Luisterrijke viering van het
gouden feest der T.H.
Opium voor
het volk
Kolpingzonen in Keulen bijeen
Centrum voor Staatkundige Vorming
viert zijn tweede lustrum
Vraag en Antwoord
VIJF EREDOCTORATEN VERLEEND
Boeiende herdenkingsrede van de rector-
magnificus prof dr. O. Bottema
1
Internationale karakter van het
Kolpingwerk benadrukt
Toespraak van
EEN JAAR ACTIE „VOOR GOD"
Adenauer
MAANDAG 26 SEPTEMBER 1955
PAGTNA 4
Koningin mede
aanwezig
Herdenkingsrede
Vrijwillige verzekering
Specialisten accoord met
optrekking inkomen-
grens tot ƒ6.000
Eredoctoraat voor prof.
Leonard
Rijksweg om Winschoten
1 oktober open
bïac]V-zijn" de" meest uitgebreide versla
gen te vinden over hetgeen op de
ftocmconferentie te Genève is bespro-
ken.
4(Van onze correspondent)
Delft en de Technische Hogeschool
is een ondeelbaar begrip geworden. Wie
Delft zegt, denkt aan de T.H. en wie
spreekt over de T.H. ziet in gedachten
het beeld opdoemen van de oude stad
met haar intieme ingetogenheid van
grachten en oude behuizingen. Zo is het
gouden feest der hogeschool, vandaag
gevierd, een Delfts feest geworden in de
volle zin van het woord. Koningin
Juliana heeft de T. H. op deze dag met
haar vorstelijke belangstelling en tegen
woordigheid vereerd.
In het stralende gouden licht van
deze helfstmorgen hingen de vlaggen
van de twintig torens en waren straten
en pleinen vol feestelijkheid van groen
en bloemen en met oranje getooide bur
gers. Tegen elf uur vanmorgen gonsde
op het weidse marktplein het rumoer
van duizenden kinderen, die de Koningin
verwelkomden.
De herdenkingsplechtigheid
De Nieuwe Kerk, waarin de herden
kingsplechtigheid van de Technische
Hogeschool werd gehouden, bood een
even imposante als zinvolle achtergrond
voor de nationale viering van dit gouden
jubileum. Onder het markante grafmo
nument van Hendrik de Keyser rust im
mers de stichter van de Leidse universi
teit, prins Willem van Oranje, terwijl
luttele schreden verder Koning Willem
II is bijgezet, die in 1842 bij de oprich
ting van het Delftse ingenieursinstituut
er het predicaat van Koninklijke Aca
demie aan verleende.
In het majestueuze middenschip en in
de machtige zijbeuken hadden tegen half
drie 2250 genodigden een plaats ge
vonden. Onder hen bevonden zich o.a.
minister-president dr. W. Drees en de
Dat in de Sovjet-Unie de godsdienst
fel bestreden wordt, is donder
dag erkend door de leider van de
Russische communistische partij,
Khroesjtsjev. Met de verklaring van
deze Sovjet-machthebber wordt de le
gende ontzenuwd dat men in de U.S
S.R. de laatste tijd een wat mildere
houding zou hebben aangenomen tegen
over de religie. ..Wij zijn en blijven athe-
isten", aldus heeft Khroesjtsjev be
weerd, ,,en wfj doen alles wat in onze
macht ligt om ons volk te bevrijden
van de als opium werkende aantrek
kingskracht van de godsdienst, welke
nog steeds bestaat". Khroesjtsjev gaf
toe dat in woord en geschrift anti-gods
dienstige propaganda werd gemaakt.
Die strijd tegen de godsdienst is in
Rusland nu al ruim zeven en dertig
jaar gaande. Reeds op 23 januari 1918
werd een decreet uitgevaardigd, waar
bij alle eigendommen van de Orthodoxe
Kerk en die der andere Kerken aan
de Staat toevielen. Intussen is in de
Sovjet-Unie tweederde gedeelte van alle
kerkgebouwen gesloten.
De positie van de godsdienst in de
Sovjet-Unie is officieel vastgelegd in
artikel 124 van de grondwet van 1936
De inhoud van dit artikel is als volgt:
„Om de burgers gewetensvrijheid te
verzekeren is in de U.S.S.R. de Kerk
gescheiden van de Staat, en de School
van de Kerk. Alle burgers genieten vrij
heid van godsdienstuitoefening, alsmede
de vrijheid om anti-religieuze propagan
da te bedrijven".
Het is nuttig om deze bepaling in de
constitutie eens nader te bezien: De
scheiding van Kerk en Staat betekent
in feite dat de Kerk geen enkel recht
kan doen gelden, dat de Kerk geen be
zittingen kan hebben, en dat de Kerk
geheel aan de Staat onderworpen is.
De gelovigen en vooral de geestelijken
moeten zich volledig richten naar de
voorschriften van de wereldlijke over
heid. Voorts houdt de scheiding van
School en Kerk in, dat op de scholen
geen godsdienstonderwijs gegeven mag
worden aan personen beneden de acht
tienjaar. Overtredingen kunnen be
straft worden met twaalf maanden
dwangarbeid. Tenslotte betekent de
vrijheid van godsdienstuitoefening dat
de activiteiten der geestelijken zich
strikt moet beperken tot de eredienst
in de kerkgebouwen. De kerken mogen
geen verenigingen oprichten, en bfjvoor-
fs «een bibliotheken of ziekenhuizen
stichten. Bovendien mogen de geeste
lijken slechts werkzaam zijn in hun ei
gen parochie of gemeente. Als er dus
ergens een Orthodoxe geestelijke ge
arresteerd wordt, kan hij niet vervan
gen worden door een geestelijke uit een
nabijgelegen plaats. De betreffende ge
lovigen moeten het dan zonder herder
stellen, zodat zij in vele gevallen spoe
dig van hun godsdienst vervreemden.
Artikel 124 bepaalt tenslotte dat de
burgers de vrijheid genieten om anti
religieuze propaganda te bedrijven
En die vrijheid heeft heel wat meer te
betekenen, dan de „vrijheden" die de
Kerken bezitten. Het atheïsme wordt
uiteraard vooral bevorderd door de
Russische communistische partij, waar
van Khroestjsjev het hoofd is. De strijd
tegen de godsdienst is een essentieel
programma-punt van deze partij. Via
de vakbonden en via de communisti-
u* )eu£dbeweging, de Comsomol,
tracht de partij de mensen van de gods
dienst af te brengen, en natuurlijk wordt
het heftigst gevoerd
atheïsten"13 -Bond van militante
il noverr|ber van het vorig jaar
Hke' ^2lr,?esJtsiev in de Pravda een ar-
rw, ,g reyen, waarin hij wijst op de
2 Len in wetenschappelijke athe
ïstische propaganda". In dit artikel
werd o.m. gezegd dat de atheïsten er
voor moesten zorgen de gevoelens van
de gelovigen en de geestelijken niet te
kwetsen, en de uitoefening van de gods
dienst niet officieel te belemmeren In
sommige westerse kringen meende
men indertijd dat de uitlatingen van
Khroesjtsjev op een matiging van de
kerkvervolging wezen. Maar de Osser-
vatore Romano waarschuwde prompt
tegen een dergelijk ongegrond optimis
me, en uit de verklaring van Khroesj
tsjev van donderdag j.l. blijkt wel dat
er inderdaad nog altijd niets veran
derd is in de opvattingen van de Rus
sische communisten over de religie. Zij
beschouwen de godsdienst nog altijd
als opium voor het volk.
ministers prof. dr. L. J. H. Beel, mr. J.
M. L. Th. Cals en mr. J. Algera, de
voorzitter der Eerste Kamer mr. J. A.
Jonkman, de president-curator der T.
H. dr. C. H. van der Leeuw, de com
missaris der Koningin voor Zuid-Holland
mr. L. A. Kesper, burgemeester D. de
Loor en voorts tal van autoriteiten, oud
hoogleraren der T.H., leden van de we
tenschappelijke staf, vertegenwoordi
gingen van ingenieurs- en studentenver
enigingen, prominente figuren uit de in
dustrie en technische bedrijven etc.
Omstreeks drie uur arriveerde de Ko
ningin aan de ingang van het kerkge
bouw, waar zij werd opgewacht door een
commissie van ontvangst.
Zodra allen hun plaatsen hadden in
genomen, besteeg de rector-magnificus
prof. dr. O. Bottema de kansel en sprak
de herdenkingsrede uit.
On zijn boeiend vertoog belichtte deze
het wezen van de Technische Hoge
school en de plaats die zij in het bestel
van ons universitair onderwijs inneemt.
Met de erkenning van haar volwaardig
heid in 1905 kreeg zij een meerderjarig
heidsverklaring, die met een naamsver
andering werd bezegeld.
In deze hogeschool voor ingenieurs
kwam een unie tot stand tussen hoger
onderwijs en techniek, want de geeste
lijke arbeid van de ingenieur is immers
het voorbereiden, begeleiden en ontwik
kelen van iets, dat een bepaalde mate
riële, praktische bestemming heeft.
Het is met die geestelijke arbeid, al
dus prof. Bottema, als met de steen en
de schelp uit het bekende gedicht van
William Wordsworth „The Prelude",
waarin de poëtisch gestemde denker en
natuurvorser deze beide beschouwt als
gidsen door het ongebaande leven.
De steen en de schelp. De een prikkelt
de geest tot empirisch onderzoek naar
de samenstelling ervan en de krachten,
die er in schuilen, terwijl de ander leidt
tot bespiegelingen van hogere en zuive
re speculatieve aard.
In haar ideale vorm heeft een Tech
nische Hogeschool te streven naar een
harmonie tussen deze twee facetten van
menselijke mogelijkeid.
Het meest eigene van een technische
hogeschool is het scheppen van iets,
waarvan geen voorbeeld is en waartoe
steen en schelp beide nodig zijn. De in
genieur alléén is echter daarvoor niet
voldoende, want slechts door samen
werking met vele anderen, die elk op
hun eigen wijze dienen, kan hij iets
waardevols tot stand brengen.
Industrie is meer dan techniek, zij is
organisatie, economie en sociologie.
De erepromoties
Als eerste der promotoren was het
woord aan prof. ir. J. F. Berghoef, die
in zijn betoog memoreerde hoe de archi
tect J. P. Oud, na in zijn vroegste ont
werpen de weg te zijn ingeslagen, die
de zuiveraar en vernieuwer Berlage de
Nederlandse bouwkunde had getoond,
al spoedig tot een sterk persoonlijke
vormgeving kwam, die de geestelijke-,
sociale en estetische tendenzen uit die
jaren in een reeks voor hem karakteris
tieke scheppingen op overtuigende wijze
gestalte gaf.
Nadat prof. ir. H. C. A. Eldik Thieme
in chronologische volgorde de voor
naamste prestaties van ir. F. Q. den
Hollander en de onder zijn bekwame lei
ding tot stand gekomen modernisering
van het bedrijf der Nederlandse Spoor
wegen aan een beschouwing had onder
worpen, bracht hij naar voren hoe het
spoorwegbedrijf door zijn sterk analyse
rend vermogen en de daaruit voortvloei
ende maatregelen jong en levenskrach
tig is geworden.
Talrijk zijn de bemoeienissen en werk
zaamheden van ir. Den Hollander op in-1
ternationaal terrein en in vele institu
ten en industrieën speelt hij een leiden
de rol op een wijze, die getuigt over
welk een werkkracht en bekwaamheid
de promovendus beschikt en die het
hem verleende eredoctoraat ten volle
rechtvaardigen.
Prof. dr. ir. J. W. H. Uytenbogaert stel
de vast dat ir. Th. G. F. v. Schaik in de
zes en dertig jaar, waarin deze met zo
veel succes de expansie leidde van de
Algemene Kunstzijde Unie zowel op
technisch-wetenschappelijk als op con
structief gebied als directeur en daarna
in zijn kwaliteit als president-directeur
met weloverwogen systematiek en
strakke bewindvoering een belangrijke
Industrie had opgebouwd.
Prof. ir. W. Fontein schetste hoe ir.
N. A. Hidde Nyiand veertig jaar lang
onverdroten als grondvester en con
structeur met hart en ziel heeft ge
ijverd om het bedrijf van de N.V. Sys
teem Coq te brengen op de plaats, die
het thans inneemt.
Prof. dr. ir. F. J. Faber, sprekend als
promotor van ir. H. Bloemgarten, her
innerde aan diens rigoreuze rapporten
over het directiebeleid bij de boringen
voor de B.P.M. op Sumatra, die hem in
1923 bijna zijn carrière gekost hadden.
Bij zijn strafoverplaatsing naar Pan-
kalan-Brandan vond hij echter in de
hoofdassistent de man, die zijn kwalitei
ten op de juiste waarde wist te schat
ten.
Van het allergrootste belang is wel het
speurwerk van ir. Bloemgarten geweest.
Hij wist de waarde daarvan zo overtui
gend aan te tonen, dat bij zijn vertrek
uit de V.S. in 1947 te Houston een groot
laboratorium voor researchwerk kon
worden geopend met een staf van hon
derd academici, bestaande uit geologen
en mijnbouw- en petroleumingenieurs.
Dankwoord van dr. ir.
F. Q. den Hollander
Aan dr. ir. F. Q. den Hollander was
de eer beschoren namens de jonge doc
toren het dankwoord te spreken.
Doctor den Hollander bracht daarin
naar voren hoe de vijf promovendi on
geveer een even lang technisch-weten
schappelijk leven achter de rug hebben,
waarbij zij alle vijf gelijkelijk hebben
kunnen constateren, hoe zich in de voor
bije veertig jaar zich vele dingen heb
ben gewijzigd.
Na twee wereldoorlogen is uit vernie
ling en verdwazing een nieuw begrip
voor schoonheid geboren dat van groot
belang is.
Het groeiend streven naar mooier en
beter wordt gesteund door een fenome
nale ontwikkeling van het verkeer, die
de reistijden tot het uiterste heelt ver
kort en de frequentie aanzienlijk heelt
opgevoerd.
Daarnaast groeit de energie- en indus
trieproductie alsmede de verspreiding
daarvan snel.
Onafgebroken wordt gespeurd naar
veelzijdige toepassing van hetgeen de
aarde oplevert.
Daaraan te hebben mogen meewerken
geeft alle reden om ons gelukkig te prij
zen.
Bij de bruinkoolmijnen te Auenheim is de grootste baggermachine op rups
banden van de wereld in gebruik genomen. Haar totale lengte bedraagt
200 meter en de monsterachtige machine heeft een gewicht van ruim 5500
ton. Het reuze wiel links op de bovenste foto heeft een doorsnede van 16 meter
en voor de aandrijving van het hele gevaarte zijn 116 motoren nodig, terwijl
er IS ruspbanden nodig zijn, om het te verplaatsen. De bovenste foto laat de
baggermachine in haar volle omvang zien tijdens het werk bij de mijnen.
Op de onderste foto een close-up van het wiel (op de bovenste foto links),
waarbij de man wel duidelijk de verhoudingen weergeeft.
Onlangs werd in het vormingscentrum
der katholieke actie, „De Horstink" te
Amersfoort, onder voorzitterschap van
dr. F. Houben, de jaarvergadering ge
houden der actie „Voor God".
Uit het overzicht van de werkzaamhe
den sinds de heroprichting van deze ac
tie op 15 augustus 1954, bleek o.m. het
volgende. In zes grote steden, in noord
en zuid-Nederland, werden ongeveer
300.000 vliegende bladen gratis ver
spreid, in enkele honderden kleinere
plaatsen gemiddeld 500 exemplaren.
Van de zes verschillende muurkranten
bedroeg de totale oplage 30.000. Dat
dit middel aan zijn doel beantwoordt,
blijkt uit het nog altijd groeiende aan
tal aanvragen. Het aantal verkochte bro
chures bedroeg 35.000. De schriftelijke
cursus voor niet-katholieken, verzorgd
door de paters der Una Sancta en door
de actie „Voor God" mede gesubsidi
eerd, heeft een groeiend aantal deelne
mers. Het maandblad voor meer intel
lectueel gevormde buitenkerkelijken,
„De Vragende Mens", zou zeker nog een
ruimer verspreiding verdienen. Katho
lieken kunnen aan de administratie ter
gratis toezending adressen van hun niet-
katholieke vrienden en kennissen ver
strekken. Een nieuw plan, volgens het
welk arbeiders uit enkele bedrijven zelf
een blad zullen samenstellen, waarvan
de actie „Voor God" de uitgave ver
zorgt, is in uitvoering.
Vervolgens werden de nieuwe plan
nen aan de orde gesteld. In Rotterdam
zal een zestal zondagmorgenbijeen
komsten belegd worden voor buitenker
kelijken. Het eerstvolgende vliegend
blad zal waarschijnlijk worden gewijd
aan huwelijks- en kindertalproblemen.
Binnenkort zal een begin gemaakt wor
den met het houden van besprekingen
van daartoe aanleiding gevende films,
Op een zaterdag in Utrecht gehouden
vergadering hebben de specialisten,
verenigd in de Landelijke specialisten
vereniging, met overgrote meerderheid
besloten accoord te gaan met de forme
le optrekking van de inkomengreng der
vrijwillige verzekering tot 6.000.
De voorwaarde werd evenwel gesteld,
dat hieraan geen uitvoering zal worden
gegeven dan nadat met de medewer
kersorganisaties overeenstemming zal
zijn verkregen omtrent een systeem van
sluitende controle op deze inkomen-
grens.
Bij effectuering van de gelijktrekking
in dit jaar zullen hieraan geen financië
le consequenties worden verbonden met
betrekking tot de honoreringsregeling,
zodat de overeengekomen interimrege
ling voor de specialistenhonorering 1955
ongewijzigd van kracht blijft.
zo mogelijk in bioscoopzalen, voor an
dersdenkenden. In Rotterdam en waar
schijnlijk ook enkele andere plaatsen
zullen door samenwerking van de plaat
selijke werkgroepen der actie „Voor
God" en het Werkverband Katholiek
Amateurtoneel op een aantal punten in
de stad kerstspelen worden opge
voerd als z.g. wagenspelen.
Tenslotte zal het secretariaat nog
vóór het winterseizoen aanbreekt, trach
ten uitbreiding te geven aan het aantal
plaatselijke werkgroepen, die de initia
tieven der actie „Voor God", aange
past aan de situatie ter plaatse, kun
nen uitvoeren.
In de openbare zitting van de senaat
der Vrije Universiteit op donderdag 20
oktober a.s. in het R.A.I.-gebouw zal
de promotie van prof. dr. Emile G. Leo.
nard uit Parijs plaats hebben.
In deze senaatszitting houdt prof. dr.
D. Nauta tevens de rectorale oratie en
wordt ook de uitslag van de uitgeschre
ven prijsvragen bekendgemaakt.
(Van een medewerker)
In Keulen is in een van de grote
zalen van het Kölner Messe-gebouw de
twintigste algemene vergadering van
het internationale Kolpingwerk ge
opend. Deze vergadering, die statutair
om de vjjf jaar moet plaats hebben,
was sinds 1930 niet meer gehouden. De
eerste grote bijeenkomst was gewijd
aan een overzicht over de lotgevallen
van het Kolpingwerk in de afgelopen
25 jaar. Dit werd gegeven door de al
gemeen voorzitter, mgr. dr. Bernhard
Ridder.
Ongelukkigerwijze beperkte deze
Keulse prelaat zich bij dit overzicht
tot de lotgevallen van de Duitse Kol-
p' igfamilies, hetgeen temeer verwon
derlijk is, waar het algemeen secreta
riaat te Keulen met alle buitenlandse
Kolpingfamilies de meest aangename
contacten onderhoudt, van aller toe
stand op de hoogte is en ze van harte
met raad en daad steunt. Dit ontlokte
aan het adviserend lid van de Neder
landse delegatie, de "heer Jules van
Neerven uit Nijmegen, die zich daarbij
ook tot tolk van de Belgische afvaardi
ging maakte, een motie waarin de al
gemeen voorzitter verzocht werd vóór
de publicatie dit verslag in zoverre aan
te vullen dat het internationale karak
ter van het Kolpingwerk en de zegen
rijke invloed die ervan op de inter
nationale verhoudingen uitgaat ook in
dit historisch overzicht werd vastge
legd.
Deze motie werd met algemene
stemmen, waaronder die van de Duit
se Kolpingfamilies veruit het groot
ste aantal vormden, aangenomen,
hetgeen de lacune in het overzicht
op uiterst gelukkige wijze aanvulde.
Een voorstel van de heer v. Neerven
tot enkele overigens vrij accidentele
aanvullingen in het algemeen statuut,
waardoor het internationale karakter
van het Kolpingwerk beter tot uiting
zou komen, gaf een aantal Duitse ver
tegenwoordigers aanleiding een motie
van veel verder gaande strekking in te
dienen, namelijk om de stemming over
het voorstel tot een nieuw algemeen
statuut, dat weliswaar door het alge
meen secretariaat in Keulen in een ar
beid van acht jaar grondig was voor
bereid, uit te stellen tot het volgend
jaar en dit voorstel voordien te onder
werpen aan een onderzoek door een
commissie samengesteld uit vertegen
woordigers van alle landen waar Kol
pingfamilies gevestigd zijn. Ook dit
voorstel werd met meerderheid van
stemmen aangenomen door de meer
dan duizend afgevaardigden, onder wie
zich ook bevonden vertegenwoordigers
uit Oostenrijk, Italië, de Verenigde Sta
ten en ons land.
Dit geheel gaf aan de beraadsla
gingen op de tweede dag van het
congres een heel andere wending dan
verwacht was. Hoe pijnlijk ook voor
het algemeen secretariaat dat ge
hoopt had in deze bijeenkomst een
nieuw algemeen statuut goedgekeurd
te zien, het moet als een verheugend
teken gelden dat vooral de Duitse
afgevaardigden unaniem het interna
tionale karakter van het Kolpingwerk
wensten te benadrukken en dat deze
bijeenkomst ondanks de grote omvang
geenszins een Publikations-Stelle ge
bleken is.
Na de vermoeiende vergaderingen
vonden de afgevaardigden enige ont
spanning, de eerste avond op een zeer
gastvrije ontvangst die de Oberbürger-
meister van Keulen, dr. Schwèring, aan
de delegaties aanbood, en dë tweede
avond tijdens een rondvaart die alle
deelnemers op een grote salonboot
langs de Rijn maakten. Het eigen or
kest van een Kolpingfamilie uit Vechta,
waarvan een Oostenrijkse prelaat nu
en dan de dirigeerstok overnam, bracht
de vrolijke noot in dit internationale
familiefeest.
Naa.t een pontificale H. Mis door
Z.Em. Joseph Kardinaal Frings, aarts
bisschop van Keulen, voor het portaal
van de bijna geheel gerestaureerde
Minoritenkerk opgedragen, vormde een
grote manifestatie op het Kolpingplein
het hoogtepunt van deze bijeenkomst.
Dr. Karl Arnold, minister-president
van Nord-Rhein-Westfalen, zelf Kolping-
zoon, hield een feestrede, maar verre
weg de grootste aandacht trok de
bondskanselier van Wcst-Duitsland, dr.
Konrad Adenauer, oud-burgemeester
van Keulen, uit wiens toespraak duide
lijk bleek hoe belangrijk ook voor de
internationale betrekkingen hij dit werk
acht. Van zijn populariteit bij de Duit
se bevolking gaven vaak herhaalde
spontane toejuichingen duidelijk blijk.
Op de talloze deelnemers is van dit
congres ongetwijfeld een diepe bezie
ling door de idealen van hun vader
Adolf Kolping uitgegaan, wiens graf in
de Minoritenkerk zondag de gehele dag
duizenden biddende bezoekers trok.
De nieuwe omlegging van de rijksweg
GroningenNieuweschans, ten noorden van
Winschoten, zal naar alle waarschijnlijkheid
1 oktober voor het verkeer worden open
gesteld.
Het Centrum voor Staatkundige
Vorming heeft zaterdag zijn tweede
lustrum gevierd met een feestelijke
vergadering in Esplanade te Utrecht,
gevolgd door een druk bezochte re
ceptie. Behalve de vaste medewer
kers van het Centrum en leden van
commissies, die de zaal vulden,
mocht het Centrum als hoge gasten
begroeten mgr. Hansen, de ministers
Beel en De Bruijn, de staatssecreta
rissen De Waal en Moorman, prof,
Romme, mr. Van Doorn en vertegen
woordigers van de Dr. Kuyperstich-
ting.
De voorzitter, prof. mr. W. C. L.
van der Grinten, zeide na de begroe
ting der gasten o.m., dat een der ern
stigste gevaren, die onze democratie
bedreigen, de monopolisering is van
het staatkundig denken bij enkele be
roepspolitici. Alle anderen tonen zich
gedesinteresseerd, tenzij kun groepsbe
langen in het geding komen. Voortzet-
zetting van dit proces zou de mentali
teit van panes et circenses bij het volk
doen ontstaan en de politiek doen ont
aarden in een verzorging van groeps
belangen door de overheid. Het werk
van het Centrum bedoelt voorlichting
te geven in zo breed mogelijke kring
en aldus de monopolisering te breken;
tevens beoogt het de politieke practici
met deskundige rapporten van nut te
zijn. Het Centrum is geen onderdeel
van de K.V.P. Deze zelfstandigheid is
van het grootste belang, omdat het
Centrum een beroep kan doen op des
kundigen, die aan het partijleven niet
deelnemen. Het Centrum kan aldus aan
de partjj nieuwe wegen wyzen en reeds
door de party aanvaarde denkbeelden
kritisch onderzoeken. Zo was het oor
deel van het Centrum, dat in de huidi
ge omstandigheden een eenheidsparty
gewenst is, van te groter waarde, om
dat het was uitgebracht los van de par
ty. Het Centrum moet zyn vrpheid tegen
over de party behouden. De K.V.P.
heeft de breedheid van blik getoond
deze vryheid, ondanks de verbindingen
van financiële aard, te respecteren. Ook
met de Kamerleden, met name met
prof. Romme, wordt vruchtbaar con
tact onderhouden.
Prof. mr. A. L. de Block hield een
referaat over het onderwerp „Samen
werking in Nederland als staatkundig
vraagstuk", dat opende met een histo
risch overzicht van de politieke combi
naties sinds 1848. Bp deze uitvoerige
historische inleiding merkte hij o.m.
naar aanleiding van de verkiezingsuit
slag van 1946 op, dat toen de grote
meerderheid der katholieken uiting gaf
aan de overtuiging, dat de grondge
dachten van de katholieke maatschap-
ppleer nog te weinig gemeengoed zijn
bp andere volksgroepen om het isole
ment te kunnen verbreken. Is er aan
de ene kant dus isolement, aan de an
dere kant is de communis opinio gun
stig voor samenwerking op zo breed
mogelijke basis, met uitsluiting van al
leen de communisten. Een zo breed
mogelijke basis achtte spr. voor dit
land aangewezen. Het eerste argument
daarvoor is de aard van het onderwerp
van overheidszorg: hulp aan onderont
wikkelde gebieden, de buitenlandse po
litiek in het algemeen, de sociale poli
tiek, de jeugdvorming buiten schoolver
band. Aan al deze onderwerpen moet
door zoveel mogeiyk groepen worden
meegewerkt. Het tweede argument is
het gevaar van een geforceerde par
lementaire oppositie, die niet op begin-
selverschillen berust. Er bestaat geen
algemeen constitutioneel ideaal, dat een
regeringscoalitie en een oppositie om
beurten de regering moeten overnemen.
In Nederland berust de constitutie op
het dualisme regering-parlement. Daar
in past kritiek op bewindslieden door
geestverwante Kamerleden. In elke par
tij schuilt een oppositioneel element.
Dat is gezond. Maar kunstmatige oppo
sitie om wille van een systeem, dat
slechts in verouderde opvattingen over
de democratie berust, is verwerpelijk.
In deze tijd is het wenselpk grote be
slissingen met een zo groot mogelijke
meerderheid te nemen. Samenwerking
op zo breed mogelijke basis is opvoe
ding tot verdraagzaamheid. Verdraag
zaamheid is onmisbaar voor ons ver
deelde volk. Het bezwaar, dat dit zm
leiden tot het streven een ieder te
vreden te stellen, kan spr. niet al te
zwaar nemen. Het bezwaar, dat u
zo breed mogelijke samenwerking te
veel offers zal vragen om haar tot stana
te brengen, kan beantwoord worden:
dat hangt van de gezindheid af. 9, ,'a~
gen door echte verdraagzaamheid be
hoeft de zo breed mogelijke samen
werking aan dit bezwaar niet te lijden
De eenheidsparty staat de samen
werking met anderen niet in de weg. Zy
is het middel om met versterkte handen
naar buiten te kunnen treden. Zpn wij
het echter onder elkaar eens over onze
inbreng in de Nederlandse samenle
ving? Door de omwerking van de tra
ditionele katholieke staatsleer (Cornelis-
sen, Loeff, Brongersma) bestaat het
gevaar, dat de oudere generatie de jon
gere straks niet begrijpt. Voorlichting
en popularisering in nieuwe termen is
broodnodig.
Een vergelijking
Is het waar? Enkele mijner Bel
gische kennissen beweren, dat er in
België geen woningnood meer bestaat,
ook geen huisvestingsbureau, alsook dat
huur en verhuur van woningen geheel
vrq zijn. Is hieromtrent u iets bekend?
Als dat waar is, waarom dan in België
wél en in Nederland niet? Is België in
dit opzicht voortvarend en zijn wij
Nederlanders zo bar achterlijk?
Antwoord: Het is heel goed mogelijk,
dat men in België de woningnood ge
heel te boven is, ook dat aldaar geen
huivestingsbureau meer is en dat huur
en verhuur geheel vrij zpn; daarmede
kunnen wy onze zuideiyke buren dan
gelukwensen, maar dat u Nederland
daardoor als „bar achterlijk" betitelt,
dat is toch wel een beetje erg. Bel
gië heeft lang zoveel niet te lpden
gehad; de bevrijding ging veel sneller
dan hier, dat is u toch wel bekend.
Er zpn tienduizenden gezinnen in ons
land komen wonen van elders. Dat de
wederopbouw niet zo snel gaat als ve
len wel willen, is aan vele factoren
toe te schryven, maar in ieder geval
niet aan „achteriykheid."
Uitkering noodwet
J. L. stelt een vraag betreffende
uitkering noodwet ouderdomsvoorzie
ning.
Antwoord: Wy vermoeden dat u be
doelt, dat u nu een uitkering ontvangt
van f 14 per week, hoewel u schrijft
per maand. Indien onze veronderstelling
juist is, dan kunnen wy u berichten
dat de uitkering geheel overeenkomstig
de bepalingen is. Toen uw echtgenote
overleed, ontving u nog gedurende 5
maanden de gehuwdenuitkering, daarna
ging de uitkering voor alleenstaanden
in en deze bedraagt in uw gemeente
738 per jaar of 61.50 per
maand, waarvan afgaat 1,50 zieken
fondspremie als verplicht verzekerde.
Hebt u thans moeilijkheden, dan ver
wezen wjj u naar de Dienst van Sociale
Zaken, waar men u wellicht een toelage
kan verstrekken, als dit noodzakelük
is.
Studiekosten „fotografie"
B. v.d. L. stelt een vraag betref
fende studiekosten .fotografie.'r
Antwoord: Wilt u alsnog opgeven of
u nog studerende bent overdag, dus gaar
ne uw leeftyd. Of hebt u reeds een
eigen inkomen uit betrekking en is de
studie dus een middel om uw positie
te verbeteren?
Veranderingen in een huis
K. H. Ik ga trouwen en wü komen
in te wonen by myn ouders, wy laten
een gat in de muur slaan voor een
schoorsteenaansluiting; van de badka
mer maken we een keuken, enz. Moet
het huisvestingsbureau dit weten en de
huiseigenaar eveneens?
Antwoord: Het huisvestingsbureau
moet toestemming geven voor het be
trekken van de door u bedoelde woon
ruimte. U dient rekening te houden met
eventuele bepalingen omtrent onderver
huur in het huurcontract dat uw vader
heeft aangegaan. Maar erger is het gat
in de muur slaan voor afvoer van rook
van uw haard.
Dat mag niet. Bouw- en Woningdienst
zal hier ingeschakeld moeten worden
en de huiseigenaar eveneens, want ver-
moedelük kunnen er ook strubbelingen
ontstaan met de brandverzekerings-
maatschappij, indien op onoordeelkun
dige wijze steekgaten in een muur ge
maakt worden, waardoor niet alleen
brand kan ontstaan, maar ook de kans
bestaat op vergiftiging door kolendamp.
Stel u liever in verbinding met de
Bouw- en Woningdienst. Wellicht is het
huis geschikt te maken voor dubbelë
bewoning en kan er subsidie verstrekt
Worden, waardoor alle narigheden ver
meden worden. De uiseigenaar kan
verlangen dat bp eventueel vertrek
het gehuurde pand weer in de vroe
gere toestand wordt teruggebracht, alle
beschadigingen worden hersteld, enz.
Mignon
H. It. Gaarne zou ik van u willen
weten wat de naam „Mignon" bete
kent.
Antwoord: Mignon betekent lief, lieve
ling. Wij hebben nooit gehoord van
Mignon als voornaam, wel als achter
naam. De juiste betekenis van deze
naam is ons echter niet bekend. Het
is bovendien geen Nederlands, maar
een Frans woord.
Tafelfennisclubs
D. Sch. Gaarne verneem ik van
U de namen plus adressen van tafel
tennisclubs in Haarlem.
Antwoord: Wij vonden voor U de vol
gende verenigingen:
Winfried: Secretaris: R. Duineveld,
Voorplaats 21, Santpoort. Speelt: Nieu
we Gracht 16.
G.T.T.C.Secretaris: Th. Blom, le
Zuidpolderstraat 89, Haarlem. Speelt iri
de H. Theresiaschool, Zomervaart.
T.Y.B.B.: Secretaris: B. de Jong, Nic.
v. d. Laanstraat 20, Haarlem. Speelt
Broederschool aan het Teylerplein.
Oranje-Zwart: Secretaris: G. Boscelaar
Diezestraat 18, Haarlem. Speelt gym
nastieklokaal, Eemstraat.
Al deze verenigingen hebben een
dames- en herenseniorenafdeling en
een jongens-junioren-afdeling °ra"'
je-Zwart is naar ons bekend de enig
vereniging met meisjes-junioren
en met 16 jaar). Tenslotte Is
een vijfde R.K. vereniging, n-i-
Wit, Secretariaat: Leidsestr
zwart.
Atoomconferentie
Antwoord: Het volledig stenografisch
verslac van de atoomconferentie in Ge
nève, inclusief alle .^atanschaPpelëke
voordrachten en lezingen, zal in een
Duitse, Engelse en Fianse editie in
boekvorm door de Unesco of de Uno
worden uitgegeven. U kunt U voor be
stelling tot een boerchandel wenden. Een
Nederlandse vertaling zal t.z.t. ook wel
verschijnen.
Erfeniskwestie
H. v. V. Mijn zuster is voor de
derde maal gehuwd met iemand, wiens
vierde huwelijk het is. Deze heeft uit
twee van zijn voorgaande huwelijken
kinderen, mijn zuster is kinderloos. Hoe
gaat net nu met de nalatenschap van
deze derdeman voor het geval hij zou
P]en overlijden zonder testament
achter te laten? Zij zyn in algehele
gemeenschap gehuwd. Hoe is de ver
deling van inboedel, evt. contanten en
spaarbankboekje?
Antwoord: Hier doet zich het geval
voor, waarin de rechten van de voor
kinderen bij later huweiyk worden be
schermd. In het geval van algehele
gemeenschap zou de echtgenote de
helft plus een kindsdeel in de goederen
van de man verkrijgen. Omdat het hier
gaat om een nieuw huwelijk, bepaalt de
wet dat de nieuwe echtgenote uit hu
welijksgoederenrecht en erfrecht teza
men niet meer dan een kindsdeel, doch
maximaal een vierde van de goederen
van de man kan verwerven. Boedel
scheiding kan geschieden zoals de ge
rechtigden overeenkomen, doch wan
neer het om aanmerkelijke belangen
gaat, verdient de hulp van een notaris
de voorkeur. In ieder geval is zijn hulp
Vragen voor deze rubriek moeten
worden gericht aan de Redactie van
ons blad (met in de linker-boven-
hoek der enveloppe: „Vragenru-
briek"). De beantwoording geschiedt
gratis. De Redactie behoudt zich
echter het recht voor, bepaalde vra
gen niet voor beantwoording in
aanmerking te doen komen. Over
de beslissing dienaangaande kan
niet worden gecorrespondeerd. Gaar
ne vermelding van naam en adres
bij de ingezonden vragen.
Men houde er nog rekening mee,
dat men minstens 14 dagen op ant
woord zal moeten wachten en dat
het ons niet mogelijk is, in te gaan
op verzoeken tot persoonlijke beant
woording der brieven.
toch noodzakelijk voor de verklaring
van erfrecht, zonder welke het niet
mogelijk is het tegoed van het spaar
bankboekje te vorderen.
Rheumafonds
G. M. L. Betreft vraag over Rheu-
mazakjes.
Antwoord: Wy raden u aan u te wen
den tot het Nationaal Rheumafonds,
Rotterdam, postbus 605.
P. J. W. Mijn geldende „kale"
huurprijs was 31-8-'55 ƒ7.05; Verhoging
per 1 September '55 is 5 pet. is 0.3525.
Samen is dit dus 7.4025. Mag dit nu
afgerond worden naar boven tot 7.45,
voor die kwart cent?
Antwoord: Ja, dit zijn van die uit
zonderingsgevallen, maar de huur
wordt nu eenmaal afgerond naar boven,
op 5 cent, dus bedraagt uw huishuur
voortaan f 7.45. Misschien vergeet de
huisbaas die kwartcent wel.
Belastingen
J. B. G. v. H. Stelt een belasting-
vraag.
Antwoord: De werkgever kan voor
bijzondere beloningen, waaronder de va-
cantietoeslag valt, een bijzonder tarief
toepassen. Voor ongehuwden bedraagt
dit 20 pet. Waarschijnlijk is dit tarief
toegepast.
S. H. Stelt een belastingvraag.
Antwoord: De situatie ziet er als
volgt uit:
Loon 4800,-; Kinderbijslag 3 kind.
515,-; wordt dan 5315,-; Verwer
vingskosten 100,-; Dan 5215,-.
Loon 4800,-; Kinderbijslag 2 kind.
337,-; wordt dan 5137,-; Verwer
vingskosten 100,-; dan 5037,-.
Vraag a) gemiddeld 515,-.
Vra'ag b) gemiddeld 337,-.
Vraag c) belasting groep 3 3 k. 193.
belasting groep 3 2 k. 278.
Dit is de inkomstenbelasting volgens
tarief 1955. Voor 1956 geldt weer een
lager tarief. Tarief 1955 is twee derde
maal tarief 1954 plus een derde maal
tarief 1956; dit omdat het nieuwe be
lastingtarief reeds 1 September 1955 is
ingegaan.
Leerplicht
M. S. te H. Komt terug op de
kwestie van aanvang leerplichttyd.
Antwoord: De door ons opgegeven
data n.l. 1 september naar school, in
dien het kind vóór 1 October 6 jaar
wordt, (met uitzondering in de gemeen
te Amsterdam waar alleen voor dit jaar
is bepaald, dat het kind naar school
kan worden gestuurd, wanneer het vóór
1 september 6 jaar is geworden), is
overeenkomstig de wettelpke voor
schriften in de Leerplichtwet vastge
legd. Voor bijzonder onderwijs kan wel
een gunstiger regeling zijn getroffen,
echter geen Slechtere. Het schooljaar
begint na de grote vacantie (dus onge
veer september).
Kortste weg
J.jV-S. Kunt u mij de kortste weg
opgeven plus afstand in km van Hille-
gom naar Garderen?
Antwoord: Wy raden u de volgende
route: Hillegom, Aalsmeer, Mijdrecht,
Hilversum, Baarn, Npkerk, Voorthui
zen, vóór Oud-Millingen links af naar
Garderen. Afstand rond 76 km.
Het verst
J. P. Welke plaats in Nederland
ligt gerekend van uit Haarlem het
verst verwijderd
Antwoord: Hemelsbreed gemeten
ligt Statenzeil in Groningen 192 km van
Haarlem verwijderd, terwyi Vaals in
Limburg 201 km er vandaan ligt. Om
eerstgenoemde plaats echter over „de
weg" te bereiken, moet men een om
weg maken óf over de afsluitdyk óf
over Zwolle, terwyl dit niet gezegd kan
worden van Vaals. Statenzeil ligt dus
„over land", het verst verwijderd van
Haarlem.
2. Hoe neemt men die ronde bus, waar
op staat „G.E.B. hoge spanning, ie-
vensge vaarlu k.
Antwoord: Wij vermoeden dat u be
doelt een trans^torrri.6torstation, dat is
een gebouwtje waarin de van de cen
trale afkomstige stroom (spanning van
wel 6000 tot 10.000 volt) door middel
^transformatoren wordt omgezet in
bruikbare spanningen voor woningen
enz. waarm meestal een instal-
J,o ru*kt wordt voor 120 of
22 volt. De letters G.E.B. betekenen
uemeenteiyk Electriciteits Bedryi en
waar gasfabriek, electrische centrale en
de.rg- onder één leiding staan in som-
nnge plaatsen: Gemeente Energie Be-
dryven. Het opschrift levensgevaariyk
tegen indringen van buiten af (kin
deren). Aanraking van de aanwezige
leidingen of contactpunten zou onmid-
deliyk de dood tengevolge hebben.
Huur bij inwoning
Mevr. G. L. G. S. Wilt u mij eens
uitleggen hoe de berekening is van de
huurprijs bü „inwoning".
Antwoord: Het is niet zo, dat uw
hoofdbewoonster, voor zü er toe over
ging kamers te gaan verhuren, eeist
een of andere instantie gevraagd heeft,
heeft hoeveel zy mocht berekenen voor
de te verhuren kamer(s). Zy stelde
deze woonruimte beschikbaar en vroeg
een prijs aan de gegadigde. Deze kon
hiermede akkoord gaan of hem afwij
zen. Nu is het wel zo, dat de huurwet
richtlünen voorschrift, waar dere ver
huurder zich aan te houden heeft. Deze
komen hierop neer: de huurprijs van
de verhuurde woonruimte mag niet
meer bedragen dan het bedrag
naar evenredigheid van de totale
woonruimte. Doet de totale woning dus,
bïv. 60.per maand en heeft de on
derhuurder bijv. de helft gehuurd, dan
is hï ook de helft van de totale huur-
prijs verschuldigd, plus 20 pet. ongerief.
Voor het gebruik van meubilair, gas,
licht en water moet afzonderiyk be
taald worden.
Dit is in het kort de geschiedenis.
Hoe het er nu in uw geval voorstaat
met de door u gehuurde woonruimte
weten we niet, dat kunt u zelf het beste
beoordel De plaats gehad hebbende
huurverhogingen mogen niet berekend
worden over het verschuldigde voor be
komende kosten, zoals bovengenoemd
dus ook niet van de 20 pet. wegens
ongerief.
Wilt u zekerheid hebben, dan dient u
zich te wenden tot de huuradviescom
missie in uw woonplaats. De commis
sie zal een opmeting verrichten in het
door u bewoonde huis en aan de hand
hiervan bepalen hoe groot uw aandeel
is in de huurprijs, plus van de bekomen
de kosten die u betalen moet.
