Old Dutch Organ
in massa-produktie
a
Brazilië en de V.S.
steunen Nederland
c
3
Bijt sen?... Prachtbijts
TWINTIG
„Ik wil
JAAR CONCERTEN OP SCHOOL
in het algemeen nog even zeggen
dat ik het mooi v
Tussen neus en lippen
Pierement-muziek
voor de export
tiet blij ven verstrekken van inlichtingen
moet niet juist worden geacht
Haven van
tlfnuiden wordt
uitgebreid
Toeslagen voor
Rijkspersoneel
DE RAPPORTERING AAN DE V.N.
feroduSd6 thMS regelmatig wordt
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1955
PAGINA 5
De heerlijk drenzige, vet geluidige vaderlandse orgelmuziek, die
zelfs de dandy Couperus altijd weer met wellust vervulde, hem
verwarmde als een borrel op een gure morgen, is thans ons
jongste exportartikel. Nee, niet op de gramofoonplaat, maar helemaal
echt, geproduceerd door miniatuur pierementen, die thans in groten
getale worden aangemaakt, om te beginnen voor het buitenland.
Canada is de eerste afnemer: 200 van deze „Old Dutch organs", zoals
ze voor de handel zijn genoemd, zullen uiterlijk binnen twee maanden
naar dit land worden afgeleverd. Intussen zijn er aanvragen uit
Argentinië, Brazilië, Zuid-Afrika, Pakistan, terwijl vooral de Ameri
kanen in Duitsland hevig geïnteresseerd zijn: 400 exemplaren zouden
hier reeds direct geleverd kunnen worden. Maar ook in Nederland
zelf, waar zo'n miniatuur-pierement thans op rondreis is, toont men
overal belangstelling. Het is niet in Amsterdam, de stad van het piere
ment, dat de orgeltjes worden vervaardigd, maar helemaal in Vriezen-
veen, waar een jonge industrie er een grote toekomst in ziet. Het
experimentele stadium is thans voorbij: de eeiste serie is in aan
bouw. En er komt al meteen een nieuwe fabriek met ruimte voor tal
van arbeidskrachten. De orgeltjes zullen dan even talrijk het veen
verlaten als ooit de turf: precies als deze zullen zij iets vertegenwoor
digen van onze bodem en atmosfeer, dat echter met in rook, maar
schoner nog in klank zal opgaan, en evenzeer door en door verwarmt.
Hiiu .p
Wil zeggingschap
behouden
(v,
an
°nZe
2oo
FRED THOMAS
Persoonlijkheid van
de kunstenaar is
doorslaggevend
^Veer olie aangetroffen
in Pijnacker
Scheveningse logger
o,p Noordzee geramd
Liever dan loonronde
Verbetering secundaire
arbeidsvoorwaarden
Internationale grenspas
voor auto 's
Bij onregelmatige arbeid
DODELIJK
ONGELUK
VEROORZAAKT
Drie weken tegen
automobilist geëist
Schade van f30.000 voor
gemeente Tilburg
Fietsende vrouw
verongelukt
IN HET VEEN KIJKT MEN
NIET OP EEN ORGELTJE
e heer H. Borger te Vriezenveen met het door hem geconstrueerde miniatuur
pierement, dat thans in massa-produktie komt.
Verenigde Staten heb-
I 1 wijdag een gezamenlijke resolutie
'de belieerschapsconiniissie der Ver-
1;gde Naties ingediend, waarin een
°°rstel van Nederland wordt gesteund
J" een einde te maken aan het ver-
L rpkken van inlichtingen aan de be-
^«rsehapseommissie over Suriname en
Nederlandse Antillen, zulks op grond
I,?.® het feit dat deze voormalige kolo-
WÏ1 thans, binnen het koninkrijk der
neerlanden, gelijkgerechtigde deelge-
voli n -met Nederland zijn geworden en
®dig zelfbestuur genieten.
iiene indieners der resolutie ondersteu
nen beslissir|g der Nederlandse re-
Üe2e 8.' dat het blijven verstrekken van
telfK 'hhchtingen, alsof het hier niet-
hoet urende gebieden betrof, niet juist
Worden geacht.
In j
fcriwn door de Braziliaanse verte-
Gnri diger Barreto Leite Filho inge-
1. -T" resolutie wordt gesteld:
hit ap e algemene vergadering heeft
Veh 1,-.0Vergelegde stukken en de gege-
^daal, ingen de overtuiging op-
te dat de volken van Suriname en
ta v ?.derlandse Antiilen, door middel van
te 1; Y'd gekozen vertegenwoordigen-
^W mei1' de nieuwe grondwettige
die zij thans genieten, goedkeu-
geeft n.a.v. het voorgaande,
ken t, aan de mening dat het verstrek-
van de inlichtingen, welke worden
hl artii1 overeenkomstig het bepaalde
bieer kei 73 )e) van het handvest, niet
be 8eschikt moet worden geacht."
ertegenwoordiger van Uruguay
IlJlnj ~"*c Parlementaire redacteur)
'kling v^r -^Igera heeft bij de behan-
VlSSershaf de begroting van het Staats-
S®deeid jenbedri^ te Unauiden mede-
^dfdt o-' p at de uitbreiding in drie fases
,'ir|ghavenarfht: ee" steiger in de ha-
V6n' de van een kade van
e haven
een gemengd bedrijf van te maken
leurt"" ,St3at 6n gemeente zeggingschap
le kr'Jgen. Er moet wel veel over-
hof ^n' maar de beslissing behoort bij
et kijk te blijven.
Cn*" verscbillende zijden was aange-
en van de outilla
diende een amendement in, waarin
wordt voorgesteld in de resolutie een
clausule te voegen, waarin de Verenig
de Naties wordt verzocht voor ogen te
houden dat het ,,de bevoegdheid is van
de algemene vergadering om uit te ma
ken, of een niet-zelfbesturend gebied de
volledige mate van zelfbestuur heeft be
reikt, waarop in hoofdstuk elf van het
handvest wordt gedoeld."
Laten wij eerlijk bekennen, dat wij
wild van enthousiasme in de auto zyn
gestapt, op we? naar Vriezenveen, om
het miniatuur pierement te zien en te
horen. Want het draaiorgel neemt ook
in ons hart een bijzondere plaats in
altijd weer de vreugde onzer dagen,
waar wij graag «een stuk voor omlopen
als wij ergens uit de verte zijn vertrouw
de geluid vernemen. Want ook visueel
genieten wij van het orgel, van de ba
rok van zijn fagade, de PgPP^11*1?6!
geheimzinnige glimlach. En dat het 7'ch
altijd nog voortbeweegt op de lage, for
se wieltjes, moeizaam tegen een brug
omhoog, de ruggen der duwende man-
sers eendrachtelijk gekromd. En dit is
dan ook de reden, dat wf] eigenluk in
Vriezenveen een beetje teleurgesteld zijn
geworden. Wat wij ons precies hadden
voorgesteld, durven wij achteraf nau
welijks nog te bekennen: inderdaad een
pierement in het klein, maar dan ook
helemaal, een bont stuk speelgoed voor
Door
grote mensen, dat wij een plaats zouden
willen geven op ons schrijfbureau, zoals
er ook modellen staan van bottertjes
en tjalken, deze aanwinst echter het al
lermooist vanwege het geluid. De huis
genoten zouden er maar aan moeten
wennen, dat pa urenlang aan zijn or
geltje zit te zwengelen, een zorgvuldig
uitgezocht, lichtelijk ordinair, maar voor
al melancholiek repertoire.
Daarom waren wij erg ontnuchterd
toen ons in Vriezenveen het minia
tuur pierement werd vertoond. Niets
anders dan een kastje op poten, recht
toe rechtaan, waar evengoed een ap
paratuur in Kon zitten voor het me
ten van aardstralen. En een slinger er
aan om te draaien, net als bij een
ouderwets model gramofoon. Ja, het
geluid, dat er uit kwam, dat was een
volkomen openbaring: helemaal pre
cies het weelderig geluid en zelfs het
volume van een heus pierement. En
ook de constructie van binnen bleek
in hoofdzaak dezelfde: vijf blaasbalg-
jes en een magazijn, terwijl de druk-
lucht de tongen in beweging brengt
van 24 tonen, twee octaven. Het mu
ziekboek met sleuven werkt net een
der als bü een echt orgel. In zoverre
was het af, maar het oog wil nu een
maal ook wat hebben, en vooral de
illusie. De afbeeldingen van molen
tjes en dansende Volendammers, waar
mee de eerste zending kastjes voor
Canada wordt versierd, is maar surro
gaat: een pierement in het klein, dat
verwacht men te zien. De heer ri.
Borger, de ondernemende fabrikant,
stelde ons gerust. Het model zal nog
verder ontwikkeld worden. Een volgen
de serie krijgt om te beginnen echte
orgelpijpjes in het front, en de slinger
wordt door een wiel met handgreep
vervangen. Of men helemaal een or
gelmodel benaderen zal, is nog in
studie.
Wij hebben het de heer Borger warm
aanbevolen. Zoals het kastje er nu uit
ziet, herinnert het aan de orgeltjes,
die wij in onze jeugd nog hebben ge
kend, Bunovilles menen wij, dat zij
heetten. De orgelman droeg zo'n kastje
aan een riem voor de buik, of liet het
steunen op een stok of staak. Bovenop
het kastje draaide een metalen plaat
met sleuven. Deze orgeltjes waren van
Franse makelij, het laatst hebben wij
er een gezien op een marktplein in Span
je, maar het is heel goed mogelijk, dat
men ze ook bij ons nog wel een enkele
keer ontmoeten kan, hier of daar op
de kermis. Het iel, lichtelijk rammelend
geluid geleek veel op dat der kleinere,
rijdende orgels, die wij ons ook nog voor
de geest kunnen roepen, waarbij men
Advertentie
en zeer verschillend van aard. Boven
dien zijn ze dikwijls onvoorzien, en die
nen ze dus op de plaats te worden op
gelost. Maar dat houdt de spanning er
in, volgens de heer Pijnenborg, en zijn
medewerkers schijnen er ook zo over
te denken.
Dat lijkt ons trouwens de enig-juiste
Het moet in de herfst van 1935 zijn instelling tegenover een zo kritisch pu-
geweest, dat men in ons land is bliek. De persoonlijkheid van de kunste-
begonnen met het organiseren naar is doorslaggevend bij de jongelui,
van concerten voor de schooljeugd. Het De kunstenaar moet zijn publiek kun-
initiatief hiertoe was genomen door de nen boeien, en in dit opzicht laten de
heer Franz Aufrecht, die, nadat hij jongelui zich door niets of niemand iets
Duitsland had moeten verlaten, in zijn wijsmaken. Hierbij doet zich het merk-
tweede vaderland de geestelijke va- waardige feit voor, dat er voor de con-
der van Eén uur muziek is inmiddels certgevers geen verschil bestaat tussen
genaturaliseerd Nederlander een ont- een auditorium, dat uit vrijwilligers is
stellend gemis aan muzikale vorming op samengesteld, en een publiek, dat op be
de scholen ontdekte. Bij het opstellen vel van hogerhand is komen afzakken,
van een plan tot „sanering" van de Al dan niet tegen de verveling gewa-
toestand ging Franz Aufrecht er van pend met een boek, dat echter na ver
uit, dat voor de jeugd alleen het beste loop van tijd onherroepelijk en geruis-
goed genoeg is. Hij verzekerde zich van loos in de tas verdwijnt,
de medewerking van Al kan er tegenwoordig met de subsi
stenaars, die h,™ gaA?pn van dè eerste dle van °- K- en w' m-er dan vroeger
van dit doel stelden. Een vande^eiste toch kan j niet aan a)le aanvragell
een uur CmiSek propageerde? was' het voor concerten worden voldaan.
Amsterdamse meisjeslyceum Fons Vi- Het werk is dus op zijn minst geno-
tae aan de ReiSer Vinkeleskade. ^en voor uitbreiding vatbaar, en om u
tae, aan de Rem de waarheid te zeggen zien wij de heer
Negentien jaar lang neenae neer pljnenborg nog wel eens uit zijn kantoor
Aufrecht aan de muzikale öntwKKeung aan de Amsterdamse Binnenkant groei-
van de Nederlandse schooljeugd zijn en
beste krachten gewijd. Dm redenen. Uit opstellen, na een concert geschre-
waar hier niet verder op ingegaan aan ven door u-jarige meisjes, moge blijken
worden, heeft de stichting „Een uur mu- hoezeer het werk van Het Schoolcon-
ziek" haar werkzaamheden in 1954 moe- cert op prijs wordt gesteld. De lezer kan
ten staken; het is echter een gelukkige aan de fragmenten bovendien nog eni-
omstandigheid, dat daarmee het werk
door de heer Aufrecht begonnen, met
ge minuten plezier beleven.
Allereerst wordt de inleider, die het
-rvaoor» micicciai wuiui uu mieiaer. aie het
behoefde te worden afgebroken, maar nr0£rramma met een korte nif E.
„Het Schoolconcert
daarbij uiteraard en in volle overeen-
Die mijnheer die alles ging vertellen
PIET PIJNENBORG
ben we ook nog een stuk gehoord van
y en meohani=»,.;„„ v 7- vwnoouwen op de grom
hn- Op een u 'tnnHili vis los-door „Een uur muziek" gelegd.
Pen Hari„» nrim van de heer 1 t_
baVenta\„°A (VVP' o™ eens in Duitse
A" J. uiLeraard en in volle overeen- lldoor hpei v, ben we ook nog een siuk genoura van
stemming met de heer Aufrecht heeft d wals begon hii te tellen en Mozart dat was ook wel leuk het het
kunnen voortbouwen op de grondslagen stuk 'an de wa,s - B°n te tellen en —et het. „iet =-
niet te vergeten dat hij ook zei zoiets
(Jardin) nou ik weet het niet meer in
het Frans maar in het hollands wel de
- van zoemba en zoemba, daar stamDte r-.-
An„t,W1"Üg,4aar "jd is h,et co"cert.,°P 'tij ook bij. P. S. Ik wil m 't algemeen <rev«l ,„êt 't?,!!™
isaV®"?,te gaan zien hoe hetAempo daar I scho°'. gen begrip geworden. Beperkte 00i; n0g even zeggen dat ik 't mooi het" het was in 'eder geval met tuinen
I-' wilde rie .t lemP° haai men zich n hot hoo-in t„t miriHoihare a en regenen.
van Het Schoolconcert, heeft ons over zijn handen,
Is'h^de de minister niet ingaan Het 1 ia he? tot de middelbare
Va» OM imaai w.el bekend. Hijwas S-' ans worden ook Ulo, Mulo en
Yrentieeb;stai W1J in IJmuiden de con-
tb8 goedgektu?dkUnnen- De begro'
tike !,yilaCker is een tweede succes-
olieboring
vond.
En een volgende:
en regenen.
Het spel van de pianist tenslotte oogst
medio
verricht. In deze streek
juni reeds olie aange-
Mijnheer P. gaf ook mooie redevoe- aller instemming
ring, en die wals vond ik nog wel het Wat kon die man toch vlug spelen,
!-4 U.i n. kil rrinir on frolftï'ol iiL' TA lYlflflT OVPl1 Ha tnafeon
scholen voor Nijverheidsonderwijs be
zocht.
De heer Piet Pijnenborg, directeur mooist, dat hij er bij ging dansen met ongelovelijk, zo maar over de toetsen
- - - - van de vleugel heen vantastishe.
Als meneer H. een nieuw stuk wou
gaan spelen trilde hij eerst even met
het werk van de stichting het een en
ander verteld. Er worden per jaar
ruim vijfhonderd concerten georgani-
Een derde merkt simpelweg op:
Een meneer lag alles uit.
Over de componisten heerst nogal wat ziin vingers,
seerd, waaraan ongeveer honderdtien verwarring.
solisten meewerken, die het land door- Ik vond dat gezang van die compo
kruisen, van Maastricht tot Den Burg, nist die in de tuin liep heel erg mooi. zo V,US en 'enig
De pianist vond ik erg mooi spelen
als je die vingers op en neer zag gaan
van Roodeschool tot Sluis. Aangezien Maar ik vond die opera toch mooier. P.S. We willen dus in het algemeen
in iedere school een andere sfeer heerst, Zo hoorde je ook dat de componisten nog even zeggen dat het mooi gevon-
tn* d® J°ngelui op geen twee plaatsen in die concerten alles opluchten, maar den wordt. Én dat moet, dunkt ons,
netzelfde zijn, zijn de problemen, waar- je begrijpt dat stuk wel maar je kan voor de medewerkers aan Het School-
voor ae musici komen te staan, talrijk het niet in woorden zeggen Daarna heb- concert een grote voldoening zijn.
Voor de zangles
Tegelijk met het miniatuur piere
ment „Old Dutch Organ" is in over-
leg met het ministerie van Onderwijs
een ander apparaat geconstrueerd,
voorlopig „Organista" genaamd, waar
van juist deze week het proefexem
plaar gereed is gekomen. „Organista"
is een taak toegedacht bij het zang
onderwijs op de scholen. Het is nu
eenmaal zo, dat in de practjjk 80 pet.
van het onderwijzend personeelt niet
muzikaal is en dus weinig geschikt
om zangles te geven. Het apparaat
„Organista" geeft de orgelbegeleiding
le, 2e en 3e stem, afzonderlijk en ge
combineerd, van liederen, zoals men
op school pleegt te leren. De construc
tie is eenvoudiger dan van het pie
rement, het werkt met zuiglucht en
in plaats van muziekboeken worden
papieren rollen gebruikt. Het aantal
tonen bedraagt 15, anderhalf octaaf,
in de G sleutel. In het binnenwerk
onderkent men twee spoelen voor de
muziekrol, twee schepbalgjes en een
magazijn. Het kastje is kleiner dan
dat van het miniatuur pierement, ter
wijl het in de bedoeling ligt de aan
blik te verlevendigen met voorstel
lingen van zingende kinderen, muziek
instrumenten enz.
Valt het proefexemplaar van „Orga
nista" in de smaak dan mag ook hier
een flinke produktie van worden ver
wacht.
Zo wordt dus in Vriezenveen aan de
lopende band orgelmuziek vervaardigd.
De kosten van het export-exemplaar,
zoals dit straks naar Canada gaat, be-
bedragen ongeveer ƒ275. Voorlopig is de
aanmaak uitsluitend voor het buiten
land, zodat een prijs voor Nederland
nog niet is gefixeerd. Bovendien is het
instrument nog volop in staat van ont
wikkeling: wanneer het tenslotte op de
binnenlandse markt zal verschijnen,
mag men hopen, dat vooral ook het
uiterlijk aanzien een beetje geromanti
seerd is, zoals het tenslotte bij een draai
orgel past. De belangstelling voor het
huisinstrument, door radio en pick up
sterk achteruitgegaan, is de laatste tijd
weer opmerkelijk groeiende. De piano,
het harmonium keren terug in de wo
ning, en het is niet onmogelijk, dat bij
de liefhebbers ook het miniatuur piere
ment zich te ziiner tijd een plaats ver
overen gaat. Maar omdat het draaior
gel toch eigenlijk op straat hoort en wij
het in ons land daar ook geregeld kun
nen horen, zal het toch in hoofdzaak
het buitenland zijn, dat deze Nederland
se eigenaardigheid in massa zal afne
men. Ook als souvenir krijgt het on
getwijfeld betekenis. In elk geval, voor
de Vriezenveense industrie zit er muziek
in.
Vrijdagmiddag is de Scheveningse
logger Condor op de Noordzee bij Ca
lais geramd door een Poolse treiler. De
aanvaring heeft geen slachtoffers geëist.
De Condor wordt naar Scheveningen
gesleept.
De Poolse treiler heeft de Condor
midscheeps geramd. Er ontstond een gat
in de logger. Door het verschuiven van
de lading heeft men het schip wat slagzij
gegeven, waardoor het gat boven water
is gekomen.
Uiterlijk nog weinig spectaculair, produceert toch het miniatuur-pierementdat
onder de handelsnaam „Old Dutch Org"n" zijn weg naar het buitenland vindt,
geheel en al de oorspronkelijke draaiorgelmuziek.
in het front een reeks verglijdende af
beeldingen zag, als regel oorlogstafere
len van niet bepaald recente datum:
de strijd om de Sjipka-pas bijvoorbeeld,
tussen Russen en Turken. Ook dit soort
orgeltjes is sinds lang verdwenen, al
leen het pierement heeft zich gehand
haafd, mocht zelfs na de oorlog een re
veil beleven, waarbij de oude facades
in ere zijn hersteld, en ook de poppen
teruggekeerd. Beroemde exemplaren,
zoals „De Arabier", hebben in het bui
tenland furore gemaakt en het gevolg
is geweest, dat straatorgelmuziek een
lucratief exportartikel belooft te worden.
Het initiatief tot de bouw van minia
tuur pierementen is uitgegaan van het
Ministerie voor Economische Zaken, on
geveer een jaar geleden, en wel nadat
men herhaaldelijk aanvragen had ont
vangen uit het buitenland. Een vijftal
industrieën is daarop aan het experi
menteren gegaan, waarvan slechts één
tot resultaat is gekomen, de Vriezen-
veens firma „Friborg". Deze nog
jonge onderneming, waarop de heer
Borger overschakelde, nadat hij aan
vankelijk meubels had vervaardigd, is
gespecialiseerd in de bouw van har
moniums, terwijl zij sinds kort, door
het aantrekken van deskundig perso
neel uit Duitsland, ook de bouw van
kerkorgels op haar programma heeft.
Reeds enige tijd had de heer Borger
bij wijze van hobby het systeem van
hét straatorgel nagebouwd, echter met
spoelen en een papieren rol, alles in
het klein. Het was dan ook voor hem
een aangename verrassing, dat Econo
mische Zaken hem kwam voorstellen
een miniatuur pierement te ontwerpen,
voor export bestemd. De helft van de
exploitatiekosten zou door Economische
Zaken worden gedragen, terwijl een ex
portbureau reeds een eerste opdracht
ontvangen had voor de levering van
200 exemplaren voor Canada. De firma
„Friborg" heeft daarop een vijftal mo
dellen ontwikkeld, waarvan er tenslot
te één bij Economische Zaken in de
smaak viel, het geluid en vooral het
ritme inderdaad nauwkeurig juist. Met
spoed is dit model thans in massa-
produktie genomen, waarbij niet alle
onderdelen in Vriezenveen worden ver
vaardigd, het metaalwerk bijvoorbeeld is
elders in Nederland uitbesteed, terwijl
de metalen tongplaatjes, een heel spe
cifiek fabrikaat, uit Parijs komen.
Het miniatuur pierement heeft, zoals
gezegd, twee octaven: 24 tonen (C sleu
tel), terwijl een werkelijk draaiorgel er
61 telt, vijf octaven, bovendien met
trommels en fluit. De boeken zullen
eveneens bij Friborg worden vervaar
digd, de schabionen gaan ter correctie
naar de heer H. Denissen, expert te
Tegelen, om vooral op het juist ritme
te worden gecontroleerd. De kastjes
worden uitgevoerd in berken-multiplex
en geleverd in drie kleuren: Engels rood
zwart en gebroken wit. Al het materiaal
is tropenvast.
(Van onze Haagse redactie)
Op een vrijdag gehouden vergadering
van de ARKA te Den Haag heeft mr.
dr. J. B. Sens, gemeentesecretaris van
Heerlen, zich kritisch geuit over het
onderzoek naar loonruimte. Wij zijn
met de achter ons liggende loonrondes
niet veel verder gekomen, aldus spr. Op
dit moment is meer heil te verwachten
van verbetering der secundaire arbeids
voorwaarden, hetgeen bijv. in de mijn
streek bewezen is.
Spr. protesteerde tegen het feit, dat
een vrije zaterdag voor het overheids
personeel thans als een hele vrije dag
wordt aangemerkt. Dit komt neer op
een gelegaliseerde diefstal. Niemand kan
meer rechten overdragen dan hij zelf
heeft; hoe kan dan de vrije zaterdag
middag als diensttijd geteld worden?
Deze regeling kan wel juist zijn volgens
de letter, maar zij is het niet volgens
de geest van de wet.
Het is mogelijk dat tegen Pasen van
het volgende jaar een internationale
grenspas voor auto's zal gorden inge
voerd, waardoor een einde zou komen
aan het thans bestaande triptieksysteem
voor auto's. De Economische commissie
voor Europa van de Verenigde Naties
heeft dit meegedeeld na een bijeen
komst van douane- en reisdeskundigen
uit 14 Europese landen
Volgens de huidige bepalingen moet
een automobilist lid zijn van een auto
mobielclub, voordat hij voor zijn wagen
internationale reisdocumenten kan ver
krijgen. Volgens het nieuwe plan zal
hij passen kunnen kopen voor de lan
den die hij wenst te bezoeken zonder dat
het nodig is lid te zijn van een automo
bielclub. Voorts werd een voorstel be
sproken voor de invoering van een au
topas uit te geven door een erkende
autoriteit, welke geldig zal zijn vooi
onbeperkte reizen naar alle landen, die
zich bij dit systeem zouden aansluiten.
Volgens de economische commissie voor
Europa zou echter nog een diepgaand
onderzoek nodig zijn in bepaalde lan
den voordat dit laatste systeem zou kun
nen worden ingevoerd.
Advertentie
Zojuist is de nieuwe Ceram ver
schenen:
SMAL RAVUN EN
ZWARTE BERG
Vervolg op:
GODEN, GRAVEN
EN GELEERDEN
Overal bij de boekhandel verkrijgb.
v/h Van Ditmar N.V. - Amsterdam
(Van onze Haagse redacteur)
In het Georganiseerd Overleg is over-
eenstemming bereikt over een toeslag
regeling voor overheidspersoneel, dat
onregelmatige diensten of ploegendien
sten heeft. Hiervoor zijn een aantal toe
slagen ontworpen, variërend van vijf tot
veertig procent van het loon. De regeling
moet nog goedgekeurd worden door de
ministerraad. Verwacht mag echter wor
den, dat zij met ingang van het volgend
jaar van kracht zal kunnen zijn.
In juni heeft de rechtbank te Alk
maar een ingezetene van Julianadorp,
die bij het oprijden van een voor-
rangsweg te Den Helder geen voor
rang had verleend, veroordeeld tot
250 gulden boete. Als gevolg Ivan zijn
fout was de bestuurder van een van
hem van rechts naderende auto om
het leven gekomen. Drie inzittenden
van diens wagen liepen een hersen
schudding op.
Terecht was naar het oordeel van
de procureur-generaal bij het gerechts
hof te Amsterdam de Officier van
Justitie (die twee maanden en ontzeg
ging der rijbevoegdheid voor een jaar
had geëist), van dit vonnis in beroep
gekomen. Dat in dit ernstige geval
„slechts" een boete was opgelegd,
achtte de procureur-generaal niet juist.
„Hoewel de verdachte volgens zijn
verklaring naar beide kanten had
uitgekeken had hij moeten wachten
tot het verkeer van beide kanten ge
passeerd was".
De Procureur-generaal eiste drie
weken gevangenisstraf en ontzegging
der rijbevoegdheid voor negen maan
den.
De verdediger verzocht geen ge
vangenisstraf op te leggen.
Uitspraak 9 december.
(Van onze correspondent)
De Tilburgse gemeenteraad heeft zich
vrijdagavond langdurig bezig gehouden
met een voorstel van B. en W. om aan
de N.V. Staalwerken „De Maas" te
Maastricht, een schadevergoeding uit
te keren van ƒ50.000. Zulks naar aan
leiding van het feit, dat de directeur
van de Tilburgse gasfabriek in augustus
1950 een circulaire had gericht tot de
gasfitters in het verzorgingsgebied van
het bedrijf, waarin hij naar het oordeel
van de rechtbank te Breda „geheel no
deloos en zonder enig redelijk motief
of doel de reputatie van deze N.V. als
producente van stompgelaste draadpij-
pen in ernstig afbrekende zin in op
spraak heeft gebracht".
Het gerechtshof te 's Hertogenbosch
heeft later dit vonnis bevestigd en de
gemeente en de betrokken directeur tot
betaling van schade-vergoeding veroor
deeld. Langs minnelijke weg is de som
van ruim 2 miljoen gulden, welke „De
Maas" aanvankelijk had berekend,
thans vastgesteld op vijftig duizend gul
den. In dit bedrag zal de verzekering-
maatschappij voor 20.000 participeren.
De gewraakte circulaire, welke een ver
bod aan de gasfitters inhield is intissen
op last van B. en W. dd. 29 september
ingetrokken.
Verscheidene raadsleden spraken
van een „onverkwikkelijke affaire" en
beschuldigden de directeur van grove
onvoorzichtigheid. Wethouder Van Dul-
lemen erkende dat de directeur een fout
heeft gemaakt, maar hij wilde de schuld
vraag verder onbesproken laten. Het ligt
niet in de bedoeling de directeur voor
enig bedrag aansprakelijk te stellen.
Zonder stemming werd het voorstel van
B. en W. goedgekeurd.
Op de weg Enkhuizen—Hoorn is de
25-jarige mevrouw B., uit Enkhuizen,
toen zij op haar fiets in de richting
Enkhuizen reed, door een haar passe
rende vrachtauto met oplegger aan
gereden. Zij was op slag dood.
Slaap-Teddy
In Engeland hebben
spitse ingenieurs een
nieuw soort teddybeer
uitgevonden, welke de
bijzondere eigenschap
heeft, dat hij de mensen
doet inslapen. Wanneer
men de slaap maar niet
kan vatten, hoeft men
het snoer aan de beer
maar in het stopcontact
te steken en het beertje
dan tegen zich aan te
drukken. Een kunstlong
in het beertje begint
dan prompt lucht in en
uit te blazen in het temr
po van een slapende vol
wassene. Kwestie van
psychologie, zeggen de
uitvinders, die plegen te
beweren, dat het zacht-
kens snurken van het
beertje de mens binnen
enkele minuten in slaap
doet vallen. Aan volwas
senen, die het, al was
het slechts voor de bui
tenwereld, tenminste raar
vinden om een beertje
mee naar bed te nemen,
kan een „ademend kus
sen" worden geleverd.
Tien kleine negertjes...
Het ging als in het
verhaal van de tien klei
ne negertjes, toen in En
geland een luchtacroba-
tenploeg van de RAF de
lucht inging om te „po
seren" voor een foto
graaf en een televisie
cineast van de Ameri
kaanse luchtmacht. Ieder
een bleef leven, maar de
vliegtuigen werden ge
reduceerd tot.schroot.
Het waren vier Hunter-
straaljagers, bestuurd door
luchtduivels van de RAF,
een Vampire-straaljager
met een kapitein van de
Amerikaanse luchtmacht
aan boord en een oudere
Meteoriet met de televisie
ploeg. Een dichte, zwarte
wolk greep plotseling de
zes vliegtuigen. De eerste
Hunter explodeerde nadat
de piloot er was uitge
sprongen. Toen waren er
nog maar vijf. De Vam
pire stortte brandend neer
nadat de Amerikaan de
parachute had geopend.
Toen waren er nog maar
vier. De tweede Hunter
gierde naar beneden voor
een buiklanding. Toen wa
ren er nog maar drie. De
derde en de vierde Hun-
ter maakten elders nood
landingen, nadat de brand
stof tot de laatste druppel
was gebruikt. En toen was
er nog een, de ouderwetse
Meteor. Deze landde vei
lig op de luchtbasis, het
enige van de zes toestel
len, dat veilig thuis kwam.
De fotograaf op de begane
vloer maakte de prentjes
can zijn leven.
Grote opruiming
Radio Warschau heeft
dezer dagen bekend ge
maakt, dat de opruimings
dienst van het Poolse le
ger eindelijk is gereed ge
komen met het wegnemen
van de mijnen bij Hitlers
vroegere hoofdkwartier
nabij Kentrzyn. Er werden
niet minder dan 30.000
mijnen onschadelijk ge
maakt, aldus radio War
schau.
In een klein hoekje
Boven de omgeving van
de Westduitse hoofdstad
Bonn kwamen twee straal
jagers met elkaar in bot
sing. De bestrijder van
een van de toestellen, een
Brit, werd op 5000 meter
hoogte uit zijn toestel ge
slingerd. Zijn valscherm
weigerde. Hij kwam ech
ter in het gebladerte van
een boom terecht zonder
een schrammetje te heb
ben opgelopen. Na van de
schrik bekomen te zijn,
wilde de vlieger de twee
meter, welke hem nog van
de begane grond scheidde,
naar beneden klimmen.
Toen viel hij en brak hij
zijn enkel..,.
