NIEUWE BISDOMMEN bestrijken
diaspora-gebieden
In Haarlemnu evenveel
katholieken als een eeuw
terug in heel ons land
OOK VERRASSING IN KERKELIJKE
KRINGEN TE ROME
Verdere ontwikkeling met spanning verbeid
Eisenhower zal werk dit jaar
nog niet kunnen hervatten
Goederenloods
door vuurzee
verwoest
Molotov doet aan zelfkritiek
Werken voor vrede,
vrijheid en welvaart
voor allen
Dr. White: geen zekerheid over fysieke
geschiktheid voor tweede ambtsperiode
Niet alleen maar de grondslagen....
Oud-minister vroeg
duizenden rupiah
MAANDAG 10 OKTOBER 1955
PAGINA w
Uitbreiding zetels
brengt zeer grote
veranderingen
Fa
-*->
CU
w
2* g-§
S
De nieuwe bisdommen
Actievere rol in komende wéken, maar:
DODELIJK
ONGEVAL IN
NOORDWIJK
Bloemistknecht door
tram overreden
SCHEEPVAART
BOVEN TUNNEL
Kinderverlamming in
Noord-Brabant
Competitie jeugdvoetbal
voorlopig stopgezet
L. Peters Statenlid van
Noord-Holland
Dodelijke val te Hoensferoek
Corruptie in Indonesië
Voor verlenen van visa
en vergunningen
Pastoor Annegarn ter
aarde besteld
„Voorbeeldig priester, die
veel voor zijn parochie
heeft gedaan"
J. A. Middelhuis op K.Y. P.-congres
Politiek van partij moet
hart hebben
Monsterdiner
(Van onze Haagse redacteur)
Wanneer ons land binnen afzienbare tijd 12 miljoen inwoners zal tellen,
lal het aantal katholieken toegenomen zijn tot circa 4,8 miljoen. Op dit toe
komstbeeld moet men letten om de vorming van twee nieuwe bisdommen
te verstaan. In honderd jaar tijds is het aantal katholieken in Nederland
meer dan verdrievoudigd. In het bisdom Haarlem is het zelfs bijna ver
viervoudigd; in het bisdom Breda, waar de groei niet slechts in absolute
aantallen, maar jook in verhoudingsgetallen het geringst is geweest, is het
aantal katholieken toch nog meer dan Z'A maal zo groot dan een eeuw ge
leden. In 1917 telde Nederland rond 3,7 miljoen katholieken op circa 9,6
miljoen inwoners. Op 31 december 1952 was het aantal katholieken reeds
gestegen tot ongeveer 4.066.000 op 10.425.892 inwoners.
grote, naast kleine bisdommen (Italië)
enz. De structuur van de katholieke
hiërarchie is zeer gevarieerd.
Grofe veranderingen
Wat Nederland betreft was er op
grond van de hierboven geschetste ont
wikkeling de laatste jaren een groeiend
inzicht, dat er „iets" moest gebeuren.
Bij de gedachtenvorming, die aan de
zo pas afgekondigde vorming van de
bisdommen Groningen en Rotterdam
vooraf is gegaan, tekenden zich even
wel twee verschillende opvattingen af.
Sommigen dachten rechtstreeks aan
een nieuwe indeling en uitbreiding van
In 1853, bij het herstel van de ker
kelijke hiërarchie, telde ons land onge
veer 1.185.000 katholieken. Dit aantal
was, wanneer men Breda buiten be
schouwing laat, tamelijk gelijkmatig
verdeeld over de bisdommen. Een ver
gelijking met Duitsland of België leert,
dat Nederland met gemiddeld 237.000
katholieken per bisdom royaal bedeeld
is geweest: in Duitsland telden de bis
dommen gemiddeld meer dan 600.000
katholieken, in België zelfs ongeveer
750.000.
Het herstel van de Nederlandse bis
dommen geschiedde vlak voor het aan
breken van een nieuwe sociaal-econo
mische periode, welke een geweldige
trek bracht van het platteland naar
de stad. Men vindt deze trek ook ge
ïllustreerd in de cijfers van de katho
lieke bevolkingsgroep in de vijf grote
steden: Amsterdam. Rotterdam, den
Haag, Utrecht en Haarlem telden vol
gens de Volkstelling van 1947 bijna zes
honderdduizend katholieken tegen ruim
124.000 in 1849.
Ruim een eeuw geleden lagen de
bisdommen den Bosch, Haarlem en
Utrecht qua getalsterkte nog dicht
bijeen. Den Bosch had het grootste
aantal katholieken minder dan den
Bosch en Breda telde er slechts ruim
125.000. Tot 1869 bleef den Bosch het
grootste bisdom; in 1879 kwam Haar
lem echter aan de top te staan. In
1947 was het aantal katholieken in
het bisdom Haarlem het miljoen ge
passeerd: den Bosch, dat volgde met
925.000 katholieken telde er bijna
200.000 meer dan Utrecht. In het bis
dom Haarlem zijn er thans ongeveer
evenveel katholieken als in 1949 in
geheel Nederland. Ook het landelij
ke cijfer is veelzeggend: bij de jong
ste Volkstelling was het aantal katho
lieken in Nederland groter dan de
totale bevolking van ons land in 1849.
Dr. B. van Leeuwen O.F.M. heeft
twee jaar geleden voor het Katholiek
Sociaal-Kerkelijk Instituut de groei der
Nederlandse bisdommen onderzocht.
Zijn studie, waar wij bovenstaande cij
fers aan ontlenen, bracht interessante
punten aan het licht over de ontwik
keling in de verschillende bisdommen.
Het algemene beeld van de procentuele
verdeling der katholieken over de vijf
bisdommen is. dat Haarlem tot om
streeks 1900 de «boventoon voerde en
dat daarna de twee zuidelijke bisdom
men den Bosch en Roermond terrein
heroveren. Alleen Breda continueerde
(procentueel) ononderbroken de dalen
de lijn. In 1849 woonden er van de ka
tholieken 53,7 pet. in de drie zuidelijke
en 46.3 pet. in de twee noordelijke
bisdommen: in 1909 waren deze per
centages verschoven tot 49 en 51 pet.
en voor 1947 vindt men 51,6 tegen 48,4
procent.
Wanneer de indeling der bisdommen
ongewijzigd gebleven was, dan zou bij
een bevolkingsaantal van 12 miljoen
de verdeling van de katholieke bevol
kingsgroep over de vijf bisdommen on
geveer als volgt zijn geworden: Haar
lem 1.373.000 katholieken, den Bosch
1.250.000, Utrecht 970.000, Roermond
840.000 en Breda 413.000 katholieken.
Deze prognose is nu door de vorming
van twee nieuwe bisdommen door
kruist. Hoe de verdeling thans gaat
worden is nog niet precies te zeggen,
maar wel trekt direct de aandacht, dat
vooral het bisdom Groningen, maar
ook tot op zekere hoogte de bisdommen
Rotterdam en Breda een diasporagebied
lullen omvatten.
Een publicatie, die prof. G. H. L.
Zeegers een jaar geleden in „Sociaal
Kompas" het licht deed zien, wijst uit,
dat er 383 gemeenten in ons land zijn,
waar het percentage katholieken bene
den de twintig ligt. Gaat men op de
kaart na waar deze gemeenten zich
bevinden, dan blijkt dit vooral in de
drie noordelijke provincies te zijn, ver
der in Gelderland en in Zeeland. Als
men het grootste deel van Zeèuws-
Vlaanderen en het noordwestelijke ge
deelte van Zuid-Beveland buiten be
schouwing laat, ziet men, dat Zeeland
een gebied vormt, waar zich de katho
lieken in een uitgesproken minderheids-
jositie bevinden. Men telt in Neder-
.and 310 inwoners per km2 en daarvan
zijn er 116 katholiek. In de diaspora
gebieden wonen echter slechts vijf ka
tholieken per vierkante kilometer. In
deze cijfers ligt een speciale proble
matiek besloten voor de nieuwe bis
dommen.
Vergelijkt men de grootte onzer bis
dommen met die van andere landen,
dan blijkt dat met België, Duitsland
en Oostenrijk ons land tot nu toe tot
de groep behoorde met een groot ge
middeld aantal katholieken per bisdom.
Spanje, Frankrijk, Portugal, Zwitser
land en de V.S. behoren tot een groep
landen met een lager gemiddelde en
Italië, Engeland, Ierland en Canada
vormen de derde groep met een betrek
kelijk gering aantal katholieken per
bisdom. Voor een juiste interpretatie
van deze vergelijking moet men echter
wel letten op een aantal bijzonder fac
toren zoals de aantallen niet-practise-
rende katholieken (Frankrijk), gebie
den met een diaspora-karakter (Enge
land) de grote uitgestrektheid in som
mige landen (Canada), het naast el
kaar voorkomen in één land van zeer
Katholieken en bisdommen in een
aantal landen
(ontleend aan „Sociaal Kompas").
o
C5
CO
3
CU O
<73
T3 "cö
België
Duitsl. (1936)
Duitsl. (1950)
Oostenrijk
Nederland
Spanje
Frankrijk
Portugal
Zwitserland
U.S.A.
Italië
Engeland
Ierland
Canada
8.341.000
21.760.000
25.849.000
5.388.000
4.048.000
28.217.000
34.215.000
5.694.000
1.583.000
26.754.000 114
46.000.000 270
3.585.000 27
3.182.000 26
5.416.000 46
5
CU
1.390.000
870.000
1.124.000
898.000
810.000
455.000
393.000
380.000
317.000
235.000
170.000
133.000
122.000
117.734
het aantal bisdommen. Anderen wilden
eerst de in sommige gevallen minder
practische indeling van de dekenaten
aan een herziening onderworpen zien;
voor de bisdommen dacht men voor
lopig aan handhaving van de huidige
indeling, waarbij dan echter een ster
kere functionele decentralisatie zou
moeten worden toegepast. Bij deze
laatste opvatting werd ook wel ge
dacht aan een overgangsstadium, waar
in er voor de drie noordelijke provin
cies een vicaris-generaal zou komen.
Het schijnt, dat men in kringen van
de reguliere geestelijkheid het meest
in de richting van een herindeling
dacht, terwijl men van seculiere zijde
meer neigde naar de tweede opvat-
I ting.
Een kale vlakte met zwart geblakerd
puin: dat is het enige, wat er nog
restte van een grote goederenloods van
de Nederlandsche Spoorwegen te Eind
hoven, nadat het gebouw in de nacht
van zaterdag op zondag door de vlam
men was vernield.
(Van onze Romeinse correspondent)
Het bericht dat de Paus twee
nieuwe bisdommen, Groningen en
Rotterdam, heeft opgericht, kwam
ook voor de geïnteresseerden in Rome
geheel onverwacht. Het is niet be
paald de gewoonte van kerkelijke
autoriteiten om maatregelen en be
sluiten voor de afkondiging toe te
lichten, bijvoorbeeld in een informa
tieve persconferentie. De publicatie
in de „Osservatore Romano" van
's Pausen decisie over Nederland was
dus op zich niets bijzonders. Men zou
zich integendeel erop kunnen beroe
pen, dat de aankondiging in dit
orgaan, het blad van Vaticaanstad,
juridisch gesproken, zulk een voor
bericht is. Het zijn immers slechts de
Acta Apostolicae Sedis, die datgene
wat de Heilige Stoel doet officieel
bekend maken.
Ook het feit dat het aantal bisschop
pen in Nederland vergroot wordt wekte
geen vèrbazing. Reeds lang heerste tn
de hoogste bestuurskringen Van da
Kerk de mening, dat de zielzorg in de
huidige tijd een nauwer contact van de
bisschop met de aan zijn zorg toever
trouwde gelovigen noodzakelijk maakt
en dat er juist daarom meer herders
nodig zijn in Nederland.
Een blik op de omliggende landen
maakte deze opvatting nog duidelijker:
vergelijkenderwijs heeft de Kerk in
Nederland weinig opperste bestuurders.
De verrassingen schuilen echter daar
in, dat de aankondiging der oprichting
van de bisdommen Groningen en Rotter
dam niet af is gekomen in dezelfde da
gen, dat de benoeming bekend gemaakt
zou worden van de nieuwe opvolger
van St. Willibrord. De tweede verras
sing is dat het besluit werd aangekon
digd zonder dat Rome erbij aangaf wie
de personen waren, die tot de bisschop
pelijke waardigheid zouden worden ge
roepen. De gang van zaken die zich voor
ons land afspeelde, is wel geen „novum",
maar de lezer van de Osservatore is er
nu eenmaal aan gewend, dat bij de op
richting of afsplitsing van een bisdom
tegelijk de namen van de nieuwe ge
zagsdragers worden bekend gemaakt.
Over de derde verrassing lopen de me
ningen zeker uiteen. Sommige, wel
geïnformeerde personen hadden, zeker
aanvankelijk, gedacht, dat Rome erop
zou aandringen, dat de huidige bisschop
pen zich in hun bestuur zouden laten bij
staan door hulpbisschoppen. Anderen
geloofden, dat de verdeling der bisdom
men een betere maatregel zou zijn, be
ter uit een oogpunt der efficiëncy in de
zielzorg, als wij dit woord hier mogen
gebruiken.
Dat echter op Groningen en Rotter
dam de keuze zou vallen werd niet ver
moed .De namen van Deventer en Dor
drecht zijn nogal een gevallen. De Hei
lige Stoel heeft echter anders beslist.
Op de vraag wie de personen van de
nieuwe bisschoppen zullen zijn kan on
mogelijk enig antwoord gegeven worden.
Zal het voor Nederland tegenwoor
dig opzienbarende gebeuren, dat een
regulier geestelijke een bisdom te
besturen krijgt? Niet slechts in ons
land gaan de verhalen en de veron
derstellingen, heerst de spanning
en de nieuwsgierigheid! Maar Rome
zwijgt, de Maliebaan laat niets los
en mgr. Paolo Giobbe glimlacht. Deze
licht Rome voor, ongetwijfeld na uit
voerig overleg met het Nederlands
Episcopaat.
De nieuwe bisdommen hebben nog
geen kapittels, wier advies gevraagd
zou kunnen worden. Het advies der
kapittels, hun (niet bindende) voor
dracht voor een nieuwe bisschop, is
trouwens een hoofdstuk apart. Neder-
l.nd, zo wordt ons in Rome verzekerd,
bekleedt een algehele uitzonderingspo
sitie. Toen in 1853 er de Kerkelijke
Hiërarchie werd hersteld, bleef volgens
de geldende regels de nieuwe Kerk
provincie nog voor geruime tijd onder
het toezicht van de Congregatie der
Propaganda Fide. Dit bracht voor ons
land mede, dat het de kapittels wa
ren, die het recht hadden een advies
uit te brengen voor de benoeming van
een nieuwe bisschop in hun diocees.
Toen in 1908 Nederland definitief
kwam onder het normale bestuur van de
Consistoriale Congregatie, die deze ad
viezen niet kent, is men toch bij de oude
wijze van voordracht gebleven, een
systeem dat zowel voor- als nadelen
heeft. Het is de vraag, of Rome deze
exceptie op de duur wenst te handhaven.
De opmerking, die reeds in De Tijd ge
maakt werd, dat een wijziging in de in
deling van de Nederlandse Kerkprovin
cie op geen enkele wijze verband houdt
met het al of niet opnieuw benoemen
van een Kardinaal in ons land, wordt
in Rome als volkomen juist beoordeeld.
Deze twee zaken liggen op een geheel
ander vlak.
Het zou kunnen zijn dat de Paus het
goed oordeelt om gezien het aantal
katholieken in Nederland, hun positie
en hun werk in de Kerk, aan de
aartsbisschoppelijke zetel van Utrecht
het Kardinalaat te verbinden, zoals dit
in Mechelen, Parijs, Milaan en vele
andere steden is. Het kan ook dat de
Heilige Vader de thans vrijgekomen
plaats in het Heilig College toewijst
aan een andere bisschop ergens ter
wereld, die als wijlen Kardinaal de
Jong zich grote verdiensten voor de
Kerk heeft verworven.
Als tussenopmerking al moge deze
niet van belang ontbloot zijn! zij hier
gezegd dat opnieuw ernstige geruchten
in Rome gaan dat voor het einde van
het jaar de Paus in een Consitorie nieu
we Kardinaalsbenoemingen bekend zal
maken.
Als wij goed zien, zal er nog geruime
tijd overheen gaan voor de nieuwe ker
kelijke indeling in de practijk verwer
kelijkt wordt en Groningen en Rotter
dam hun bisschoppen welkom kunnen
heten. De materiële arbeid die reeds
verbonden is aan de wijziging van een
gemeente- of parochiegrens maakt dui
delijk dat er eerst nog een aanzienlijke
hoeveelheid werk zal verzet moeten wor
den voor alles definitief geregeld is. Of
in de twee nieuwe bisdommen ook
eigen klein- en grootseminaries zullen
opgericht worden, zal aan de hand van
de praktijk moeten worden beslist.
Er zijn voorbeelden te over die be
wijzen dat de opleiding van jonge men
sen voor het priesterschap niet per se
aan de grenzen van een bisdom gebon
den behoeft te zijn.
Wanneer men de sterke gebonden
heid aan de kerkelijke traditie in het
oog houdt, is zeker de oprichting van
het bisdom Rotterdam een daad van
modern beleid. Men hecht in de Kerk
veel aan een eenmaal opgerichte bis
schopszetel. Voor Zuid-Holland en
Zeeland kwam dus in de eerste plaats
Middelburg in aanmerking. Maar
Rome heeft daarvan afgezien en
plaatst de Episcopus daar waar hij
het beste kan arbeiden en de nauwste
contacten kan onderhouden met al
zijn gelovigen.
Hetzelfde geldt voor Groningen. Wel
iswaar kan deze stad wijzen op traditie
in de Kerk, maar zij legt het wel af
tegen Deventer. Ook hier lijken het
overwegingen van efficiëncy en mo
derne outillage die de keuze deden val
len op deze grootste stad in het noor
den om van daaruit de kudde Christi
te hoeden.
■!?r*rr.rr'.go:" 'V*
Hals over kop moest een aantal benzinetankwagens door middel van kraan
wagens weggesleept worden, toen brand uitbrak in een olieraffinaderij in Flint
in de Verenigde Staten. De brand berokkende de eigenaars van de raffinaderij
een schade van een kwartmiljoen dollar. Vier grote benzinetanks vlogen de
lucht in, terwijl voor verschillende tankauto's de hulp te laat kwam.
Ontwikkeling van het aantal Katholieken in de afzonderlijke bisdommen
en in geheel Nederland.
(Het aantal Katholieken is voor 1849 op 100 gesteld.)
1849
1859
1869
1879
1889
1899
1909
1920
1930
1947
Utrecht Haarlem
100
106.3
111.4
119.5
128.2
138.4
154.3
179.4
208.2
275.1
100
107.8
119.4
139.0
166.3
198.7
233.0
274.1
314.8
384.9
Breda Den Bosch Roermond Nederland
100
103.5
108.3
120.0
130.8
146.2
165.9
189.0
211.2
261.4
100
102.2
109.5
117.9
127.9
139.0
157.0
187.3
231.1
308.2
100
105.6
109.7
117.7
125.7
138.7
162.6
208.9
258.2
324.4
100
105.2
112.1
123.4
136.9
153.5
176.0
209.6
247.8
316.1
Het zal nog wel vier tot vijf weken
duren voor president Eisenhower het
ziekenhuis zal kunnen verlaten en voor
1 januari a.s. zal hij wel niet in staat
zijn zijn werkzaamheden in Washington
te hervatten, aldus heeft dr. White, de
hartspecialist die de president in Den
ver behandelt, verklaard. Dr. White zei,
dat nog niemand kon voorspellen of Ei
senhower lichamelijk in staat zal zijn
zich volgend jaar opnieuw beschikbaar
te stellen voor het presidentschap, aan
gezien het nog te vroeg is om met ze
kerheid te kunnen zeggen of de presi
dent geheel herstellen zal. Er worden
nu geen complicaties meer verwacht.
Vice-president Nixon heeft in het af
gelopen weekeinde drie maal besprekin
gen met de president gevoerd. Na zijn
laatste bezoek verklaarde Nixon, dat
een schema is opgesteld voor bezoeken
van ministers en hoge ambtenaren aan
de president. Morgen zal de president
een onderhoud hebben met zijn minis
ter van Buitenlandse Zaken, Dulles,
over de op handen zijnde conferentie
der „Grote Vier". Nixon deelde mede,
dat de doktoren hun goedkeuring heb
ben gehecht aan plannen om president
Eisenhower in de komende weken een
aanzienlijk actievere rol te laten spelen
in regeringskwesties.
Eisenhowers perschef heeft evenwel
naar aanleiding van berichten, dat de
president „buiten gevaar" was, ver
klaard dat men niet al te optimistisch
moet zijn. Hij verklaarde, dat het ge
nezingsproces voortduurt, maar dat het
nog lang zal duren voordat de president
geheel hersteld is. (Rtr. U.P.)
In de nacht van zaterdag op zondag
is een goederenloods van de Nederland
se Spoorwegen te Eindhoven door brand
geheel verwoest. Slechts een klein deel
van de muren van het honderd meter
lange gebouw staat nog overeind.
De brand, die om half twaalf werd
ontdekt, liet zich eerst niet ernstig aan
zien, maar het vuur greep zó snel om
zich heen, dat groot alarm moest wor
den gegeven. De brandweer van Eind
hoven kreeg assistentie van de brand
weer van Philips, van de Spoorwegen
zelf, van de B.B. en van de vliegveld
brandweer van de R.A.F. Spoedig
bleek, dat de loods niet te behouden
was; ook het goederenkantoor ging in
vlammen op.
Over de oorzaak bestaat geen zeker
heid.
In de nacht van zaterdag op zondag
is er in Noordwijk een ongeluk ge
beurd, waarbij de 36-jarige Bloemist
knecht P. Hoekstra uit Noordwijk om
het leven is gekomen.
Toen de bestuurder varr de tram, die
om 24 uur uit Leiden vertrekt, de halte
Molenstraat naderde, zag hij plotseling
op het baanvak tussen Tramsteeg en
de Molenstraat een man op de rails
liggen. Ondanks het feit, dat de be
stuurder krachtig remde, kon hij de
tram niet tijdig tot stilstand brengen.
De man werd overreden en gedood.
De heer H. is vermoedelijk op de
trambaan in elkaar gezakt.
De politie stelt een onderzoek in.
De Russische minister van Buiten-,
landse Zaken, Molotov, heeft in het
openbaar toegegeven een verklaring te
hebben afgelegd, de „theoretisch fout en
politiek schadelijk' was op de bijeen
komst van de Opperste Sovjet van 8
februari, onmiddellijk na de sensatione
le bekendmaking van het aftreden van
Malenkov als premier.
Molotovs correctie werd gepubliceerd
in een brief, die hij heeft gezonden
aan "Kommunist", het vooraanstaan
de politieke en theoretische blad van
de Russische communistische partij.
De brief heeft betrekking op een zin
in zijn rapport over de internationale
toestand en de buitenlandse politiek van
de Sovjetregering, waarin hij zegt:
„Samen met de Sovjet-Unie, waar de
grondslagen van een socialistische maat
schappij reeds zijn gelegd, zijn er ook
die volksdemocratische landen, die
de eerste, maar zeer belangrijke stap
pen in de richting van het socialisme
hebben gezet."
In zijn brief zegt Molotov nu, dat hij
een verkeerde formulering heeft ge
bruikt aangaande de kwestie van de
opbouw van een socialistische maat
schappij in de Sovjet-unie. Deze for
mulering zou kunnen leiden tot de on
juiste gevolgtrekking, dat er nog
steeds geen socialistische maatschap
pij in de Sovjet-Unie is opgebouwd en
dat alleen de grondslagen er van zijn
gelegd. Dit is echter niet in overeen
stemming met de werkelijkheid, al
dus de minister, die vervolgens ver
scheidene partijdocumenten aanhaalt,
De verbreding van het Noordzee
kanaal te Velsen boven het reeds aan
gelegde deel van de Velser tunnel is
thans zover gevorderd, dat de bagge
raars nog slechts enkele dagen nodig
hebben om de vaargeul daar op diepte
te hebben. Deze week zal er nog
zeer intens,lef gebaggerd worden en
de volgende week maandag zal het
scheepvaartverkeer, dat tot nu toe aan
gewezen was op de smalle doorvaart
aan de noordkant, geleid worden door
de zuidelijke vaargeul. Voor het eerst
zullen dan zeeschepen varen boven de
tunnelmoten, die tot midden in het
Noordzeekanaal reiken.
In Eindhoven, Helmond, Waalwijk en
Oss hebben zich de laatste tijd ziekte
gevallen van kinderverlamming voor
gedaan. Alhoewel er sinds twee weken
weer enkele gevallen zijn bij gekomen,
hoeft er toch geen reden tot ongerust
heid te bestaan. Dit verklaarde zater
dag de inspecteur van de volksgezond
heid in de provincie Noord-Brabant,
mr. Beyeman, te Den Bosch. Er zijn
enkele voorzorgsmaatregelen genomen,
zoals het voorlopig opschorten van de
competitie jeugdvoetbal in enkele krin
gen. Het is, aldus de inspecteur, altijd
beter voorzorgsmaatregelen te treffen
om uitbreiding te voorkomen.
Een belangrijke factor voor kinder
verlamming is de door lichamelijke in
spanning ontstane oververmoeidheid.
Vandaar dat in overleg met de burge
meester van Waalwijk, de geneesheren
en de voetbalclubs werd besloten voor
de jeugd de wedstrijden op te schor
ten. Voor de seniorenelftallen is de
beslissing nog overgelaten aan de be
sturen.
In plaats van de heer H. A. Douqué
te Amsterdam (K.V.P.), die ontslag heeft
genomen als lid van Provinciale Sta
ten van Noord-Holland, is benoemd de
heer L. Th. F. Peters te Amsterdam.
waarin wordt geconstateerd, dat de
grondslagen van het socialisme reeds
in 1932 waren gelegd.
De brief is gedateerd op 16 septem
ber. Het nummer van „Kommunist",
dat 30 september was gedrukt, was
zaterdag pas verkrijgbaar.
Door een tot nu toe onbekende oor
zaak is zaterdagavond dé 57-jürigi wiel
rijder P. Quaedackers uit Hoensbroek
in de Klinkerstraat aldaar zo ernstig
gevallen dat hij zwaar gewond in het
ziekenhuis te Heerlen moest worden op
genomen. Hij is daar later aan de ver
wondingen overleden. Het slachtoffer
was ongehuwd.
Bij de tweede zitting van het Indone
sische hooggerechtshof waar de zaak
van de oud-minister van justitie, Djody
Gondolusumo wordt behandeld, heeft
opnieuw onder zeer grote belang
stelling de eerste getuige a charge,
Sorjosuksoro, alias Notopuro, o.a. ver
klaard, dat hij zich, samen met de voor
zitter van de party van Djody, de
P.R.N., tot Djody gewend had om in
formant te worden.
Hij had o.m. de zaken geregeld van
een tweetal Chinese begrafenisvereni-
gingen te Bandung, waarvan de rechts
persoonlijkheid was verlopen, doch die
verlengd kon worden, toen zij 30.000 ru
piah aan de P.R.N. schonken. Verder
had hij als tussenpersoon gediend by
het verlengen van het visum voor een
Chinees. Meestal was hiervoor 100.000
rupiah nodig, maar men werd het eens
over 40.000 rupiah, waarvan de helft di
rect betaald moest worden. Een Neder
lander, die een visum voor twee jaar
aanvroeg, moest 50.000 rupiah betalen.
Getuige bemiddelde verder in het
verlenen van een vergunning aan pach
ters van hazardspelen, die soms tot een
miljoen rupiah wilden betalen. Getui
ge kreeg hiervan premies. (P.I.A.)
„De thans overledene was een voor
beeldig priester, die onnoemelijk veel
heeft gedaan voor zijn parochie." Deze
woorden zullen de talloze aanwezigen
bü de begrafenisplechtigheid voor pas
toor J. A. Annegarn, uit het hart zü'n ge
grepen. Want pastoor Annegarn, oud-past-
toor van de parochiekerk van de H. Fa
milie aan het Kamperfoelieplein in Den
Haag en ere-kanunnik van het kapittel
van het bisdom Haarlem, heeft zijn
kerk uit niets opgebouwd tot een in
geestelijk opzicht zo uitermate welva-
varende parochie. Pastoor Annegarn
was eerst kort met emeritaat gegaan.
Sinds enkele maanden verbleef hij in
pension Eykenburg, een van zijn vele
eigen stichtingen.
Zaterdagmorgen werd voor de ont
slapen oud-parochieherder in de kerk
aan het Kamperfielieplein door de deken
van Den Haag, mgr. W. J. Pompe, de
plechtig gezongen H. requiemmis opge
dragen. Een neef van de overledene,
pastoor J. A. Annegarn uit Frankrijk,
fungeerde als diaken, de oudste kape
laan, de weleerw. heer A. Oeverhaus,
als subdiaken. De plechtige H. Mis
werd bijgewoond door de Pauseiyke In
ternuntius mgr. P. Giobbe, mgr. Van
Hussen, vrywel alle pastoors van Den
Haag, mgr. mr. F. Op de Coul, enkele
leden van de Provinciale Staten en van
de Haagse gemeenteraad en talloze pa
rochianen. De lijkrede werd uitgespro
ken door pastoor M. Nolet uit Amster
dam, die piëteitvolle woorden wijdde
aan de nagedachtenis van pastoor Anne
garn. Het parochiële zangkoor voerde
onder leiding van de heer J. Danckaarts
de requiemmis van Perosi uit.
Op het kerkhof aan de Kerkhoflaan
werd de absoute verricht door de te
genwoordige pastoor van de parochie
van de H. Familie, de weleerw. heer
H. v. d. Ven.
(Van onze parlementaire redacteur)
„Laat anderen zalig mymeren over
wü strijden in onze éne katholieke par
ty niet op de eerste plaats tegen op
vattingen van anderen. Wü werken voor
al voor waarheid, recht en liefde, voor
vrede, vrijheid en welvaart voor allen,
aldus de heer 3. A. Middelhuis, voor-
zitter van de Katholieke Arbeidersbewe-
ging en lid van de Eerste Kamer, op het
K.V.P.-congres te Utrecht. „De poli
tiek van de partij moet een hart heb
ben. zy moet spreken tot verstand en
gevoel, zoals het werk van abbé Pierre
dat doet. Het zegt ons meer dan vele
mooie redevoeringen, omdat iedereen
nog altyd het verlangen heeft naar
rechtvaardigheid en liefde. De mensen
zlin de maatschappeiyke rechtvaardig
heid niet moe geworden. Wèl het wach
ten daarop."
De heer Middelhuis zette uiteen wat
volgens hem in concreto van een katho
lieke partij onder de huidige omstandig
heden wordt gevraagd. Zy moet het
evenwicht weten te vinden tussen per-
sooniyke verantwoordeiykheid en de ver
antwoordelijkheid van de gemeenschap.
Wordt daarbij overdreven naar de ene
kant, dan dreigt het gevaar van libera
lisme en verkommering van de econo-
misch-zwakke groepen. In het andere
geval komt men tot overschatting van
de overheidstaak, waaraan de P.v.d.A.
zwaar ziek is.
Om het sociale vraagstuk op te los
sen, dat nog altyd bestaat, is sprei
ding van bezit noodzakeiyk, zo betoog
de de heer Middelhuis. Dat is wat
meer dan verbetering van de c.a.o.'s
in de vorm van garantielonen, uitbe
taling van feestdagen, die beperkt ble
ven tot arbeidsbescherming. Men kan
daarby spreken van een soort bezit,
maar het is abstract bezit in de vorm
van sociale zekerheid en bescherming
tegen willekeur. Bij de huidige lonen
en salarissen zal men niet spoedig tot
reëel bezit van enige betekenis komen.
Wij zullen moeten komen tot een recht
vaardig aandeel in het resultaat van
de samenwerking tussen kapitaal, lei
ding en uitvoerende arbeid. Ook het
bezit van gereedschap, gebouwen,
machines en grond zal méér ge
spreid moeten worden. „Dit is geen
aanslag op de eigendom, juist de op
eenhoping van het bezit van productie
goederen bij een kleine groep vormt
een ernstige bedreiging voor de eigen
dom. Er moet een orde van zaken
komen, waarbij de winst op sociaal
en economisch verantwoorde wijze
wordt verdeeld over beleggers, werk
gevers en werknemers. Het probleem
van deze tijd is, dat de grote massa
verstoken blijft van de eigendom van
Eén kilometer worst was er nodig,
om de 5276 deelnemers aan het
congres van de K. V. P. in Utrecht
te bedienen. De borden, die bij dit
diner werden gebruikt, vormen te
zamen een stapel van honderd en tien
meter, waarmee men de hoogte van
de Domtoren had kunnen bereiken.
De flesjes bier hadden bij elkaar
een lengte, die vijfmaal deze hoogte
gemakkelijk haalden.
productiemiddelen." Door de moderne
techniek zullen steeds meerderen
moeten werken voor loon of salaris.
Bezitsspreiding in het büzonder door
deelgenootschap in de winst hvam de
heer Middelhuis als de juiste oplossing
voor.
Hij toonde aan de hand van de en
cyclieken van de Pausen en het
mandement van de Bisschoppen en
de vastenbrief van 1949 aan, dat dit
streven het gevolg is van de leer
van het christendom en de uiting van
de „blijde boodschap." Hij vroeg ook
meer individuele ontplooiingskansen
voor ouden van dagen, weduwen en
wezen en invaliden. Zo spoedig mo
gelijk moet in de grootste nood van
weduwen en wezen worden voorzien
door de reeds meer dan een jaar
door de K.V.P. voorgestelde noodop
lossing.
Het streven naar rechtvaardigheid,
waaruit dit alles voortkomt, houdt ook
in concreto in de verwezenUjking van de
medezeggenschap op het niveau van
onderneming en bedrijfstak. Het pio
nierswerk dat minister De Bruijn heeft
gedaan voor de p.b.o. zal tot verdere
ontwikkeling moeten komen, want juist
de p.b.o. wil de sociale rechtvaardig
heid in de bedrijfstak verwerkelijken als
orgaan van samenwerking tussen werk
gevers en werknemers, aldus de heer
Middelhuis. Nodig achtte hij verder een
systeem van vrijere loonvorming, waar
bij eveneens de eigen verantwoordelijk
heid beter tot haar recht komt.
De ene katholieke partij achtte de
heer Middelhuis ook daarom zo, be
langrijk, omdat zij een sterk middel
is om afgiyden naar andere richtingen
te voorkomen. Juist als het moeilijk
is, moeten wij gezamenlijk op basis van
onze christelijke sociale leer een recht
vaardige oplossing zoeken. Communis
me en socialisme enerzijds, liberalis
me anderzijds zyn de gemakkelijker
en bredere wegen. Zq leiden geen van
alle in de richting der christelijks
rechtvaarheid. De goede bedoelingen
van „doorgebroken" katholieken kun
nen daar weinig aan veranderen.
