Architectuiirtentoonstelling
in de Vleeshal geopend
Prof. Wegener Sleeswijk maakt
beswaar tegen bouwkunst
in beelden
REM Y MARTIN
Postkantoor aan
Baljuwslaan nadert
zijn voltooiing
Zaterdagmiddag collecte voor
de kankerbestrijding
Wat weten wij van de Papoea s
Voetgangsters zagen
elkaar niet
De Maandagse beurs in het Krelagehuis
m.
Invasie van muziekcorpsen
14
15
Nieuwe publicaties over
cultuur en volk van
Nieuw-Guinea
COGNAC
Opschieten is het parool
VAN SAGO-BAKJE TOT MESS-TIN
AUTO-RADIO
H. J. Maertens N. V.
Softbal
FEDERMANN
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1955
PAGINA 3
wbENSQé
SEPTEMBER
SEPTEMBER
FINE
CHAMPAGNE
superieure
kwaliteit
Burgerlijke Stand Haarlem
GOUDEN BRUIDSPAAR
DRIJER—ABRAHAMS
„ONDER DOOR" BE-
STAAT 15 JAAR
HEEMSTEDE
Dat leuke, vlotte kapseltje
MOLENDIJK voor U!
Uw haar is uw kroon
C. J. OERLEMANS
R.K. Openbare Leeszaal
en Bibliotheek!
Nieuwe aanwinsten
romans
Spraakonderwijs in
Zandvoort
Inbouw- en Service Station
MEISJE STAPTE MUS
OP PERRON
EEN BRIL NODIG?
Beurs van Amsterdam
Advertentie
OnDA
DINSDAG
TEM BW
TEMB
In de Ridderzaal van het Haarlemse
stadhuis heeft gisteren de opening plaats
gevonden van de tentoonstelling over
nationale en internationale architectuur,
welke tijdens het Internationale Archi
tectencongres in Den Haag te zien is
geweest.
Na een welkomstwoord door de voor
zitter van de kring Haarlem van de
E.N.A., de heer K. Jonkheid, waarin
deze deed uitkomen dat de expositie op
initiatief van B. en W. naar Haarlem is
overgebracht, kreeg prof. ir. C. Wege
ner Sleeswijk het woord voor zijn cau
serie over het exposeren van architec-
in beeld.
Deze maakte zijn bezwaren kenbaar
tegen het vertonen van bouwkunst mid
dels afbeeldingen: foto's, maquettes of
bouwkundige tekeningen, hoe knap deze
soms ook zijn.
In zeer geringe mate immers represen
teert het vlakke beeld het ruimtelijk
bouwwerk dat het voorstelt en het ge
vaar is niet denkbeeldig dat het beeld
min of meer de plaats gaat innemen van
de werkelijkheid. Bij de steeds beter
en schoner wordende afbeeldingen ver
geet men waar het eigenlijk over gaat.
Advertentie
CHAMPj
CHAMPAGNE
(VOOR DE HANDEL: JACOBUS BOELEN. AMSTERDAM
FILMS:
CINEMA PALACE: „Terwijl Parijs slaapt",
w str. volw., 1.45, 4.15, 6.45 en 9.15 u.
^Rans HALS: „Hebzucht". 14 jaar, 2-30,
T TTx?n 9-15 uur.
14 ?R: "si VersaUles m'était conté
di. en wo.: „Sorry wrong nuxn-
BEMBRAN^f- fsejaagti door de wind"
14 jaar, 2 en 7 uur.
ROXY: Met een kwartje de wereld rond",
a. 1., 2.30, 7 en 9.15 u.
STUDIO: „Le Défroqué", 18 jaar, 2.15, 7
en 9-15 u"
Dinsdag 13 september
Stadsschouwburg: De Haagse Comedie met
In de schaduw van de twijfel", 8 uur.
Concertgebouw: Concert door het Neder
lands Kamerorkest. Dir. Szyman Goldberg,
8 Grnte Kerk- Orgelbespeling door de
stadsorganist George Robert. Van 20-21 u.
Woensdag 1* september
Stadsschouwburg: Nederlandse Jeugdge
meenschap. Toneelgroep „Puck niet „Wie
is wie", 8 uur.
GEBOREN: J. Schutter—Vos. J- P-
BoomsDe Groot, A. D. van den Braak
van Ophem, E. S. Peerdemande Wit,
M Wassink—van der Niet, N. Poort—
Schluter, E. Honsbeek—Groot J. H. van
ZalenMusch, Chr. C. M. Formanoii—
de Jager, E. Kuipers—Crew, L. J. Sie
raad—Veldhuis, A. J. Weijers—Teern-
stra, M. Neeven—van Leuven, G. J.
Th. Mathot—van Steijnen, G. J. Ger
ritsen—Geurts, allen zoon; J. J Koene
koopMoonen, N. Klip—Scheltens, M.
de Bruin—van der Erve, 2 d, E. J van
der MeerDirksen, 2 d; A. Scheffer—-
de Ruiter, D. J. Wassenberg—Deen, M.
M. Visser—Gordon, M. M. de B°er—vart
Staveren, W. Th. Redeker—Nijssen H.
Chr. Goossensvan Esveld, C.N. -
Weijers, J. T. PalotaiSmits, M. P.
RidderPardon, allen dochter.
ONDERTROUWD: A. P. Papot en E.
Izaaks, K. P. van Geelen en A. B. M.
Th. Sanberg.
GEHUWD: W. F. Zeverijn en J. L. IN.
Lefebvre, J. Eerdtsieck en A. Berger,
C. B. Kousemaker en H. de Koning,
T. Koopman en F. van Capelle, A. C.
van den Broek en M. M. Vreeswijk, A.
C. de Graaff en M. van de Gruiter, J-
van den Kerkhoff en H. de Groot, D.
van Kampen en G. M. Th. Andreoli.
OVERLEDEN: H. Ratsma, 82 j., Spoor-
wegstraat; A. A. HutHoffman, 75 j.,
Hodsonstraat; D. Haverink, 15 j., Van
Merlenstraat; C. J. Bouman, 83 j„ Wes-
terhoutpark, J. P. A. Nelissen, 72 j.,
Spaarne;. J. W. van het Nederend, 62 i„
Zuidpolderstraat: Y. A. Schwithal, 3 d;
Pont—nokstraat; M. P. Fennisvan der
Heiden, 33 j„ Thorbeckestraat; E. F.
Landsbergenvan den Steene, 68 j.,
Kamerlingh Onnesstraat.
T.o.v. de serie wisselende visuele en
auditieve indrukken die de mens on
dergaat in en om de ruimte die het
bouwwerk afbakent, moet dit expositie
materiaal altijd te kort schieten. De vi
sie van de fotograaf van zijn ene ge
zichtshoek uit die een momentopname
is bovendien, treedt in de plaats van de
eigen waarneming en belemmert de
vrije ontwikkeling daarvan.
De fotografische impressie appeleert
ook aan de gemakzucht en zij blijft be
ter hangen dan de serie driedimensio-
nele indrukken die men zelf opvangt.
De foto is de architectuur zelve niet, zij
belooft hoogstens wat er te beleven valt.
Daarom moet men niet alleen het foto
materiaal zien, maar de bouwwerken
zelf in- en uitwendig gaan bekijken.
Het openingswoord werd gesproken
door de burgemeester, mr. O. P. F. M.
Cremers. Hij kaatste het copmliment van
de heer Jonkheid terug op diens per
soonlijke energie en activiteit om de
internationale expositie vóór haar bui
tenlandse tournée in Den Haag los te
branden voor Haarlem. Spr. dankte na
mens de aanwezigen de architecten,
maar vooral namens de grote massa der
consumenten: de volkswoninggebruikers
en hoopte dat in 't bijzonder deze, hier
vertegenwoordigd vor de besturen van
alle Haarlemse woningbouwverenigin
gen, de tentoonstelling zullen gaan
zien.
Als zij voor zich en anderen goede
en mooie architectuur eisen, komen wij
tot een doelmatige bebouwing en een
mooier stadsbeeld. De genodigden bega
ven zich hierna naar de Vleeshal, waar
de burgemeester de daad der opening
stelde, namelijk het doorzagen van de
plank, die de toegang tot de ruimte af
sloot.
Het schema voor het nieuwe grote
postgebouw aan de Baljuwslaan achter
het Haarlemse station wordt snel afge
werkt. De steigers aan de kant van het
perron zijn reeds weggehaald, terwijl die
op de Baljuwslaan gedeeltelijk verwij
derd konden worden.
Met grote haast is men thans bezig
met de voltooiing, de „finishing touch"
van het bouwwerk. Evenals elders kampt
de aannemer met het grote tekort aan
personeel; hij kan niet dan na veel moei
te schilders, tegelzetters e.a. engageren.
Tegen half November moet in ieder
geval de expeditieruimte klaar zijn, dat
wil zeggen te gebruiken, vanwege de
dan te verwachten enorme drukte, voor
afgaande aan 5 December.
Op het ogenblik is de Pakketpost ge
huisvest in de voormalige rijwielstalling
aan de Baljuwslaan en deze noodoplos
sing zal zeker tekort schieten in de ko
mende feestdagen. De bedoeling is zowel
een deel van het nieuwe gebouw als de
„rijwielstalling" omstreeks eind No
vember in gebruik te nemen.
Vandaag is het feest in perceel 14
rood aan de Omwalspoort te Haarlem.
De heer en mevrouw Drijer-Abrahams
vieren vandaag namelijk hun gouden
bruiloft. In goede gezondheid en met
een glaasje, zoals de krasse bruid (73)
ons kwam vertellen. Haar man, die
vroeger stucadoor was, is twee jaar
jonger dan de bruid. Het huwelijk werd
gezegend met drie kinderen, die op hun
beurt weer gezorgd hebben, dat van
daag de feestelingen vijf kleinkinderen
als bruiloftsgasten in hun midden heb-
b<Het lezen van de krant zal er van
daag wel bü inschieten, maar zo erg
is dat niet, want reeds jarenlang zpn
de heer en mevrouw Vrijer trouwe
lezers van de Nieuwe Haarlemse
Courant.
14 september a.s. zal het 15 jaar ge
leden zijn dat de wandelsportvereni
ging „ONDER DOOR" werd opgencnt.
Een aantal Haarlemse oud-militairen,
behorende tot een onderdeel van ae
zg- Opbouwdienst, gaven de eerste
stoot tot de oprichting. Hun doel was
het kweken van verzet tegen de be
zetters. „ONDER DOOR" behoorde dan
ook tot de eerste verzetsgroepen
in ons land. Als opdracht moest
worden uitgevoerd een knokploeg te
formeren. Hierin was men begin 1942
volledig geslaagd, daar „Onder Door"
toen 125 „leden" en 300 donateurs had,
waaruit een knokploeg van 100 man
werd geformeerd. Twee doktoren ston
den te hunner beschikking, een 10-tal
verpleegsters, een hotel als hospitaal,
een flink wapenarsenaal, terwijl een le-
vensmiddelenbedrijf fourageerde. Twee
leden moesten echter hun activiteit met
de dood bekopen, anderen ontkwamen
als door een wonder. Dank zij grote
moed wisten twee O.D.-ers. na een aan
slag te Halfweg, waarbij één van beiden
zwaar werd gewond, het ziekenhuis .e
Hoofddorp te bereiken en de Duitsers
,?P een. dwaalspoor te brengen,
wijl zij de leider van de O.D. schaduw
den. Na de oorlog werd de wandelsport
het voornaamste doel van „Onder Door"
Er waren vele hoogtepunten in de afge
lopen 15 jaar; het laatste was wel de
Bloembollentochten te Hillegom in
April j.l. waaraan ruim 2000 wandelaars
deelnamen.
Gisteren heeft burgemeester O. P. F- M. 1 tentoonstelling in de Vleeshal te Haar-
Cremers van Haarlem de Architectuur-lem officieel geopend.
De groots opgezette straatcollecte
voor de Kankerbestrijding die zaterdag
in Heemstede wordt gehouden, krijgt
ditmaal al een heel bijzonder karakter
doordat 's middags van 3-6 uur 500 mu
zikanten, behorende tot een aantal van
de beste corpsen uit de omgeving door
middel van muzikale klanken de aan
dacht zullen vestigen op de noodzake
lijkheid, deze collecte te steunen tenein
de de zo gevreesde kanker te bestrijden
en zo mogelijk geheel uit te roeien.
De corpsen die aan deze muzikale ont
moeting zullen medewerken zijn: Adest
Musica uit Sassenheim, Harmonie Tuin
dorp uit Amsterdam, de R.K. Harmonie
„Crescendo" uit Hillegom, het P.T.T.
Fanfarecorps uit Haarlem, de R.K. Har
monie „St. Michaël" te Heemstede en
het Fanfarecorps „Excelsior" eveneens
te Heemstede. Elk corps krijgt een ei
gen route uitgestippeld en er zal geen
straat, weg, laan of plein in Heemste
de zijn, waar geen muziek wordt ge
hoord. De medewerking die van alle
kanten wordt ondervonden om deze
straatcollecte tot een daverend succes
te maken, is geweldig groot.
Zes grote autobussen zijn door de
N.Z.H.V.M., de N.V. Maarse en Kroon
en de firma Kors ter beschikking ge
steld om de muzikanten te halen en te
brengen en de firma Olydam stelde
twee grote vrachtwagens ter beschik
king voor het transport van de instru
menten. Ook de Heemsteedse brand
weer zal daadwerkelijk aan de collecte
deelnemen en hoopt daardoor het vuur
van enthousiasme dat deze collecte
moet kenmerken, niet te blussen maar
juist aan te moedigen.
Bij dit alles heeft het actieve bestuur
van het K.W.F.-Fonds te Heemstede
slechts één zorg n.l.Hoe komen we
aan de honderden jongelui om te collec
teren. Wil immers dit evenement suc
ces hebben, dan dient elk muziekcorps
omzwermd te zijn van tientallen collec
tanten om de gelden in ontvangst te
nemen. Kapelaan C. Bakker van de pa
rochie O.L.Vr. Hemelvaart heeft daar
toe al een flinke bijdrage geleverd door
de meisjes uit zijn parochie op te roe
pen, hun medewerking te verlenen, al
is het slechts één uur, om dit prachtige
werk te steunen en vele oproepen tot
de jongelui van verschillende kanten
zullen zeker volgen.
Om deze collecte te doen slagen,
doen wij dan ook een dringend beroep
op alle personen boven de 16 jaar, a.s.
Zaterdagmiddag hun enthousiaste mede
werking te geven aan deze wel zeer
bijzonder opgezette straatcollecte.
Advertentie
maakt
SANTPOORTERPLEIN 1 TEL. 19706
Bus 3-4-8
Heemstede moet, wat de opbrengst
betreft, in de voorste rijen komen te
staan.
Men kan zich schriftelijk, mondeling
of telefonisch opgeven bij de secreta
resse van de afdeling Heemstede Ko
ningin Wilhelminafonds, mevrouw Tim-
mers-Straatsma, Maasstraat 14, tel.
38245. Te 6 uur vindt in „Groenendaal"
een heel bijzonder afscheid door de mu
zikanten plaats, als een waardig slot
van een zeer bijzondere middag. Vol
ledigheidshalve delen wij mede, dat met
ingang van 12 dezer reeds een huis-aan-
huis-collecte voor hetzelfde doel wordt
gehouden.
WOENSDAG
SEPTEMBER
DONDERDAG
SEPTEMBER
Nieuw-Guinea behoort met Groenland, Madagascar en
Borneo tot de grootste eilanden ter wereld. Als het
waar is, dat onder de ijskap van Groenland meer
dan één eiland schuil gaat, zou Nieuw-Guinea zelfs het
grootste eiland ter wereld zijn. Met zijn oppervlakte van
850.000 km2 is het eigenlijk een dwergcontinent. Alleen
al boven het Westelijke, het Nederlandse deel van het
eiland kan men uren en uren vliegen, over het kroezige
groen van eindeloze oerwouden, over geaccidenteerde
hoogvlakten, die bedekt zijn met tapijten van oranje en
gele rhododendrons, over geheimzinnige baaien en over
veel-armige kronkelende rivieren. Nieuw-Guinea kent heu
velachtige streken, waar het eigenlijk nooit droog wordt,
maar ook laagvlakten, waar zandverstuivingen voorko
men. Aan de kusten heerst vaak een drukkende warmte,
diep in het binnenland rijzen bergtoppen omhoog, die al
tijd met sneeuw bedekt zijn. Bepaalde dieren, zoals apen,
leeuwen en tijgers, komen op dit tropische eiland niet
voor. Wel zijn er kangoeroe's, kakatoe's en onafzienbare
wolken muskieten. Nieuw-Guinea is een onherbergzaam
land en als men zo vliegt boven de Noordkust of boven
de slibvlakte, die Frederik-Hendrikeiland heet, dan
vraagt men zich af: Wie wonen hier eigenlijk? Het ant
woord Is ons op de lagere school geleerd: Papoea's na
tuurlijk. Maar wat weten we van die Papoea's? Hoe ont
zaglijk veel variëteiten zijn er? Waar komen zü vandaan
en aan welke uitheemse invloeden hebben zü bloot ge
staan?
Advertentie
Permanent wave ls een kwestie van ver
trouwen en.... zeer goed model knippen.
Wij brengen U de nieuwste, voor ons
klimaat geschikte draagbare modellen naar
Uw smaak en type gevormd.
Medisch gediplomeerd haarkundige
Gierstraat 69 - Haarlem - Tel. 21736 - 18462
Baardman, C. Dokter, ik vertrouw
U; Baume, E. De gouden poort; Bran
denburg, V. De stroom van hun leven;
Goes, A. Het was een vreemde nacht;
Goudge, E. Kruid der genade: Jens, W.
De blinde; Kraan-van den Burg, G.
Scheel heb ik je lief; Mann. Th. Be
kentenissen van de oplichter Felix Krull;
Schaper, E. De macht der machtelozen;
Streeter, E. Meneer Hobbs neemt va-
cantie; Syberberg, R. Peter Anemont;
Werfel, F. Cella; Williams, E. Het hou
ten paard; Wind, J. Wat verwachten
wij?; Wij rekenen op Kroonstad; Zuyd-
veen, H. van. Carnaval.
De laatste tijd hebben drie publicaties
het licht gezien, die op hun wijze bijdra
gen tot de oplossing van die problemen.
In de eerste plaats willen wij wijzen op
een klein boekje van de hand van dr.
Erhard Schlesier uit Göttingen: „Der
Stand der ethnographischen Erfor-
schung'Neuguineas" 1). Daarin wordt
een globaal overzicht gegeven van het
stadium, waarin onze kennis van de Pa
poea's en hun cultuur zich bevindt.
Sommige stammen dat zijn hier vrij
wel nooit meer en meestal belangrijk
minder dan een paar duizend mensen
zijn ons tamelijk grondig bekend. Wij
zijn op de hoogte van de voornaamste
punten van hun sociale organisatie, de
zin van hun doen en laten, van hun or
namentiek.
Maar er zijn ook aanzienlijke leem
ten. Heel wat Papoea-volken, heel wat
Papoea-talen ook, zijn practisch raad
sels voor ons. Dat geldt voor het Au
stralische deel, maar ook voor het Ne
derlandse. Dr. Schlesier wijst op het nog
te weinig verrichte vergelijkend ethno-
grafisch onderzoek, dat misschien licht
zal kunnen werpen op veel wat ons
thans nog duister ls.
Op de laatste bladzijde van het boek
je komt de schrijver met een interes
sante speculatie. Misschien, zo zegt hij,
wordt Nieuw-Guinea nog eens het best
bekende eiland van het Westelijk deel
van de Stille Oceaan. Hij komt tot die
veronderstelling, omdat de ethnograaf
op Nieuw-Guinea zo lang vrij spel heeft
gehad. Elders is het vaak zo geweest,
dat de ontdekking van een gebied on
middellijk gevolgd werd door de open
legging ervan, zodat de ethnoloog te
laat kwam. Op Nieuw-Guinea was en is
het thans gedeeltelijk nog anders.
Toch vrezen wij, dat ook Nieuw-Gui
nea langzamerhand ophoudt het eldo
rado van de ethnograaf te zijn. Natuur
lijk verkeren nog vele stammen in een
uiterst primitief stadium en ethnogra-
fisch onderzoek is niet alleen overvloe
dig mogelijk, maar zelfs dringend nood
zakelijk. De komst van studenten in de
sociale wetenschappen valt zeker toe te
juichen. Maar in sneller tempo dan
voorheen d iet op Nieuw-Guinea de mo
derne cultuur zijn intrede. Niet alleen
aan de West- en de" Noordkust, waar
uitheemse invloeden steeds aanwijsbaar
zijn geweest, maar ook in het Zuiden en
De gemeente Zandvoort zal binnen
kort het onderwijs ter hand nemen van
kinderen welke spraakmoeilijkheden
hebben. Deze taak is opgedragen aan
mej. Leonie Molkenboer, spraak- en
muziekpaedagoge te Zandvoort. Ter in
leiding van haar werk zal mej. Molken-
boer a.s. vrijdag 's avonds om 8 uur
in „Zomerlust" een lezing houden voor
leden van de gemeenteraad, hoofden
en onderwijzend personeel van open
bare en bijzondere scholen en voor de
ouders van de kinderen welke aan haar
zorg zullen worden toevertrouwd.
Advertentie
Nassaustraat 5 Haarlem Velet. 15220
In de Spaarnrijkstraat liepen giste
ren twee voetgangsters tegen elkaar op,
waardoor de ene, de 40-jarige C. B.—H„
wonende te Haarlem, kwam te vallen
en een gebroken neusbeentje opliep. Ze
klaagde verder over hoofdpijn. De
beide dames verklaarden elkaar niet
gezien te hebben, omdat haar brillen
beslagen waren door de regen. Mevr. H.
werd opgenomen in het Diaconessen-
huis.
Een 22-jarig meisje uit Arnhem ge
raakte gisteravond om kwart voor
acht tussen het perron en de trein, die
op het punt stond naar Amsterdam te
vertrekken. Zij was mis gestapt. Het
meisje werd naar het Grote Gasthuis
te Haarlem vervoerd, waar zij aan een
gapende wond aan haar linkerbeen
moest worden behandeld. Later kon zij
naar Arnhem worden overgebracht.
Landskampioen H.C.K. is er als eerste
in geslaagd een overwinning te behalen
in de traditionele laatste wedstrijd van
het softbalseizoen. Reeds in de eerste
slagbeurt nam H.C.K. door een home
run van aanvoerster Bep van Beymer-
werdt een 1-0 voorsprong.
Nadat een grote achterstand van 5-1
weer geheel was weggewerkt, namen
de H.C.K.-speelsters in de laatste slag
beurt met 10-5 de leiding, welke grote
achterstand niet meer door de Rest-
ploeg kon worden weggewerkt. Het ein
de bracht een volkomen verdiende 10-7
zege van de H.C.K.-kampioensploeg.
De gestadige stroom Dahlias, waar
aan we de laatste weken gewend waren
geraakt, is tQt stilstand gekomen, iets
waartoe het minder gunstige weer van
de laatste dagen het zijne ook wel zal
hebben bijgedragen. Dat neemt niet weg
dat er toch nogal wat nieuws was opge
steld en daarbij in een kwaliteit die veel
lof verdiende. De Dahlia voerde dit
maal de hoofdtoon in optima forma, zij
had geen enkele concurrentie van an
dere bloemen te duchten.
K Maarse, Aalsmeer, voerde naast
nieuwe verschijningen een aantal reeds
meer bekende soorten ten tonele zoals
c Aramis, scharlaken, dec. Musette,
de beste kleine rood-met-witte, de gele
sc. Lux en de malvaviolette s.c. Pink
Profusion. Zeer mooi waren de
s c zaailingen 53-111, schelprose, en 17-
I malvapurper, welke beiden het Getuig
schrift van Verdienste behaalden.
Ook W. Topsvoort, Aalsmeer, bracht
een aantal verdienstelijke zaailingen w.
o pompon 237, ivoorwit, de goed gesteei-
de s.c. 467, zalmrose, alsmede de pur-
pere c. Caroussel in beste kwaliteit. W.
A. v. Hout, Amsterdam, zag zijn schelp
rose dec. 541 en de perzikrose s.c. Nylon
met Getuigschrift van Verdienste be
kroond, hetgeen eveneens het geval was
met de beide s.c. van C. S. Weyers, Hil
legom, de vermiljoenrode 259 en de zeer
fraai getinte helderrose 255. Mooi von
den we ook de lilarose nr. 221.
Hoewel niet groot behoorde de inzen
ding van C. Geerlings tot de fraaiste
van de keuring. Deze kweker heeft zich
de laatste jaren in de halskragen ge
specialiseerd en met succes, getuige de
sprekende en sterke kleuren die in zijn
collectie voorkomen. Kaiserwalzer,oran
jerood, crème kraag is reeds bekend,
alsook Keukenhof, karmijn met brede
ivoorwitte kraag. Alpengloed is geel met
karmijnrode streep en roomwitte kraag,
Grand Due, rood, geel gepunt, gele
kraag, Desirée, Karmijnpurper met wit.
Buitengewoon mooi was de sneeuw
witte Northpole, naar onze smaak de
mooiste bloem van de keuring. Een di
ploma voor Gouden medaille werd aan
de mooie collectie toegekend.
Ook in de inzendingen van Bruide
gom uit Baarn prijkte een vaas Hals
kragen. De bloemen hiervan waren over
het algemeen iets groter dan van Geer
lings en de tinten teerder, we zouden
zeggen niet zo „mannelijk" doch naar
onze smaak een zeer mooie :ollectie.
Daarnaast voerde deze firma weer een
uitgelezen collectie aan. Zeer mooi was
s.c. 896, purperrose met gespleten
bloemblad, een unieke tint. 1033 is don
kerder doch niet zo fijn en kan bij de
eerstgenoemde niet halen. Voorts was
er een donkerkersrode s.c. 928 en de
papaverrode 712, die „Verdienste kre
gen De opvallende kleine c. Starfire
prijkte in volle glorie terwijl Polar Beau
ty en Ivory Giant voor de zoveelste
maal met hun schoonheid pronkten.
Vooral de laatste was van uitnemende
kwaliteit. Sierlijk was ook de s.c. Pre
ference met een goede vleesrose tint.
N. Peters, Hillegom oogstte succes
met een drietal s.c. zaailingen die zich
allen het Getuigschrift van Verdienste
zagen toegewezen. Nr. 9 is koraalrose,
43 bloedrood en 19 perzikrose. We zul
len ze gaarne nog eens als gedoopten
terugzien. Dick Schuit had op de van
hem bekende wijze zijn aardige rode
Artist opgesteld terwijl L. A. Hoek,
Den Haag, mooie bloemen liet zien van
de begoniarose Mabel Dream.
N. J. v. Oosten was aanwezig met
twee zalmrose verscheidenheden n.l.
s.c. 48-54 en Sphinx, die beiden „Ver
dienste" kregen. Ook dec. Fantasie
kreeg deze onderscheiding. De kleur
is geel als van Meissner porcelein, met
rode punten. Dec. Tango heeft een aar
dige lilarose kleur, dec. Palace is van
een merkwaardig wit met lila weer
schijn.
Ballego uit Leiden zag aan zijn reeds
eerder getoonde dec. Variety Gil,
barnsteengeel met scherp afstekende
witte punten, een import uit Nw. Zee
land, het Getuigschrift I. klasse toege
kend. Mooi vonden wij vooral een een
kleurige citroengele halskraag met de
naam Aureoline terwijl ons de malva-
rose c. Grossmeister Berger mede met
onverdienstelijk voorkwam.
Tenslotte toonde J. P- Bakker, Heem
stede, nogmaals zijn mooie rode po 1-
pon Magnificat en pompon Purpurea,
die echter moet worden omgedoopt.
En dan is het wachten nu maar weer
op de keuring van volgende week
maandag wanneer de wisselbekers voor
de best houdbare dahlias op het water
in het geding komen. Het is dit jaar
de achtste maal dat een wedstrijd als
deze wordt gehouden. Er zijn bekers
beschikbaar voor de beste grootbloe-
mige van Nederlandse oorsprong, voor
de beste Nederlandse middelgrote en
een voor de beste pompon. Een pla
quette wordt toegekend aan de beste
kleinbloemige, alles met betrekking tot
de houdbaarheid op water. De bloemen
moeten Donderdag a.s. reedt, in de
keuringszaal worden opgesteld en mo
gen niet met een of ander conserve
ringsmiddel behandeld worden.
Oosten en zelfs in
het Centrale Berg
land. Het nieuwe
brengt spanningen
en tenslotte een om
mekeer teweeg,
waarin veel ethno-
grafisch materiaal
verloren gaat en
waarin veel cul
tuuruitingen hun
zin verliezen en
voor de ethnograaf
dikwijls onverklaar
baar worden.
Veel dankt de we
tenschap aan de
missionarissen en
zendelingen op
Nieuw-Guinea, die
jarenlang met le
vendige belangstel
ling werkzaam zijn
in een bepaalde
streek en die zo
doende belangrijke
gegevens kunnen
vastleggen. Alleen
bedrijven zij na
tuurlijk vaak een
zeer functionele eth-
nografie. Zij verdie
pen hun kennis
van de autochthone
cultuur in de eerste
plaats om met meer
nauwkeurigheid de
uitwerking van hun
geloofsverkondiging
te kunnen bepalen.
Velen hunner trach
ten de waardevolle
elementen van de
Papoea-cultuur wel
te redden, maar de
bevolking die tot
het Christendom
overgaat is in die
dingen maar al
te radicaal. Alles
wordt nu op opge
ruimd, wat aan
het oude heiden
dom herinnert en
het vaak toch al zo
magere stroompje
van waardevolle
ethnografen uit het
betrokken gebied
droogt op of wordt
gericht op de be
vrediging van de
toerist.
Hoe jammer dat
vaak is, wordt tref
fend geïllustreerd
door dr. S. Kooij-
man in zijn boek
„De Kunst van
Nieuw-Guinea" 2).
In het stijlgebied
van de Sepik (in
het vroegere Kaiser
Wilhelmsland) wer
den de ceremoniële
voorwerpen ge-
kleurd, vooral rood
en deze kleur vaak
in combinatie met wit, zwart en geel.
Vóór hun „optreden kregen deze mas
kers dierenplastieken en andere voor
werpen dan een nieuw verfje. De fris
heid die zü daardoor gehad moeten
hebben, wordt tegenwoordig niet meer
benaderd door de verbleekte museum
stukken. Prachtig geornamenteerde
houten sago-bakjes worden verdrongen
door emaille borden of mess-tins.
Dr. Kooijman onderscheidt op Nieuw-
Guinea negen stijlgebieden en hij wijdt
een hoofdstukje aan de voornaamste
kenmerken van elk stülgebied. In het
Noordwestelijke kustgebied overheers
te b.v. de z.g. „korwar". Het zijn plas
tieken van mensen, soms in zittende,
soms in staande houding weergegeven.
Zij werden gemaakt na een sterfgeval.
De geest van de overledene werd ge
acht zijn intrek te nemen in de voor
hem bestemde korwar, die soms ook
zijn schedel bevatte. Dr. Kooijman ver
telt, dat deze beelden niet alleen uit
respect en eerbied, maar ook uit gene
genheid en liefde voor de afgestorve
nen werden vervaardigd. Men omring
de de beelden met grote zorg en iden
tificeerde hen met de gestorvenen. Zo
was er een vrouw, die, omdat zü Chris
tin was geworden en zich dus los wilde
maken van haar oude geloof, de kor
war van haar overleden kind aan de
zendeling gaf met de woorden: „Hier
is myn kind".
Opnieuw büjkt de uitwissende invloed
van de culturele ommekeer: over het
algemeen is van de korwars, die de
laatste vijf en zeventig jaar in de Euro
pese musea zijn beland, niet bekend
hoe oud zij zijn en voor welke mensen
zü vervaardigd werden. Uit het boek
van dr. Kooijman bhjkt duidelijk de
enorme culturele verscheidenheid, d-e
op Nieuw-Guinea geheerst heeft en veel
al nog heerst. Het verschil tussen een
volk als de Marind-Anim aan de Zuid
kust, met een cultuur van woeste en
primitieve grootsheid, en de vreedza
me genoeglijke Arapesh in het Noorden
weerspiegelt zich ook in him materiële
kunst.
Een büzonder interessant relaas doet
dr. K. W. Galis ons in zijn proefschrift
over de „Papua's van de Humboldt-
baai" 3). De schrijver, die verbonden
is aan het kantoor Bevolkingszaken in
Hollandia, heeft gelegenheid gehad om
de bestaande literatuur ter plaatse te
controleren en aan te vullen door recht
streeks contact met de bevolking. Wat
er asm het licht komt, draagt voor een
groot deel ook alweer het karakter van
de verleden tüd, want natuurlek is hier,
in de onmiddellijke nabijheid van de
hoofdstad van Nederlands Nieuw-Gui
nea, Hollandia, het proces van uitwis
sing en verdringing zeer sterk geweest.
De beschrijving van een sterk op de
zee georiënteerde cultuur, de rivaliteit
van de groepen binnen die cultuur, de
sociale, de economische en de religieu
ze aspecten daarvan zijn op zichzelf
toch nog uiterst boeiend en wat meer
De Korwar, die hier is afgebeeld, heeft een ouderdom
van ongeveer zes generaties. Aangenomen wordt, dat het
beeld omstreeks 1800 is vervaardigd. Men weet toevallig,
dat het gemaakt is aan de Noordkust van de Vogelkop
bij de kampong Asbakin. Het was bestemd voor de
dodengeest van de leider van een groep Biakkers (clan
Kafdaroen). Onderweg naar de Radja Ampat Eilanden
is de hoofdman gestorven. Zijn beeld echter beschermde
de groep op het resterende deel van hun tocht. De hoofdV
doek teken van waardigheid is een typisch Indo
nesisch attribuut.
is. dr. Galis heeft aan zijn beschrijving
een hoofdstuk over de moderne tijden
toegevoegd, dat op het voorgaande lo
gisch aansluit. De vooral hier zo moei
lijke kwestie van de grondrechten ver-
krijgt er nieuw licht door. Hoe tenslot
te uit de onderlinge rivaliteit van de
baaidorpen na de oorlog de z.g. Chama-
di-beweging voortkwam, een van het
dorp Tabati uitgaande beweging met
opstandige aspiraties, lijkt ons een pro
ces, waarvan het politieke belang wel
licht niet overschat, maar toch zeker
ook niet onderschat mag worden. De
verbluffende rijkdom aan sociale en
culturele vormen, die Nieuw-Guinea
biedt, is oorzaak, dat dergelijke inciden
ten thans nog min of meer op zichzelf
blijven staan. Het is echter duidelijk,
dat naarmate de nivellering ook op dit
reusachtige eiland voortschrijdt, naar
mate de bewoners in grotere verbanden
leren denken, politieke problemen aan
de orde zullen komen. Het zou onjuist
zijn daar nu niet aan te willen denken.
In dat latere stadium komt misschien
tevens het ogenblik, waarop de bevol
king van Nieuw-Guinea of zü zich
dan Papoea's willen noemen of niet
de verbleekte stukken in de volkenkun
dige musea met nieuwe ogen zal be
schouwen. H. J. N.
1) Mouton Co. 's Gravenhage 1955
2) Servire 's Gravenhage 1955
3) J. N. Voorhoeve 's Gravenhage 1955
Advertentie
Sinds
1850
GROTE HOUTSTRAAT 37
RIJKS STRAATWEG 246 B
(Niet officiële koersen)
Vorig
slot
102%
10144
100 Va
100-5,
100 A
100,V
100 Va
101
99 A
251
367
206 %gb
340 K
340
42444
429%
335 1
490%
674%
16344
23644
210
203 gl
1774a
185
3% Ned 1953
3% Ned 1953
3% Ned 1948
3V«pCt Ned 1950
314 Ned 1954
3% Ned 1955
3-3% Ned 1947
3 Ned 62-64 bel fac
Inschr Grtbk 1946 3 pCt
Ned Handel Mt1 cert
A.K.U.
Van Berkel's Patent
Calvé-Delft cert
Van Gelder
Kon Hoogovens cert.
Unilever Cert
Ned KabeJ
Philips
Kon Petroleum
..Amsterdam" Rubber
Holl Amerika Lt1n
Kon Ned Stoomb Mil
Ned Scheepv Unie
H VA
Deb Mt). Cert
Opening
13/9
100%
357
418
485
480
66B(4
ISO
234
207
200
174%
177%
