middenstandsbeleid draagt
POSITIEF KARAKTER
Handelsmarge-beschikking
maatregel tegen ongewenste
ontwikkeling
l
Een dode en
5 gewonden
Bond kleine
zelfstandigen
protesteert
PRINS BERNHARD OPENT
TOM ADO FABRIEK TE
ETTEN-LEUR
De gewijzigde aansprakelijkheid
van St. Homobonus
Smokkel van 200.000
sigaretten berecht
T elevisie-debat
w
A
f
H
Staatssecretaris dr. G. Veldkamp:
^itiatieven voor
c°itimerciële T.V.
K
Werk voor vijfhonderd arbeiders
KOU?
AKKERTJE
is Miffl
het betrouwbare
zelfwerkend wasmiddel
i/oor de huisvrouw, die weet
wat haar wasgoed waard is!
„MiDDENSTANDSBELElD OP HOGER PLAN
Hoofdverdachte krijgt
twee maanden
DINSDAG 4 OKTOBER 1955
PAGINA
Minimum broodprijs
tlchting in voorbereiding
^Sens mond- en klauwzeer
^ervoer van jonge
runderen verboden
De P.B.O.
Een opkomende
Auto tegen boom
Bij ongeval te Den Haag
drie personen gewond
Tegien premieverhoging van
vrijwillig verzekerden
Engelse arts helpt op
volle zee
Nederlandse scheepsjongen
naar ziekenhuis
Kinderverlamming in
Belgische hoofdstad
Bij de Rijkspostspaar
bank werd minder
gespaard
(Van onze Haagse redactie)
Ton de middenstand door het veertigjarig bestaan van de N.R.K.M. in de
'e belangstelling staat, klopten wij bij de staatssecretaris van Economische
a. eh> (jr. G, Veldkamp, niet tevergeefs aan om een vraaggesprek over
'Se actuele middenstandsproblemen. Wij legden hem een vaak gehoorde
Pmerking voor, die zegt, dat het middenstandsbeleid weliswaar vele resul-
ie« boekt op terreinen, die bij uitstek de middenstand en geen andere
ev°lkingsgroep betreffen, maar dat eenzelfde vooruitgang helaas niet te
afspeuren zou zijn in de wijze waarop het algemeen economisch beleid
vens rekening dient te houden met het economisch beleid van de midden-
and. De aandacht voor de belangen van de middenstand zou in het alge-
en economisch beleid dus niet voldoende tot uitdrukking komen.
Dr. Veldkamp ontkende ten stellig-
°le. dat deze, inderdaad vaker gehoor-
2.® opmerkingen, waarheid bevatten.
«■et is de bedoeling van de overheid
aet middenstandsbeleid in het alge
meen economisch beleid te „integre-
®n'. Hen realisere zich echter goed
wat hiermee bedoeld wordt. Op de
erste plaats moet het middenstands
bod afgestemd worden op het alge-
neen economisch beleid. Wanneer het
conomisch leven tendeert naar een
APansie en de economische politiek
j Sericht op het instandhouden van
Jp® expansie, dan zou het niet juist
stJtl om ten aanzien van de midden-
j and een beleid te voeren, dat tot een
®kere verstarring aanleiding zou ge-
is a' ^an een dergelijke divergentie
dan ook geen sprake.
^2? de tweede plaats betekent een in-
jujjj^end economisch beleid
voor de
t0ci denstand, dat de overheid fiscaal,
feet a en economisch zoveel mogelijk
tien sPecifieke belangen van de mid-
tenL ?nd rekening houdt. Wat nu de
-> cedte ms
belastii
de""*ï maatregelen op het gebied van
paaidelastmgen betreft mag toch be-
betreft mag toch
niet gezegd worden, dat hier met
hona„ angen niet positief rekening ge-
®dden is. Sommige van deze maat
deel Wareu zelfs vooral op het voor-
- .,Van de middenstand afgestemd,
met name de verlaging van de
met name ae verlaging van ae
op ^belasting te vermelden valt. Ook
ten l®al terrein is er geen sprake van
feenjf rek aan positief beleid. De alge-
gev °uderdomsverzekering wordt in
fill hrt^' minister Suurhoff heeft in
tie P?groting een volksverzekering voor
lijp *llnderbijslag aangekondigd; beide
vap siderata welke op het programma
ïepsi middenstandsbonden voorkomen.
gebiiS te dan het beleid op economisch
Van Het is vooral op dit terrein, dat
«op Afschillende zijden de klacht over
gratify lijven van een positieve mte-
tiaarVP.°Htiek gehoord wordt. Men doelt
^elkn dan speciaal op de maatregelen,
bet w Benomen zijn in het kader van
mag pHelbeleid. Op de eerste plaats
belejl'ferbij opgemerkt worden, dat dit
gorden 6eenszins vereenzelvigd mag
leid T) 'bet het gehele economische be-
feaafrnar komt echter bij, dat bij de
heeft- felen welke men hier op het oog
de rroïfk voor stuk wel degelijk met
houden ,tnsAalïdAbelangen rekening ge-
denstan dn?* maatregelen de mid-
Welkom ahijd in alle opzichten
1™ ™are°behoeft niet te duiden
tip een negatief gericht beleid. Een
maatregel die in het algemeen belang
ts, moet nu eenmaal genomen worden
®n de integratie wordt daardoor niet
badelig beïnvloed.
bén van de maatregelen, die veel cri-
'®k ontmoette, was de afschaffing van
e minimum-broodprijs. Bij het overleg
ges»" deze kwestie is door de overheid
ti 'e'd, dat de bakkers hierdoor geens-
^'oraaan tvillekeur overgeleverd zouden
deip Wanneer zich tengevolge van
din Maatregel prijsbederf voordoet,
tv^ staat het de bakkers in het gebied
Vj-jj deze omstandigheid zich voordoet,
d0or°fe prijsafspraken te maken, waar-
d® concurrentie weer in redelijke
n
(Van onze medewerker
j) voor radio en t.v.)
Roor,uSecretaris van de Kamer van
g«r^"andel in Rotterdam, dr. F. Hun-
hebL"®e£t namens een aantal belang
en n een rondschrijven verzonden
ÖrijVf, miders van een groot aantal be-
eep stio?n. instellingen om te komen tot
Baan A n8 die commerciële t.v. wil
Uet "dzenden.
Hupp '"Itiatiefcomité, waarvan de heer
ov„Aecretaris is, meent dat er in
°elap„ bheidssfeer voldoende positieve
iïerciëil g aanwezig is voor com-
T,trever. t -v., zodat een actie om dit
v ?r ui- realiseren ongetwijfeld op
h°lk is. Men meent dat bij ons
-ffeeori. V vele adverteerders in toe-
biikA Vnr.rtlate belangstelling zal be-
de c'teit ket gebruik van dit nieuwe
hia l^'ddel, mits op verantwoor
dt, hiervan gebruik wordt ge-
Het i.
ÜchL 'die de bedoeling een groot, zo
aaroh te6" kapitaalkrachtig mogelijk
feercfASe tVormen, dat met succes een
tieei2®le het uitzenden van com-
kern feer^v- zal kunnen indienen. De
echte Vah v aah de TV 55 vormen de
over vOoret initiatiefcomité, men wil
gefü-,Aeh \L de definitieve aanvrage
Hen erde Hike, zo breed mogelijk
indil 2a* de organisatie beschikken,
recht 611 voe aanvrage bij de regering
via °hl cc het verkrijgen van het
Znc de bp^yrnrnerciële t.v.-uitzendingen
m h. De ande zenderdienst te ver
st erciele t Programma's van de com-
tiin Vah zullen onder controle
h. de ven programmacommissie,
tel1' Von; ,keuring van de regering
„fhrnis*;? .bet samenstellen van deze
ti feissi et
dAnkt men aan deskundigen
alAaied van kennisoverdracht in
ecIaip| en van het onderdeel
ln het bijzonder.
>sc&hd met het feit, dat er op
klai.,de Plaatsen in ons land mond-
yerordmUc6er ls geconstateerd, is een
®rv0Pr g uitK'-vaardigd, waarbij het
'"aand oJan ronderen, ouder dan één
Ierboden &reo( na i.anuari 1954, is
'haakt en uitzondering wordt ge-
*®h verkur, dle- runderen, waarvoor
hiitistenof ls uitgegeven, dat zij
feopd veett, Pn dagen geie(jen tegen
Voer klauwzeei zijn ingeënt. Ver
mar "der deze verklaring is straf-
Staatssecretaris dr-. G. Veldkamp
banen geleid wordt. Dat deze afspraken
de goedkeuring van de regering behoe
ven, is begrijpelijk. Van een negatief
beleid zou eerst sprake zijn wanneer
dergelijke afspraken, ondanks hun eco
nomisch verantwoord karakter, de
goedkeuring van de overheid niet zou
den verkrijgen. Hiervan bestaat echter
geen voorbeeld.
Ook bij het beleid dat tot het ingrij
pen in de melksanering leidde werd aan
de structuur van de middenstand ter
dege aandacht geschonken. Dat er in
gegrepen moest worden was voor ieder
weldenkend mens duidelijk. Een derde
maatregel die veel critiek ondervond
was de handelsmarge-beschikking. De
staatssecretaris vindt het niet erg be
grijpelijk, dat de middenstand deze
maatregel speciaal op zichzelf gericht
ziet. Het was een algemene maatregel,
die zich eveneens richtte tegen de on
gewenste ontwikkeling bij groothandel,
tussenhandel, importeurs en coöpera
ties. Ten onrechte vergelijkt men zich
in deze met de industrie, waar maat
regelen van dergelijke aard uitgeble
ven zijn. Men vergete niet, dat er ook
in de industrie wel het een en ander
gebeurd is.
Ongewenste ontwikkelingen kunnen
in sommige bedrijfstakken, welke men
via een beperkt aantal leidende figu
ren bereiken kan, dikwijls tijdig voor
komen worden, zonder dat dit met
enige ruchtbaarheid gepaard gaat. Bij
de middenstand belet het grote aantal
ondernemers, dat men tot dergelijke
contacten komt, terwijl onderhande
lingen met de vertegenwoordigende
organen evenmin voldoende effect
hebben, wanneer niet alle onderne-
mers vertegenwoordigd zijn en men
er wat de rest betreft niet van over
tuigd is of men ze allen in de hand
heeft. Over het algemeen, aldus dr.
Veldkamp, mag zeker gezegd worden
dat het middenstandsbeleid een posi
tief karakter gedragen heeft.
Sprekend over de P.B.O. merkte de
staatssecretaris nog op, dat de voort
gang welke met de schappen in de mid
denstandssector gemaakt wordt gunstig
afsteekt bij de industrie. Natuurlijk zou
hij het toejuichen, wanneer er op het
moment reeds een volwaardige publiek
rechtelijk apparatuur voor de midden
stand aanwezig was, maar hij vroeg
zich toch af, of de geleidelijke voort
gang die momenteel te constateren is
niet de meest natuurlijke gang van
zaken is bij een proces van lange adem,
dat de vorming van de publiekrechte
lijke lichamen nu eenmaal is. In verband
met de taken van het toporgaan voor
de middenstand zei dr. Veldkamp, dat
er voor de regering toch altijd nog een
taak op het gebied van de midden
standsvoorlichting overblijft. Het betreft
hier het gedeelte van de voorlichting,
waartoe het georganiseerde bedrijfsleven
zelf zich minder zou lenen, waaruit
volgt, dat de voorlichtingsdienst welke
Economische Zaken voor de midden-
standsbelangen opbouwt wat apparatuur
betreft geenszins te vergelijken zou zijn
met bijvoorbeeld de Iandbouwvoorlich-
tingsdienst.
Met betrekking tot de zogenaamde
randbedrijven vertelde de bewindsman
nog, dat er wel eens gezegd is, dat dit
probleem bij het aanhouden van de
hoogconjunctuur vanzelf tot een oplos
sing zou komen.
Advertentie
U voelt U weer stralend
Advertentie
\\i>
m
A B 5510-P l
Op de Zuiderweg te Hoogkerk (Gr.)
is maandagavond een auto met zes in
zittenden in volle vaart tegen een boom
gereden. De chauffeur, de 58-jarige aan
nemer H. O. uit Noordbroek, werd op
slag gedood. Zijn schoonzoon H. D
en J. N., beiden uit Noordbroek, werden
vrij ernstig gewond. H. de V. uit Veer
dam en R. M. uit Groningen kregen
slechts lichte verwondingen.
Drie personen zijn maandagavond
gewond bij een aanrijding in de
Weimarstraat te 's-Gravenhage. De 21-
jarige militair Ap. N. de J. uit Nunspeei
kwam met een auto uit de Noorder-
beekdwarsstraat en stak,.volgens de po
litie met onverminderde snelheid, de
Weimarstraat over. Hij gaf daarbij
geen voorrang aan een motorrijwiel dat
van rechts kwam. Bij de aanrijding
die -hierdoor ontstond, werden de be
stuurder van de motor, de 47-jarige
B. van de W, uit de Bennekomstraat
en zijn vrouw en achtjarig dochtertje
gewond.
Het bestuur van de Nederlandse bond
van kleine zelfstandigen heeft aan de
minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid een brief gezonden waarin
het zegt, ,,met schrik kennis te- heb
ben genomen van de berichten, waaruit
blijkt dat de ziekenfondsen een nieuwe
premieverhoging voor de vrijwillig ver
zekerden willen doorvoeren". Duizenden
kleine zelfstandigen zullen deze premie
verhoging niet kunnen dragen en ge
dwongen worden de verzekering op te
zeggen. Het bestuur doet een dringend
beroep op de minister, deze premiever
hoging te voorkomen.
Een arts van de R.A.F. is maandag
middag, na een reis per helicopter, ge
daald op het dek van de SCH 159 Mar
tina van de rederij M. jden Didk Gzn.
te Scheveningen, om mfdische hulp te
verlenen aan de scheepsjongen Cornells
W. Stein.
Toen het schip zich op de Noordzee
bevond in de nabijheid van Flambo-
rough Head liep de scheepsjongen bij
het oDhalen van de netten een armfrac-
tuur op. De schipper van de SCH 159
vroeg onmiddellijk om spoedige medi
sche hulp, waarna de helicopter met de
dokter aan boord in Yorkshire opsteeg.
Nadat de dokter de eerste hulp had
verleend, begeleidde de jonden na-T
het ziekenhuis in Scarborough, waar
deze is opgenomen.
In de Brusselse agglomeratie zijn de
overdekte zwembaden gesloten'in ver
band met meer dan veertig geval
len van kinderverlamming die er zijn
geconstateerd.
Ook elders in het land wordt, zij
het in mindere mate, melding gemaakt
van gevallen van kinderverlamming.
l-let plastiek van Zadkine boven de hoofdingang van de nieuwe Tornado-fabriek.
Vijftienhonderd schoolkinderen, voor
zien van rode, witte en blauwe bal
lonnetjes, wachtten vanmorgen in Et-
ten-Leur vol spanning op de komst van
Prins Bernhard. En toen hij arriveer-
de, gingen al die kleurige ballonnetjes
de lucht in als een groet van al die
Brabantse kindertjes, die het alleen
maar een buitenkansje vonden, dat de
Prins op bezoek kwam en die nog niet
beseften, dat dit bezoek zijn oorzaak
vond in de zorg om hun toekomst: de
toekomst van de jeugd uit het West-
Brabantse ontwikkelingsgebied. Over de
problemen, die dit gebied kent, heeft
burgemeester J. P. Godwaldt van Et-
ten-Leur Prins Bernhard ingelicht tij
dens een bespreking op het gemeente
huis, waarbij ook de burgemeesters van
Rucphen en. Oudenbosch aanwezig wa
ren, evenals prof, dr. <J. de Quay, de
commissaris der Koningin in Noord-
Brabant. de directeur-generaal voor
de industrialisatie, dr. J. Kramer en
drs. H. Moonen, directeur van het Eco
nomisch Technologisch Instituut voor
Noord-Brabant. In de namiddag heeft
de Prins de hyper-moderne Tomadofa-
briek te Etten geopend. „Tornado" fabri
ceert voornamelijk massaproducten.
Deze fabriek zal weldra werk gaan
verschaffen aan vijfhonderd arbeiders;
als zodanig betekent ze een stap op de
weg naar de algemene ontwikkeling van
deze streek, die tot voor enkele jaren
nog ,-iina tweeduizend werklozen telde.
In 1954 stonden in dit gebied nog 1206
werkloze mannen geregistreerd. Dank
zij de hoogconjunctuur is er wel enige
verbetering ingetreden, maar dat neemt
niet weg, dat de toestand toch nog
steeds precair en zorglijk blijft. De
onderzoekingen naar de omvang van
de pendel in deze streek hebben name
lijk uitgewezen, dat 3775 mannen, d.i.
bijna de helft van de gehele mannelijke
beroepsbevolking, buiten de eigen ge
meente werk vinden. Ruim 1200 hier
van werken in Rotterdam en verdeb.
Uiteraard is het niet alleen belang
rijk nieuwe industrie aan te trekken,
maar zeker niet minder zorg te dra
gen, dat de jeugdige bewoners van
de streek in de gelegenheid worden
gesteld een vak te leren, zodat ook
het leger van ongeschoolde arbeiders,
dat: dit gebied altijd gekend heeft,
op de duur zal verminderen. Daartoe
was de stichging nodig van ambachts
scholen en rijks .crkplaatsen. Ook aan
deze instellingen heeft de Prins bij
zijn werkbezoek aandacht geschon
ken. HU bezocht resp. de ambachts
school ,,Don Bosco" te Etten en de
Rpkswerkplaats te Rucphen, waar
ongeschoolde arbeiders een scholing
ontvangen. De belangstelling voor het
ambachtsonderwijs neemt gelukkig
geleidelijk aan toe, terwijl ook voor
de cursussen van de rpkswerkplaats
een bevredigende belangstelling be
staat.
De nieuwe Tornado-fabriek, een neven-
bedrijr van de fabriek in Dordrecht,
is gelegen langs de weg Breda-Roosen-
daal. Zp werd opgetrokken onder archi
tectuur van de heren H. A. Maaskant
en L. van Herwijnen. Van de weg af
maakt het gebouw een grootse indruk,
wat mede veroorzaakt wordt door de
horizontale lijn, die de hele bouw be
heerst en waardoor de suggestie van
een enorme frontbreedte wordt ver
sterkt. Boven de hoofdingang is een
door O. Zadkine vervaardigde plastiek
aangebracht, die de beide zoons van de
directeur der Tomado-fabriek, B. en R.
v. d. Togt, zelf, in aanwezigheid van
prins Berhard, vandaag hebben onthuld.
Voor de economische politierechter te
Haarlem heeft een Rotterdamse han
delaar terecht gestaan, die ervan ver
dacht werd, dat hij zou hebben ge
tracht 200.000 ongebanderoileerde siga
retten in de handel te brengen. Hij werd
veroordeeld tot twee maanden gevan
genisstraf.
In oktober van het vorige jaar had
hij een afnemer gezocht voor 100.000
sigaretten, die volgens hem van het
Duitse schip „Gloria" afkomstig waren
en waarvan de aanwezigheid niet door
"documenten werd gedekt. De andere
100.000' sigaretten zou hij direct van
een leverancier hebben en aan scheeps
bemanningen moeten leveren.
De raadsman, mr. J. M. Hooffien,
bepleitte een voorwaardelpke straf.
De afnemer van de sigaretten hoorde
zes weken tegen zich eisen en kreeg
drie weken gevangenisstraf. De man die
de tip gaf, dat hp zijn sigaretten kwpt
kon en tegen wie drie weken gevange
nisstraf was geëist, kreeg drie weken
voorwaardelijk 4net een proeftpd van
twee jaar. Tegen een musicus, die bp
het vervoer had geholpen, werd een
maand voorwaardelpk en een boete van
25 geëist. Het vonnis luidde: veertien
dagen voorwaardelpk en 15 boete.
(Vervolg van pag. I)
Ofschoon dit alles veel vriendelij
ker klinkt dan het hatelijke artikel 33
van het ontwerp-Televisiebesluit met
zijn verbod van uitzending van pro
gramma's, alvorens de Algemene
Programma Commissie in de gele-
genheii is gesteld, deze voor eigen
gebruik aan te wenden, raakt deze
concessie toch niet de kern der zaak.
Waar het om gaat is, dat de Staat
ook op het gebied van de beeldom-
roep slechts een toeziende en subsidi
ërende taak heeft, resp. hebben mag,
waarmede niet te vefenigen is, dat
hij het „voeren van het algemeen be
leid" aan zich trekt en de samenwer
kende omroep-organisaties beletten
wil, zelf onder eigen naam en ver
antwoordelijkheid, een gezamenlijk
programma te verzorgen, zonder da
gelijkse inmenging van een door de
minister aangewezen pottekijker, ca-
su quo bediller.
De minister van O., K. en W. stelt
in zijn recente Memorie van Ant
woord naar aanleiding van het wets
ontwerp inzake het kijkgeld, dat bij
een gezamenlijk programme geheel
overgelaten aan de omroepverenigin
gen, de samenwerking op program-
magebied niet meer blijvend gewaar
borgd zou zijn, „doch incidenteel, na
melijk voorzover en slechts wanneer
de omroeporganisaties haar willen".
Een argument te zwak om ooit dra
conisch ingrijpen middels een Alge
mene Programma Commissie te
kunnen rechtvaardigen, daar met het
opleggen van een samenwerkings-
plicht onder sancties gevoeglijk kan
worden volstaan om alle bezorgdheid
weg te nemen. De ervaring leert
trouwens, dat de Televisie Coördina
tie Commissie uitstekend functio
neert.
Kennelijk is en blijft de strekking
van het ontwerp-Televisiebesluit
ook in zijn gewijzigde vorm dat
nog „andere cultuurscheppende or
ganen dan de omroepverenigingen"
hun invloed op de televisie moeten
kunnen uitoefenen. Een invloed, te
verwezenlijken door de benoeming
van exponenten dezer cultuurschep
pers tot leden van het bestuur der
Nederlandse Televisie Stichting. Ver
der nog door het afdwingen van een
Algemeen Programma, dat de helft
van de zendtijd zal mogen opslokken
en ook wel niet nalaten zal, dit te
doen.
Deze bedreiging van de positie der
omroeporganisaties in de beeldom-
roep moge gepaard gaan met minis
teriële liefdesverklaringen aan hun
adres, zij blijft er niet minder reëel
om. Zij is ook onverdiend er boven
dien gevaarlijk, daar eventuele ver
wezenlijking dezer televisieplannen
van het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen op den
duur het radio-omroepbestel niet on
beroerd lalen kan. Er is geen enke
le reden, waarom de invloed der
„andere cultuurscheppende organen"
eenmaal de eerste sta_ gezet
niet to4: de geluidsomroep zou worden
uitgestrekt. Voorlopig laat de minis
ter er nog naar raden, welke cultuur
scheppende organen hij op het oog
heeft, zodat in dit opzicht onaange
name verrassingen wellicht niet ge
heel uitgesloten zijn.
Het is duidelijk, dat de voorstan
ders van een Staatsomroep proberen,
langs achterdeuren te penetreren in
het omroephuis om geleidelijk opruk
kend tenslotte tot hun doel te komen.
Zelden kregen zij een betere kans
aangeboden dan het ontwerp.=Tele-
visiebesluit. Dit is en blijft dan ook
onaanvaardbaar. Slechts een geheel
nieuw ontwerp kan uit de huidige
impasse leiden, mits dit de televisie
op dezelfde leest schoeit als de radio.
Bij de Rijkspostspaarbank werd gedu
rende de maand september ingelegd £49.7
miljoen en terugbetaald f 38.7 miljoen, zo
dat het inleggerstegoed steeg met 1 11
miljoen tot f 1.602.1 miljoen. Het spaar
overschot van augustus j.l. bedroeg f 16 8
miljoen en van september 1954 f 3.7 mil
joen.
De kleine Pieter Bas
van Godfried Bomans
had een broer, die
een klas hoger zat en over
een levendige fantaisle
schikte. Hij was een goea
verteller over de nemei
naar zijn idee een gi
zaal met een blauw plafond.
De heiligen waren er aan
het werk en ze zagen er
net zo uit alf op de plaat
jes, die je c. school kreeg.
De' H. Caecilia speelde op
geruimd op haar orgel, de
H. Jozef timmerde en Sint-
Joris vocht met zijn draak
achter een kleine omraste
ring.
Zoals Bomans hier de he
mel en zijn heiligen tekent,
zo moeten naar ons idee
ook de vaders van de hui
dige generatie katholieke
middenstanders er tegen aan
gekeken hebben, toen zij
de beschermheiligen kozen
voor hun vakorganisaties.
Zij voerden, om het eens
met de titel van een bekend
rapport van de N. R. K. M.
te zeggen, op hun manier
een „middenstandsbeleid op
hoger plan"; er steekt in de
keuze van hun patroons iets
gemoedelijks, iets, dat ge
tuigt van een grote vertrou
welijkheid in de omgang
met „hun" heiligen. Sint-
Albertus was volgens de le
gende een bisschop van Ka-
merijk, die er met een vol-
beladen ezel op uit trok om
brood uit te delen aan de
armen; natuurlijk hebben
de bakkerspatroons hem
weten te vinden voor hun
bond. Een heilige, die bij de
stadspoort van Amiëns zijn
mantel in tweeën sneed,
om een arme bedelaar aan
kleding te helpen wel,
vanzelfsprekend moest Sint-
Martinus de patroon van de
kleermakers zyn. Een heili
ge schoenmaker Sint-Chris-
pijn beschermt de schoen
makers.
at de Romeinse mar
telaar Sint-Victor pre
cies van doen heeft
met de Nederlandse Katho
lieke Bond van Mol!?aa"'
Graan-, Meel- en Kunst-
mesthandelaren, is ons met
direct duidelijk, evenminals
de relatie tussen Sint-Kei-
noldus en de woninginrich
ters, Sint-Theobald en de
brandstoffenhandel en de
Heilige Willibrordus en de
textielzaken. Maar bijzon
dere banden zullen er on
getwijfeld zijn. De schilders
kozen Sint-Lucas, die im
mers een portret zou heb
ben geschilderd van de
H. Maagd, de opticiëns de
H. Odilia, die ook de blin
den beschermt, en de boek
handelaren Sint-Jan, die
met zijn Evangelie dan ook
wel een zeer uitzonderlijke
publicatie op zijn naam
heeft staan. Soms moet men
gissen naar het verband.
Zijn de horlogers bij Sint-
Silvester terecht gekomen,
omdat hy als laatste heilige
van het jaar wat met de
tijd te maken heeft? Kozen
de kapperspatroons de
H. Franciscus als voorbeeld
van opgewektheid? We heb
ben er de notulen der op
richtingsvergaderingen van
deze .bonden niet op nage
zien, maar twijfel is er ze
ker niet als we zien wie de
261 leden van de Neder
landse Katholieke Bond van
Consumptie-ij sbereiders en
Patates-fritesbakkers tot pa
troon hebben; zij deden een
ontwapenende keuze: de
ijsheilige Sint Pancratius!
Bijzonder druk heeft het
de H. Antonius. „We ge
bruiken dien heilige niet, we
misbruiken hem", schreef
Felix Timmermans eens.
Maar: „Hij glimlacht altijd
even goedig. Ge kunt hem
niet kwaad krijgen. Van zo
gauw ge zijn naam lispelt,
van zo gauw ge aan hem
denkt, is hij voor u al be
zig". De elektrotechnische
werkgevers en de stuca-
doorspatroons schijnen dit
ook te weten, maar ook de
zuivelhandélaren, de siga
renwinkeliers en misschien
nog wel meer georgani
seerde ondernemers in de
tailhandel en ambacht.
ls wij de namen van
al die heiligen zo
breeduit op de brief
hoofden van de orga
nisaties zien, in de jaarver
slagen en de zakenregis
ters en als we ze zelfs zien
opduiken in de stukken van
de S.E.R., dan bekruipt ons
enige verlegenheid. Ze wor
den maar ingeschakeld die
patroons, bij de onderhan
delingen over lonen, bij de
vertegenwoordiging in een
publiekrechtelijk schap en
bij protesten tegen de han
delsmargebeschikking. De
N. R. K. M. mag hen wel
m ere houden op een feest
dag als vandaag. De broer
van Pieter Bas zou hen in
de hemel het veertigjarig
jubileum van de katholieke
middenstand zien meevie
ren. Als hij gelijk heeft,
dan is er echter één pa
troon, die toch mismoedig
het hoofd schudt. De Coö
peratieve Inkoopvereniging
„St. Homobonus G.A." moet
het naar onze vaste over
tuiging bij 1 aar bescherm-
heilgie verbr 'd hebben. Wat
heeft deze goede man ge
daan, dat men hem koud en
zakelijk een gewijizde aan
sprakelijkheid toeschrijft?
Een patroonheilige is ten Gisteren was het 381 jaar geleden, sinds op een vochtige en kille oktoberdag in het jaar 1574 de Watergeuzen in hun
volle aansprakelijk. Daar is „platboomde vaartuigen" beladen met haring en wittebrood, de door het water van een langdurige Spaanse bezetting
hij tenslotte patroonheilige verloste, vrijwel uitgehongerde stad Leiden binnenvoeren. H et werd toen een groots feest en nu een kleine vier eeuwen
voor en zo heeft de midden- later was het maandag 3 oktober in Leiden weer een vrolijk feest, dat in alle vroegte begon met de traditionele
stand het ook van oudsher uitdeling van haring en wittebrood. Dat de Leidenaren deze „geuzencost" nog steeds hogelijk waarderen, blijkt wel uit
verstaan T E 1 de olundere gezichten.
