DE LAATSTE GANG VAN DE KARDINAAL K.R.O.-programma
in nieuwe seizoen
Veel cultuur en streven
naar goede ontspanning
Hij heeft moedig het
geestelijk erfdeel der
vaderen verdedigd
Triomfen in Milanese opera
Prins Bernhard en
zijn moeder naar
de Heilige Vader
Nooit moede te protesteren tegen
willekeur der Nazi's
Ongevallen-
wagens voor de
Spoorwegen
it) Spelthaan
Bijzondere audiëntie
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1955
PAGINA
Achter twee seminaristen, die op kussens de onderscheidingstekens van de Kardinaal meedragen in
<le begrafenisstoet, volgen de familieleden. In het midden zijn broer, pastoor W. "de Jong uit Sloten
in Friesland.
Hoog boven de menigte rijst de kist met het stoffelijk overschot van de Kardinaal uit. De platte
lijkwagen werdovereenkomstig de laatste wilsbeschikking van de Kardinaal, getrokken door 21/. fraters
van het St. Gregoriushuis te Utrecht.
Standaardwerk over
Kardinaal de Jong
Zeepost voor Oost en West
niten de kathedraal wachtend op de formatie van de rouwstoet: Ba^nY°9ksept SePrLNeposeïdonlei9
P de voorgrond mgr. Giobbe en mgr. Alfrink met de secretaris van sept.; Nieuw-zeeiand: via Engeland 17
*et aartsbisdom P. R. Geurts. Achter hen: mgr. J. P. Huibers en ffP.1-: SuriBai?f:„ ms CoMca 21 sept.;
Het stoffelijk overschot van de Kardinaal is neergedaald in de witte
groeve op het katholieke kerkhof te Utrecht. In aanwezigheid van
kerkelijke en wereldlijke hoogwaardigheidsbekleders, familieden
van de Kardinaal en vele andere belangstellenden bidt mgr. Lemmens
de laatste gebeden bij het graf.
Osservatore over de Kardinaal
Provinciaal Dominicanen
25 jaar geprofest
V
T wee jaarlijkse culturele
prijs:
De gouden ganzeveer
ONlDER WIJ SB ESOLU IT EN
Nieuwe regelingen voor
examens
'Vïi t
Bij Uitgeverij Het Spectrum zal bin
nen afzienbare tijd een groot, rijk ge
ïllustreerd boek verschijnen, gewijd aan
de nagedachtenis van de overleden Kar
dinaal. De titel va" het boek luidt:
KARDINAAL DE JONG, de mens, de
geleerde, de kerkvorst, de vaderlander.
De schrijver, H. W. F. Aukes, bekend
door zijn boeiende levensbeschrijving
van Titus Brandsma, heeft de biogra
fie ondernomen met goedkeuring en on
der volle medewerking van de Kardi
naal zelf echter op voorwaarde dat
het boek eerst na zijn dood zou ver
schijnen.
Als vrucht van jarenlange studie, van
duizenden brieven en honderden ge
sprekken met degenen die „de grote
Kardinaal" het naast gestaan hebben,
steunend op talrijke moeilijk toeganke
lijke authentieke documenten, verlucht
met tientallen foto's waaronder zeld
zame originelen, is dit boek het stan
daardwerk, waarin het levensverhaal
van de grote Nederlandse kerkvorst
definitief voor tijdgenoot en nageslacht
gestalte krijgt.
Bij de boekhandel is reeds de inteke
ning op dit boek opengesteld.
Met de volgende schepen kan zee
post worden vezonden. De data, waar
op de correspondentie uiterlijk ter post
moet zijn bezorgd, staan achter de naam
van het schip vermeld. Argentinië en
Brazilië: ss Eva Perón 19 sept.; Austra
lië: ss Strathmore via Engeland 17 sept.;
b Canada: ss Zuiderkruis 17 sept.; Chili:
Ti,r*.Unie van Z.-Afnka en Z.W.-Afrika: ms
mgr. Mutsaerts. Oranjefontein 20 sept.
(Van onze Romeinse correspondent)
Na de telegrammen van rouwbeklag
van de H. Vader heeft de Osservatore
Romano een artikel aan Kardinaal de
Jong gewjjd.
In extenso beschrijft het blad de
levensloop van de overleden kerkvorst,
zijn opleiding, zijn wetenschappelijk
werk en zijn arbeid voor de vorming
van de seminaristen.
Nadat de Osservatore gekomen is aan
zijn benoeming tot coadjutor van de
Utrechtse aartsbisschop mgr. Jansen
en zijn spoedige verheffing op de zetel
van St. Willibrord, vervolgt het blad:
„Zovele jaren van bisschoppelijk
bestuur deden zijn reeds veel eer
der erkende en zo bewonderde ga
ven schitteren, speciaal tijdens de al
lerhardste jaren der Hitleriaanse be
zetting. Aan het hoofd van het Neder
lands episcopaat verdedigde hjj met
moed het geestelijk erfdeel der va
deren in zijn land. Nooit werd aarts
bisschop De Jong moede te proteste
ren tegen de willekeur van de vreem
deling, steeds waarschuwde hij de ge
lovigen tegen de hinderlagen van een
valse leer en tegen de goddeloosheid,
die gepaard ging met brutaal geweld.
Het waren ruim tachtig herderlijke
documenten, die het Nederlands epis
copaat heeft doen uitgaan in die jaren
en alle droegen als eerste de hand
tekening van de onbuigzame aarts
bisschop van Utrecht.
Toen de storm was overgedreven,
heeft Z. H. Pius XII zijn verheven sanc
tie willen geven aan dit werk van de
uitnemende De Jong, meer nog: aan
zijn gehele levenswerk. Hij verhief hem
tot het purper gedurende het eerste
grote consistorie na de oorlog, op 18
februari 1946.
Toen de Kardinaal bezit nam van zijn
eeibiedwaardige titelkerk, de San Cle
mente te Rome, beleed hu m zijn rede
voering nogmaals zijn katholiek geloof
en zei, dat de Nederlandse katholieken
zich nauw verbonden voelen met de H.
Stoel, zij zijn bereid altijd en overal het
primaatschap van de Paus te verdedi
gen.
Nog verschillende malen heeft de H.
Vader blijk gegeven van zijn hoogste
waardering voor de arbeid en de per
soonlijkheid van de Kardinaal.
Aan de vooravond van een Maria-
feest is hij gestorven, de Mariafeesten,
die zo dikwijls de plechtigste dagen in
zijn levensloop en carrière geweest zijn"
aldus de Osservatore.
Het is de gewoonte, dat bjj het over
lijden van een Prins der Kerk het Va
ticaanse blad in één kolom het leven
Bij de carrosseriefabriek Medema
N.V. te Appingedam wordt momenteel
gewerkt aan drie ongevallenwagens in
opdracht van de Nederlandse Spoorwe
gen. De auto's voor de spoorwegen heb
ben het model van een grote postauto.
Het voorste gedeelte, de cabine, biedt
behalve aan de chauffeur nog plaats
aan vijf manschappen. Twee zitplaat
sen vindt men in het achterste gedeelte
van de auto, welk deel geheel is inge
richt voor eerste-hulp verlening bij
spoorwegongelukken. Het materiaal be
staat o.m. uit helmen, mijnlampen, hou
welen, hamers, bijlen, schoppen en snij
branders. Voorts komen in een derge
lijke auto kastjes met medicamenten,
levensmiddelen en een brancard, als
mede een brandblusapparaat en een
aggregaat voor electriciteit. Naar ver
wachting zullen deze wagens in Utrecht
gestationneerd worden en in October
gereed komen. De mogelijkheid bestaat
dat er nog meer wagens gebouwd zullen
worden om elders in het land dienst te
doen.
De hoogeerwaarde pater Bonaventura
Jansen O.P., provinciaal van de Ne
derlandse provincie der paters Domini
canen, viert 18 september zijn zilveren
professiefeest.
van de gestorvene schetst. Eerst enige
tijd daarna, vaak op de dertigste dag
na het overlijden, memoreert het blad
pas ten volle de persoon en het werk
van de Kardinaal. Dit geschiedt ook
thans. Toch maakt het blad in zijn ge
wone berichtgeving nog melding van
de reacties, die de dood van Kardinaal
de Jong in Nederland gewekt heeft,
de belangstelling en het medeleven.
Ook onder de Nederlandse missionaris
sen, zo vernam de Osservatore, heeft
de dood van de illustere Gepurperde
een diepe indruk gemaakt. En uit hun
verre missiegebieden dringt de grootste
lof door voor deze grote Pastor en uit
stekende Nederlander.
(Van onze medewerker voor radio
en televisie)
Het programma van de K.R.O. voor
het nieuwe seizoen is niet sensationeel.
Wie had het anders verwacht? Toch zijn
er in diverse programma's, ja diverse
heilige huisjes krasse strepen getrok
ken. De K.R.O.-leiding vindt dat er geen
grote veranderingen zijn, wij voor ons
zien wel degelijk een anders gerichte
instelling. Het nieuwe: Jules de Corte
naar de zondagavond, Jan de Cler en
Alexander Pola naar de zaterdagavond.
De dinsdagavond nog strakker cultu
reel gericht met óf een groot concert
óf een groot luisterspel. Wie nog twij
felt: hfj luistere
De grootste moeilijkheid waarmee on
ze Katholieke Radio Omroep te maken
heeft, is het amusement. Er is katho
liek talent genoeg, maar menige ouder
voelt niets voor een „artistieke" loop
baan van junior. De K.R.O. kan maar
niet alles^aannemen, noch wat personen,
laat staan wat teksten betreft. Men is,
bewust helaas, zeer beperkt van moge
lijkheden.
Maar men is zich van de andere
kant bewust, dat er iets gebeuren
moet. De K.R.O. gaat daarom een
groots opgezette kleinkunstcursus or
ganiseren, die zeer veel geld en zeer
veel tijd van de voornaamste mede
werkers zal kosten, maar waaruit men
toch weer nieuw talent hoopt te put
ten.
De K.R.O. heeft een zeer, wij mo
gen gerust zeggen intelligent winter-
programma samengesteld. Men heeft
met iedereen rekening gehouden en
toch een rechte lijn getrokken. Er zijn
geen sensaties, wel bewuste correcties,
bewuste afbakeningen. Bijvoorbeeld
het avondgebed is weer laat, iramelijk
om half elf geplaatst, omdat de vroe
gere uitzending zeer veel minder dan
de verwachte resultaten heeft gehad.
En na de laatste nieuwsberichten is
er voortaan steeds behalve op de dins
dagavond, een gedegen gramofoonpla-
tenconcert, vooral van nieuwe opna
men.
De zondagavond begint voortaan met
de Van Zessen Klaarclub, dan Jules de
Corte in zijn programma Roulette, daar
na het Bel Canto-programma, dat tot dus
ver op de zondagmiddag werd uitge
zonden en tenslotte een familie-hoor
spel. Men heeft niet minder dan der
tien aardige hoorspelen uit de prijs
vraag van het vorige jaar overgehou
den. De prijsvraag wordt dan ook her
haald.
De gedegen dinsdagavond bestaat uit
driemaal per maand een groot concert
onder de titel „Muziektaal der volken",
dat iedere keer aan één natie gewijd
is. In de pauze is er een lezing over de
sociale problematiek van de Kerk, een
serie onder redactie van prof. Zeegers.
Om de drie weken is er een groot hoor
spel, o.m. „Macbeth" van Shakespeare.
De vrijdagavond is gemengd van sa
menstelling en behoudt het Politieke
Forum.
ru
Sinds een maand is Jo Spelt
haan, een eenvoudige jongen uit
Bleijerheide-Kerkrade, de ge
vierde opera-zanger van Milaan.
Voor hem daveren de theaters
„Scala" en „Nuovo" van hel
geestdriftige applaus, zijn foto
vormt het begeerde bezit van
opera-minnend Milaan en de
contracten liggen op hem te
wachten.
Een dergelijk succes had Jo
Spelthaan van zijn eerste op
treden nooit verwacht en wel
licht niemand van zijn leraren.
Of het moest Jo's eerste leraar
maestro Chemino zijn.
Elf jaar geleden schreef deze
musicus immers aan de vader
van leerling Spelthaan: „Weinig
studie is nodig om van Jo een
groot zanger te maken''.
Toen maestro Chemino deze
voorspelling deed, was de Kerk
radenaar Spelthaan gestart met
zijn studie aan de muziekacade
mie van Karlsruhe. Toevallig
was hij op deze academie terecht
gekomen. Tot de jeugdige Ne
derlanders, die door de Duitsers
gedwongen werden, om in Duits
land te gaan werken, behoorde
ook Jo Spelthaan. Samen met
Fransen en Belgen werd Jo te
werk gesteld in een fabriek te
Karlsruhe. Voor de jeugdige
Kerkradenaar, die tot dan toe
nooit gewerkt, maar louter ge
studeerd had op de handels
school, was de fabrieksarbeid
zwaar en moeilijk. Gelukkig
duurde deze periode maar kort,
dank zij doctor Nestier, de di
recteur van de muziekacademie te Karlsruhe. Bij een bezoek aan het
kamp van de buitenlandse arbeiders hoorde hij muziek en zang. Jo Spelt
haan speelde voor zijn mede-arbeiders viool en zong.... Zijn stem was
zó gaaf, dat dr. Nestier direct alles in het werk stelde, om deze jeugdige
Nederlander de fabriek te laten verruilen voor het schoolgebouw.
Onder leiding van dr. Nestier en de Italiaanse leraar maestro Chemino
studeerde de Kerkradenaar een jaar lang muziek aan de academie. Bui
ten de muziek bracht maestro Chemino zijn Nederlandse leerling ook de
liefde voor het land van de opera Italië bij. Was het wonder, dat de
aanstaande opera-zanger eenmaal bij de bevrijding weer thuis maar
■u'eJlS meer kende: muziek studeren in Italië?
Vader en moeder Spelthaan werkten niet aanstonds mee aan de ver
vulling van deze wens. Zij wonnen eerst het advies in van dr. Walther
Hoer. Deze musicus was van mening, dat Jo het best naar het Amster
damse Conservatorium kon gaan. Dit is gebeurd. Vijf jaar lang studeerde
de Kerkradenaar in Amsterdam. Met dubbel succes. Jo Spelthaan verliet
het conservatorium niet alleen als gediplomeerd zanger, maar tevens was
hij verloofd met de afgestudeerde pianiste Julia Ten Cate uit Almelo.
Samen met haar vertrok de Kerkraadse tenor naar Italië, om daar zijn
studies voort te zetten.
Twee jaar lang heeft Jo Spelthaan onder leiding van maestro Amic
te Milaan opera-partijen ingestudeerd en acteren geleerd. Bij al dit stu
deren is Julia Ten Cate inmiddels mevrouw Spelthaan-Ten Cate hem
een grote steun geweest.
Thans deelt zij als geen ander in het grote succes van haar man.
Tevens is zij zijn secretaresse. Als zodanig heeft zij momenteel heel wat
werk. Tientallen verzoeken van operagezelschappen, die Jo Spelthaan
willen contracteren, heeft zij te beantwoorden.
Als Nederlanders is het voor beiden prettig, dat er vele aanvragen
uit het vaderland bij zijn. Voorlopig denkt Jo Spelthaan er evenwel nog
niet aan zich voorgoed aan een Nederlands gezelschap te verbinden.
Naar zijn oordeel is hij nog te kort in het land van belofte. Een maand
geleden immers trad hij hier pas voor het eerst op. Dat gebeurde na zijn
groot succes op het muziekconcours te Milaan. Van de 96 deelnemende
tenoren, werd hij als enige Nederlan..er kampioen. Italië, aldus Jo Spelt
haan, heeft er recht op de kampioen 1955 nog geruime tijd in zijn mid
den te hebben.
Dit wil evenwel niet zeggen, dat Jo Spelthaan niet eens als gast-
solist in Nederland zal optreden. Integendeel. Met bijzonder veel plezier
heeft hij de uitnodiging van de directeur van de Zuidnederlandse opera,
de heer Jef Baarts, aanvaard, om in November te komen zingen in Rigo-
letto, waarvan de première te Maastricht zal gaan. Bij die gelegenheid
zullen vader en moeder Spelthaan uit Kerkrade hun zoon voor het eerst
zien optreden. Na al hetgeen zij over tenor Jo middels Italiaanse couran
ten vernomen hebben, verheugen zij zich hier heel bijzonder op.
De Carrousel op zaterdagavond is wel
wat naam betreft, doch niet wat sa
menstelling betreft gehandhaafd. Eigen
lijk is alleen het ganzenbord behouden.
Daarnaast is er een intelligent stemmen-
spel, waarbij een jury omschrijven moet
welke persoon een bepaalde tekst heeft
uitgesproken. De jury bestaat uit de
psycholoog dr. Linschoten, de spraak
kundige Lily van Hagen en de taalkun
dige dr. Paardekoper.
Daarna is er een kort serie-hoorspel
„De sprong in het heelal", naar de be
roemde serie van de B.B.C. over de
ruimtevaart, interessant en boeiend. En
tenslotte Jan de Cler en Alexander Pola
met een eigen halfuur.
Wat het gesproken woord betreft, in
teressant zijn de grote cursus over wa
renkennis voor de vrouw, een grote se
rie hoorspelletjes in samenwerking met
üe N.C.R.V., samengesteld onder lei
ding van mevr. Betty Kortekaasde
Haan en twee cursussen voor de platte
landsbewoners in de wintermaanden.
In aanvulling op vroegere berichten
vernemen wij, dat Prins Bernhard en
zjjn moeder Armgard, Prinses van Lip-
pe-Biesterfeld in de morgenuren van
zaterdag of zondag door Z.H. de Paus
in diens zomerresidentie te Gastel Gan-
dolfo in bijzondere audiëntie zonder enig
protocol zullen worden ontvangen.
De beide hoge bezoekers zullen daar
bij door enige leden van hun gevolg
worden vergezeld alsmede door Mgr.
J. W. L. Damgn. kerkelijk raadsheer
van het Nederlands gezantschap bij de
H. Stoel. De gezant van Nederland bij de
H. Stoel kan wegens uitstedigheid niet
bij deze audiëntie aanwezig zijn.
Prins Bernhard zal vrijdag 10 uur 's
morgens bij de president van de repu
bliek van Italië in het Quirinaal zijn
opwachting maken. De Nederlandse am
bassadeur in Rome, dr. H. N. Boon, 1
de Prins aan president Gronchi voor
stellen.
De derde dag zal de prins de verga
dering van de Europees-Amerikaanse
Associatie voorzitten. Het thema van
deze dag is de samenwerking op eco
nomisch terrein en het verwerken van
de vooroordelen, welke de verwezenlij
king van dit plan in de weg staan. De
laatste van de zes inleidingen van deze
dag zal door minister Spaaik worden ge
houden.
Zaterdag 17 september des avonds
zal de Nederlandse ambassadeur in Ro
me aan de leden van de Nederlandse
kolonie te Rome ter ere van Prins Bern
hard een receptie aanbieden.
Op de algemene ledenvergadering van
de Nederlandse Uitgeversbond, die maan
dag in Den Haag is gehouden, is op
voordracht van het bestuur besloten ter
gelegenheid van het vijfenzeventigjarig
bestaan van de bond een tweejaarlijkse
culturele prijs in te stellen, de „Gouden
ganzeveer van de Nederlandse Uitgevers
bond". De prijs zal worden toegekend
aan degene,sdie zich door zijn publicaties
uitzonderlijke verdiensten heeft verwor
ven voor de verbreiding of verdieping
van de kennis omtrent het Nederlandse
cultuurbezit. Voor de eerste maal zal de
prijs worden uitgereikt op de jubileum-
vergadering van de Nederlandse Uitge
versbond op 27 oktober. De jury, die het
bestuur voor de eerste maal van advies
zal dienen, is samengesteld uit prof. dr.
E. J. Dijksterhuis. hoogleraar te Utrecht,
monseigneur W. Nolet te Amsterdam en
mr. M. Rooy, hoofdredacteur Nieuwe
Rotterdamse Courant
In de Staatsbladen 405, 406 en 408
zijn gepubliceerd een drietal konink
lijke besluiten waarbij regelen zijn
vastgesteld in verband met de organi
satie van de spoedcursussen voor de
opleiding van onderwijzers en onder
wijzeressen en met betrekking tot het
eindexamen dezer spoedcursussen.
In Staatsblad 407 is gepubliceerd een
koninklijk besluit tot wijziging van het
koninklijk besluit van 15 augustus 1951
tot regeling van het examen ter ver
krijging van de akte van bekwaamheid
als onderwijzer, bedoeld in artikel 77,
onder a, der wet van 17 augustus 1878.
Het onderhavige besluit geeft de be
zitters van een einddiploma HBS, gym
nasium en MMS vrijstelling voor de
vakken Frans, Duits, Engels en Wis
kunde bij het afleggen van het staats
examen voor onderwijzer in de oude
trant.
In Staatsblad 409 is gepubliceerd een
koninklijk besluit tot regeling van de
kweekschooleindexamens. Dit „kweek
schoolexamenbesluit" regelt het eind
examen der kweekscholen overeen
komstig de voorschriften van de kweek-
schoolwet. Aangezien deze wet het
zwaartepunt van de opleiding heeft
verlegd van het aanbrengen van prak
tische kennis naar de vorming van de
onderwijzers, is het zuiver theoreti
sche gedeelte van het examen beperkt
tot ten hoogste een dag voor het schrif
telijk gedeelte en ten hoogste twee da
gen voor het mondeling gedeelte. Daar
naast zal een examen worden afgeno
men in de praktijk van het lesgeven,
dat bestaat uit een les van 30 minuten,
terwijl het gemengd praktisch-theore-
tisch gedeelte ten hoogste drie dagen
beslaat.
In Staatsblad 410 is gepubliceerd een
koninklijk besluit tot regeling van het
staatsexamen ter verkrijging van de
akte van bekaamheid als onderwijzer.
Dit „onderwijzers-staatsexamen-besluit"
regelt het staatsexamen voor onderwij
zer overeenkomstig de voorschriften
van de kweekschoolwet. Het examen
zal uit twee delen bestaan. Het eerste
deel is te vergelijken met het over
gangsexamen van de eerste naar de
tweede leerkring der kweekschool, de
bezitters van het einddiploma HBS,
gymnasium of MMS zijn hiervan vrij
gesteld. Het tweede deel komt overeen
met het eindexamen der kweekscholen.
