Hervorming in liturgie
van de Goede Week
Grote Vasten eindigt
Paaszaterdag midder
nacht
Andrews
Plechtigheden op Witte Donderdag in de
vroege avond, op Goede Vrijdag s middags
Te veel ordening dreigt jeugd
onder de voet te lopen
lomer
Dodelijke en belachelijke ernst van
de moderne problemenmakerij
Zielevespers voor
gesneuvelden
EILAND
Marinus van Meel
PAGINA
MAANDAG 28 NOVEMBER 1955
Dr. Cornelissen op lustrumcongres K.I.B
Honoreringsregeling
huisartsen
MINISTER GEEFT
GOEDKEURING
(Van onze Romeinse correspondent)
Door het decreet „Maxima redemptionis nostrae mysteria" heeft
de H. Congregatie van de Riten ^ingrijpende veranderingen aange
bracht in de liturgische plechtigheden gedurende de Goede Week.
Het op 16 november 1955 gedateerde decreet bevat een algemene
beschouwing, bepalingen over een nieuwe „ordo" van de Goede Week,
over de uren, waarop de H.H. Diensten behoren plaats te vinden en
wijziging in het vasten op Paaszaterdag. De nieuwe „Ordo" gaat in
op Palmzondag 25 maart 1956 en is verplichtend voor allen, die de
Romeinse ritus volgen. In de gehele Goede Week zyn alle comme-
moraties vervallen en in de missen de tot nu toe voorgeschreven
tweede en derde gebeden, „collecta" genoemd.
Bedrijfsleider verduistert
vijf en zeventig vesten
Arrestatie te Bergen op
Zoom en te Haarlem
Tien jaar katholieke jeugdbeweging
Herdenkingsplechtigheid
in St.-Nicolaaskerk
te Amsterdam
„Heilig triduum"
Palmprocessie
Communie op
Goede Vrijdag
Begin van tuberculose bij
leerlingen van lyceum
Uitbreiding aanspraken
rijkspersoneel
Inzake vakantie, vakantie-
uitkering en verlof
Inbraken in scholen
in West-Brabant
Landloper de dader
Rijksweg Amsterdam
Utrecht voorrangsweg
Vaak eet U
anders dan „gewoon"
WRUF KOU WEG
:<u,
door ROBERT L. STEVENSON
LIKDOORNS WONDEROLIE
een Zwitsal preparaat
Advertentie
Op een te Utrecht gehouden verga
dering van de landelijke huisartsenver
eniging is medegedeeld, dat nu ook de
minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid zijn goedkeuring heeft Se'
hecht aan de tussen de organisaties
van algemene ziekenfondsen en de lan"
delijke huisartsenvereniging overeenge
komen honoreringsregeling.
Donderdag j.l. heeft de Ziekenfonds
raad reeds goedkeuring verleend aan
deze regeling. Bij het bureau van de
Ziekenfondsraad, zo deelde de voorzit
ter van de landelijke huisartsenvereni
ging, dr. C. Landheer, mede, dat de mi
nisteriële goedkeuring thans binnenge
komen. Zoals bekend, heeft de minister
het recht zijn veto uit te spreken over
door de Ziekenfondsraad genomen be
slissingen.
Dr. Landheer sprak er zijn vreugde
over uit, dat na moeizame onderhan
delingen thans voldaan is aan de wen
sen, die onder de artsen doch ook onder
de ziekenfondsorganisatie leefden.
De recherche te Bergen op Zoom
heeft aangehouden J. v.d. B., bedrijfs
leider, verdacht van verduistering van
een hoeveelheid kleding. Hij had in enke
le maanden tijds vijf en zeventig ves
ten verduisterd en deze verkocht aan
J. O. L. te Haarlem. Waar L. de vesten
tegen een lagere prijs kocht, wetende
dat ze van diefstal afkomstig waren, is
hij door de politie te Haarlem aange
houden en ter beschikking van de poli
tie te Bergen op Zoom gesteld.
De Onstduitse regering heeft besloten tfjfc JgfM
Kerstgratificaties toe te kennen aan al fê' Jt
het personeel in staatsdienst. Vorig jaar
werden dergelijke gratificaties „aalmoe-
zen en restanten van het kapitalisme" L' Jffiffc'y f Hgj
genoemd.
BARON VAN VOORST TOT VOORST
Op Palmzondag vinden de plechtig
heden op het gebruikelijke uur plaats. De
H. H. Missen op maandag, dinsdag
en woensdag van de Goede Week
worden gelezen op de gewone uren.
Op Witte Donderdag wordt de H.
Mis voor de zegening van de H.
Olie gecelebreerd na de terts, maar
de plechtige Witte-Donderdagmis (de
„cena Domini") wordt in de avond
gevierd op een geschikt uur, maar
niet voor vijven en niet na achten.
De plechtigheden van de Goede
Vrijdag vinden plaats in de middag
en wel zo mogelijk om drie uur. Zou
den grote bezwaren tegen dit uur be
staan. dan kunnen zij ook later plaats
vinden, maar niet na zes uur.
De plechtige Paasvigilie (de plech
tigheden van de Paaszaterdag dus)
begint op een dusdanig tijdstip, dat
de daarop volgende plechtige H. Mis
gecelebreerd kan worden omtrent
middernacht tussen Paaszaterdag en
Paaszondag. Wanneer echter de
plaatselijke toestanden dit eisen, naar
het oordeel van de Ordinarius, kun
nen de plechtigheden op een vroeger
uur plaats vinden, niet echter vóór
de zonsondergang.
Wat de Vasten betreft, schrijft het
decreet voor, dat deze van nu af aan
verlengd is tot 12 uur in de nacht
tussen Paaszaterdag en Pasen.
Het decreet is getekend door de Pre
fect der Congregatie kardinaal Cicog-
nani en het wordt gevolgd door een
Uitgebreide „Instructio".
In een commentaar noemt de Osser-
vatore deze wijzigingen in de onder
havige materie de belangrijkste sinds
de uitgave van het hervormd Romeins
brevier en van het Romeins missaal in
resp. 1568 en 1570.
Het decreet herinnert aan de instel
ling van de Paaswake in 1951, als expe
riment. Toen dit uitstekend geslaagd
bleek, hebben vele liturgisten en bis
schoppen zich tot de H. Stoel gewend
en verzocht ook hervormingen aan te
brengen in de plechtigheden op de
Goede Vrijdag en de Witte Donderdag
en die naar de namiddag of avond te
verleggen. Te meer drongen zij daarop
aan, daar sinds de Constitutie „Christus
Dominus" van 1953, de instelling van de
avondmis een groot succes is gebleken.
Thans, nu de studies en het overleg
over deze punten beëindigd zijn en de
H. Vader zijn instemming met de voor
stellen van de H. Congregatie der Riten
betuigd heeft, wordt bepaald hetgeen
boven in de aanhef is weergegeven.
De verklaring voor de terugkeer tot
de oude gewoonten om in de namiddag
of avond de plechtigheden te doen plaats
hebben gedurende het „heilig triduum",
dat is op Witte Donderdag, Goede Vrij
dag en Paaszaterdag, moet niet gezocht
worden in historische of archeologische
redenen, maar is ingegeven door pasto
rale motieven om zoveel mogelijk men
sen de gelegenheid te geven de myste
riën van het lijden en de dood van
onze Zaligmaker bij te wonen.
In de „Instructio" die het decreet
volgt, worden vele richtlijnen gegeven
en punten van het decreet uitgewerkt.
Onder meer wordt voorgeschreven, dat
de gelovigen gedurende de Vasten voor
gelicht worden over de riten en gebrui
ken gedurende de Goede Week, opdat
zij deze beter begrijpen.
Op Palmzondag wordt de rite van de
zegening der palmen teruggebracht tot
zijn oorspronkelijke soberheid, maar ge
vraagd wordt de palmprocessie meer
naar voren te brengen door de deelname
daaraan van de gelovigen, zodat de pro
cessie een publiek eerbetoon wordt aan
Christus de Messiaanse Koning.
Nu de H. Mis, die in het bijzonder de
instelling van de H. Eucharistie her
denkt op Witte Donderdag, naar de
avond is overgebracht, is de oude „mis-
sa chrismatis" in de morgen voor de
zegening van het H. Chrisma weer
hersteld. In de nieuwe orde is in de
mogelijkheid voorzien, dat de voeten
wassing plaats heeft tijdens de plech
tige H. Mis en wel na het Evangelie,
dat over de voetenwassing handelt.
In de Goede-Vrljdag-plechtigheden is
behalve in het tijdstip van aanvang wei
nig verandering gebracht. Slechts is
naar voren gehaald de kruisverering, het
vroeger belangrijkste moment. De gebe
den zijn iets teruggebracht en meer in
(Van onze verslaggever)
De St.-Nicolaaskerk te Amsterdam
was zondagmiddag in diepe rouw ge
huld, toen er de plechtige zielevespers
werden gezongen voor de Nederland
se militairen, die in de afgelopen oor
log, waar dan ook ter wereld, zün ge
sneuveld. De Nationale Reserve had de
doden- en de erewacht betrokken.
Bij verhindering van de hoofdleger
aalmoezenier mgr. H. van Straelef
werd de plechtigheid geleid door de
legeraalmoezenier J. v. d. Vegt, me*
assistentie van de aalmoezenier Bouw
man en de assistent-aalmoeznier Stroo-
band. Talrijke autoriteiten waren aan
wezig, o.a. de deken van Amsterdam,
mgr. G. P. J. v.d. Burg, de deken van
Ouderkerk, mgr. W de Jongh, aalmoe
zenier Cools, de sous-chef van de Lucht
machtstaf, vertegenwoordigers van Oor
log en Marine, Staf Nat. Reserve, Kon.
Marechaussee, Kath. Thuisfront, Vetera-
nenlegioen Nederland, Kamer- en Sta
tenleden, wethouder Steinmetz nam®"
het Amsterdamse gemeentebestuur
vertegenwoordigers van verschei"en
verenigingen.
Vlootaalmoezenier pater G. v. V00!?1
tot Voorst S.J. hield de predikatie. De
plechtigheid werd beëindigd met de
„Last Post" en het „Wilhelmus" met
begeleiding van trommelslagers én
hoornblazers van de Nat. Reserve.
Na'afloop heeft de heer R. J. Haars-
ma^ gewestelijk commissaris van Kath.
Thuisfront, het zilveren erespeldje van
deze organisatie uitgereikt aan mgr. v.d.
Burg van Amsterdam, deken mgr. W-
de Jongh van Ouderkerk, kapelaan J-
Solleveld en sergeant P. Kersten.
In een schrijven van de rector van
het prof. Zeemanlyceum te ZierlKCV
aan de ouders wordt medegedeeld,
bij een negental leerlingen en één do
cent een begin van tuberculose is Se'
constateerd. Er worden thans maatre
gelen genomen de ziekte te consolide
ren. De aangetaste leerlingen en de
leraar mogen de school voorlopig niet
meer bezoeken.
De K.J.B. weet zich verantwoordelijk
voor de gehele katholieke mannelijke
jeugd beneden de zeventien jaar, een
verantwoordelijkheid, die ook algemeen
is in deze zin, dat voor de beweging het
verkenner, clubman of gildelid zijn van
de jongen slechts een facet is van de to
taliteit van zijn persoonlijkheid. De
K.J.B., aldus dr. Cornelissen, moet
daarom uit hoofde van haar doel
steun bij de vorming van de jongen
rekening houden met diens gehele situ
atie en zou in haar taak tekortschieten,
wanneer zij bij de vraagstukken, waar
voor zij als jeugdbeweging staat, niet
de zielzorg, het gezinsleven, de maat
schappelijke structuur, de standsorgani
saties, de arbeid, de vrije tijdsbeste
ding en de school betrok.
Na de verhouding van de K.J.B. ten
opzichte van de school, de levensscholen
en het gezin geschetst te hebben, gat
spreker tenslotte de koers en het pro
gramma voor de toekomst aan: Ruimte
scheppen nie. slechts negatief ruimte
laten voor de jongens tot een eigen
spel en leven, buigzame gerichtheid op
het gezin tezamen met de school, lei-
dersopleiding (geen leidersdril), ont
vankelijkheid voor ieder initiatief, dat
gedragen door de gedachte van het
Christelijk personalisme en van de
Christelijke totaliteit zich vanzelf voegt
in het gehele jeugdwerk.
Maakt van de jeugd, zo spoorde dr.
Cornelissen de leiders aan, mensen van
goede wil, voor wie, naar het pauselijk
woord „de gebiedende plicht geldt er
aan te denken, dat zij een zending heb
ben te vervullen, namelijk die van alles
voor elkander te zijn en het onmogelij
ke te doen, ieder binnen de grenzen
van zijn werkzaamheid, om het lot der
mensheid te verbeteren".
In Staatsblad 516 is gepubliceerd een
besluit tot wijziging van het algemeen
Rijksambtenarenreglement en van het
arbeidsovereenkomstenbesluit.
In het najaar van 1954 bepaalde de
ministerraad, dat de vakantie voor
rijksambtenaren en -arbeidscontractan
ten met twee dagen zou worden ver
lengd, behalve voor degenen, die reeds
24 dagen of meer vakantie genieten.
Bovendien werd bepaald, dat voor de
jeugdigen, beneden 21 jaar, een afzon
derlijke regeling zou gelden.
Deze bepalingen zijn thans geëffectu
eerd in bovengenoemd K.B. In dit be
sluit, waarvan enige artikelen terug
werken tot 1 januari 1955 is tevens de
gehele vakantieregeling aan een gron
dige herziening onderworpen. Het be
vat ook de toekenning van twee dagen
vakantie extra voor degenen, die dertig
jaren diensttijd hebben, dan wel de vijf
tig-jarige leeftijd bereikt hebben,
voorts een verlenging van vakantie voor
hen, die afwisselende diensten vervul
len, zoals doorwerken op feestdagen.
Het besluit bevat voor het eerst ook
de bepaling, dat de vakantietoeslag een
vaste toelage is en dus ook in de pen
sioengrondslag wordt berekend; de va
kantietoeslag zal ook over de kinder
toelage worden berekend. Zo bevat het
besluit tal van verfijningen in dit op
zicht. Met onderscheiding van de vakan
tieregeling is aan de verlofregeling
(aanspraken op vrije dagen om persoon
lijke of familieredenen) een aanmerke
lijke uitbreiding gegeven.
Voor de derde maal in ruim één
week tjjds is een inbraak gepleegd in
een school in West-Brabant. In twee
opeenvolgende nachten werden vorige
week inbraken gemeld te Halsteren en
Oud-Gastel; nu is ingebroken in de
school voor bijzonder lager onderwijs te
Klundert. Er werd een bedrag van
70 ontvreemd, alsmede het elektri
sche scheerapparaat van het hoofd der
school.
Men neemt aan met een landloper
te doen te hebben, die de gebouwen
benut als slaapgelegenheid en om er
leeftocht te bemachtigen.
De minister van Verkeer en Water
staat heeft de rijksweg Amsterdam
Utrecht van de Duivendrechtsebrug te
Amsterdam tot Km 18-572 te Loener-
sloot en van de aansluiting met de pro
vinciale weg UithoornVreeland te
Loenersloot tot Utrecht met ingang van
1 december a.s. aangewezen tot voor
rangsweg. Op enige gedeelten is een in-
haalverbod vastgesteld en een verbin
dingsweg te Ouder Amstel is gesloten
verklaard.
Advertentie
zwaarder, pikanter, wat te veel van
spijs en drank zelfs van ongeregeld
eten raakt uw spijsvertering al in de war.
De gevolgen blijven niet uit. U ontwaakt
katterig, met zo'n kleffe smaak, verstopt
en opgeblazen. U hebt te veel gevergd
van maag en ingewanden. Nu moet u
ze dus een handje helpen.
Gun u geregeld voor u naar bed gaat
of 's ochtends direct bij het opstaan een
heerlijk bruisend glas Andrews Gezond-
heidszout. Twee lepeltjes op een glas
water, dat smaakt en tintelt, verfrist
de tong, brengt de maag tot rust en
zuivert de ingewanden van onverteerde
voedselresten. Zo'n sprankelend glas
Andrews spoelt uw ochtendhumeur
weg. Het geeft u dat opgeluchte, frisse
en vrije gevoel dat van binnen alles
weer in orde is. Fijn om zo uw dagtaak
te beginnen! f. 1.65 per bus, dubbele
maat f. 2.70.
Advertentie
met de genezende warmte var,
paniola wendde snel en liep recht op de beboste wal
af.
De spanning van deze laatste manoeuvres was niet
ten goede gekomen aan de aandacht die ik aan de
bootsmansmaat besteedde, hoewel ik hem te voren
scherp genoeg in de gaten had gehouden. Mjjn be
langstelling was op dat ogenblik zelfs zo groot dat
ik, in afwachting van het ogenblik dat het schip aan
de grond zou stoten, het gevaar dat me boven het
hoofd hing helemaal vergeten was; ik stond met uit
gestrekte hals over de stuurboordverschansing te
kijken en tuurde naar dé golfjes die zich van de ste
ven af over het effen watervlak verspreidden. Ik zou
misschien zonder slag of stoot naar de andere we
reld zijn gegaan, als er niet ineens iets was geweest,
dat me verontrustte en roe deed omkijken. Misschien
had ik een plank horen kraken of het bewegen van
een schaduw opgevangen, misschien was het een
soort instinct als van een kat, maar in elk geval,
toen ik omkeek kwam Hands met dé dolk in de hand
op me af en hjj was al halfweg.
Beiden gaven we een gil toen onze ogen elkaar ont
moetten, maar de mijne was een schrille kreet van
angst, de zijne een gebrul van woede als van een aan
rennende stier. Op hetzefde ogenblik sprong hij
naar voren en ik deed een sprong op zij in de richting
van de boeg. Daarbij liet ik de roerpen los, die sloeg
met een klap naar ljj en ik vermoed dat dit me het
leven heeft gered, want Hands kreeg de roerpen te
gen de borst en bleef een ogenblik stokstijf staan.
Voor hü zich had kunnen herstellen, was ik veilig
en wel uit de hoek waarin hü me gedreven had en
het hele dek lag voor me om hem te ontwijken. Even
voor de grote mast bleef ik staan, haalde een pistool
uit mijn zak, lei rustig aan, hoewel hjj zich alweer
had omgewend en recht op me af kwam, en trok af.
De haan viel, maar er volgde geen vlam nog knal:
het kruit op de pan was door zeewater vochtig ge
worden. Ik verwenste mezelf om mjjn zorgeloosheid.
Waarom had ik niet lang geleden vers kruit op de
pan gedaan en mjjn wapen opnieuw geladen? Dan
zou ik niet, zoals nu, voor deze slachter hebben ge
staan als een schaap dat niets kan dan weglopen.
(Wordt vervolgd)
was de Noordelijke ankerplaats smal en ondiep, maar
hjj liep bovendien Oost-West, zodat er met zorg ge
navigeerd moest worden om de schoener te laten
binnenlopen. Ik geloof dat ik een goed en kwiek on
dergeschikte was, en ik ben er wel heel zeker van,
dat Hands een voortreffelijke loods was, want we
gingen keer op keer overstag, schoven precies de
vaargeul in en voeren rakelings langs de banken
met een zekerheid en nauwkeurigheid dat het een
plezier was om te zien.
Nauwelijks waren we de landpunten voorbij, of we
waren helemaal door land ingesloten. De oevers van
de Noorder-inham waren even dicht begroeid als die
van de Zuidelijke ankerplaats, maar het water was
langer en smaller, meer als de wijde mond van een
rivier, wat het (lan ook was. Recht voor ons uit aan
het einde van de inham zagen we het wrak van een
schip in het laatste stadium van verval. Het was een
grote driemaster geweest, maar hij had zo lang aan
weer en wind blootgesteld gelegen, dat het zeewier er
in dichte sluiers van afhing en op het dek hadden
planten en struiken wortel geschoten en stonden er
uitbundig te bloeien. Het was een droevig gezicht,
maar er bleek ten minste uit, dat de ankerplaats stil
was.
„Nou moet je 's opletten," zei Hands, „dit is éen
pracht van een plekkie om een schip aan de grond te
zetten. Fijn zand, vlakke bodem, nooit een aasje
wind, rondom in de bomen en een hele bloementuin
op die ouwe schuit daar."
„En als het schip nu eenmaal vast zit," vroeg ik,
„hoe krijgen we 't dan ooit weer los?"
„Wel, zo," zei hij. „Je gaat bij laag water met een
lijntje ginds naar de overkant, daar sla je de ljjn om
een van die dikke boomstammen, dan ga je terug en
legt hem een slag om de kaapstander, en dan wacht
je maar op het getjj. Als 't hoog water is, draai je
met man en macht de lijn in en 'je hebt de schuit
vlot voor je 't weet. En nou opgepast, jongen. We zijn
er bijna en het schip loopt te veel vaart. Stuurboord
een tikkie zo studdie stuurboord bakboord
een tikkie studdie studdie!"
Zo commandeerde hij en ik gehoorzaamde adem
loos, tot hij plotseling uitriep: „Nou m'n jongen, loe
ven!" Ik draaide het roer hard stuurboord en de His-
(Vertaald door Yge Foppema)
„Goed," zei ik, „ik zal een stuk tabak voor je af
snijden, maar als ik jou was en ik dacht dat ik er zo
beroerd aan toe was, dan zou ik als Christenmens
gaan bidden."
„Waarom?" vroeg hij, „nou moet je me toch es
vertellen waarom."
„Waarom?" riep ik uit. „Zo net heb je me zelf ge
vraagd wat er met je gebeurt als je dood gaat. Ju
hebt je plicht verzaakt, je hebt in zonde geleefd, in
leugens en bloed; hier, op dit ogenblik, ligt vlak voor
je voeten een man die je vermoord hebt, en je
vraagt mij waarom? Om Gods genade, Hands, daar
om." Onder het spreken had ik me opgewonden,
want ik dacht aan de bloedige dolk die hü in zün bin
nenzak had en aan zün snode voornemen om mij
daarmee van het leven te beroven. Maar Hands
nam een grote slok wün en zei op een toon zo plech
tig als ik van hem nooit had verwacht:
„Ik heb nou dertig jaar de zee bevaren, en ik heb
goed en kwaad gezien, beter en slechter, mooi weer
en smerig weer, messentrekkerij, en dat de victua
lie op was, en al zo wat meer. En nou zal ik je es
wat vertellen: ik heb nog nooit gezien dat er uit
goeiigheid iets goeds voortkwam. Zorg dat jé de eer
ste klap geeft, da's mijn motto; van dooien heb je
geen last meer, da's mün geloof amen, zo zü het.
Én hoor es," zei hü, eensklaps van toon verande
rend, „nou hebben we genoeg gehad van die flauwe
kul. 't Getü is ver genoeg heen. Doe wat ik je zeg,
kaptein Hawkins, en we zeilen vierkant de kreek in,
en uit met de keet."
We hoefden alles met elkaar maar twee rmjl meer
te varen, maar de navigatie was lastig; niet alleen
Advertentie
Weg met onhandige likdoornringen en ge
vaarlijke scheermesjes. Een nieuw vloeibaar
middel, NOXACORN, neemt de pijn weg in
60 seconden. Eeltplekken en eksterogen ver
schrompelen met wortel en al. Bevat gezui
verde wonderolie, jodium en het pijnstillende
benzocaïne. Een flesje NOXACORN Anti-
Septisch Likdoornmiddel van L 1.35 bespaart
V veel ellende. (56)
