ONZE CONSUMPTIE-GEWOONTEN
ZIJN STERK VERANDERD
Streven naar een goed en gemakkelijker leven
Missiehuis Cadier en Keer
uit de as herrezen
De wereld van
morgen
met mei
k i
Pre-klinische instituten van Nijmeegse
Universiteit zijn gereed
m
Gasth
eer
Z
legen wil en
dank
Nieuwe samenstelling
van bedrijfs commissie
voor de metaalindustrie
„Agave Americana" in Rhenen
Dinsdag onofficiële8 december
officiële opening
Het grote verpleeggebouw volgend
jaar zomer voltooid
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1955
PAGINA 11
iNia de Evipan-affairc
Van Wijk contra
Westerling
Djakarta houdt
krijgsraad
over Nieuw-Guinea
„Jong Nederland" in de
kath. jeugdbeweging
HGGl lil UitS DRIEKWART KAN
Uitbouw medische
faculteit
Levensgeschiedenis van de malaria-parasiet
S.E.R. vindt Kath. Ver. voor Hoger Personeel
nog niet voldoende representatief
Liturgische weekkalender
(Van onze Rotterdamse redacteur)
De heer J. van Wijk, directeur van
een tandtechnische inrichting te Rotter
dam, zou vandaag een aanklacht indie
nen bij de justitie tegen de ex-KNIL-
kapitein Westerling, met wie hij samen
werkte in de mislukte expeditie van het
jacht „Evipan". Zij hebben een verschil
van mening over de financiële afwikke
ling van hun onderneming. Bij de voor
bereidingen voor de verkoop van het
jacht „Evipan" zou Westerling bij de
Groninger kapitein Galliard door middel
van een valse verklaring de indruk
hebben gewekt, dat de heer Van Wijk
van zijn aandeel in het schip een be
drag van rond f 20.000 zou hebben af
gezien.
Westerling is nogal uitgegleden; hij
onttrekt hiermee tevens gelden aan een
gezonde oppositie, aldus verklaarde ons
de heer Van Wijk.
Advertentie
BOVENMATRASSEN
mei stalen binnenvering
(Van onze verslaggever)
De consumptiegewoonten van het N'ederlandse volk veranderen. Zij ver
anderen zelfs zeer sterk, vooral op het gebied van de voeding. Sommige
veranderingen zijn verbeteringen. Andere daarentegen betekenen beslist
een achteruitgang. De oorzaken van die veranderingen, die men vaak niet
voor mogelijk gehouden had, zijn vele. Het loont de moeite het gehele gebied
van de consumptie eens te overzien. Niet om tot sociale of economische, laat
staan politieke conclusies te komen, maar om te zien hoezeer het leven in
ons land aan het veranderen is.
De huisvrouw heeft minder hulp, maar maakt het zich ook gemakkelijker.
De mannen kleden zich beter en in practischer kleding.
Eenieder heeft zo zijn gewoonten, wat eten en drinken, wat kleden, wat
wonen, wat leven betreft. In heel veel opzichten doen vele mensen hetzelfde:
zij drinken op dezelfde tijd thee of koffie, zij eten 's middags warm of
's avonds, zij geven de voorkeur aan bepaalde goederen of producten. Het
geheel van voorkeuren bij het aanschaffen van goederen of producten zou
men de consumptiegewoonten kunnen noemen. Vergelijkt men deze ge
woonten voor en na de oorlog, dan blijkt er bij het Nederlandse volk veel
veranderd te zijn.
De oorlog is een grote factor ge
weest. Een tijd van zo grote schaarste,
van ontberingen doet altijd zijn invloed
gelden. Na de beide wereldoorlogen
zijn b.v. de rookgewoonten veranderd.
Door de toegenomen nervositeit gaan
steeds meer mensen sigaretten roken.
Doordat gedurende jaren de zware Bel
gische shag een van de weinige rook-
mogelijkheden was, verarderde ook de
smaak. Werden er voor de oorlog veel
Turkse, Egyptische en Amerikaanse
sigaretten gerookt, na de oorlog was er
in hoofdzaak vraag naar Virginia. Nu
we de oorlog tien jaar achter ons heb
ben, keren velen weer terug tot hun
oude voorkeur: er worden steeds meer
sigaretten gerookt en de vraag naar
Amerikaanse sigaretten neemt toe.
Slappe thee
Voor andere genotmiddelen heeft de
smaak zich echter niet weten te her
stellen; dat is het geval met koffie en
thee. Van deze producten wordt veel
minder gebruikt dan voor de oorlog en
de cacao is er bijna geheel uit. Men zet
nog twee drie keer per dag een pot
thee, maar ondanks alle propaganda:
,,doe wat minder water op meer thee,"
wil het nog niet erg lukken. Ook de
koffie wordt aanmerkelijk slechter ge
zet dan vroeger. Zelfs in café's en kof
fiehuizen drinkt men vaak een kop kof
fie, die de naam nauwelijks verdient.
Dit waren enige voor de hand lig
gende voorbeelden. Er zijn er echter
van veel ingrijpender aard. Zo wordt er
Na een afwezigheid van ruim ander
half jaar keren dinsdag de klein-semi— "derberg te Cadier en Keer.
naristen van oe congregatie van de Uit de a
(Vervolg van pag. 1)
Dezer dagen werd in een van onze
provincie-steden een sociale dag
gehouden, waarop twee inleiders
hun visie gaven op de wereld van mor
gen Geen van beiden namen ze ook
maar een ogenblik het woord atoom
kracht in de mond. Kennel k waren ze
geheel vervuld van de primaire voor
waarden, waaraan een betere wereld
van morgen moet voldoen. Het was
verheugend dit te constateren en vooral
te bemerken, dat de opvatting van deze
beide inleiders beantwoordde aan het
doel dat de organisatoren van deze so
ciale dag zich hadden g®steid. d,e we.
reic beheersen, aldus een van de in ei
«ïers. is niet op de allereerste plaats het
beheersen van de natuurkrachten en
het ontraadselen van natuurgeheimen.
Boven alles gaat het er om, dat de
mens zichzelf beheerst en in het schep
pingsplan de plaats heeft, die God heeft
bedoeld. Daarmee leidde hij het vraag
stuk van de zich verschuivende sociale
verhoudingen m Bij het voortschrijden
van de maatschappelijke ontwikkeling,
beginnen woorden als „sociaal" al
blijven ze naar hun wezen gelijk een
andere concrete vormbetekenis te krij
gen Wanneer we ons dat niet heel,
heei diep realiseren zouden we een her-
rialing krijgen van een tout, die aan
het begin van de negentiende eeuw op
een afschuwelijk wijze is gemaakt Men
kan eenvoudig niet aant.
denken zonder rekening te houden met
het verleden. En al kunnen we nhet
verleden vele goede dingen aaa alen,
de maatschappelijke chaos van hJd-
den en eind der negentiende eeuw
blijft voor ons een der sterkste w
schuwingen tegen eenzijdige ontwi
lingen. De uitvinding en toepassing van
de stoomkracht, de intrede van de eiec-
triciteit zijn typische voorbeelden van
deze eenzijdige ontwikkeling. De m®na
ging de machine bedienen inplaats dat
de machine de mens zou gaan bedie
nen. Toegegeven dat dit een afgezaag
de constatering is. Maar de gevolgen
waren er niet minder funest om. De
nieuw ingezette technische revolutie zal
met deze ervaring volop rekening heb
ben te houden. Vandaar dt^t we hier
boven zeiden, dat de begripsinhoud van
het woord „sociaal" voor ons een an
dere moet zjjn -<an voor de mens uit
de negentiende eeuw. Toen kon iemand
een sociaal mens worden genoemd, die
een arme medemens een pannetje soep
bracht of duizend gulden per jaar voor
de armen beschikbaar stelde. Deze
christenplichten zullen blijven, maar de
in gang zijnde technische ontwikkeling
eist, op straffe van maatschappelijke
ondergang, dat sociaal voortaan wil
zeggen menselijke olidariteit en homo
geniteit. Het is niet voldoende indien
hierover wordt gepraat op ontwikke
lingsavonden van sociale organisaties
of als we daarover r 'etwisten aaii de
biertafel. Het gaat hier om niet min
der dan een levenshouding van de mo
derne mens. En aan deze levenshouding
te werken is taak en opdracht van elke
mens individueel maar ook van elk
instituut, dat het stempel van opvoe
dingsorgaan rechtstreeks of onrecht
streeks draagt. De Kerk en het onder
wijs zullen hiermee bijzonder rekening
moeten houden. Het zou eenvoudig een
ramp betekenen, indien de godsdien
stige opvoeding, zoals we die in de
Kerk ontvangen, geen rekening zou hou
den met de in gang. zijnde ontwikkeling.
Nu is het niet langer een vierde stand,
?le tot vergeten gebied zou worden, nu
is de wereld, de totale mensheid, in
zet van deze opdracht.
Afrikaanse Missies terug op de Keer-
as van het op 15 maart 1954
uitgebrande oude missiehuis is daar
een modern nieuw klein-seminarie ver
rezen. De ingebruikneming zal dinsdag
zonder enige plechtigheid geschieden,
daar het huis nog niet helemaal klaar
is. Dit zal pas 8 december het geval
zjjn, wanneer de kapel gereed komt.
De nieuwe kapel vormt de linker
vleugel van het in een carré gebouw
de missiehuis. De rechtervleugel is het
schoolgebouw, dat tien leslokalen be
vat. In het hoofdgebouw zijn op de be
gane grond-verdieping ontvangstruim
ten, spreekkamers en een eet- en re
creatiezaal voor de leraren ingericht.
De eerste en tweede verdieping van
het hoofdgebouw bevat 36 lerarenka-
mers. De ruimten voor de 200 leerlin
gen: eetzaal plus vier slaapzalen zijn
aangebracht, deels in de nieuwe ach-
terbouw, deels op de eerste verdieping
van de niet uitgebrande achterbouw
van het vroegere missiehuis. Dit oude
gedeelte bevat tevens een toneelzaal.
Zolang de nieuwe kapel nog niet klaar
is, zal deze zaal als noodkapel dienst
doen.
De nieuwe kapel wordt zeer modern
ingericht. De ramen op het priesterkoor
zullen door de Maastrichtse kunstenaar
Jonas worden vervaardigd. Het
iro^TTui,1" zal uit marmer worden op-
fj~f.n en slechts bestaan uit een
eenvoudige mensa, met daarop zes uit
koper gedreven kandelaars en een dito
kruis.
De Indonesische minister-president
Harahap en de minister van Buitenland
se Zaken, Anak Agung gde Agung,
hebben bezoek gebracht aan president
Soekarno ter bespreking van de kwes
tie Nieuw-Guinea. Minister Anak
Agung vertrekt op 21 september naar
New York als hoofd van de Indone
sische delegatie naar de Verenigde Na
ties.
Premier Harahap zeide, dat de op
positiepartijen niet uitgesloten zullen
zijn van het lidmaatschap van de dele
gatie naar de V.N. Het aantal politie
ke adviseurs is dit jaar echter kleiner
en is minder dan tien.
Minister-president Harahap beves
tigde, dat deze week in een gesprek
met de Nederlandse hoge commissaris
in Djakarta ook de kwestie Nieuw-Gui
nea ter sprake is gekomen. Harahap
was niet bereid hierover nadere mede
delingen te doen. (PIA)
De mannelijke jeugdorganisatie „Jong
Nederland" heeft zich aangesloten bij
de katholieke jeugdbeweging in Lim
burg. Dit komt hierop neer, dat de ge
hele rooms-katholieke mannelijke jeugd
in Limburg nu als één harmonische een
heid samengebracht is in de katholieke
jeugdbeweging. Deze beslissing is geno
men op eigen initiatief en na onderling
overleg.
Mr. Custers, burgemeester van Nieu-
wenhagen, is benoemd tot diocesaan
commissaris, aalmoezenier Bongarts te
Meerssen tot diocesaan aalmoezenier.
Het diocesaan hoofdkwartier van de
katholieke jeugdbeweging is met ingang
van 15 september gevestigd: Proosdij-
Meerssen. Zowel Z. H. Exc. de Bisschop
van Roermond als de topleidingen van
de nu samenwerkende organisaties ver
wachten van de nieuwe opzet veel heil
voor de Limburgse jeugd.
niet alleen minder brood gegeten, maar
ook minder aardappelen. Hoe kan dat,
zal men zeggen. De oorzaak hiervan
is, dat men zich veel beter, want veel-
zijdiger voedt. Er worden meer groen
ten en meer fruit gegeten, er wordt
veel melk gedronken. Men eet in kwan
titeit minder, maar in kwaliteit meer.
Voorlichting en doorbrekend inzicht
doen hun werk.
Tienduizenden Nederlandse mannen
zijn geruime tijd in Indonesië geweest.
Ztf kwamen thuis met een voorkeur
voor bami en nassi. De producten die
nodig zijn om deze gerechten goed te
kunnen bereiden, waren vroeger alleen
in enige speciaalzaken te krijgen. Nu
ziet men ze overal, want in heel veel
gezinnen wordt geregeld Indisch gege
ten. Er komen dus nieuwe gewoonten.
De conjunctuur heeft een grote in
vloed. Het gaat goed in Nederland, er
wordt verdiend, er is weinig zorg. Er
is vraag naar betere kwaliteiten, naar
duurdere dingen. Goedkope schoenen
bijv. worden practisch met verkocht;
wel veel luxe-, aan mode onderhevige
schoenen.
Waar zijn de grutten
De belangrijkste factor is echter wel
de veranderde levenswijze. Men neemt
het leven minder moeilijk. De huis
vrouw heeft weliswaar minder huip,
maar zij maakt het zich ook veel ge
makkelijker. Zij neemt een blik met
groente, een fles pap of vla, een pakje
soep.
De merkwaardigste verandering
heeft door dit alles de kruideniers
winkel ondergaan. Vroeger was dat
een handel in „grutten en koloniale
waren". Nu zijn de grutten vrijwel
verdwenen. In het seizoen worden er
nog vrij veel erwten en bruine bo
nen verkucht, maar waar is bijv. de
gort? De vooroorlogse kruidenier had
zes kwaliteiten gort in huis. Nu wordt
er nog maar weinig omgezet van één
kwaliteit: men eet immers pap uit
flessen.
Het is nu allemaal verpakt, er wordt
vrijwel niets meer afgewogen. Blikjes
liggen er bij staoels en in een einde
loze variatie: vis, vleeswaren, fruit,
vruchtensap. Vroeger waren al die zaken,
alleen te vinden in luxe zaken: „co
mestibles en primeurs." Nu heeft iedere
kruidenier ze, moet ze hebben, want
er is veel .vraag naar.
Deze artikelen zijn gemakkelijk en
smakelijk, maar niet goedkoop. Een blik
zalm kostte voor de oorlog een paar
dubbeltjes, maar het werd niet ver
kocht. Nu het meer dan anderhalve
gulden kost, is er een grote omzet.
Een groot artikel voor de oorlog wa
ren de zuidvruchten, de gedroogde
pruimen, appelen, abrikozen. Alleen
van de pruimen wordt nog wat omge
zet. Gedroogde appelen zijn er niet
meer, want in Californië eet men zo
veel fruit dat men aan drogen niet
meer toekomt. Abrikozen zijn niet meer
te betalen. Geen nood, alle soorten fijn
fruit worden ingeblikt.
Zelfbediening
Zo is eigenlijk vanzelf de „zelfbedie
ningswinkel" ontstaan, waar de klant
zelf zijn artikel uit de vakken neemt,
waar alles verpakt klaar ligt. Nog vor
men deze winkels een nieuwigheid in
ons land, maar men is er van over
tuigd, dat de ontwikkeling in deze rich
ting:n'et is tegen te gaan. De voorde
len liggen aan twee zijden: bij de klant
en.. ,j. de ondernemer. De klant kan
vrij kiezen, er wordt hem niets opge-
iSen en hi' hoeft nergens op te
wachten, terwijl de ondernemer en zjjn
personeel rustiger en regelmatiger kun
nen werken.
Nadelen zijn er natuurlijk ook: er is
minder contact tussen verkoper en con
sument en er is weinig voorlichting
omtrent kwaliteit. Maar dat zijn dingen
waar het publiek niet zo veel meer
om vraagt. Men wil de merkartikelen
die men kent: blikken dozen, pakjes.
Ook de melkboer weet van verande
ring mee te spreken. Losse melk ver
koopt hij weinig meer, men wil fles-
senmelk, die niet gekookt behoeft te
worden en die zo te drinken is. Bij de
koffie gebruikt men steeds meer koffie
melk in flesjes en, blikjes.
De consumptie van kaas is zeker niet
achteruit gegaan, wel echter de kwa
liteit.
Merkwaardig Is de vraag naar
buitenlandse kaassoorten. Vrijwel overal
kan men Franse, Zwitserse, Italiaanse
kaassoorten krijgen en zelfs naar de
Engelse Cheddar is vraag. Hier zal
de na-oorlogse reislust wel een woordje
meespreken. Men heeft andere smaken
geproefd en wil van die specialiteiten
nu ook thuis genieten.
Niet alleen de vrouwen, ook de man
nen maken het zich gemakkelijker.
Steeds meer mannen scheren zich elee-
trisch; velen rijden auto of bromfiets
en de meeste mannen hebben lastige
kledij afgeschaft. Vesten, bretels, sokop
houders zijn verdwenen en het knel
lende losse boord heeft zijn langste tijd
gehad De omzet teruggelopen? Nee,
integendeel, herenkleding wordt veel
meer verkocht dan vroeger, maar de
verkoop is anders. Men verkoopt betrek
kelijk weinig complete costuums. Men
verkoopt een broek, later een jasje.
Doch gemiddeld heeft iedere man meer
in zijn klerenkast hangen dan vroeger.
Advertentie
.A
cH
tp
ii?V nË*jmtÊÊ^Bfr6 Ihiii
PublicoNe Nederlonds Zuivelbureou. 's Grovenhoge
ymsm aamNEEM PER MAN
31
Niet alleen het vijftigjarig bestaan
van de St. Radboudstichting zal het on
derwerp zijn van een feestelijke viering
op 30 september a.s. te Nijmegen,
maar ook de officiële ingebruikneming
en plechtige inzegening door mgr. Pao
lo Giobbe, pauselijk internuntius, van
de pre-klinische instituten der medische
faculteit. Dit was voor mgr. prof. dr.
■R. R. Post, voorzitter van de raad van
bestuur van de St.-Radboudstichting,
aanleiding om een aantal mededelin
gen te doen aangaande de voorzienin-
Het „potplantjedat de kameel op deze foto op een pluizig speelgoeddier
doet gelijken, is op het ogenblik te bewonderen in Ouwehands Dierenpark op
de Grebbeberg in Rhenen. Het reuzengewas is een „Agave Americana". De
plant stamt uit Mexico en zij bloeit maar eens in de dertig jaar, waarbij een
bloemstengel van 6 tot 8 meter lang uit een rozet van harde taaie bladeren
die in Mexico als voedsel en als materiaal voor vezel-vlechtwerk worden
gebruikt oprijst. Reeds tijdens de bloei begint de rozet af te sterven,
waarna evenwel de ondergrondse stengel groeit en een nieuwe spruit oplevert.
(Van onze medische medewerker)
onder mug geen
malaria. Iemand
die nooit door
een mug gebeten is
kan deze ziekte
niet krijgen, tenzij hij
bloed van een malaria
patiënt zou ontvangen,
zoals dat gebeurt bi)
de zg. koortstherapie.
Een malariapatiënt is
dus alleen indirect be
tter, smettelijk. Dat wil zeg-
iwïif e,en tussen-gastheer, ,je mug
de parasieten naar 'n ander
mens of dier over te brengen.
P® m.a'ariaParasiet is aanmerkelijk
groter dan een bacterie en leeft een
levenscyclus, die tamelijk ingewikkeld
vei loopt maar zeer interessant is. De
levensloop van een bacterie is micros
copisch nog - niet waarneembaar.
Wij zien een bolletje, een staafje of
een spiraaltje, maar verder kunnen wij
niet zien of wij te doen hebben met
een jonge of een oude bacterie
Nadat de Franse legerarts Laveran
in 1880 de parasiet in het bloed van
een malariapatiënt ontdekt had door
geduldig steeds maar bloed van zijn
zieke soldaten onder de microscoop te
bekijken, heeft het nog lange jaren
geduurd, voor men de hele levenscy
clus van de parasiet zou begrijpen. Wij
weten er nu heel wat van, maar er
blijven nog steeds een aantal vragen
over, die op antwoord wachten.
De malariaparasiet maakt bij zijn
twee gastheren: mens en mug enkele
gedaanteverwisselingen door, zoals het
in het groot het geval is bij de vlin
der. Deze vergelijking gaat niet hele
maal op, omdat de gedaanteverwisse
ling van de malariaparasiet boven
dien gepaard gaat met een ongeslach
telijke vermenigvuldiging.
Enigszins afwijkend van de meestal
gebruikelijke gang van zaken, zullen
wij de levensgeschiedenis van de pa
rasiet niet beginnen bij zijn geboorte
maar op een moment, dat een aantal
nog onvolwaardige parasieten door de
muggebeet in het bloed van de mens
komen. Er gebeurt dan meteen al iets
geheimzinnigs, binnen het uur zijn zij
namelijk niet meer in het bloed te
vinden. Men begreep hier aanvankelijk
niets van, omdat deze mensen later
toch malaria kregen. Eerst na de
laatste oorlog heeft men ontdekt, dat
de parasieten zich in de lever nestelen.
Daar gaan zij groeien. Elke onvol
waardige parasiet, zoals wij ze ge
noemd hebben, valt dan uiteen in een
groot aantal, laten wij nu zeggen jonge
parasieten. Het is een ongeslachtelijke
vermenigvuldiging. U kunt het zich zo
voorstellen, dat elke parasiet in een
bloedlichaampje binnen en de geschie
denis gaat zich herhalen. Acht en
veertig uur later komt er een nieuwe
generatie jonge parasietjes vrij en de
patiënt krijgt weer een koortsaanval.
De aanvallen komen dus om de an
dere dag, vandaar de naam ander
daagse koorts.
Dit proces blijft doorgaan totdat de
patiënt voldoende weerstand heeft ont
wikkeld of de geneesmiddelen hem te
hulp komen.
Er zijn echter ook parasieten, al is
hun aantal veel geringer, die zich
ontwikkelen tot mannelijke en vrou
welijke vormen. In het bloed van de
mens richten zij geen kwaad aan. Zij
aantal deeltjes uiteenvalt, die elk
weer uitgroeien tot een nieuwe para
siet. Er heeft geen paring plaats. On
geveer tien dagen na de muggebeet
komen de jonge parasietjes in het
bloed, waar elke parasiet een
rood bloedlichaampje binnendringt. De
onderzoeker kan ze nu dus weer vin
den in het bloed. Eenmaal in een rood
bloedlichaampje gaat de jonge para
siet groeien, na veertig uur is hij vol
wassen en gaat hij zich delen. Uit deze
nieuwe ongeslachtelijke vermenigvul-
'diging ontstaan circa 16 nieuwe para
sietjes. Enkele uren later, ongeveer
48 uur nadat de jonge parasiet het
rode bloedlichaampje is binnengedron
gen, valt dit uiteen en deze generatie
jonge parasietjes komt vrij ia het
bloed.
Het uiteenvallen van het rode bloed
lichaampje met het vrijkomen van de
parasietjes, veroorzaakt de plotselinge
kortdurende koortsaanval. Elk para-
sietje, dat het er levend afbrengt en
niet ten offer valt aan witte bloedli
chaampjes de soldaten van 't bloed
dringt onmiddellijk een nieuw rood
wachten op de mug, die hen zal ver
lossen uit deze gevangenschap,want
zonder mug is hun bestaan zonder be
tekenis.
Wordt de malariapatiënt gestoken
door een mug, dan zuigt deze natuur
lijk ook malariaparasieten op. De on
geslachtelijke vormen worden met het
opgezogen bloed verteerd in de mug-
genmaag, maar de geslachtelijke vor
men kunnen in de maag van de nietige
mug paren. De zeer kleine bevruchte
kerntjes dringen de maagwand van
de mug binnen en groeien daar. Als zij
na enige uren groot genoeg zijn, krui
pen zij naar de kop, waar zij zich een
plaatsje zoeken in de speekselklie
ren van de mug. Bij het steken brengt
de mug ook speeksel in het wondje en
met het speeksel ook de nog onvol
waardige parasietjes. En nu zijn wij
weer aangekomen bij het begin van
ons verhaal: de onvolwaardige para
sietjes verdwijnen binnen het uur naar
de lever enzovoorts.
Volgende week over de heel andere,
maar even interessante problemen van
de malariabestrijding. St.
gen welke in de afgelopen jaren zijn
getroffen voor de tot stand koming van
het gebouwencomplex der medische fa
culteit en aangaande de belangrijke
projecten welke reeds in uitvoering zijn
of in de naaste toekomst onderhanden
zullen worden genomen.
Nadat Z. Em. Kardinaal De Jong bij
de plechtige viering van het vijfde
lustrum der universiteit het begin van
de medische faculteit had aangekon
digd, werd in het najaar van 1950 be
gonnen met de oouw van een voorlopig
pre-klinisch instituut, noodzakelijk voor
de opleiding tot het candidaatsexamen,
dat de zgn. basisvakken omvat, zoals
natuurkunde, scheikunde, biologie, fy
siologie en anatomie. Dit gebouw werd
ondergebracht in een ruimte, welke in
het totale structuurplan van het gehele
complex een bestemming had als cen
trale werkplaats voor instrumentma
kers, glasblazers, e.d. Waar de hoog
leraren en de wetenschappelijke staf
zich de eerste jaren hebben moeten
behelpen met een bescheiden ruimte
zien zij zich thans in het onlangs ge
reedgekomen definitieve pre-klinische
instituut gehuisvest in een gebouw dat
aan de modernste eisen voldoet.
Research-ruimten
In het sous-terrain van dit gebouw
bevinden zich de research-ruimten voor
de hoogleraren en hun assistenten, be
nevens een tekenkamer en een foto
grafisch atelier voor de medische illu
stratie. Op de oegane grond zijn een
aantal collegezalen, practica, laborato
ria en de snijzaal voor de anatomie
ondergebracht. In de collegezalen be
vinden zich de modernste projectie-ap
paraten die bij het onderwijs kunnen
worden ingeschakeld: met een enkele
druk op een knop kan heel zo'n zaal
daartoe verduisterd worden; een air
conditioningsysteem verzorgd de lucht
verversing. Op de eerste verdieping zijn
o.a. de medische bibliotheek en een
cantine ondergebracht. De lange cor
ridor waaraan al de ruimten gelegen
zijn is verlucht met een muurschilde
ring voorstellende de lotgevallen van
Odysseus, aangebracht door de Utrecht
se kunstschilder Lambert Simonr
Toen in 1951 met een candidaatsop-
leiding begonnen was, stond de St.-
Radboudstichting voor de taak maat
regelen te nemen om in 1954 de klini
sche opleiding voor het doctoraal exa
men hieraan te doen aansluiten. Daar
het niet mogelijk bleek op korte termijn
over een academisch ziekenhuis op
Heyendael te beschikken, werd op 10
december 1954 een academische afde
ling in het Canisiusziekenhuis geopend,
waarin werden ondergebracht de kin
derafdeling van prof. Slooff, de chirur
gische en urologische afdeling van prof.
Vos en de interne afdeling van prof.
Majoor terwijl in oktober van dit jaar
ook de psychiatrische en neurologische
kliniek van prof. Prick daarin een
plaats zal krijgen.
Intussen werd ook een begin gemaakt
met de .bouw van het grote academi
sche ziekenhuiscomplex op .Heyendael.
Daar voorlopige berekeningen uitwezen
dat dit gehele complex met een bed
denaantal van 430, laboratoria, polikli
nieken, enz. niet voor 1960 gereed zou
kunnen zijn, werd als eerste het grote
verpleeggebouw in uitvoering gegeven.
Het rijst thans met zijn zeven verdie
pingen en een hoogte van 25 meter ver
boven de eiken van het lahdgoed uit.
Bij een normale voortgang van de
werkzaamheden zal het in de zomer
van het volgend jaar in gebruik ge
nomen kunnen worden. Ofschoon het
een uiteindelijke capaciteit heeft van
285 bedden zullen dan echter slechts
175 patiënten erin kunnen worden op
genomen daar een deel van de ruimte
moet gebruikt worden om voorlopig de
specialismen die thans in de academi
sche afdeling van het Canisiuszieken
huis gehuisvest zijn en de afdeling ver
loskunde en gynaecologie van prof.
Stolte te herbergen. Definitief zullen
deze specialismen worden ondergebracht
in afzonderlijke klinieken dit in de on
middellijke nabijheid van het thans
reeds gedeeltelijk voltooide verpleegge
bouw zullen verschijnen. De eerste af
ronding van deze St.-Radboudkliryeken
zal in de komende jaren in studie wor
den genomen.
Verpleegstershuis
Inmiddels is ook reeds een aanvang
gemaakt met de bouw van een flat
gebouw voor de lekenverpleegsters, ge
diplomeerden zowel als leerlingen,'
waarin bovendien voorlopig de ver-
pleegstersschool wordt ondergebracht.
Dit gebouw zal geheel ingericht worden
naar. de moderne eisen van het ver-
pleegstersberoep. Ieder zal er een eigen
kamer krijgen, terwijl gemeenschappe
lijke eetzaal, recreatiezaal en woonka
mers, gelegen aan een prachtige tuin,
de huisvesting zuilen completaren. Voor
de tijd van twee jaar, die de bouw van
deze flat vraagt, zal de verpleegsters-
school ingericht zijn in een pand aan
de Oranjesingel te Nijmegen dat voor
dat doel door de St.-Radboudstichting
is aangekocht.
In de eerste afronding van de gebou
wen zijn verder nog begrepen: een ge
bouw van een röntgendiagnostiek en be
straling, instituten voor bacteriologie
en pathologische anatomie met college
zalen en museum, een klooster voor de
religieuzen, een Kapel met chapelle ar-
dente, een assistentenhuis en rectoraat,
een apotheek en een centraal experi
menteel laboratorium.
Een geleidelijke zorgvuldig geplande
en vastberaden voortgezette realisering
van een groots project, dat is de indruk
welke kennisname van plan en uitvoe
ring teweeg brengen.
(Van onze Haagse redactie)
De S.E.R. heeft in een openbare ver
gadering besloten om de Nederlandse
Christelijke Vereniging van Hoger Per
soneel, onder bepaalde voorwaarden,
samen met een andere bond, één lid
aan te wijzen in de Bedrijfscommissie
voor de metaalindustrie en de elektro
technische industrie. Twee andere ver
enigingen van dezelfde aard, namelijk
de Katholieke Vereniging van Hoger
Personeel en de Nederlandse Vereni
ging van Hoger Personeel zullen voor
deze bevoegdheid voorlopig nog niet
in - aanmerking komen, omdat de Raad
van mening is, dat zij daarvoor nog niet
voldoende representatief zijn. Het
zelfde lot viel ten deel aan een vierde
kandidaat, de Contactgroep van Werk
gevers in de Metaalnijverheid. Aan het
einde van de nieuwe zittingsperiode
van de Bedrijfscommissie zal de Raad
de bevoegdheid van de genoemde groe
pen opnieuw aan een oordeel onder
werpen.
De genoemde bedrijfscommissie is het
toporgaan voor de Ondernemingsraden
in de bedrijfstak van de metaalindus
trie en de elektrotechnische industrie.
Gewoonlijk wordt de samenstelling van
een Bedrijfscommissie voor onbepaalde
tijd geregeld. Aangezien over de be
noemingsbevoegdheid van enige, boven
genoemde nieuwe groeperingen onze
kerheid bestaat, heeft men nu reeds
voor de tweede maal de samensteling
slechts geregeld voor de duur van de
zittingsperiode van de commissie, dat
is twee jaar. Aan de eis van één der
verenigingen van hoger personeel is nu
tegemoet gekomen. De Commissie On
dernemingsraden van de S.E.R. stond
aanvankelijk ook hier afwijzend tegen
over, doch een tegengesteld gericht
amendement van de heer Ruppert werd
door de Raad met 22 stemmen voor, 9
tegen en 4 blanco aangenomen. Deze
vereniging ziet hiermee dus haar re
presentativiteit erkend en mag nu sa
men met de Christelijke Beambten-
bond, mits deze laatste daarmee ac-
coord gaat, één lid in de Bedrijfscom
missie benoemen.
De Contactgroep van Werkgevers in
de Metaalnijverheid werd niet repre
sentatief geacht. De voorzitter van de
Commissie Ondernemingsraden van de
S.E.R., prof. F. v. d Ven, voerde hier
voor als zwaarste motief aan, dat deze
groep niet constructief heeft meege
werkt aan het georganiseerd maat
schappelijk overleg in de bedrijfstak.
Het Kroonlid van de S.E.R., de heer
Esveld, sprak hierover zijn twijfel uit
en wees vooral op de opvoedende taak
die de P.B.O. heeft voor de jonge groe
peringen als de Contactgroep. Er is
volgens hem geen sprake van een sti
mulans, wanneer men nieuwe organi
saties gaat uitsluiten van de instellin
gen waarin zij hun constructieve be
doelingen tot uitdrukking kunnen
brengen. Hij wees op dc* serieuze voor
bereidingen, die sinds de beruchte sta
king bij de Machinefabriek Hensen, in
de Contactgroep getroffen worden voor
d3 instelling van ondernemingsraden.
(Hensen maakt deel uit van deze
groep). Prol- v. d. Ven voerde hier
tegen aan, dat deze voorbereidingen
los van de bestaande Bedrijfscommis
sie getroffen worden en dat hieruit
slechts tot het tegengestelde van een
constructief beleid van de Contactgroep
te concluderen valt. Hij achtte het daar
om op opportuniteitsgronden gewenst
voorlopig nog niet aan de wensen van
de groep tegemoet te komen. Hoofdelijke
stemming over deze kwestie bleef uit,
zodat de interessante verdeeldheid wel
ke in de Raad over deze kwestie be
stond niet in stemmenverhouding tot
uitdrukking mocht komen.
ZONDAG 18 september: 16e zondag na
Pinksteren; eigen mis; 2 geb. H. Jo
seph van Cupertino: Credo; pref. van de
H. Drieëenheid; groen.
MAANDAG: H.H. Januarius en gezellen;
mis Salus; rood.
DINSDAG: H.H. Eustachius en gezellen,
martelaren; mis Sapientiam; 2 geb. en
laatste evang. van vigilie van, H. Mat-
thaeus; rood. Ofwel: Mis van vigi
lie; 2 geb. H.H. Eustachius en gezellen;
paars.
WOENSDAG: H. Matthaeus, apostel: eigen'
.mis; 2 geb. van ferie; Credo; pref. van
de apostelen; laatste evang. van ferie;
rood.
DONDERDAG: H. Thomas van Villanova,
bisschop-belijder; mis Statuit; 2 geb.
H.H. Mauritius en gezellen; wit.
VRIJDAG: H. Linus, paus-martelaar; mis
Si diligis; 2 geb. van ferie; 3 geb. H.
Thecla; pref. van de apostelen; laatste
evang. van ferie; rood. Ofwel: Mis
van ferie; 2 geb. H. Linus; 3 geb. H.
Thecla: pref. van de apostelen; paars.
ZATERDAG: O. L. Vrouw tot vrijkoop van
de slaven: wit. Ofwel: Mis van ferie:
pref. van O. L. Vr.; laatste evang. van
ferie; wit. Ofwel: Mis van ferie: 2
geb. O. L. Vr.; pref. van O. L. Vr.;
laatste evang. van O. L. Vr.; paars.
ZONDAG 25 SEPTEMBER: 17e zondag
na Pinksteren: eigen mis: 2 geb. A cunc-
tis; 3 geb. naar keuze; (Roermond: 2
geb. H. Maternus); Credo; pref. van de
H, Drieëenheid: groen.
