Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | 3 maart 1956 | pagina 3

Uitslaande brand
Ketelaarschool

in

•P

taxi inooo

Kopen op afbetaling is een

maatschappelijk vraagstuk geworden

Televisie-service

DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL

7

IN HET VROEGE OCHTENDUUR:

Krachtig ingrijpen
brandweer beperkte
tot twee lokalen
zolderruimte

van de
het vuur
en de

De Volkscredietbank tracht
positief over-kredietering
te voorkomen

Hartelijke hulde voor de Boubers
in Haarlems schouwburg

„Zeemansvrouwen op het toneel;
„De Jantjes"in de zaal

B

STILLE OMGANG

Opvolger George
Robert

Gezinsbudget in
diskrediet

W

H

H

op de tong

ÏÏPEBÏ - STENO

SLEUTEL WEG?

H. J. Maertens N. V.

CONCERTGEBOUW

ZATERDAG 3 MAART 1956

PAGINA 3

kon. erk

Onderbrandmeester

in het zilver

H.H. MISSEN OP ZON-
DAG

Raadsel

„DE SLEUTELSPECIALIST"

Completer» in Sint-Joseph-
kerk

ZONDAGMIDDAG 2.30

Adviescommissie voor
B. en Wbenoemd

Nutsspaarbank
Haarlem

Gemakkelijke voor
waarden

Volkskredietbank

Vertrouwelijk

Verschuiving

Gezinskrediet

Schuldregelingen

RADIO MOORS

Kolenboer

Vanmorgen vroeg heeft een felle
uitslaande brand gewoed in de
Th. M. Ketelaarschool aan de
Parklaan 108, waardoor enkele lokalen
en een deel van de zolder uitbrandden
en verschillende klassen waterschade
opliepen. Doordat de brand betrekke
lijk tijdig werd ontdekt en de Haarlem
se brandweer het vuur in grote stijl
aanpakte, kon worden voorkomen, dat
de gehele school een prooi werd van
de vlammen. De wind was gelukkig
niet zo krachtig, anders was het niet
uitgesloten geweest, dat de school, die
als het ware aan de oostzijde de Park
laan afsluit en in een gevaarlijke tocht-
hoek staat, volkomen was uitgebrand.
Het korte regenbuitje, dat omstreeks
zes uur viel, had daaraan niet veel
kunnen veranderen. D e Th. Ketelaar
school Is een reeds bejaard gebouw.
Vroeger was daarin een dubbele open
bare lagere school gevestigd, in 1933
werd er een M.U.L.O. in ondergebracht,
voor welk onderwijs zij thans nog
dienst doet.

Verondersteld wordt, dat de brand
tussen half vijf en vijf uur vanmorgen
Is ontstaan. Een groepje Haarlemse
muzikanten, dat in de directe omgeving
van de school, nabij het Phoenix-terrein
woont, keerde van een studentenfeest,
dat het muzikaal verzorgd had, terug
uit Amsterdam. Men zag in een der
benedenlokalen een vuurgloed, waar
door men aanvankelijk dacht, dat het
licht was blijven branden. Men kwam
echter al gauw tot een andere ontnuch
terende ontdekking en een der muzi
kanten, de heer Johann Weiss haastte
zich om alarm te slaan. Omstreeks
vijf uur was de Haarlemse brandweer
met groot materieel aanwezig en on
der leiding van commandant G. Stap
werd het vuur krachtig aangepakt.
Met zes stralen, zowel van binnen als
van buiten, grepen de brandweerlieden
het vuur aan, dat zich inmiddels een
weg gebaand had naar de zolder van
de school. De vlammen sloegen al gauw
naar buiten, en daar op zolder zeer
vele schoolbanken stonden opgeslagen,
zag het er eerst naar uit, dat er niet
veel meer te redden zou zijn.

De brandweer was echter op haar
qui-vive en sloot het vuur in, waar
door het vrijwel geen kans kreeg zich
verder door te vreten. Intussen was
ook het tekenlokaal, dat zich op de
middenverdieping bevindt, aangetast
en het vuur greep daar snel om zich
heen. Het gelukte de mannen van de
brandweer de vlammenzee te locali-
seren en te temperen, zodat om
streeks zeven uur met de nablussing
kon worden begonnen.

Men tast nog in het duister over de
oorzaak van de brand. Het vermoeden
bestaat, dat de brand ontstaan is in
het lokaal, waar de heer Weiss de vuur
gloed het eerst zag. Men trof daar
trouwens, aldus onze eerste informa
ties, nog een brandende gashaard aan.
Aangenomen werd, dat het door een
nog niet -astgestelde omstandigheid in
dat lokaal is gaan branden, en dat het
vuur zich via een afvoerbuis naar bo
ven verplaatst heeft. Het is overigens
ook niet uitgesloten, dat de brand in
het tekenlokaal is uitgebroken, en van
daar zich zowel naar beneden als naar
boven, naar de zolder, verbreid heeft.
Hoe het ook zij, de schade was in het
tekenlokaal en op de zolder, waar vele
banken op zijn minst geblakerd werden,
het grootst. Het bluswater stroomde
door de gangen en er is voorlopig nog

Advertentie

Wilhelminastraat 47

Telef. 18441

De heer J. Loogen, wonende in de
Trompstraat 24 te Haarlem, hoopt op
27 maart zijn zilveren jubileum bij de
Haarlemse brandweer te gedenken, in
1931 kwam de heer Loogen, die 51 jaar
oud is, bij de ladderbrigade van de
brandweer in de Spaarnestad. Hij werd
zes jaar later chauffeur bij het korps
en in 1938 brandwachter tweede kla*
Op 1 januari 1946 promoveerde de a3""
staande jubilaris tot hoofdbrandwacht
en een jaar geleden tot onderbrand
meester. De heer Loogen zal op de
feestdag ten stadhuize door de burge
meester worden ontvangen.

Advert entte

8. Bavo (Kathedraal): 6.30, 7.30. 9 (Hoog
mis) 11 en 12 uur.

Antonlus van Padua: 6.30, 7.30, 8.30
(Hoogmis) 10, 11 en 12 uur
Jozef: 6.45, 8, 9.15 (Hoogmis) en 11 uur;

H

1»

uur: Avondmis.

L. Vr. Rozenkrans (Spaarne): 6, 1.30,
j.8. 10.30 (Hoogmis) en 12 uur.

Joannes de Doper (Amsterdamstraat).
t,8-30. 7.30, 8.30, 9.30 (Hoogmis), 11 en 12 u.
H- Hart (Kleverpark): 6.30, 7.45, 9, 10.30

(Hoogmis) en 12 uur.

H-H. Elisabeth en Barbara (Paul Kruger-
straat) 6.30, 7.45, 9 (Hoogmis) en 11 u.
Liduina (Rijksstraatweg) 6.30 7.30. 8.30.
9-45 (Hoogmis) en 11.30 uur
u L. Vr. van Zeven Smarten (Rijksstraat
weg) 6.30, 7.30. 8.45 (Hoogmis). 10.15 en
U.30 uur, 18 u. Avondmis
H-H. Petrus en Paulus (Tesselschade-
straat): 6.30, 7.45. 9 (Hoogmis). 10.45 en
12 uur.

Allerheiligste Drieëenheld: 7.30, 9 (Hoog-

10.45 en 12 uur.

Hulpkerk Bloemendaal: 7.30 en 9 uur.

'r- Onbevlekt Ontvangen (Overveen)
H ak ?v,Ho°8mls). 10.30 en 11.30 uur.
en 1. Zand voort: 7.30 9 (Hoogmlsl
an 11 uur

'miefV0 (Heemstede) 7, 8.30. 10 (Hoog
mis) en 11.30 uur.

rwAn» Hemelvaart (Heemstede). 7. 8.30
n rTf1' 10' 11 en 12 uur
O ,u n us van Padua (Aerdenhout): 7.30,
8 (Hoogmis) en 11 uur.

wel werk aan de winkel om het gedeel
te van de school, waar het vuur ge
woed heeft, weer op orde te brengen.

Voor de leerlingen betekent de brand,
dat zy vandaag in ieder geval niet op
school terecht konden, een mededeling,
die zij met niet zo heel grote droefheid
ontvingen. De publieke belangstelling
in het ochtenduur was niet groot. Op
het terrein van de brand waren onder
meer aanwezig Haarlems burgemees
ter, mr. O. P. F. M. Cremers. in brand
weertenue, hoofdcommissaris J. J-
Fontijne, commissaris W. J. Gorter en
het hoofd van de Th. Ketelaarschool,
de heer J. M. Thierry.

De politie heeft reeds een onderzoek
ingesteld en vanmorgen werd van die
zijde medegedeeld, dat de brand niet
beneden, maar in het tekenlokaal was
ontstaan. De school wordt dikwijls in
de avonduren gebruikt voor verschil
lende cursussen, maar het bleek dat er
gisteravond geen gebruik van enig
lokaal was gemaakt. De concierge ver
klaarde aan de politie, dat hij zich niet
meer kon herinneren de gaskachels uit
gedaan te hebben. Hoewel men nu weet,
waar de brand begonnen is, is het voor
alsnog een raadsel hoe hij ontstaan is.

Bij informatie bij de afdeling onder
wijs op het stadhuis werd medegedeeld,
dat men hoopt in het begin van de vol
gende week de lessen op school te kun
nen hervatten. De schade is gelukkig
nog zo beperkt, dat het lesprogramma
niet wordt geschaad. Men zal zich de
eerste tijd echter wel moeten behelpen.

Met zes stralen bestreed de Haarlem
se brandweer vanmorgen het vuur in
de Th. Ketelaar-Mulo-school aan de
Parklaan. Dank zij een goede bestrij
ding kon worden voorkomen dat de
gehele school afbrandde.

elangstelling voor de Boubers en
dit geval, vriendschap voor het
sympathieke spelerspaar, had gis
terenavond velen naar de Stadsschouw
burg gebracht, waar Aaf en Herman
Bouber met een ensemble van de To
neelvereniging hun gouden jubileum
met een voorstelling van „Zeemansvrou
wen" kwamen vieren. Waarschijnlijk
zijn er onder die velen wel bezoekers
geweest, die van harte bereid waren in
te stemmen met de warme feestelijke
toon, en het stuk wel op de koop toe
wilden nemen. Het lijkt ons even waar
schijnlijk, dat deze vriendelijke welwil
lendheid ten opzichte van het door Bou
ber zelf geschreven volksstuk spoedig
is overgegaan in erkentelijkheid en be
wondering.

„Zeemansvrouwen" is inderdaad een
volksstuk, het daalt geen psychologi
sche afgronden in, is in duidelijk wit en
duidelijk zwart getekend en brengt echt
brave en echt slechte mensen bij el
kaar. Maar Bouber kent zijn toneelfi
guren door en door; hij heeft hen geob
serveerd met scherpe en vooral warme
belangstelling, heeft hen met een
rake pen beschrevena Kort en dui-
waardering veranderd, maar Boubers
stuk houdt nog merkwaardig fris de
belangstelling vast, omdat het zonder
overbodige franje en onechte opsmuk
is geschreven.

Bouber houdt zich in zijn werk niet op
met literatuur, maar hij weet warem
pel wel, wat toneel is. Zijn stuk is har
telijk, waarachtig, eenvoudig; enkele
flink dramatische scènes, waar het ge
vaar van sentimentele ontsporing zo
groot is, nemen de weldadige indruk van
warme, simpele menselijkheid niet weg.
Bouber beheerst bovendien de kern
achtige volkstaal volkomen, zijn dialoog
is even scherp op de roos afgesteld, als
de omgangstaal zelve in het volkse Am
sterdam. En wie zich niet gewonnen
mocht willen geven aan spontane
waardering voor dit goede produkt van
„maar" volkstoneel, kan voedsel voor
zijn bewondering vinden in der tijd
schriften tijdschrift, „De Gids", waar
in na de première van „Zeemansvrou
wen" een volop prijzende kritiek stond
van niemand minder dan de fijnzinnige
geesten Nyhoff en Roland Holst. Dr.
hröder herinnerde hieraan in zijn

feestspeech.

gunstige indruk werd natuurlijk
wFflF door het spel van het jubi-
ificcon a echtpaar. Er is geen verschil
trmppi^ .en Herman buiten en óp het
k» Tvr'„,?rils geen ziertje comedianterie
™Lic^L an het ook moeilijk nog to-
20 écht en eenvou-
a 9 uurlVJk en zuiver gekarakte-
F1 s-e 10 25e 1} z" z'oh in de toneel-
huiskamer en het café'tje. Zij kennen
de kleur van elk woord en elke uitdruk
king en zij verstaan het, de kern van
de tekst zonder de minste nadruk te
ontsluiten. Het werd daardoor een in
zijn genre zeer goede, boeiende voor
stelling.

De Toneelvereniging heef* hun een
vrij sterke bezetting meegegeven, met
o.a. een jaloers stokende tante Saar van
Bé Schenk, een frisse zeeman van Ad
v. Gessel, een poenige nietsnut van Cor
v. Ryn en een vermakelijke, raak ge-
troffen .„Luie" van Heddy Bouber.

Op verzoek van de Boubers werd na
de voorstelling geen receptie gehouden.
De leden van het huldigingscomité en
belangstellenden kregen in de pauze
gelegenheid, het jubilerende echtpaar te
complimenteren in de stemkamer, waar

Advertentie

LANGE VEERSTRAAT 10 TEL. 11493

Morgen, eerste zondag van de maand,
worden 's avonds in de Sint Joseph-
kerk aan de Jansstraat de completen
gezongen na de Lijdensmeditatie van
7 uur.

een ongedwongen, prettige sfeer heers
te. Dezelfde ongedwongen, hartelijke en
warme stemming beheerste ook de hul
diging, onmiddellijk na het laatste be
drijf. Namens 't gemeentebestuur werd
een prachtige bloemenmand aangebo
den na een toespraak van wethouder D.
Geluk, die zijn woorden van warme
bewondering en hulde koppelde aan
een verzoek tot de jubilarissen, toch
voortaan vaker in Haarlem te komen.
Dr. P. H. Schroder, namens het comité
en dus namens alle toneelvrienden van
Haarlem, sprak daarna, benevens me
vrouw Marg. v. Hengel-Couperus (die
een mooie theemuts aanbood) en Wim
Paauw, eveneens met een feestelijke
atentie. Dr. Schroder, bracht de war
me groeten over van een figuur die
tot zijn spijt verstek had moeten laten
gaan, J. B. Schuil. Passend bij de
stemming van hartelijke sympathie in
de zaal, klonk in alle toespraken een
warme, ongedwongen toon van hechte
bewondering voor de jubilarissen, en
van spijt dat de twee begaafde kunste
naars in de huidige toneelconstellatie,
op welke manier dan ook, niet de plaats
bezetten waarop zij krachtens hun ta
lent recht hebben.

Aaf Bouber bedankte met enkele een
voudige woorden voor alle hulde, het
officiële geschenk in couvert en alle
vriendschap. De hartelijke sfeer van
het prettige toneelfeest werd overigens
gekarakteriseerd door het feit, dat op
uitnodiging van mevrouw Couperus de
zaal een liedje uit De Jantjes zong als
speciale attentie. Waarvoor wij beloond
werden met applaus van de jubilarissen.

Hk. A.

Advertentie

Plaatsen tel. 64171, N.Z. Voorburg
wal 165 en aan het Concertgebouw,

Amsterdam.

In Haarlem en omstreken wordt jaarlijks voor enige miljoenen op afbe
taling gekocht. Het aantal afbetalingsmagazijnen is legio. Elders is de
toestand al precies hetzelfde, vooral in de grote bevolkingscentra. Het
kopen op afbetaling is blijkens de vele publikaties hierover, tot een maat
schappelijk vraagstuk geworden, dat men niet meer op kan lossen door het
zonder meer te bestrijden. Het is zozeer ingeburgerd, dat men er ernstig over
is gaan twijfelen of het wel in alle opzichten een verkeerd systeem is. Is het
niet veeleer zo, dat men het afbetalen moet zien als een nieuwe, aan de
tegenwoordige financiële mogelijkheden en moeilijkheden aangepaste vorm
van sparen? Het sparen, het geld terzijde leggen vóór men tot de aankoop
overgaat, is voor velen moeilijk, omdat men op het ogenblik dat bepaalde
goederen dringend nodig zijn, niet over voldoende geld beschikt. De ver
houding tussen lonen en prijzen is zodanig gewijzigd, dat het contant betalen
van grotere aankopen vrijwel tot de uitzonderingen is gaan behoren. De
meeste lonen zijn in vergelijking met vóór de oorlog achtergebleven bij de
prijzen. Vooral voor jonge mensen is het aankweken van een reserve vóór
men zich genoodzaakt ziet tot het doen van grote uitgaven, nagenoeg on
mogelijk. Zij moeten of niet kopen, of na de aankoop betalen.

Erger is het gevolg van vele afbetalingen: het niet nakomen van de finan
ciële verplichtingen. Men hoeft er slechts de rechtzalen voor te bezoeken,
waar de velen voor de groene tafel verschijnen, die in gebreke zijn gebleven
om te betalen. Die gevallen zijn eigenlijk stuk voor stuk tragedies, die niet
alleen de veroordeelde zelf, maar ook zijn gezin terffen en vaak voor langere
tijd in ernstige moeilijkheden brengen. En men hoort niets van de velen
die zich in allerlei bochten moeten wringen om de eindjes aan elkaar te
knopen. Dat zijn de tallozen die wel hun financiële verplichtingen nakomen,
maar vaak ten koste van grote offers van henzelf en van hun gezin.

de handelaar heeft uiteraard als eerste
doel: zoveel mogelijk goederen te ver
kopen. Hoe vaak komt het niet voor
dat één en dezelfde afbetaler op drie,
vier plaatsen goederen op krediet
koopt. Dat wil zeggen, dat ieder voor
werp zijn budget belast met 3,- of
4,- per week, ofwel in totaal 15,-
of 20,- per week. Alleen degenen
die hun financiële capaciteit en hun
beheersmogelijklieden volkomen ken
nen, kunnen van deze „betaling in
overleg" gebruik maken. De hande
laar heeft uitsluitend een economisch
doel voor ogen en men mag het hen
niet euvel duiden wanneer na verloop
van tijd het gezinsbudget in moeilijk
heden komt.

Wanneer men echter het afbetalings
systeem als maatschappelijk verschijn
sel aanvaardt en de vele goede facetten
ervan erkent, dan zal het noodzakelijk

Teneinde burgemeester en wethouders
van Haarlem van voorlichting te die
nen bij het opstellen van een voor
dracht voor de vervulling van de door
de pensionering van de stadsorganist
George Robert ontstane vacature, werd
een commissie benoemd bestaande uit
de heren Sem Dresden, Prof. Hendrik
Andriessen en George Stam.

De inleggingen bij de Nutsspaarbank
te Haarlem bedroegen in de afgelopen
maand f2.104.809.— en de terugbetalin
gen f 1.226.091—zodat het spaarover
schot f878.718.— beliep.

Het inleggerstegoed steeg hiermede
per ultimo februari tot een totaal bedrag
van f43.419.351.—.

In februari werden 583 nieuwe spaar
ders ingeschreven en bereikte het aantal
inleggers een totaal van 77.415. Het aan
tal spaarbusjes in omloop steeg met 138
tot een totaal van 10.739.

Donderdag 8 maart komen de leden
van de K.A.B. en K.A.V. in de kring
Oost bijeen in het jeugdgeboudw aan
het Teylerplein om te luisteren naar
de heer A. van der Veldt, die zal spre
ken over „Angst voor de wereld van
morgen".

Het wordt vaak ook zo aanlokkelijk
voorgesteld: „Gemakkelijke betalings
voorwaarden". Wat betekent nu in deze
tijd nog een bedrag van 2,50 of 3,-
per week, wanneer men daar een radio,
een fiets of een wasmachine voor kan
kopen, of zelfs 10 per week voor een
televisietoestel? Vaak immers kijkt men
niet verder dan die bewuste kleine be
dragen per week. Maar even vaak wordt
vergeten, dat op een loon van 60,- in
de week, telkens weer die hatelijke paar
guldens moeten worden weggelegd. En
zij, die 10,- per week afbetalen op
een loon van 50,- zijn bepaald niet
zeldzaam. Dat betekent dan, dat zo een zijn een mogelijkheid te zoeken om de
gezin gedurende anderhalf of twee jaar funeste gevolgen ervan tegen te gaan,
een inkomen geniet dat 10 pet. tot 20
pet. lager ligt, dan wat waaraan het ge
durende een reeks van jaren gewend
was. De moeilijkheden ontstaan vooral
daarom, omdat veel gezinnen zich de
luxe van veel geld uitgeven niet kunnen
permitteren, omdat zij nooit geleerd
hebben om grote uitgaven te doen en
men is al te gemakkelijk geneigd te
vergeten, dat dit gedurende lange tijd
een zware last betekent op het gezins
budget.

Denk niet, dat het afbetalen alleen in
arbeidersgezinnen voorkomt. Ook de
gezinnen van hoger gesalariëerden ma
ken in toenemende mate van dit sy
steem gebruik. Alleen worden de gevol
gen daarvan minder openbaar. Ten eer
ste omdat in deze gezinnen het behe
ren van geld niet tot die grote moei
lijkheden leidt en ook, omdat zij meestal
wel een middel weten te vinden om,
wanneer de afbetaling dreigt mis te
lopen, toch aan de financiële verplich
tingen te voldoen. Deze gevallen ziet
men minder vaak in de rechtzaal, maar
intern doen de moeilijkheden zich even
zeer voor.

De moeilijkheid is, dat het afbeta
len zo gemakkelijk wordt gemaakt.

Vrijwel alle min of meer luxe artike
len kan men kopen „op gemakkelijke
betalingsvoorwaarden". Het onder
zoek naar de financiële mogelijkhe
den is meestal maar oppervlakkig en

Advertentie

Nassaustiaat 5 - Haarlem - Telefoon 15220

ie honderd jaar wordt heeft
slechts vrienden rond zich

heen; hij of zij hoeft niet te
vrezen voor jaloerse rivalen, want
die kunnen hem of haar nooit boos
aankijken, wanneer zij de honderd
jaar net niet gehaald hebben.

Een van die gelukkige honderdja
rigen is Aaltje Japinga uit Spaarn-
dam geweest. Ik heb haar voor
het eerst ontmoet ergens aan de
dijk in het landelijke dorp, dat zich
alleen een administratieve annexa
tie door Haarlem heeft laten welge
vallen. Op een hoogzomerse dag in
juni, zes jaar geleden, zat Aaltje
met stralende ogen en een glim
lachende wijsheid aan de dijk, ter
wijl de fanfare jubelend voorbijtrok
en honderden mensen, sommige in
detonerend zwart bij de daagse en
oprechte kledij van de Spaarn-
dammers, hun weg zochten naar het
nog omhulde monument van het le
gendarische jongetje, dat lange tijd
tijd geleden Haarlem van een over
stromingsramp gered zou hebben.

Op een ranke witte boot, glanzend
in het weelderige zonlicht, voer de
Koningin op Spaarndam aan en
even later stapte zij aan wal met
een schreiende Marijke en een ver
legen Margriet, die het beeldje zou
onthullen. Die gloriedag van Spaarn
dam was glorieus ook voor de toen
98-jarige Aaltje. Zij mocht de Ko
ningin persoonlijk begroeten, en in
haar huisje vertelde ze mij, dat er
nog nooit zo'n koninklijk feest in
Spaarndam was geweest.

Aaltje met haar tachtig Spaarn
damse jaren kon dat weten; zi.
kon putten uit een kermisachtige
grabbelton van herinneringen, toen
het dorp nog een vergeten parel was
in het polderland rond Haarlem.
Nadien is zij vertrokken naar Haar
lem-Stad, waar zij vier jaar gele
den in een rusthuis honderd jaar
werd. Maar Spaarndamse is zij ge
bleven en zij bleef belangstellend
vragen naar de juffrouwen in het
dorp. Heeft juffrouw De Boer haar
niet verteld van een andere juf

frouw, die ernstig ziek was, en heeft
Aaltje toen niet gezegd, dat het er
wel van moest komen, omdat de
zieke al 80 jaar was?

In eenvoudige woorden werd die
anecdote verteld, laatstleden woens
dag aan Aaltjes graf. De herinne
ring aan die dag van zon, zes jaar
geleden, voerde mij naar de be
grafenis van Aaltje, wier graf ge

towiocu.

dolven is dicht bij de dijk op de
hof rond het rustieke hervormde
kerkje.

Er viel geen zon te bespeuren; de
wind had vrij spel rond het kerkje
en over de grijze zerken en een
vriendelijk klokje klepte het eeuwen,
oude requiem over de huisjes en
het water.

Kinderen stonden stil en verwon
derd toe te kijken, ouderen bewe
zen Aaltje de laatste eer met erns
tige gezichten en een gedragen On
ze Vader. Toen een groot zwart
kleed over de groeve werd uitge
spreid, werd ook een oude herinne
ring afgedekt. Maar in Spaarndam
leeft een jonge generatie, die de
dorpstraditie in een grote stad zal
voortzetten, want staande bij het
graf las ik, aan de overzijde van

het boezemwater, dat zijn verbin
ding zocht met het Spaarndamse
IJ, de naam van een speeltuin;
Nieuw Leven.

et nieuwe leven breekt zich on
weerstaanbaar door. Het wit
te kou-kleed is van stad en
land weggenomen en tussen regen
en stormvlagen door worden wij er
op geattendeerd, dat het voorjaar
op komst is. Die attentie komt het
eerst via de persconferenties, waar
in het voorjaar met ontroerende le
venslust en zakelijk inzicht beschre
ven wordt. De apotheose pleegt dan
meestal concrete vorm te krijgen in
een gratis en uitgebreide lunch,
waarop ik echter gewoonlijk ver
stek laat gaan. Als ik me niet ver
gis, zal u en mij weer veel schoons
te wachten staan; de Keukenhof
gaat zijn hekken deze maand nog
ontsluiten en een dag later nodigt
„Europa's mooiste tuin", op de
grens van Heemstede en Benne-
broek, uit tot een wandeling door
de Linnaeushof. De hoveniers heb
ben Hollands Flora in haar beste
kleed gestoken en ook in natura
zullen de modieuze lijnen verras
sende nuances vertonen.

In het Krelagehuis is gisteren de
voorjaarsbeurs aan de slag gegaan,
die duizenden huisvrouwen uit stad
en omgeving naar de stands zal lok
ken, een instinctieve gang, welke
verdrinkt in musicerende waterstra
len van een immens orgel. j

Modeshows worden her en der in
de stad als het ware aan de lopende i
band gehouden en mannequins pa-,
raderen voor een kritisch publiek,
dat de lente in een nieuw en toch
vertrouwd kleed wil aanschouwen.

Het is goed dat wij het nieuwe i
leven weer gaan begroeten; dat wjj 1
ons gaan bedrinken aan een geluk
zaligheid, die destijds voor Dante
gestalte kreeg in Beatrice.

Als wij maar niet vergeten, dat
alles wat het voor
jaar ons biedt, ten
hoogste voor een jaar
geldt.

dat wil zeggen: men zal trachten ta
zorgen dat de gezinnen niet in het on
gerede komen. Dat bereikt men niet
met een verbieden zonder meer, waar
door men met het badwater het kind
wegwerpt. Tegen over de louter econo
mische benadering door de afbetalings
magazijnen. moet men een meer maat
schappelijke zien te plaatsen, die op de
eerste plaats de belangen van het ge
zin op het oog heeft.

In Haarlem zoekt de Volkskrediet
bank al sedert enige jaren naar die
mogelijkheid en men kan zeggen: met
succes. De Volkskredietbank wil de
gezinnen helpen bij het „financieren",
niet slechts van gewone gebruiksartike
len, maar van alle zaken die misschien
niet uitsluitend „nuttig" zijn en daar
om wel eens „luxe-artikelen" worden
genoemd, maar die in ieder geval van
grote betekenis kunnen zijn voor de be
trokkenen. Zij gaat daarbij uit van de
financiële mogelijkheden van het gezin.
Die mogelijkheden worden door ver
trouwde en deskundige krachten bestu
deerd en op grond van dit onderzoek
gaat men na in hoeverre aankoop op
afbetaling mogelijk is, zonder het risi
co dat het gezin binnen korte of lan
gere tijd in financiële moeilijkheden
komt. Op die manier wil men over-
kreditering voorkomen en in de loop
van de laatste jaren heeft men kunnen
constateren, dat dit streven een volko
men succes is geworden. Het eerste
doel van de VCB blyft de gezinnen hel
pen bij het beheer van hun financiën,
het voorkomen van moeilijkheden en
zonodig het saneren van de gezinsfi-
nanciën, o.m. door het verstrekken van
leningen, waardoor aan het afbetalings-
systeem zijn gevaarlijk karakter ontno
men wordt.

In 1955 werd aan 6030 personen door
de VCB een lening verstrekt. In totaal
werd dat jaar krediet verleend voor
f 2.112.135,-. Aan 907 personen werd ge
adviseerd de aankoop op afbetaling nog
wat uit te stellen aangezien het gezins
budget het nog niet toeliet. Ruim twee
miljoen werd dus opgenomen in één
jaar tijds, en de directeur van de
Volkskredietbank, de heer Dixon neemt
aan, dat dit slechts een klein gedeelte
is van datgene wat in Haarlem aan af-
betalingsgeld wordt uitgegeven. In 1953,
dus twee jaar tevoren, maakten nog
slechts 3.761 personen gebruik van de
VCB. Samen gebruikten zij een krediet
van 1.000.432. Het aantal afbetalers via
de VCB en de hoeveelheid geld via de
ze instelling betrokken, zijn dus verdub
beld in twee jaar tijds. Dat wil niet
alleen zeggen, dat het totale aantal afbe
talers in Haarlem en omstreken in die
periode verdubbeld is, want velen onder
hen kochten vroeger via een afbetalings
magazijn en zijn thans met de VCB
in zee gegaan. Dat betekende een dub
bele winst: de grote winsten die de
afbetalingsmagazijnen moeten maken
om het risico van wanbetaling te ver
minderen, vervallen bij de VCB. Daar
betaalt de klant precies wat hij ook bij
contante betaling zou hebben betaald,
plus ongeveer 7 a 8 pet. aan admini
stratiekosten en rente, die echter pas
voldaan behoeven te worden na de tota
le aflossing. Wie 100,- leent voor de
tijd van 12 maanden, hoeft dus pas in
de 13e maand de rente en administratie
kosten te betalen.

Gemiddeld lopen de kredieten bij
de VCB tussen 12 en 18 maanden. Of
ficieel kent men geen maximum-ter-
mijn, maar men verleent slechts bij
hoge uitzondering een krediet voor
langer dan drie jaar. Gemiddeld ne
men de krediteuren ongeveer f 326,-
op. In 1949 was dat bedrag 216.-.
15 tot 17 pet van degenen die bij de
VCB een krediet aanvragen, worden
afgewezen omdat hun gezin de kos
ten niet kan dragen. Daaraan is dan
meestal een vertrouwelijk onderhoud
met de directeur vooraf gegaan, die
le aanvragers voorrekent wat de
consequenties zijn van een krediet. In
ie meeste gevallen zien de aanvra
gers er dan van af en trekken hun
aanvrage zelf in. In andere gevallen
wordt de aangevraagde hoeveelheid
geld verminderd en aangepast aan
le mogelijkheden van het gezinsbud
get. Iemand wil een gasformuis ko
nen van 350,-. maar tijdens bet ge-
iprek met de directeur van de VCB
alykt, dat dit de financiële draag-
'Jtracht te boven gaat. In gemeen
schappelijk overleg wordt dan beslo
ten een gascomfort van b.v. 200,-
te kopen. De aanvrager is er achteraf
dankbaar voor.

Het gevolg van deze niet-economische
instelling van de V.C.B. is, dat wan

betaling vrijwel niet voorkomt. Minder
dan 0.1 pet. van het totaal uitstaande
bedrag moet als on-inbaar worden af
geschreven, een zeer laag percentage
dus. Dit is niet alleen het gevolg van
het nauwkeurige onderzoek, dat aan de
kredietverlening vooraf gaat, maar ook
van de clemente houding van de di
rectie. Wanneer een gezin in moeilijk
heden komt door bijv. ziekte, dan is
de V.C.B. bereid om de betalingsvoor
waarden te verzachten en zo nodig zelfs
uitstel te verlenen. De praktijk heeft
geleerd, dat de gezinnen, die er gebruik
van maken, zich zo spoedig mogelijk
haasten om hun verplichtingen later
alsnog na te komen.

Ongeveer 65 pet. van de kredietaan
vragers behoort tot de loontrekkenden.
De overige 35 pet. bestaat meestdeels
uit hoger gesalariëerden, die niet on
middellijk een bepaalde grote uitgave
kunnen bekostigen. Vroeger bedroeg het
aantal arbeiders 85 pet. en het aantal
hoger gesalariëerden 15 pet. Een ver
schuiving dus die opmerkelijk genoemd
mag worden. De Volkscredietbank ls
in het leven geroepen door Haarlem
en de omringende gemeenten. Ongeveer
55 pet. van de aanvragers komt uit
Haarlem zelf. De gemeenten dragen te
zamen de bedrijfslasten van de V.C.B.,
ieder naar verhouding van de aan hun
inwoners verleende kredieten. Iedere
gemeente heeft een afgevaardigde in
de Raad van Bestuur van de V.C.B.,
die wordt voorgezeten door de Haar
lemse wethouder W. F. Happé. Het
verlies op de exploitatie, veroorzaakt
door het onderhouden van een onder-
zoek-apparaat wordt ieder jaar minder.
In 1953 bedroeg dit verlies 34.547.72.
Een jaar later was het teruggelopen
tot 18.246.30 en voor 1955 wordt het
geschat op 13.500.

et spreekt vanzelf, dat degenen,
die gemakkelijk krediet kunnen
krijgen bij een normale bankin
stelling, door de V.C.B. daarnaar wor
den verwezen. De V.C.B. wil op de
perste plaats de gezinnen helpen.
Zakenkredieten worden dan ook
naar de daartoe geëigende instanties
verwezen. De V.C.B. kent alleen con
sumptieve en noodkredieten. Het blijkt,
dat deze vooral worden besteed voor
de aanschaf van woninginrichtingsar-
tikelen, kleding en beddegoed.

Nauw met de V.C.B. is verbonden
het Kennemer Financierings Instituut,

een stichting, waarbij een groot aantal
winkeliers uit Haarlem en omstreken
is aangesloten. Wanneer men dus bij
een van deze winkeliers iets wil kopen,
zonder dat men voorshands de contante
koopsom in handen heeft, kan men naar
de V.C.B. gaan om over de aankoop
te praten. Acht deze de aankoop ver
antwoord in verband met uw financi
ële mogelijkheden, dan kan men de
goederen kopen. De V.C.B. betaalt dan
via het Kennemer Finarrcieringsin-sti-
tuut de gekochte goederen contant aan
de betreffende winkelier en de afbeta
ling geschiedt aan de V.C.B.

Een ander belangrijk werkterrein van
de V.C.B. is het treffen van schuld
regelingen. Het kan voorkomen, dat
iemand door een ondeskundig beheer
van zijn geldmiddelen lelijk in moei
lijkheden is geraakt. In zulke gevallen
wil de V.C.B. wel eens ingrijpen door
de schulden over te nemen en deze
zelf te betalen, terwijl de afbetaling
van het totale bedrag aan de V.C.B.
door de schuldenaar kan geschieden,
nadat de voorwaarden vooraf in over
leg met de directuer van de V.C.B.
en afgesteld op de financiële mogelijk
heden van de schuldenaar, zijn gere
geld. In andere gevallen zal de V.C.B.
overleg plegen met de schuldeisers ten
einde zo gunstig mogelijke voorwaarden
voor de schuldenaar te verkrijgen. Ook
op dit terrein is reeds veel goed werk
verricht.

De grote betekenis van de Volkscre
dietbank is, dat zij het maatschappe
lijk vraagstuk van het kopen op afbe
taling positief tegemoet treedt. Zij er
kent er de noodzaak van en tracht, zon
der zelf een economisch doel na te
streven, de afbetalers te behoeden voor
de funeste gevolgen die afbetaling in
het wilde weg kan hebben.

De V.C.B. helpt de gezinnen om zelf
te leren financieren, zonder in moei
lijkheden te komen. Ook al probeert zij
er de afbetalers van te doordringen,
dat kopen op afbetaling ook een vorm
van kopen is, zodat men geld zal moe
ten neertellen voor de goederen, die men
zich aanschaft, en dat zal steeds een
financieel offer betekenen. Men zal er
steeds rekening mee moeten houden,
dat ook kopen op afbetaling een last
legt op het gezinsbudget. De V.C.B.
helpt om deze last draaglijk te maken.

Advertentie

Van ouds bekend. Tel. 14609
Officieel Philips-reparateur
Kruisstraat 38 - Haarlem

(De in deze rubriek geplaatste BRIEVEN
VAN LEZERS vallen buiten verantwoor
delijkheid der Redactiei. Anoniem inge
zonden brieven worden terzijde gelegd.)

Onlangs drukte U een foto af. waar
op te zien was dat vele mensen ston
den te wachten bij een brandstoffen-
handel.

U nam de vrijheid deze handelaar
als KOLENBOER te betitelen.

In „Koenen" noch in bet nieuwe
woordenboek van Van Dale kan ik
dit woord vinden.

Wilt u mij eens uitleg geven, want
ik wil gaarne nog iets leren als het
kan.

H. Taggenbrock. Aerdenhout.

Naschrift: Ook wij zijn immer be
reid iets te leren. Wij hebben uw op
merking daarom nauwgezet getoetst.
Daarbij is onze mening bevestigd ge
worden, dat het woord „kolenboer" in
de dagelijkse spreektaal geregeld wordt
gebruikt voor „leverancier van kolen".

In Koenens woordenboek lezen wij
bovendien, dat „boer" in samenstellin
gen kan betekenen „verkoper, leveran
cier" (b.v. „melkboer" en bij uitbrei
ding: „turfboer"). Het is stellig naar
analogie van het ook door Koenen ge
sanctioneerde „turfboer" enz., dat wroor-
den als „kolenboer" enz. ontstaan zijn.

Red