WELKE IS DE BETEKENIS van de
ontdekking van het anti-proton?
Het probleem der ketterij
lèksht llitM
Sn
sÉl
Kan men
ziekten voorkomen?
Mogelijk een nieuw en veelbelovend startpunt
UITDAGING TOT SPECULATIES
OVER DE ANTI-MATERIE
-en moedgevend
woord
Een moderne vorm van een
oud verschijnsel
I
VOOR DE CARNEGIESTICHTING
Compromis tussen werkgevers en
werknemers in België
V-VtH'
H
5 doktoren
het misbruik van
laxeermiddelen
N.V. VERENIGDE
VERZEKERING
MAATSCHAPPIJEN
ZATERDAG 29 OKTOBER 1955
PAGINA 7
waarschuwen tegen
Loonsverhoging voor
landarbeiders?
COASTER IBIS
IN NOOD
Wens van de Tweede
Kamer
Verhoginig strafmaat
voor verkeersdelicten
VIJFDAAGSE WERKWEEK
Stakingen zijn thans afgelast
De pen wordt U door de fiscus
letterlijk in de hand geduwd:
noteer op Uw aangiftebiljet
voor Inkomstenbelasting
NU een aanmerkelijk hoger
bedrag aan aftrek voor premiën
gezins- en oudedagsverzorging
U mag n u gaan tot een
bedrag van f 3.600.-
Maliebaan 50, Utrecht
Hoe houdf men de lichaamsweerstand op
een redelijk peil? Door goede, maar matige
voeding en door het harden van het lichaam
tegen temperatuursverschillen
Wordt het „houtrijk
huis" een bouwsysteem?
Grote besparing aan
arbeidskracht
Benoeming
r.-k. Universiteit
A r till er ie - inrich tinge n
Ambtenarenpensioen
voor het personeel
Liturgische weekkalender
In het midden van de vorige week werd bekendge
maakt, dat in de Verenigde Staten, in het atoom
laboratorium van de universiteit van Californië, te
Berkeley, het eerste „anti-proton" of „negatieve proton"
is ontdekt.
Als om de betekenis van deze ontdekking te accen
tueren, had de Amerikaanse Commissie voor de Atoom
energie in verband daarmee gesproken over een „zeer
r'.ike ontdekking, welke het begin zou betekenen van
een nieuw tijdperk in het kernonderzoek".
Het gaat hier dus om een ontdekking, die om de
Woorden van de Nobelprijswinnaar dr. Ernest O'Law-
ïence te gebruiken „onvermijdelijk de vraag doet
opkomen, of de ontdekking van het anti-proton een
mijlpaal zal zijn op de weg naar een geheel nieuwe
reeks ontdekkingen."
Intussen kunnen onze lezers zich herinneren, dat wij
in de zomer van het jaar 1954 een artikel gewijd heb
ben aan een tweetal berichten, waarin gesproken werd
over het „invangen" van een anti-proton. Twee geleer
den, dr. Bruno Rossi, van de technische hogeschool te
Massachusetts in de Verenigde Staten, en later dr.
Marcel Schein, van het fysisch instituut van de univer
siteit van Chicago, hadden gemeend op aan kosmische
hoogtestraling blootgestelde fotografische platen het
spoor van zulk een mysterieus deeltje aan te treffen.
Dit doet de vraag rijzen naar de samenhang tussen
deze feiten en tevens naar de betekenis van de term,
„het eerste anti-proton".
Elke middelbare scholier weet tegen
woordig, dat de natuurkunde een atoom
beschouwt als bestaande uit een kern,
opgebouwd uit positief geladen proto
nen kernen van het atoom van het
ekynent waterstof en neutronen, zon
der elektrische lading, alsmede uit een
i,schil" van kleine, negatieve elektro
nen. Maar daar is nog niet alles mee
gezegd. Fr blijken namelijk ook nog
oen aantal andere deeltjes een rol op
het kleine atoomtoneel te spelen en
Wel deeltjes van de kern.
De kernfysica gaat van het principe
uit, dat massa en energie onderling el-
kaars plaats kunnen innemen. Wanneer
een atoomkern uiteenvalt, moet daarom
de massa van zijn brokstukken plus het
massa-equivalent van de vrijgekomen
energie gelijk zij aan de massa van
de oorspronkelijke atoomkern.
Dikwijls echter is dat niet het geval,
een geringe hoeveelheid massa blijkt
spoorloos verdwenen, als een sneeuw
vlok in het water van de zee. Om nu
hun vergelijkingen, waarmee zij het ge
beuren trachten te beschrijven, klop
pend te maken, hebben de kernfysici
zich somtijds trachten te redden, door
bet bestaan van een of ander nog onbe
kend deeltje aan te nemen. Zij „voor
spelden" dan het bestaan van zo'n nog
nooit waargenomen fundamenteel bouw
steentje van de atoomkern. En voor de
onderzoekers was dat dan een prikkel
om de ogen wagenwijd open te zetten
en te zien, of zij dat ,,spook"-deeltje
ook werkelijk op heterdaad konden be
trappen.
Zo voorspelde in 1930 de Britse na
tuurkundige Paul Dirac op theoretische
Aavertentte
Alg u geregeld laxeermiddelen slikt, ls er nu
Oen manier om er van af te komen. 83 van de 100
personen lukte het; u kunt het ook. En wel zo:
Drink In de loop van elke dag enkele glazen
water en bepaal een vastuurvooruwstoelgang.
Neem de le week elke avond twee Carter's Le-
vernilletles. 2e Week - elke avond één. 3e Week
- om de andere avond één. Daarna niets meer.
want Carter's Leverpilletjes stellen uw Inge
wanden tn staat weer op eigeD kracht t»
Werken, zonder laxeermiddelen.
Wanneer zorgen, vermoeidheid of te veel eten
het tempo van uw ingewanden tijdelijk vertra
gen, neem dan tijdelijk Carter's Leverpilletjes
cm u weer op gang te helpen. Zo raakt u uw ver-
«topping kwijt en vervalt u niet in de laxeer
middelen-gewoonte. Haal direct Carter's Le-
•erpilletjes. I MO per flacon. W
(Vervolg van pagina 1)
Wij zijn er inmiddels van overtuigd,
dat deze beslissingen door de diocesane
Raden van Overleg met pijn zijn geno
men. Het wil immers zeggen, dat zowel
kwantitatief als kwalitatief belangrijke
groepen uitgesloten blijven, dan wel
zichzelf uitsluiten van het als centraal
en algemeen bedoelde overleg tussen
alle katholieken van ons vaderland,
over vraagstukken, waarbij juist deze
groepen in vaak zo belangrijke mate
2ijn betrokken. De moeilijkheid is vaak
biet alleen, dat men de noodzaak van
standsorganisaties niet erkent, maar nog
vaker, dat men niet weet tot welke
*'ch te richten. We zijn van oordeel,
dat hier de standsorganisaties zelf mede
®ohuldig staan. Hoe onprettig, hoe min
meer kleinzielig het moge klinken,
*r zal reglementering moeten komen
voor het lidmaatschap, d.w.z. dat men
■amelijk nauwkeurig moet aangeven,
krachtens opleiding en maatschap-
P6lijke functie en andere punten van
^oordeling voor het lidmaatschap van
A11 bepaalde standsorganisatie in aan-
ei'king komen. Het blijft onze stellige
^®rtuiging, dat de organisatie van onze
tp^knemende middenstanders een ar-
Wlerig geval zal blijven en naar bo-
VQa als het ware hermetisch afgesloten
Zp Werkelijk mediale werkers, zolang
elke r beneden van oordeel blijft, dat
zjjn machinebankwerker, die baas in
die
da^af..lid moet zijn van de W. M., om-
0r n'j dient over te gaan naar een vak-
lidm1Satie> die het zogenaamde keuze-
We aat.scbaP v°°r K.A.B. of W.M. kent.
situar n uit vele gesprekken, dat deze
cf n-we mogen haar juist vinden
ondprT- vele officieren, journalisten,
W m. houdt' leraren' enz' buiten de
rie^aihiLevfnwel een andere catego-
maar ntettemir uiterst '-lein in aantal,
functie, die nn„Ze.er belangrijk om haar
leg blijft staan buiten het over-
tholieke hoogleraren ®.n 0nze ka"
lende universiteiten S ,de verschil-
Wel vindt men ze in T hogescholen,
katholieke leest geschoefdo llende op
Pelijke diensten maar in ,maatschap-
organisatorische overleg zoekT186"1^6
tevergeefs Wat is „f! ?°ekt men ze
Van de redenen? We kunnen hef0 ,daar"
gissen. We weten sWht het slechts
ontbreken van een tL S Zeker' dat het
van een voortdorfnTg8ld contact en
Alma Mater van tv overleg met de
geschool van TUbimcT6®™ en de ho~
dukfeVk Ven barte T h0pen' dat het
mgr Alfrink bem°edigend woord van
de van ri» °,VeL de wezenlijke waar-
Uit dn de .standsorganisaties mensen
®an het denk bl«vende groeperingen
daad zetten en.... tot de
«aad zal voeren.
di"e fueling wordt, en elke postbode,
m-,., kantoorknecht wordt, nu voortaan
gronden als boven aangegeven
het bestaan van anti-elektronen, die te
genhangers van de bekende negatie
ve elektronen zouden moeten zijn.
Dus deeltjes met een massa, even
groot als die van de elektronen, maar
met een tegengestelde, dus ditmaal po
sitieve, elektrische lading.
De kernfysica behoefde niet zo heel
lang te wachten, want in 1933 kwam dat
anti-elektron dat positief elektron
al voor de dag. De Amerikaan Ander
son ontdekte het. Hij kreeg het wel niet
te zien, maar het liet een spoor na in de
emulsie van een fotografische plaat.
Een spoor, waaruit viel af te leiden,
dat het alleen maar van zo'n positief
elektron afkomstig kon zijn.
Waaro.-i we het nooit eerder
ontdekt? Wel, het bleek, dat die po
sitronen, zoals ze genoemd werden,
geen lang leven beschoren was.
Botste het op een elektron, dan ge
beurde er iets -rampzaligs voor bei
de. Alle twee verdwenen zij spoor
loos, terwijl slechts een hoeveelheid
energie met het karakter van elek
tromagnetische straling als getuige
van de ramp achterbleef.
Er zijn méér van die „spookdeel
tjes voorspeld en gevonden. Zo ver
blijdde de Japanse atoomgeleerde Hide-
ki Yukawa de wereld met de voorspel
ling van het meson. En drie jaar later,
in 1938, kwam het zich inderdaad ook
melden.
De verschillende ontdekkingen had
den de kernfysici vertrouwd gemaakt
met de gedachte, dat Je deeltjes paars
gewijze positieve en negatieve
voorkwamen, en soms zelfs in triplet
ten positieve, negatieve en neutrale.
In 1928 al had Paul Dirac over een
spiegelbeeld van het proton een anti
proton of" negatief proton gespro
ken. Maar in een kwart eeuw tijds had
het zich nimmer op aarde laten zien.
Totdat in het voorjaa. 1954 het zich als
een bode uit het heelal meldde. Het de
monstreerde zich op een fotografische
plaat, die op grote hoogte aan de pri
maire kosmische straling was blootge
steld!
Dat maakte de zaak nog interessan
ter. Zou het ooit hier op aarde bij een
keruproces worden aangetroffen? Dan
zou daarmee een merkwaardig triplet
zijn voltooiing hebben gevonden: het
drietal (positief) proton, (even groot,
maar neutraal) neutron en tenslotte het
(negatieve) anti-proton of negatron.
Het recente bericht is het antwoord
op deze vraag, een bevestigend ant
woord. Het anti-proton gevonden.
Men dankt het anti-proton aan een
machtig apparaat, een deeltjesversnel-
lingsmachine, de Bevatron te Berke
ley. Het is op het ogenblik de grootste
versnellingsmachine ter wereld, en een
van de .redenen, waarom zij gebouwd
werd, was juist de opsporing van het
anti-proton.
De kernfysici Interesseren zich in ho
ge mate voor dergelijke gigantische ver
snellingsmachines, en terecht. Want
het anti-proton manifesteert zich slechts
bij zeer hoge energieën een andere
uitdrukking voor zeer hoge snelheden
van de deeltjes, energieën van de
orde van 5 5 6 „bev's". De naam „bev"
is gevormd uit de beginletters van de
woorden „billion electron volts" en het
is een eenheid van energie, gelijk aan
een miljard (in het Amerikaans billion)
elektron volt.
Tot op het ogenblik van het in gebruik
stellen van de Bevatron was er geen
enkele andere deeltjesversneller ter we
reld, die zulke hoge energieën aan de
deeltjes kon meegeven.
Dat kon het klassieke cyclotron niet,
maar ook het '.ekende cosmotron te
Brookhaven (V.S.), van 2.300 miljoen
elektron volt niet en de Engelse machi
ne van 4.000 miljoen elektronvolt al
evenmin. Maar in de toekomst zullen
ook het te Genève ten behoeve van het
Europese kernfysisch onderzoek te bou
wen machtige proton-synchrotron van
6000 miljoen elektron volts en de door
de Russische geleerde Vladimir I. Vek-
sler op de atoomconferentie aangekon
digde geweldige Russische machine van
10 miljard elektron volt, die bijna ge
reed is, het kunnen.
Hoe heeft het team van geleerden,
Owen Chamberlain, Emilio Segre,
Clyde Wiegand, Thomas Ypsilantis,
Herbert Steiner en Edward Lofgren,
dat te Berkeley onder leiding van dr
Ernest Q. Lawrence gewerkt heeft,"
het anti-proton eindelijk ontdekt?
Met behulp van de Bevatron heeft
men protonen waterstofkernen een
ontzaglijke race door de machine laten
maken, tot hun energie een waarde van
6,2 miljard elektron volt berei. had,
de hoogste energie, ooit door de mens
aan een elementair deeltje medege
deeld. Daarna heeft nen ze in de Be
vatron op atoomkernen van koper laten
botsen. Die atoomkernen bevatt zelf
negen en twintig protonen en vier en
dertig tot zes en dertig neutronen. Wan
neer nu een zo energierijk proton, dat
kwam aanstormen met een ontzaglijk
grote snelheid, tegen een neutron uit
de kern van eer. koperatoom aanbotste,
verdween er ongeveer twee miljard
elektron volt energie en kwamen er
materiële deeltjes te voorschh'n.
Behalve de oorspronkelijke deeltjes
proton en neutron werden er een
groep volkomen nieuwe zware partikel
tjes waargenomen, alsmede een proton
en een anti-protv Het anti-proton
bleek stabiel te zijn in een vacuum,
het valt niet spontaan uiteen. Maar
wanneer het op een proton botst, dan
ontstaat uit beide mesonen, die een
uiterst korte levensduur bezitten, en
dan in het niet verdwijnen.
Waarin is nu de grote betekenis
van de ontdekking van het anti
proton gelegen?
Deze is tweeledig.
Op de eerste plaats is zij een uit
daging voor de geleerden om zich bezig
te houden met een speculatieve, maar
zeer intrigerende gedachte-conceptie:
die van de inverse materie of anti-ma
terie.
Lees nog eens na, wat boven over het
atoom het „aardse" atoom zoals wij
dat kennen gezegd is. Dan is er een
geheel i ndere atoomsoort denkbaar,
precies het tegengestelde van de be
staande. Een atoom, waarvan de kern
is opgebouwd uit anti-protonen nega
tieve protonen dus en neutronen, met
een „schil" van positronen positieve
elektronen. Alle elementen daarvan be
staan dus. Dit soort materie is ons op
aarde onbekend. Het is er ook, zo zon
der meer, onbestaanbaar, aangezien
protonen en anti-protonen, en elektro
nen en positronen verdwjjner als zjj
op elkaar stoten. Maar gezien het feit,
da' de aanwezigheid van het anti-pro-
ton in de kosmische straling geconsta
teerd is, achten sommige geleerden de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat er ver
weg in het heelal werelden uit deze
inverse materie zouden kunnen zijn op
gebouwd. Zelfs dan echter oehoeft dit
voor onze wereld nog geen gevaar te
betekenen.
Maar hoe dan ook, ongetwijfeld
zal de ontdekking van het proton
grote mogelijkheden bieden tot uit
breiding en verdieping van ons in
zicht in de bouw der materie. Daar
is evenwel nog niet alles mee ge
zegd. Want onze tijd vraagt nu een-
maal graag naar practisch nut, naar
practische toepassingen?
Zijn die er? Valt er met het anti
proton iets aan te vangen? Zij zijn
er nog niet. Er valt nog niets mee
aan te vangen. Maar toch toch
hebben de kernfysici ook in dit op
zicht gesproken van een hoogst be
langrijke ontdekking en van een
nieuwe aera.
Wat voorbarig? Neen, want het is
goed zich aan het verleden te spiege
len. In 1932 had een ontdekking plaats,
die wij in dit verband met de jongste
ontdekking zouden kunnen vergelijken.
Het was die van het neutron. Ook in
1932 wist men toen voorlopig niet veel
meer te doen, dan over te gaan tot de
orde van de dag. Van de betekenis en
de grote waarde \an het neutron in de
praktijk had men in die tijd niet het
flauwste vermoeden. Maar vandaag de
dag weten wjj allen, welk een grote rol
de neutronen spelen bij de practische
toepassing van het vrijmaken van kern
energie.
De ontdekking van het anti-proton
is mogelijk ook zulk een nieuw en veel
belovend startpunt. En wij zullen moe
ten afwachten, wat het de mens, die er
op uit is om de krachten der natuur te
beheersen en er profijt van te trekken,
zal opleveren.
Mr. H. C. M. EDELMAN.
(Van onze Haagse redactie)
Als het college vei. rijksbemidde
laars daarvoor toestemming verleent,
zullen in het seizoen 195556 alle
landarbeiders een tussentijdse loons
verhoging genieten. Dat wil dus
zeggen een loonsverhoging, die bui
ten een algemene loonronde of een
andere algemene wijziging van de
loonrichtlijnen valt.
Een commissie van het Landbouw
schap had namelijk reeds geconstateerd,
dat de landbouwlonen in vergelijking
met de andere lonen een achterstand
vertonen van 4—4V4 cent per uur.
Onderhandelingen hebben er toe ge
leid. dat er een voorstel is ingediend,
om de lonen van de losse arbeiders
m 314 cent en die van de vaste ar-
beiderse met 5 cent per uur te verho
gen.
Men heeft aan deze toezeggingen nog
het voorbehoud verbonden, dat zij
niet verwezenlijkt zul.en worden, alvo
rens de minister van Landbouw er in
toegestemd heeft, dat deze hogere loon
kosten ook in de garantieprijzen van
b.v. suiker en melk mogen worden
doorberekend. Men zal zich herinneren,
dat een dergelijke doorberekening ook
na de welvaartsloonronde van oktober
1954 toegestaan is. De minister heeft
meermalen toegezegd, dat dit ook m
de toekomst voor goedgekeurde lonen
het geval zal zijn.
Hiermee is echter nog niet gezegd,
dat een dergelijke doorberekening ook
a priori vaststaat wanneer de loonsver
hogingen de goedkeuring van het col
lege van rijksbemiddelaars gekregen
hebben. Het Landbouwschap schijnt het
zekere voor het onzekere te willen ne
men. Mede in verband met de nood
zaak tot beperking van de overheids
uitgaven staat het landbouwbeleid mo-
i .enteel in het middelpunt van de be
langstelling.
De Nederlandse coaster Ibis, een vaar
tuig van 175 brt., donderdag uit Vlissin-
gen .„vertrokken, is vrijdagmiddag in
moeilijkheden komen te verkeren op 20
mijl ten westen van Den Helder. Om 10
NL.T611 over half 4 werden de eerste
lichtkogels, die van het schip, dat geen
radio-telegrafisch contact kon leggen,
vermoedelijk omdat de zender defect
was, opgemerkt. Van Valkenburg steeg
een vliegtuig op, terwijl uit IJmuiden de
sleepboot Hector en uit Den Helder de
reddingsboot Prins Hendrik uitvoeren.
De sleepboot Holland van de rederij
Doek sen op Terschelling probeerde ra-
aio-telegrafisch contact te krijgen, doch
had daarbij geen succes.
De Duitse kustvaarder Alice, die op
weg was naar Hamburg, kwam het
eerste bij de Ibis aan en nam het schip
op sleeptouw om het naar Delfzijl te
brengen. Daar de Alice geen speciale
sleeptrossen aan boord heeft, bleef de
sleepboot Hector in de buurt om direct
te hulp te kunnen komen, als dat nodig
mocht blijken. De Ibis is eigendom van
een Arnhemse rederij, die het in beheer
heeft gegeven bij de firma Holscher te
Rotterdam.
(Van onze Haagse redactie)
In het voorlopig verslag van de Twee
de Kamer over de begroting van Justi
tie spreken veie leden het als hun me
ning uit, dat verhoging van de straf
maat voor verkeersdelicten een belang
rijke bijdrage kan leveren in het stre
ven naar verkeersveiligheid.
Andere leden daarentegen wijzen er
op, dat de maximumstraffen voor ver-
keersmisdrijven reeds hoger zijn dan die
op overeenkomstige delicten. Bij een
verdere verhoging vrezen zij voor het
ontstaan nan een wanverhouding.
Ook een betere regeling ter bestrij
ding van het drankmisbruik komt vele
leden gewenst voor. Men zou bijv. gaar
ne zien, dat de minister de mogelijkheid
onderzocht tot uitsluiting van de ver
plichting van de verzekeraar tot vergoe
ding van eigen schade aan hen, die on
der invloed van alcohol brokken maken.
Overigens helper alle strafbepalingen
slechts in beperkte mate, indien een
scherp politietoezicht ontbreekt. Daar
op dringen tal var leden aan.
n zijn prachtige boek: „Christendom
en Kerk in onze tijd" behandelt
prof. dr. K. Rahner S.J. een thema,
dat om zijn actualiteit onze volle aan
dacht verdient, te meer daar het te
vens het wezen der Kerk raakt, dat
momenteel gezien wordt als het voor
naamste onderwerp van het godsdienst
gesprek. Wij bedoelen de z.g. „crypto-
ketterijen", d.w.z. bedekte, verborgen
ketterijen, die zich dus niet als zodanig
voordoen, maar toch wel degelijk in
strijd zijn met de leer van de Kerk.
Om zijn onderwerp in te leiden begint
Rahner met de uitspraak van Sint Pau-
lus, dat er afscheidingen ketterijen
moeten voorkomen. En daaronder
wordt dan verstaan de verandering van
het door de Kerk verkondigde Woord
van God in een menselijke dwaling door
een Christen, die zijn eigen smaak en
eigen inzicht tot maatstaf maakt van
het Woord Gods, die het woord van
In hei Vredespaleis te Den Haag werd vrijdagmiddag door de ambassadeur van
Pakistan, Begum Liaquat Ali Khan, namens haar regering een schilderij
aangeboden aan de Carnegie Stichting. Tijdens de overdracht, v. I. n. r.:
Mr. J M. A. Luns, Begum Liaquat Ali Khan en de voorzitter van de Carnegie
Stichting, mr. S. J. R. de Monchy
(Van onze Belgische correspondent)
BRUSSEL, hedenmorgen
Premier Van Acker is er in geslaagd
na moeizame onderhandelingen een
compromis tot stand te brengen tussen
de werkgevers en de vakbonden over
de vermindering van de arbeidsduur.
Advertentie
Tt»lt
Laat daarbij de V.V.M, U voorrekenen hoc U, in
Uw speciale geval, het meest van de U geboden
verruiming kunt profiteren. De fiscus heeft het
belastingtarief verlaagd. U hebt het in Uw hand, reeds
dit jaar een verdergaande verlaging tot stand te brengen.
Vraag ons geheel vrijblijvend uitvoerige inlichtingen of
toezending van een speciale folder.
W'j bezoeken U slechts
of> Uw uitnodiging.
(Van onze medische medewerker)
Behalve de ziekten
die de mens als
individu niet kan
vermijden, die hem
treffen zonder dat hij
er hoegenaamd enige
invloed op uit kan oe
fenen, zijn er ook ziek
ten, die een mens zich
zelf of anderen!
min of meer bewust
kan aandoen. Van de
eerste categorie bij
voorbeeld: de meeste vormen van kan
ker en hartgebreken, sommige ontste
kingen (blindedarmontsteking) ver
schillende bloedziekten enz. Het aan
tal ziekten en doodsoorzaken van de
tweede categorie is veel groter dan
u mis: .hien wel zoudt denken en al
ligt voor een groot aantal ziekten de
waarheid in het midden, dit wil zeg
gen dat de mens de omstandigheden
slechts voor een deel in de hand heeft,
past hier voor velen onzer toch enige
bezinning. Er zijn voorbeelden te over.
Wij doen een willekeurige greep:
koolmonoxydevergiftiging, verschil
lende andere soorten van vergiftiging
(ook door het ongecontroleerd en veel
vuldig gebruik van geneesmiddelen),
alcoholisme, overvoeding (met alle ge
volgen van dien), kouvatten (door te
weinig of te veel kleding), longkan
ker, (verkeers)ongelukken en tenslotte
de belangrijke groep van geestelijke
afwijkingen. Op geestelijk gebied
geldt nog veel sterker dat voorkomen
veelal heel wat eenvoudiger is dan ge
nezen. De geestelijke gezondheidszorg
vraagt ons aller aandacht.
Over koolmonoxydevergiftiging en
overvoeding hebv-m wij het nog on
langs gehad. Vandaag iets over de
mogelijkheden om kouvatten te voor
komen.
Verkoudheid is een onschuldige
aandoening, die echter jaarlijks dui
zenden mensen een paar vervelende
dagen bezorgt en niet zelden wordt
gevolgd door ernstiger complicaties
o.a. keel- en oorontstekingen, bronchi
tis en longontsteking.
Er zijn veel meer mensen verkou
den en vaker verkouden dan no
dig is. De waarschuwing wees op uw
hoede voor tocht en andere oorzaken
waardoor grote en snelle afkoeling kan
optreden, is bekend genoeg. Waar
schijnlijk even bekend, maar minder
geliefd is het advies het lichaam te
harden. De ervaring leert, dat de be
woners van huizen met centrale ver
weest, dat wij in de laatste oorlog veel
minder door verkoudheid zijn geplaagd
De geleerden geven hiervoor twee ver
klaringen: 1. de geringere hoeveel
heden voedsel en 2. het gebrek aan
brandstof en kleding, waardoor de
mensen meer gehard werden. Het mo
ge op het eerste gezicht erg wonder
lijk lijken maar de feiten zijn niet an
ders.
warming veel vaker verkouden zijn
dan mensen, die maar één verwarmde
kamer in hun huis hebben. Elke keer
bü het verlaten van de warme kamer
krijgt het lichaam een schokje en moet
de huid zich even inspannen om aan
het dreigende warmteverlies het hoofd
te bieden. Op den duur krijgt de huid
hierin als het ware routine en handig
heid.
In een huis waar alle kamers, de
keuken en de gang ongeveer éven
warm zijn (en bovendien vaak iets te
warm) zal deze belangrijke functie van
de huid ge.eidelijk aan achteruit gaan
met als gevolg een minder goede aan
passing van de huid aan tempera
tuurswisselingen. Hierdoor ontstaat
weer een verhoogde vatbaarheid, want
als het lichaam nu onverhoeds in een
koudere omgeving komt, kan de huid
niet meer zo snel reageren, het li
chaam koelt Iets af en het verkoud-
heidsvirus of een van zijn kwaadaar
dige collega's krijgt grotere kans om
het nu kwetsbare lichaam aan te grij
pen.
Merkwaardig en zeer leerzaam is
in dit verband de waarneming ge-
et zal u nu niet moeilijk meer
vallen om te bedenken op wel
ke wjjze men de lichaamsweer
stand op een redelijk peil kan houden
of brengen. Essentieel is blijkbaar:
goede, maar matige voeding en het
lichaam harden tegen temperatuurs
verschillen. Dit bereikt men door
doeltreffende kleding natuurlijk niet te
weinig maar ook niet te veel; als u
zichzelf in oktober al verwent met
dikke woften truien, dassen en zware
w'nterjasscn zult u in december eeu
gemakkelijk slachtoffer zijn van "ver
koudheid en griep. Zwemmen is ook
een uitstekende methode om het li
chaam te harden en wie niet in de
gelegenheid is om deze voortreffelijke
sport zomer en winter te beoefe
nen, kan heel goed volstaan met zich
's morgens en liefst ook 's avonds uit
gebreid te wassen met koud water. U
zult een'- zien hoe gei kkelijk u hier
aan went en hoe goed het u zal be
vallen. Laat vooral ook uw kinderen
hiermee beginnen, want jong geleerd
is oud gedaan. St.
Het zaterdag in de vroege ochtenduren
bekend gemaakte protocol stipuleert,
dat beide partijen in principe akkoord
gaan over het invoeren van een werk
week van 45 uren, verdeeld over vijf
dagen. De verwerkelijking van dit
principe wordt echter afhankelijk ge
steld van de moeilijkheden, die het in
de verschillende industrieën kan ople
veren. Als er in de paritaire commis
sies geen overeenstemming bereikt
wordt, zal een comité van deskundigen
het probleem bestuderen en hun be
sluiten aan de centrale paritaire com
missie voorleggen.
Over de datum, waarop men in de
steenkoolmijnen met d vijfdagenweek
wil beginnen, werd nog geen definitie
ve beslissing getroffen. Voor de staal-
nijverheid is deze datum vastgesteld
op 1 februari 1956. In de stikstofnijver
heid, waar de arbeiders sedert zes we
ken in staking zijn, wordt de werkweek
onmiddellijk tot 46V4 uur verkort en
zil men met ingang van 1 februari de
vijfdagenweek invoeren. Voor de in-
t .strie der nonferro-metalen is deze
datum 1 december 1955. In de banksec
tor zal men vanaf volgende maandag
beginnen met de studie van de toepas
singsmodaliteiten.
De regering heeft er zich toe ver
bonden het probleem voor te leggen aan
de internationale instanties, die hier
voor in aanmerking komen, opdat ter
zake eventueel passende gemeenschap
pelijke maatregelen zouden worden ge
troffen. De vakbonden hebben toege
zegd de stakingen, die op 2 november
moesten beginnen, af te gelasten. Eind
mei van het volgend jaar zal de rege
ring een nieuwe conferentie van pa
troons en vakbonden bijeenroepen, om
de situatie te onderzoeken.
Het Houtvoorlichtingsinstituut hoopt
te bereiken, dat, als de proefbouw van
het type houtrijke huis hiertoe aanlei
ding geeft, deze bouwwijze als een
bouwsysteem zal worden afgekondigd.
Als daarbij blijkt, dat voldoende be
zuiniging aan arbeidskrachten op de
bouwplaats zal worden verkregen, hoopt
men, dat dienovereenkomstig facilitei
ten zullen worden verkregen, die een
ruime toepassing mogelijk zullen ma
ken, aldus een mededeling, welke vrij
dagmiddag tijdens de „Houtdag 1955
in het Rotterdamse Bouwcentrum ge
geven, werd gedaan. Minister Witte had
's morgens in zijn rede reeds gezegd,
dat hij het ontwerp voor het houtrijke
huis met vreugde begroette, niet, om
dat dit ontwerp „het" plan voor de
oplossing van het woningprobleem is,
maar omdat dit één van de mogelijk
heden is, uit de moeilijkheden te ge
raken Wellicht, aldus de minister, kun
nen uit het eerste project verdere typen
en varianten worden afgeleid.
In de middagvergadering werd voorts
over dit nieuwe type huis nog mede
gedeeld, dat de bouw hiervan een ar
beidsbesparing op de bouwplaats zelf
van 40 a 50 pet. oplevert. Als de
houtrijke huizen in serie worden ge
bouwd, bü een normaal bouwtempo, zal
de bouwtijd hiervan ongeveer enkele
weken vergen. In het nieuwe type wordt
16 5 17 kubieke meter hout per woning
verwerkt tegen 7 a 8 kubieke meter in
een normaal bakstenen huis.
Het bestuur der Sint Radboudstichting
heeft prof. A. W. Mulock Houwer te
Bussum voor de duur van het studie
jaar 1955-1956 belast met het onderwijs
in de oogheelkunde aan de faculteit dér
geneeskunde van de r.-k. Universiteit
te Nijmegen.
God aanpast aan zichzelf in plaats van
omgëkeerd en die aldus zijn eigen
Christendom stelt tegenover dat van de
Kerk. Het „moeten" voorkomen van
dergelüke ketterijen, zoals Sint Paulus
ze bedoelt, hangt zowel samen met de
zondige vrijheid van de mens als met
de algemene situatie, waarin de wereld
sinds de zondeval verkeert tengevolge
waarvan „schuld, nood en vertwijfe
ling het leven van de mens en de ge
schiedenis van het Rijk Gods zullen be
geleiden tot aan het einde der tijden".
Rahner voegt daaraan toe dat er dus
ketterijen „moeten" zijn, omdat ze meer
zijn dan alleen maar het gevolg van een
willekeurige vrüheid, omdat ze tot die
duistere zaken behoren die moeten zijn,
opdat geen mens en dus ook geen men
selijke waarheid zich voor God zou kun
nen beroemen. Dit alles hangt natuur
lijk samen met het mysterie van het
leven, waarin het kwaad een voor ons
verstand, onbegrijpelijke rol speelt, zodat,
óók van dit gezichtspunt uit gezien, het
geloof en het vertrouwen op Gods liefde
en wijsheid de enig-juiste houding van
de mens bepaalt.
De vraag is nu. waar wij in de mo
derne tijd bedoelde ketterijen vinden.
Enerzijds kunnen wij zeggen, dat de we
reld in onze dagen boordevol is van
1 dwalingen, die in strijd zijn met de
j waarheid van God, pers, radio, film, het
hele openbare leven, de hele atmosfeer,
j waarin wii leven, verkondigt opvattin-
I gen en theorieën, die lijnrecht tegen de
wet van God en de leer van de Kerk
j ingaan. Dat is een door ieder gemak-
i kelijk te controleren feit. Maar dan
I moet er ook direct aan worden toege-
j voegd, dat deze dwalingen zich hele
maal niet aanbieden als de christelijke
waarheid, als de verklaring van Gods
Openbaring.
Zulke dwalingen worden hier echter
niet bedoeld. Die opvattingen en me
ningen staan buiten het Christen
dom en de Kerk.
Wat Rahner in zijn uiteenzetting
op het oog heeft zijn de „kette
rijen" binnen de Kerk. Het
gaat erom vast te stellen of die be
staan en in welke vorm. Dus of er nu
nog meningen worden verkondigd en
hoe, die in strijd zijn met de openbaring.
Voorop dient dan te worden gezegd,
dat de Christen feitelijk nog nooit zo
volkomen duidelijk heeft kunnen uit
maken, waar de boodschap van Chris
tus en van diens Kerk wordt gepredikt
dan in de moderne tijd, waarin de
Kerk, vooral en definitief in het Vati
caans Concilie, op scherpe en defini
tieve wijze uitsluitsel heeft gegeven over
op dit leergezag en de wijze waar
op dit leergezag functioneert. Met an
dere woorden: de Stoel van Rome is
de beslissende instantie, die uitmaakt,
wat de juiste verklaring van Gods open
baring is én wat niet. Bovendien is het
Kerkelijk leergezag uiterst waakzaam,
zodat een eventuele, verkeerde opvat
ting onmiddellijk wordt gesignaleerd en
veroordeeld.
Wjj mogen daarbij verder niet ver
geten, dat de onfeilbaarheid van het
Kerkelijk leergezag zelf ook tot het ge
loof behoort, zodat iemand, die een me
ning voorstaat, afwijkend van de offi
ciële leer, zich niet alleen door die dwa
lende opvatting, maar ook door het feit,
dat hij dit gezag zelf naast zich
neer legt, buiten de Kerk plaatst. Het
is dus onmogelijk in deze tijd een dwa
ling aan te hangen en tegelü'k te den
ken, dat men dit veilig kan doen bin
nen de Kerk, omdat, zoals gezegd, het
leergezag hit het Woord van de Paus
spreekt en als zodanig een geloofspunt
vormt.
Men kan derhalve in zekere zin zeg
gen, dat er nu eigenlijk geen kettterijen
in de Kerk meer zijn. De Kerk brand
merkt dergelijke opvattingen immers di
rect als strijdig met de Openbaring en te
vens behoren het geloof en de onder
werping aan het Kerkelijk leergezag
zelf tot een zuiver en volkomen lid-zijn
van de Kerk, zodat overal, waar de
ware Kerk is, geen „ketterijen" tege
lijkertijd aanwezig kunnen zijn.
En toch moet men zeggen, dat er
ook binnen de Kerk ketterijen zün. Al
leen al omdat Sint Paulus' woord nog
steeds van kracht is, dat zij er „moe
ten" zijn. Als dat dan zo is, blijft er
niets anders over dan te concluderen,
dat de hedendaagse ketterijen voorko
men in een andere gedaante. Een open
lijke ketterij kan, zoals reeds aange
duid, tegenwoordig niet bestaan zonder
dat ze aanstonds door het leergezag
wordt veroordeeld met alle gevolgen
van dien. Wie dan toch nog zo een ver
keerde opvatting blijft aanhangen
plaatst zichzelf én zijn mening buiten
de Kerk. De Kerk zelf is zodoende
steeds vrij van dezelfde ketterij. Wan
neer er nu toch ketterijen in de Kerk
voorkomen, dan kan het niet anders of
deze moeten niet duidelijk aan de dag
treden en slechts bestaan in een bedek
te en verholen vorm. Er kan dus alleen
sprake zün van de z.g. „Crypto-kette-
rijen". Wij komen hierop nog nader te
rug.
(Van onze parlementaire redacteur)
Vooruitlopend op een wet, die nog dit
kalenderjaar moet worden ingediend,
om het personeel van de „Artillerie
Inrichtingen" de status van overheids
personeel terug te geven, die het voor
de oorlog had, heeft de Tweede Kamer
een wetsontwerp aangenomen, waarin
directie en personeel reeds voor de pen
sioenwet als ambtenaren worden be
schouwd.
Van alle kanten werd erop aange
drongen om het hier niet bij te laten en
het personeel eindelijk in rechten te
herstellen. Reeds ruim veertien jaar is
deze kwestie slepende. De heer Koer
sen sprak hierover namens de K.V.P.
en diende een amendement in, dat door
minister Beel werd overgenomen. Het
gaat de regering nu toch blijkbaar ernst
worden met deze kwestie.
ZONDAG 30 oktober: Feest van Christus
Koning; eigen mis; 2 geb. van de zon
dag; Credo: pret. van Christus' Koning-
laatste evang. van de zondag; wit.
MAANDAG: Vigilie van Allerheiligen'
eigen mis; 2 geb. H. Geest; 3 geb. voor
Kerk of Paus; paars.
DINSDAG: Allerheiligen; eigen mis; Cre
do; wit.
WOENSDAG: Allerzielen; eigen missen;
pref. van de Overledenen; zwart.
DONDERDAG: Mis van Allerheiligen; 2
geb. van de zondag; Credo: wit. Of
wel: Mis van de 22e zondag na Pinkste
ren; 2 geb. octaaf van Allerheiligen;
geen Credo; gewone pref.; groen. Den
Bosch, Breda en Roermond: H. Huber-
tus, bisschop-belijder: mis Statuit; 2 geb.
octaaf; Credo; wit.
VRIJDAG: H. Carolus Borromaeus, bis
schop-belijder; mis Statuit; 2 geb. oc
taaf; 3 geb. H. Vitalis (R.: 3 geb. H.
Perpetuus; 4 geb. H. Vitalis); Credo;
wit. Ofwel: Votiefmis van het H. Hart;
Credo; pref. van H. Hart; wit.
ZATERDAG: Mis van Allerheiligen; 2 geb.
H. Geest: 3 geb. voor Kerk of Paus;
Credo: wit. Den Bosch: H. Odrada,
maagd; mis Dilexisti; 2 geb. oct.; Cre
do: wit. Breda en Roermond: H.H.
Relieken; 2 geb. oct.; Credo; rood.
ZONDAG 6 november; 23e zondag n»
Pinksteren; eigen mis; 2 geb. oct.; Cre
do; pref. van de H. Drieëenheid; groen.
