T Ontwerp-Delta-wet ingediend Blijvende bescherming aan 6 miljoen inwoners Een werk dat in de Nederlandse historie zijns gelijke niet kent Stoutmoedig plan Totale kosten: 2400 MILJOEN Aanslag op premier van Perzië mislukt De verschillende dammen Kopenhaagse jongens ontmaskeren een bende Ontslagen Russisch architect weigert aangeboden asyl „Ik ben een man die graag leert uit vergissingen 1 AFSLUITING ZEE-ARMEN EN VERBETERING ZEEWERING I0RR Het weer VVzEGRAMP IN DE V[i 38 DODEN Twee mogelijkheden Toestand van de dijken Eenvoudiger en doeltreffender Onmiskenbare voordelen ^jPAG 18 NOVEMBER 1955 79ste JAARGANG No. 26452 ^rÜpen in het bestaan van tiendui- ,N« gtuig mef inzittenden «ij sefttl^is "«ergestort ein De afsluiting van de zee-ar men tussen de Westerschelde en die Rotterdamse Waterweg en de versterking van de hoogwaterkering is noodzakelijk ter beveiliging van het land tegen hoge stormvloeden. Met deze simpele woorden begint het ontwerp-Deltawet, het voorspel van een werk, dat in de Nederlandse historie zijn gelijke niet kent. Een werk, dat met de overige verster king van onze kust mee 2400 miljoen zal kosten en naar schatting vijf en twintig jaar in beslag zal nemen, doch dat dan een blijvende bescherming zal bieden aan zes miljoen inwoners op de helft van het Nederlandse grondgebied. Voor hec Deltaplan zelf zal 1800 miljoen nodig zijn. De verbetering van de bedijking langs de Westerschelde zal 400 miljoen vergen. De noodzakelijke verbeteringen aan de waterkeringen ten noorden van Hoek van Holland, de Zeeuwsohvlaamse Noordzeekust, de Wadden-eilanden en, voor zover nodig, de Hollandse en Fries-Groningse zee kusten,, vragen nog ongeveer 200 miljoen. In totaal dus 2400 miljoen gulden. Goed werk van jeugdige detectives „Georganiseerde boev en olstr: 4 j Falcon Harris Tweedjassen Veel bewolking 6IJREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM elefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 'Jkantoor en Red. Dmuiden." Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 tectle: 1. J. w. Boerrigter en u Mr. W. A. M. van der Kallen, hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Sever in. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVfcR I tN I It 1 AKIbk ZS cents pei millimeier- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weiaeren ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week, 12.17 per maand, f6.50 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. IMPOSANT BEVEILIGINGSPLAN TEGEN a ampele voorbereidingen is dan ten laatste de Deltawet door de minister van Verkeer en Water rat bij de Tweede Kamer inge- '®nd. Zoals meestal de dingen, die meest vérstrekkende gevolgen ebberi| er ^et eenvoudigst uitzien, is het ook hier. Deze wet, die in bÜ?r gevolgen het aanschijn van een «angrijk deel van ons land gaat ver- ."eren en daarmee zeer diep zal in- i0r|den landgenoten, om van de kapi- V>! etl die de uitvoering zal vergen maar te zwijgen, deze wet ver- 2e -wericen. de afsluiting van de met c '«-armen in open Over verbinding de kosten Vjnt op een enkel blaadje papier en 'vat al mèt al tien artikelen. 3'i vraagt niets anders dan te doen nodig is: de afsluiting van de TVrmen en voor zover het nóod- Hp2®ü.ik is of wenselijk inwerbapd met li ,""1 J A Staande wateren Wdt niet gespróken, over de gede railleerde plannen evenmin. Die zul- 'en later bij brokstukken aan de orde ^omen, naarmate de voorbereidingen vorderen en rijpen om tot uitvoering ®ebracht te worden. grote lijnen kan men de plan- intussen lezen in de uitvoerige Aporie van Toelichting en van de Ont kaarten- waarvan het wets- in derp vergeze^ gaat. Daarover zal i de naaste en in de verdere toe- T^t de openbare gedachtenwisse- le g A feite gaan, en er zal alle ge- tiitf611 z"n daaraan in de komende deel te nemen naar de mate, arin zulke enorme belangen, als het hierom gaat, dit verdienen. 6Vp°°r dit ogenblik moet daar nog 1 en mee gewacht worden. Niet al- is ui °mdat het technisch onmogelijk j^p 'es tegelijk te doen, maar nog veel ®r> omdat de verschijning van dit s°ntwerp voor iedere Nederlander h6 Naaste aanleiding oplevert het te groeten als een hoogst gewichtig orneen in ons nationale bestaan. Ver het Deltaplan'op zichzelf be- sA1 in ons volk practisch geen ver- Is^1' Van mening. Dit is een nationale fictie, waaraan iedereen niet alleen kigjMeel maar vooral ook geestelijk instemming en opgewektheid ®lverking verleent. Het plan doet *igg appèl op wat ons als volk oer- *s: °nze zorg voor de gi'ond, d6g]r°P wij leven en die wij groten- UnS- altijd zelf hebben moeten ma- Wii* conserveren. Daarin verstaan r Vj 'jelkaar allemaal. dig ^derland gaat thans het stoutmoe dig waterstaatkundige werk enta- dat het in zijn geschiedenis strjjbPdernomen heeft. De ideeën- die nog zal ontbranden over OiIer _ii i i. j. ailA onderdeel van het hoé met zijn aspecten zal zelf een nood- Wke bijdrage vormen tot deze ®r da constructie. Maar belangrij- hlijveat> de manier waaróp zal altijd edevi ^et dat het gebeurt. Aan VaK'ërid is het verder ervoor te 'hanig1, hat het op de best mogelijke r gebeurt. biet 73 inzitt 's vandaag een vliegtuig Militairen t endeil> voor het merendeel en verongelo'ftn Ben huis «Pffevlogen richten zijn' Vo!£ens de eerste be- ®ekomen. Het^ ',ersonen om het leven rei>. een vrou-»Vl'eStUig' dat 66 miIitai- Voerde, vloog ^kort" kinderen ver" Vliegveld tegen een"n Start Van een *n stortte brandend n»"* °P een heuvel Ja' vier bewoners van het Vre6St' ttaa«ge°d0egefteetUv1agne hetta£??% dat het *as en neerkwam toestel afgebroken wrakstukken Mefgt (Rtr.) NEERLANDS ERFVIJAND millIIIIII1innIIUilIIIIIIIImilHUI AFSLUITINGEN IN HET KADER VAN HET DELTAPLAN Afsluiting Briclsche Maas VOORNE Afsluiting Haringvliet Oude Af Stormvloedkering i Hollandsche IJsselir PUTTEN Afsluiting Brouwersha- vensche Got Werken Oude Mcos\ Brouwersh. G Dom door de Grevehngen SCHOUWEN ^tfsëhn OVERFLAKKE Afsluiting Oostersche/de DU/VELAND IBedijkirrg J iDijkwoter i Afsluiting Volkerak N. BEVELAND THOLEN ZUID Drie-^eijand^npIaji J WALCHEREN Noord Brabant Bedijking Zuider SloeJ B EVE LAND I Hooi I Dclt Hoofdpunten van het apian (Bedijking Tot stand gekomen of in uitvoering zijnde werken in het kader van het Deltaplan X Lj VLAANDEREN ZEEUWSCH 5^1 5S4441 Een 35-jarige aanhanger van de an ti-westerse Fadajin Islam-sekte heeft gisteren in Teheran gepoogd de Per zische premier, Hoessein Ala Khan, van het leven te beroven. De premier kwam de Teheran-moskee binnen om een plechtigheid bjj te wonen ter na gedachtenis aan de overleden zoon van Moellah Kasjani, de enigszins raadsel achtige politieke en religieuze leider, die bekend staat om zijn haat tegen de Britten. De aanvaller van de premier, Mozaffarali Zolghadr geheten, drong zich naar voren en trok zijn pistool. Twee politiemannen, die Hoessein Ala flankeerden sprongen op Zolghadr toe en trokken hem op de grond. Er weer klonk een schot, maar de kogel trof geen doel. Met inspanning van al zijn krachten wierp Zolghadr zijn pistool daarop naar de premier, die door het wapen licht aan de hals werd gewond. Hoessein Ala kon, na verbonden te zijn. naar zijn bureau terugkeren. Hij heeft gisteravond zijn kabinet bijeengeroepen om maatregelen te bespreken voor het handhaven van de veiligheid. Het wordt mogelijk geacht, dat de aanslag is beproefd om uiting te geven aan de verontwaardiging, die in som mige Mohammedaanse kringen leeft, over het besluit van Hoessein Ala om zijn land te laten toetreden tot het de fensieverdrag van Bagdad, waarin be halve Turkije, Pakistan en Irak ook Engeland is vertegenwoordigd. Hoes sein Ala is van plan maandag in de Iraakse hoofdstad de openingsbijeen komst bij te wonen van de conferentie van landen, die aan het verdrag van Bagdad deelnemen. Westelijk Nederland is gele gen beneden de normale hoog waterstand van de zee en zou bij het ontbreken of wegvallen van de zeewaterkering worden over stroomd. Hierin liggen de beide grote havensteden Amsterdam en Rotterdam, het regeringscentrum 's-Gravenhage en tal van andere belangrijke bevolkingscentra. De zeewaterkering, welke dit laag gelegen gedeelte tegen overstro mingen moet beschermen, wordt ge vormd door duinen en dijken. De duinen voldoen in het algemeen wel aan de eisen, die aan een be trouwbare waterkering moeten wor den gesteld. De dijken zijn bij hun aanleg en later aangepast aan de hoogste bekende waterstand. Men liep met de dijkverbetering als re gel achter de feiten aan. Deze wei nig bevredigende gang van zaken heeft tot gevolg gehad, dat het laag gelegen gedeelte van het land in de laatste 150 jaar door niet min der dan zes overstromingsrampen is geteisterd. De laatste daarvan, die van 1 februari 1953, heeft, samen met de ontwikkeling van de tech niek, de stoot gegeven tot een af doend beschermingsplan. Bij het onderzoek moest o.m. reke ning worden gehouden met de volgen de feiten: 1. hogere stormvloedstanden dan op 1 februari 1953 zijn mogelijk; 2. het niveau van het lage deel van Ne derland zakt ten opzichte van het ge middelde zeeniveau. Dit betekent, dat het gehele laag gelegen gedeelte van ons land nog steeds en in toenemende mate wordt bedreigd door gevaar. Hier bij zijn niet alleen plaatselijke of streek- belangen gemoeid, maar is het belang van het gehele land in het geding. De op 18 februari 1953 ingestelde Delta-commissie heeft dit probleem be studeerd en uiteindelijk als haar een stemmig oordeel uitgesproken dat het noodzakelijk is de veiligheid te verho gen en dat daarbij de afsluiting van de zeegaten verre te verkiezen is boven dc versterking van de dijken. Deze af sluiting brengt, met uitzondering van de nadelen voor de visserij, geen be zwaren van grote betekenis met zich mee, terwijl daartegenover staan de gro te voordelen voor landbouw en ver keer. Voordat men tot deze conclusie kon komen, moest men een keuze ma ken tussen de twee mogelijkheden, die openstaan: verhoging van bestaan de hoogwaterkeringen of afsluiting van de zeegaten. Gezien de beschikbare cijfers zouden de bestaande dijken over een afstand van ruim 700 km met anderhalf tot twee meter moeten worden verhoogd, ongerekend de verhogingen langs de Westerschelde en de Rotterdamse Wa terweg, die ook bij het Deltaplan bui ten beschouwing blijven. Dit nu blijkt uitermate moeilijk: op sommige plaatsen zelfs praktisch onmogelijk, gezien de vele woningen, bedrijven, havens en outillage, die zich op en langs de dij ken bevinden. Daarnaast hebben de be staande dijken grote gebreken die zelfs niet eens altijd bekend zijn. Zo bleken bij de jongste ramp nog tal van verval len kunstwerken in het dijklichaam ver scholen te zitten; deze vormen evenzo- vele zwakke plekken. Verder moet re kening worden gehouden met schuring en verzakking, die telkenjare grote on derhoudskosten met zich mee zouden brengen. Uit het Vorenstaande blijkt wel, dat verhoging en versterking over het algemeen, hoewel mogelijk, uiter mate moeilijk is. Echter blijkt ook dat bij deze methode van werken geens zins een voldoende mate van veiligheid kan worden gegarandeerd. Bij afsluiting van de zeegaten tussen Walcheren en Voorne maakt nog slechts ca. 50 km in hoofdzaak nieuwe dijk deel uit van de water kering in aanvulling op de bestaan de duinen. Het toezicht, onderhoud en de eventueel noodzakelijke ver hogingen zullen veel eenvoudiger en doeltreffender kunnen geschieden. Bovendien blijven de bestaande dij ken de rol van tweede kering ver vullen. Mocht een doorbraak in de nieuwe afsluiting ontstaan, hetgeen nauwelijks valt te veronderstellen, dan nemen doorbraak en vulling van het bekken zoveel tijd in be slag, dat gezien de betrekkelijk korte tijd van de stormstand in dit bekken geen gevaarlijk hoge stan den kunnen optreden. Tenslotte zullen zich zeewaarts van de afslui tingen, na verloop van tijd grote hoeveelheden zand verzamelen, waardoor de duinenrij zich zal kun nen sluiten. Bij de vergelijking van de hierboven beschreven systemen zal de te verkrijgen mate van vei ligheid de bepalende factor moe ten zijn. De keuze valt dan zeer be slist op het systeem van afdam ming. Daarnaast moet rekening worden ge houden met de bijkomende gevolgen. Op de eerste plaats is daar de verande ring in de waterhuishouding, een ge bied waarbij het Delta-plan eveneens onmiskenbare voordelen biedt. Land en tuinbouw, drinkwaterbedrijven en industrie stellen twee belangrijke eisen aan de factor „water": de kwaliteit, waarbij het voornamelijk gaat om de toenemende verzilting, en de kwanti teit, het voorkomen van droogte in de zomer en te grote aanvoer in de win ter. Wat de kwaliteit betreft: op grote ge deelten van de eilanden nadert het zoutgehalte gevaarlijk de uiterst toe laatbare grens of heeft deze reeds over schreden. De vorming van een zoet- v.aterbekken, zoals in het Delta-plan is begrepen, kan hier de oplossing brengen. Bitzelfde bekken schept ook de gele genheid om het waterpeil te beheer sen, waardoor de regelmatige aanvoer, de kwaliteit van het water kan worden geregeld. Als bijkomende voor delen kunnen nog worden genoemd de vermindering van de aanslibbing in de waterwegen en de Rotterdamse haven en de mogelijkheid om meer van het Rijnwater via het IJsselmeer ten goede te laten komen van de Noordelijke pro vincies. De schelpdierkwekerij, een zeer spe ciale en unieke bedrijvigheid in de Zeeuwse wateren, en de visserij wor den door het plan ernstig bedreigd. Aan de sociale en economische aspecten zal dan ook de grootst mogelijke aandacht moeten worden gew.ijd. In dit verband denkt men aan de vorming van een ge matigd zoutwater-bekken tussen de dammen in het Brouwershavense gat en de Grevelingen, dus tussen Goeree en Schouwen-Duiveland. De visserij zal, naar wordt gevreesd, geheel verloren gaan of over moeten schakelen op de zoetwater visserij (pa ling). Een definitieve oplossing is echter nog niet te geven. Het verkeer, zowel te water als te land, is met het plan uitermate gediend. (Vervolg op pag. 5) Het zgn. Drie-eilandenplan, de verbinding van Walcheren, Noord- Beveland en Zuid-Beveland, moet naar het oordeel van de commissie zo spoedig mogelijk worden uitgevoerd. Het vormt een min of meer zelfstandig onderdeel vanhet gehele Deltaplan en biedt het grote voordeel, ervaring te kunnen opdoen en waarnemingen te kunnen verrichten voor de grotere projecten. Het is als het ware een klein „Deltaplannetje op zich". De afsluiting van het Haringvliet heeft de grootste invloed op de verlaging van de stormstanden in het noordelijk gedeelte van het be trokken gebied. Dit dient daarom als eerste van de eigenlijke delta werken te worden uitgevoerd. De dam zal een zeer groot sluizen- complex krijgen i.v.m. de spuiing van overtollig water, de ijsafvoer en de getij beweging. Het gebied dat döor afsluiting wordt beveiligd is het grootst, terwijl tegelijkertijd de lengte van de zeewering het meest wordt verkleind. Ook de dam in het Volkerak speelt een belangrijke rol Hiervoor gelden dezelfde redenen als voor de dam in het Haringvliet Daar de sluiting in het zuidelijk gelegen gebied iets hogere waterstanden ver oorzaakt, zullen enige aanvullende voorzieningen nodig zijn. De dam in de Grevelingen (bij Bruinisse). Deze vormt een nood zakelijke voorbereiding voor de afsluiting van het Brouwershavense ffat de Oosteischelde. Deze laatste tegelijk aanpakken is niet moge lijk. Wanneer echter een van de twee is afgesloten en de andere nog met worden de stroomsnelheden in het Zijpe ontoelaatbaar groot. Ook in de Grevehngendam is een schutgelegenheid noodzakelijk voor de doorvoer van materialen naar het Brouwershavense Gat. De dammen in Oosterschelde en Brouwershavense Gat. Welke van de twee het eerst aan de beurt komt, is nog niet te zeggen. Hierbij speelt ook de vraag of een zoutwaterbassin voor de schelpdierkwekerij moet worden ingericht een rol. Ook over de definitieve plaats is nog weinig te zeggen Het belang van de veiligheid pleit voor een zó wes telijk mogelijke ligging, de uitvoering stelt andere eisen. Andere werken. Men kan nu eenmaal niet een rechte lijn trekken van de punt van Walcheren tot die van Voorne. De aansluiting aan de duinenreeksen en de overige waterkeringen, buiten de afsluiting, maakt voorzieningen noodzakelijk. Kleinere projecten. Ten behoeve van de waterhuishouding en de scheepvaart zullen normaliserende werken niet achterwege kunnen blijven. Deze houden in het aanleggen van schermdammen, uitdieping en regeling van de vaargeul, bochtverbeteringen e.d. Verder moet aandacht worden geschonken aan de aanslibbing achter de dammen. Zes jongens uit Kopenhagen hebben op eigen gelegenheid een bende hande laars in verdovende middelen ontmas kerd. Een van de jongens had enige tijd geleden op straat een man kleine ampullen zien overhandigen. Hij be sprak het geval met zün vriendjes en zij besloten de zaak uit te zoeken. Na drie weken ontdekten de jeugdige de tectives het hoofdkwartier van de ben de en maakten er een foto van. Voorts constateerden zij, dat onge veer vijftig mannen en vrouwen tot de bende behoorden. Tenslotte stapten zij naar de politie met een dossier" van zes pagina's, dat o.m. een foto van de leider van de bende bevatte. Hoewel de politie eerst nogal scep tisch tegenover het verhaal stond, moest zij al spoedig toegeven, dat de jongens goed werk hadden gedaan en een van de grootste bendes van hande laars in narcotica van de laatste jaren hadden ontdekt. De leider van de groep zit al gevangen. De politie is de andere leden op het spoor. Onlangs is van officiële Sovjet-Rus sische zijde critiek uitgeoefend op en kele vooraanstaande Russische archi tecten, die naar het oordeel van hun critici te oneconomisch bouwden, meer letten op het fraaie uiterlijk van hun facades dan op de doelmatigheid van het interieur. Een van de becritiseerde architecten was Alexander W. Waslow, hoofdarchitect van Moskou, die op net ogenblik dat de critiek openbaar werd gemaakt als lid van een Russische de legatie in Amerika vertoefde Op de te rugreis naar de Sowjet-Unie is hij in Parijs aangekomen, waar hij gisteren op de Russische ambassade een pers conferentie heeft gegeven. Waslow verklaarde volgens U.P., dat toen hij met de „Queen Elizabeth" in Cherbourg aankwam, de Franse poli tie aan boord was gekomen en hem naar een aparte kamer had gebracht. „Daar stelde in aanwezigheid van verscheide ne politiemannen een in burger gekle de man, die slechts Russisch sprak, mij voor in Frankrijk te blijven. Zij namen mijn paspoort in beslag, hoewel het een diplomatiek paspoort was, en voorts alle noodzakelijke visa". isoleren zodat -ik ontvoerd kon worden en gedwongen zou kunnen worden te zeggen, dat ik geweigerd had om naar mijn land terug te keren", aldus Was low. Hij vertelde dat hem ook in de V.S. vóór zijn vertrek van particuliere zijde gesuggereerd was „de vrijheid te kie zen". „Hoe kon ik naar zulk een provocatie luisteren", zeide Waslow in het Rus- sich. „Ik ben een goed patriot en een man, die graag leert uit vergissingen, die hij in het verleden begaan heeft". Bij zijn aankomst op het station St - Lazare in Parijs wachtte een groep woedende wit-Russen hem op en be gonnen te schreeuwen, dat functionaris sen van de Sovjet-amoassade, die hem verwelkomden, Waslow wilden ontvoe ren. De Russen riepen de hulp van de politie in en zij konden Waslow. die zij stevig bij de arm vasthielden, slechts met de grootste moeite door de menigte Wit-Russen heen loodsen. „Het was een provocatie van de ergste soort, welke erop gericht was mij te iiiiiiiiiiiiiiiimiimmiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiMiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimimmiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiitiimiiiiii Voor de eerste maal hebben buiten staanders een blik mogen werpen in d( eerste Britse elektrische centrale, dit door atoomkracht in werking word gebracht. Boven: Het exterieur var. „Calder Hall"; de reactor nr. 1 met op de achtergrond twee koeltorens. Onder: Het onderste deel van de atoomzuil in deze reactor. Waslow verklaarde over dit incident, dat „georganiseerde boeven, anders kan ik hen niet noemen trachtten mij van mijn kameraden te scheiden zo dat ze mij konden wegvoeren". „Ik had de grootste moeite om de Sov jet-ambassade te bereiken" aldus de Russische architect, die overigens vra gen over zijn ontslag ontweek. Hij liet wel uitkomen, dat hij zijns inziens gewoon een andere functie zou krijgen. Volgens Reuter zeide de architect ook, dat de recent geuite officiële kri tiek op de Russische bouwwijze niets te maken had met zijn ontslag. Hij was reeds in mei van zijn functie als hoofd architect ontheven, omdat hij gepromo veerd was tot president van de sow jet academie voor bouwkunde van de Sow jet-Unie. Hij zei verder, dat terecht kritiek was geleverd op de te grote nadruk op het decoratieve element in de bouw trant. Thans lag het accent op de meer economische en eenvoudige bouwwijze. Een woordvoerder van het Franse ministerie van binnenlandse zaken ont kende, dat op Waslow druk was uitge oefend. Hij zei dat het een normale Franse procedure was, om aan burgers uit Oost-Europa te vragen, of zij asyl wensten, als zij in moeilijkheden mèt hun regering waren. Aavertentte ORISSTfi Verwachting tot zaterdagavond, (opgemaakt te 11.15 uur). Over liet algemeen veel bewolking met hier en daar wat regen of mot regen. Weinig wind. In het uiterste noordwesten van het land weinig Verandering in temperatuur, elders vooral in de nacht minder koud. Zon: 8.07-16.47. Maan: 12.03-20.54.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 1