Mr. ir. Haveman:
De invloed van de
emigratie wordt
overdreven
„Het zal in Nederland druk
genoeg
worden
Mgr. J. Romeijn te Wassenaar
tot bisschop gewijd
Amendementen kleuteronderwijs
souden 25 miljoen vergen
„CLUB VAN HONDERD
VIST IN BENNEBROEK
Kruiswoordraadsel
Intergeallieerde reserve
officieren congresseren
arabesken
0 PERPER
Spanning op de
arbeidsmarkt
Een beleid op
lang zicht
L
Minister Cals heeft slechts enkele
toezeggingen gedaan
Negen en zeventig keer kwam het
schepnet er aan te pas
Hoofdprijs valt op
vermiste obligatie
Mgr. J. P. Huibers
consecrator
Halteplaats
Sloterdijk
5 doktoren
het misbruik van
laxeermiddelen
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1955
PAGINA
Tieni procent
Kapitaalexport
In 1981
Nuchter mens
Nederlandse taal in
Australië
Verwrongen beeld
De eerste trek is een GOLD FLAKE waard!
f dc*dfdt
OPLICHTER GEPAKT
Eervol ontslag voor
mr. Kesper
Dr. R. Brenninikmeijer f
waarschuwen tegen
door W.H. VANEEMLANDT
Oplossing kruiswoordraadsel
van Donderdag
r (Van onze Haagse redacteur)
Stopzetting van de emigratie zou de
huidige spanning op de arbeidsmarkt
slechts in geringe mate beïnvloeden.
Het probleem zou voor 90 pet. blijven
bestaan, terwijl men met het badwa
ter ook het kin in casu de toekom
stige emigratiemogelijkheid zou ver
spelen. Dit zei donderdagavond in het
Kurhaus te Scheveningen mr. ir. B. W.
Haveman, regeringscommissaris voor
de emigratie, op een bijeenkomst door
het verbond van Nederlandse Werkge
vers georganiseerd ter gelegenheid van
het bezoek aan ons land van de heer
Thomas A. Rice, president van de Ca
nadian Manufacturers Association.
Mr. Haveman wil niet ontkennen,
dat de emigratie het probleem van de
huidige spanning op de arbeidsmarkt
enigr mate verscherpt, maar: de in
vloed van de emigratie op deze span
ning wordt wel wat overdreven groot
voorgesteld. Ter illustratie wees spr.
op de cijfers over 1954. Voor dat jaar
staat de omvang der mannelijke be
roepsbevolking op ruim drie miljoen
personen. Van deze beroepsbevolking
emigreerden netto ruim 11.500 manne
lijke beroepsbeoefenaren, d.i. 1/3 pet.
Tegenover dit emigratie-overschot
staat een aanwas van circa 43.000,
derhalve 1,1 pet. van de beroepsbevol
king. Het feit, dat er meer beroepsbe
oefenaren emigreren dan immigreren
verbruikt dus een vijfde deel van de
aanwas, die zonder emigratie-over
schot 54.000 in plaats van 43.000 zou
hebben bedragen.
Stelt men het haussetekort 100.000,
dan blijkt, dat de emigratie dit pro
bleem op zijn hoogst voor tien procent
beïnvloedt. Lang niet alle emigranten
zijn immers onmisbare arbeidskrach
ten. Houdt men voorts in gedachten,
dat de aanwas der beroepsbevol
king in de eerstvolgende jaren geleide
lijk, doch daarna (1960-1965) zeer snel
lal toenemen, dan mag gezegd wor
den, dat de schade niet buitenpropor
tioneel groot is.
De regering bevordert emigratie op
een gematigd niveau, aldus mr. Have
man. Dit blijkt uit de slechts beperkte
invloed, welke van de emigratie uit-
r'| «gaat op de bevolkingsgroei. Men kan
I niet op het ene ogenblik remmen en op
een ander moment, als het beter uit
komt, de kraan wijder openzetten. Een
dergelijke politiek zou door geen
ehkei immigratieland aanvaard worden.
Wanneer men suggereert, dat de emi
gratie nu maar gestaakt moet worden,
dan doet mij dit, aldus spr., altijd ver
onderstellen, dat er mensen zouden
zijn, die als ze zich gezond en fit voe
len, zouden zeggen: nu ga ik mijn ziek
teverzekering maar eens opzeggen.
Men zou ook kunnen ageren voor alge
hele afschaffing van de werkloosheids
verzekering en van wachtgeldfondsen;
wij hebben immers een topconjunctuur
en een overspannen arbeidsmarkt! Laat
men dan ook de premies voor wacht
gelden en werkloosheidsuitkeringen af
schaffen; dan hebben we meteen het
probleem van een loonronde zonder
prijsverhoging opgelost, zo voegde spr.
er ironisch aan toe.
De commissaris voor de Emigratie
wees verder op de samenhang tussen
kapitaalexport en emigratie. Kapitaal
export vormt in versterkte mate de
ruggegraat van de verhoogde interna
tionale activiteit, welke nodig is om
Nederland internationaal het aanzien
en de invloed te verschaffen, die bij
onze traditie passen en onze welvaart
dienen. Om het even of dit kapitaal
dient om Nederlandse ondernemingen
elders ter* wereld tot ontwikkeling te
brengen, of om andermans initiatieven
te verwezenlijken, goodwill voor afzet
van onze producten te kweken, handel
te financieren het doet er weinig
toe: als maar duidelijk voor ogen staat,
dat doelmatige buitenlandse investerin
gen ankers zijn voor de toekomstige po
sitie van ons land. Anders zal Neder
land een kleine vergeten provincie wor
den in een samengroeiende wereld.
De mogelijkheden tot kapitaalexport
staan echter in direct verband met de
mate, waarin emigratie plaats vindt.
De bevolkingsgroei beïnvloedt het ni
veau der in het binnenland vereiste in
vesteringen, welke weer de mogelijk
heid en de omvang van kapitaalexport
bepalen. Kapitaalexport van enige be
tekenis zou daarom ten nadele gaan
van de ontwikkeling van het nationale
inkomen, tenzij een jaarlijkse emigra
tie op redelijk hoog niveau een verlich
ting brengt ten opzichte van de in het
binnenland vereiste investeringen.
Mr. Haveman bracht onder de
aandacht van zijn gehoor, dat ons
land thans 1,8 miljoen inwoners meer
telt dan in 1940 en dat de bevolking
volgens een prognose van het C.B.S.
in de komende 25 jaar nog met een
derde van de huidige omvang zal
toenemen, namelijk met 3,6 miljoen.
In 1981 zal Nederland zonder emigra
tie circa 14,3 miljoen inwoners heb
ben. Als het huidige emigratieniveau
van ongeveer 20.000 zich gedurende
25 jaar zou handhaven, dan zou de
bevolkingstoename afgeremd worden
met 661.000. Dit wil zeggen, dat wij
in 1981 toch nog altijd 2,7 miljoen in
woners meer zullen hebben dan
thans. Het zal in ons land druk ge
noeg worden om ieder zich stadsbe
woner te doen gevoelen, met of zon
der emigratie.
Over het algemeen is de emigrant
een nuchter mens, aldus spr. Hij staat
vrij sceptisch tegenover de stabiliteit
van de huidige conjunctuur. Geen won
der overigens: de jeugdwerkloze van
1935 is nu 38 jaar en hij bezint zich op
de toekomst van zijn kinderen. De ou
deren, die raad geven aan de jonge
ren, de zestigers van nu, maakten de
hausse van de twintiger jaren, daarna
de crisis en de aanpassing ten volle
mee. Zij kunnen overtuigd zijn, dat
een zo diepe recessie wellicht niet meer
te vrezen is, maar dat zij zich niet la-
(Van onze Haagse redacteur)
Ruim zes jaar geleden emigreerde
een leraar van het Zwolse gymna
sium naar Melbourne. Hij werd daar
aan de universiteit lector in de Ne
derlandse taal en letterkunde en do
ceert er ook Nederlandse geschiede
nis. Op het ogenblik studeren bij
hem 75 Australiërs Nederlandse taal.
Ook is het Nederlands als moderne
taal in de staat Victoria als eind
examenvak op de middelbare scho
len ingevoerd; er bestaat grotere be
langstelling voor dan voor bijvoor
beeld het Duits. Waarschijnlijk zal
ook in de staat New South Wales het
Nederlands binnenkort als keuzevak
op de middelbare scholen worden
toegelaten.
Dit deelde de commissaris voor de
emigratie, mr. ir. B. W. Haveman,
donderdag mede in een redevoering,
gehouden in het Kurhaus te Scheve
ningen.
ten verblinden door de huidige conjunc
tuur is hun moeilijk kwalijk te nemen.
Daarbij komt, dat de jongeren iets wil
len worden en in ons land met zijn tal
rijke voorschriften aan de verkeerde
kant van de bordjes „Verboden Toe
gang" staan. Men moet in Nederland
bepaald tot de kleine groep van de bo-
venmiddelmatigen behoren om zich als
zelfstandige te kunnen vestigen en
handhaven. Het is op-.ierkeljjk welk
een hoeveelheid opgekropte energie
er los komt, zodra de Nederlander
elders de mogelijkheid tot zelfstandige
vestiging krijgt. Onze emigranten met
hun opgestroopte hemdsmouwen zijn on
ze bert 3 ambassadeurs.
Beziet men de situatie op de arbeids
markt en daartegenover, maar ten on
rechte, de emigratie op korte termijn,
dan krijgt men het verwrongen beeld,
waarin bevordering der emigratie
naast de komst op tijdelijke basis van
buitenlandse mijnwerkers en scheeps-
bouwarbeiders een dwaze paradox lijkt.
Deze buitenlandse arbeiders komen
echter op een vergunning voor maxi
maal twee jaar en zonder gezin; hen
als tegenbeeld te kiezen voor de emi-
Advertentie
(Van onze parlementaire redacteur)
Er bestaat een redelijke kans, dat aan
de bezwaren tegen de hoge stichtings-
kosten, die de verdedigers van het bij
zonder kleuteronderwijs in de Tweede
Kamer naar voren hebben gebracht,
enigszins zal worden tegemoet geko
men. Minister Cals heeft in zijn ant
woord aan de Kamer laten doorsche
meren dat van de 25 pet. van deze kos
ten, die als waarborgsom moeten wor
den voldaan, wel iets af kan. Hij gaf
echter te kennen dat 15 pet. een te grote
verlaging zou zijn. „Wij moeten met
het kleuteronderwijs voorzichtiger zijn
dan met het lager onderwijs, daar de
leerplicht hier ontbreekt."
Om dezelfde reden ziet de minister
geen kans het schoolgeld voor de kleu
terschool af te schaffen. Hij herinnerde
de Kamer er aan dat bij de discussies
over de kosteloze lagere school destijds
de leerplichtige leeftijd juist als grens
was aangegeven. 'Budgetaire motieven
die de heer Peters niet had kunnen ont
dekken tegen afschaffing van het school
geld zijn er toch wel in zoverre dat de
minister geen 25 miljoen meer voor het
kleuteronderwijs uit de begroting kan
persen. Dit bedrag zou namelijk moge
lijk zijn om aan alle verlangens te vol
doen die in de 21 amendementen van
de Kamer naar voren zijn gebracht.
Dr. Mol kreeg de toezegging dat uit
breiding van geneeskundig toezicht ook
op het lijstje van de minister voorkomt.
Minister Cals had alle waardering voor
zijn hartstochtelijk betoog. Hij merkte
echter op dat de wetgever slechts de
ÖL ^=£L5a2L* kan aangeven. De prak
kelijke verhoudingen is wel gemakke
lijk, maar daarom nog niet juist. Emi-
gratiepolitiek vraagt een beleid op lang
zicht. Indien het waar is, dat de wel
vaart en het welzijn van ons volk voor
een belangri„~ deel afhankelijk zullen
blijven van zijn internationale positie
en faam, dan mag de na-oorlogse emi
gratie een van de waardevolste bijdra
gen heten tot het bereiken van de
plaats, welke wij internationaal kunnen
bezetten. De nadelen, welke er ontegen
zeglijk zijn, wegen hiertegenover
licht, aldus mr. ir. Haveman.
tijk zal moeten leren of deze ook goed
benut zullen worden. Het wetsontwerp
is een eerste stap tot versteviging van
de onderbouw van ons onderwijsstelsel.
Het zal ongetwijfeld nog door meer wet
telijke maatregelen gevolgd worden.
Men kan niet alles ineens regelen. Hij
bracht hulde aan degenen die tot dusver
re als leidsters hun plicht hebben ge
daan. „Het particulier initiatief heeft
zich in Nederland weer van zijn beste
zijde doen kennen."
Om twee redenen kon de minister
nog niet het probleem van de leerlin-
genschaal oplossen: onvoldoende leid
sters en te hoge kosten. Brengt men
de klassen op 35 leerlingen, dan zou
daar alleen reeds ruim 12 miljoen mee
gemoeid zijn. Ook de sociale verzorging
van het personeel zou de minister nog
wel wat beter willen maken maar hij
wil geen overgangsbepalingen in de wet
inlassen. Dan gaat het juist als bij de
kweekschoolwet: de illusies blijken ten
slotte vals te zijn.
Mevr. Fortanier-de Wit(V.V.D.) kwam
met de minister in discussie over de
positie van de openbare kleuterschool.
Zij had betoogd dat er een dubbele rem
op deze school zou zijn aangebracht,
maar de minister vond dat één van die
twee eerder een versnelling was. Zij
kreeg echter de toezegging dat er wij
ziging in de wet zal worden aangebracht,
waardoor nog duidelijker zal worden dat
er geen reden is tot vrees voor achter
stelling.
Ten aanzien van de opleiding tot kleu
terleidster zei de minister dat het te
gevaarlijk zou zijn nu reeds vast te
leggen dat een 3-jarige cursus in 1958
zou kunnen beginnen. Dan zou er een
dreigend tekort aan leidsters in dat jaar
kunnen ontstaan. Bij nadere bestudering
zal hij er wel van uitgaan dat er beter
één in plaats van twee cursussen kan
komen. Op het ogenblik is er in
het kleuteronderwijs geen direct tekort
aan leidsters. De toekomst hangt voor
een groot gedeelte af van de belangstel
ling van de ouders.
De volgende week gaat de Kamer de
wet nog in details behandelen.
Mevrouw Jonckheer uit Antwerpen
was reeds enige tijd een obligatie kwijt
van de Belgische lotenlening voor de
wederopbouw. Tegen haar vriendinnen
had zü reeds dikwijls gezegd: „Je zult
zien dat op mijn verdwenen obligatie
nu juist de hoofdprijs valt". Zij heeft
gelijk gekregen, want enkele dagen ge
leden werd bekend gemaakt dat zij in
derdaad een millioen francs had ge
wonnen met haar obligatie....
Mevrouw Jonckheer zal het geld ech
ter slechts in ontvangst kunnen nemen,
indien zij de betreffende obligatie kan
overleggen. Zij heeft nu aangifte ge
daan bij de politie van de verdwijning
van het kostbare stuk. Het nummer van
de obligatie is door de pers verspreid.
Mevrouw Jonckheer hoopt nu maar dat
de vinder de obligatie terug zal bren
gen. (A.N.P.)
Te Amsterdam is een veertigjarige
koopman gearresteerd, die verscheide
ne personen heeft opgelicht door hen te
vertellen dat hij recht had op „her-
bouwplichten", waarvoor de overheid
premie geeft. Hij deed zich verder voor
als eigenaar van een winkel met wo
ning en lichtte aldus een dame voor
2000 op en voorts een kamerverhuur
der voor 2500 door hem voor te spie
gelen dat een hem toebehorende loods
(die hij echter maar in huur had) zeer
geschikt voor een kamerverhuurbedrijf
zou kunnen worden verbouwd.
Bij K.B. van 10 september is aan mr.
L. A. Kesper, op zijn verzoek, met in
gang van 15 oktober 1955 op de meest
eervolle wijze ontslag verleend als com
missaris der Koningin in de provincie
Zuid-Holland, met dankbetuiging voor
de vele gewichtige diensten door hem
aan den lande bewezen.
In de St.-Willibrorduskerk te Wasse
naar is gistermorgen, zoals wij giste
ren reeds in een deel van onze oplage
konden melden, mgr. J. H. Komeijn,
regionaal overste van het apostolisch
vicariaat Bandjarmassihn, tot bisschop
gewijd. Mgr. Romeijn, thans apostolisch-
vicaris, is reeds 22 jaar werkzaam in
het missiegebied van de Congregatie
van de H. Familie op de oostkust van
Borneo. Zijn wijding tot bisschop kan
gezien worden als een bekroning van
zijn missiearbeid, in een gebied, dat acht
maal zo groot is als Nederland en waar
op een bevolking van anderhalf miljoen
zielen, zesduizend katholieken zijn.
De nieuw gewijde bisschop werd 17
februari 1906 in Voorschoten geboren.
In 1916 verhuisde het gezin Romeijn,
dat zes kinderen telde en waarvan de
vader het beroep van timmerman uit
oefende, naar Wassenaar. De eerste
geestelijke opleiding kreeg de jonge
Jaap Romeijn op het seminarie te Ha-
geveld.
In 1924 werd besloten, de studies voort
te zetten bij de congregatie van de H.
Familie. In 1933, een jaar na zijn pries
terwijding vertrok pater Romeijn naar
de missie op Borneo. Het duurde vijf
tien jaar vóór de missionaris Nederland
terugzag. In deze vijftien jaar wijs hij
bijna vier jaar geïnterneerd geweest
in Japanse concentratiekampen. In fe
bruari van dit jaar kwam pater Romeijn
voor de tweede maal, nu met ziekte
verlof, naar Nederland.
Een bijzonder groot aantal gelovigen
woonde hedenmorgen in de prachtig
versierde Willibrorduskerk de wijding
van mgr. Romeijn tot bisschop bij. Om
negen uur begonnen de plechtigheden,
die tot bijna twaalf uur duurden. Con
secrator van de wijdeling was Z. H. Exc.
mgr. J. P. Huibers, bisschop van Haar
lem, mede-consecratoren waren mgr. Th.
J. van Valenberg O.F.M. Cap., titulair-
bisschop van Komba en apostolisch vi
caris van Pontianak en mgr. N. Verhoe
ven M.S.C., titulair-bisschop van Ermon-
tis en apostolisch vicaris van Manado.
De deken van Leiden, de zeereerw. heer
M. A. Jansen fungeerde als presbyter-
assistens, de Wassenaarse pastoors Buys
en Meysing als eerste en tweede troon-
diaken. Bij de H. Mis waren pater
Damman en pater Versteegen resp. dia
ken en subdiaken.
De wijding van mgr. Romeijn werd
bijgewoond door mgr. H. van Hussen, de
hoofdvlootaalmoezenier mgr. J. de Sain,
mgr. Th. Bekkers, de vicaris-generaal
van de congregatie van de H. Familie,
mgr. J. van Meyerv. Putten en de pa
ter provinciaal J. Welling. Twintig le
den van het Indonesische hoge commis
sariaat in Den Haag maakten voorts de
plechtigheden mee. De persoonlijke af
gevaardigde van de hoge commissaris,
de heer J. P. Poesposoetjipto, ontving
van mgr. Romeijn zijn bijzondere zegen.
In de kerk waren ook aanwezig twee
inlandse missie-zusters, die door mgr.
Romeijn, toen hij nog 'eerst kort in de
missie werkzaam was, waren gedoopt.
De gezangen van de bisschopswijding
en de wisselende gezangen van de H.
Mis werden uitgevoerd door de schola
cantorum van het scholastikaat van de
missionarissen van de H. Famile te
oudenbosch.
Mgr. Romeijn zal a.s. Zondag in de
St.-Willibrorduskerk, waar hij ook zijn
eerste H. Mis opdroeg, zijn eerste pon
tificale Hoogmis celebreren. Van de
parochianen van deze kerk zal irgr.
Romeijn op deze dag zijn bisschopsstaf
ten geschenke ontvangen. Naar alle
waarschijnlijkheid zal mgr. Romeijn eind
October naar zijn missiegebied op Bor
neo vertrekken.
Woensdagavond 14 september overleed
te Amsterdam dr. Rudolf Brennink-
meijer, oud-directeur van de N.V. Alg.
Confectiehandel van C. A. Brennink-
meijer. Dr. Brenninkmeijer, die sedert
enige jaren in Bussum woonachtig was,
is een van de belangrijkste figuren ge
weest van de firma C. A. Brennink
meijer.
Hij heeft een groot aandeel gehad in
de bouw van de C. A.-bedrijven in
Duitsland en mede aan hem is het te
danken dat na de verwoesting door de
oorlog deze bedrijven wederom tot gro
te bloei zijn gekomen. Buiten zijn werk
zaamheden ten bate van de fa. C. A.
heeft dr. Brenninkmeijer zich veel be
wogen op sociaal-charitatief gebied.
Zijn verdiensten op dit terrein werden
erkend door zijn benoeming tot Com
mandeur in de Orde van St. Gregorius
de Grote.
In een prachtige omgeving, tussen
hoge tanige bomen, waardoor de zon
af en toe rijkelijk kon doordringen,
heeft gistermorgen op het landgoed
van de heer Evelijn Lange te Benne-
broek de befaamde „Club van Hon
derd" een viswedstrijd gehouden. De
vijver, die uitliep in een smal stroom
pje zat vol karpers, die volgens de re
gels der kunst er uit gewipt moesten
worden. 30 leden van de club waren
aanwezig, met werphengel, een half
brood en al die spullen, die voor een
sport-visser nu eenmaal onontbeerlijk
zijn. Deze keer moesten vele trouwe
deelnemers, zoals b.v. Cees de Lange
en de Wama's verstek laten gaan, om
dat zij zich niet vrij wisten te maken.
Ofschoon de karpers goed gevoed wa
ren en zij met een gewoon haakje,
zonder weerhaak dus, verschalkt dien
den te worden, was de vangst uitste
kend. Niet minder dan 79 kleine en
grote waterbewoners zagen hun gul
zigheid gestraft met een onvrijwillige
trek naar het droge, waar een aantal
controleurs van de Haarlemse Henge-
laarsbond, het organiserende comité,
met meetlat en weegschaal gereed
stonden om de vis aan enige handelin
gen te onderwerpen.
Het was een zeer sportieve strijd.
Men speelde vier uur, waarbij om het
uur geloot werd om de plaats van uit
werpen. Het bleek n.l. dat de vangst
bij het bruggetje en op de vernauwing
van de vijver na het eerste uur veel
groter was dan midden op het water.
Dat kwam allereerst door het rumoer
dat middenin de vissen wegjoeg ter
wijl het karpersvolk aan de randen
gewend was gevoerd te worden en
daar dan ook heen zwom. Toon Her
mans, een Utrechtse zakenman, had
zelfs in een uur ze\en maal „tuk" in
het hoekje, waardoor hij behoorde tot
een van de prijswinnaars. Tevens ving
de Utrechtenaar de zwaarste karper,
4 pond en een ons.
In totaal moest het schepnet er 79
keer aan te pas komen om een fel
tegenstribbelende vis op het droge te
halen. Voor een karperwedstrijd is dit
bijzonder verdienstelijk, als men be
denkt, dat deze vissen argwanend en
De Ned. Spoorwegen t- Utrecht heb
ben het eerste deel van de bouw van
de halte Sloterdijk te Amsterdam aan
besteed. Het betreft hier de onderbouw
bestaande uit paalfundering, tunnels en
perrons. Van de vijf inschrijvers was
de N.V. Spoorwegbouwbedrtjf te Utrecht
de laagste met een bedrag van 297.400.
moeilijk te verlokken zijn. Bovendien
werd zoals gezegd niet met een weer
haak gevangen, waardoor het niet een
voudig was om de beestjes „vast te
houden."
In café „De kleine geleerde man"
te Bennebroek vond de prijsuitreiking
plaats. De heer De Lange, die de vis
sers (ditmaal voor het grootste deel
zakenmensen en artisten) gaarne weer
de vijver zal laten gebruiken, zei het
een zeer interessante en felle kamp
te hebben gevonden. Vier deelnemers
waren als eersten geëindigd, n.l. de
heren Hermans, de Jong, de Vries en
Knappert. Zij allen hadden ieder ze
ven maal succes gehad. Verder kregen
vier anderen een prijs voor de mis
schien weinig indrukwekkende pres
tatie, bot te hebben gevangen. Overi
gens is dat niet zo eenvoudig, in zo'n
volle vijver, vertelde ons een van deze
„botters".
)Van een verslaggever)
Donderdagmorgen is in het Konink
lijke Instituut voor de Tropen te Am
sterdam het achtste congres geopend
van de internationale organisatie van
reserve-officieren (de C.Ï.O.R.). De
Staatssecretaris van Oorlog, mr. F. J.
Kranenburg, verrichtte de plechtigheid.
Z.K.H. Prins Bernhard, die zich daar
toe al eerder bereid had verklaard, had
zich in verband met zijn reis naar Ita
lië, genoodzaakt geziAi deze taak over
Advertentie
Also geregeld laxeermiddelen slikt, ls er nn
een manier om er van af te komen. S3 van de 100
personen lukte hetu kunt het ook. En wel zo s
Drink ln de loop van elke dag enkele glazen
water en bepaal een vast uurvooruw stoelgang.
Neem de le week elke avond twee Carter's Le
verpilletjes. 2e Week - elks avond één. 3e Week
- om de andere avond één. Daarna nleta meer,
want Carter's LeverplUetJes stellen uw inge
wanden in staat weer op eigen kracht to
werken, zonder laxeermiddelen.
Wanneer zorgen, vermoeidheid ofte veel eten
het tempo van uw ingewanden tijdelijk vertra
gen, neem dan tydeliik Carter's Leverpilletjes
om u weer op gang te helpen. Zo raakt u uw ver
stopping kwijt en vervalt u niet in de laxeer
middelen-gewoonte. Haal direct Carter's Le-
verpilletjes, t L20 per Bacon.
te dragen. Wel stuuurde hjj nog een
telegram waarin hjj blijk gaf van zijn
grote belangstelling voor het congres.
In 1948 is het reeds bestaande con
tact tussen reserve-officieren van ver
schillende landen geresulteerd in de
oprichting van de Confédëration Inter-
alliée des Officiens de Réserve
(C.I.O.R.), waarbij vertegenwoordigers
uit Nederland, België, Frankrijk, Lu
xemburg, de V.S. en Griekenland zijn
aangesloten. Tot deze NATO-landen be
horen dus nog niet Italië, Engeland,
Portugal, Turkije, Denemarken en Noor
wegen. De' twee laatst genoemde lan
den vormen echter een groep met Zwe
den en Finland, met wie een nauw con
tact wordt onderhouden. Bij de reser
ve-officieren van gezondheid zijn even
wel Italië en Turkije wel aangesloten.»
Sinds 1948 zijn er regelmatig congres
sen gehouden; het is nu de tweede keer
dat zulks in Nederland geschiedt.
In zijn toespraak deelde mr. Kranen
burg donderdagmorgen mede dat de
periode waarin wij thans leven, die na
melijk tussen een koude oorlog en een
vrede van niet te taxeren temperatuur,
complicaties voor de vrije landen ver
oorzaakt. Een periode dus ongunstig
als achtergrond voor enige defensie-po-
g*f- n Persoonlijk verantwoordelijk
heidsgevoel voor vrede en vrijheid ech
ter is de grootste steun bij het zoeken
naar een juist evenwicht in de wereld.
Om deze reden ook noemde de heer
Kranenburg de reserve-officier een ka
rakteristieke figuur in het tijdbeeld van
de twintigste eeuw.
Horizontaal: 1. tegenwerping; 7. deel
h. paardentuig: 13- vierhandig dier;
14. onbep. vnw.; 16. vlaktemaat; 17. na-
tuurkundeterm (afk.); 18. kloosterzuster;
19. herkauwer; 22. en omgekeerd
(afk.); 23. muziekstuk; 25. zoals de ak
ten getuigen (lat. afk.)- 28. oneffen
heid; 31. met grote moeite iets dragen,
34. voorzetsel; 35. meer in A»e™Ka;
37. pl. in Noorwegen; 38. vogelPr°°uct.
39. deel der wet (afk.); 40. ujf'
42. boom; 44. laatst leden <afk.L ^-ster
ke; 48. eerw heer (lat. afk.). 50. metaal;
52.' meisjesnaam; 54. «^elwoord57.
pl. in Duitsland; 59. °nd.er AfJ hodige
voorbehoud (lat. a£*U' nt.' es i'./naat:
62. familielid; 64. z^fnoot, 65 slede; 66.
ir. lidwood; 6%at jWereldtaal;
70. let wel uai.i, n. voorzet-
82
onmiddellijke omgeving. Met 'n zoevend geluid sneed
de bjjl door de lucht en beet zich met een doffe
slag in het taaie hout.
Zo, dacht Staring, nu is hij gewaarschuwd. Hij
trachtte het diep in de plank gezonken staal los te
wrikken. Onverwacht werd de steel van de bijl uit
zijn handen gerukt. Helmstra moest de deur binnen
hebben opengetrokken. Wankelend trachtte de bri
gadier zijn evenwicht te hervinden. Nog voor hij tijd
had zijn revolver uit de achterzak van zijn broek te
halen, om door een schot in de lucht zijn makkers
aan te trekken, sloten zich ijzerharde vingers in een
V. crphppl nar, w Uiklemmende greep om zijn keel. Het rookmasker
De schuur was ^el aan het gezicht onttrok- verhinderde hem een kreet te slaken en de adjudant
ken en de blauwgrijze M.°Pvallend zonlicht die ylak by moest zyn t0e te roepen. Het werd hem
ondoorzichtige nevelkolom schoof aan de overzijde zwart yoor de Q zyn benen W(£gerden hem langer
van het open veldje statl2^™eL Ussen de kruinen te dragen en hulpeloos zonk Staring, half verstikt
van het bos. Het begon nu ook te knapperen en te ^nieën. Een zwaar voorwerp kwam met kracht
kraken, waar de drie wachtmeesters hun takkebossen ijn achterhoofd neer en hij voelde zich wegzak-
hadden aangestoken en de achterzijde van de schuur J een diepe, koude, bodemloze put.
zo dicht mogelijk waren genaderd om ontsnapping »Lar niet voor niets had de brigadier een lange
aan die zijde te verhinderen. Staring greep de bijl un een keurcorps achter de rug. Met bijna
wat steviger ln de vuist, bukte zich een weinig naar opleiding DU°® .-„cnannine trachtte hii zich te ver
voren en stortte zich vooruit. H(j voelde, hoe zijn voe- bovenmenselijkeinspan:n g ledematen Op dit
ten door het lange gras maaiden. In de luwte, onmid- zetten tegen de onmacht AA ^a.i hetgezicht
dellijk voor de loods, was het rookgordijn minder on- °£?nbJ»k werd hem hef rookmaske|e|ic"
doorzichtig. Duidelijk kon de brigadier enige rijen getrokken en het was hem, alsof een scherpe za g
rode dakpannen onderscheiden en de donkere strepen hem door keel en longen sneed. Het flitste he
in de voegen tussen de geteerde planken.
Hij bedacht, dat ook de man daar binnen hem
nu moest kunnen zien naderen. Maar niet te veel
over piekeren'. Het was al benauwd genoeg in dat
masker! Hij onderdrukte een wee gevoel in de maag
streek en rende op de deur toe.
Er gebeurde niets; waarschijnlijk was de tegen
stander door de prikkelende dampen dermate ver
blind, dat hij zelfs op deze korte afstand geen
schot durfde riskeren. Hij bewaarde zijn patronen
zeker voor het gevecht van man tegen man, dat
niet kon uitblijven. Met de linkerhand betastte de
brigadier voorzichtig het ruwe hout van de schuur
deur. Zij was gesloten. Dan de bijl er maar in! Recht
midden in een plank, een beetje aan de bovenzijde...
dan spleet de deur mogelijk in de lengte. Voor Sta
ring een stap achteruit deed om meer armslag te krij
gen, zochten zijn ogen de adjudant. Niets te zien
Een dwarskomend windje verdichtte de rook in zijn
door het plichtsgetrouwe brein, dat zijn arrestant
op het punt stond te ontkomen en met zijn laatste
krachten richtte hij zich half op en tastte hij ver
blind, met uitgestoken handen om zich heen. Zijn ogen
brandden en traanden en het was hem onmogelijk
iets te zien. Zijn vingers grepen een ruwe houten
balkdat moest de drempel van de deur zijn. De
zoekende vingertoppen raakten een schoende
daarin gestoken voet bewoog zich. Met alle energie,
die zijn gemartelde lichaam nog kon opbrengen, sloot
Starings rechterhand zich als een bankschroef om
een enkelHij voelde ergens in zijn schouder een
brandende, stekende pijn, slaakte een reutelende
kreet en verloor het bewustzijn.
Het was Staring alsof hij eindeloos lang door on
peilbare diepten van het heelal in tomeloze vaart
omlaag viel. Van tijd tot tijd doortrok hij gebieden.
waarin van oneindige lichtflitsen
zijn weg kruisten, dan weer moerde hem zijn daling
door nachtdonkere str Soms hoorde hij gelui
den, opbruisend als nit de baspijpen van een machtig
orgel, overgaand in ontelbare mannen- en vrouwen
stemmen, die in viele toonaarden statige koralen
zongen, tni en wegstervend. En dan plot
seling voelde hij zich gedragen op de ratelende don
derslagen van een woedend onweer of voortgezwiept
door gierende wind en loeiende storm. Angst kende
h" PaSSlef Uet hij zich gain in een
r"Stf IZr- hJ Z/Nl6' een enkele maal vaag pein-
fend verre doel van zijn tocht, maar telkens
wflfoosheicf ln een toestand van dromerige
Pijn in zijn borst, een gevoel
tl U f Van °gen gloeiende metalen ballen in zijn
snfoiwi ^/aren gezet, snijdende krampen in zijn keel-
maakten onverwachts een einde aan zijn apa-
P b kwam hem voor, als was zijn achterhoofd
russen ae klauwen van een draaibank geklemd en als
wentelde zich een gloeiende boor in zijn hersens naar
binnen. In zijn rechterarm klopte en hamerde het
w1 een over<lrukke werkplaats en een walging-
wekkende onpasselijkheid deed het klamme zweet
over zijn gehele lichaam uitbreken.
AO, gefolterd door een bijna ondraaglijke kwelling
na zijn lange tocht door de koele wereldruimten,
sloop Staring op de tenen de achterdeur van het le
ven weer binnen. Lang lag hij stil, terwijl tranen van
onder zijn brandende oogleden weglekten. Hij was
te ellendig om zich te bewegen, denken kon hij
niet, het was hem onmogelijk de gezwollen oogleden
te openen en zijn droge tong kleefde aan zijn gehe
melte. Geen geluid was er, dat hem van de knagende
Pijnen in zijn borst en keel had kunnen afleiden.
Hoe lang hij zo gelegen heeft, is hem nooit geheel
duidelijk geworden, maar eindelijk herkreeg de lange
training, opgedaan in een onder strenge discipline
geoefende organisatie, haar rechten en dwong zij
de machteloze om zich rekenschap te geven van een
onweerstaanbare inwendige drang naar bezinning.
Wat was het? Wat werd er van hem verlangd?
(Wordt vervolgd)
sel; ?2- „femiïielid; 74. Gode zij
lof (la£-, a£l); 76. voorzetsel; 77. juiste
gewicht; 79. dierentuin; 82. pl. in Gel-
derlana; 85. gast; 87. de oudere (afk.);
8?' ,eY®nwichtig; 92. grondtoon; 94. he-
7lg'' transportbedrijf; 97. beetje; 100.
tandeloos zoogdier; 102. slank; 104. vo-
gelverblijf; 106. familielid; 107. nauwge
zet.' 110. onafgebroken kijken; 112. van
tiet lopende jaar (lat. afk.); 113, muziek
stuk voor acht stemmen; 116. pers.
vnw.; 118. water in Brabant; 120. gelof
te; 121. dubbelklank; 123. smalle weg;
125. bijwoord; 128. deel v. d. vinger;
130. ten honderd; 131. roofvogel.
Verticaal: 1. familielid; 2. vlug; 3.
voorzetsel; 4. nauw; 5. zangnoot; 6. lin
nen huisje; 7. stuk grond; 8. voorzet
sel; 9. nieuwe wereldtaal; 10. naamloze
vennootschap (fr. afk.); 11. tijdperk; 12.
fr. lidwoord; 15. deel v. e. kleding
stuk; 17. eenvoudig; 20. pl. in Gelder
land; 21. Amer. staat; 22. getij; 23. bijb.
naam; 24. wandversiering; 26. spil; 27.
bewijs v. verdriet; 29. fr. onbep. vnw.; 30.
delfstof; 32. vette vloeistof; 33. water in
Friesland; 36. lidwoord; 37. schaap; 39.
plant; 41. meisjesnaam; 43. titel (afk.);
44. soort onderwijs (afk.); 46. stapel; 47.
bitter vocht 49. lidwoord; 50. soort bril;
51. vallei; 52. steensoort; 53. wilddief;
55. ruim; 56. meisjesnaam; 57. afstands
maat; 58. larve; 60. gebogen been; 63.
boom; 65. voetbalvereniging; 71. dun;
72. rang in het leger; 73. water in Bra
bant; 57. aanw. vnw.; 77. bladader; 78.
voorzetsel; 80. herkauwer; 81. ondersteu
ning; 83. bestaat; 84. kloostervoogd; 86.
fr. voegwoord; 88. weekdier; 89. vaar
tuig; 90. electr. geladen deeltje; 91. truc;
93. bergplaats; 95. heidebloempje; 89.
verdieping; 99. watervogel; 101. hetzelf
de (afk.); 103. netto (afk.); 105. Euro
peaan; 106. pers. vnw.; 108. rondhout;
109. plek; 111. serie; 114. muntstuk; 115.
IJslandse literatuur; 117. soort bij; 119.
Friese jongensnaam; 121. gewicht;' 122
vragend vnw.; 123. muziekterm (afk.);
124. zangnoot; 126. voegwoord; 127. en
anderen (afk.); 128. Chin, maat- 129 ti
tel (afk.).
Horizontaal: 1. tobbe - thans; 2. avia-
teur - o.a.; 3. lectuur - mep; 4. ene -
drijven; 5. pleonasme; 6. test - atax; 7.
zoals; 8. jam - alm; 9. machtig; 10. scha
kering; 11. radar - roof.
Vertioaal: 1. talent - ja; 2. oven -Eva -
S.A.; 3. biceps - MMGD; 4. bat - Itz -
aha; 5. etude - Oscar; 6. Europa - h.k.;
7. Turijn - liter; 8. hr. - vaas - I.R.OJ
9. mest - agio; 10. noenmaal - N.F.; 11.
sap - ex - mug.
