Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | 28 oktober 1955 | pagina 7

is het meest waardevolle

team

„NIXON

lid van mijn

Vurig strijder voor de eenheid van

republikeinse partij

de

Noor der driehoek

Glinsterende

aan de herfstavondhemel

r

BOLLEN GAAN BINNENSHUIS WEER BLOEIEN

V

Het sterrenbeeld

Jroonpexj)-n!EMoejz

Eisenhower over de vice-president:

Zijn redevoeringen doen denken
aan advertentie-teksten

luisteren naar

F*-

Spiraalnevel op
V/2 miljoen
lichtjaren
afstand

J

Jti

VRIJDAG 28 OKTOBER 1955

PAGINA 9

w

Examens

Levensonderhoudkosten
in september gedaald

Stichter Velasquesfabriek
overleden

Oordeel Kamerleden

B.B. moet tot meer
realisme toevlucht
nemen

Wanneer komt de
Kampeerwet?

- irir lij li' iui> tbs tL(£> j qz ij j ir

Einde October omstreeks 20
uur prijkt hoog aan de zui
delijke hemel het bekende
vierkant van Pegasus, dat voor
vele sterrenvrienden ongetwijfeld
reeds een vertrouwde figuur is
geworden. Aan dit vierkant rijt
zich, te beginnen met de heldere
ster Sirrah in het linkerboven-
hoekpunt, een prachtig sterren-
snoer, dat uitloopt op Algenib, de
hoofdster van Perseus, die op het
aangegeven uur vrij hoog aan de
noordoostelijke hemel staat. De
eerste vier sterren van dit schone
snoer behoren tot Andromeda,

JLIcl m cc. !c

r-2-,

Jrac

oC

dochter van de Ethiopische koning
Cepheus en zijn gemalin Cassio
peia. De gehele figuratie Andro-
meda-Pegasusvierkant vertoont
veel overeenkomst met een reus
achtig slagershakmes. Het „mes"
is dan het bedoelde vierkant en
de „steel" Andromeda.

Om er goed mee om te gaan
moet men se een beetje
begrijpen

N oorderdriehoek

Spiraalnevel M33

Afstand

MARKTBERIGHTEN

Oud-president Harry S. Truman heeft in zijn me
moires het vice-presidentschap van de Verenigde
Staten betiteld als „de op een na hoogste eer die
iemand door het Amerikaanse volk bewezen kan wor
den". Maar de eerste vice-president van de V.S., John
Adams, dacht er anders over. Adams noemde zijn
ambt „het meest onbeduidende dat het menselijk ver
nuft ooit uitgevonden heeft". En het is dan ook een
feit dat tot 1953 de vice-president van Amerika nooit
een bijzonder grote rol gespeeld heeft. In het buiten
land placht men vroeger de naam van deze functiona
ris nauwelijks te kennen. Wie had bijvoorbeeld buiten
de V.S. vóór de dood van Roosevelt, ooit van Truman
gehoord, en wie kende hier de naam Barkley, de vice-
president gedurende Trumans bewind? Na de verkie
zing van Eisenhower is die situatie echter geheel an
ders geworden, want Eisenhower heeft de jeugdige
Richard Nixon in staat gesteld om als vice-president
een vooraanstaande plaats in te nemen. Herhaaldelijk
heeft hij Nixon bijeenkomsten van het kabinet en de
machtige Nationale Veiligheidsraad laten voorzitten,
indien hij zelf verhinderd was.

Eisenhower heeft Nixon „een groot leider" en „het"
meest waardevolle lid van mijn team" genoemd. Zou
Eisenhower zich weer candidaat stellen voor de Re
publikeinse partij dan zou hij Nixon ongetwijfeld op
nieuw als „running mate", dat wil zeggen als can
didaat voor het vice-presidentschap, kiezen. Beiden
zouden dan zeker terugkeren. Stelt Eisenhower zich
echter niet zelf beschikbaar voor de presidentsverkie
zingen van 1956, dan zou Nixon een der voornaamste
gegadigden zijn voor de Republikeinse candidatuur.
Nixon zou dan waarschijnlijk de wedloop naar het
Witte Huis niet halen, maar wat zou hen\ beletten om
de strijd in 1960, 1964, 1968 etc. opnieuw te wagen.
De kans is niet gering dat hij nog eens ooit de hoog
ste post in het land zal bekleden, want hij is momen
teel nog pas 42 jaar oud en hij heeft zich reeds een
bijzonder talentvol en ambitieus politicus getoond.

De vice-president van de Verenigde Staten, Bichard Nixon,
en diens echtgenote.

Richard Nixon, die in 1913 in èen
klein plaatsje dicht bij Los Angeles ge
boren werd, heeft ongelofelijk snel car
rière gemaakt. Op het einde van de
tweede wereldoorlog was hij nog een
volkomen onbekende figuur, maar in
1946 kreeg hij de kans om aan de ver
kiezingen voor het Huis van Afgevaar
digden mee te doen. Volkomen tegen
de verwachtingen in wist hij zijn De
mocratische rivaal te verslaan, en Ni-
xon ging naar Washington. In het Huis
van Afgevaardigden trok hij aanvanke
lijk weinig aandacht, maar nadat hij
jn 1948 met tegenzin zitting geno
men had in de Commissie voor On
Amerikaanse Activiteiten van het Huis,
werd hij spoedig een beroemd man.
Door toedoen van Nixon is immers in
dertijd de functionaris van het State
Uepartement Alger Hiss als een com
munistisch agent ontmaskerd. Als het
aan de reslp van de commissie gelegen
had zou aan de bezwarende getuigenis
sen van Whittaker Chambers geen
aandacht geschonken zijn. Door Ni-
xons volharding werd tenslotte de
zaak geheel uit de doeken gedaan.

In 1950 stelde Nixon zich candidaat
voor de Senaatsverkiezingen, en op
nieuw won hij het van zijn Democra
tische tegenstander. Het was gedurende
de campagne die aan deze verkiezingen
voorafging, dat Nixon zich vooral ont
popte als een zeer vurig Republikein
en een uitgesproken vijand van dere-
gering-Truman. Hij beschuldigde het
Democratische bewind van corruptie en
ondoelmatigheid en in het algemeen
was hij niet bepaald kieskeurig in zijn
aanvallen op de tegenpartij. Maar toen
in de zomer van 1952 op de Republi
keinse Conventie te Chicago Eisenho
wer een partner moest hebben, achtte
hij Nixon de meest geschikte figuur.
Enkele maanden later werden Eisen
hower en Nixon respectievelijk tot
president en vice-president gekozen.
Eisenhower heeft sinds zijn inaugura
tie in januari 1953 Nixon volslagen in
vertrouwen genomen en wel in zo grote
mate als nooit te voren een president
zijn vice-president in vertrouwen nam.
Bij alle belangrijke beraadslagingen
werd Nixon betrokken, en op bevel
van Eisenhower moest aan Nixon iedei
geheim staatsdocument ter inzage ge
geven worden. Kortom: de president
trachtte zijn eerste medewerker op te
leiden tot een volwaardig plaatsvervan
ger. Toen Truman in 1944 plotseling
Roosevelt opvolgde, moest hij op kor
te termijn van verscheidene belangrij
ke geheime plannen op de hoogte ge
bracht worden. Maar zou Nixon eens
klaps de plaats van Eisenhower moe
ten innemen, dan zou hij reeds tot in
de kleinste details geïnstrueerd zijn.
Nixon heeft zich steeds een heel loyaal
volgeling van Eisenhower getoond,
maar hij is veel meer een typische
Partij-man dan Eisenhower zelf. Het
helang van de partij komt bij hem op
de eerste plaats. Het bewaren van de
eenheid onder de Republikeinen is zijn
allergrootste zorg. Toen dan ook inder
tijd het optreden van McCarthy een
scheuring in de partij teweeg dreigde te
uren gen, stelde Nixon alles in het
V'erk om een verzoening te veroorza-
*en. Hij spande zich tot het uiterste in
een conflict tussen de president
fh de fanatieke senator uit Wisconsin
;e voorkomen, en in de beruchte con
troverse tussen McCarthy en de mi
nister voor het Leger, Stevens, trok
ny aanvankelijk partij voor eerstge
noemde. Ook wist hij te bewerken
?atde berisping door de Senaat, die
icCarthy tenslotte ten deel viel, niet
te hard aankwam.

Nixon heeft zich in de buitenland-
=e politiek min of meer een „inter
nationalist" getoond, hetgeen overigens
het (neer zo opmerkelijk is, sinds
zelf "VfP'ationisme" de laatste jaren
oij de Republikeinen vrijwel
aanhangers meer heeft. Op het
knoet.? .van de binnenlandse politiek
serva^ echter veelal hoogst con-
tionai??V?' orn niet te zeggen feac-
karett .denkbeelden. Een typische
buicze van Nixon is echter zijn

zich rarnheid en zijn capaciteit om
aan te passen.

ij.Inh ®cn zeer kritisch gesteld artikel
september-nummer van het
i»i„ jaanstaande Amerikaanse maand-
..Harper's Magazine" noemt de
RiS j politieke commentator

mi a' Rovere Nixon een politi-

hot „a werk gaat als een man uit
*t,„ vertentie-bedryf. Politiek is voor
i«7e»an ee.n Pr°dukt dat verkocht moet
?n* Vandaag het ene artikel, mor-
lo? u andere het ligt er maar
aan hoe de markt is. Doelend op Ni-
Ï??S 4 P°btieke uitlating inzake de
recente ontwikkelingen in Azië zegt Ro

vere dan: Hij verklaart zich nu eens
vóór en dan weer tegen interventie
met dezelfde gemoedsrust waarmee
een copy-writer yan een advertentie-»
bureau in zijn lofprijzingen desgewenst
van Camels op Chesterfields overscha
kelt. Rovere gaat zelfs zo ver door te be
weren dat Nixon zich eigenlijk niet
voor een bepaalde politiek interes
seert, hetgeen iets anders is dan zich
niet voor politiek interesseren. Nixon
is namelijk verzot op het politieke spel
en op de politieke strategie, waarin hij
meester is. Zo nodig kan hij een politiek
denkbeeld bijzonder effectief aan de
man brengen, en in het bewerken van
verzoeningen tussen politieke tegenstan
ders, alsmede in het overbruggen van
conflicten tussen groeperingen, heeft
hij zich bijzonder bedreven getoond.
Men heeft hem dan ook wel een „ex
traordinary fixer" genoemd. Merk
waardigerwijs wordt de naam Nixon in
Amerika nooit in verband gebracht met
een bepaald controversieel politiek
denkbeeld. In de vermaarde recente
discussies over „hard money" en „soft
money", over „Asia first" en „Asia
last", over protectionisme of anti-pro-
tectionisme, heeft Nixon zich niet dui
delijk aan een bepaalde kant geplaatst.
Hij heeft iets van een opportunist.

De schrijver in „Harper's" zegt dat
Nixons redevoeringen doen denken aan
advertentieteksten. Zijn verontwaardi
ging klinkt niet erg overtuigend en zijn
enthousiasme evenmin, en als een ken
merkend staaltje van Nixons manier
van uiten citeert Rovere dan een zin
uit een van diens toespraken: „And re
member folks, Eisenhower is a great
man. Folks, he is a great man, and
a vote for Eisenhower is a vote for
what is good for America."

Nixon is in Eisenhowers team van
grote zakenmensen de man met de
juridische vorming. Hij zou ongetwij
feld een groot advocaat zijn gewor
den, als hij niet in de politiek was
gegaan. Nu is hij een van Amerika's
meest belangrijke staatslieden. Een
man die vooral sedert Eisenhowers
ziekte in het middelpunt van de be
langstelling is komen te staan.
Misschien oordeelt Richard H. Rove
re in zijn artikel in „Harper's" wel
wat al te scherp over Nixon. Een
man die die ondefinieerbare eigen
schap heeft die hem bij talloze Ame
rikanen populair heeft gemaakt:

Charme. De jeugdige ondernemende,
succesvolle en ijverige Nixon is voor
vele leden van Amerika's „middle
class" de held van hun dromen.

In mei heeft Eisenhower op een
persconferentie verklaard: „Ik ben per
soonlijk van mening dat de vice-presi
dent van de Verenigde Staten geen
onbetekenende figuur behoort te zijn.
Ik vind dat hjj een bijzonder nuttige
taak moet vervullen. En de onze ver
vult die. Onze vice-president werkt
even hard als wie dan ook in de hele
regering."

Eisenhower is dermate bemind in
Amerika als nooit een president vóór
hem. Aan Eisenhowers woorden wordt
onmetelijk veel betekenis gehecht, en
de lof die de alom verafgode president
hem heeft toegezwaaid zou de onge
twijfeld nog lange carrière van Ri
chard Nixon aanzienlijk ten goede kun
nen komen.

AMSTERDAM, 27 oktober (G.U.).
Cand. Russisch: B. J. Meyer (Anna-
Paulowna). Cand. rechten: mej. F. M.
Verduyn en de heer J, C. de Boer
(Amsterdam); doet. pol. en sociale we
tenschappen (sectie A) L. M. A. Mas-
set (Amsterdam).

AMSTERDAM, 26 okt. (G.U.) Be
vorderd tot arts mej. A. M. A. Moll,
mej. C. M- Th. Blom (Amsterdam),
mej. J. J. Hoogervorst (IJmuiden) en
de heren Z. S. Stadt (Amsterdam) en
J. C. Huizenga (Alkmaar). Artsexamen
le gedeelte: mej. T. G. Mosselman, mej.
W M. Postma en de heren M. Sanders,
J J. Vroom en F. M. Harms (Amster
dam).

AMSTERDAM, 27 okt. (V.U.) Doc
toraal rechten: G. Heida, Katwijk: G.
P. Lugtenberg, Leeuwarden; cand. eco^
nomie: G. Nitimihardjo. Rotterdam.

's-GRAVENHAGE, 26 okt. Wiskun
de M.O kl: W. de Haan te Hoogeveen.

UTRECHT, 25 okt. Cand. wis- en
natuurk. (E): H. B. K Boom te Utrecht;
(F): mej. J. M. B. van Dam, Utrecht;
doet. scheikunde: A. M. van de Ven
(cum laude) Utrecht en N. Vertregt
Utrecht; doet. rechten: G. Spijkerboer.
Zevenaar

's-GRAVENHAGE, 26 okt. De pro
motie van de heer C. W. van Santen tot
doctor in de rechtsgeleerdheid aan de
Rijksuniversiteit te Leiden is cum laude
geschied.

LEIDEN, 27 okt. Cand. (C) wis- en
nat.: R. de Bruyn Ouboter, Leiden; (A):
H. van Berne, Leiden; Doctoraal wiskun
de: R. A. Wiggenraad, Den Haag; Doc
toraal natuurk. A. M. G. Delsing, Lei
den; Doet. Ned. recht: Th. J. Vondra-
cek te Den Haag.

Het CBS heeft thans prijsindexcijfers
van het levensonderhoud samengesteld
per 15 september 1955 op basis 1951
100. Het totaal-indexcijfer daalde ten
opzichte van 15 augustus 1955 van 106
naar 105, waarvan de oorzaken zowel
bij de groep voeding, als bij de niet-
voeding gelegen zijn.

Het indexcijfer voor de voeding liep
met 1 punt terug. Binnen deze groep
daalden de indices voor aardappelen,
en, in geringe mate, voor groenten. De
indexcijfers voor de subgroepen suiker,
koloniale waren, dranken en oliën en
vetten daalden beide met 3 punten -.in
de invloed van prijsverlagingen van sui
ker en chocoladerepen, en van margari
ne. De indexcijfers voor fruit en eie
ren ondergingen een stijging.

Bij de niet-voedingsmiddeien licp^ het

indexcijfer voor de groep „woning" op
ten gevolge van de huurverhoging per
1 september 1955 en van een prijsver
hoging van vaste brandstoffen (winter-
prijzen). Deze stijging werd afgezwakt
door prijsdalingen van woningtextiel en
huishoudelijk linnengoed.

Het indexcijfer voor de groep kleding
en schoeisel daalde ten gevolge van de
opheffing der omzetbelasting op Kle
ding. De opheffing der omzetbelasting
kwam in het indexcijfer niet volledig
tot haar recht, onder meer als gevolg
van de overgang van de zomer- naar
de winterkleding.

Een verhoging van de spoorwegtarie
ven deed voorts het indexcijfer voor de
sub-groep „verkeer" met 2 punten op
lopen.

De sterke daling, die het indexcijfer
voor de groep verzekeringen en belas
tingen onderging, was in overwegende
mate het gevolg van de tariefsverlaging
der loonbelasting per 1 september 1955.
Het interim-prijsindexcij'fcr van het ge-
zinsverbruik op basis 1949 100 daalde
in dezelfde periode met 2 punten, n.l.
van 129 naar 127.

Op 81-jarige leeftijd is overleden de
heer P. C. J. A. Dassen, stichter en jaren
lang directeur van de Velasques siga
renfabrieken te Meerveldhoven, Reuzel
en 's-Hertogenbosch. De heer Dassen
begon in 1905 een eigen fabriekje te
Meerveldhoven onder de naam sigaren
fabriek „St.-Antonius". In de loop van
de jaren groeide dit uit tot een groot,
modern bedrijf. Het merk „Velasques'
dateert van vlak na de eerste wereld
oorlog.

De heer Dassen was een noeste wer
ker, die zeer gezien was bij zijn perso
neel en zijn klanten. In 1946 trok hij
zich uit het aktieve zakenleven terug.
Het bedrijf staat na de oorlog onder de
leiding van de vier zoons van de heer
Dassen.

Vele vragen hebben de Tweede-Ka
merleden tot minister Beel gericht over
Bescherming Bevolking. Men acht het
hoog tfó, dat oefeningen worden gehou
den, waarbij de oorlogsveronderstelling
realistisch is opgesteld en rekening
moet worden gehouden met A- en H-
bomaanvallen. Men wil ook weten wel
ke vorderingen zijn gemaakt met de
bemanning van rijksmobiele colonnes
met dienstplichtig militair personeel
van de luchtmacht en zonodig met an
dere onderdelen van de krijgsmacht.
Voorts wordt geïnformeerd naar de
stand van zaken op het gebied van de
schuilgelegenheden, naar de voorlich
ting van het publiek en de samenwer
king met rode kruis en EHBO.

Men is er, aldus vele Kamerleden, nog
niet in geslaagd, ons volk voldoende te
overtuigen van de noodzaak zich aan
deze taak te geven. Bij grote oefeningen
dient de BB zich vooral op de realiteit
te baseren mede uit propagandistisch
oogpunt en b.v. geen water in de Maas
te Rotterdam te spuiten.

De Tweede Kamer wijst er in het
voorlopig verslag op de begroting van
Binnenlandse Zaken op, dat de indie
ning van een Kampeerwet niet langer
achterwege kan blijven. De wet zal aan
de lagere organen zóveel moeten over
laten, dat het zwaartepunt der rege
ling daar komt te liggen.

ZATERDAG BBC, light progr., 1500 en 247 m:

HILVERSUM I, 402 m. KRO: 7.00 12-30 ork.muz„ 12.45 pianospel, 13.15 ork.-

nieuws, 7.10 gram., 7.30 muz., 7.45 Mor- conc'- 1500 Uchte muz- 15-30 ork.conc..

gengebed, 8.00 nieuws, 8.15 gram 8.45 16.00 accordeonmuz., 16.25 ork.conc., 19.30

gram., 9.00 huisvrouw, 10.00 kleuters, lichte muz- 32-00 ork.conc., 23.15 gevar.

10.15 gram-, 11.00 zieken, 11.45 grammuz- 24-°° Uchte muz-

instr. tctltU12 j"zonnewözer™^00 nwf. NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK

13.20 Metropole-ork., 14.00 boek 14.10 339 m: 12.00 amus.muz-, 13.15 operette-

lichte muz., 14.20 Engelse les 14.40 gevar muz.. l4-0° Iichte muz- 15 00 Duitse volks-

muz., 15.15 kron. letteren en kunsten! liederen. 16.00 ork.conc., 17.00 lichte muz.,

15.55 gram., 16.00 Gregoriaanse zang, 18-00 amus.muz., 19.25 koorzang, 22.25

16.30 kinderen 17.00 lichte muz. 17.20 irk.conc., 22.50 dansmuz., 0.15 dansmuz.

jeugd, 18.00 gram., 18.15 journ. week- 1-00 lichte muz., 2.15 gevar. muz.

overz-, 18.25 gram., 18.30 pari. overz.,

18.40 gram., 18.45 regeringsuitz., 19.00
nieuws, 19.10 gram., 20.00 Lichtbaken,

20.20 act., 20.35 de gewone man. 20.40
gevar. progr,, 22.35 wij luiden de zondag
in, Avondgebed, 23.00 nieuws, 23.15 Espe
ranto, 23-25 dansmuz., 23.50 gram.

HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.33 gram.,

8.00 nieuws, 8-18 gram., 8.30 orgel, 8.55
vrouw, 9.00 gym. vrouw, 9.10 gram.

VPRO: 10.00 caus., 10.05 prot. pr. VARA:

10.20 continubedrijven, 11.30 cello en pia
no, 12.00 accord.ork. en solist, 12.33 gram.

13-00 nieuws, 13.20 topsongs v. oktober,

13.45 sportpraatje, 14.00 jeugd, 14.35 muz
caus., 14.50 boek, 15.05 Metropole-ork.,

15.35 caus., 15.50 omr.ork. en solist, 16.35

caus., 16.50 gram., 17.15 journ, 17.45 or-

gel, 18.00 nieuws, 18.20 gram., 19.00 artis- tuin. 17.15 Progr.overz. 20-00 Gev. progr.
tieke staalkaart. VPRO: 19.30 caus

VARA: 20.00 nieuws, 20.05 gevar. progr.. BELG. TELEVISIEPROGR Vlaamse
22.00 soc. comm.. 22.15 Weense muz.. Ujtz.: 17.00-18.00 V. d. jeugd. 19.00 Test-
22.40 hoorspel, 23.00 nieuws, 23.15 gram beeld. 19.15 Gram. 19.31 Openingsbeeld

FRANKRIJK, nat. programma. 347 m:
14.17 ork.conc., 16.55 gevar. muz., 20-00
lichte muz., 22.30 piano en viool.

BRUSSEL, 324 m: 13.15 Radio-Alma
nak, 15.00 Weens conc., 15.45 accordeon
muz., 16.15 accordeonmuz., 16.45 Eng-
les, 17.10 koorconc., 18.15 koorconc., 20.00
cabaret, 21.00 omr.ork. en sol.

484 m: 12.15 gevar. muz., 16.00 bel can
to, 17.30 jazzmuz.

ENGELAND, BBC, European Service.
Uitz. voor Nederland. 17.15-18.15 Nieuws,
feiten v. d. dag en Op de planken. (Op
224 en 49 m).

DUITSE TELEVISIEPROGRAMMA'S:
16.30 V. d. jeugd. 17.00 In de T.V.-dieren-

WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE.

19.31 Nieuws. 19.45 panorama, de week in
beeld. 20.15 Documentaire. 20.45 Gevar

AVRO: 20.15 Televizier. 20.30 Intern. Uit- muz_ 21.10 Filmprogr. 21.40 Nieuws,
vinders Tentoonstelling. 21.00-22.15 Gevar

progr.

ENGELAND. BBC, home service,
m: 12.00 dansmuz. 15.00 ork.conc.,
lichte muz., 19.30 gevar. muz.

BELG. TELEVISIEPROGR. Franse uitz.:
18.45 Testbeeld. 19.00 Nieuwe films. 19.30
330 Ber. 20.00 Act. 20.15 Nieuws. 20.40 „Le
17.00 Fantóme", spel. 22.40 Filmprogr. 23.10
Journ.

X

Anderen zien in deze combinatiefi
guur een „dubbelganger" van de Gro
te Beer, met dit verschil evenwel dat
de staart van de echte Grote Beer
naar beneden gebogen is en die van
zu'n „dubbelganger" naar boven.

Uit een en ander zal de lezer wel
begrepen hebben dat de beide sterren
beelden Andromeda en Pegasus zeer
nauw met elkander zijn verbonden. Hij
zal dan ook, uitgaande van het Pega-
susvierkant, het schitterende sterren-
snoer van Andromeda gemakkelijk kun-

Recht onder Alaniak, de laatste ster van het Andromeda-snoer, staat de Noor
derdriehoek, kortweg Driehoek genoemd. Deze typische „winkelhaak" prijkt
einde oktober omstreeks 20 uur hoog aan de zuidelijke hemel. M 33 spiraal
nevel, op een afstand van anderhalf miljoen lichtjaren.

J\ 7ergens hebben wij bij benadering kunnen
j Y achterhalen, hoeveel duizenden Nederlan-
J- ders deze maand bezig zijn met het binnen
oppotten van bollen. (Dat is dus een leemte in
onze statistiek). Volgens de eeuwige kringloop
der natuur krijgt men daar de neiging toe zo
ongeveer in de tijd, dat de kastanjes ritselend
van de bomen vallen. Buiten gaat alles voor een
tijdje dood. Maar we smokkelen het leven van
de natuur weer binnen in de hyacinten en nar
cissen, de tulpen en crocussen, die we binnens
kamers in bloei gaan forceren

Wanneer ts men daarmee begonnen? Een in
het vak vergrijsde bloemist meent zo ongeveer
in de twintiger jaren. Het zal in ieder geval wel
geweest zijn, toen de haast in het leven is ge
komen. En we geen geduld meer hadden om de
natuur op haar eigen bedachtzame wijze de din
gen hun gang te laten gaan. De veeleisendheid
van ons tijdperk dwingt dat forceren tot steeds
sterker prestaties. En zonder twijfel zal de
nieuwe atoom-wetenschap onze kinderen nog
wel meer verrassende dingen voorzetten wat iet
voortijdig doen bloeien van bollen betreft.

Het begon met de hyacint op glas. En die
is nog altijd populair zowel op een eenvoudige
jampot als vertroeteld in de nieuwste „groei-
doos" of gesteund door plastic voor het bewaren
van z'n evenwicht. Al kan men de hyacint even
goed trekken in potten of bakken met aarde
Maar dat zien ontstaan van het leven in die
vliezige dode bol, het zien uitkomen van de
witte worteltjes, die tenslotte als een lange sleep
de bol met een bloem een sierlijk evenwicht
geven, is altijd weer even fascinerend. Toch
is zo'n rechte eenling-bloem altijd maar stijfjes
en wat eenzaam. Een bak vol rose en blauwe
kruiige hyacinten in bloei is een veel levendiger
weelde, en dat de bloemen niet gelijk helemaal
uit zijn, verhoogt alleen maar het effect van na
tuurlijkheid.

Het lukt de dilettant namelijk nooit precies
om in een bak, laten we zeggen, vijf of zeven

hyacinten van verschillende kleur bijeen te po
ten, lekker toegestopt onder een laag even dikke
aarde, en die alle vijf of zeven gelijk in bloei
te krijgen. Want bollen, en ook geprepareerde
bollen zoals de meeste tegenwoordig zijn als
ze voor binnenhuiscultuur verkocht worden
Lebben hun eigen geheimzinnig leven.

En dat niet alleen. De omstandigheden van
temperatuur, vocht, licht in de spreekwoorde
lijke donkere kast zijn geen enkele maal hele-

mmiiiMiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiimiiiiiiinnimii

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii

maal hetzelfde. Daarom is het altijd een ver
rassing, hoe het nu weer zal gaan. Het mooist,
hebben wij ervaren, worden de bollen, die men
met pot en al in de tuin ingraaft en die moe
der aarde zelf mag uitbroeden. Maar niet ieder
een heeft een tuin. Binnen is er altijd het ge
vaar van de droge, te warme lucht.

oor de goede omgang met „trekbollen" geldl
eigenlijk precies hetzelfde als voor kamer
planten. Het geldt trouwens voor alle huis
genoten. Men moet van ze houden en ze begrij
pen. Anders maakt men altijd weer fouten. Dan
verdrogen de knoppen in de narcissen op grint,
die toch zo gemakkelijk zijn, en krijgt men een
bak vol louter groene sprieten. Of het groen trekt
veel te hoog op. De „paperwhites" met hun ver
rukkelijke geur zijn wel grotendeels Franse en
Italiaanse import, maar het is een verkeerde as

sociatie met hun warme land van herkomst als
men de bollen op grint en water, na een weekje
donkere kast om ze te laten wortelen (vóór ze
met dat plotselinge vocht aan hun voet haastje
rep je aan het groen beginnen), op een te warme
plek te zetten.

Bollen houden van kou. Kijk n.aar naar hun
herkomst. In de bergen van midden-Europa wor
den in het vroege voorjaar sneeuwvelden heel
plotseling narcissenvelden. En de vertederende
witte en lila crocusjes pluk je er met je voeten
in het drassige sneeuwwater-moeras naast een
nog nie weggesmolten vuile sneeuwklomp. En
de tulpen en hyacinten in de tuin, zegt de bloe
mist, die waren dit voorjaar prachtig met die
kou en de gure noordenwind. Het is niks met
ze als het zo lauw is in de vroege maanden van
het jaar. Ze houden van kou. Net als de chrysan
ten. Die zijn laat deze herfst. Die gedijen niet
in zo'n mooi, zacht najaar. Ze houden van een
stoere herfst

Men moet tenslotte hunneri meevoelen met een
plant en bijvoorbeeld ook begrijpendat een
hyacintenboldie binnen in het donker een vin
gerlengte groen heeft voortgebracht en die uit
zijn duister hol gehaald wordt, het niets prettig
vindt, om meteen in het volle licht te komen.
U kunt een coQuet hoedje kopen, om hem de
eerste dagen daartegen te beschermen. Maar
evengoed kan men eerst een schemerig plekje
zoeken voor de overgang.

Te oordelen naar wat men zo achter de ramen
ziet bij de vaderlandse burgerijzijn de narcis
en de hyacint ongeveer even populair. De gele
narcisjes ziet men niet veel. Ze zijn iets moei
lijker dan de witte. Maar het is de moeite waard
er eens mee te experimenteren, evenals met tul
pen. Binnencrocussen zijn er alleen maar in lila
en wit, niet in geel. Maar ze zijn niet zo makke
lijk binnen uit hun bol te lokken, evenmin als al
m dat andere lieve, kleine grut, scilia's en irissen,
die wat verfijnde, verzorgd moeten worden.

A. Bgl-

nen vinden. Nog: zij opgemerkt dat laat
ste ster van Andromeda, gamma, op
het einde van de „steel", de eigen
naam „ALAMAK" gekregen heeft en
de voorlaatste, bèta, die van MIRACH.

Recht onder de zoeven genoemde ster
Alamak vindt men op een heldere, ma-
neschjjnloze avond in de herfst een
vrjjwel rechthoekige driehoek, waarvan
de langste rechtshoekszijde de helft is
van de boogafstand tussen de sterren
bèta en gamma van Andromeda. De
kortste rechthoekszjjde is ongeveer een
derde van de langste, (zie de teke
ning) Deze driehoek draagt de naam
Noorderdriehoek, ter onderscheiding
van de Zuiderdriehoek. Meestal spreekt
men zonder meer van de Driehoek. De
Latijnse naam van het beeld is Trian
gulum borealis, kortweg: Triangulum.

De helderste stex van het beeld in
het rechthoekspunt gelegen, is bèta,
van de 3e grootte. Daarop volgen in
helderheid alpha (3.5 magnitude), in
de top, en gamma (4 magnituden), in
het overgebleven hoekpunt. Met hun
drieën markeren zij de scherp geteken
de „winkelhaak"., die hoog aan de
herfstavondhemel hangt, onder het
fonkelende sterrensnoer van Androme-
da. Een der kleine attributen van de
Grote Bouwmeester, die het ganse heel
al heeft gemaakt naar de regelen van
Zjjn ondoorgrondelijk meetkundig be
ken behoren tot onze allernaaste
stek.

Dit typische sterrenbeeld, dat door
zijn winkelhaakvorm onmiddellijk op
valt het schijnt wel alsof het met
passer en liniaal op de hemelbol is
geconstrueerd was reeds bij de Grie
ken bekend. Zij noemden het Deltoton
(vgl. Delta is driehoek).

De Driehoek, op zichzelf in astrono
misch opzicht in het geheel niet merk
waardig, is beroemd geworden door de
aanwezigheid van een met het blote
oog waarneembare spiraalnevel. Deze
nevel bevindt zich een weinig rechts
van de lijn die alpha van de Driehoek
verbindt met Mirach of bèta Andro
meda, en wel op ruim een derde van
de afstand, van alpha af gerekend. Op
een sterheldere avond in de herfst,
bij afwezigheid van de maan, ontdekt
men hier ter plaatse een zilverwazig
lichtvlekje, eenzaam op een donker he
melveld. Dit nietige vlekje, waaraan de
ouden blijkbaar geen aandacht hebben
geschonken, ontpopte zich een goede
honderd jaar geleden in de reuzente-
lescoop van Lord Rosse (Ierland) als
een spiraalvormige sterrengroepering
met een lichte, compacte kern. Het
onaanzienlijke schijnseltje bleek dus een
zelfstandige sterrenwereld te zijn even
als ons melkwegstelsel, met miljoenen
sterren, alle in reusachtige cirkelba-
nen wentelend om een gemeenschappe
lijk middelpunt. Deze spiraalnevel is
door de Franse „nevelzoeker" Messier
in zijn register ingeschreven onder het
nummer M33 (M Messier).

Op een moderne hemelfoto vertoont
de nevel zich als een centrale kern
met wijd-uitzwaaiende spiraalvormig
gewonden armen; het verloop van de
armen is te volgen tot dicht bij de kern.
De nevel heeft dus een „open" struc
tuur, in tegenstelling met de Andro-
medanevel, die vèel meer „gesloten"
is. Laatstgenoemde spiraalnevel, ge
nummerd M31, staat rechtsboven Mi
rach, vlak bij de zwakke ster nu van
Andromeda. Ook deze nevel is onder

gunstige omstandigheden met het blote
oog te zien: een sigaarvormige lichtvlek,
groter en scherper begrensd dan de
nevel in de Driehoek. Op de hemel-
foto's spreekt dit verschil wel heel
duidelijk. M33 is namelijk „rond" in
de kern, korrelig in de armen, wazig
en ietwat chaotisch; M31 daarentegen
is zeppelin-vormig, met een langwerpi
ge, ellipsvormige, egale kern, door ge
sloten armen omgeven. Twee spiraal
nevels dus van zeer verschillende struc
tuur. Het is hier de plaats niet op
de onderlinge verschillen nader in te
gaan. Slechts zij nog opgemerkt dat
de kern van de nevel in de Driehoek
aanmerkelijk kleiner is dan die van de
nevel in Andromeda. Het is dan ook
niet gewaagd te veronderstellen dat
de eerste nevel aanzienlijk minder ster
ren bevat dan de laatste. Naast ver
schil in structuur dus een verschil In
sterrental.

In één opzicht intussen stemmen de
beide spiraalnevels 'volgens de laatste
berekeningen, vrijwel met elkander
overeen:ze zijn nagenoeg even ver van
ons verwijderd, n.l. anderhalf miljoen
lichtjaren. Dit betekent dat het licht
van beide spiraalnevels 1.500.000 jaren
nodig heeft om de aarde te bereiken.
In die tijd heeft het een afstand afge
legd van 1.500.000 x 9.46 x miljoen x
miljoen km is bijna 142500000 biljoen
km bijna 142.5 triljoen km 94.935 mil
joen maal de afstandvan de aarde tot
de zon. Zulke astronomische getallen
zeggen ons al heen weinig, doordat zij
ons voorstellingsvermogen ver en ver
te boven gaan. en eenvoudige verge
lijking moge daarom een en ander ver-
aanschou welij ken.

Laten wij de aarde en de zon in onze
gedachten ineenkrimpen tot twee elec-
tron-kleine stofjes op een onderlinge af
stand van 1 millimeter, dan moeten
wij ons de spiraalnevels M33 en M31
denken op een afstand van 94935 mil
joen mm is 94935 km is bijna 95000
km d.i. bijna 2% maal de gemiddelde
afstand van de aarde tot de maan.

En dan te weten dat beide genoem
de spiraalnevels astronomisch gespro-
buren

VEEMARKT DELFT 27 okt. Aangevoerd
1187 stuks vee. Prijzen: slachtkoeien 1 475
—700, nucht. kalv. f 4048, biggen 30—
45, lopers f 55—100, dracht, zeugen 225
—325, magere varkens per kg lev. gew.
1.65—1.75.

KAASMARKT GOUDA 27 okt. Aange
voerd 179 partijen, eerste kwal. met rijks-
merk f 2.33—2.37, tweede kwal. f 2.28—2 32,
extra kwal. f 2.382.53.

EIERMARKT BARNEVELD 27 okt. Aan
voer 2.000.000 stuks (schatting). Handel
vlug. Prijzen: kippeëieren van f 18.75—
19.50, algem. prijs f 19.10 per 100 stuks,
kiloprijs f 3.06 (basis 62.5 gram), henr.e-
eieren f 13.7517.50, algemene prijs f 16.10
per 100 stuks, kiloprijs f 3.04 (basis 53 gr

EIERVEILIN G BARNEVELD-EDE - 27
okt. Weekaanvoer ca. 1.000.000. Handel vlug.
Prijzen eieren 45-50 gram 12.7114 53
50-60 gram f 15.05—18.24, 60-68 gr. f 18 53
—20.09.

PLUIMVEEMARKT BARNEVELD 27 okt
Aanvoer pl.m. 54.000 stuks. Handel in kip
pen vlug, in kuikens redelijk. Prijzen
slachtkippen f 2.00—2.10 per kg, witte kip
pen f 2.05—2.15 per kg, slachtkuikens alle
soorten f 2.40—2.65 per kg, kalkoenen f 3 40
—3.65 per kg, ganzen f 6.00—7.50 p. stuk,
hazen f 4.508.00 per stuk. patrijzen f 1.4Ó
3.00, fazanten: hennen 3.50, hanen f4.50
per stuk.

VARKENSMARKT BARNEVELD 27 okt

Aanvoer: 188 stuks. Handel matig. Prijzen
biggen f 43.00—58.00 per stuk. Drachtige
zeugen f 260—375 per stuk.

Regeringsveiling: buitenlandse tarwe.

27 okt. In de te Rotterdam gehou
den 13e regeringsveiling van de reste
rende buitenlandse tarwevoorraden van
het voedselvoorzieningsimportbureau
werden slechts verkocht 300 ton hard
winter no. 1 van f 25,85 tot f 25.75- 200
ton rode winter no. 2 voor f 23.25 en
550 ton zachte witte no. 2 voor f 26.00.
alles disponibel Rotterdam, 50 ton witte
no. 2 voor f 26.00 disponibel Amster
dam, alsmede 100 ton voor f 26.00
disponibel Hillegom en 50 ton Mani
toba no. 2 voor f 29.00 disponibel Rot
terdam. alles per 100 kg boordvrij

OLIE EN VETMARKT. R'dam, 26
okt. De olie- en vetmarkt is in de af
gelopen veertien dagen uiterst rustig
geweest. De prijzen fluctueerden slechts
weinig en per saldo is er bij het vorige
slot weinig veranderd.

De vraag was niet groot, maar dat
desondanks de prijzen zich konden
handhaven, geeft aanleiding om de
markttoestand „gezond" te noemen

Noordamerikaanse talken b.v. zijn
goed vooruit verkocht en het aanbod
uit de tweede hand is ook klein. Reuzel
was aanvankelijk zeer vast, met einde
lijk enige belangstelling van de zijde
der kopers voor dit artikel, maar daar
na zakte de prijs weer wat.

In Londen werden de noteringen door
de „Market Letter Committee" ander
maal verhoogd. Men rapporteert van
daar voortdurend goede vraag met wei
nig aanbod.

Voo de plantaardige produkten bleven
r prV.z.en ?oms dagenlang geheel op
het zelfde niveau. Heden worden liqui-
ae oliën, vooral Grondnotenolie, lager
aangeboden.

Tenslotte dient nog enige omzet in
bepaalde soorten vetzuren vermeld te
worden, ook al tot vrijwel onverander
de prijzen.

CACAOTERMIJNMARKT A'DAM 27 okt.
stemmingkalm. Omzet: 7 ton. Noterin-
?e":, ?ec- 2,32 2.63 ged. 2.62li (2.6444-
)a". 2.63—2.64 2.65(42.6614), mrt.

JïT •6S2-69), mei 2.67(i2.69 (2 69
2-70lull 2.68—2.70 (2.70—2.72), sept.

(2-U2.75). (Opgave firma Hes-

lenfeld).

MAÏSTERMIJNMARKT R'DAM 27 okt. -
Nov. 24.00 (23.62(4jan. 24.30 23.90). mrt.
24.35 (24.15). mei 24.32'/, (24.10).

KOFFIETERMIJNMARKT A'DAM - 27
okt. Stemming: kalm. Omzet: nihil. No
teringen: dec. 238239 (238238(4) mrt.
219(4—221(4 (220—221), mei 207'/,—208
(207(4—208), juli 200(4—202 (201—201(4).
sept. 196—196(4 (197—198).