Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | 2 januari 1956 | pagina 4

Music a e sacrae disciplina'
encycliek over de kerkmuziek

Voetbal-flitsen

Doe niet alsof er een crisis voor
de deur staat

SCHEEPVAARTBERICHTEN

Slechts de gelovige kunstenaar
kan religieuze kunst creëren

Minister Van de Kieft:

Jozef Blankenaar
bereikt gelijke stand

Zh'&ü* «AWBSï

J

Mis
tf HÉ'

MAANDAG 2 JANUARI 1956

PAGINA 4

Het Gregoriaans de
kerkmuziek bij
uitstek

Daling van gouden
d eviezenreserves
waarschijnlijk

Motorsleepboot op pier
te Hoek van Holland

Thans behouden in de haven

Pater Q. Thijssen A.A.
in Brazilië overleden

I 33°1 Te"

H. Vader ontvangt jhr.
Mark van Weede

Nieuwjaarswensen in
het Nederlands

Benoemingen bij de
Kath. Jeugdbeweging

Aartsbisschop van
York overleden

Examens

MARKTBERICHTEN

Courses Hilversum

(Van onze Romeinse correspondent)

Op Nieuwsjaarsdag is in de Osservatore Romano de encycliek „Musicae sacrae
disciplina" gepubliceerd, die over de gewijde muziek handelt. Zij is aan
alle patriarchen en bisschoppen gericht, die in vrede en gemeenschap met
de H. Stoel leven. De uit vier hoofdstukken bestaande zendbrief geeft een over
zicht van de ontwikkeling van de gewijde muziek en bepaalt vervolgens de plaats
van de kunst in het algemeen in de door God gewilde orde. De gewijde kunst en
bovenal de kerkmuziek hebben een bijzonder doel, leert de encycliek. Heiligheid,
schoonheid en algemeenheid dienen de wezenskenmerken te zijn van de kerk
muziek, zoals die het ook zijn van de liturgie. De H. Vader werkt dan de genoemde
eigenschappen uit en trekt er de praktische konsekwenties van, waarna het
schrijven besloten wordt met een aantal wenken aan de bisdommen. Het doel
van de encycliek is de voorschriften in zake de kerkmuziek tot de huidige dag
bij te werken en in het algemeen deze materie te herordenen. Daarbij is gebruik
gemaakt van de voorstellen en adviezen der bisschoppen, van de beoefenaars der
gewijde muziek en van de congressen over dit onderwerp gehouden.

„Onder de zo vele en zo grote gaven
van de natuur, waarmede God de schep
selen verrijkt heeft, die naar Zijn beeld
en gelijkenis gevormd zijn, zo vangt
het eerste hoofdstuk aan behoort
waarlijk de muziek." Het is dan ook
niet te verwonderen, dat sinds onheug
lijke tijden de muziek een belangrijk
aandeel heeft gehad bij en ter opluiste
ring van de religieuze ceremoniën. Aan
de hand van een groot aantal citaten
zowel uit het Oude, als het Nieuwe
Testament, en de geschriften van de
kerkvaders en de oud-christelijke schrij
vers wordt aangetoond, hoe bij het volk
van Israël en in de vroeg-christelijke
kerk de muziek een rol heeft gespeeld
bij godsdienstige plechtigheden. De
Kerk heeft de gewijde muziek ontwik
keld en gecultiveerd, waarbij de zan-
gersscholen en speciaal die van Rome
van grote betekenis waren. Paus
Gregorius de Grote verzamelde al het
geen in de eeuwen vóór hem gegroeid
was en hij gaf de regels en normen aan
voor de kerkmuziek. De Romeinse
zangwijze verspreidde zich door de La
tijnse Kerk en de muziekschat werd
verrijkt door nieuwe vormen en liede
ren, waaronder die in de volkstaal.
Vanaf de achtste of negende eeuw is de
begeleiding op het orgel gemeengoed in
het christelijke Westen geworden. Lang
zamerhand voegde zich sinds de negen
de eeuw bij de koraalmuziek de meer
stemmige muziek. Vooral de vijftiende
en zestiende eeuw brachten op het ge
bied der polyfone muziek onvergelijke
lijk schone werken. Nog later werd de
rijkdom der begeleiding behalve door
het orgel nog vergroot door andere in
strumenten. Wel is de Kerk er steeds
bedacht op geweest in deze gehele ont
wikkeling dat te weren, wat niet over
eenkwam met de heiligheid en de waar
digheid, welke de gewijde muziek moe
ten kenmerken. De Paus citeert een
reeks uitspraken vanaf het Concilie van
Trente tot onder zijn eigen pontificaat,
tn de moderne tijd was het de heilige
Paus Pius X, die in deze materie het
belangrijkste aandeel heeft gehad.

Plaats en taak van de kunst

f f et tweede hoofdstuk is voor de
l—j helft gevrijd aan een beschou-
J. J. wing over de plaats en de taak
van de kunst in het algemeen. Daarna
bespreekt de Paus de gewijde kunst.
Het is een dwaling te menen, dat de
kunstenaar om waarlijk scheppend te
kunnen werken geheel vrij zou moeten
zijn in zijn kunst, los van alle reli
gieuze of morele wetten en normen.
Ook de kunst is op een doel gericht,
en dat doel is God. Van deze absolute
wet zou God Zelf geen ontheffing kun
nen verlenen. Het denkbeeld van „l'art
pour l'art" is onjuist, want de eeuwige
en onveranderlijke wet wil, dat de
mens in al zijn activiteiten er, naar
zijn krachten, naar moet streven Gods
oneindige volmaaktheid te weerspiege
len, tot lof en glorie van de Schepper.
Aan het goddelijk oerbeeld dient dus
de mens al zijn gaven van lichaam en
ziel te conformeren. De vrijheid van
de kunstenaar wordt echter hierdoor
niet aangetast of opgeheven, maar
veeleer veredeld en vervolmaakt. Wan
neer het bovenstaande van kracht is
voor alle takken van kunst, hoeveel
meer geldt het dan niet voor de ge
wijde kunst, die er toe geroepen is om
langs de weg der zintuigen de geest
der gelovigen nader tot God te bren
gen. De H. Vader stelt dat de kunste
naar, die de waarheden van het geloof
niet belijdt of zich met zijn geest of
door zijn levenswandel van God af
keert, tevergeefs zou pogen religieuze
kunst te creëren. Hem ontbreekt als het
ware het inwendig oog, waarmede ge
zien wordt wat de Majesteit Gods en
de Godsverering vordert.

Onder de gewijde kunst neemt de mu
ziek een bijzondere plaats in. Meer im
mers dan de architectuur, de beeld
houw- of de schilderkunst is de mu
ziek verbonden aan het Opus Dei, met
de liturgie. En haar hoogtepunt bereikt
de muziek in haar functie bij de vie
ring van het H. Misoffer en bij het
koorgebed. De H. Vader maakt een
onderscheiding tussen de „liturgische"
en de „religieuze" muziek. Ook de laat.
ste is van grote importantie, zowel bin
nen het kerkgebouw bij niet-liturgi-
sche ceremoniën en gelegenheden, als
er buiten bij verscheidene plechtighe
den en vieringen. Mede doelt de Paus
hier op liederen van godsdienstige aard
in de landstaal, vaak van belang ook
voor de religieuze opvoeding van kin
deren en volwassenen. Het beoefenen
van de gewijde muziek in alle vormen,
het ten gehore brengen, zingen of be-

Seleiden, componeren of dirigeren,, het
studeren of onderwijzen, is, zo zegt
de H. Vader, een werkelijk en waar
apostolaat, dat door Christus, de Heer,
in rijke mate beloond zal worden.

Het schone Gregoriaans

J""\e wezenskenmerken van de kerk-
t muziek zijn dezelfde als die

der liturgie. Het zijn heiligheid
(„sancta sit"), kunstzinnigheid („verae
artis specimen") en algemeenheid
(„universitas"). Aan deze drie eisen
nu voldoet geheel en al het gregoriaans.
„Het is de taak van al degenen, die
Christus het heeft toevertrouwd de
rijkdommen van Zijn Kerk te behoe
den en uit te delen, om de kostbare
schat van het heilig gregoriaans te be
waren en er het christenvolk in over
vloedige mate aan doen deelachtig te
worden". Daarom hebben de Pausen
en in het bijzonder Pius X het
gregoriaans steeds gewenst en voor
geschreven. Ook voor de onlangs nieuw
ingevoerde feesten zullen door de begaaf
de meesters nieuwe melodieën gecompo
neerd worden, welke met de oudere
composities in schoonheid en zuiver
heid kunnen wedijveren.

Het gregoriaans is de kerkmuziek bij
uitstek en, zoals de liturgie, van een
universaliteit, die de eenheid van de

Kerk weerspiegelt. Dit is ook een der
voornaamste redenen, waarom de Kerk
er zo sterk de nadruk op legt, dat met
de woorden van de H. Liturgie nauw
verbonden behoort te worden het
gregoriaans zingen van diezelfde woor
den.

De Kerk heeft om ernstige redenen
wel dispensatie moeten toestaan, maar
deze waren er immer op gericht, dat
de gelovigen de tijd gelaten zou wor
den om het gregoriaans te leren, eraan
te wennen en het te begrijpen. Toch
is ook hier steeds de algemene regel
van kracht gebleven, dat de woorden
van de H. Liturgie zelve nooit in de
landstaal gezongen mogen worden.

De encycliek doet vervolgens een
beroep op de geestelijke herders, dat
zjj het werk van opvoeding in de kerk-
muziek-bij-uitstek zullen doorzetten,
te meer omdat de moderne techniek hen
hier zoveel hulpmiddelen bij biedt in
velerlei vorm. Wat over het grego
riaans gezegd wordt, heeft slechts be
trekking op de Romeinse ritus. Zowel
de Ambrosiaanse, de Galliaanse en de
Mozarabische riten, als die van de
Oosterse kerken hebben hun eigen li
turgie en muziek en er bestaat geen
twijfel aan, dat de Oosterse riten alle
in schoonheid en eerbiedwaardigheid
overtreffen. Toch moge men zich ook
hier beijveren om de oorspronkelijke
schoonheid en zuiverheid te handhaven
en vreemde insluipsels te weren.

Naast het gregoriaans heeft ook de
polyfone muziek een bijzondere bete
kenis. Vooral die, welke ontstond in de
zestiende eeuw, is van een zo verheven
pracht, dat zij waardig is de kerke
lijke riten te begeleiden en, als het
ware. te illustreren. In de latere tijd
echter is de meerstemmige kerkmu
ziek nog al eens gedegenereerd, en niet
zelden door profane elementen. In de
laatste decenniën is, dank zij de kunst
zin en de kennis van velen, ook hier
in een vernieuwing tot stand gekomen.
Het is daarom, dat in de grote basilie
ken en kathedralen en in de kerken
van kloostergemeenschappen (,.in fa-
miliarum religiosarum templis") de
werken der oude meesters evenals die
der moderne componisten van polyfone
muziek passend uitgevoerd kunnen
worden, terwijl ook voor de kleinere
kerken meer eenvoudige, maar stellig
waardige meerstemmige muziek voor
handen is. De Kerk, zo schreef reeds
Pius X, steunt en bevordert de ont
wikkeling in de takken der kunst en
laat al datgene toe voor godsdienstige
toepassing, wat 's mensen geest aan
schoons en goeds schiep in de loop der
eeuwen. Intussen geldt ook hier de wet
der voorzichtigheid. De ware liefde
voor de liturgie en voor de kerkmu
ziek dient voor overdrijving te be
hoeden; een overdrijving, die de litur

gie in de schaduw zou kunnen stellen
of de techniek der zangers zou kun
nen overschatten, waardoor de waar
digheid van de cultus in gevaar zou
komen.

Over het gebruik van de begeleiden
de instrumenten zegt de encycliek, dat
er behalve het orgel ook andere in
strumenten zijn, die gerede voor het
doel gebruikt kunnen worden, mits het
profane, het lawaaierige en het sner
pende geweerd wordt („nihil profa-
num, nihil clamosum et strepens"). De
kleine cither en andere snareninstru
menten worden b.v. geschikt genoemd.
Hetgeen bij de polyfone muziek gezegd
is over de voorzichtigheid, welke over
drijving of overschatting mijdt, geldt
ook hier.

De volkszang, veelal in de landstaal,
is van groot nut, omdat deze de harten
vaak zeer direct aanspreekt. De ency
cliek doelt hier op de liederen uit de
parochie- of andere bundels. Zij zijn
strikt verboden gedurende plechtige
H.H. Missen, maar, mits aangepast aan
en betrekking hebbend op het H. Of
fer, kunnen zij met vrucht gezongen
worden gedurende niet-plechtige Mis-
sen en uiteraard bij niet liturgische ge
legenheden in en buiten de kerk. Nog
maals wijst de zendbrief op de pedago
gische voordelen van deze liederen
Ook in de missiegebieden is het gewij
de lied van niet te onderschatten zin.

Praktische adviezen

T~n het slothoofdstuk geeft Zijne Hei-
ligheid een aantal praktische ad-
vlezen aan de diocesen.

Richt vooral uw zorg erop, zegt de
Paus, dat aan de kathedrale kerk en
zo mogelijk ook aan de grotere kerken
van het diocees een uitgezochte Schola
Cantorum verbonden is, die anderen
tot voorbeeld strekt en tot prikkel.
Waar dit, noch een Schola Cantorum
noch een schola puerorum cantorum
niet mogelijk is, richte men een koor
op van mannen, vrouwen en meisjes,
dat, te bestemder plaatse buiten het
priesterkoor („extra cancellos") opge
steld, de liturgische teksten van de H
Mis plechtig zingt. De mannen moeten
daarbij van de vrouwen en kinderen
gescheiden opgesteld staan.

In uw seminaries en in de instituten
van missionarissen en religieuzen dient
de gewijde muziek en de leer en het
gebruik van het gregoriaans onderwe
zen te worden door daartoe bekwame
leraren.

Laat niet na de leiders van semina
ries en colleges aan te sporen, dat zij
leerlingen, die een bijzondere begaafd
heid en liefde voor de muziek tonen
zich verder laten ontwikkelen hetzij
aan de pauselijke hogeschool voor ae
wijde muziek hier ter stede, hetzij
aan een ander Athenaeum.

Aanbevolen wordt, dat de bisschop
pen ter ontlasting van hun zo vee)
omvattende taak kunnen beschikken
over een eigen bekwame adviseur, die
tevens kan waken over de gewijde
muziek-beoefening in het ressort, eer
bemiddelaar kan zijn tussen de bis
schop en de onderhorigen en diens op
drachten en bevelen kan uitvoeren
Naar het gevoelen van de plaatselijke
Ordinarius zou ook in zijn bisdom een
genootschap ter beoefening van de ge
wijde muziek, zoals deze door de Pau
sen aanbevolen zijn, de bisschop kun
nen bijstaan in de juist genoemde
taak. De genootschappen en verenigin
gen, welke zich tot taak stellen het
volk te onderwijzen in de gewijde mu
ziek en deze kunst hoger op te voeren,
kunnen door woord cn voorbeeld in
hoge mate bijdragen tot vervolmaking
van de sacrale zang. De bisschoppen
wordt gevraagd deze te bevorderen en
te helpen.

Minister v. d. Kieft

In zijn Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamer Inzake de algemene
financiële beschouwingen verklaart Mi
nister J. van de Kieft, dat er gevaren
zijn verbonden aan het kweken van een
angstpsychose met betrekking tot het
conjunctuur-perspectief en dat men niet
moet doen alsof er een crisis voor de
deur staat. De bewindsman herinner
de echter aan de reeds eerder gegeven
verzekering, dat de regering niet zal
schromen verdere passende maatrege
len ter beperking .~n een onmatige bc-
stedingsdrang te nemen, indien en zo
dra de verdere ontwikkeling van de be
stedingen daartoe aanleiding zou geven

Ten aanzien van de ontwikkeling van
de betalingsbalans deelt de minister
mede nog steeds het vertrouwen te heb
ben, dat de resultaten van het lopenf 2
betalingsverkeer met het buitenland
over 1955 geen tekort te zien zullen
ge-en.

Wel ligt enig nadelig saldo in het
eigenlijke kapitaalverkeer in de lijn
der verwachting, als gevolg waarvan
met een geringe daling van de goud
en deviezenreserves moet worden ge
rekend.

Wat het tegenwoordige belastingni
veau betreft is de minister van mening,
dat de kwalificatie „zeer drukkend" in
haar algemeenheid niet op haar plaats
is. Uit een in de miljoenennota 1956
opgenomen overzicht blijkt duidelijk,
dat de belastingdruk de laatste jaren

ondanks het progressieve karakter
van ber aide belastingen niet onaan
zienlijk is gedaald.

Hieruit volgt tevens, dat de uitspraak,
als zouden de belastingen een 'steeds
groter gedeelte van het reële inkomen
vergen, alle grond mist.

Het peil der rijksuitgaven in het al
gemeen in beschouwing nemende, deeli
de minister de in het voorlopig verslag
uitgesproken mening, dat de kern van
dit vraagstuk in de eerste plaats is ge
legen in de noodzaak tot het bevorderen
van een mentaliteit, een bepaalde ge
zindheid vóór versobering en tegen per
fectionisme, met tegengaan van ver
kwisting en verspilling:

Het bedrag, dat met de vergoeding
van de kosten van uitvoering van de
gemeentelijke wederopbouwplannen in
totaal zal zijn gemoeid, wordt op rond
350 miljoen geraamd. Per 30 november
1955 bedroeg het reeds aan vergoedingen
en voorschotten ter zake uitbetaalde be
drag rond 228 miljoc i.

Oudejaarsavond is de motorsleepboot
„Johan", afkomstig uit Papendrecht,
op de noorderpier van de ingang van
de Nieuwe Waterweg gelopen. De red
dingboot „President Jan Leis" slaagde
er korte tijd daarna in de zes opva
renden van boord te halen.

Zondagochtend vroeg is het bergings-
vaartulg „Zeeleeuw" met de „Johan"
op sleeptouw naar de Berghaven van
Hoek van Holland gevaren.

Een kwartier tevoren was de „Johan"
dwars over de noorderpier geslagen in
de Nieuwe Waterweg, nadat de tros, die
de „Johan" met de sleepboot „Water
weg" van L. Smit en Co verbond, was
gebroken.

Het provincialaat van de paters As-

sumptionisten te Boxtel heeft uit Sao
Paolo (Brazilië) telegrafisch bericht
o tvangen van het plotseling overlij
den op 61-jarige leeftijd van pater Qui-
rinus Thijssen.

Pater Thijssen was de stichter van de
missie der paters Assumptionisten in
Brazilië. Op het ogenblik werken daar
een veertigtal Nederlandse Assumptio
nisten. Hij vertrok in 1936 naar Rio de
Janeiro en was daar sindsdien werk
zaam.

De thans overledene werd geboren in
Wolder bij Maastricht en in 1925 pries
ter gewijd.

mz

Twee oudgedienden van het Nederlandse voetbal, Leo Holle (links) en Kick
Smit, de „motor" uit de tijd, „dat we naar Rome gingen", wensen elkaar een
voorspoedig 1956 bij de aanvang van de traditionele wedstrijd van de oud
internationals.

Ondanks de machtige uitval van doelman Hanson, van Bolton, kon Arsenals links,
binnen Tavscot zonder veel moeite het tweede doelpunt voor zijn club maken.

15.00
16.30
18.00
19.00
19.10

DINSDAG

HILVERSUM I, 402 m. AVRO; 7.00
nieuws, 7.10 gym., 7.25 gram. VPRO: 7.50
prot. pr. AVRO8.00 nieuws, 8.15 Nieuw
jaarsrede, 8.25 gram., 9.00 gym. vrouw,
9.10 huisvr., 9.15 gram.. 9.40 prot. pr., 10.00
gram., 10.50 kleuters. 11.00 orgel en
saxofoon, 11.30 sopr. en plano, 11.50
gram., 12.00 Fromenade-ork., 12.35 Pro-
menade-ork., 13.00 nieuws, 13.15 gram.,
13.20 lichte muz, 13.55 beursber., 14.00
caus., 14.20 Radio Philharm. Ork.,
vrouw, 15.30 piano, 16.00 gram.,
jeugd, 17.20 caus., 17.30 jazzmuz.,
nieuws, 18.15 piano, 18.30 RVU,
kleuters, 19.05 Paris vous parle,
amateurprogr., 19.45 film, 20.00 nieuws,
20.05 gevar. progr., 21.40 de antwoord
man, 21.55 hoorspel. 22.25 bas en piano,
22.55 caus., 23.00 nieuws. 23.15 New York
calling, 23.20 gram.

HILVERSUM II, 298 m. KRO: 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.45 Morgengebed,
8.00 nieuws, 8.15 gram., 9.00 vrouw, 9.40
Lichtbaken. 10.00 kinderen, 10.15 gram.,
10.30 chansons, 11.00 vrouw. 11.30 gram
11.50 caus., 12.00 Angelus, 12.03 gram.,
12.15 boeren, 12.33 piano, 13.00 nieuws,
13.20 Metropole-ork. en solist. 14.00 Fran
se muz., 14.30 gram., 15.10 sopr. en luit.
15.30 gram., 15.45 vrouw. 16.00 zieken.
16.30 Ziekenlof. 17.00 jeugd, 17.40 koersen.
17.45 regeringsuitz., 18.00 jeugd. 18.20
sport, 18.30 koorzang. 19.00 nieuws, 19.10
gram., 19.15 Boek der Boeken. 19.30
gram., 20.20 act., 20.35 de gewone man,
20.40 hoorspel. 21.55 Concertgebouwork.
22.40 Franse verkiezingen, 22.45 Avond
gebed. 23.00 nieuws, 23.15 verslag schaak
wedstrijd, 23.20 gram.

m: 12.00 lichte muz., 14.55 ork.conc., 16.45
ritm.muz., 19.30 lichte muz., 22.45 muz.
caus.

BBC, light progr., 1500 en 247 m:
13.00 Schots ork., 14.00 dansmuz., 16.00
samenzang, 16.30 pianomuz., 16.45 mil.
ork., 18.00 Amerikaanse muz., 18.30 lichte
muz., 19.00 liederen, 23.20 jazzmuz., 0.15
dansmuz.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m: 12.00 omr.ork. en sol.. 13.15 film-
muz., 14.00 symf.ork.. 16.00 klassieke
muz., 17.20 pianorecital, 17.45 amus.muz.,
19.15 gevar. muz.. 23.10 moderne orkest-
muz, 0.15 dansmuz.

FRANKRIJK, nat. programma, 347 m:
12.30 ork.conc., 14.05 pianorecital, 20.00
kamermuz.

BRUSSEL, 324 m: 12.15 pianospel, 12.34
pianospel. 15.00 zang en piano, 17.10 pia
norecital, 21.00 omr.ork. en sol.

484 m: 13.15 lichte muz., 14.45 L'Atlan-
tide, opera, 16.05 lichte muz., 22.15 mo
derne muz.

ENGELAND, BBC. European Service.
Uitz. voor Nederland: 17.45-18.15 Nieuws.
Feiten v. d. dag. Vraaggespr. met onze
luisteraars. Boeken en schrijvers. (Op
224 en 49 m).

DUITSE TELEVISIEPROGRAMMA'S:
16.30 Vijf minuten met Adalbert Dickhut.
16.35 V. d. kind. 17.00 V. d. Jeugd. 17.20
Opsporingsdienst en progr.overz. 20.00
Documentaire. 20.45 Korte pauze 21.15
Caus.

BELG. TELEVISIEPROGR. Franse uitz.:
18.45 Testbeeld. 19.00 V. d. jeugd. 19.30
Tijdspiegel. 20.00 Act. 20.15 Nws. 20.40
Caus. 20.45 T.V.-Nachtclub 56. 22.10
ENGELAND, BBC, home service. 330 Caus. 23.00 Journ.

WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE
VPRO: 19.30-23.30 Gysbrecht van Aem-
stel. (In de pauze: Film).

AI.KAID p. 1 Fernando Noronha n. L. Palm.
ALMKERK 2 te Marseille.

ALPHACCA 2 van Vittoria n. New York.
ALUDRA 1 van Colombo n. Quilon.
AMERSKERK 1 te Rotterdam.
AMSTELDIJK 2 te Antw.

AMSTELLAND p. 7 Gibraltar n. B. Aires.
DELFT 1 van Santiago de Cuba n. Hamb.
ESSO AMSTERDAM 2 te Sidon.
FRIESLAND KRL. 1 te Singapore.
KARIMATA p. 3 Kreta n. Napels.
LINDEKERK 1 van Suez n. Damman.
MENTOR p. 2 Kp. St. Vincent n. Param.
MIJDRECHT p. 1 Gibr. n. Coryton.

NIEUW AMSTERDAM 2 te New York.
NOORDAM 1 te Rotterdam.

POLYDORUS p. 2 Guardafui n. Belawan.
PRINS FREDERIK WILLEM p. 1 Kp. St.

Vincent naar Rotterdam.

TALISSE p. 1 Finisterre n. Bona.

TITUS 2 van Ceuta n. Rotterdam.
T.TITJALENGKA 1 van Singapore n. Mau
ritius.

AAGTEKERK 4 te Aden.
ALBLASSERDIJK 2 te Antwerpen.
ANGOLAKUST p. 2 Dungeness n. W. Afr.
ESSO DEN HAAG p. 3 Pt. Sudan n. Antw.
LAURENSKERK 2 te Amsterdam.
LEOFOLDSKERK p. 2 Casquets n. Perz.
Golf.

LIMBURG 2 te Penang.

OOTMARSUM 1 te Amsterdam.

RIJNLAND p. 2 Dungeness n. Buenos Aires.
SALAWATI 2 van Colombo n. Suez.
TOMINI 2 te Colombo.

^f^LBERGEN 2 te Bordeaux.
RI 2 va'1 Colombo n. Ditbouti
2RA£?JE P- 31 Gibraltar n. Port Said.

„3,° van R' Janplr0 Kpstad.
^^TERMAN 31 van Aden n. Port Said.

p' 31 Aden n' Port Said-

WESTERDAM p. 31 Kp. Race n. N. York.
ZUIDERKRUIS p. 31 Kp. Blanco n. L. P.

ADONIS p. 31 Dungeness n. Aruba.
AMSTELSTAD 31 te Philadelphia.
AMPENAN 31 te Sg, Gerong.

ATaOPWTB 31 te Antwerpen.

^ÏÏ£?UMDIJK 30 van Londen n. Hamburg.
ARTEMTS 80 op 300 mijl o. Havana naar
Houston.

AAGTEDIJK 31 te Brownsville.

ALPHACCA 31 te'ltio Janeiro.

Een moment voor het doel van Gooi in de wedstrijd tegen het Nederlands

jeugdelftal.

Zaterdagmorgen heeft de Paus de
Nederlandse gezant bij het Vaticaan,
jhr. Mark van Weede, in particuliere
audiëntie ontvangen.

De gezant, die vergezeld was van Z.
D. H. mgr. J. Damen, kerkelijk raads
heer bij het gezantschap, heeft Zijne
Heiligheid de nieuwjaarswensen aange
boden uit naam van H. M. de Koningin
en van het gehele Nederlandse volk.

De H. Vader heeft op zijn beurt zijn
beste wensen tot uitdrukking gebracht
jegens H. M. de Koningin; de Neder
landse regering en geheel het Neder
landse volk. Zoals gebruikelijk is, druk
te de H. Vader zich in het Nederlands
uit.

Door het aftreden van baron H. F. M.
van Voorst tot Voorst als voorzitter van
de Katholieke Jeugdbeweging, heeft het

Hoogwaardig Episcopaat benoemd tot
hoofd-commissaris van de katholieke
verkenners mr. F. W. I. M. Janssen te
Esch (N.-B.).

Tot hoofdcommissaris van het Na
tionale jongensgilde: de heer A. T. P.
Michels te Eindhoven, als hoofdcommis
saris voor clubs en patronaten drs W. J.
Vijftigschild te Deventer; als waarne
mend penningmeester werd benoemd
ir E. F. E. Bongaerts te 's-Gravenhage.
In de vacature van voorzitter is nog
niet voorzien.

De aartsbisschop van York, Ciryl
Garbett, is zaterdagochtend te York
overleden. Hii is tachtig jaar geworden.
De overledene was na de aartsbisschop
van Canterbury, de belangrijkste per
soonlijkheid in de Engelse staatskerk.

(Rtr.)

AMSTERDAM, 31 dec. Handelsweten
schappen M. O. K. XII: H. J. ten
Haeken, Vlissingen; J. M. H. van
Dijk, Den Haag. Handelswetenschappen
M. O. 2a: T. M. Parlevliet, Jen Haag.
Handelswetenschappen M. O.-A en Q:
J. Kok, Driebergen, M. A. v. d Hout,
Hendrik Ido Ambacht; A. v. d. Neut,
Rotterdam; T. Plantinga, Hilversum- W.
van Rij, Dordrecht; H. Steenfiuis,
Meppel; A. G. v. d. Ploeg, Breda cn
A. H. Smits, Rotterdam.

VEILING VENLO 30 dee. Andijvie A 43—
59, Bieten, rode A 911, Champignons I 404
—492, II 300, III 201—295, Kool: rode 9.60—
11—, Savoyen A 12.5016.—, Spruitkool A
37—50, Boerenkool 12—16, Knolselderij A
2229, Peen, breekpeen A 1014, B 14.50
13.50, C 12—15, Prei A 15—18.40, Schorsene
ren A 45—50, B 10—17, Sla kas A 14.40—
33.40, B 6—13, Tomaten A 174—215, B 233
—245, C 141—165, CC 83, Bonken 70—90, Wit
lof A I 46—48, A II 39-44, M II 37—45
Alles per 100 kg/stuks/bos.

VEEMARKT UTRECHT 31 dec. Aange
voerd: 2547 dieren, Prijzen: melk- en kalf-
koeien f 1100—750, kalfvaarzen f 850—650,
pinken f 500—375; vare koeien f 800—550.
stieren f 600400, vette kalveren f 380—240,
graskalveren f 360220, nuchtere kalveren
f 60-48, schapen f 130—95, lammeren f 120—
85, varkens boven 100 kg f340—260, varkens
beneden 100 kg f 110—60. biggen f 48—33,
bokken of geiten f 4410

De door het protest van de Haarlem
se Damclub zwaar geprikkelde reser
ves van Jozeph Blankenaar hebben de
eerste beslissingswedstrijd in de hoofd
Klasse damcompetities tot èen verras-

w<ni telI?,<?e ge£ra,cht' In "gen home nog
wel trokken Riebeek en zijn trawanten
opnieuw van leer tegen de kemphanen

Rlehpiln Van Dartelen. Maar captain
Riebeek verzuimde de kans van zijn
leven en verloor zelfs onverwacht. Ge
lukkig brachten de Amsterdamse gast
heren voldoende moreel op voor een
'den Ti00 Y°i0raj de s'aartborden de-
7 7 eoht mtstek®nd- Bij een stand van
Tip moest worden afgebroken.

den onmfdd °n Jesterende partijen wer-
aen onmiddellijk een bron van heftige

discussies. Maar hoe er ook geanaly
seerd werd op de terugreis, de slot-
?na?n zal waarschijnlijk wel op een
iu-iu gelijk spel uitdraaien. Een resul
taat, waarbij concurrent C.D.A wel het
meeste gebaat was. 1

vemum^uwTn: Van de ^averijen te Hil-

Tr^pvrdo0llilnds kanaal-prijs (1980 n): 1.
?ïn a ,Co°? 310'4 0-36.2). 2 Tiratemba

f 1.38.2)3 Sir Heny 3.12.4. Tot w
20.20 1'9°' 3'3°' 2'~' gekop' b.20,"cov'.

3 °e' f,aan;P"J93 (I960 tn); Royal star

Noordzeekanaal-priis (i960 mï* i RnCn

n°32an<?iVn3'4 n'32C)' 2 R°landus 3.04-
t R?CPna 3 041 (1.34.— Tot.: w.

cov 14.201 31°' 3'6°' gekop' 18-70'

2 57 ,'n6f m)«: 1 Rita du Maire
2.57 (1.30.3). 2 Prince Maire 2.58.4 (1.31

3 Persimmon 2.58.8 (1.31.2). Tot.: w 2 30'
pl. 1.40, 2.40, 2.10, gekop. 8.90, cov. 5m

IJsselmeer-prijs (2340 m): 1 Rhea 3.40.6.

2 Promotor O 3.40.7. 3 Raffles 3.42.3. Tot.:
W'v Mfc Pl- 1*60, 3.80, 5.40, gekop. 6.20,

4lk,T?f^eri"e„er:prijs (234° m>: 1 River
3.37 (1.31.1). 2 Rudi Trothan 3.40.4 (1.34 2)

3 Ria Kitty 3.40.8 (1.34.4). Tot.: w. 4.60
ii»2'10, 2'60, 4'90, 8ek°P- 6.cov. 6.6o!
Marsdiep-prijs (2340 m): 1 Rethy Hol-

landia 3.34.8 (1.31). 2 Quibus 3.35 (1.32).
3 Parel Holland C 3.36.6 (1.31). Tot.: w.
3.80, pl. 1.10, 1.10, 1.10, gekop. 5.30, cov.

tJ.DU.

Ret„, IJ-prüs (I960 m): 1 Octavia 3.00
(1.31.8). 2 Opveger 3.01.7 (1.32.9). Peter
Chestnut 3.02.4 (1.33.1). Tot.: w. 3.30,
pl. 1.50, 2.60, 2.90, gekop. 10.10, cov. 7,60.

Naardermeer-prijs (2340 m): 1 Olga
Plute 3.30.2 (1.27.6). 2 Oscar Major O
3.30.8 (1.30.9). 3 Morning Star 3.34.7 (1.30.2).
Tot.: w. 1.40, pl. 1.30, 1.50. 1.60, gekop.
4.—, cov. 6.80.

Totalisator-omzet: 106.035.50

België: FC LuikWaterschei 12. Lierse
SK—Berchem Sport 1—1. Standard—Ander-
lecht 10. BeerschotTilleur 51. Berin
gen—Charleroi 6—0. RC Mechelen—Daring
02. AntwerpMalinois 40. UnionGan-
toise 00.

BENINKUST 31 van Antwerpen n. Hamb.
BANTAM 30 van Singapore n. Zamboanga.
BACCHUS 31 van Demerara n. Pto. Ordas.
BUSSUM 31 te Port Said.

CAMEROUNKUST 31 te Hamburg.

CASTOR 31 te Amsterdam.

BENNEKOM 31 te Curacao.

DONGEDIJK 31 te Bremen.

DELFT 31 te Santiago de Cuba.
DELFLAND 31 te Bremen.
DEO FAVENTE p. 31 Dungeness n. Bord.
DALERDIJK 31 van Balboa n. L. Angeles.
DUIVENDIJK 30 te Rotterdam.
DORESTAD 31 op 300 mij) zw Bermuda
n. Groton.

ERINNA p. 31 Christmas Eil. n. P. Darwln.
EEMDIJK p. 31 Azoren n. Havanna.
DUIVENDIJK 30 v. Liverp. n. N. Amerika.
ESSO AMSTERDAM p. 31 Malta n. Sidon.
GAD1LA 1 ian. te Gladstone verw.

KOTA INTEN 31 te Rotterdam.
HILVERSUM p. 31 Ouessant n. P. Said.
INDRAPOERA 31 te Surabaia.

KERMIA p. 31 Aden n. Fahaheel.
KEIZERSWAARD 1 te Curacao verw.
GOUWE 2 te Monrovia verw
KABYL1A p. 31 Gibraltar n. Harburg.
LETO 30 op 120 mijl w Lands End n.

Key West.

LOMBOK p. 30 Kp. Hatteras n. Colon
LEUVEKERK 31 te Genua.

KRYPTOS 30 op 250 mijl zo Cocos Eil. n.
Geelong.

LEMSTERKERK p. 31 Kp. Kalhat n. P.
Said.

HESTIA 31 te Amsterdam.

WATERLAND p. 31 Burlings n. Emden.
WONOSOBO 31 te Belawan.

WONORATO 30 van New York n. Beyrouth.
LIEVE VROUWEKERK p. 31 Socotra n.
Beira.

LOOSDRECHT 31 te Kowelt.

LEERSUM 30 te Mobile.

MARKELO 3] te Leixoes.

MENTOR p. 31 Dungeness n. Paramaribo
NERO 31 van Aarhuus n. Amsterdam.
NOTOS 30 van Cavalla n. Rotterdam.
MARPESSA 30 van Dakar n. Curacao.
MAUREEN 31 te Philadelphia.
MODJOKERTO 31 te Djakarta.
MOLENKERK 31 te Suez.

MALVINA 31 te Balik Papan.

MEERKERK p. 31 Kp de Gata n. Antw
'G"JRSTROOM 30 van Dakar n. Freetown
ORION p 31 Dungeness n. Oran.

ONDINA 31 te Tarakan.

OMALA 31 te Volos

PRUVS WILLEM IV p. 31 Ouess. n. Malaga
PRINS PHILIPS WILLEM 31 te Hamburg
PERNA 30 van Trinidad n. Tripoli.

PLATO 31 van Rotterdam n. Lissabon.
RIDDERKERK 31 te Tanga.

ROTULA 30 op 550 mijl n. Fortaleza n

Rio Janeiro.

SIRRAH 31 te Brisbane
SLAMAT 30 te Sorong
SLIEDRECHT p. 31 RunsaI Djebel n. Fah

VAD SCHIEDAM 1 te Savona verw.
SCHERPENDRECïIT p. 31 Azoren n. Cur
SUMATRA 30 van Alexandrië n. Halifax
SOMMELSDIJK 30 van Bremen n N. York
SARPEDON 31 te New Orleans

p' 31 Flnist- n. R'dam
MAKASSAR 31 te Durban.

RAE4 31 te Buenos Aires.
TJISADANE 31 op 600 mijl zo Ceylon I
Singapore.

1 30 van Gerong n. Mal
KALISSE p. 31 Ouessant n. Bona.

TOMOR1 31 te Port Said.

THEMISTO 31 op 300 mijl ono Miami i
Houston.

UTRECHT p. 31 Ouess. n. Port Said.
VASUM p. 31 Malta n. Fahaheel
TIBERIUS 29 van Ciudad Trujillo' n. JacJ

sonville
TABIAN 31 te Port Said.
VAN LINSCHOTEN 31 te Porto Amboln.
VAN NECK 30 te Dar es Salaam.

AALSUM l te Cochin.

AARDIJK 2 te Havana.

ALTAIR l Pto. Alegre n. Santos.

1 Guardafui n. Penang.
AMöüsLDIjK 2 te Antwerpen.
a;*4®TE_LLAND p, 2 Gibraltar n. B. Airei
advSS? 2 te Houston.
i'mmrcP RK 1 te Marseille.
rItt 31 RIores (Azar.) n. Guanta.

Lork n- Alexandrië.
5F9EIdRONTEIN 31 V. Kaapstad n. L. Palm
BLÏJDENDIJK l te. New York.

BUSSUM 1 v. Suez n. Pez. Golf.

GALL IS TO 31 v. Baltimore n. R'dam.
CALTËx PERNIS 2 v. Kp. St.-Vine. n. R'dam
CINULIA 21 te Curagao.

21 v- Hastanura n. Madras.
CORYDA 1 v. Pta. Cardon n. Stanlow.
ETREMA 31 v. Curagao n. Stanlow
HECTOR 2 te Napels.

FFlXFRSUM p' 1 Finist n. Fahaheel.
HOOGKERK 2 te Manilla
RARTUA p. 31 Gibr. n. Hamb.
KARIMATO 1 te Suez.

KalZERSWAARD 1 te Curagao.

KENIA 1 v. Ouess. n. Curagao.
FFRT°sDNO 31 v. L. Angeles n. Balbo*.
KIELDRECHT 1 te R'dam
KOTA AGOENG 1 te Genua.

LAERTES p. 1 Kp. St.-Vine. n. Liverp, 1
LEERSUM 31 v. Mobile n. Savannah.
LIMBURG 31 v. Rangoon n. Belawan.
LOPPERSUM 1 te Pt. Talbot.

MAAS 31 te R'dam.

MAUREEN 1 te Philad.

MEERKERK p. 1 Kp. St.-Vinc, n. Antw,
MODJOKERTO 31 te Tj. Priok.
MOLENKERK 2 V Kreta n. Genua.
MUIDERKERK 1 te Aden.

OLDEKERK p. 1 Kp. St. Vincent n. Mar».
ORANJEFONTEIN 2 te Kaapstad.
OUWERKERK 2 v. Kreta n. Genua.
POLYPHEMUS 30 v. N. Orl. n. N. Prt. New».
PR. JOH. WILL. FRISO 2 te Leixoes.
PR. WILLEM IV p. 2 Kp. St. Vine, n. Halif.
PR. WILL. v. ORANJE 3 v. Hamb. n. Halif.
RAKI 31 v. Bombay n. Vizagapatam-
RIOUW 1 te Honolulu.

ROTTI 31 te New York.

SLIEDRECHT 1 te Hahaheel.
SOMMELSDIJK p. 1 Startpolnt n. N. York-
STAD SCHIEDAM 1 te Savona.

TAMO 1 te Rio Janeiro.

TERNATE 1 te R'dam.

TIBA 1 te Rosarie.

TOMORI 2 v. Kreta n. Genua.

WIELDRECHT 31 v. Bayonne n. Covenas.
WILLEM RUYS p. 1 Pt. Sudan n. Suez.
WOENSDRECHT 31 v. Chlttagong n. Abad.
WONOSARI 2 te Calcutta.

Copt'o tnuaOt