Plastische chirurgie sinds 1949
een erkend specialisme
Zonderling
advies
met melk meer mans
Vertaalde romans genieten voorkeur
VADER - MOEDER - ZOON - PLAAT
De geheimen der grammofoonplaten-industrie
DE NIEUWE GENEESKUNDE V
Herstel van defecten ontstaan door gezwellen,
ontstekingsprocessen en verwondingen
Er blijft altijd een litteken
Lief en leed uit een andere wereld
met de schijn van buitenissigheid
IN BUITENLANDSE SFEREN
LITERAIRE KRONIEK
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1955
PAGINA 7
(Van onze speciale verslaggever)
f jet klinkt de leek wellicht onwaarschijnlijk
J~~f in de oren, maar de plastische chirurgie
werd al beoefend in de tijden vóór Christus.
In Voor-Indië bijvoorbeeld „maakten" de Hindoes
in die dagen al neuzen en oren uit de voorhoofds-
huid of de wanghuid. Nog merkwaardiger zal het
de niet-ingewijde voorkomen, dat de moderne
plastische chirurg bij dit operatief ingrijpen nog
een soortgelijke methode volgt als destijds; zij het
dan ook, dat de techniek van het opereren inmid
dels wél enorm verbeterd is. In Nederland is de
plastische chirurgie eerst sinds 19Jf9 als specialis
me erkend. Voordien werd zij uiteraard al beoe
fend in het kader van de algemene chirurgie. Twee
wereldoorlogen hébben echter het hunne er toe
bijgedragen, dat de plastische chirurgie steeds
meer een aparte plaats ging innemen. Het waren
echter „algemene chirurgen", die de grondslag
legden voor de beoefening van het specialisme.
Dat was in Engeland Sir Harold Gillies, die een
lijvig boekwerk schreef over de plastische chirur
gie, en dat was in Amerika o.a. Jerome Pierce
Webster. Wat ons land betreft is de situatie zo,
dat tijdens en na de tweede wereldoorlog drie
Nederlandse chirurgen in Engeland opgeleid wer
den in het specialisme van de plastische chirurgie
en dat men er op dit ogenblik zeven erkende
plastische chirurgen telt.
Jeugdige inbrekers
berecht
Ir- F. van Hall overdedlen
Examens
HL
De moderne plastische chirurgie nu
houdt zich bezig met het herstel van
defecten van het lichaam die ontstaan
zijn a) door ontstekingsprocessen (b.v.
een tuberculeuse afwijking van de
huid), b) door kwaadaardige gezwel
len, c) door verwondingen. En tenslot
te is zij er voor de reconstructie van
defecten die reeds aanwezig zijn bij de
geboorte, waarvan de hazelip de meest
voorkomende is.
Vooral de tweede wereldoorlog is
uiteraard op de ontwikkeling van de
plastische chirurgie van grote invloed
geweest. Men had immers te maken
met ernstige verwondingen, veroor
zaakt door het gebruik van brand
bommen en van zware explosieven
als de atoombom. De moderne plas
tische chirurg beschikt nu op de eer
ste plaats over meer materiaal; op
de tweede plaats kan hij de operatie-
duur verlengen door de enorme ver
betering van de anesthesie en de
bloedtransfusie en door het feit dat
hij het „ziek zijn" van de gewonde
beter kan begrijpen. Tenslotte heeft
hij, zoals elke chirurg, veel profijt
van de nieuwe antl-biotica. Dit alles
heeft dan tot zegenrijk gevolg gehad
dat de weefsel-transplantaties beter
en doeltreffender kunnen worden ge
daan. Het is daardoor met name
mogelijk geworden levende cellen
over te brengen van de ene plaats
van het lichaam naar de andere en
zodat deze blijven leven op de plaats
waar ze worden geïmplanteerd. An-
ti-biotica zijn er voor om eventuele
ontstekingsprocessen veroorzaakt
(Vervolg van pagina 1)
Jan de Hartog kent in „Hollands Glo
rie" ook zo'n idealistische figuur, die
honger lijdt omwille van het goede doel
en Albert'Kuyle beschrijft in zijn „Har
ten en Brood" een plaatselijke vrijgestel
de als de vertrouwde vaderlijke vriend
Van de arbeiders. Van dit alles is vol
gens de heer Cornegoor bij de moderne
vrijgestelde niets meer te vinden. Inte
gendeel, deze moet in schrijvers gedach-
tengang wel een profiteur zijn, een man
die alleen maar aan zijn salaris denkt,
zijn auto en lange vakanties. En hij
moet natuurlijk vooral zorgen goede
maatjes te blijven met de werkgevers.
Wat 'is. anders een bittere vijand van
de arbeiders?
Wij menen iets meer te weten van de
Verhouding tussen arbeidersleiders en
arbeiders dan de schrijver van deze
zonderlinge kritiek. Het enige weder
woord dat wij hier kunnen aanvoeren is:
laat de heer Cornegoor eens een paar
avonden in Amsterdam of in Standaard-
buiten, in Maastricht of in Enkhuizen
met arbeiders gaan praten en laat hij
hun eens vragen hoe zij over hun leiders
denken. Alvorens zijn kritiek neer te
Schrijven had de heer Cornegoor dit
eerlijkheidshalve moeten doen. Het zou
ons overigens alleen maar verheugen en
het zou onze kritische zin verscherpen
indien de schrijver ons aanstonds komt
vertellen dat hij dit heeft gedaan alvo
rens zijn kritiek te uiten. Dat er enige
vervreemding bestaat, is die arbeiders
leiders beter bekend dan de heer Corne
goor. Misschien kan het de kriticus
enigszins gerust stellen, dat deze men
sen dat weten en dat ze er dus voort
durend op uit zijn om dit verschijnsel zo
gering mogelijk te houden.
Maar nu nog even over het advies,
dat, blijkens de aanhaling in het begin
Jan ons artikel, aan de kritiek werd ver
bonden. Ruimzicht, het kaderblad van
de K.A.B., heeft dit advies begrijpelijker
Mjze ironisch beantwoord. Dit zij de
£eer Cornegoor ter lezing aanbevolen,
•laar veronderstellende dat de heer Cor-
*egoor met de beste bedoelingen zijn ad-
heeft neergeschreven mogen we in
aile nuchterheid zijn aandacht vestigen
Pde verantwoordelijke positie van de
°derne vakverenigingsleider.
vrijfLesrste generatie vrijgestelden is
heel p uitgestorven; nog slechts een
aan j*ke'e treft men nog in de praktijk
at waren de mensen van wie niet
heel
aan.
ander*"'' waren de mensen van
eerliii; ^erd gevraagd dan dat
eerlij], "era gevraaga aan aai ze een
dat ze soc'a'e bewogenheid bezaten,
sen ko °JKan'seren konden en dat ze ei-
de po*i t f°rmuleren. De wijziging in
minstens^ van de vakbeweging, die,
de veran+,ln de na-oorlogse periode me-
het econonv°rdelijk werd gesteld voor
Eing ook hPAiCh welzijn van het land,
de figuur van jndere eisen stellen aan
Hij moet stno, vakverenigingsleider,
moet op de hoont1 o£ hÜ wil of niet HiJ
nationale en iSt Zl'n vaT1 economische
Ken, hij moet ernationale verhoudin-
se kunnen mavl^ng0ed een marktanaly-
nen beoordelen i een lo°nsysteem kun-
werkgevers?iiHo ^*de deskundigen van
goor misschien j wil de heer Corne-
oeid opeisen vn specialistische ar-
stuurders er X °r ®Peclaüsten en de be-
bonen bH i=t„'°" bee«e v°°r spek en
kortste kUo V Dan z°uden in de
organism?» £e arb«ders in hun eigen
'en he'hhen i n'ets meer te vertel-
'eegstromen tvtZOU arbeidsbeweging
dat èn kriHl'w66"., 4 komt °ns voor
doordacht wo S" advles wel wat erg on-
ont werden neergeschreven.
door ziek makende bacteriën tijdens
het genezingsproces te voorkomen.
Het plastisch-chirurgisch ingrijpen
wordt het meest toegepast in
gevallen ten gevolge van kwaad
aardige afwijkingen die het ge
volg zjjn van brandwonden en in ge
vallen van aangeboren afwijkingen als
de hazelip is. In de meeste gevallen
vindt reconstructie plaats met weefsel
van de patiënt zelve. Bij zeer uitge
breide brandwonden bijvoorbeeld in
dien meer dan vijftig procent van het
lichaam verbrand is gebeurt het
wel dat huid van een ander gebruikt
wordt als tijdelijk transplantant. Tijde
lijk. Want het is bekend dat dit vreem
de transplantant door het lichaam niet
wordt verdragen en na drie tot zes
weken wordt afgestoten. In die tijd ech
ter is het de chirurg mogelijk de alge-
mene toestand van de patiënt te verbe-
teren zodat de operatieve behandeling
kan worden voortgezet. Degene die een
deel van zijn huid hiertoe afstaat onder
vindt daardoor generlei schade, want
het verwijderde deel van de huid wordt
door het lichaam zelf weer opgebouwd.
Een hazelip kan door chirurgisch
ingrijpen zeer goed worden hersteld al
zal er immer een litteken zichtbaar
blijven. Het is trouwens een misver
stand te menen dat plastisch-chirur
gisch ingrijpen mogelijk is zonder het
vormen van littekens. Het is echter ook
mogelijk de te vormen littekens op die
plaatsen van het lichaam te leggen,
waar deze het minst opvallen en in
vele gevallen bijna onzichtbaar wor
den; in huidplooien, dus in huidlijn, of
in rimpels, etc.
De esthetische chirurgie, hoewel on
derdeel van de plastische chirurgie,
In het „cutting-centre" wordt, via een genieus apparaat, de muziek van de
„tape" overgebracht op een lakplaat.
onderscheidt zich daarvan nochtans
wezenlijk. Zij immers houdt zich bezig
met het veranderen van de normale
vorm van een lichaamsdeel. Het
spreekt vanzelf dat bij de plastische
chirurgie indien deze verricht wordt
aan die delen van het lichaam die voor
het uiterlijk van belang zijn, de estheti
ca niet uit het oog wordt verloren. Im
mers, het gaat er in zo'n geval dui
delijk om het defect van het uiterlijk
van een patiënt zodanig te veranderen
dat het normale wordt benaderd. Er
zijn in Nederland ook artsen die zich
buiten hun algemene praktijk om bezig
houden met de esthetische chirurgie,
die in Nederland geen erkend specialis
me is. Hun werkdadigheid echter moet
binnen het kader van deze serie artike
len, die handelen over „De nieuwe ge
neeskunde", uiteraard buiten beschou
wing blijven.
Tenslotte zij opgemerkt dat de plas
tische chirurgie ook in sociaal opzicht
van de grootste betekenis is. Patiënten
immers, die door misvorming van
lichaamsdelen a-sociaal zijn geworden
en zich nauwelijks of niet meer in het
openbaar durven vertonen, kunnen na
behandeling weer op de normale wijze
aan het maatschappelijk leven deelne
men.
HERMAN HOFHUIZEN
De rechtbank te Amsterdam heeft
conform de eis de 22-jarige B. en de
24-jarige G. de P. wegens acht inbra
ken resp. veroordeeld tot drie jaar
jeugdgevangenis en anderhalf jaar met
aftrek van het voorarrest. De jongelui
hadden in april, mei en juni in de
avonduren te Amsterdam en Den Haag
bezoeken gebracht aan fabrieken en
kantoren en geld en goederen wegge
nomen.
In een paar gevallen hadden zij zelfs
een brandkast geforceerd. De jonge
lieden gingen uiterst deskundig te werk
en lieten nergens vingerafdrukken ach
ter. Doch er is geen misdaad zonder
fouten en bij de laatste „kraak" had
een hunner een brief laten liggen met
zijn adres.
In het gemeenteziekenhuis te Arn-
,°yerleden ir. F. A. J. van Hall,
bedrijfsleider van de rayonfabriek te
Ede van de Algemene Kunstzijde Unie
AMSTERDAM, 18 nov (G.U.). Bevor
derd met lof tot doctor in de genees
kunde op proefschrift: „Vijf eeuwen
medisch leven in een Hollandse stad",
J. G. W. F. Bik, geboren te Gouda. Doc
toraal scheikunde C. Vos, Zaandam;
natuurk. P. E. Noorman, Zaandam; doet.
rechten J. W. P. Albers en R. M. v.
d. Meulen, Amsterdam
's-GRAVENHAGE, 18 nov. Wiskunde
M. O. K. 1: M. A. S. Kommens, Ter-
heyden.
GRONINGEN, 18 nov. Cand. tand
heelkunde J. van Dijk, Kampen. Arts
examen le ged. mej. J J. Hofstra, Ha
ren (Gr.); J. de Boer, Leeuwarden en
H. Oostra, Groningen. Bevorderd tot
arts: mej. A. A. Woude te Den Boer en
A. Hoen te 2e Exloermond.
LEIDEN, 18 nov. Doctoraal pharmacie
mej. Th. J. Bouman, Rotterdam, en
mej. J. G. Petit, Den Haag.
UTRECHT, 18 nov. Doet. geneeskun
de: mej. H. Borsje, Apeldoorn; Ch. A.
de Heus, Hilversum; Ch. G. Joubert,
Utrecht; T. J. Mellema, Eindhoven; P.
F. Th. van de Rijt, Eindhoven; J. B. L.
Scholla/ert, Tilburg en mej. J. H. M.
Struik, Steenwijkerwold.
Veearts-examen: J. Berg, De Krim
(O.); J M. Wiersma, Roordahuizum; A.
P. C. Bartels, Steenbergen; J. L. Maas,
Zoutelande; D. Rypkema, Drachten; A.
Hoogerbrugge, O verschiep H. Kuil Noor-
deloos; M. B. ten Have, Haren (Gr.).
Advertentie
NEEM PER MAN
DRIEKWART KAN
Publicatie Nederlands Zuivelbureou, 's Grqvenhoge
40
7« finstens de heljt van de ontspanningsromans, die tegen Sinterklaas in
IIgroten getale het licht zien, is van buitenlandse oorsprong. Dit feit werpt
1 rJL de vraag op: Vanwaar die voorkeur voor „vertaald goed"? Een voorlo
pig antwoord is niet moeilijk te vinden. Het „buitenlandse boek brengt ons in
een „buitenlandse" sfeer. Het brengt one in kennis met mensen uit een andere
wereld en met andere leefgewoonten dan de onze, waardoor hun lief en leed
de aanblik van buitenissigheid vertoont. Achter die aanblik het patroon van
een ons verwante menselijkheid ontdekken, dat is, meen ik, de attractie van
alle lezen, maar speciaal van het lezen van buitenlandse romans.
De navolgende boeken zijn voorbeelden van een romankunst, die aantrek
kelijk is, omdat zij onopzettelijk in beeld brengt, hoe het leven in andere landen
toegaat. Zoals een typisch Nederlandse roman een Nederlandse gesteldheid
neeft, zo hebben bedoelde vertaalde romans de gesteldheid van het leven in
de landen waar zij ontstonden.
De brug der liefde
Om te beginnen „De brug der liefde",
een Amerikaanse familieroman van
Charles Flood. Het boek han
delt over een echtpaar uit de zogenaam
de „betere kringen" van New York en
Long Island. „Wallstreet" speelt een
grote rol in het leven van deze mensen.
Ze hebben meer aandacht voor hun
stoffelijke dan voor hun geestelijke wel
vaart. Natuurlijk wreekt zich dit. Hen
ry, de zoon van een financier, en Su
zan, de dochter van een oud-kolonel,
zijn al te lichtvaardig met elkaar ge
trouwd. Ze hebben elkaar niets wezen
lijks te zeggen, voelen zich wederzijds
gevangen en bijaldien ontstaat er een
gespannen verhouding, waarvan de on
aangenaamheden ons uitvoerig worden
toevertrouwd. De lezer krijgt een in
tiem beeld van een slepend familie
drama, waaruit man en vrouw zich
slechts kunnen redden door onder de
oppervlakte van hun welvaart te dui
ken naar de fundamenten van het ware
geluk. Vele jaren hebben ze nodig om
via de verzonken „brug der liefde" tot
elkaar te komen. Hun zoon Hilliard is
dan al een bijna volwassen man, staan
de op de drempel, waarop eenmaal
ook Henry en Suzan stonden, toen
de wereld nog veelbelovend voor hen
was. De wereld bleek schijn te zijn.
Nu staat hun zoon voor de begooche
ling, die onherroepelijk tot ontgooche
ling leidt. Hij is hun spiegel. In hem,
CHARLES B. FLOOD,
de jonge schrijver van de Amerikaanse
familieroman „De brug der liefde".
(Van onze speciale verslaggever)
T\Ja de bevrijding is de populariteit
Y van de grammofoonplaat zeer
toegenomen. En dat geldt niet al
leen de „lichte" opnamen, maar wel de
gelijk ook de klassieke. De uitvinding"
van de langspeelplaat, die méér muziek
en beter klinkende muziek bracht, zal
daaraan bepaald niet vreemd zijn ge
weest. Ook Nederland heeft sinds enkele
jaren, zoals men weet, een eigen gram
mofoonplaten-industrie: die van Philips
in Baarn. Men spreekt er wel van de
grammofoonplaten-fabriek. Maar na ons
bezoek aan het instituut zijn wij eerder
geneigd te spreken van een werkplaats,
waar men met grote eerbied en vooral
groot vakmanschap grammofoonplaten
concipieertTussen het moment van
de opname in de studio en het glorieuze
ogenblik dat de in schellak of plastic
„verpakte" muziek voor het eerst via de
grammofoon tot klinken wordt gebracht,
is er zo het een en ander gebeurd en
hebben velen al hun vakmanschap ter
beschikking gesteld om het resultaat zo
goed mogelijk te doen zijn. Het gaat er
om levende muziek zo te vermenigvul
digen, dat zij, wanneer zij de luisteraars
via de grammofoon bereikt, zo natuur
getrouw mogelijk in de oren klinkt. En
men heeft het in dit opzicht een heel
eind geschopt.
Hoe maakt men een grammofoonplaat?
Wij zullen trachten deze wellicht velen
intrigerende vraag in dit artikel te be
antwoorden. Het begint dus met de op
name in de studio, waar ter wereld die
zich dan ook bevindt. Zij wordt vastge
legd op een magnetofoonband, ook wel
„tape" genoemd. Deze „tape" nu wordt
in de grammofoonplatenfabriek gebracht
naar het zogenaamde „cutting-centre",
waar men de muziek overbrengt op een
lakplaat. Dat klinkt zoals het er staat vrij
eenvoudig, maar er is een bijzonder ver- grondstofwaarvan man hat "plastic voor da langspeelplaat vervaardigt
nuftig apparaat bediend door men- wordt in zakken zwarte korrels aangevoerd
sen die hun vak tot op het been ver-
beweririneTJ r>^EL«Pm«6 «roeien. Dan volgt een beslissende be- ven gesneden in een „verdiept" veld; bij
machine wordt de lakp"aa? vervoleens werking: men scheidt de 'akplaat van de het negatief liggen echter de rillen op
magnetofoonband gemoduleerde spiraal- van de lakplalt en Is met de aange- Het is nw wel duidelijk dat het nega-
groef. Zij is uiteraard bijzonder teer groeide koDeriaae één eehlei «worden tieS niet kan worden gespeeld. Er zijn
van constructie en zij moet dus worden g koperlaag een geheel geworden. immers geen groeve'n> waar de grarnrno.
versterkt. Dat wil zeggen: de lakplaat Deze koperschijf met een zilveren „ge- foonnaald in kan lopen. Het is dus niet
gs chemische weg verzilverd, zicht" is het negatief; men spreekt ook mogelijk met het negatief te controleren
men cen spiegel verzil- wel van „de vader". Het gaat dus om een of de afdruk conform is aan de opname
een ealvanl^h h»ï°On rfü ,Yit tP!ï a£druk van de lakplaat. Waar de lak- op de lakplaat. Wel zou men van de
zflverlaas laat dunne P'aat „groeven" vertoont, heeft het nega- negatieven grammofoonplaten kunnen
zilverlaag laat men du» koper aan- tief „rillen". Bij de laklaag worden groe- persen. Men laat dit na, omdat men de
kostbare stukken niet onnodig aan be
schadiging wil blootstellen. Men maakt
echter van de „Vaders" andere matrij
zen. Op ongeveer dezelfde manier als
waarop van de verzilverde lakplaat een
negatief werd gemaakt, maakt men nu in
een galvanisch bad van het negatief een
positief, dat wel aangeduid wordt als
„Moeder". Dit positief kan wél worden
gespeeld. En men onderwerpt het dan
ook aan een zorgvuldige controle; en aan
de hand daarvan kan ook de kwaliteit
van het positief indirect worden vast
gelegd.
Van de „Moeder" maakt men wéér
een afdruk, die weer het evenbeeld is
van de Vader. Hij is dus negatief en
heeft rillen in plaats van groeven en hij
wordt „Zoon" genoemd. De „Zoon" nu
wordt gebruikt voor het eigenlijke per
sen van de plaat.
Alle mogelijke voorzorgsmaatregelen
zijn dus wel getroffen dat het opgeno
men muziekstuk niet verloren gaat.
Van het negatief kan men zonder veel
risico verschillende positieven maken
en van elk positief verschillende
„zoons".
Vóórdat de „zoons" in de platenpers
worden gelegd moeten zij voldoen aan
zekere eisen van vlakheid, zij moeten
een bepaalde diameter hebben en een
gecentreerd middengat. Wanneer zij dit
stadium hebben bereikt worden zij
„stampers" genoemd.
Twee van deze stampers nu worden
met spanningen in een pers gespannen.
Daartussen legt men een hoeveelheid
voorverwarmend platenpersmateriaal;
bij langspeelplaten is dat plastic, bij ge
wone platen schellak. Beide stampers
komen nu onder grote druk bij elkaar
en het platenmateriaal wordt dus als
,een pannekoek samengeperst en een
'nauwkeurige afdruk van de op de stam
pers aanwezige rillen blijft als even zo
veel groeven in de platenmatrjjs achter.
En daarmee hééft men dan de grammo
foonplaat. Dat men tussen deze bedrij
ven door een voortdurende controle op
de kwaliteit van de plaat uitoefent hoeft
nauwelijks betoogd. Het maken van een
gramofoonplaat, zoals dat in Baarn ge
beurd, is een kwestie van wikken en
wegen en daarna van zorgvuldig uitvoe
ren. Dat het mogelijk is het Concert
gebouworkest in Uw huiskamer te laten
spelen is te danken aan de toegewijde
arbeid van velen.
dóór hem, leren ze elkaar nu beter ver
staan en „in de rosse kilte van de
herfstlijke zonsondergang keek hij
naar haar roze wangen, naar haar stra
lende ogen, en naar de gelukkige, iet
wat verlegen glimlach op haar nog
jeugdig gelaat."
Bij het vallen van de nacht
Minder rozig loopt het af met de lief
de van Maria en Frantz in de roman
„Bij het vallen van de nacht" van
Germaine Beaumont.
Het thema van dit boek ligt geheel
in de lijn van de Franse romantraditie.
Maria is een al wat oudere vrouw, een
portretschilderes, die na de dood van
haar man niets meer van het leven ver
wacht. Reeds in haar huwelijk voelde
zij zich „uitgeblust", want zij, van na
ture een begaafde en volhardende
vrouw, wist zich niet geruggesteund
door hem, die zich óók kunstenaar
voelde, maar slechts rijk aan grillen
was en langzaam aan de drank ten on
der ging. Maria's laatste herinnering
aan hem was; „.Louis, doordrenkt van
alcohol, brullend op zijn ziekenhuis
bed".
De vrouw heeft zich hierna terugge
trokken in een landhuisje te Neuilly bij
Parijs. Onverwachts en eigenlijk onver
hoopt maakt zij kennis met de zeer jon
ge musicus Frantz. De twee ontveinzen
zich, dat zij liefde voor elkaar hebben
opgevat, want geen van beiden kan ge
loven dat deze liefde beantwoord wordt
en tot iets zinvols kan leiden. Met
kracht verzetten zij zich tegen hun be
hoefte aan verdere ontmoetingen en
als het per brief tenslotte toch tot een
wederzijdse liefdesverklaring is geko
men, wordt Maria het slachtoffer van
een dodelijk ongeval, juist terwijl zij
hem tegemoet ging voor het eerste ge
lukzalige rendez-vous.
Door haar tragische afloop, waarvan
men van meet af aan de onafwendbaar
heid voorvoelt, heeft deze subtiele psy
chologische roman iets klassieks ge
kregen. Men kent soortgelijke wendin
gen naar het einde toe uit de Franse
speelfilm. „Bij het vallen van de nacht"
kreeg onlangs in Frankrijk een bekro
ning als „beste liefdesroman van het
jaar".
Als een briesende leeuw
Het bijbelse beeld van de Boze, die
rondgaat ,,als een briesende leeuw,
zoekend wie hij zal verslinden", gaf
Luc Estang de titel in de pen
voor een roman, die bij zijn verschijnen
in 1951 nogal wat kritische Franse ton
gen losmaakte. „Cherchant qui dévo-
rer", in het Nederlands „Als een brie
sende leeuw" geheten, vormt het twee
de deel van een als trilogie opgezet
werkstuk, waarin Estang de invloeden
nagaat welke het Franse kostschoolle
ven uitoefent op de zich vormende per
soonlijkheid van gevoelige jongelui.
„Als een briesende leeuw" speelt in de
afgeschutte wereld van een door pries
ters geleid jongensinternaat. De nogal
trieste helden van het verhaal zijn Toi-
ne, Elie en Jean, die ieder voor zich
verward worden door het probleem:
„Hoe is het leven in de wereld?" Wat
zij er clandestein van te weten komen,
doet zich aan hen voor in een waas van
buitengewone zondigheid. Zij worden
daarbij ontgoocheld in de hoogachting
die zij hun ouders en in het algemeen
hun superieuren toedroegen. De enige
die uiteindelijk ongeschonden uit de
strijd Homt is Toine, maar hij wordt
dan ook „de eenzaamste".
Luc Estang toont zich in dit formida
bele boek een schrijver in het voet
spoor. van Bernanos, onvermoeibaar
speurend naar wat zich in de spelon
ken der menselijke ziel afspeelt. Hij is
een realistisch psycholoog, begaafd
met een speciaal waarnemingsvermo
gen voor verborgen zondigheid, maar
ook voor verborgen heiligheid. Tegen
over de twijfelachtige stelt hij de onver
deeld gelovige mens. Hij werkt eigenlijk
op twee plans, die tezamen de complete
mens huisvesten.
Het tweeplanskarakter van dit boek
spreekt ook uit de tegenstelling tussen
de generaties, die er in aan het woord
komen. Tegenover de leeftijdsgroep der
nog ongevormde jongeren staat die der
gevormde volwassenen. Ongevormd en
gevormd verhouden zich hier zo'n beet
je tot elkaar als verterend vuur tot rus
tige warmte. De op zelfverzekerdheid lij
kende bezadigdheid der ouderen irriteert
de jongelui. Een enkele maal dwingt zij
echter ook hun respect af.
Het is duidelijk, dat Luc Estang
niet werkt met zwart-wit-schema's,
maar met het principe van een men
selijk gelijk voor beide partijen, dat
dan onverwachts kan keren in een
universeel menselijk ongelijk.
Dit principe stelt hem in staat al
schrijvende de werking der genade,
ook in de opvoeding, navoelbaar of
althans, binnen .iet kader van de ro
man, geloofwaardig te maken. Zo is
zijn adolescentieroman er een gewor
den. waarin aan de verstandhouding
tussen de generaties een uitermate
gewichtige rol is toebedeeld.
De weerspannige weduwe
Zie nu eens hoe „De weerspannige
weduwe" van Georgette Heyer
door de wereld gaat! Dit kostelijk
Engelse boek voert ons naar het Enge-
GERMAINE BEAUMONT,
schrijfster van het geheel in de Franse
romantraditie liggende boek „Bij het
vallen van de nacht".
land uit de tijd van Napoleon. De
schrijfster is een humoriste van die heel
fijne, bijna droge makelij, welke de
Angelsaksische vertellers op hun best
kenmerkt.
De intrige is gauw naverteld: Een
schroomvallige gouvernante, die zich
als zodanig per advertentie heeft aan
geboden, komt abusievelijk terecht bij
een meneer, die een huwelijksadverten
tie heeft geplaatst voor zijn lichtelijk
verliederlijkte neef.
De solliciterende juf begrijpt het mis
verstand pas als het te laat is. Hoe kan
dat? vraagt u. Ach, zij is zo argeloos
en h ij is zo slim! Enfin, zij laat zich
aan de neef koppelen, aangezien deze
op zijn sterfbed ligt en graag als ge
trouwd man uit wil stappen. Binnen
vijf minuten wordt het meisje dus van
bruidje weeuwtje en een wèlgesteld
weeuwtje bovendien. Maar hierna be
gint haar wérkelijk weerspannige ge
schiedenis pas. Zij valt aan tragi-ko-
mische beproevingen ten prooi, die
echter gezellig eindigen met een huwe
lijk metde meneer van de adver
tentie.
Het verhaal heeft diepere ondertonen
en meer inhoud dan uit het bovenstaan
de wellicht blijkt. De humor maakt er
het grandioze niveau van uit.
Navolger van Peer Cynt
„Peter Anemont" van R ii d i g e r
Syberberg tenslotte is een moderne va
riatie op het Peter Gynt-thema.
Peer de Tweede is een jongen, die
telkens als door een wonder aan de
dood ontsnapt. Hij is avontuurlijk en
fantasierijk aangelegd. „Ik kom gauw
terug," zegt hjj tegen zijn oude moeder
en dan zwerft hij even half Europa in
clusief Siberië door. Hij verwerft zich
een wijsgerige kijk op het leven, maar
veel wijzer wordt hij er niet van. Hij
is dan ook niet zo'n gedreven geluks
zoeker als de originele Peer Gynt,
maar gelijk deze keert hij uiteindelijk
naar zijn dorpje terug, waar natuurlijk
niemand hem meer kent. Er is echter
naar goed gebruik juist een operette
achtig volksfeest aan de gang en Peer
mengt zich als vreemdeling ongedwon
gen tussen de pretmakers. Als dan te
middernacht, iedereen zat zijnde, brand
uitbreekt in een boerderij (de boerderij
waar Peer werd geborenstort hij
zich als een held in de dood om een
baby uit de vlammen te redden. En
dan komt er, dank zij de dichterlijke
dorpsschoolmeester, op zijn graf te
staan:
Hier rust een onbekende man,
die van verre herwaarts kwam;
zijn eigen leven heeft gegeven
opdat een kind kon blijven leven.
Hij appelleert aan de romantische
■kant van ons wezen, deze al te laat ge
boren Wandergesell. Veel werkelijk
heidszin is er aan hem niet te bespeu
ren, al vertelt hij soms aardige dingen
over de Europese samenleving. Hij is
niettemin een karakteristieke Scandi-
naafse romanfiguur, die als zodanig de
weg naar de lezer wel zal vinden.
Tenslotte een vijfvoudig compli
ment: al deze buitenlandse romans
werden met zorg en smaak in het
Nederlands overgebracht x).
NICO VERHOEVEN.
x) Charles Flood: De brug der lief
de (Love is a bridge). Vert. d. Louis
de Bourbon. Uitg. De Fontein, Utrecht.
Germaine Beaumont: Bij het vallen
van de nacht (Le déclin du jour). Vert.
d. Louis Thijssen. N.V. Uitg. Mij. Pax,
Den Haag.
Luc Estang: Als een briesende leeuw
(Cherchant qui dévorer). Vert. d. J. A.
C. Lenders. Uitg. De Fontein, Utrecht.
Georgette Heyer: De weerspannige
weduwe (The reluctant widow). Vert.
d. J. F. Andriessen. Uitg. De Toorts,
Haarlem.
Rüdiger Syberberg: Peter Anemont
(Peter Anemont). Vert. d. Louis Thijs
sen. N.V. Uitg. Mij. Pax, Den Haag.
Argentinië. De Argentijnse rege
ring, die donderdag een dreigende al
gemene staking door het algemeen vak
verbond afwendde, heeft gisteren drie
r.-k. geestelijken en 300 sociale voor
mannen losgelaten, die in verband met
de stakingsactie waren aangehouden.
(Reuter).
rovr I |SIUG-SIM0|^^~
„Weet je wel zeker, dat het de vrouw
van de directeur was?"
(Miinch. 111.)
I
