Voor veertig miljoen aan gebouwen
NIEUWE STAD der technische wetenschap
In Delft verrijst nieuw T.H-complex.
groter dan de gehele oude binnenstad
Geen gelukkige
maatregel
D
Technische
Hogeschool in
het goud
Eerst op 4 oktober
beslissing over
kleuteronderwijswet
S.E.R. doet aan Landbouwschap
voorlopige concessie
w
vv*
ARABESM
•IN PURPER
\Ia
6
'Volk
SiP1
N.V. VERENIGDE VERZEKERING MAATSCHAPPIJEN (V.V.M.)
PfRON
Aftrekregeling voorlopig aanvaardmits
geldend voor alle organisaties
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1955
PAGINA 9
Liturgische weekkalender
Verplegend personeel
in overheidsdienst
Bezoldiging gelijk aan
particuliere regeling
K.Y.P. weer verdeeld
Principieel accoord
K.L.M.Ceylon
Kinderverlamming
te Tilburg
•kWij bezoeken U slechts op Uiv uitnodiging.
Maliebaan 50 Utrecht
door W.H. VANEEMLANDT
In de Wippolder te Delft nadert in
dit jubileumjaar een groot nieuw
gebouwencomplex voor de Tech-
nische Hogeschool zijn voltooiing.
Deze luchtfoto toont het uitgestrek
te terrein met de in aanbouw zijnde
gebouwen. (K.L.M.-Aerofoto)
(Vervolg van pag. 1)
Opmerkelijk is, dat de socialisten zich
blijkbaar aanvankelijk voorstanders
hebben getoond van uitstel van een al
gemene loonsverhoging tot op het mo
ment, dat de reeds veel te lang
stelde huurverhoging een feit zal zijn
geworden. Er zijn in de nabije toekomst
overigens nog meer gebeurtenissen te
wachten, die van invloed zullen zijn op
bet noodzakelijke basisinkomen. Men
denke aan de definitieve regeling van de
oudedagsverzorging, terwijl er nog ge
ruchten gaan over andere op handen
ziinde wijzigingen in sommige sociale
verzekeringswetten, waarmee zeer gro
te bedragen zouden zijn gemoeid. Dat
deze aanvankelijke indruk, waarop de
werkgevers misschien wel hebben ge
koerst een onjuiste is geweest, dat met
andere woorden de werkgevers er min
Of meer in zijn gelopen, is wel ge...ble
ken uit het feit, dat het N.V.V., accoord
gaande met de verbetering van som
mige secundaire arbeidsvoorwaarden,
nog bovendien is uitgelopen met een eis
voor een algemene loonronde.
En daar ligt dan nu de voorlopige
beslissing van de Regering. Voor
lopig dan in deze zin, dat verder
gaande standpunten worden opgeschort
tot de regering de S.E.R.-rapporten
heeft bestudeerd. En daar ligt nu juist
een van de grieven van de werknemers.
In de ondernemingen waar dat moge
lijk is, waar werkgevers en werknemers
het eens zijn geworden, waar de voor
gestelde verbeteringen niet tot prijsver
hoging zullen leiden, mogen, bij wijzi
ging van de C.A.O., verbeteringen wor
den aangebracht, die een totale toeslag
op het jaarinkomen de 3 procent niet
te boven gaan.
Hier staan twee opmerkingen tegen
over. Vooreerst, dat de economische uit
komsten precies dezelfde zijn, of men
nu 3 procent loonsverhoging toestaat
(dus 3 pet. op de primaire arbeidsvoor
waarde) dan wel of men deze 3 pet. in
de vorm van een verhoogde vakantie
bijslag, een verlenging van de vaKa]}'
tieduur, of een gratificatie toekent.
„We worden afgescheept met een tooi-
tje", is de indruk, die de arbeiders ais
hun commentaar hierop leveren. Als
van beide zijden wordt erkend, dat een
loonsverhoging van 3 pet. economisch
verantwoord is, dan moeten wij arbei
ders zelf weten hoe we deze loonsver
hoging willen besteden, dat dient de re
gering ons niet voor te schrijven. En dit
is tevens de tweede kanttekening. Wat
voor de werknemers geldt in de parti
culiere sector (deze maatregel komt im
mers hierop neer: je krijgt 3 pet. loons
verhoging, maar je moet het voor de
vakantie besteden) geldt even sterk
voor een normale vrijheid van de onder
nemingen. Neen, dit is geen gelukkige
regeringsmaatregel, en wij hopen van
harte, dat hierover ook in politicis nog
niet het laatste woord is gezegd.
ZONDAG 25 september: 17e zondag na
Pinksteren; eigen mis; 2 geb. A cunctis;
3 geb. naar keuze; (Roermond: 2 geb.
H. Maternus); Credo; pref. van de H.
Drieëenheid; groen.
MAANDAG: H.H. Cyprianus en Justina,
martelaren: mis Salus; 2 geb. A cunctis:
3 geb. naar keuze; rood.
DINSDAG: H.H. Cosmas en Damianus,
martelaren; eigen mis; 2 geb. A cunctis;
3 geb. naar keuze; rood.
WOENSDAG: H. Wenceslaus, martelaar;
mis In virtute; 2 geb. A cunctis; 3 geb.
naar keuze; rood.
DONDERDAG: Kerk wij dingsf eest van de
aartsengel Michaël; eigen mis; Credo;
wit.
VRIJDAG: H. Hieronymus, bisschop-belij
der; mis In medio; Credo; wit.
ZATERDAG: Mis van O. L. Vr. op za
terdag; 2 geb. H. Remigius; 3 geb. H.
Geest; wit. Haarlem: H. Bavo, be
lijder; eigen mis;. Credo; wit.
ZONDAG 2 oktober: 12e zondag na Pink
steren, eigen mis; 2 geb. H.H. Engelbe
waarders; (Haarlem: 3 geb. H. Bavo)
Credo; pref. van de H. Drieëenheid;
laatste evang. H.H. Engelbewaarders;
groen. Ofwel: Mis van Rozenkransfeest;
2 geb. van zondag; 3 geb. H.H. Engel
bewaarders; Credo: pref. van O. L. Vr.;
laatste evang. van zondag; wit.
e techniek beheerst het leven van
de moderne mens. Talrijk zijn
de instrumenten, apparaten en
machines, waarvan hij zich dagelijks
bedient of profiteert.
Zij zijn de vruchten van hetgeen de
mannen der wetenschap hebben uitge
dacht en tot ontwikkeling gebracht.
Vooral de eerste helft van de eeuw, die
samenvalt met het vijftigjarig bestaan
der Technische Hogeschool, heeft zich
gekenmerkt door een verbijsterend snel
le ontwikkeling van het technisch kun
nen.
Als gevolg daarvan en van de nog
immer voortschrijdende mechanisatie,
groeide de belangstelling voor het tech
nisch onderwijs in al zijn geledingen
en werd de Delftse Hogeschool een le
vensbelang voor de industriële wel
vaart van ons land.
Met de toenemende behoefte aan goe
de ingenieurs voor Nederland en de
koloniën breidde de Hogeschool zich in
een eerste bloeiperiode reeds aanzien
lijk uit, hij genoot in alle landen der
wereld een uitstekende reputatie en
mocht door de oorlogsjaren ten opzich
te van Amerika een achterstand zijn
opgelopen, dan wordt thans wel met
inzet van alle beschikbare krachten,
onder stuwende leiding van curatorium
en senaat, gewerkt om de achterstand
volledig in te halen.
Delft is bij velen bekend als T.H.-
stad, d.i. de stad waar de Technische
Hogeschool gevestigd is. De stand van
zaken is thans echter zo, dat de op
pervlakte welke de T.H. beslaat, de
totale oppervlakte van de gehele binnen
stad overtreft.
Men kan de ministers van O.- K. en
W die in het tijdvak van 1911 tot
1930 aan het bewind geweest zijn, niet
verwijten, dat zij geen open og®n ge
had hebben voor de dringende behoefte
aan grote en voor die tijd goed geoutii-
leerde gebouwen voor het hoger tech
nisch onderwijs, want in een eerste bloei
van de Delftse Hogeschool verrees het
ene soliede complex na het andere en zo
kwamen achtereenvolgens tot stand de
gebouwen voor: Werktuig- en Scheep-
vaartkunde (1911), Mijnbouwkunde
(1912), de Koninklijke Bibliotheek (1915)
Technische Botanie (1917-1919), Analy
tische Scheikunde (1923)Weg- en Water
bouwkunde (1924), de Aula (1924), Tech
nische Fysica (1930) en Bouwkunde
(1930).
Door de hand over hand toenemende
industrialisatie en de eis tot economi
sche perfectionering daarvan, de grote
bevolkingsaanwas, alsmede de noodza
kelijkheid om nieuwe afdelingen op te
richten, kwam de leiding der Hoge
school na 1945 voor schier onoverko
melijke moeilijkheden te staan wegens
gebrek sl8lti voldoende ruimten, outil-
lage en personeel, te meer daar het
aantal studenten, circa. 2000 voor 1940,
sindsdien tot rond vijfduizend was op
gelopen.
Grootscheepse uitbreiding werd een
onontkoombare noodzakelijkheid en zo
hebben sinds 1953, na de aanvaar
ding van het grote uitbreidingsplan
door de beide Kamers onafgebroken
de stoomhamers betonnen heipalen in
de grond gedreven, zijn scheepsladin
gen cement, zand en grint verwerkt
en tekent het nieuwe profiel van de
groeiende T.H.-stad zich thans met
machtige, massale contouren tegen de
hemel af. t
Het lange gebouw voor scheikunde
aan de Julianalaan heeft er inmiddels
een verdieping btjgekregen en een aula,
die voor vele doeleinden van de mo
dernste snufjes is voorzien. Het gebouw
voor werkplaatsen-techniek, ingericht
met de modernste machinerieën, is vo
rig jaar geopend en in werking gesteld.
Het windtunnelgebouw ten behoeve v.
de vliegtuigbouwkunde en een geweldig
ketelhuis, dat straks alle complexen
zal kunnen verwarmen, zpn gereed voor
h.n taak.
In het gebouw voor Warmte- en Stof-
techniek wordt, bij het op handen zijn
de gouden jubileum, de tentoonstelling
„Machiek" ingericht, terwijl het gebouw
voor Metaalkunde met dat voor het
Metaalinstituut T.N.O. zo goed als over
eind staan.
Al deze imposante bouwwerken wor
den echter volkomen overheerst door de
vier massale blokken van het complex
Werktuig-, Scheeps- en Vliegtuigbouw
kunde, die tezamen door laagbouw ver
bonden een markant en indrukwekkend
front vormen, waarachter zich een aan
tal bijgebouwen verbergt en waarboven
slechts de liftbeproevingsinstallatie als
een slanke toren uitrijst.
De prachtige zomer heeft de aan
bouw bijzonder begunstigd, zodat men in
vele opzichten vóór is op het vastge
stelde bouwschema.
Zo nadert een grote montagehal ten
dienste van de vliegtuigbouw eveneens
zijn voltooiing en zal een flat van acht
lagen aan de Kanaalweg voo.' de afd.
Geodesie en Luchjkartering, met daar
achter een vleugel voor de Topografi
sche dienst, in het voorjaar 1956 wor
den opgeleverd.
Met de inmiddels opgetrokken 35 m
hoge radartoren en diverse verbouwin
gen is in de afgelopen twee jaren dus
wel een gigantische activiteit ontwik
keld.
Voor de komende vijf jaren staat
er overigens nog genoeg op stapel
en komen er behalve een complex
voor Tectan. natuurkunde, waarvan 't
eerste deel in 1956 e.. het tweede deel
in 1958-1959 gereed moet zijn, nog ge
bouwen voor Microbiologie (1956),
Onderwijsgebouw (1957), Aëro- en Hy
drodynamica (1958), Verbrandingsmo
toren (1958), Grondmechanica (1956),
Vezeltechaiiek (1956), Koel- en Droog-
techniek (1956), Spoorweg- en Trans
porttechniek (1956), Sleeptankinstalla-
tie (1956), 'n groot complex voor Weg
en Waterbouwkunde (1958) en cen
traal gelegen aula (1958).
De kosten van dit ganse project zijn
berekend naar de Ionen van 1952 ge
schat op ruim veertig miljoen gulden,
waar dan nog minstens vijf en twin
tig miljoen bijkomt voor inrichting
en benodigde apparatuur.
De gebouwen, die straks na de ver
huizingen der diverse afdelingen vrij
komen, zijn heus niet overcompleet en
bieden afdelingen zoals de electro-tech-
niek, rijwieltechniek en laboratorium
voor betononderzoek, de noodzakelijke
mogelijkheden tot verdere uitbreiding.
Bovendien zijn een aantal oude gebou
wen voorbestemd om er laboratoria in
te richten voor de T.N.O. (Technisch
Natuurwetensch. Onderzoek), waarvoor
overigens ook in de nieuwbouw ruim
ten zijn geprojecteerd.
Duidelijk tekent zich in de hele plan
ning van de nieuwe T.H.-wijk de wij
ziging af, die zich in het technisch
hoger onderwijs heeft voltrokken.
Droeg de studie tot kort voor de twee
de wereldoorlog in hoofdzaak een be
schrijvend karakter, thans wordt van
de toekomstige ingenieur gevergd dat
hij ook praktisch kan werken. Naast het
theoretische weten is een zeer belang
rijke plaats ingeruimd aan het prak
tisch doen en daarvoor zullen aan al
le afdelingen uitstekend ingerichte la
boratoria worden verbonden.
Betreft dit alles de studie, ook aan
recreatie en lichamelijke ontwikkeling
is gedacht. Zo wordt het oude sleep-
tankgebouv aan de Nieuwe Laan thans
ingericht als sporthal voor de T.H.-
Sportstichting en zullen er ook terreinen
beschikbaar worden gesteld voor de
buitensporten.
Bij dit alles is tenslotte het esthetisch
element niet vergeten. Opdrachten aan
kunstenaars zijn en zullen nog worden
verstrekt. Op de brede groenstrook voor
het grote front voor het gebouw van
W.S. en V. komt bijvoorbeeld een beel
dengroep van vier figuren, aan de gevel
van het gebouw voor Warmte- en Stof-
techniek is reeds een tegeltableau aan
gebracht, en ook aan en in de vele an
dere gebouwen zullen kunstenaars versie
ringen mogen aanbrengen. Het gezel
schap „Leeghwater" neemt o.a. de ar
tistieke aankleding van een gebouw voor
zijn rekening, een voorbeeld dat onge
twijfeld nog door anderen zal gevolgd
worden. Binnenhuisarchitecten en spe
ciale adviseurs zullen de interieurs ont
werpen en verzorgen, in de vijver zul
len statige zwanen drijven en met groen-
beplanting zal het tenslotte een moder
ne stad der technische wetenschap wor
den, die tevens een staal zal zijn van
de moderne architectuur en artistieke
kunstopvattingen van het midden der
twintigste eeuw.
Het ligt in het voornemen van de mi
nister van Binnenlandse Zaken de tot
standkoming te bevorderen van een
K.B., waarbij de salarissen voor verple-
genden, eerste verplegenden en hoofd-
verplegenden in dienst bij het rijk' te
rekenen met ingang van 1 Januari 1955
volledig in overeenstemming worden ge
bracht met die, welke gelden voor be
doeld personeel, in dienst van particu
liere inrichtingen. Tevens zullen daarbij
van 1 september 1955 de bedragen van
de aftrek voor het genot van uitsluitend
kost of uitsluitend inwoning worden be
paald op de bedragen die thans volgens
de particuliere regeling gelden, met dien
verstande, dat de kortingsbedragen voor
het genot van uitsluitend inwaifirig ge
lijktijdig met 5 pet. zullen worden vër-
hoogd in verband met de jongste alge
mene maatregel tot verhoging der hu
ren.
Aan de gemeenten heeft de minister
verzocht te bevorderen, dat de betref
fende bezoldigingsregeling op korte ter
mijn wordt herzien op de voet van de
omschreven voorzieningen.
Maandag a.s. zal de Technische Hoge
school te Delft vijftig jaar bestaan en
dit jubileum feestelijk gaan vieren.
Zo zullen er bijvoorbeeld vijf ere
promoties plaats hebben.
In verband met deze gebeurtenis is
het interessant te weten, dat in de
romantische grachtenstad een gebou
wencomplex van universiteitsgebou
wen verrijst, die gezamenlijk meer
oppervlakte beslaan dan de gehele
oude binnenstad groot is.
Het hiernaast afgedrukte artikel ver
telt nadere bijzonderheden over dit
imposante bouwplan.
Algiers. Franse veiligheidstroepen
zijn begonnen met een operatie tegen
opstand* ge elementen in het bergge
bied van Nementsja. De rebellen heb
ben reeds 21 doden verloren, terwijl
een hunner gevangen werd genomen.
Een aantal wapens is in beslag geno
men. De operatie duurt nog voort.
De delegatie van de KLM, welke op
het ogenblik te Colombo besprekingen
voert met de regering van Ceylon, heeft
overeenstemming bereikt over het
principe van een gemeenschappelijke
luchtdienst.
De KLM is bereid ook de interne en
regionale luchtlijnen van Ceylon te hel
pen uitbreiden en ontwikkelen. Subcom
missies zijn thans bezig de details van
de overeenkomst te regelen.
In een kindertehuis te Tilburg is de
zer dagen een geval van kinderver
lamming geconstateerd. Het patiëntje
werd ter verpleging overgebracht naar
het St.-Elisabeth Ziekenhuis, waar het
ondanks pogingen om met behulp van
een ijzeren long "het leventje te red
den, is overleden. Inmiddels heeft deze
ziekte in Tilburg nog een tweede, even
eens jeugdig slachtoffertje geëist.
Eerst op 4 oktober zal de Tweede
Kamer over het ontwerp-Kleuteronder-
wijswet beslissen. Men heeft zich giste
ren in een stroom van amendementen
vastgewerkt, daar over een voorstel-Stok-
man de stemmen staakten. Pater Stok
man wilde duidelijk in de wet vastleg
gen dat school- en gemeentebesturen
de bevoegdheid hebben om bij aanstel
ling van een kleuterleidster het voorbe
houd te maken, dat zij ontslagen kan
worden, wanneer zij zou gaan trouwen.
Minister Cals meende, dat er geen twij
fel aan die bevoegdheid kon bestaan.
„Maar het staat niet in de wet en dus
moet deze lacune worden weggewerkt.
Daar zitten wij hier voor", zo betoogde
prof. Romme.
Onmiddellijk sloten de tegenstan
ders van het regeringsbeleid inzake
de gehuwde ambtenares weer de ge
lederen en stemden tegen dit amen
dement. Maar men vormde geen
meerderheid. Het werd 43 tegen 43,
zodat het amendement opnieuw aan
het oordeel van de Kamer moet
worden voorgelegd.
In de K.V.P. tekende zich weer een
zelfde verdeeldheid af. Tegenover prof.
Romme stonden mej. De Vink, mej.
Klompé, de heren Visch en Koersen. De
laatste motiveerde dit namens allen.
Hij meende, dat de gehele kwestie van
ontslag aan een gehuwde leidster uit de
wet moest blijven, om verwarring te
voorkomen. Hij achtte mèt de minister
de waarborgen reeds voldoende.
Nadat nu het eerste amendement was
blijven steken, heeft de Kamer op voor
stel van de heer Koersen besloten de
stemming over het tweede amendement
met betrekking tot de schoolbesturen
eveneens uit te stellen. Hij wilde van
wege het nauwe verband tussen beide
eerst weten hoe de Kamer met de be
voegdheid der gemeentebesturen zal
handelen. Een voorstel van orde om
dit uitstel te geven werd met 48 tegen
36 aangenomen.
Slechts op enkele ondergeschikte pun
ten kreeg de Kamer haar zin.
De minister gaf toe, lat het aantal
opleidingsscholen voor kleuterleidster
moet worden uitgebreid. Er zijn er
thans 120, maar zonder behoorlijke prog-
j nose is het nog niet uit te maken hoe
veel erbij moeten komen en waar zij
gevestigd zullen zijn. Wij moeten zeer
voorzichtig zijn in dit stadium, meende
mr. Cals. Hetzelfde gold ook voor de
experimenteerscholen. waarvoor mevr.
Fortanier de Wit (VVD) de aandacht
vroeg. Dat de inspectie moet worden
uitgebreid was de minister wel eens met
mevrouw Heroma Meiling (P.v.d.A.).
Naar verluidt heeft de commissie finan
ciën bedrijfslichamen van de Sociaal-
Economische Raad haar standpunt be
kend gemaakt over de heffingsrege
ling van het Landbouwschap. Men zou
voor het komende jaar akkoord willen
gaan met de bedragen welke met deze
regeling gemoeid zijn, doch men zou
zich niet willen neerleggen bij het feit,
dat de vaktechnische landbouworgani
saties van deze aftrekfaciliteiten uitge
sloten zijn.
De veel omstreden heffingsregeling
van het landbouwschap, welke voor de
inwerkingtreding de goedkeuring van
de commissie financiën bedrijfslicha
men behoeft, bepaalde dat de leden van
de drie landelijke landbouworganisaties
90 pet. van hun vakbondscontributie in
mindering mogen brengen op de hef
fing welke zij verplicht zijn aan het
Advertentie
In' een zomer die de vacantiegangers zijn zonnigste lach toonde,
waarin het „ijzeren gordijn" verder openkierde en de wereld zijn
atoomgeheimen open en bloot op de Geneefse tafel legde, maakte Uw
fiscus een gul gebaar. Naast een verlaagd tarief voor Inkomsten
belasting biedt hij een verhoogde aftrek van premiën voor gezins- en
oudedagsverzekering (maximaal f. 3600.. per jaar).
Vraag de V.V.M. hoe (J hiervan een zo nuttig
mogelijk gebruik kunt maken. Doe het NU,
want U kunt reeds DIT jaar van het voordeel
profiteren
Vraag ons geheel vrijblijvend uitvoerige inlichtingen
of toezending van een speciale folder.
Landbouwschap te betalen. Daarbij
was nog bepaald, dat dit afgetrokken
bedrag ten hoogste 42 pet. van het be
drag van de heffing van het Landbouw
schap mocht 1 .dragen. De aftrekrege
ling in het algemeen, en de heffingsre
geling van het Landbouwschap in het
bijzonder ontmoetten in de Sociaal-Eco
nomische Raad zeer veel critiek. Nog
voor men aan de goedkeuring van de
heffingsregeling toe was, stelde de
Raad de regering voor om de moge
lijkheid van aftrek uit de wet te ver
wijderen.
De regering ging hiermee echter niet
akkoord. De regeling moest blijven be
staan, zij het, dat men het nastrevens
waardig oordeelde om in het algemeen
geen hogtre aftrek toe te staan dan ten
bedrage van 50 pet. van de contributie
en 50 pet. van de bedrijfschapsheffing.
Hiertoe zou s ook het Landbouw
schap moeten overgaan, ware het niet
dat haar begroting nu al een klein
jaartje op goedkeuring wacht.
Deze goedkeuring wordt dus met
ongeduld tegemoet gezien, maar dit
kan niet meer gebeuren wanneer niet
tevens de heffingsregeling geen be
zwaren meer ontmoet. De commis
sie financiën bedrijfslichamen schijnt
zich nu voor het komende jaar, zij
het met tegenzin, te willen neerleg
gen bij de 90 pet.42 pet. regeling
van het Landbouwschap. In de toe
komst zal zij slechts de door de over
heid geadviseerde 50 pet.50 pet. re
geling aanvaarden. Men wil dus een
voortzetting van de door het Land
bouwschap onaangename vertraging
voorkomen.
Op het punt van de keuze van de be
drijfsorganisaties welke voor de aftrek-
faciliteit in aanmerking mogen komen
houdt d3 commissie echter het been
stijf. De vaktechnische organisaties,
welke in de oorspronkelijke regeling
van de aftrek verstoken zouden blijven,
zullen er ook reeds in het lopende jaar
van moeten profiteren. Wil het Land
bouwschap haar aftrekregeling in wer
king zien treden, dan zal zij op dit punt
alsnog water in de wijn moeten gieten.
Het is de vraag of het bestuur van het
Landbouwschap, na alles wat zich rond
deze principiële kwestie heeft afge
speeld, zonder meer op de wens van de
commissie in zal gaan.
89..
Dat was in 1917. Met een tegenstander als Mikailian
achter de schermen had het weinig zin mijn activi
teit aan de Bosporus te blijven voortzetten. Ik nam
de maatregelen, die met het oog op een ontwikkeling
van zaken als deze waren voorbereid en verliet
Constantinopel. Binnen enige weken was ik werk
zaam aan het andere einde van Europa.
Niet alleen met Mikailian had ik een hoge reke
ning te vereffenen, toen de eerste wereldoorlog ten
einde liep. Mijn vader had de geallieerden grote
diensten bewezen. Als neutraal Nederlander, die
nog steeds met zijn schip de Oostzee bevoer en in die
omgeving oude en vertrouwde relaties bezat, was hij
in de gelegenheid berichten van achter het front werk
zame Britten over te brengen en tevens waar
nodig die stoutmoedige mannen zelf een tijdelijk
veilig onderkomen te verschaffen aan boord. De
Duitsers moeten daar achter zijn gekomen. Zij waren
te verstandig zelf een onderdaan van een neutrale
mogendheid moeilijkheden in de weg te leggen en
namen derhalve hun toevlucht tot de gebruikelijke
indirecte methode: het verdachtmaken van mijn va
der bij diens eigen vrienden. Men maakte in die
dagen korte metten met onder verdenking gekomen
geheime agenten. Naar ik later vernam, zorgde een
officier van de Franse contraspionage, een zekere
kapitein De Versigny, ervoor, dat mijn vader werd
opgedragen zich naar een kustplaatsje in het onbe
zette deel van Frankrijk te begeven, zogenaamd
voor het ontvangen van instructies. Toen hij daar
aankwam, werd hij zonder vorm van proces dood
geschoten. De Versigny commandeerde het vuur
peloton.
Verder bleek mij, dat kapitein De Versigny in
1917 met zijn vrouw bij een auto-ongeluk het leven
had verloren. Maarhij had twee zoons en een
dochter nagelaten! De beide zoons ontdekte ik na
lange nasporingen in Zürich. Zij hadden nog niet
de leeftijd bereikt, waarop hun aangedaan leed veel
betekenis voor hen kon hebben. De oudste studeerde
voor ingenieur, de jongste-bezocht een middelbare
S°Als gevolg van mijn werkzaamheden in Constanti
nopel en elders, had ik mij een uitstekende repmatie
gevestigd bij de geheime diensten. Mijn vele rela
ties en mijn grondige, veelzijdige theoretische scno-
ling, maakten het mij niet moeilijk mijn weg te
vinden in het politiek veelbewogen Ej}Fopa „Y,®? ,5®
twintiger jaren. Ik verloor noch Mikailian, noch de
jonge De Versigny's uit het oog. °nderVli?eLi?1°™
va n een oud vriend van hun vader was het mij ge-
ra akkelijk het vertrouwen van de opgroeiende jonge
n lannen te winnen en met zorg het zaad uit te
s.trooien, welks gewas tot hun ondergang zou moe
ien leiden. Maar het werd 1935 voor ik de tijd ryp
achtte voor de uitvoering van mijn plannen.
Het zou mi) te ver voeren in alle détails te tre
den van de gebeurtenissen in dat jaar. Laat het vol
doende zijn te vermelden, dat ik Mikailian bereid
vond zonder gevaar door hem als de handelaar
Mustafa te worden herkend, die hij achttien jaar
tevoren in Constantinopel had gemarteld en besto
len zich te mengen in een opzienbarende bank
roof, hier in Amsterdam. De twee De Versigny's,
die bezweken waren voor mijn suggesties hun tech
nische vaardigheid aan te wenden om Duitse ban
ken te beroven en zich langs die weg te wreken op
de overweldigers van hun vaderland, voerden de
inbraak in de Continentale Bank Associatie op per
fecte wijze uit. Zo sloeg ik drie vliegen in één klap.
Maar ik verrekende mij! Ik was in die dagen
betrokken in een affaire in Zuid-Amerika, die mijn
aanwezigheid aldaar noodzakelijk maakte. Daardoor
moest ik een kleine wijziging brengen in mijn plan
nen ten opzichte van het drietal. Mikailian, wiens
ongebreidelde roofzucht ik onderschatte, zag kans tij
dens mijn afwezigheid met de buit van de Continenta
le te ontkomen. Met een anonieme brief deed ik
bij de Amsterdamse recherche aangifte van de uit
voerders van de diefstal. De beide Fransen kregen
elk zeven jaar gevangenisstraf. Mikailian kon mij
niet ontkomen.
Met hem speelde ik als een kat met een muis.
Ik had hem voldoende onder controle om na de
tweede wereldoorlog op elk gewenst ogenblik te kun
nen toeslaan. Maar steeds gaf ik hem verder respijt.
Hij, mijn doodsvijand, dankte zijn langer verblijf
onder de zon alleen aan het feit, dat het mij een
levensbehoefte was geworden mij te verheugen in
de wijze, waarop ik hem zou vermorzelen. Van tijd
tot tijd schreef ik hem een enkele regel om hem te
herinneren aan de gebeurtenissen in Galata. Het
moet hem zijn zenuwen hebben gekost, wanneer hij
tussen zijn post weer het bewijs vond, dat zijn
vroegere slachtoffer hem niet vergat. Ik joeg hem
over de gehele wereld, van de ene stad naar de
andere, met mijn waarschuwingen en telkens paste
ik mjjn plannen aan zijn nieuwe woonplaats en zijn
omstandigheden aan. Van San Francisco, waar hij
zich veilig waande, naar Buenos Aires. Vandaar
naar Lissabon. Toen naar Tanger. En juist toen ik
gereed was met hem af te rekenen, overviel mij
een ernstige typhus. Het was op het kantje af.
Ik ging naar Zwitersland om volledig herstel te zoe
ken en vond daar de De Versigny's. Mijn correspon
denten localiseerden Mikailian in Parijs. Ik liet uit
Kaapstad een brief aan hem posten om hem te to
nen, dat hij nog steeds onder bewaking van zijn
onzichtbare kwelduivel stond. Toen vluchtte hij naar
Amsterdam.
Ik nam mij voor een eind aan het vermakelijke
spel te maken. Ik nam mijn maatregelen en nimmer
zal ik de avond van Vrijdag 10 Juni vergeten, toen
hij in de ruïne van een sleepboot door zijn ontvoerders
voor mij werd gebracht. In dat stinkende hok, waar
hij de laatste dagen van zijn leven sleet, had ik een
lamp zó opgesteld, dat alleen mijn gezicht verlicht
werd, toen hij door een open luik met mij geconfron
teerd werd.
De laffe hond trilde van het hoofd tot de voeten
en met nauwelijks verstaanbare stem herhaalde hij
telkens: Taram MustafaTaram Mustafa!
Dat ogenblik heeft mij alle ellende, die ik in mijn
leven ondervond, vergoed. Ik vroeg hem in het
Turks: „Hoeveel is uw leven u waard?In
Engelse valuta?"
(Slot volgt)
r,
i
