0ntwapeningsbesprekingen te New York
eikaars
Amerika stelt voor
waarnemers te
detacheren bij
strijdkrachten
Eisenhower's contrólevoorstel
van Genève nader uitgewerkt
„Waar burgers mislukken, slagen militairen..."
Boyer de Latour
naar Marokko
Grandval met vacantie
naar Sanary
MANOCH AAN HET WOORD
IN PROCES-SCHMIDT
Dynastie-kwestie de
hoeksteen van nieuwe
Franse plannen
Het weer
Treedt Perón
vandaag af?
bom ontplofte bij
Perón's bureau
Zweden wordt
weer nat
Pres. Zapotocky
ernstig ziek
Roemenië gaat ook
demobiliseren
Bureau smedestraat 5 - haarlem
Sultan Ben Arafa met pensioen; Ben
Yoessef naar Frankrijk
Verklaring over ontmoetingen met
JungschlagerWesterling en Schmidt
MO W> iïefoteifcii (mij!
FRANSE POLITIEK IN MAROKKO
Zuid-Korea gijzelt
Amerikanen
Rusland gaat reis*
bureaux in Amerika
openen
Egypte en de Soedan
Egyptisch minister
met verlof?
Popeline Auto-coats 49.75
Van bedanken tot afdanken is slechts een stap
Radio Praag:
Woensdag 31 augustus 1955
79ste JAARCANC No. 26385
De beklaagde Schmidt heeft gisteren
op de elfde zitting van de behande
ling der zaak-Schmidt een uitgebreide
uiteenzetting gegeven over de verhou
ding in het leger kort na de souverei-
niteitsoverdracht. De zitting werd bij
gewoond door een vertegenwoordiger
van de Amerikaanse ambassade en een
van het Belgisch gezantschap. Voorts
was een vertegenwoordiger van het Ne
derlandse Hoge Commissariaat aanwe
zig. Er was bijna geen publieke belang
stelling. Na de toelichting van Schmidt
op de toestanden in het leger in de pe
riode na de souvereiniteitsoverdracht
werd de vijf en dertigjarige getuige
Willem H. Manoch door rechter Roch-
jani ondervraagd. Manoch is vroeger in
de zaak-Schmidt al eens eerder door
rechter Liem ondervraagd en later is
hjj gehoord door rechter Maengkom
in de zaak-Jungschlager. De getuige,
die chauffeur van beroep is, is een ar
restant van de criminele recherche en
wordt te Djakarta vastgehouden. Hjj
vertelde dat hjj reeds sedert 1941, toen
hij als soldaat te Djakarta werd inge
deeld, de beklaagde, Schmidt, kent.
Manoch zei, door Pim Colson en Piet
Teeuwe overgehaald te zijn, zich bij de
A.P.R.A., de strijdkrachten van Wes
terling, te voegen. Op een dag was hij
opgehaald met een jeep en afgeleverd
bij Hotel des Indes te Djakarta, waar
Schmidt, Westerling en een zekere Si
nai zaten te wachten in een lichtgrijze
Pontiac B-7064. Hij zei het nummer
precies te weten en zelfs nog een foto
van de wagen te hebben. Daar» ston
den, zo vervolgde hij, acht trucks ge
reed met wapens, die in convooi naar
det ondernemingen „Marjawati" en „Va-
da" in het Tjiandjurse gereden moes
ten worden onder leiding van een zeke
re Goldman. Daarna reed men naar de
wapenopslagplaats Pesing, aan de Tan-
gerangse weg, waar Barkey comman
dant was. Elf powerwagons, geladen
met wapens, voegden zich daar bij het
convooi in de richting Tangerang. Kort
hierop moest getuige, zoals hij het uit
drukte ,,een testcase" ondergaan, na
melijk de ontvoering van kolonel Sima-
tupang uit een huis te Djakarta. De
ontvoering ging niet door, omdat Si-
matupang die nacht niet thuis was. Een
van de bewakers ontvluchtte en begon
te schreeuwen, waarop de ontvoerders
allen de benen moesten nemen.
Op een vraag van rechter Rochjani
zei de getuige nooit rechtstreeks een
bevel van beklaagde te hebben ontvan
gen. De rechter beëindigde hierna de
zitting en bepaalde de volgende op 5
September.
De Amerikaanse Kamer van Koop
handel te Seoel heeft meegedeeld, dat
de Zuid-Koreaanse regering ongeveer
veertig Amerikaanse zakenlieden als
gijzelaars vasthoudt totdat zij overdre
ven hoge „belastingschulden" zouden
hebben voldaan.
De Kamer van Koophandel heeft naar
de V. S. telegrammen verzonden om de
Amerikaanse autoriteiten te verzoeken
ten sterkste tegen deze vorm van chan
tage te protesteren en over de wijziging
van de betreffende Koreaanse belasting
wetten te ageren. (U.P.)
De Sovjet-Unie is van plan binnen
kort in de Verenigde Staten reisbu-
reaux te openen, zo heeft de Russische
plaatsvervangende minister van Buiten
landse Zaken Valerin Zorin meegedeeld
bij een onderhoud met Patrick Hillings,
een republikeins lid van het Ameri
kaanse Congres. Zorin voegde hieraan
toe. dat er nog een tekort aan hotel
ruimte is- in Rusland, ook al omdat
aan de bouw van woonhuizen voor
rang moet worden gegeven.
IIIIIIIIIIIUilllllllllillllllllllllllllillllllllllllllMIII IIIIIIIIIIIIMI
süsS&a&a
Dit is nu eens een nieuw experimenteel
Amerikaans vliegtuig, dat niet nóg
sneller gaat, dodelijker vuurkracht
heeft, barrières overwint en records
verbetert. De eigenaar/constructeur
zit er op'; het is de 67 jarige Art Hart
man. Van een fietsframe maakte hij
het vliegtuig, dat ir. de lucht moet
worden gehouden uoor 200 kleine met
helium gevulde ballo~netjes. En dat ts
nou juist het trieste van het geval:
oorlopig hangt zijn uitvinding aan een
uitstekende punt van het dak, omdat
hij niemand kan vinden, die de 400 dol
lar beschikbaar stelt om de ballonne
tjes te laten vullen.Tja, als het
vliegtuig nou wèl sneller, beter, dode
lijker was.
11111111 i i ii i u min mi iiiii ui iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiH illinium
Politieke commentatoren te Cairo
hebben gisteren verklaard, dat majoor
Salah Salem, voor onbepaalde tijd ver
lof" heeft gekregen als minister van
voorlichting en van Soedanese zaken,
wegens zijn campagne tegen de Soeda
nese minister-president. Volgens deze
commentatoren zal Egypte een nieuwe
politiek tegenover de Soedan voeren
door de feiten te aanvaarden. Kolonel
Nasser, de Egyptische premier, zou
majoor Salem herhaaldelijk de raad ge
geven hebben, zijn campagne tegen pre
mier Ismail el Azhary van de Soedan
te staken. Salem bleef zich echter be
dienen van radio-Cairo en de Egypti
sche pers om Azhary te gispen, om
dat hij niet genoeg ijverde voor het
samengaan van de Soedan met Egypte.
De Soedanese politieke leiders blijken
thans besloten te hebben, te streven
naar volledige onafhankelijkheid van
Egypte en Engeland, die zes en vijftig
jaar lang de heerschappij over het land
gevoerd hebben. De laatste dagen heeft
de Egyptische pers zich volledig ont
houden van enige critiek tegen Azhary.
Aavertentli
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERO. BOLSTR 48 A DAM TEL 717162
(Tot Donderdagavond)
Veranderlijke bewolking met plaat
selijk enkele regen- of onweersbuien.
Overwegend matige wind, aanvan
kelijk Zuidelijk, later uit Westelijke
richtingen. Iets lagere temperaturen.
Zon: 5.52-19.32. Maan: 18.44-4.53.
Op de tweede dag va" ^et overleg
in de subcommissie vo Hnr'IM
der VN te New Vork neelt Harold
Amerikaanse minister voor
Stassen, de voorstel ingediend dat
he" W Uitgewerkte plan van president
Eisenhower voor een uitwisseling van
fniititaire blauwdrukken" tussen de V.
S. en de Sovjet-Unie en inspectie van
eikaars grondgebied vanuit de lucht
omvat. Dit plan is in zoverre uit
gebreid, dat thans ook gesproken
wordt van het detacheren van
waarnemers bij eikaars strijdkrach
ten. Hoewel de besprekingen geheim
zijn, hadden de delegaties der deelne
mende landen - de V.S., de Sovjet
unie, Groot-Brittannië, Frankrijk ea
bada er mee ingestemd, dat de Am
'Aanen de „hoofdpunten" van Stassen s
'toog bekend maakten.
Lit deze publicatie blijkt, dat het
^ftierikaanse ontwapeningsplan de vol
gende punten bevat:
1- Het uitwisselen van gegevens betref-
tende militaire vestigingen en installa-
I ties. Hiervoor zouden de regeringen
van de Sovjet-Unie en de V.S. lijsten
j moeten opstellen waarop de voornaam
ste strijdkrachten en militaire inrich
tingen staan vermeld, met bijzonderhe
den aangaande de sterkte van de troe
pen en de juiste ligging van de in
richtingen. Ook zal er em tijdschema
moeten worden opgesteld voor de ge
lijktijdige uitwisseling van gegevens
van dezelfde orde. .„ietv, a a
2. Het controleren van de juistheid der
Verstrekte gegevens, Lr zullen regelin
gen moeten worden Se|£°*feiL .v°°r
detacheren van waarnemers bij de drie
De Argentijnse regering heeft de re
facties van alle Perónistische bladen
Buenos Aires gewaarschuwd, dat zij
vanmiddag een belangrijke verklaring
lai afleggen. Volgens A.F.P. gaan er
'h de stad opnieuw geruchten, dat
'tan Domingo Perón zijn ontslag zou
'''bben ingediend ais president van Ar
gentinië. De staatsradio zou zijn aftre
den reeds hebben bekendgemaakt.
Vanmorgen vroeg zijn de minister
van Binnenlandse Zaken, Aibrieu, de
chèf van de federale politie en andere
Regeringsautoriteiten in speciale verga
dering bijeengekomen. De politiebu-
teaux in de hoofdstad staan onder spe
cie bewaking. Men verwachtte, dat
(anmiddag grootscheepse demonstraties
'-n gunste van Perón zouden worden
behouden. (A.F.P.-U.P.J.
Onder de ramen van president Pe-
°a s bureau in Casa Rosada, het re-
ingsgebouw in het centrum van
Lenos Aires, is gisteren een kleine
°m tot ontploffing gekomen. De po-
ie deelde mee dat het bommetje
-t een voorbijsnellende auto werd
loipen. De ontploffing bracht geen
°hheil teweeg, (UP)
onderdelen van de strijdkrachten en bij
de strategische sleutelposities ten einde
een permanent toezicht te waarborgen.
Overeenkomsten over deze kwestie en
over het aantal waarnemers kunnen bij
gebleken ongeschiktheid worden gewij
zigd. De controle van uit de lucht zal
onbeperkt z9n- maar Zo georganiseerd
dat de waarnemers te land, ter zee en
in de lucht zo doeltreffend mogelijk
kunnen samenwerken. De luchtverken-
ningen geschieden in eigen vliegtuigen
met eigen personeel, maar bij iedere
vlucht zal het land dat gecontroleerd
wordt zijn vertegenwoordigd.
3. Op de eerder genoemde lijsten met
gegevens staan de vliegvelden of bases
aangegeven, waar faciliteiten worden
verleend voor het onderhoud van de
verkenmngstoestellen en de proviande
ring van de bemanning.
4. Technische regelingen betreffende het
optreden der waarnemers.
De subcommissie heeft vandaag .haar
beraadslagingen voortgezet.
(Reuter-A.F.P.)
Tijdens een demonstratie van de Red
dingsdienst van de Britse Luchtmacht
in het Kanaal brak de „Whirlwind"
helicopter juist op het moment, dat het
toestel naar. een bootje vloog, om
iemand op te pikken, in tweeën en ver
dween in het water. De bemanning
van het toestel, bestaande uit twee
R.A.F.-mensen, kon echter direct wor
den gered. De machine was binnen
enkele minuten in de golven verdwe
nen. Op de linker foto zien we de heli
copter luttele minuten voor het onge-
ro "Seredde" op de boot afzetten;
ri^, ven komt de machine met een
terwi^nCie lclap in 'let water terecht
VJe op de foto rechts onder
i O J vlo CUICI/U
Jieïibemanningsleden van de
door M» Üen- dieh°ncn gehouden
Mae West", van het wrak
wegzwemt.
Op 1 October a.s. eindigt in
Zweden de restrictie op alco
hol, die bijna 45 jaar van
kracht is geweest. Dan zullen de
Zweden weer hun borreltje kunnen
drinken zonder de rantsoenerings-
kaart.
De eerste October valt op een Za
terdag, maar die dag zullen de
staats-alcoholzaken nog gesloten zijn,
omdat de overheid vreest, dat de
Zweden deze bijzondere dag zullen
vieren met respectabele hoeveelhe
den sterke drank. De dorstige kelen
zullen pas op Maandag 3 October
gelaafd kunnen worden.
Van 1 September af zal evenwel
geen enkele reclame voor alcoholi
sche dranken gemaakt mogen wor
den. In de winkels moeten de fles
sen plat worden neergelegd en zo
danig. dat alleen de bodems voor
de cliënten zichtbaa. zijn, „opdat zij
de klant niet tot kopen zullen ver
leiden", zoals in e officiële motive
ring wordt gezegd.
In de Nederlandse afdeling van de
St. Erki's beurs moest een reclame
plaat voor Nederlands bier worden
verwijderd. De Nederlanders waren
tevoren op hoffelijke wijze van de
nieuwe bepalingp in kennis gesteld.
Radio Praag heeft vanmorgen mede
gedeeld, dat president Zapotocky lij
dende is aan een ernstige hartkwaal.
De eerste berichten over de toestand
van de 70-jarige Tsjechoslowaakse pre
sident werden om 7 uur vanmorgen
door radio Praag verspreid.
Roemenië is in het voetspoor van
het „ontwapeningsplan" van het Krem-
,ln getreden door aan te kondigen, dat
;let ,tot 1 December van dit jaar veer
tig duizend man zal demobiliseren. Men
verwacht, dat de andere satellietstaten
van de Sovjet-Unie dit voorbeeld even-
eens binnenkort zullen volgen om de
wereld te overtuigen van de vreedza
me bedoelingen van Oost-Europa en
tevens om er meer druk achter te
zetten, dat Amerikaanse strijdkrachten
uit Europa zullen worden teruggetrok
ken. (U.P.)
'slefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
°|jkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
®'ikantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
",reclie: 3. J. W. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENlitlARIfcf- Z8 cents per millimeier-
hoogte. Omroepers 16 cents per msm.-hoogte.
De administratie behoudt zich hei recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week,
f2.17 per maand, f6.50 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
(Van onze Parijse correspondent) door MRP-ministers bewerkt en aan-
daütto u j gebleven zijn. Generaal Koenig, die een
PARIJS, hedenmorgen |root tegenstander van Grandval is,
Van de besluiten die op de twee- weigert de conclusies die in Aix les
daagse kabinetszitting over Marokko Bains in zijn aanwezigheid gemeen-
genomen zijn is officieel niets bekend schappelijk genomen zijn, in de minis-
gemaakt. Niettemin schijnt eenieder terraad te aanvaarden, rammelt hef-
op de hoogte te zijn van de daar geno- tig met zijn portefeuille en krijgt zijn
men besluiten, staan de kranten er vol zin op een ander stuk; de vervanging
van en leveren zij met de radio com- namelijk van Graudval door een mili-
mentaar. Niet slechts de beslissingen tair. Waar burgers mislukken zijn er
zijn onmerkbaar openbaar geworden, altijd nog militairen om de zaken op
maar zelfs pikante details van de be- te knappen, zo redeneert hij. Weer an-
raadslagingen. Zo zou b.v. minister Pi- deren weten te vertellen dat bjj een
nay, die niets wil weten van de ver- crisis op dit moment in de regering
banning van sultan Ben Arafa en de het volk recht zou hebben te weten, wie
overkomst van de balling van Antsira- de onhandelbare is geweest in de re-
bé in Madagaskar zoals Sultan Ben gering en nog weer anderen weten mee
Yoessef wordt aangeduid naar Frank- te delen dat ministerpresident Edgar
rijk, de portefeuillekwestie gesteld heb- Faure herhaaldelijk heeft moeten drei-
ben, maar tijdens de pauze der bespre- gen de zaak voor het parlement te
kingen zou hij in de tuin van het Elysee brengen.
Nog steeds is de rust in Noord-Afrika niet geheel weergekeerd en zolang er
nog kans op onlusten bestaat, blijven politie en leger paraat, om direct in te
kunnen grijpen. Een Marokkaanse soldaat controleert hier op de grens van
Nieuw Merina in Casablanca papieren van voorbijgangers.
GILBERT GRANDVAL
Eenzelfde vreemd mengsel van offi
ciële en officieuze berichten doet zich
voor bij het ontslaan van Grandval en
het benoemen van de nieuwe resident-
generaal. Officieel is Grandval nog al
tijd de man van Rabat en generaal
Boyer de Latour resident van Tunis.
Maar iedereen weet al dat de laatste
afscheidsvisites gemaakt heeft in Tunis
en spoedig naar Rabat zal gaan om niet
alleen Grandval op te volgen, maar
ook de verongelukte generaal Duval.
Eén ding is zeker: Barbertje moet
hangen. Grandval betaalt voor zijn moe
dig optreden een hoge prijs. Men praat
al over het instellen van een enquête
commissie! Men verwijt hem ook ge
brek aan tact, omdat hij zoveel lieden
tegen zich in het harnas heeft gejaagd.
Dat hij millioenen hoop gegeven heeft
is niet van belang. Maar hij heeft de
fout begaan de „machtigen" tegen zich
in te nemen. Een kapitale fout in de
politiek!
BOYER DE LATOUR
In Parijs doet het merkwaardig ge
rucht de ronde dat Grandval een brief
aan president Coty heeft geschreven,
waarin hij verklaart tegen de terugkeer
van Ben Yoessef te zijn, maar de in
structies van Parijs tegen zijn zin te
hebben uitgevoerd. Het klinkt als een
mystificatie. Meer zeker is het bericht
dat de aftredende resident-generaal
van plan is enkele dagen rust te ne
men te Sanary aan de Middellandse
Zee. In Tunis heeft premier Tahar ben
Ammar ter gelegenheid van het ver
trek van generaal De Latour gezegd,
dat men in Tunis verheugd is over de
keuze van de Franse regering, waar
door De Latour met zulk een belang
rijke functie wordt bekleed, maar dat
het Tunesische volk en de Tunesische
regering het tevens betreuren de resi
dent-generaal te zien heengaan uit het
land, waar hij „met zoveel succes zijn
missie heeft volbracht".
Tenslotte zou binnen zes weken sul
tan Ben Yoessef naar Frankrijk te
rug moeten keren. Intussen hopen de
partijen vóór 12 September een repre
sentatieve regering gevormd te heb
ben in Marokko, die op een later mo
ment „volledig representatief" zal
worden, hetgeen betekent dat de Istiq-
lal dan pas aan deze regering zal deel
nemen als het dynastieke probleem is
opgelost door de komst van sultan Ben
Yoessef naar Frankrijk.
Dit zal de taak worden die aan ge
neraal Boyer de Latour zal worden op
gedragen. Een zeer moeilijke taak,
maar de generaal schijnt een bekwaam
diplomaat te zijn en men hoopt maar
dat hij door zijn tact de reserves van
de Marokkaanse nationalisten kan over
winnen. De hoeksteen van deze con
structie van de Franse regering is na
tuurlijk de dynastiekwestie, welke vol
gens de voorschriften van de Koran
dient te worden gelegd. De wettigheid
hangt af van de authentieke opvolging
van de nazaten van de Profeet. Wan
neer sultan Ben Arafa bij zijn besluit
van vorige week blijft om zijn „godde
lijke zending" te voleinden, zal de Fran
se regering genoopt zijn deze gehele
constructie van a tot z te herzien. De
atmosfeer in Marokko blijft ondanks
de duidelijke goede wil van beide kan
ten volgens de berichten van correspon
denten ter plaatse uiterst gespannen.
Ondertussen is bekend geworden dat
de zeventien landen tellende Aziatisch-
Afrikaanse groep in de Verenigde Na
ties heeft besloten de Noord-Afrikaanse
kwestie voor de Veiligheidsraad te bren
gen. Zij heeft een commissie benoemd
om „de zaak voor te bereiden."
De Franse regering heeft inmiddels
besloten om de sterkte van de Franse
strijdkrachten met ongeveer 150.000 man
uit te breiden. Zij doet dat om voldoen
de troepen ter beschikking te krijgen
voor het handhaven van de rust in
Noord-Afrika, zonder zich evenwel te
onttrekken aan de verplichtingen, die zij
in NATO-verband op zich genomen
heeft. Morgen komen de eerste reser
visten van de lichting 1953 onder de
wapenen. De manschappen van de lich
ting 1954, die eigenlijk volgende maand
met groot verlof zouden gaan, blijven
voor onbepaalde tijd in actieve dienst.
De geoefende troepen gaan naar Marok
ko en Algiers, terwijl de reservisten
worden gebruikt om de daardoor ont
stane leemten in West-Duitsland en
Frankrijk zelf op te vullen.
Het compromisplan van de regering
bestaat uit de volgende punten, uit te
voeren door de nieuwe resident. Sul
tan Ben Arafa zal verzocht worden
met pensioen te gaan. Hoe dat in zijn
werk moet treden en waarheen zijne
majesteit zich zou moeten begeven is
nog een mysterie. Als deze majesteit
even onelegant is weggewerkt als hij
geroepen is, wordt een troonraad van
drie leden gevormd. Deze zal bestaan
uit de Grootvizier El Mokri, een Alem,
een wijs man van de universiteit van
Fez, en de Pascha van Sefrou, welke
laatste het kunststuk volbracht heeft
sinds 20 Augustus 1953 evenzeer trouw
aan de verdre'ven sultan als aan de
Franse regering geweest te zijn.
