■aHHHHP STUDIECENTRUM
Koninklijk Paar naar de West
vertrokken
Katholieke romanschrijverij
dode punt heen?
over
Regiem Perón ten einde
Groep-Welter bij de K.V.P.
Oktober
Twee nieuwe bisdommen
Voor een betere wereld
|De Saar verwerpt het Statuut
November
lï 01111 FIRST
-•
Welvaart in de Nederlandse letteren
Gezwicht voor vuurmonden der marine
Honderd Verzenhoekjes in één jaar
Renate Leonhardt
Variatie in smaak
Eenheid tot stand gekomen
PREKLINISCH INSTITUUT TE
NIJMEGEN GEOPEND
Groningen en Rotterdam
Mensheid verkeert in gevaarlijke situatie g
Premier Hoffmann treedt af
PRINSES MARGARET zal niet met
Townsend trouwen
i I f TTNCE IS OFF
Prins Bernhard bij de H. Vader
ten diploma van nol
Studiecentrum opent vele deuren!
Tl i I
LITERAIRE KRONIEK
Bij gouden feest St.-Radboud
Kardinaal Innitzer
aartsbisschop van
Wenen overleden
Juist nu reden tot
vertrouwen
H Iff'*' v
PuwS'T JÏftuNU I
PRINCESS DECIDES 'NO
IV 1 XPRESS
ZATERDAG 31 DECEMBER 1955
PAGINA 11
TM F
DAILY
HQf ««te» 4* mmn iM** tewm*#*
tirwtp it* T»mmn4'
»m
mmM Wm
p||
Maandag 19 september
Advertentie
SkJJJJ
NEDERLANDS SCHRIFTELIJK
Maandag 17 oktober
Finland krjjgt de marinebasis Porkkala, die het bij het vredesverdrag van
19 september 1944 voor 50 jaar moest verpachten aan de Sovjet-Unie waarschijn-
iyk nog dit jaar terug.
Dinsdag 20 september
Prinsjesdag. Beatrix en Irene voor het eerst in de Ridderzaal aanwezig. De
begroting sluit dit jaar niet een tekort van 580 miljoen.
En eindelijk:
De heer Visser, voorzitter van de coöp.
bergingsmaatschappij „Renate Leon
hardt", heeft donderdagavond meege
deeld, dat duikers het wrak van het
schip hebben gevonden.
Of het goud geborgen wordt, en wan
neer
T~\ e hoogconjunctuur waarin ons
i land zich vermeit straalt zicht-
baar op het letterkundig leven
af. Ook daar heerst welvaart allerwege.
Nooit voordien is in één jaar tijds zo
veel werk van zulk een overwegend
goede kwaliteit verschenen en nooit
voordien is er zo redelijk door de
boekhandelaren verkocht. In vroeger
jaren gingen de meeste boeken matig
of slecht, maar werd de verkoop goed-
gemaakt door een stuk of wat bestsel-
lens, die in gewildheid alle verwach-
tingen overtroffen. Dit jaar zijn er niet
van die verkooppieken geweest, maar
2 de hele verkooplinie is opgetrokken.
2 Dit is een merkwaardig feit, dat te
denken geeft. Waarom zijn er op het
ogenblik geen bepaalde boeken die
triomf vieren? Als voornaamste oorzaak
2 kan men wellicht beschouwen de steeds
grotere variatie in smaak, die door het
EE publiek aan de dag wordt gelegd. De
EE belangstelling der lezers verschuift van
de roman in de richting der zogenaam
ds de „non-fiction", het populair-weten-
schappelijke boek, „waaruit, iets te le-
2 ren valt". Deze trek-van-de-roman-weg
kon men reeds vóór 1955 signaleren,
2 maar pas dit jaar heeft zij tot een crisis
EE in de bestselleritis geleid. De uitgevers
hebben het karakter van hun fonds aan-
2 zienlijk moeten verruimen, men kan wel
zeggen „democratiseren", omdat er geen
starre meerderheid meer gevonden
2 wordt, die bereid is bij één genre te
zweren. Alle genres gaan, mits zij goed
2 zijn.
Het best en het vlugst is dit begre-
pen door uitgeverij Het Spectrum, wier
beth Augustin met „Labyrinth", F. Bor-
dewijk met „Bloesemtak", Max Dender-
monde met „De dagen zijn geteld", Ma
ria Dermoüt met „De tienduizend din
gen", Abel J. Herzberg met „Herodes",
Cees Nooteboom met „Philips en de an
deren" (debuut), mevr. A. H, Nijhoff
met „Venus in ballingschap", Marie-So-
phie Nathusius met „Ino", Bert Schier-
beek met zijn nieuwe experimentele ro
man „De derde persoon" en Jacques
Schreurs met „Franciscus".
In Vlaanderen
In Vlaanderen publiceerde groot
meester Herman Teirlinck zijn „Zelf
portret of het Galgemaal"; Louis-Paul
Boon trok nieuwe aandacht met zijn
eenmanstijdschrift „Boontje's Reser
vaat"; Claus verwierf bredere bekend
heid met zijn stuk „Een bruid in de
morgen"; Jan Walravens pousseerde een
aantal experimentele Vlaamse dichters
in de bloemlezing „Waar is de eerste
morgen?", een bloemlezing die een pen
dant is van het Noordnederlandse „Ato
naal", Lia Timmermans, de dochter van
Felix Timmermans, ontpopte zich in
„De ridder en zijn gade" als geboren
vertelster.
Ondanks diverse ontmoetingen tus
sen noord en zuid bleef er ook dit jaar
nog veel haperen aan goed begrip van
wat er in Vlaanderen literair omgaat.
Tal van katholieke Vlaamse auteurs
voelen zich door het noorden miskend.
Het zal nodig zijn in 1956 meer aan
dacht te besteden aan romanciers als
Gaston Duribreux, Paul Lebeau en An-
dré Demedts en aan dichters als Anton
van Wilderode en Hubert van Herre-
weghen. In jaarboeken zoals de Schrij
versalmanak en „Vandaag" komen zij
niet aan de orde, hoewel de redacteuren
aan Vlaamse auteurs toch een even
grote plaats inruimen als aan Neder
landse. Genoemde jaarboeken geven, be
ter dan tijdschriften dit doen, een le
vendig beeld van wat er momenteel in
onze literatuur omgaat. Zij funderen de
globale indruk van de literaire hoogcon
junctuur. NICO VERHOEVEN
Uitgeleid in de regen.
In een houten kist, die tussen een hoop rommel op het parkeerterrein stond
van Carlton te Amsterdam, hebben twee terreinknechts de stoffelijke overschot
ten gevonden van twee jongetjes, die sedert donderdag vermist waren. Ze waren
in slaap gevallen en gestikt.
De 81ste Nederland—België wedstrijd te Rotterdam eindigde in een 11 gelijk
spel.
EUROPA IN HET ATOOM JAAR 1955
Zaterdag 24 september
Maandag 26 september
Twee trieste berichten:
Zaterdagmorgen heeft President Eisenhower een hartaanval gehad. Vier specia
listen noemen de toestand bevredigend. Een lang ziekbed is echter onvermijdelijk.
Twee doden en twintig zwaar gewonden waren het resultaat van een afschu
welijk auto-ongeluk in de Haagse Veenestraat. In de auto zaten twee jonge
Rotterdammers. Beiden waren onder de invloed van sterke drank.
Dinsdag 27 september
Gouden feest bij de Technische Hogeschool Delft. Vijf nieuwe ere-doctors.
Donderdag .29 september
Verkiezingen in Indonesië.
Vrijdag 30 september
Een bericht voor u en mij: de K.L.M. gaat vliegen op afbetaling invoeren.
Prismareeks zo'n succes boekte dat de
opzet ervan her en der navolging vond.
Startte de reeks met voornamelijk ro
mans in het niet al te zware genre,
allengs bleek dat men gerust zonder
iets te wagen, ook andersoortige boe
ken kon gaan brengen. Mauriac, voor
heen „een onderneming" in Nederland,
deed en doet het als Prismaboek.
Klassieke bloemlezingen, tot voor kort
slechts in minderheidskringen gewaar
deerd en praktisch onverkoopbaar,
tenzij als verplichte examenlektuur,
blijken nu ineens gewild te zijn. Zie
naar „Het goud der gouden eeuw", bij
eengelezen uit de poëzie der zeven
tiende eeuw. Ietwat stoffig geworden
EE standaardwerken idem: Busken Huets
Land van Rembrandt, Fruins Tien ja-
Ei; ren uit de tachtigjarige oorlog.
2 Tijdsbeelden genieten veel aandacht.
Dramatische hoogtepunten uit de Euro-
2 pese geschiedenis (steeds meer gezien
EE als een worsteling om eenwording over
alle tegenstellingen heen) spelen de
2 verbeelding van lezers én schrijvers
parten. Niet minder dan vier weten-
schappelijk gefundeerde verbeeldings-
2 werken over Jeanne d'Arc zagen dit
jaar het licht. Ook vergane beschavin-
2 gen inspireerden in hoge mate tot schrij-
2 ven en uitgeven of heruitgeven. Men
wil met een andere dan de eigen wereld
2 geconfronteerd worden. Dit is ook aan
de hedendaagse romans af te lezen. De
burgerlijk-psychologische roman heeft
2 zijn beste tijd gehad. Er is daar een
heroriëntering gaande, niet ongelijk
aan die in de moderne poëzie.
2 Ook waar het traditionele kunstwerk
zich handhaaft, tekent zich een inner-
lijke verruiming af. Voor het eerst sinds
2 jaren zijn er weer een paar katholieke
romans van formaat verschenen; ro-
2 mans waarmee niet alleen de katho-
2 lieke literatuur is verrijkt. „Door het
oog van de naald" van J. W. Hofstra
2 en „Iedereen weet het beter" van Jos
2 Panhuysen behoren tot het voornaam-
ste van de nationale jaaroogst aan ro-
2 mans. Beide auteurs leggen een werke-
2 lijkheidsbesef aan de dag, dat weldadig
5 aandoet, waar iedereen respect voor kan
2 hebben, en waarmee de katholieke ro-
manschrijverij hopelijk over haar dode
punt is heengeholpen. Een derde „ka-
2 tholieke" roman van belang is „Op
zoek naar de bron" van Har Schee-
pens.
De katholieke dichtkunst is nog al-
2 tijd niet aan een renaissance toe. Een
bundel als „Vijf geheimen", waarmee
Gerard Wijdeveld zich rentrée maakte,
draagt weliswaar een intrinsiek katho
lieke signatuur, maar mist precies dat
gene wat er een getuigenis voor alle
moderne tijdgenoten van zou hebben
kunnen maken. Hetzelfde geldt voor de
posthuum verschenen verzamelbundel
„Klagend loflied" van de op 4 februari
overleden dichter Chris de Graaff. Ook
daar een zeer innig-religieuze stem,
sprekend uit diepste vereenzaming,
maar vreemd aan dit heden.
De belangrijkste verzenbundel van
dit jaar is naar onze smaak „De blinde
harpenaar" van Bertus Aafjes. Er ver
scheen veel poëzie van jongeren; de op
merkelijkste presentaties waren „Empe-
docles" van Hans Andreus, „De Oost-
akkerse Gedichten" van Vlaming Hugo
Claus, en „Alfabel" van Lucebert. Telt
men het aantal gedichtenbundels, dat
blijkens de Schrijversalmanak in Neder
land en Vlaanderen het licht zag tus
sen 1 oktober 1954 en 1 oktober 1955,
dan komt men tot niet minder dan 85.
Voeg daarbij het 17-tal bloemlezingen
dat in die periode verscheen en men
ziet hoe actief de Muze was! Verrassend
was het dichtwerk van enkele ouderen:
„Reizend achter het heimwee" van Wil
lem Brandt, „Achter de bergen" van
Ed. Hoornik en „Gedichten", waarmee
de vijftigjarige Cor Stutvoet in De
Windroos debuteerde.
Zondag is in Utrecht op 64-jarige leeftijd een van de oprichters van „De Ge- 2 Het aantal méér dan middelmatige
meenschap", de heer C. Vos, overleden. 2 romans in 1955 verschenen is nauwelijks
E op te sommen zonder jegens deze of
De K.V.P. hield in de Jaarbeurshallen een demonstratieve bijeenkomst. In de gene auteur onrechtvaardig te zijn. We
pauze dineerden 5276 congressisten. Boerenkool, worst en bier. 2 noemen in alfabetische volgorde: Elisa-
Zaterdag 1 oktober
Donderdag 6 oktober
.Na twintig jaar lang een type te hebben gemaakt,, zijn de Citroënfabrieken
gisteren met een nieuw type Citroën op de markt verschenen.
De eerste voorstelling van het „Dagboek van Anne Frank" is gisteravond in
New York een groot succes geworden.
De N.R.K.M. bestaat 40 jaar.
Zaterdag 8 oktober
Maandag 10 oktober
SPOREN VAN RADIOACTIVITEIT
NA EXPLOSIE SOWJET H-BOM
NOOR
WEGEN
FINLAND
ZWEDEN
Goreo
burg
ATOOMGELEERDEN
WAARSCHUWEN DE
WERELD VOOR EEN
ATOOM OORLOG
berla
ENGE
LAND
SOWJET UNIE W
WISSELING VAN
TOOM GEHEIMEN
rnhem
Brussel
Eerst9 internationale
conferentie over vreed
zaam gebruik van de
atoomenergie-genevc
DU/TSL
FRANKRIJK
ATOOM ACCOORD
MET DE U.S.A
KSG-LANDEN WILLEN
VORMING VAN EURATOM
ITALIË
Bouw van ccn kern-
reactor in voorbereiding
L Uranium vondsten
5owjct blok
2 Dinsdag 18 oktober
2 De befaamde Spaanse filosoof Ortega j Gasset is op 73-jarige leeftijd te Madrid
overleden.
2 In de Haagse gemeenteraad beweert dr. Tobi, dat Willem Beukelszoon het
haringkaken niet heeft uitgevonden. Hü krijgt toch een monument.
2 Woensdag 19 oktober
De Utrechtse Universiteit huldigt prof. dr. A. A. Smijers bij diens zilveren
2 jubileum.
2 Vrijdag 21 oktober
Gerben Sonderman, de vermaarde chef-invlieger van Fokker, privé-piloot en
2 vriend van Prins Bernhard, is gisteren bij een demonstratie in de V.S. neergestort
en dodelijk verongelukt.
Jean Cocteau is geïnstalleerd als lid van de Académie Frangaise. Cocteau droeg
een groen uniform en een steek als Napoleon. Twee vrouwen wilden hem een
paar rolschaatsen aanbieden, doch de politie verbood dat
2 De Prix de Rome voor beeldhouwkunst ging vandaag naar Ek van Zanten.
2 Zaterdag 22 oktober
Gina bij ons in Amsterdam. Heerlijk.
1 Maandag 24 oktober
2 De hoofdverdachte in de zaak Anneke Beekman is vandaag veroordeeld tot
2 acht maanden gevangenisstraf. Voordat zij gearresteerd kon worden, wist mevr.
G. L.v. M. naar België te ontkomen.
2 Dinsdag 25 oktober
Het bestuur van de Jan Campert-stichting heeft de Constantijn Huygensprijs
toegekend aan Simon Vestdijk voor zijn gehele oeuvre.
Zoals Z.H. de Paus vanuit Zijn hoge
uitkijkpost de toestand in de we
reld van vandaag beoordeelt, zo
is hij ook. Niemand immers heeft zo'n
scherpe en dieppeilende blik als de
Paus, uit hoofde van Zijn heilig ambt,
maar evenmin is er op deze wereld
iemand aan te wijzen, die zozeer met
het lot der hele mensheid begaan is,
zozeer uit zuivere en belangeloze lief
de naar middelen tot redding zoekt en
tevens die middelen geheel en al ont
leent aan Gods. Openbaring als de
Plaatsbekleder van Christus op aarde.
In onze vorige beschouwingen over
dit onderwerp hebben wij reeds erop
gewezen, dat de Paus de oorzaak van
alle ellende ziet in de afwezigheid van
God in het openbare leven. Als gevolg
daarvan leeft er onder de mensen ook
geen hoop en verwachting meer ten aan
zien van de eeuwige, hemelse goederen.
De H. Vader wijst erop, dat het dan al
leen maar natuurlijk en vanzelfsprekend
is, dat de mens. zich met mateloze heb
zucht op de aardse goederen én rijk
dommen stort. En uit een dergelijke
levenshouding vloeien onmiddellijk en
onvermijdelijk voort haat, afgunst, twee
dracht onder de mensen. Is het dan te
verwonderen, vraagt de Paus, dat het
openbare en persoonlijke leven volko
men ordeloos en verward geworden is
en dat de fundamenten der samenle
ving steeds meer ondermijnd worden.
Omdat men zich geen enkele beperking
meer oplegt neemt het zedenbederf toe
op een wijze, die nauwelijks meer tegen
te houden is en allerlei afschuwelijke
misdaden in de hand werkt.
Tengevolge daarvan zijn er stromen
van tranen over heel de aarde vergo
ten en gaan nu nog tallozen gebukt on
der ondraaglijk leed.
Georganiseerde en gewapende haat
valt op de continenten onafzienbare
kerkhoven. Al dat leed en al die ellende
schreien wraakroepend ten hemel. Maar
wat ongetwijfeld nog veel erger is:
door de straten der moderne steden
trekt onafgebroken een eindeloze stoet
van gestorven of stervende zielen! Een
angstwekkend en ontstellend beeld! In de
volle zin van het woord moeten wij na
'n dergeljjke, onweerspreekbare tekening
van de feitelijke toestand erkennen,
dat de mensheid als geheel haar onder
gang tegemoet gaat.
De H. Vader verbloemt de ernst van
de toestand in het geheel niet. Wereld
en mensheid verkeren inderdaad in een
hoogst gevaarlijke situatie.
Maar dan wijst hij de enige mogelijk
heid tot verbetering aan: Wij staan
vóór de noodzaak de gehele we
reld van de grond af opnieuw op te
bouwen. Vanuit een verwilderde wereld
moet zü omgevormd worden tot een
menselijke wereld, vanuit een men
selijke en menswaardige wereld tot een
Godwelgevallige wereld, tot een wereld
naar het hart van God.
Hoe zal dat moeten geschieden?
Ook hier wijst Z.H. de te volgen
weg aan. Er is, zegt de Paus,
juist nu reden tot. vertrouwen. Wij be
leven nu de tijd van het Evangelie. Hoe
diep de mensheid ook gezonken moge
zijn, hoe groot de gevaren ook mogen we
zen, die ons bedreigen, in het feit, dat
de mens zich bewust geworden is geen
houvast meer te hebben, ligt onze hoop.
Ieder ziet a.h.w. de bouwvalligheid van
het gebouw waarin hij woont, en leeft
dientengevolge in een voortdurende
angst. Die angst is het, die, naar al
gemeen getuigenis, de huidige mensheid
ten dode kwelt. De helft van de ziekten,
waaraan de moderne wereld lijdt, is vol
gens deskundig oordeel voortgekomen
uit die angst. Men voelt, dat er iets
niet in orde is. Een groot gevoel van
onzekerheid en onveiligheid heeft allen
overmeesterd; er is geen mogelijkheid
meer tot heil te verhopen van de ge
volgde levenswijze.
Juist deze afwezigheid van heilsver
wachting in de wereld van vandaag kan
het aanknopingspunt worden voor een
nieuw vertrouwen op de Goddelijke ver
lossing en het hart der mensen ope
nen voor de heilsboodschap van Chris
tus.
Daarom alleen heeft de Paus nog goe
de hoop. Maar dan zal de Kerk, die de
enige betrouwbare en onfeilbare „door
geefster" is van Christus' heilsbood
schap, ook alle middelen moeten aan
wenden om die boodschap in woord en
daad zó te prediken dat de wereld zich
gewonnen geeft voor haar onsterfelijke
waarde.
In wezen staat die boodschap precies
tussen de twee uitersten in, waaraan
de moderne wereld haar hart heeft ver
pand: het extreme individualisme en
het extreme collectivisme. Geen van bei
de opvattingen is een geschikte basis
voor een gezonde samenleving. De op
gedane ervaringen bewijzen dat onweer
sprekelijk. Ze zijn beide in strijd met
de menselijk natuur. De oplossing die
Christus biedt eist een samenleving, die
het grote gezin der mensheid moet he
ten, waarin allen eikaars broeders en
zusters zijn, omdat immers allen kin
deren zijn van de éne Vader in de he
mel!
Dit uitgangspunt voor de vernieuwing
der wereld is van de allergrootste be
tekenis. Omdat de hele, sociale kwestie
ermee gemoeid is. De vraag naar de
juiste ordening der moderne samenle
ving houdt alle grote geesten bezig. Er
moet een oplossing komen die het
samen-bestaan, jiet samen-leven, de
co-existentie" der mensen op aarde
regelt en wel zó, dat de enkelingen èn
de gemeenschap er wel bij varen. En
dat betreft dan alles zonder uitzonde
ring: zowel het gezinsleven als het le
ven in welke gemeenschappen ook; het
leven der volkeren, der staten, het le
ven der arbeiders en werkgevers, het
leven der verschillende rassen, naties
en werelddelen, kortom het leven der
gehele wereld.
Dat is de grote, brandende kwestie van
de moderne tijd. Een kwestie van leven
of dood
Woensdag 2 november
r—
mflKIÊÊÊÊÊ V-.:
mé r&f&t
h9|
Tv:.
- v" j
- -
*i<
0 jÉpj s
s» i-ssssi si
I xht-UX
A
uf s
Een korte officiële verklaring van Prinses Margaret maakte vandaag een
einde aan eer} geruchtenstroom, die maanden en maanden duurde en vooral in
de Engelse pers de meest wanstaltige vormen aannam. Die verklaring luidde:
„Ik stel er prijs op bekend te maken, dat ik besloten heb niet in het huwelijk
te treden met kolonel Peter Townsend. Ik was er mij van bewust, dat het mis
schien mogelijk geweest zou zijn een burgerlijk huwelijk aan te gaan, mits ik
afstand deed van mijn rechten ten aanzien van de troonsopvolging. Doch, de
leer van de kerk indachtig, volgens welke een christelijk huwelijk onverbreek
baar is en mij bewust van mijn plicht ten aanzien van het Gemenebest, heb
ik besloten, dat deze laatste overwegingen voorrang dienen te hebben. Ik ben
geheel alleen tot dit besluit gekomen, en heb mij bij het nemen ervan gesterkt
gevoeld door de nimmer falende steun en toewijding van kolonel Townsend. Ik i
gevoel diepe dankbaarheid voor het medeleven van allen, die voortdurend hebben
gebeden voor mijn geluk."
