De toekomst van prinses Margaret
Clarence House: op het
ogenblik wordt geen
Verklaring overwogen
Host en West betwisten
elkaar een vacature
in de Veiligheidsraad
Wachtmeester hoort
f 100.- boete tegen
zich eisen
Na vijf jaar onderhandelen
Middenstands
toporgaan nu op
losse schroeven
Jerry, ik haal het niet,
ik ga sterven
Aan de rand van het meer
wachtten gulzige beren
Aanrander
in arrest
dA
Arbeid van de
gehuwde vrouw
De schoolstrijd laait weer op
achten is ongetwijfeld op terugkeer
van het parlement van reces
In Leuven nieuwe
ongeregeldheden
Sovjet-blok steunt eerst Polen en
dan Joegoslavië
Het avontuur van piloot Lozie
De Schiphol-
affaire
Het weer.
zaterdag 15 oktober 1955
79ste JAARGANG No. 26424
Ambon I" naam van
Wester ling's jacht
Jongeman met knuppel neergeslagen
Haarlemse koopman
voorgeleid
Jee riUKKIO oefMifCUMLj!
Sturka teddy-gev. windjackets
Wisselende bewolking
KOUDER WEER
MET BUIEN
iSociaal
commentaar
VERHOOGDE BOUWKOSTEN.
verhoogde bvdragen
i m
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 215+4, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant, Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
"Irectle: J. J. W. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen,
hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF Z8 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
edvertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week,
f2.17 per maand, f6.50 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5J0
uur 's avonds tel. 21544.
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, hedenmorgen.
Gisteravond werd vanuit Clarence
Bouse in Londen, de woning van de
*°ningin-moeder en prinses Margaret,
he* volgende communiqué gepubliceeerd:
•Met het oog op de verschillende he
chten, welke verschenen zijn, heeft de
C^fssecretaris van de koningin machti-
k'ng ontvangen om mede te delen dat
0p het ogenblik geen verklaring wordt
0yerwogen met betrekking tot de per
soonlijke toekomst van prinses Marga-
Prinses Margaret heeft de pers-
**cretaris verzocht uiting te geven aan
hoop dat de pers en het publiek
u" gebruikelijke hoffelijkheid en
Medewerking zullen tonen door haar
Particuliere aangelegenheden te eer
biedigen."
Ofschoon dit communiqué duidelijk
*egt dat momenteel geen verklaring te
verwachten is, maakt 't eveneens duide-
pk dat erkend is dat de huidige situa-
'e een verklaring in de nabije toekomst
j*°odzakelijk maakt. Het wachten is
"^getwijfeld op het parlement, dat over
Vptt dagen van reces terugkeert. In-
pien namelijk, zoals nu verwacht moet
•vorden, een huwelijk op komst is tus-
en prinses Margaret en Peter Towns-
.Mi, zal de regering een oplossing moe-
vinden voor zekere constitutionele
y?oeilijkheden. welke laatste voorname-
Jk het gevolg zijn van de bestaande
ut op koninklijke huwelijken, welke
ateert van 180 jaar geleden en welke
estemd was voor situaties die funda
menteel verschilden van die welke het
ouwelijk van prinses Margaret in de
staat.
ÏLstaan de regering twee mogelijk-
van a °Pen. namelijk het opheffen
van <7* bestaande wet, of het passeren
ste af Uitzonderingswet, welke laat-
Prinsp* 01 niet zal inhouden dat de
woar aile koninklijke privileges,
opvol éin1' bet eventuele recht van
zal even'we?1 'Êjf
scheppen voor de tweede grote moli-
hjkheid, namelijk het standpunt van
de Engelse Staatskerk, dat geen ge
scheiden persoon door de Kerk van
Engeland in het huwelijk kan wor
den verbonden.
Ge sympathie van de bevolking is
•venwel geheel aan de zijde van prin-
?6s Margaret, en de moeilijkheid zou
*Uhnen worden ondervangen door het
huwelijk te doen plaats vinden of ten
overstaan van een geestelijke van de
Kerk van Schotland of van een geeste
lijke van een Engels protestants Kerk
genootschap, niet behorende tot de
Staatskerk.
In een hoofdartikel van hedenmor
gen merkt de „Manchester Guardian"
op, dat de vraag is wat in dit laatste
geval de houding zal zijn van de Staats
kerk, of althans een deel van de Staats
kerk, en van de katholieken in het
land. Het blad meent evenwel dat, in
dien het land genoegen kan nemen met
een premier, kabinetsministers en rech
ters, die na gescheiden te zijn geweest
opnieuw zijn gehuwd, dezelfde moge
lijkheid moet worden geboden in het
geval van prinses Margaret en Peter
Townsend.
De prinses en Peter Townsend zijn
gisteren afzonderlijk uit Londen ver
trokken naar Allanbay in Windsor Fo
rest, om er het weekeinde door te bren
gen bij een nicht van prinses Margaret.
Gisteren is het in Leuven opnieuw
tot hevige gevechten gekomen tussen
studenten en de politie. Het Vlaams
Studenten Verbond had de studenten
opgeroepen gisteren de colleges van de
Leuvense universiteit uit protest tegen
de schoolpolitiek van de socialistisch-
liberale regering-Van Acker niet te vol-
een en deel te nemen aan een scherts-
wielerwedstrijd „om de Grote Prijs
van Collard". Collard is de naam van
de minister van Onderwijs, die de ge
wraakte onderwijshervormingen heeft
ingevoerd.
De rector-magnificus, mgr. Van Way-
enbergh, die ook bij de ongeregeldhe
den van donderdag tussenbeide is ge
komen, had de staking van de studenten
afgekeurd, maar velen hebben zich
daaraan niet gestoord.
Om twee uur begon de wedstrijd.
Voorop reed een renner met een zwarte
protestvlag. Hij waad gevolgd door an
dere studentenwielrijders, die waren
gehuld in wapperende zwarte capes.
De stoet trok heen en weer tussen het
station en het Fochplein. Honderden
studenten stroomden samen óm de fiet
senden aan te moedigen en toen de sup
porters het verkeer begonnen te belem
meren, greep de Rijkswacht in. Er wer
den van weerskanten harde klappen
uitgedeeld en twaalf studenten zijn eni
ge tijd vastgehouden. Gistermiddag te
gen vier uur keerde de rust in Leuven
weer.
2
hiJehven is de schoolstrijd weer opgelaaid: meer dan tweeduizend studenten
et een demonstratie in de binnenstad, waar al spoedig botsingen met de
gendarmes ontstonden.
^iV4'Tene Vergadering van de Ver
der dP h h6eft *iSteren Bestemd
»enL L °em,ng Va" drie n'e'"Perma-
Janr i f" Va" de VeiliRhei«Tsraad. Dit
Kieuw°Ze l"' h t ZittingstermÜ" a£ van
de Brazilië en Turkije. Bij
en rFKte stemmi"S werden Australië
l"esn XT!a ^eIcozei» als opvolgers van
Hë u Nleuw'Zeeland en Brazilië. Austra-
ei t Ceg 53' Gaha 42 stemmen. De ver-
J e ni eerderheid van tweederden be-
Vo°eg 39 sternmen. De zittingstermijn
tw0r cle "iet-permanente leden bedraagt
ee jaar. Over de opvolging van Tur-
nnenif;heid ontstaan tussen Oost
Best en de Algemene Vergadering
zal de stemmingen hierover volgende
week voortzetten.
Aanvankelijk ging het tussen de Phi-
lippijnen, die gesteund werden door de
Verenigde Staten, en Polen, dat ge
steund werd door het Sovjet-blok. Toen
na vier stemmingen nog geen van bei
de de vereiste meerderheid had be
haald en toen bleek, dat Polen zeker
geen kans zou maken, bracht de Sovjet-
groep haar steun over op Joegoslavië.
Maar ook de vijfde en de zesde stem
ming brachten geen beslissing. Tussen
de vierde en de vijfde stemming was
de vergadering korte tijd geschorst. Bij
de vierde stemming was de verhouding
tussen de Philippijnen en Polen: 36-20.
Bij de zesde stemming was de verhou
ding tussen de Philippijnen en Joego
slavië; 29-28.
Het jacht, waarmee Westerling is ver
trokken, zal na het passeren van de
evenaar de naam „Ambon I" krijgen. De
namen van de aanloophavens zijn niet
meegedeeld.
De Franse filmster Marina Vlady
is dezer dagen teruggekeerd uit
Stockholm, waar een gedeelte van
de film „De heks" werd opgenomen.
Samen met haar grootmoeder, de
heks N. Wifstrand, arriveerde zij op
het vliegveld Orly. De dames, die
in styi gekleed waren, hadden hun
bezemsteel voor het vliegtuig ver
wisseld. Vliegen schijnt toch goed
koper te zijn, dan u denkt.
De officier van justitie bij de Utrecht
se rechtbank, mr. W. Overbeek, heeft
gisteren tegen een wachtmeester van
de rqkspolitie f 100 boete of twintig
dagen hechtenis geëist. Aan hem was
ten laste gelegd, dat hij 31 juli 1954 de
23-jarige K. B'. v. d. V. uit Vinkeveen
een zodanige klap met de gummiknup
pel op het hoofd gegeven had, dat het
slachtoffer de volgende dag aan de ver
wondingen overleed.
Voordat de officier aan het woord
kwam, waren tal van getuigen gehoord;
hun verklaringen stemden vrijwel over
een, al werd niet geheel duidelijk of de
slagen met de gummistok op de ar
men of op het hoofd van het slachtoffer
terecht gekomen waren, of de laatste
al of niet over een fiets gestruikeld
was en of hij de klappen in staande of
in overeind komende houding ontvan
gen had.
„Deze zaak is een uitermate pijnlijke
en tragische zaak", zo begon mr. Over
beek zijn requisitoir. „Niet alleen om
de ernstige gevolgen, welke deze voor
het jeugdige slachtoffer heeft gehad,
maar ook voor de wachtmeester. Daar
komt nog bij, dat de zaak niet uitslui
tend betrekking heeft op het ene slacht
offer, maar ook zijn repercussies zal
vinden betreffende het gehele optreden
van de politie". Wat de gevolgen voor
de politie betreft, stelde de officier
vast, dat de taak van de politie een
grote verantwoordelijkheid vraagt, spe
ciaal t.o.v. het lagere personeel, dat
moet optreden tegenover het publiek en
dan direct een beslissing moet nemen.
Sprekend over de algemene dienst
voorschriften merkte mr. Overbeek
op, dat de toepassing hiervan de mo
gelijkheid tot verschillende uitleg
open laat. Wel staat vast, dat bij ge
bruik van wapenen met de meest
mogelijke voorzichtigheid moet wor
den tewerkgegaan. Spr. vroeg zich
af of de thans geldende voorschriften
wel voldoende handleiding zijn om in
de praktijk te gebruiken. In verband
met de conclusie van dr. Zeldenrust
omtrent het vrij veelvuldig voorko
men van dunnere schedels dan nor
maal, stelde de officier zich de vraag
of bij het slaan op het hoofd niet ëen
zeer grote voorzichtigheid in acht
dient te worden genomen.
Komend tot het eigenlijke misdrijf
stelde hij vast, dat met de gummistok
op het hoofd van v. d. V. is geslagen.
Verdachtes verweer, dat hij zulks niet
opzettelijk heeft gedaan, gaat volgens
de officier niet op. „Degene die slaat,
neemt bewust het risico van slaan nabij
hoofd of schouders op zich", zo ver
volgde hij; door het aanvaarden van dit
risico is het opzet komen vast te staan.
Het primair ten laste gelegde achtte
mr. Overbeek bewezen; hij verwierp
verdachtes beroep op bedreiging, daar
uit de getuigenverklaringen niet is ko
men vast te staan, dat de wachtmees
ter ernstig in het nauw zou zijn ge
bracht. Het door v. d. V. gepleegde lij
delijk verzet achtte hij geen rechtvaar
diging tot het optreden van de verdach
te en het strafbare karakter van zijn
handeling. „Mijn bezwaar is, dat deze
man zijn zelfbeheersing heeft verloren
en dat is de grote fout van deze ver
dachte geweest".
Mr. J. W. v. Gelder uit Amsterdam
achtte het bewijs van het ten laste ge
legde niet geleverd en de lezing van
zijn cliënt omtrent het gebeurde vol
komen aannemelijk. Hij concludeerde
tot vrijspraak.
De wachtmeester verklaarde in zijn
slotwoord vrijwillig ontslag uit de dienst
te zullen nemen indien hij mocht wor-
den veroordeeld, daar ny meende in
overeenstemming met de voorschriften
te hebben gehandeld.
Uitspraak 28 oktober.
(Van onze Haagse redactie)
Na de besluiten die gisteren in de
SER-vergadering genomen zijn, zou de
overheid geadviseerd kunnen worden
tot instelling van twee nieuwe hoofdbe
drijfschappen met name voor de detail
handel en voor ambachten over te
gaan. Of dit inderdaad gebeuren zal, is
nog een vraag, waarover de organisa
tiecommissie van de raad het met de
vier grote middenstandsbonden eens
zal moeten worden.
Het hoofdbedrijfschap ambachten
moest n.l. tijdens de vergadering een
zodanige aderlating ondergaan, dat de
ze bonden het geen representatief or
gaan meer achtten. Hiermee is echter
ook het andere hoofdbedrijfschap naar
hun mening niet meer aantrekkelijk. De
zaak is namelijk, dat de middenstand
sinds jaar en dag streeft naar de tot
standkoming van een publiekrechtelijk
toporgaan, de zgn. raad voor midden-
en kleinbedrijf. Dit orgaan zou de beide
hoofdbedrijfschappen moeten overkoe
pelen. Nu echter één van deze schap
pen de stemming van de organisaties
niet meer blijkt te hebben, staan beide,
zowel als het te scheppen toporgaan
zelf, op losse schroeven. Hiermee is na
vijf jaren onderhandelen de lijdensge
schiedenis van het middenstandstopor
gaan in een kritieke fase gekomen.
Verwacht mag worden, dat de midden
standsbonden zich nu tot de ministers
zullen wenden om langs die weg tot een
betere oplossing te komen.
De samenstelling van het hoofdbe
drijfschap ambachten heeft van het be
gin af het karakter van een „afvalrace"
vertoond. In het eerste voorstel voor
een hoofdbedrijfschap ambachten wa
ren 120.000 bedrijven betrokken. Een
aantal bedrijfstakken wenste zich ech
ter niet als ambachtsbedrijven te zien
beschouwd, zoals b.v. de typografen,
terwijl andere organisatorisch niet in
een ambachtsgroepering opgenomen
wilden worden. Bij het volgende voor
stel bleven er daarom nog 72.000 over.
Een groot aantal ambachtsvakbonden
uitte echter eveneens bezwaren, waar
aan de onwillige houding van de afzij
dige centrale van vakorganisaties in
het midden- en kleinbedrijf niet vreemd
was. Nadat deze bedrijfstakken, waarin
de stemming verdeeld was, ook afge
vallen waren, resteerden er nog 37.000.
Tijdens de vergadering moesten nog be
slissingen worden genomen over de
molenaars, de electro-technische wik
kel- en reparatiebedrijven, het piano-
en harmoniumbedrijf, het orgelbou-
wersbedrijf en de schilders, stukadoors
en terrazzowerkers, welke eveneens be
zwaren hadden ingediend.
Nu de raad zich ook voor onder
scheiding van deze groepen uitsprak
achtten de middenstandsorganisaties
de grens overschreden. Van de 67
branches zijn er nog 30 overgeble
ven. Prof. F. de Vries, voorzitter van
de SER en van de organisatiecom
missie, leidde de moeilijkheden met
het hoofdbedrijfschap terug tot het
feit, dat er geen juiste omschrijving
van het begrip ambacht te geven is.
Het is een vaag begrip, juridisch
niet te hanteren, dat als criterium voor
een organisatie op gespannen voet
staat met de logica en de economische
Gerhardt Lozie, 27 jaar,
is een vroegere pi
loot van de Neder
landse marineluchtvaart
dienst, die gevlogen heeft
op de luchtbrug van Asso
ciated Airways naar die
geheime radar-bases van
de „Dew Line" in het
Noordpoolgebied. Hij was
tweede piloot van een
vier-motorig York-vlieg-
tuig, dat op 29 september
j.l. een noodlanding maak
te op een afgelegen meer,
95 mijl ten noorden van
Beaverlodge (Saskatche
wan). Gerhardt werd de
zer dagen door een heli
kopter gered, maar zijn
metgezel. gezagvoerder
Joseph Cermak, moest
door uitputting en ver
wondingen het leven la
ten. Lozie bevindt zich
thans in een ziekenhuis
in Edmonton, waar hij
behandeld wordt wegens
verwondingen én be
vriezing. Lozie deed het
volgend verhaal:
„Ik ga weer vliegen
zodra ik kan, ofschoon
het jongste avontuur een
heel onaangename bele
venis is geweest. We
dachten, dat we ongeveer
15 minuten bij Yellow-
knife vandaan waren,
toen we ons plotseling
realiseerden, dat we de
weg kwijt waren. Joe
besliste, dat we er het
beste aan deden het toe
stel aan de grond te zet
ten en dus maakten we
alles gereed. Joe ont
dekte een meer en maak
te een mooie noodlan
ding. Het vliegtuig raak
te het water, veerde op
en patste weer op het
water terug. Er was toen
overal water en ik schar
relde door het noodluik.
Een minuut lang scheen
er een volkomen stilte te
heersen. Opeens hoorde
ik Cermak roepen om
hulp.
„Help me alsjeblieft,
Jerry. Ik zit vast", riep
hij. Ik scharrelde het
vliegtuig weer binnen en
maakte de benen van Joe
vrij. Ze zaten klem tus
sen de knuppel. Nadat
we naar buiten waren
gekomen op de vleugel,
bad ik en dankte ik God,
dat we er het leven had
den afgebracht.
De volgende dag, het
was vrijdag, was een
harde dag voor ons.
Tweemaal zagen we
vliegtuigen op ongeveer
vijf mijl afstand. We
zwaaiden en schreeuw
den, maar ze verdwenen.
De zaterdag vergeet ik
nooit. Het was de dag,
dat Joe Cermak in mijn
armen stierf. Die hele
dag klaagde Joe over
pijnen in de borst en de
benen. In de vooravond
zei hij tegen me: „Jerry.
ik haal het niet, ik ga
sterven". Ik zei, dat hij
moest bidden. Beiden
knielden we op de vleu
gel van het vliegtuig
neer. Korte tijd later
stierf Joe. Ik durfde toen
niet meer te slapen uit
vrees van de vleugel af
te rollen. Het leek of er
nooit een eind aan de
nachten kwam. 's Zon
dags verloor ik de moed.
Ik was nu helemaal al
leen en ik besloot het ri
sico te nemen van naar
de kant te zwemmen, een
afstand van ongeveer 50
meter. Maar het water
was zo koud, dat het niet
mogelijk was het te ha
len. De volgende dag zag
ik een paar hongerige
beren aan de rand van
het meer en daarom is
het misschien nog een
geluk voor me geweest,
dat ik op het vliegtuig
gebleven ben.
Daarna verloor ik be
grip van de tijd. De eni
ge voeding, die ik had,
was het water uit het
meer, dat ik driemaal
per dag dronk. Toen,
een paar dagen later, ik
ben er niet zeker van
welke dag, kwam een
vliegtuig overvliegen. Ik
zwaaide en schreeuwde,
maar ze zagen me niet.
Ik was toen zo ver, dat
ik er van overtuigd was.
dat ik het geen dag meer
zou maken. De volgende
dag kwam weer een
vliegtuig over. Eerst leek
het, dat het door zou
vliegen, maar het draai
de en vloog laag over
het meer. Mijn benen
konden me toen niet
meer dragen, dus zwaai
de en schreeuwde ik zo
als ik lag.
Het vliegtuig bleef cir
kelen en dat was het ge
lukkigste moment van
mijn leven. Een uur ia-
ter werd ik door een he
likopter gered. Nu, dank
zij de goedheid van God,
voel ik me al heel wat
beter en hoop ik, zodra
ik hersteld ben, weer te
kunnen terugkeren naar
de ambitie van mijn le
ven: het vliegen", aldus
het verhaal van Gerhardt
Lozie,
realiteit. Daarom moet men een soepel
standpunt innemen en geen groep tot
deelneming dwingen wanneer deze daar
niets voor voelt. Hij maande de mid
denstanders niet ontmoedigd te zijn en
te trachten met het resterende aantal
tot resultaten te komen.
Het advies tot instelling van het
hoofdbedrijfschap detailhandel werd
z.h.s. vastgesteld. Het advies tot in
stelling van het hoofdbedrijfschap am
bachten werd met dertig stemmen
voor, drie stemmen blanco en twee
stemmen tegen vastgesteld. De tegen
stemmers waren de heren Hooij en
De Jong resp. van de kath. en de
chr. middenstandsbond. Eerstgenoem
de had bezwaren geuit tegen het in
stemming brengen van het advies voor
het hoofdbedrijfschap ambachten, aan
gezien de indienende organisaties na
het gebeurde niet meer geacht konden
worden hier nog voorstander van te
zijn.
In Amersfoort is vrijdagmorgen een
man gearresteerd, die bekend heeft
enkele dagen geleden te Amersfoort
een meisje te hebben willen aanranden.
Het slachtoffer heeft na de moord op
de hulpverpleegster te Zeist bij de
politie aangifte gedaan. Aan de hand
van foto's, waarover de Amersfoortse
politie beschikte, kon het meisje de
man aanwijzen die haar had lastig ge
vallen. De politie heeft de man hierop
direct gearresteerd. Hij legde een vol
ledige bekentenis af en is thans opge
sloten in het politiebureau te Amers
foort. De man is afkomstig uit Den
Dolder.
Intussen is ook in Soestduinen een
leerlingverpleegster aangerand. Zij ver
zette zich en riep krachtig om hulp
De man liet haar daarop gaan. Deze
verpleegster is met de door de Amers
foortse politie in arrest gestelde man
geconfronteerd. Zij herkende echter in
hem niet haar aanrander.
Nadat twee van zijn employé's ge
arresteerd waren is donderdag de Haar
lemse koopman J. D. voor de officier
van justitie te Haarlem mr. dr. R. W.
H. Pitlo geleid als verdacht van over
treding van art. 311 van het Wetboek
van Strafrecht in een tijdperk van eni
ge jaren, door niet alleen zelf goede
ren weg te nemen, die aan de K.L.M.
toebehoorden, maar ook zijn onderge
schikten niet te hebben weerhouden
goederen van waarde, die bezit wa
ren van de K.L.M., voor eigen gebruik
aan te wenden.
D. heeft reeds eerder terecht ge
staan wegens ontvreemding van Coca-
Cola-flesjes van de K.L.M. Zijn zaak
werd toen aangehouden.
Hij had op de luchthaven Schiphol
de taak om vuilnishokken te legen en
daaruit de waardevolle spullen, hoofd
zakelijk bestek, in te leveren. Zijn per
soneel, waarvan dus twee leden voor
de officier werden geleid, doch niet
opgesloten, moest alles naar het pak
huis van de koopman in Haarlem
transporteren. Zij deden dat echter
maar gedeeltelijk en hielden o.a. zilve
ren K.L.M.-lepels achter. Ook D. zou
enige „korrels" meegepikt hebben. Hij
is niet opgesloten.
Advertentie
BARTELJ0RISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. B0LSTR 48 A DAM TEL. 71716?
(Verwachting: tot zondagavond,
opgemaakt te 10 uur).
Wisselend bewolkt met enkele
buien in hoofdzaak in de kustpro
vincies. Krachtige tot matige wind
tussen west en noord. Kouder.
ZONDAG:
Zon: 7.06-17.48. Maan: 8.01-17.35.
MAANDAG:
Zon; 7.08-17.46. Maan: 9.11-18.03.
(Van onze weerkundige medewerker)
In de afgelopen nacht is een de
pressie van de Shetlandeilanden naar
Zuid-Scandinavië getrokken, terwijl een
regenfront in versneld tempo over de
Noordzee naar het zuiden bewoog.
Dit regenfront bereikte vanmorgen het
noorden van ons land bij voortduren
de barometerdalingen.
Een hogedrukgebied boven Groen
land transporteert met noordelijke
winden veel koude lucht, uit het Pool
gebied afkomstig, over IJsland en
Schotland in de richting van de Noord
zee. De temperatuur zal de eerstko
mende dagen in de middag ongeveer
5 a 6 gr. lager zijn dan die van de af
gelopen dagen. Bij deze weerssituatie
komt geen mist voor, maar wel zijn
er morgen enkele buien te verwach
ten. In het noorden van Schotland
gaan deze buien zelfs al van natte
sneeuw vergezeld.
(Van een bijzondere medewerker)
In aansluiting op het wettelijk ar-
beidsverbod voor gehuwde ambte
naressen kennen vele gemeenten
plaatselijke verordeningen van gelijke
strekking.Nu tengevolge van de aan
vaarding van de motie-Tendeloo door
de Tweede Kamer, waarschijnlijk een
eind gaat komen aan dit verbod, stel
len ook verscheidene gemeentebestu
ren aan hun raadscolleges voor dit
plaatselijk verbod te beëindigen. Zowel
telefonisch als schriftelijk informeer
den enige gemeenteraadsleden, welk
standpunt zij dienden in te nemen. Ver
volgens vroeg een bedrijfskern van een
groot bedrijf aan wie advies was ver
zocht terzake de stichting van een
kinderbewaarplaats (crèche) om in
lichtingen. Dit leek ons voldoende aan
leiding, om onze persoonlijke gedach
ten, waarvan wij weten, dat ze in zeer
brede kring van katholiek georgani-
seerden, en waarachtig niet alleen van
werknemers, wordt gedeeld, hier weer
te geven.
Voorop zij gesteld, dat de arbeid van
de gehuwde vrouw voor ons geen be
ginselaangelegenheid is in die zin, (zo
als lange tijd door katholieken werd
verkondigd), dat
uit de katholie
ke geloofsleer
zou zijn af te
leiden, „dat de
vrouw thuis
hoort".
Vervolgens zijn wij er van overtuigd,
dat ook de gehuwde vrouw vanzelf
sprekend in overleg met haar man
het recht heeft haar vrije tijd zodanig
te besteden, dat zij daardoor bevredi
ging in het leven kan vinden. Deze
vrijetijdsbesteding kan derhalve ook
zijn het verrichten van arbeid in loon
dienst.
Voorzover wij het zien zijn er in de
praktijk drie redenen, waarom een ge
huwde vrouw meent arbeid in loon
dienst te moeten gaan vervullen. De
eerste reden is het verlangen naar een
grotere materiële welvaart. Op zich is
dit verlangen natuurlijk niet onredelijk.
Iemand, die zich extra moeite en in
spanning wil getroosten kan naar onze
mening ook aanspraak maken op een
extra beloning. Tóch is juist dit het ge
bied, op het welk zich de excessen de
monstreren. In de textielcentra van
ons land, met name in Twente, neemt
deze vorm van arbeid hand over hand
toe. En vooral met de bedoeling die we
hier signaleren. Gezond denkende ar
beiders, ook wanneer zij een paar tien
tjes per week meer uitstekend kunnen
gebruiken, verbieden over het alge
meen eenvoudig hun echtgenoten deze
industriële loonarbeid. En men luistere
op vergaderingen van arbeiders om de
stemming hier rond dit vraagstuk te
peilen. „De vrouwen moeten de fa
briek uit" is een vrij algemeen gehoor
de opmerking. Want het gaat de mees
ten er alleen maar om om zich zaken
te kunnen permitteren, die ver uit gaan
boven de eisen van een redelijk, mense
lijk bestaan. In feite betekent het ver
waarlozing van man en kinderen en
een huishoudbudget, dat nodeloos wordt
belast, omdat moeder niet zelf voor tal
van dingen kan zorgen. De arbeid der
gehuwde vrouw op zulke overwegingen
moeten we afwijzen, omdat ze a) het
materialisme in de hand werkt en b)
destructieve invloed heeft op het gezin.
Een sterk voorbeeld is het volgende.
Een ambtenaar met een inkomen van
plus minus 14.000 gulden, een gezin van
vijf minderjarige kinderen, van wie de
jongste de lagere schoolleeftijd nog niet
heeft bereikt, geeft zijn echtgenote toe
stemming als onderwijzeres te gaan
werken. Zij verdient daarmee nog on
geveer 6000.-. Hier is beslist van eco
nomische noodzaak geen sprake. En nu
moge deze vrouw als een soort heldin
worden beschouwd, wij zijn zo vrij te
menen dat we hier moeten spreken van
een exces, dat afkeurenswaardig is.
De tweede reden is tegenover
gesteld aan de eerste n.l. armoe
de in het gezin. Hoewel het loon
peil over het algemeen vrij behoorlijk
is en de sociale voorzieningen zeer vele
noodsituaties in het gezin opvangen, kan
het toch voorkomen, dat een gezin zo
danig in de knel raakt, dat elke gul
den die moeder met een dag uit wer
ken gaan of die ze op een andere wijze
binnenbrengt practisch onmisbaar is.
Hier heeft men de neiging te gaan aar
zelen. Men zij met zulk een aarzeling
evenwel voorzichtig. Hoewel we het op
zeer hoge prijs stellen dat iemand in
een noodtoestand tracht zichzelf te hel
pen, mag deze waardering toch niet
misgroeien tot verdediging van een
maatschappelijke wantoestand. Het is
in onze westerse beschavingen meer
speciaal in Nederland nog altijd zo, dat
het loonstelsel uitgaat van de veronder
stelling, dat de man de kostwinner is
van het gezin en dat de vrouw de ver
zorgster is van het gezin. Indien nu dat
loon van die man onvoldoende is, dan
dient op de eerste plaats naar verbete
ring daarvan te worden gestreefd en
dan is de aanvullende arbeid van de
moeder en echtgenote maximaal te
zien als een tijdelijke noodoplossing.
Op de derde plaats kan het voorko
men en komt het voor, dat een gehuwde
vrouw zodanig onvoldoende werkzaam
heden in haar gezin vindt, dat zij met
haar vrije tijd geen raad weet. Hierbij
is te denken aan de kinderloze gezin
nen en de gezinnen met volwassen kin
deren. Gezien ons min of meer prici-
piële uitgangspunt spreekt het vanzelf,
dat in deze gevallen de omstandigheden
ons tot een ander standpunt nopen. We
bestreden niet het recht van de gehuwde
vrouw om te gaan werken en derhalve
hebben wij in zulke gevallen ook geen
bezwaar, al zou naar onze mening voor
keur moeten worden gegeven aan spe
cifiek vrouwelijke taken in de gemeen
schap.
Dit alles is natuurlijk een „mannen-
mening" en we kunnen ons voorstellen,
dat er vrouwen zijn, die hier heel an
ders over denken. Omdat de vraag ac
tueel is en actueler gaat worden door de
jongste beslissing van de Tweede Ka
mer, zouden we het wel op prijs stellen
hierover de meningen van onze lezeres
sen te mogen vernemen.
