strijd vaak niet geheel juist.
congressen in, de contacten tussen on
derzoekers op tuinbouwgebied in de ge
hele wereld kunnen verstevigen. Aan
dit denkbeeld wordt, aldus de minister,
nieuwe actualiteit verleend door de re
sultaten van de Geneefse conferentie
over de kernenergie. De conclusies dezer
conferentie bleken ook voor de land
bouw en dus mede voor de tuinbouw
val} groot gewicht. Zij zouden in het
wetenschappelijk onderzoek betrokken
moeten worden en hiervoor mogelijk
van ver-strekkende betekenis kunnen
zijn.
Dit congres, zo zei minister Mansholt,
zou een zeer nuttige en belangrijke daad
verrichten, indien het kon besluiten
een internationaal orgaan te creëren
voor de bevordering en de coördinatie
van het tuinbouwonderzoek. In het eer
ste stadium zou zulk een orgaan het
meest ten goede komen aan de tuinbouw
in de landen, die op dit gebied reeds
enigermate gevorderd zijn. Op lange
termijn echter zou het een belangrijke
bijdrage kunnen leveren aan het grote
werk van kennisoverdracht aan econo
misch en dus ook op het gebied van
de tuinbouw onderontwikkelde lan
den.
Stellig zou een dergelijk orgaan zich
niet afzijdig mogen houden van het
vele werk, dat reeds door bestaande in
ternationale organisaties op land- en
tuinbouwkundig gebied wordt verricht.
De minister noemde in dit verband in
het bijzonder de FOA, de voedsel- en
landbouworganisatie der Verenigde
Naties, die meer en meer het centrale
coördinatiepunt is geworden voor alle
internationale agrarische activiteiten.
Prof. dr. S. J. Wellensiek uit Wage-
ningen, die het tuinbouwcongres presi
deert, ondersteunde in zijn welkomst,
toespraak de suggestie van minister
Mansholt. De groei der congressen,
welke sedert 1864 worden gehouden,
de steeds groter verweving van we
tenschap en onderzoek op internatio
naal niveau, rechtvaardigen dit plan.
Dr, Frank P. Cullinan, hoofd van de
afdeling tuinbouwkundig onderzoek van
het departement van Landbouw van de
Verenigde Staten, sprak vervolgens over
de nieuwe aspecten van het tuinbouw
kundig onderzoek in de Verenigde Sta
ten. Vatten wij deze samen, dan kan
worden gezegd, aldus spr. dat zij de
mensheid dichter brengen bij de door
de ganse historie gekoesterde droom
van bevrijding van ellende en honger.
Advertentie
AMERICA'S BEST TOBACCOS
De subcommissie voor ontwapening
van de Verenigde Naties, bestaande
uit vertegenwoordigers van de V.S., En
geland, Rusland, Frankrijk en Canada,
is gisteren te New York bijeengekomen
ter bespreking van het probleem van
een ontwapening over de gehele wereld.
Tevoren hadden de vertegenwoordigers
van de Westelijke Grote Drie en Canada
opnieuw onderling overleg gepleegd
over de te volgen strategie. Eerder nog
had de Britse minister van Staat, An
thony Nutting, een gesprek van 'n half
uur gehad met de Russische gedelegeer
de bU de subcommissie, Arkady A. So
bolov. De subcommissie kwam bijeen
onder voorzitterschap van Sobolov. Het
voorzitterschap zal bij toerbeurt door de
gedelegeerden van de verschillende
deelnemende landen worden vervuld.
Als formeel voorstel is aan de bij
eenkomst voorgelegd het plan van
president Eisenhower voor het uitwis
selen van militaire gegevens met de
Sovjet-Unie en het toestaan van waar
nemingen vanuit de lucht boven el
kanders grondgebied. Dit voorstel
werd voor het eerst door president
Eisenhower aan Rusland gedaan op
de recente topconferentie van de Gro
te Vier te Genève. De Russische gede
legeerde, Sobolov, verzocht de andere
gedelegeerden de standpunten van
hun landen te geven inzake de Rus
sische ontwapeningsvoorstellen, die op
10 Mei dit jaar te Londen werden in
gediend en op 23 Juli door premier
Boelganin op de conferentie te Genève
werden herhaald. Deze voorstellen
voorzien in grote trekken in algehele
afschaffing van het gebruik en de pro
ductie van nuclaire wapens, vastge
stelde niveaux voor de strijdkrachten
der grote mogendheden en het ver
maarde inspectiesysteem dat het Wes
ten onvoldoende acht.
„Naar de mening van de Sovjet-re
gering bestaat de voornaamste taak bij
De chirurg-uroloog dr. Aart van
Schelven is, naar eerst thans wordt
bericht, op 21 Augustus in Carano, in
Italië, overleden. Zaterdag j.l. is zijn
stoffelijk overschot in alle stilte in zijn
geboorteplaats Dieren ter aarde be
steld. Hij was 68 jaar.
Dokter van Schelven heeft in 1935
en 1936 met een Nederlandse Rode-
Kruis-ambulance in Abessinië gewerkt.
Vooral daardoor is zijn naam in den
lande bekend geworden. Over zijn be
levenissen publiceerde hij een boek
„Tussen bommen en rovers".
Dr. van Schelven heeft vele jaren
in Indië gewerkt en heeft vijf jaar als
chirurg op Curasao gepraktizeerd. Toen
hij in 1935 daar vandaan was terugge
keerd heeft hij zich in Velp gevestigd.
In Abessinië heeft hij een schot door
de long gekregen en is enige tijd ver
mist geweest. Voor zijn werk is hem
het Kruis van verdienste met gesp van
het Rode Kruis toegekend. Keizer
Haile Selassie schonk hem het Offi
cierskruis der H. Drieëenheid van
Ethiopië.
Ik dacht toch, dat het veel langer moest zijnvolkje zo door en door kende, trok hij zonder ver-
vergist U je niet?" dere harde woorden of waarschuwingen zjjn jasje
Van Houthem gaf de hoofdagent een knikje. De-
ze verhief zich in volle omvang van zjjn zitplaats,
voelde demonstratief in de achterzak naar de boeien
67
en wachtte de verdere bevelen van de chef met
een effen gezicht af. Ook de commissaris was opge
staan. Hij nam zijn jas van de kapstok en begon
deze aan te trekken. Telsinger had deze voorberei
dingen wantrouwig bezien. Volkomen vertrouwd met
de procedure, die de politie kon toepassen om on-
willige getuigen in de gelegenheid te stellen in rus-
iiSnta'hpS® de commissaris!" De groe- «ge afzondering hun geheugen op te frissen, be-
zelige handen beefden en de benige adamsappel boven greep Ouwe Arie zeer wel, dat Van Houthem, in
het open overhemd danste verschrikt op en neer. de onderwereld bekend om de zekerheid, waarmee
aw ni,et dat ik Uw gedachten kan hij knollen van citroenen wist te onderscheiden,
lezen! Ouwe Arie stootte een kort hinnikend ge- op het punt stond her.i voor enige tijd te laten
lach uit, maar ae loerende blik naar zijn ondervra- insluiten. Of zijn ondervrager iets wist was Tel-
ger maakte aannemelijk, dat deze vrolijkheid hem singer niet duidelijk. Maar met iemand als deze
niet uit het hart Kwam. ervaren commissaris kon je geen risico's nemen en
„Wanneer heb je de Bonzer voor het laatst ge- overigens Arie kwam tot een besluit konden
ze hem niets maken. Hij had niets op zijn kerf
stok
„Gaat U toch weer zitten, meneer de commissaris!
Ja, nu U het zegtU hebt gelijkHet zal zowat
een maand geleden zijn geweest, dat ik de Bonzer
voor het laatst heb gezien
„Kijk eens, Telsinger! Je wordt hier gehoord in
een moordzaak. Als je weigert behoorlijk op mijn
vragen te antwoorden, dan zet ik je vast tot je
geheugen is opgefrist. Begrepen? Wat zal het zijn?
sproken?'
„De Bonzer?...... De Bonzer? is dat niet die dik
ke man met zo n scheve neus? Uit de buurt van
de Haarlemmerdijk? Bedoelt U die?"
De gemoedelijkheid, waarmee Van Houthem ge
woon was zijn getuigen te ondervragen was ver te
zoeken; zijn harde, doorborende ogen bleven strak
en onbewogen Ouwe Arie opnemen.
„Ik geloof," zei hij zacht, „dat je het er op aan
stuurt een tijdje bij n)U te blijven logeren, niet?"
Telsinger wreef zijn gekromde vingers over el- Praten of de cel in?
_1_ t?!4 rmA a r>Vit£»n 7lin ViartrTrv« j n-:- j
kaar, als gaf Hij in gedachten zijn handen de was
beurt, die zij in lang niet hadden gehad.
„Wacht eens even.... De Bonzer.... Nee, die heb
ik al in geen maanden gezien. LangerHet
zal omtrent Sint Nicolaas zijn geweest.
„Wat heb je een maand geleden met hem be
sproken?" Het was bluf, maar Van Houthem had
niet voor niets een mensenleven lang met de Am
sterdamse onderwereld intiem te maken gehad. Hoe
zeer Telsinger op zijn hoede mocht zijn, hij had
Drie paar onaandoenlijke politieogen volgden de
loop van de zweetdruppels, die ongehinderd langs
de slapen van de getuige een weg naar omlaag
zochten.
De hoofdagent, die het spelletje kende, maakte
een ongeduldige beweging en deed een paar stap
pen in de richting van Ouwe Arie. Deze haalde met
een mismoedig gebaar de schouders op, stak prui
lend een onderlip vooruit en mompelde;
,Goed dan, meneer de commissaris. Waarom zou
niet kunnen verhinderen, dat zijn handen een on- ik niet eerlijk op Uw vragen antwoorden? Zeg nou
deelbaar moment de wasbewegingen staakten en zijn zelf! Maar U overviel mij zo ineens met die Bon
oogleden zich samentrokken. De commissaris was zerMijn geheugen is ook niet meer wat het
nu zeker van zijn zaak. was
.,'n Maand, zegt U? Gut, gut, waar blijft die tijd.... Van Houthem had gewonnen en omdat hij zijn
weer uit. Hij ging zitten en zei tot de hoofdagent:
„Wacht jij maar zo lang op de gang, Dirk. Maar
blijf in de buurt."
Met een laatste hongerige blik in de richting
van Ouwe Arie, wendde de hoofdagent zich af en
vertrok, duidelijk onvoldaan over deze makke af
loop. Toen de deur zich achter hem gesloten had,
zei Van Houthem als terloops, terwijl hij zijn pijp
stopte:
„Vertel het maar, TelsingerAlles!"
Ouwe Arie, wie het duidelijk was, dat verdere
komedie overbodige verspilling van energie beteken
de, ontdeed zich van zijn tijdelijk aangenomen uiter
lijk van hulpeloos oud man, die door de dienders werd
gemaltraiteerd, schoof achteruit in zijn stoel en
ging wat gemakkelijker zitten. De slappe spieren
van zjjn gezicht verstrakten en de wenkbrauwen wer
den weer in positie gebracht, waarin zij de ogen
verborgen achter een ruige haarsluier. De openhan
gende mond werd een smalle streep en de don
kere ogen vonkten weer actief. Zienderogen ging
de bezoeker van een weifelende oude stakkerd in een
geslepen zestigjarige over. Toen het laatste spoor
van de camouflage was afgelegd, hief hij het hoofd
op en keek zijn ondervrager scherp aan.
„Kan ik hier buiten blijven?" vroeg hij bits.
Van Houthem haalde de schouders op.
„Als je niets strafbaars hebt gedaan wel."
„Zit er voor mij nog iets aan vast?" Arie maakte
het internationaal gangbare gebaar met duim en
wijsvinger.
„Dat kan ik je niet beloven. Het hangt er van
af, of je met iets werkelijk belangrijks te voorschijn
komt."
Arie dacht even na. Als hij er nu maar een
flauw idee van had, wat die gehaaide vogel ach
ter de schrijftafel wist. Hij stak de rechterhand in
een binnenzak en haalde een beduimeld rood boekje
voor de dag, een agenda. Hij sloeg er iets in na,
knikte en stak het boekje weer weg.
(Wordt vervolgd)
de bestudering van het ontwapenings-
vraagstuk op het ogenblik in het vin
den van een weg om de standpunten
der mogendheden in de kwestie dichter
bij elkaar te brengen en in het bereiken
van de nodige overeenkomsten, zowel
in de kwestie van de verlaging der con
ventionele bewapeningen als in de kwes
tie van het verbod der atoomwapens",
zei Sobolov. Hij liet niets blijken over
de zienswijze van Rusland tegenover het
plan-Eisenhower. Hij zei slechts dat de
Russische delegatie „als voorheen ge
reed staat met de andere delegaties sa
men te werken bij het tot oplossing
brengen van deze belangrijke dingen,
die geen uitstel gedogen".
De Franse afgevaardigde Jules Moch
legde aan de bijeenkomst het Franse
ontwapeningsplan voor, dat in grote lij
nen door premier Faure reeds op de
topconferentie te Genève was uitgestip
peld. Dit bestaat uit een universele
overeenkomst, waarbij alle landen in
het kader van een ontwapeningspro
gram op de militaire uitgaven bespaar
de uitgaven zouden storten in een „In
ternationaal fonds voor ontwikkeling en
onderlinge bijstand" ten behoeve van de
onvoldoende ontwikkelde landen.
De Britse afgevaardigde Anthony Nut
ting. diende het Engelse plan in dat be
oogt een gezamenlijk toezicht op de
strijdkrachten van Oost en West te ver
krijgen en dat ot> de conferentie te Genève
door premier Sir Anthony Eden werd
ingediend.
Intussen gaf president Eisenhower
gisteren te Denver een verklaring uit,
waarin hij uiting gaf aan de hoop, dat
de besprekingen van de subcommissie
zullen leiden tot een vermindering van
do spanning over de gehele wereld.
(Reuter—AFP—UP)
De bewoners van Sydney in Australië
hebben gisteren enkele benauwde ogen
blikken beleefd. Een sportvliegtuig van
het type Auster, dat plaats biedt aan
één persoon, was zonder bestuurder de
lucht in gegaan en cirkelde nu, loopings
makend, boven de dichtbevolkte wijken
en voorsteden van Sydney. De piloot
van het toestel had getracht de ma
chine automatisch te starten, maar toen
dat niet lukte, had hij het vliegtuig
verlaten, om de propellor met de hand
aan het draaien te brengen. Het resul
taat was verbijsterend.
De propellor begon direct op volle
kracht te draaien en het vliegtuig
raasde de piloot voorbij, het luchtruim
in. De machine scheerde over de daken
van de huizen en voerde de meest
vreemdsoortige capriolen uit. De Austra
lische radio begon dadelijk waarschu
wingen uit te zenden. Gelukkig echter
d.eef het sportvliegtuig af boven zee.
Enkele kilometers voor de kust werd
de Auster door een straaljager van de
Australische marine neergeschoten.
(UP)
De Nederlandse Consumentenbond
heeft zich tot de ANWB gewend naar
aanleiding van het besluit van West-
Duitse tabrikanten van bromfietsen en
motorscooters geen bromfietsen meer
te leveren, die sneller dan veertig km
per uur kunnen rijden.
De gedachten van de Consumenten
bond gaan in de richting van een wet
telijke (sterke) beperking van de toe
gestane snelheden in bebouwde kom
men en op rijwielpaden tot maximaal
25 a 30 kilometer per uur. Hierdoor
zal men zich meer dan tot dusver, er
van rekening moeten geven, hoe snel
men rijdt en welke gevaren aan grote
snelheden verbonden kunnen zjjn.
In verband met de toenemende ver
keersintensiteit, welke aan de lichame
lijke en geestelijke conditie van be
stuurders van motorrijtuigen voortdu
rend hogere eisen stelt, heeft de minis
terraad besloten, dat chauffeurs in
Rijksdienst eenmaal in de vijf jaar aan
een geneeskundig onderzoek door de
Rijks geneeskundige dienst behoren te
worden onderworpen.
n de teruggetrokkenheid
van zijn villa te Bloemen-
daal werkt de 71-jarige
dr. Jos. M. Vandervelden met
onverminderde vitaliteit aan
de uitbouw van zijn veelzijdi
ge eruditiet die zich. blijkens
zijn publicaties vooral uitstrekt
over het terrein van de lette
ren, het recht en de geschie
denis. Plots is het licht der
openbaarheid op hem gevallen,
nu hij, zoals wij reeds hebben
gemeld, is onderscheiden met
de medaille van de Internatio
nale Grotiusstichting. Dit is
geschied te München op een
door de UNESCO georgani
seerd congres ter gelegenheid
van het derde eeuwgetijde van
Hugo de Groot's sterfdag. (In
het eigenlijke jaar, 1945, kon
de herdenking ten gevolge van
de internationale toestand niet
doorgaan).
De belangrijkheid van de on
derscheiding kan mede worden
afgemeten aan het feit, dat zij,
behalve aan de Nederlander
dr. Vandervelden, nog ten deel
is gevallen aan Pandit Nehru
en aan dr. Max Huber, voorzit
ter van het internationale Rode
Kruis.
Dr. Vandervelden's liefde tot
letteren, recht en geschiedenis,
kwam reeds pregnant tot uiting in zijn uit 1939 daterend proefschrift
over „Staat en Recht bij Vondel", waarop hij te Leiden is gepromoveerd.
Anderzijds moet de arbeid aan datzelfde proefschrift hem intensief in
aanraking hebben gebracht met de leer van Hugo de Groot in zoverre
er een uitgesproken geestelijke verwantschap en wederzijdse beïnvloe
ding heeft bestaan tussen de prins der dichters en de vader van het
volkenrecht. Van dr. Vandervelden's studieuze belangstelling voor
Vondel en Hugo de Groot beiden getuigen voorts meerdere tijdschrift
artikelen, in 1940 verschenen in de „Vondelkroniek", o.a. het opstel ,£>e
vrienden Grotius en Vondel".
Nadrukkelijke vermelding verdient het feit, dat hij de eerste en
enige vertaling in het Nederlands geleverd heeft van een treurspel
van Hugo de Groot, „Christus patiens" geheten, waarvan de K. R. O.
in 1941 een uitzending heeft verzorgd.
Maar ook de Italiaanse letteren hebben immer de belangstelling van
dr. Vandervelden gehad. Hij is een goed kenner en tevens een persoon
lijke vriend van Papini, wiens „Brieven van Paus Celestinus IV" door
hem zijn vertaald. Bij zijn kennis van de Italiaanse literatuur past het
door hem vervulde voorzitterschap van de vereniging „Dante Alighieri"
te Haarlem, destijds opgericht door zijn toenmalige echtgenote, de in
1943 overleden schrijfster Ellen Russe.
Treffender dan door een volledige opsomming van alle publica
ties van dr. Vandervelden kan zijn veelzijdigheid nader worden belicht
door de vermelding van enkele zijner vroegere functies. Hij is na de
beëindiging van zijn universitaire studiën te Gent privé-secretaris ge
weest van Maurice Maeterlinck te Parijs; van 1914 tot 1916 was hij
letterkundig adviseur van „Die Haghespelers" (op zijn naam staat ook
een monografie over de grondslagen der dramatiek) en van 1917 tot
1920 vervulde hij de functie van secretaris van het Nationaal Hanze-
bureau.
Maar de belangrijkste en meest langdurige maatschappelijke werk
zaamheid heeft dr. Vandervelden verricht te Haarlem als directeur van
de R.K. Openbare Leeszaal en Bibliotheek, welke functie hij van de
oprichting der Leeszaal af (in 1921) tot 1948 heeft vervuld. Ofschoon de
heer Vandervelden, zoals uit de schrijfwijze van zijn n am en uit een
zekere schilderachtigheid van gebaar en uiterlijk blijkt, van Zuidelijke
(Vlaamse) afkomst is, heeft hij in het zeer Hollandse gebied van Haar
lem goed kunnen aarden, want hij is gevestigd gebleven onder de rook
der Spaarnestad al moet men dit zeer zinnebeeldig verstaan, want
hij woont ver genoeg tegen de Bl-emendaalse duinrand aan, om zelfs
van de flauwste flarden van die rook gevrijwaard te blijven.
