Kruiswoordraadsel ÉT ERIC DE NOORMAN 5 Kolonel J. Antoni met pensioen 1955 geen ongunstig jaar voor de Staatsmijnen HOOGSTE TELEVISIEZENDER r Hollanders thuisstudie over Nederlandse geselschapsstukken Tramtunnel te Rotterdam zou 35 miljoen kosten KRIMPEN AAN DE LEK BLIJ GEMAAKT MET DODE MUS? De dijkverhoging en de kwestie van schadevergoeding Luitenant bij ongeval gedood Eerste westduitse vrijwilligers in dienst Jaarrede directeur-voorzitter H. H. Wemmers m Grootste wens: een Westeuropese exportpool Snelle bouw noodzakelijk geacht Dienstplicht in Israël verlengd DINSDAG 3 JANUARI 1956 PAGINA 1 Overmaking saldi van „rekening X"-Indonesië naar E.B.U.-landen Herdenking sterfdag van Petrus Donders Vijf en twintig jubilarissen op één dag Shakespeare of Marlowe? Zeekrijgsraad G. V. d. Straaten 50 jaar in 's rijks dienst Een ere-comité van oud-ministers Na veertig dienstjaren V akantie-leergarug aan de T.H. Arbeidstekort eist verdere mechanisatie I! mm Vioe-adm. b.d. J. v. Hengel ridder Ned. Leeuw Nieuwjaarsreoeptie en diners te Amsterdam Nieuwjaarsrede mr. K. P. v. d. Mandele: Met EngelsDuitse samenwerking Stevenson valt opnieuw immigratie-wet aan 8 9 10 11 Ovaties voor Dame Mar got Fonteyn Z ils bekend heeft zich het vorig jaar te Krimpen aan de Lek een zich noe mend „actie-comité gevolgen dijkverho ging" gevormd, dat op wilde komen - door het voeren van besprekingen met diverse autoriteiten en instanties - voor de belangen van eigenaren en gebruikers van gebouwen en terreinen langs Lek en Nieuwe Maas, die de dupe zouden wor den van dijkverhogingen in die gemeen te, Inmiddels is reeds buiten het dorps centrum de weg „De Noord", die op de dijk ligt, over een afstand van 420 meter verhoogd. Naar aanleiding van de tot dusverre gevoerde onderhande lingen had het comité 1 december een persbijeenkomst belegd en hierin werd o.m. het volgende door zijn woordvoer der. de heer W. Mijnlieff, medege deeld: Het comité heeft succes gehad, want het hoogheemraadschap heeft van het ministerie van Verkeer en Water staat een telegrafische mededeling ont vangen, waarin een regeling vervat is. die. zo heeft volgens de heer Mijnlieff de dijkgraaf van het hoogheemraad schap ..De Krimt-on^rwaard' verklaard, overeenkomt met het voorstel, dat naar voren is gekomen bij tussen het actie comité en de Provinciale Waterstaat ge- In het Scheffc'-amp te de Lier is de 22-jarige tijdelijke reserve-luitenant A. P. W. L. Dubbeldam uit Amsterdam, van de 929ste afdeling lichte luwa, door een dienstongeval omgekomen. Om streeks een uur 's middags was hij be zig zijn pistool te ontladen. Daarbij bleef echter een kogel in de kamer achter. Toen het pistool onverwacht af ging. trof de, kogel luitenant Dubbel dam in het hoofd. Hij moet op slag dood zijn geweest Met ingang van 2 januari verleent de Nederlandsche Bank een algemene ver gunning aan personen en instellingen, die gerechtigd zijn tot het voeren van letterrekeningen. om tegoeden in hun boeken uitstaande op „rekeningen N"- Indonesië geheel of gedeeltelijk over te maken naar een der bij de Euro pese Betalings Unie aangesloten landen en de daarbij behorende monetaire ge bieden, via een akkoordrekening, voor zover de deviezenbepalingen in het land, waarheen getransfereerd wordt, zich niet tegen zodanige overmakingen via de akkoordrekening verzetten. Indien de krachtens deze vergunning naar de bij de E.B.U. aangesloten lan den en de daarbij behorende monetaire gebieden getransfereerde bedragen ge heel of gedeeltelijk naar Nederland worden teruggetransfereerd, is kredite- ring van een „rekening-N"-Indonesië niet zonder bijzondere vergunning der Nederlandsche Bank geoorloofd. Zaterdag 14 januari wordt in de ka pel van zijn geboortegrond te Tilburg (Heikant) de sterfdag herdacht van de eerbiedwaardige pater Petrus Donders, de grote apostel van de plantage-slaven melaatsen en Indianen van Suriname 11809-1887). Van donderdag 5 januari tot en met vrijdag 13 januari zal een voorbereidende novene worden gehou den, waarvan de intentie luidt: een spoedige zaligverklaring van pater Don ders. Zaterdag 14 januari en zondag 15 ja nuari wordt er van 14.45 tot 15.45 in de kapel een extra-smeekuur voor deze intentie gehouden. Voor deze smeek- uren alsmede voor de novene kan men schriftelijk intenties zenden aan pater directeur v. d. Pater Donders-Vereni ging, St.-Josephstraat 13, Den Bosch N.V. H. Hartog's Fabrieken in Oss is het nieuwe jaar feestelijk begonnen: op Nieuwjaarsdag telde het bedrijf in één slag 25 jubilarissen, waarvan er elf veertig jaar in dienst waren en veertien hun zilveren jubileum vier den. Gistermorgen werd in de Paters kerk te Oss door rector Van Stokkum voor de jubilarissen en hun gezinnen een plechtige heilige Mis opgedragen, waarna men zich aan een feestelijk ontbijt verenigde. De burgemeesters van Oss, Berghem en Heesch hebben daar bij de koninklijke onderscheidingen uitgereikt, welke ten deel vielen aan hen, die veertig jaar hun taak bij Har- tog Oss vervuld hadden. Vier zilveren en zeven bronzen onderscheidingen werden uitgereikt. Van de Raad van Bestuur van Unilever N.V. was aan wezig de heer H. S. A. Hartog, die na mens de familie Hartog de jubilarissen verblijdde met een envelop met in houd. De Directie Nederland was ver tegenwoordigd door de heren M. M. van Hengel en H. A. Bicker Caarten Het blijft de gehele week feest in Oss, want aan het gehele personeel wordt een feestavond aangeboden, doch daar geen enkele zaal in Oss alle werkne mers van Hartog op één avond kan bergen, zal het feestprogramma enige avonden achter elkaar worden opge voerd. Een kerkelijke rechtbank te Chisle- hurst in Kent heeft toestemming ge geven tot het openen van een vijf eeuwen oud graf, omdat een Ameri kaans schrijver daar de bewijzen hoopt te vinden, dat de aan William Shake speare toegeschreven toneelstukken door Christopher Marlowe zijn geschreven. De schrijver, Calvin Hoffman, heeft drie jaar lang gepoogd toestemming tot opening van de graftombe in de Angli caanse Sint-Nicolaaskerk te verkrijgen. Hij neemt aan dat daar manuscripten berusten van enkele van Shakespeares stukken en dat uit het handschrift zal blijken, dat de auteur van deze wer ken Marlowe is. Bij K. B. zijn benoemd tot fiscaal plaatsvervanger bij de krijgsraad in het commandement der zeemacht in Ne derland: mr. A. G. E. Agterberg,, amb tenaar van het openbaar ministerie bij de kantongerechten in het arrondisse ment 's-Gravenhage, en mr. H. C. Vaan drager, luit.-ter-zee van adm. Ie kl. K. M.-R. voerde besprekingen. Volgens de heer Miinlieff behelsde het voorstel een bii- drage van het Rijk van 75 procent in de kosten, benodigd voor het opvijzelen van woningen, bij afbraak vergoeding van rijkswege voor de volledige taxa tiewaarde vóór de dijkverhoging en honderd procent vergoeding voor de aanleg van afritten. Deze regeling gold, aldus de heer Mijnlieff op de persbij eenkomst, alleen voor de bewoners van de Noord. Thans schrijft het comité terug te moeten komen op bovenstaande ge dane mededeling. De situatie, waarin het comité zich bevindt, zo zegt het verder, is volkomen gelijk aan die van enkele maanden geleden. Krimpen aan de Lek is volgens het actie-comité blü gemaakt met een dode mus. In het schrijven van het comité wordt allereerst de tekst van bovengenoemd telegram als volgt weergegeven: „Na mens de minister van Verkeer en Water staat deel ik u mede, dat de aankoop- kosten van de voor dijkverhoging te slo pen huizen en 75 procent van de kosten voor de noodzakelijke voorzieningen aan de aangrenzende percelen langs het 420 meter dijkvak te Krimpen aan de Lek, beschouwd kunnen worden als de kosten van dijkverhoging, waarvoor rijksbijdra ge wordt verleend". De ondertekening was van ir. Maris. 3 december d.a.v. ontving het actie-comité een schrijven van de minister van Verkeer en Water staat, waarin deze zegt zijn standpunt reeds aan het waterschap kenbaar te hebben gemaakt. Uit daarop gevolgde besprekingen van het actie-comité met het bestuur van het hoogheemraadschap, zo schrijft het comité verder, is gebleken, dat het in zicht van het bestuur is, dat het tele gram en de later ontvangen bevestiging geen aanleiding geven om tot uitvoering van aanpassingen van de bebouwingen over te gaan, omdat volgens de dijk graaf niet vast zou staan, dat het Rijk het door het waterschap te financieren deel van de kosten van de aanpassingen geheel zal terug betalen. De dijkgraaf heeft medegedeeld dat zijn opvatting aan de minister is kenbaar gemaakt en dat een audiëntie is aangevraagd, al dus het actie-comité te Krimpen aan de Lek. De eerste 800 vrijwilligers voor de Westduitse strijdkrachten hebben zich gisteren in hun kazernes gemeld. Zij zullen na hun opleiding instructie compagnieën vormen voor de verdere opleiding van de 3000 man, die in de komende drie maanden zullen opkomen, en van de 18000 vrijwilligers van de federale grenspolitie. 6 februari zal de heer G. van der Straaten, kamerbewaarder van de mi nisters van Economische Zaken en voor Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie, voor vijftig jaar geleden in s rijks dienst getreden zijn. De heer Van der Straaten heeft de rang van hoofd-commies. Er heeft zich een huldigingscomité ge vormd, dat het voornemen heeft de heer Van der Straaten op zijn jubileum dag een stoffelijk blijk van waardering aan te bieden. Dit ere-comité is gevormd uif de nog in leven zijnde bewindslieden onder wie de jubilaris heeft gewerkt. Ere-voorzit- ters zijn prof. dr. J. Zijlstra, minister van Economische Zaken, en de heer A. C. de Bruijn, minister voor Publiek rechtelijke Bedrijfsorganisatie. Voorzit ter is de oud-minister mr. M. P. L. Steenberghe. Leden zijn prof dr. ir. H. C. J. H. Gelissen, oud-minister van Economische Zaken, dr. H M. Hirsch- feld, oud-secretaris-generaal van Han del, Nijverheid en Scheepvaart, drs J. De garnizoenssteden van Limburg en H. Gispen, oud-minister van Handel, oost-Brabant hebben dezer dagen af- ATi „U J T TT U. J W-, iron n r\ Inn.'! f/-.ni n 1 /-» 37. Axe heeft al een pijl op de pees en Svein rukt met nijdig gegrom zijn zwaard uit zijn schede, maar Eric houdt hen tegen; hij voelt er nieis voor met deze mensen in gevecht te komen; het zijn waarschijnlijk bewoners van het rampzalige dorp. Bovendien kunnen zij hem misschien over de overval en Erwins lot vertellen. „Vrede", roept hij hun toe, en terwijl hij zwaait en het schild van zich afwerpt, snelt hij op het groepje toe. De vreemde krijgers voelen blijkbaar al evenmin iets voor strijd, waarschijnlijk met het oog op de vrouwen, die bij hen zijn. De hoofdman is van zijr paardje gegleden en zij laten Eric rustig naderen. „Wat zijt gij voor een landslieden?" zegt de aanvoerder wantrouwend. „Noren", antwoordt Eric. „Slachtoffers van de Noorse piraat Hake, evenals gij", laat hij er haastig op volgen, als hij de haat ziet opflikkeren in hun ogen. „Verklaar u nader" snauwt de hoofdman, terwijl hij zijn mannen een teken geeft, waarop dezen Erics troepje insluiten. „Het zou te vervoeren u alles te ver klaren. Wij zoeken een man, een jonge man, die zich op een van Hake's schepen bevond". Zo nauwkeurig mogelijk geeft hij een beschrijving van zijn zoon en dit horende slaakt de jongste van de twee*vrouwen een zachte kreet. „Hoort gij, vader. Dat is dezelfde, aan wie ik mijn leven dank. Een aantal van die schurken poogden mij mee te voeren near hun schepen. Eensklaps stond deze jongeman naast mij; hij doodde twee van mijn ont voerders, waardoor ik kans kreeg te ontvluchten". „Ik zag het gebeuren", valt de hoofdman in. „Het was een vreemde, dappere jongen. Hij redde zo meer van ons, ze sloegen hem neer. Wat er verder van hem geworden is, ipeet ik niet, want ik had zelf de handen vol om mijn leven te redden". Hij is mijn zoon", mompelt Eric schor. Alles draait een moment voor zijn ogen. Zij sloegen hem neer, maar zijn lichaam is niet bij de gevallenen op het strand; dan heeft Hake de knaap meegenomen op zijn boot, dreunt het in zijn hoofd. Dat kan maar één ding betekenen: de dooa. Nijverheid en Landbouw, ir. H Vos. oud-minister van Handel en Nijverheid, prof. J. R. M. van den Brink, oud-mi nister van Economische Zaken en prof. dr. A. H. M. Albregts, oud-minister zonder portefeuille. Onder leiding van prof. ir J. M. Unk zal op 8 en 9 mei a.s. een vakantieleer gang gehouden worden over het onder werp „Automatisering". De leergang zal georganiseerd worden in het gebouw voor electro-techniek aan de Kanaalweg. De bedrijfsresultaten van de staats mijnen in Limburg gedurende het af gelopen jaar zijn niet ongunstig. Met voldoening constateerde dit de direc teur-voorzitter van de staatsmijnen de heer H. H. Wemmers, in zijn nieuw jaarsrede. Ondanks een duidelijk te kort aan arbeidskrachten, zo vervolgde spreker, bleef de kolenproduktie op peil. De afstand tussen de opbrengst van de mijnprodukten en de produktiekos- ten werd evenwel kleiner. Hierin zal de toekomst wellicht geen grote ver andering brengen, aldus spreker. De kostenstijgingen zijn een gevolg van de verbetering van de arbeidsvoor waarden en van de sociale voorzienin gen. Een terrein waarop de staatsmij nen vooraan willen blijven gaan. Internationaal gezien is afvoering van de produktiviteit dringend nodig om dat de verhoogde industriële activiteit (vooral bij de ijzer- en staalindustrie van de K.S.G., waar de staalproduktie in 1955 twee en vijftig miljoen ton be droeg, dit is 20% meer dan in 1954) een hoger verbruik van energie met zich meebrengt. Dit verbruik bedroeg 6,5% meer dan in 1954. Het energieverbruik bereikte in 1955 dan ook een top, die tot heden in de gemeenschap nooit werd bereikt. De voornaamste energiebron was nog steeds steenkool. Niet minder dan twee honderd zestig miljoen ton kolen wer den gedurende het afgelopen jaar in de gemeenschap verbruikt, dit is zestien miljoen ton meer dan in 1954. Gezien het feit, dat het aantal ar beidskrachten niet aanzienlijk kan worden vergroot, moeten de staats mijnen him mechanisatie van de ko- lenwinning verder gaan doorvoeren, wil het produktieniveau in de toe komst gehandhaafd blijven. Tot nu toe bleef de mechanisatie be perkt tot de werkzaamheden in de pij lers, waar slechts van het onder gronds personeel kolen ontgint. Bij de andere werkzaamheden als het trans port, het steenwerk, het onderhoud enz., welke door dertienduizend perso neelsleden worden uitgevoerd, moeten de technische hulpmiddelen verbeterd worden. Dit brengt vanzelf met zich mee dan aan de opleiding van het kader meer aandacht moet worden geschon ken. Sprekend over diverse bedrijfsuitbrei- dingen dealde de heer H. H. Wemmers mee, dat de schachtbouw gestaag voort gang vindt. De bouw van schacht IV van staatsmijn Hendrik te Brunssum vordert goed, het afdiepen van schacht III op de Maurits te Geleen is begon nen en het boren voor de bouw van staatsmijn Beatrix te Herkenbosch in volle gang. Ter verbetering van de kwaliteit van de kolen worden binnen kort op de staatsmijnen Emma en Hen drik grotère wasserijen geopend. Met betrekking tot de cokes- en che mische bedrijven van de staatsmijnen kon directeur-voorzitter Wemmers gun stige produktiecijfers bekendmaken. De produktie van de cokes steeg met meer dan 12%, de gasproduktie met 9%, de produktie van kunstmest met 6,5% en van kunststoffen met ruim 10%. Ook in de toekomst voorziet de directeur voorzitter van de staatsmijnen nog gro tere produktiestij gingen, te meer daar het stikstofbmdingsbedrijf te Geleen met een ureumfabriek zal worden uit gebreid en bij de cokesfabrlek Em ma II te Beek een derde cokesovenbat- terij in aanbouw is. Voor al deze gunstige resultaten bracht de heer Wemmers aan het eind van zijn nieuwjaarsrede alle werkne mers van de staatsmijnen (ruim twee en veertig duizend) dank. Tevens her dacht hij allen, die in het afgelopen jaar bij werkzaamheden op de mijnen om het leven kwamen. Speciaal her dacht hij de slachtoffers die j.l. vrij dag bij werkzaamheden op het stikstof bmdingsbedrijf te Geleen om het leven kwamen. scheid genomen van de territoriale bevelhebber zuid-oost, kolonel J. L. H. A. Antoni, aan wie per 1 januari j.l. eer vol ontslag is verleend uit de militaire dienst. Als achttienjarige jongeman maakte kolonel Antoni kennis met het militaire leven. Dit was in 1915, toen hij de H.B.S. verruilde voor de Koninklijke Militaire Academie te Breda. Op de ho gere krijgsschool en de luchtvaartafde ling van Soesterberg behaalde hij res pectievelijk het generale stafbrevet (1932) en het waarnemersbrevet (1934). In 1934 werd hü benoemd tot leraar, eerst aan de school voor reserve-officie ren en later aan de Koninklijke Militai re Academie. In 1945 werd hem voor zijn moedig op treden in 1940 de dapperheidsonder scheiding het bronzen kruis verleend. Er van overtuigd, dat een Nederlands regiment, gebonden aan een provincie een geëigend middel zou zijn om bij de militairen meer enthousiasme voor de dienst te wekken, zette kolonel Antoni zich in voor de oprichting van het regi ment Limburgse Jagers. Zijn ijver hier voor werd beloond door het Koninklijk besluit van 1 juli 1950, waarbij genoemd regiment werd opgericht met als eerste commandant kolonel J. L. H. A. Antoni. Bij zijn laatste promotie In 1952 tot territoriaal bevelhebber van het dis trict zuid-oost moest kolonel Antoni wel het commando over zijn eigen regiment overdragen, maar in zijn hart bleef hij kolonel van de Limburgse Jagers. Of schoon niet meer als kolonel, maar uit CO vO Met ingang van 1 januari is aan vice- admiraal b.d. J. W. G. van Hengel eer vol ontslag verleend als voorzitter van de commissie voor georganiseerd over leg bij de zeemacht. Deze functie be kleedde hij sedert 1 juni 1950. Hij wordt opgevolgd door de vlagofficier perso neel, vice-admiraal C. W. Slot. Bij zijn afscheid is vice-admiraal b.d. Van Hengel benoemd tot. ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw. De nieuwjaarsreceptie van de konin gin en prins Bemhard voor het corps diplomatique zal zaterdag 4 februari worden gehouden ten paleize te Am sterdam. 6 en 7 februari volgen, eveneens in het Paleis op de Dam, de jaarlijkse diners voor de hoofden van in Nederland ge vestigde buitenlandse missies. Op het Santis-gebergte in Zwitserland staat de hoogste televisie-zender van Eurcpa, op een hoogte van ruim 2500 meter. De bergruggen maken de uit zendingen moeilijk en daarom waren tussen-zenders noodzakelijk. De foto laat zien, hoe twee technici bezig zijn met het monteren van een van de tussenzenders op het Santis-gebergte. In de eerste vergadering van de Rot terdamse Kamer van Koophandel van dit jaar heeft de voorzitter, mr. K. P. van der Mandele, zijn gebruikelijke nieuwjaarsrede gehouden. Sprekend over Midden-Europa zal volgens spr. de tijd ons wel leren, of in de loop der eeuwen niet een midden-Europees (kontinen- taal) denken is ontstaan, waarvan de Duitsers de exponenten wer^-n en waarin de scherpe tegenstellingen oost- west vervaagd zijn. „Indien wij gelijk mochten hebben, dan zullen de Duitsers als geheel weliswaar nooit in 'n westerse (Atlantische) gemeenschap kunnen op gaan, maar het zal Rusland evenmin lukken Duitsland geheel te sovjetise ren". Afgezien van de ideologie zei spr.: in dien wij echter de vraag voorgelegd krijgen, of wij niet een voorbeeld aan het oosten moeten nemen, dat een nieuwe verhouding tussen kapitaal en arbeid geschapen heeft, zouden wij niet zonder meer neen durven zeggen. Wij zijn er, zo vervolgde hij, echter van overtuigd, dat lang voordat het commu nisme ons daartoe zal dwingen, wij al vrijwillig en. op rechtmatige wijze de produktiemiddelen (dus het kapitaal) in het bereik en in het bezit van de ar beiders gebracht zullen hebben, voorop gesteld, dat ook het westen begrijpt, dat het vraagstuk: „geld uitgeven of kapi taal bijeenbrengen?" niet alleen econo misch, maar in de eerste plaats een mo reel probleem geworden is. Hoewel spr. uit de aard der zaak ver heugd is, dat Bonn de goede verstand houding met Frankrijk bovenaan schijnt te zetten, gelooft hij toch, dat pas door een hernieuwde en nauwe samenwerking tussen Duitsland en Engeland Westeuro pa zich als geheel naar buiten kan doen gelden en uiteindelijk ook het oosten tot functionele samenwerking, tot een nieu we hansa kan bewegen WU hebben een heel bescheiden stap in deze richting ondernomen en hebben de hoop, dat mettertijd een Duits»En- gelse, ja liefst een Westeuropese export- pool zal ontstaan. Spr. hoopte te mogen beleven, dat wij op deze manier ook met de Russen voorlopig althans in de minder ontwikkelde gebieden tot „competitive co-existence" zullen ko men. Ten slotte behandelde de heer v. d. Mandele enige zeer konkrete problemen als de verontreiniging van de Rijn, de onvoldoende watervoorziening en Rijn als waterweg. hoofde van andere functies in het kader van geschiedkundige verenigingen, van heemkunde-genootschappen en vooral van de vereniging de Limburgse Jager hoopt kolonel b.d. J. L. H. A. Antoni nog veel voor de twee zuidelijke gewes ten te kunnen doen. Intussen stemt het de scheidende be velhebber tot grote voldoening, dat de nieuwe territoriale bevelhebber over Limburg en oost-Brabant weer een Limburgse Jager is: luitenant-kolonel K. Rijnders, voorheen garnizoenscom mandant te Roermond. Adlai C. Stevenson, een van de De mocratische kandidaten voor het Ame rikaanse presidentschap, heeft gisteren een nieuwe aanval gedaan op het immigratie-selectiesysteem. In een brief aan J. Preston jr., de voorzitter van het in Massachusetts opgerichte comité voor herziening van de immigratie- en nationaliteitswet verklaarde hij, dat de Amerikaanse regering onmogelijk in staat is om bijvoorbeeld het Italiaanse, Spaanse of Griekse volk ervan te over tuigen dat er in de Verenigde Staten geen discriminatie bestaat. Hij zei, dat president Eisenhower zo wel tijdens als na de verkiezingscam pagne van 1952, herziening had bepleit van deze wet. Ongelukkig genoeg heb ben noch president Eisenhower noch leden van zijn regering enige poging gedaan om deze beloften na te komen. Ik hoop dat het Congres niettemin alles zal doen om de atmosfeer van angst en vooroordeel en andere onwaardige motieven, welke aan onze immigratiewet en immigratiepolitiek inherent zijn, te zuiveren", aldus Stevenson. (U.P.) Horizontaal: 1. resultaat - zwaarbeproef de man (O.T.) 2. Engels nieuws agentschap - plof <V| 3. opnieuw 4. uitgelezen aristocraten - niet bezet 5. luizeëi - jongensnaam - Engels lid woord 6. schets - peuter 7. dagrit Tour de France 8. louterings plaats der zie- len - Sovjet-Unie 9. Engelse plaats, qq bekend om college - wispelturig 10. te den - door middel van - lyrisch gedicht 11. partij-blad - opwellend water Verticaal: 1. dringend - verbod 2. id est (afk.) - vocht tussen gewrichten 3. uniformjas o slag- - hangend bekken 4. spraakgebrek 5. ledige - familielid 6. lichaamsdeel - ademhalings organen va» vissen 7. vreemd lotge val 8. café - schoof 9. pret - insekt 10. gewicht - aardig - noot 11. Binnenlandse Strijdkrachten - verbaliseren De Nederlandse organisatie voor Zui- ver-Wetenschappelijk Onderzoek heeft mr. A. Staring te Vorden een subsidie verleend voor de uitgave van een stu die over zogenaamde „gezelschapsstuk ken", welke de titel zal dragen „Hol landers thuis". Genoemde studie, die 65 pagina's tekst en evenveel afbeeldin gen bevat, zal binnen enkele maanden verschijnen. In een onderhoud met mr. Staring vernam het A.N.P. onder meer het volgende: de bedoeling dezer studie aldus de kunsthistoricus is om in beknopte vorm zo veel mogelijk voorbeelden te geven van wat men in Engeland een „conversationpiece" noemt, dat wil zeggen het portret van een familie of een groep vrienden, die in de eigen omgeving ten voeten uit zijn afgebeeld. Dergelijke groepen hebben namelijk niet alleen een kunst historische betekenis, maar nog veel meer een cultuurhistorische omdat zij volkomen betrouwbare documenten zijn inzake huisinrichting, kleding, gebruiken enz. in verschillende opeen volgende tijdperken. B. en W. van Rotterdam hebben een rapport ontvangen betreffende bouw van een tramtunnel, een rapport, dat is ondertekend door de hoofddirecteur van de dienst van Gemeentewerken, de directeur van Stadsontwikkeling en Wederopbouw en de directeur van de Rotterdamse Electrische Tram. Zij ge ven het college, indien het zich met de inhoud kan verenigen, in overweging het daarheen te leiden, dat de ge meenteraad, gezien de urgentie van een tramtunnel onder de Nieuwe Maas, zo spoedig mogelijk een principe-uitspraak doet over de wenselijkheid door middel van een dergelijke tunnel de tramnet ten van de rechter- en linker-Maasoe- ver te verbinden en de ondertekenaars van het rapport de opdracht te ver strekken de plannen verder uit te wer ken, een begroting op te stellen en de benodigde credieten aan te vragen. De eindconclusie van het rapport is: Gezien de onzekerheid met be trekking tot de uitvoering van de nieuwe Willemsverbinding en ge zien het grote economische, ver keerstechnische en sociale belang van de tramtunnel is een zo snel moge lijke bouw van een dergelijke tunnel, onafhankelijk van de nieuwe Willems verbinding, noodzakelijk. Deze tunnel zou moeten worden ge bouwd in de lijn Schiedamsedijk-kop Noordereiland-Parallelweg. De geraam de kosten bedragen 35 miljoen gulden en deze zijn, mede gezien de besparin gen in het belang van de ontwikkeling van Rotterdam, ten volle verantwoord. Het plan verkeert in een gevorderd sta dium van voorbereiding en de tunnel zal, wanneer op korte termijn tot de bouw besloten zou worden en zich geen bijzondere tegenslagen voordoen, om streeks I960 gereed zijn. Onder de tegenwoordige omstandighe den, zo zegt het rapport verder o.m. nog, kan het openbare vervoer tussen noord en zuid waarvoor busverkeer geen aanbeveling verdient niet meer aan redelijke eisen voldoen. Volgens onlangs gehouden tellingen is het per sonenvervoer van noord naar zuid via de Maastunnel en de Willemsbrug tussen de|17 en 18 uur als volgt samengesteld: a. per fiets en bromfiets 12.000 perso nen, b. per tram en bus 8.000 personen, en c. per auto, motorrijwiel en scooter 2.000 personen. Totaal 22.000 personen. Zonder tramtunnel is een totale ontred dering van het openbare vervoer tussen beide Maasoevers niet te voorkomen. De combinatie van de tramtunnel met een rijwieltunnel, zo concludeert het rapport, is in verband met de kosten (in dat geval een stijging van 20 mil joen) en de vertraging van de bouw (anderhalf jaar) ongewenst. De Israëlische minister-president, Ben Goerion, heeft gisteren bekendgemaakt dat de diensttijd in het leger zal wor den verlengd van twee-en-een-halt tot drie-en-een-half jaar. Ben Goerion spoorde het volk aan 50 miljoen Is raëlische ponden bijeen te brengen als vrijwillige bijdrage in het bewapenings fonds. Hij deelde verder mee, dat Israël ook in de toekomst alle daden van agressie zal bestraffen. Vrede met de Arabische wereld, aldus Ben Goe rion, is echter te verkiezen boven een nieuwe oorlog, ook wanneer Israël die wint. De Israëlische premier deelde mee dat de ministers zonder uitzonde ring er zeer tegen gekant zijn, dat Is raël een oorlog begint. De minister van Buitenlandse Zaken, Sjaret, heeft gisteren in een debat over de buitenlandse politiek in het parlement zowel het Oosten als het Westen aansprakelijk gesteld voor de huidige bewapeningswedloop in het Midden-Oosten. Hij verzocht het Westen andermaal om wapens als tegenwicht voor de wapenleveranties aan de Ara bische landen. Na de verklaring van Sjaret opende de leider van de uiterst rechtse oppositionele vrijheidsbeweging, Menahem Beigin, het debat over de buitenlandse politiek. Hij eiste het af treden van de regering, omdat deze niet krachtiger was opgetreden tegen de „Arabische agressie". (Rtr., U.P.) Treft men dergelijke afbeeldingen in Nederland en België reeds omstreeks 1625 aan, in Engeland verschijnen deze pas in 1725 om binnen een eeuw al weer te verdwijnen. Hoewel dus ook het buir tenland zulke „gezelschapsstukken" kent, bezit geen enkel land buiten het onze zo'n ononderbroken reeks van af beeldingen. die van de zeventiende tot de negentiende eeuw de ontwikkeling van het binnenhuis en zijn bewoners op ge documenteerde wijze laten zien. Merk waardig is echter, dat waar over de Engelse „conversationpieces" uit de acht tiende eeuw een zich nog steeds uitbrei dende literatuur bestaat er tot op he den nimmer getracht is de Nederlandse tegenhangers in onderling verband te brengen. Om enigszins in deze lacune te voor zien, heeft mr. Staring uit een groot aantal, merendeels speciaal voor hem gefotografeerde voorbeelden een keuze van 65 stuks gemaakt, die zijn boek zullen illustreren. Bij deze keuze heeft hij zich niet alleen laten leiden door de artistieke waarde der afbeeldingen, maar evenzeer door de cultuurhistorische. Vandaar dat een aantal reproducties van geheel vergeten schilders is opge nomen, dat zeker meer aandacht en on derzoek verdient, alsmede enige afbeel dingen, die uitsluitend om de voorstel ling zijn gekomen. Waar mogelijk wer den bepaalde portretgroepen opgeno men, die van bijzondere betekenis zijn voor buitenlandse belangstellenden, speciaal in de Engels sprekende lan den. Om dezelfde reden heeft de schrij ver naast de Nederlandse een beknopte Engelse inleiding toegevoegd, waarin de sfeer wordt getekend waarin de „ge zelschapsstukken" zijn ontstaan, alsmede de ontwikkelingsgang, die er aan voor afging. Bovendien worden in deze in troductie de Nederlandse voorbeelden vergeleken met de buitenlandse. Aan elke afbeelding is een beschrijving toe gevoegd. waarin de auteur er de lezers toe poogt te brengen om zelf verder te kijken en nadere details op te mer ken. Mr. Staring, die reeds dertig jaar lang bezig is afbeeldingen van „gezel schapsstukken" te verzamelen, heeft hier van in 1937 te Londen een expositie gehouden, waarvoor grote belangstel ling bestond. Genoemde tentoonstel ling is later in het Rijksmuseum ge houden voor het Oudheidkundig Genoot schap te Amsterdam. Door de verleende Z.W.O.-subsidie Is het mogelijk geworden de prijs van deze uitgave zo te stellen, dat velen er geen bezwaar in zullen zien zich dit boek aan te schaffen om hun cultuur-histo rische kennis op dit gebied te verrij ken, aldus mr. Staring. De befaamde Engelse balletdanseres Dame Margot Fonteyn heeft gisteravond in Covent Garden een ovationele hulde van het Londense publiek gekregen bij haar eerste optreden sinds haar de titel „dame" werd toegekend. De ballerina danste in „Lac des Cyg- nes". Nadat tweemaal voor haar en het gehele gezelschap gehaald was, ver scheen zij alleen op het toneel, dat be strooid was met bloemen en bouquet- ten. Toen scheen het alsof het publiek haar niet meer wilde laten gaan. Tal loze malen werd zij teruggeroepen en tien minuten lang groeide het applaus in volume aan. Iemand zeide na afloop „het leek geen Brits publiek meer". De Britten be schouwen te veel applaus als een ge brek aan smaak. Na de voorstelling verzamelde een grote menigte zich voor de artisten- ingang van het gebouw om Dame Mar got Fonteyn te zien.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | | pagina 2