Menselijke verhoudingen
Kruiswoordraadsel
(sé
D
DAAR IS TANTE
Schoonheid
LAK
Prins Bernhard algemeen voorzitter
van internationale conferentie
Koningin spreekt
deelnemers toe
sms91J;;;sshd/
ERIC DE NOORMAN
No» 11
DE HEILIGE
BENEDICTUS
JAN WAGENAAR
7EKEN
SCHIKPVAARIBERICHTEN
tmm
Wü
W
m
cursus
Scktf luulerx
VRIJDAG 16 MAART 1956
PAGINA 9
MARKTBERICHTEN
Oplossing kruiswoordraac'isei
van donderdag
JÉ W***: J
-Mm* - li a
mm,
w - r
111
m:
mm m
„Als we het probleem van de mense
lijke verhoudingen niet aanpakken en
oplossen, gaat de mens en de menselijke
Waardigheid in de revolutionaire ont
wikkeling, die zich heden ten dage voor
al op economisch en technisch terrein
aftekent, verloren". Dit is de gedachte
Welke bij de organisatoren van de In
ternationale Conferentie over de mense
lijke verhoudingen, welke van 315
september a.s. te Berg en Dal bij Nijme
gen met als thema „Onderzoek inzake
factoren die de menselijke verhoudingen
beïnvloeden" gehouden zal worden,
heeft voorgezeten.
De aanpak van dit probleem, dat
overal ter wereld urgent is en aller
wegen als zodanig gevoeld wordt,
heeft een mondiale allure. Uit alle
landen ter wereld zijn door een com
missie van voorbereiding, welke onder
voorzitterschap staat van prof. dr.
F. J. Th. Rutten, hoogleraar aan de
R.-K. Universiteit te Nijmegen, ge
zaghebbende personen uitgenodigd,
die ofwel door wetenschappelijk on
derzoek ofwel door publikaties zich
op dit terrein verdienstelijk heb
ben gemaakt, of ook in hun maat
schappelijke functie grote activiteit in
dit opzicht ontwikkelen.
Allereerst zal de verkenning van de
situatie aan de orde komen en vervol
gens de wijze van aanpak en oplossing
van dit probleem in de verschillende
landen. Meer dan tweehonderd per
sonen uit praktisch alle landen van de
Wereld hebben reeds deelnemirfg toe
gezegd; ook de minder ontwikkelde
gebieden, o.m. Indië, Pakistan en Thai
land, zijn vertegenwoordigd. Voor een
simultane vertaling van al het gespro
kene in Frans, Duits, Engels en Spaans
wordt zorg gedragen. Het aantal deel
nemers zal beperkt blijven tot 250, daar
volgens de bedoeling van de organisa
toren de bijeenkomst allereerst het
karakter draagt van een werkconferen
tie; het accent komt dientengevolge te
liggen bij de secties en de discussiebij
eenkomsten, welke zich met de voor
naamste aspecten van het probleem
zullen bezig houden. De eerste en de
laatste dag van de conferentie zullen
echter de vergaderingen, die overigens
in het hotel Groot Berg en Dal bij Nij
megen georganiseeerd worden, in de
grote zaal van 't Concertgebouw De Ver
eniging te Nijmegen gehouden worden.
Prof. Rutten, die gisteren te Amster
dam uitvoerige mededelingen over dit
congres verstrekte, legde er zeer sterk
de nadruk op dat men het begrip mense
lijke verhoudingen niet zoals thans in
de Verenigde Staten gemeenlijk ge
schiedt, te veel tot het vlak van de
produktiviteit moet beperken. Het is
een vraagstuk, dat zich op alle gebieden
Van het leven voordoet.
Als onderwerpen ter behandeling
staan o.a. op de agenda: Veranderingen
en weerstanden in de menselijke ver
houdingen in verband met: de overgang
van een agrarische naar een industriële
maatschappij, het verzwakken van de
gezinsbanden en van het gemeenschaps
leven, de emancipatie van de vrouw,
de overgang van met het leven gegeven
gezaghebbers naar functioneel gekozen
leiders, en de betrekkingen tussen
werkgevers en werknemers.
De grote activiteit, die in de jaren
na de eerste wereldoorlog in ons
land op het gebied van de menselijke
verhoudingen aan de dag gelegd is,
zowel in het wetenschappelijk onder
zoek als ten aanzien van de toepas
sing in de praktijk, heeft zodanig de
aandacht getrokken in andere landen,
dat uit verschillende delen van de
wereld, waaronder de Aziatische, de
wenselijkheid naar voren is gebracht
om in ons land een internationale
conferentie aan dit probleem te wij
den. Het nationale belang van deze
conferentie wordt sterk geaccentueerd
door het feit dat H. M. de Koningin
niet alleen het beschermvrouweschap
heeft aanvaard, maar ook zich be
reid heeft verklaard de deelnemers
tijdens de openingszitting toe te
spreken, terwijl Z.K.H. Prins Bern
hard het algemeen voorzitterschap
op zich heeft genomen en als zodanig
een aantal plenaire vergaderingen
persoonlijk zal leiden.
In de commissie van voorbereiding,
welke onder voorzitterschap staat van
prof. dr. F. J. Th. Rutten, hebben o.m.
zitting mr. J. A. Berger, voorzitter van
het college van rijksbemiddelaars,
prof. dr. P. J. Bouman, mevr. G. F. For-
tanier-de Wit, prof. dr. W. F. de Gaay
Fortman, mgr. dr. J. M. J. A. Hanssen,
coadjutor bisschop van Roermond, en
prof. dr. E. de Vries, directeur van het
institute of Social Studies.
Kaasmarkt Gouda. 15 maart: Aan
voer: acht partijen. Notering: eerste
kwaliteit f2.25 tot f2.29, tweede kwali
teit f2.20 tot f2.24, extra belegen kwa
liteit tot f 2.40.
VEEMARKT DELFT, 15 maart. Aanvoer
1129 stuks vee. Notering: nucht. kalv. f 40—
50, biggen f 4049, lopers f 65110, dracht,
zeugen 1 275400, magere varkens per kg
lev. gew. f 1.651.75.
BARNEVELD, Eierveiling S. B. E.
15 mrt. Aanvoer 782.440 stuks. Prijzen:
eieren van 49-60 gr. f 14.1116.66, 60-61
gr. f 16.79—16.98, 61-62 gr. f 16.48—16.75,
62-67 gr. f 16.70—17.61, alles per 100 st.
Coöp. Veluwse Eierveiling Weekaan-
voer ca. 900.000 stuks, waarvan 271.000
geveild. Prijzen: eieren van 47-60 gr. f 14
—16.62, 60-61 gr. f 16.73—16.75, 61-62 gr.
f 16.82—16.84, 62-69 gr. f 16.89—18.04, alles
per 100 stuks. (20 maart a.s. Paasveiling).
Eiermarkt en Pluimveemarkt Eier
markt: Aanvoer ca. 1.300.000 stuks. Prij
zen f 16.50—17.50, algemene prijs f 17.00
per 100 stuks, kiloprijs f 2.74 (basis 62
gram).
Prijzen: slachtkippen f 1-952.05, per kg,
slachtkuikens f 1.401.60 per kg, zware
witte kuikens f 1.60—-1.75 per kg, N-H.
blauwe kuikens f 1.90-2.10, N.H. blauwe
kuikens f 2.35—2.50 PeP «8-
LIJNOLIETERMMNMARKT ROTTER
DAM, 15 mrt. Voorl. omzet: 5 ton. Note
ringen: mrt. 133.60 (133.85), mei 133.30
(133.15), juli 132.95 (132.45), sept. 130.30
(129.80).
COPRATERMI.TNMARKT AMSTERDAM,
15 mrt. Stemming: rustig. Omzet: nihil.
Noteringen: mrt., apr., mei, juni, juli,
aug. 67% (68), sept., okt., nov„ dec., jan.,
febr. 671/2 (67%).
KOFFIETERMIJNMARKT AMSTERDAM,
15 mrt. Stemming: vast. Omzet: nihil. No
teringen: mrt. 2.42—2.45 (2.37%—2.41), mei
2.401/2—2.41 (2.37-2.40), juli 2.33%—2.34
(2.30—2.32), sept. 2.25%—2.26% (2.21%—
2.24), dce. 2.21i/2—2.24 (2.23—2.23%).
KOFFIETERMIJNMARKT ROTTERDAM,
15 mrt. Stemming: rustig. Noteringen:
mrt. 2.40—2.43 2.40—2.43), mei 2.35—2.39
(2.35—2.39), juli 2.31—2.33 (2.30l/2—2.31),
sept. 2.23—2.25 (2.23—2.33%), dec. 2.21%—
2.23 (2.19%2.20).
.Horizontaal; 1 militair, 7 militair, 13
Dieró naam> 14 met buskruit gevuld pa-
18 vi Jpbisje, 16 groet, 17 soort vaartuig,
22 Jaktemaat, 19 vreemde munt (afk.),
28 vh?rzetsel> 23 larve, 25 herkauwer,
Woord onier' 31 hlviSe wind, 34 bij-
onmpcfu het zÜn> 37 deel v- e- traP> 33
hond L ar getal, 39 glnlesmiddel, 40
45 iri-i Frans lidwoord, 44 titel (afk.),
h. hnenknaald, 48 zangnoot, 50 deel v.
57 52 wandelplaats, 54 schaakstuk,
milfeiid ?2st' 59 naschrift (afk.), 61 fa-
65 sledé fifi Eelo£te' 64 verlaagde toon,
duur vari oh gevaarlljke plek m zee 67
69 groente 7nn-Vloed. 68 als volgt (afk.),
kostbare stof 7J LT' ZT"
77 hoofddeksel 79 eL<afkJ',get'i
muziekteken, 85 wanpn^Q^S u
lielid, 100 jongensnaam 102 L!j £aml"
de zee. 104 slot (Du^.'Toe^vei 'lo?
vorm van zwaaien, 110 vroeger i19 m
politie (afk.). 113 niets uitgezond^d
116 anno (afk.), 118 dierengeluid 190
voorzetsel, 121 stofmaat, 123 water in
Utrecht. 125 uiteinde v. e. rivier, 128 al
dus, 130 het verliezen, 131 gedegen.
Verticaal: 1 selenium (afk.), 2 boom, 3
Chin, maat, 4 grote bijl, 5 water in Bra
bant, 6 vervoermiddel, 7 fris, 8 dubbel
klank, 9 luchtmacht (afk.), 10 voorzet
sel, 11 voetbalvereniging (afk.), 12 Fr.
lidwoord, 15 modder, 17 vorm van snoei
en, 20 gebruiker van een genotmiddel,
21 niet dicht, 22 Fr. lidwoord, 23 wand
versiering, 24 insect, 26 naamloze ven-
bootschap (Fr.), 27 teken van verdriet,
29 titel (afk.), 30 pl. in Noorwegen, 32
zintuig, 33 waterhoogte <afk roem
37 spandraad, 39 jong, 41 fee43 r,°aats
in N-H 44 Duits pers. vnw 4P6 Mj
(Eng.), 47 noodsein, 49 goud (Fr5Q
middlleeuws hoofddeksel, 51 deel
berg, 52 schrede, 53 wapen, 55 geeste
lijke, 56 zangnoot, 57 hetzelfde (afk
58 inwendig orgaan, 60 baardje, 63 drank,
65 Eng. bier, 71 vragend vnw., 72 Fr.
voegwoord, 73 eenh. v. kracht (afk.),
75 klein plantje, 77 kleurrijk, 78 aan-
zien, 80 Oosterse titel, 81 deei v. e. boom,
83 rang in het leger (afk.), 84 vr. munt,
86 landbouwwerktuig, 88 kledingstuk, 89
loterijbriefje, 90 vlaktemaat, 91 gebruik
in kleding, 93 aanw. vnw., 95 uitheems
zoogdier, 98 geb. in Rusland, 99 bericht,
101 dienstwillige (afk.), 103 bevel, 105
aanslibbing, 106 pers. vnw., 108 maan
stand (afk.), 109 glibberig, 111 zangnoot,
114 wapen, 115 uniek, 117 bijwoord, 119
vriend (Fr.), 121 ik (Lat.), 122 dieren-
eigenschap, 123 eerstvolgende (afk),
124 titel (afk.), 126 dubbelklank, 127
nummer (afk.), 128 dedato (afk.), 129
natuurkundeterm (afk.).
Horizontaal: 1 postulant, 2 rut - lui
aard, 3 ademen - glad, 4 ravage - be, 5
lepelaar 6 gamelan - dus, 7 RAI - robot,
8 Ierseke, 9 ere - getal, 10 te - onge
rief, 11 snit - infect.
Verticaal: 1 prak - iets, 2 oud - pare
ren, 3 ster - mare, 4 maleis - O.T., 5 ule
vel - een, 6 lunapark - G.I., 7 ai - ge
noegen, 8 nagel - erf. 9 tal - adoptie 10
rabaut - A.E.C., 11 adders - elft.
BOSCUFONTEIN p. 16 Kp. St. Vine. n.
Mombassa.
J. V. OLDENBARNEVELT 15 te Suez.
NIEUW AMSTE1 AM 15 te Port au Prince
ORANJEFONTEIN p. 16 Kp. Finst. n.
Kaapstad.
ORANJESTAD 15 te La Guaira.
RUYS 15 te Manilla.
SIBAJAK p. 16 Kp. Finisterre n. Sydney.
WILLEMSTAD 15 te Amsterdam.
MAASDAM 15 te Gibraltar.
ARIADNE 16 te Hamburg verw.
ABBEKERK p. 16 Ouess. n. Genua.
ALBLASSERD1JK 15 te Havre.
AMSTELDIEP 15 te Massowah.
AARDIJK 15 te New York.
AEGIS 15 te Aruba.
AALSUM p. 16 Kp. de Gata n. Marseille.
ALDABI 15 te Santos.
AAGTEKERK p 16 Kreta n. Port Said.
ALCHIBA 15 te Hamburg.
ARENDSKERK 15 te Melbourne.
ARGOS 15 te Oran.
ALAMAK p. 16 Gibralt. n. Antwerpen.
AMSTELBRUG p. 16 Daedalus n. Suez.
AMSTELVEEN p. 16 Aden n. Bahrein.
ALPHARD 14 te Antwerpen.
AMSTE .DIJK 15 te Rotterdam.
ALPHERAT, 15 dw. Berm. n. New York.
APPINGEDIJK p. 16 Trinidad n. R. Jan.
ABBEDIJK 15 te Rotterdam.
ARTEMIS 16 te Mobile verw.
BENNEKOM 15 te Guayaquil.
BOREAS 15 te Amsterdam.
BORNEO p. 16 Sabang n. Belawan.
BENINKUST 15 te Bordeaux.
BINTANG 14 te Semarang.
BLITAR 16 te Surabaia.
BRITSUM 18 te Londen verw.
BUSSUM p. 16 Djeddah n. Fahaheel.
CALTEX THE HAQUE 14 te Rotterdam.
CALTEX DELFT p. 16 Kp. Finst. n. Rdam.
CRANIA 19 te Bombay verw.
CHARIS 15 op 800 mijl o. Barbados n
Dordrecht.
CELEBES p. 16 Aden n. Suez.
CINULIA 16 op 300 mij! zw. Azor. n. Cur.
CORYDA p. 16 Madeira n. Curasao.
CAMITIA 16 op 400 mijl zw. Azor. n. Rdam.
CALTEX PERNIS 16 v. Band. Mash. n.
Rc 'erdam
CASTOR 15 te Porto Cabello.
CALLISTO 15 te Antwerpen.
DUIVENDIJK p. 16 Plimon. n. S. Francisc.
DRENTE p. 16 Socotra n. Belawan.
DORESTAD p. 16 Aden n. Suez.
DEO FAVENTE 15 te Lissabon.
DELFLAND p. 16 Fern. Nahor. n. Las
JpcllïYlclS
DaLeRDIJK 15 te Londen.
EEMLAND 16 te Amsterdam.
ESSO NEDERLAND p. 16 Ouess. n. Ban.
ESSO ROTTERDAM 14 te Rotterdam.
ESSO DEN HAAG p. 16 Kp. Bon. n. Antw.
ENA 15 te Paranagua.
EEMDIJK 15 te Hamburg.
FARMSUM 15 op 550 no. Berm. n. Havre.
FRIESLAND p. 16 Daedalus n. Rotterdam.
GOOILAND 15 te Rio Janeiro.
GAASTERKERK p. 16 Messina n. Genua.
GAASTERLAND 16 te IJmuiden verw.
HATHOR p. 16 Kp. Finist. n. Rdam.
HERMES p. 16 Kp. Finist. n. La Guaira.
HAARLEM 14 te Rotterdam.
ISIS 15 v. Trinidad n. Londen.
IVOORKUST 15 te Porto Amboin.
KARA 15 te Cochin.
KATELYSIA p. 16 Aden n. Suez.
KORATIA 15 te Sydney.
KOROVINA p. 15 Holtenau n. Invergordon.
KERTOSONO p. 15 Nogadisco n. Djibout.
KOTA BAROE 15 te Napels.
KIELDRECHT 16 te Rangoon.
KOPIONELLA 16 te Plymouth.
KELLIA 15 te Rotterdam
KREBSIA 14 te Curasao.
KYLIX p. 16 Pt. Elisab. n. Curasao.
KALINGA p. 16 Aden n. Rotterdam.
LAWAK p. 16 Charlesv. n. Cristobal.
LOOSDRECHT 15 te Havre.
LIBERTY BELL, 15 te Piladelphia.
LEKHAVEN p. 16 Madeira n. St. Vine.
LEKKERKERK 1) te Abadan.
LAURENSKERK 15 te Kharramshar.
LETO 15 v. Balik Papan n. Australië.
LOPPERSUM p. 16 Dungen. n. IJmuiden.
LEMSTERKERK 14 te Rotterdam
LOENERKERK p. 15 Makalla n. Bahrein.
LINDEKERK 15 v. Sharja n. Suez.
LAERTES 15 te Bohihan.
LIEVE VROUWEKERK 16 te Bremen verw
MELJSKERK 16 v. Labuan n. Singapore.
MAUREEN 16 te Rotterdam.
MENTOR 15 te Amsterdam.
MYONIA p. 16 Singapore n. Pladju.
MARPESSA p. 15 Amazone riv. n. Cur.
MARIEKERK 15 te Antwerpen.
MAETSUYCKER 17 te Fremantle verw.
MOORDRECHT p. 16 Chalest. n. W. Indië.
MITRA p. 15 Guardaloupe n. Curasao.
MALEA 16 Okinawa te Yokohama.
MACUBA. P. 15 Luzon n. Bunju.
MIJDRECHT 16 te Curasao verw.
NOORDZEE 15 tc Santos.
NESTOR 16 te Paramaribo.
OVULA 16 te Surabia verw.
OUWERKERK 15 te Djibouti.
OOSTKERK p. 16 Napels n. Genua.
ORION p. 16 Mel! n. Tunis.
OOTMARSUM 15 te Havre.
OPHIR 16 te Djakarta.
POLYDORUS p. 16 Kp. Bon. n. Algiers.
PENDRECHT p. 16 Algiers n. Fahaheel.
PURFINA NEDERLAND II p. 15 Kp. Kalh.
n. Portland. (M)
POSEIDON 15 te Barbados.
PLATO 15 te Tarragona.
PRINS WILLEM IV 14 te Rotterdam.
PRINS MAURITS 14 te Dakar.
PRINS FREDERIK p. 16 IJm. n. Rdam.
PERNA 15 te Singapore.
PHILETAS 15 te Tanger.
RONDO 15 te Belawan.
ROTTI 14 te Basrah.
ROELF p. 15 Holtenau n. Gdynia.
RIJNLAND p. 15 St. Vine. n. Las Palmas.
RIDDERKERK 15 dw. St. Helena n. Kaapst
SOLON p. 15 >ren n. Maracaibo.
STAD ARNHEM p. 16 St. Pauls R. naar
St. Vincent.
STENTOR 14 te Punta Cardon.
STRAAT SOENDA 15 te Kaapstad.
STAD SCHIEDAM p. 16 Hoek v. Holland
n. Savona.
STAD VLAARDINGEN 15 te Narvik.
SAL \TIGA 16 te Cochin verw.
SCHEI (PENDRECHT p. 16 Dungen. n.
Rotterdam
SUNETTA 15 te Balik Papan.
SAROENA 15 te Pladju.
STATUE OF LIBERTY 16 dw. Cors. n.
Tripoli.
SCH1Ë 15 te Rotterdam.
STAD ROTTERDAM 16 op 900 mijl no
Bermuda n. Hampton Roads.
TARIA 15 op 200 mijl zo Townsv. n. Miri.
TANKHAVEN III 16 te Penang verw.
TRAJANUS 16 te Rotterdam verw.
TOMOR1 16 te Belawan.
TABINTA p. 16 Aden n. Belawan.
TROMPENBERG 15 v. Antw. n. Hamilton.
THEMISTO 16 op 675 mijl zw. Azoren
n. Golf van Mexico.
TASMAN 15 te Surabaie.
TABIAN 15 te Belawan.
TERO p. 16 Madeira n. Antwerpen.
TAWALI 17 te Karach' verw.
TJIBODAS 15 te Djakarta.
TEUCER 16 Wight te Liverpool.
UTRECHT 16 te Surabaia.
VAN HEUTSZ 15 te Surabaia.
VAN LINSCHOTEN 15 v. Lagos n. Duala.
VASUM p. 16 Malta n Gibraltar.
VAN CLOON 15 te Belra.
WITMARSUM p. 15 Azorer, n. Houston.
WESTLAND 15 te Buenos Aires.
WONOGIRI p. 15 Azoren n. Alexandrië.
WAAL 15 te Llmasspl.
WESTERTOREN p. 15 Vittoria n. Cur.
WIELDRECHT 15 te Ceuta.
ZONNEWIJK 14 te Talcahuano.
ATLAS 15 te Rotterdam.
BALI 15 te Tandjong Oeban.
HERSILIA 15 te New York.
ARGOS 15 v. Oran n. Algiers.
AENEAS 16 te Istanboul.
ILIAS 15 te Faro.
JAVA 15 v. Bremen n. Amsterdam.
WIELDRECHT p. 16 Mellilla n. Istanboul.
ANDIJK 15 te Veracruz.
ANGOLAKUST p. 16 Dungen.
ARKELDIJK 16 te New Orleans.
BALI 15 te Singapore.
CALTEX LEIDEN 16 Dungen. n. Sidon.
CISTULA 15 te Miri.
CORILLA 16 te Singapore.
ESSO AMSTERDAM p. 16 Meillia n. Antw.
GAROET 16 te Manilla.
HERSILIA 15 te New York.
HOUTMAN 15 v. Kobe n. Hongkong.
KOTE AGOENG 16 v. Colombo n. Aden.
MODJOKERTO p. 16 IJmuiden n. Rdam.
ONDINA 17 te Priok verw.
319^^ 16 te Cebu.
SCHELPWIJK 15 v. Punta Cardon n. Gibr.
SCHIELIJK p. 16 IJmuiden n. Antwerpen.
ZEELAND 15 v. Mogadiscio n. Salala.
AAGTEKERK p. 14 Livorno n. Port Said.
AGAMEMNON 14 te Curacao.
ALDERAMIN 14 te Aden.
ALTAIR 14 te B. Aires.
ANKER p. 14 Wight n. Amsterdam.
APPINGEDIJK 13 van Curagao n. Rio Jan.
BUSSUM 13 te Port Said.
CALTEX LEIDEN 14 te Rotterdam.
DELFSHAVEN 13 te Rotterdam.
DIEMERDIJK 14 te San Francisco.
DUIVENDIJK 14 te Cristobal.
GROOTE BEER p. 14 Southampt. n. Halitax.
HATHOR p. 14 Kp. Vincent n. Rotterdam.
HERA p. 14 Dungen. n. Rotterdam.
LEERSUM p. 13 Bahamas n. Houston.
NOORDZEE p. 14 Rio de Jan. n. Santos.
ORANJESTAD 14 te Curasao.
PENDRECHT p. 14 Kp. St. Vincent naar
Mena al Ahmadi.
PRINS CASIMIR 14 te Antwerpen.
PRINS FREDERIK HENDRIK 14 te Halif
SIBAJAK p. 14 Dungen. n. Sydney.
PRAT-1K'
52. De Noren, die op een dergelijke aanval bedacht waren, maken als
één man rechtsomkeert en vluchten terug. De krijgers rennen met woeste
kreten achter hen aan, maar door de diepe duisternis missen hun wapens
gelukkig het doel. Alleen Erwin heeft een wonde opgelopen, die echter
niet ernstig blijkt. De donkerte is evenwel ook oorzaak, dat de achtervol
gers hen dreigen kwijt te raken. Het vermetele viertal wacht koelbloedig,
tot ze weer ontdekt zijn en ditmaal zit een grote troep hen achterna. Axe
heeft, bij wijze van uitdaging, de Romeinse helm weer opgezet en dit maakt
de mannen van Tugwal dubbel fel. Zo lokken ze de krijgers mee naar de
rand van de op er vlakte. In het heldere licht van de volle maan duidelijk
zichtbaar, rijden de Noren de vlakte op, schijnbaar om deze over te ste
ken naar het woud aan de overkant. De nog steeds niets vermoedende
bende rent onverdroten achter hen aan. „Nu maar hopen, dat het lukt
gnuift Svein. Tegelijkertijd zien ze enige beweging aan de bosrand, waar
ze Motu's krijgers weten. „Tijd, om ons terug te trekken", roept Eric met
een grimmig spotlachje, terwijl i hij naar een bosje rechts voor hen wijst.
Haast ongemerkt veranderen de Noren van richting. Volkomen op elkaar
ingesteld en elkaar ook zonder veel woorden begrijpend, maken ze een
handige afleidende beweging. En met Moru's mannen voor en Tugwals
krijgersachter hen, weten ze het op onnavolgbare wijze klaar te spelen,
het aangeduide bosje te bereiken. In een oogwenk zijn ze tussen de be
schuttende stammen verdwenen, waar ze even blijven wachten. Het ge
schreeuw en gejoel, dat dan tot hen doordringt, spreekt voor zichzelf.
„Ze hebben elkaar gezien", zegt de Noorman grijnzend, „en zullen elkaar
cok wel even aangenaam bezig houden. Vooruit, mannen, nu naar de graf
heuvel, zolang die vrienden het daar samen nog zo druk hebben.'"
.y.-Ay.yv.w-K'-KXC-:-"'-:
vXvXv'
Rome omstreeks het jaar 500.
De grote macht van het Ro
meinse rijk is verdwenen. Maar
Rome heeft zijn aantrekkings
kracht behouden. Rome is nog
steeds een stad van weelde en
genot, een stad van veel weten
schap, maar ook een stad van
bederf en slechtheid. Niet ie
dereen voelt zich in de stad
op zjjn gemak. Ook Benedictus
niet.
Zij vader heeft hem hierheen
gestuurd om te studeren. Maar
Benedictus kan het er niet uit
houden. Hij verlangt naar de
rust en de stilte, om daar God
te kunnen dienen.
Hij'vestigt zich op een stil
le plek in de bergen bij het
Subiacomeer.
Weldra komen nog enkele
vrome jongelingen zich bij hem
voegen. Een kloostergemeen
schap ontstaat.
Twaalf monniken leven
er bij dat meertje, ieder in hun
eigen huisje. Ze bidden, lezen,
zingen en werken.
Alles wat zij doen, de ganse
dag, is ter ere Gods.
Toch bevalt het leven om dit
bergmeer Benedictus niet
Hij wil zich nog meer afzon
deren. Hij verlaat deze streek
en vestigt zich op een berg ten
zuiden van Rome: de Monte
Cassino.
In het begin van de zesde
eeuw heeft deze naam nog een
onbekende klank. Maar weldra
zal Monte Cassino bekend wor
den over heel de wereld. Want
het is op deze berg, dat Bene
dictus in het jaar 529 zijn we
reldberoemde orde gaat stich
ten.
De orde der Benedictijnen is
de eerste grote kloosterorde in
West-Europa. Benedictus heeft
daar zijn regels opgesteld. De
regels, die het leven van hem
en zijn volgelingen bepalen.
De eerste en belangrijke van
al zijn regels is deze:
Niets mag gesteld worden
boven de goddelijke eredienst."
Al het bidden, overwegen, le
zen, schrijven, zingen en wer
ken moet dus gericht zijn op
God. God eren, God dienen,
dat is het voornaamste doel in
het leven van deze mensen.
Bij Benedictus en zijn volge
lingen wordt de heilige mis
het middelpunt van iedere dag!
Op de Monte Cassino ver
rijst dus het eerste klooster
van de Benedictijnen.
Talrijke malen wordt het ge
plunderd of verwoest. Maar
evenzovele malen herbouwt
men het.
Van uit dit klooster trekken
de volgelingen van Benedictus
naar Engeland. Uit Engeland
komen andere volgelingen (o.a.
de heilige Willibrordus en Bo-
nifacius) naar ons land.
Dank zij dus het grote werk
van de Heilige Benedictus ver
breidt het christendom zich dus
over Engeland en Nederland.
Benedictus blijft op de Mon
te Cassino.
Dertien jaren blijft hij de lei
der van de eerste Benedictij
nen.
In het jaar 542 sterft hij. Zijn
feest vieren we op de eerste
dag van de Lente: 21 maart.
Het Vredespaleis te Dén Haag is ook te zien (in het klein natuurlijk
in de miniatuurstad Madurodam te s-GravenhageLet maar
op de bezoekers op de achtergrond.
Stabat Mater. Aldus heet,
naar de eerste woorden, een
der mooiste voortbrengselen
der middeleeuwse kerkelijke
dichtkunst. De vervaardiger
daarvan is niet met zekerheid
bekend; men neemt aan dat
de schrijver is -Tacobus de Be
nedictus, een in 1306 overleden
Franciscaner monnik, of wel
de H. Bernardus. De tekst is
in verschillende talen, door
Vondel, Bilderdijk en Heije in
het Nederlands overgezet. Het
beroemdst zijn de compositiën
van Palestrina, Pergolesi,
Haydn, enz.
Er zijn niet veel steden op
deze aarde, die kunnen bogen
op het bezit van het grootste
ter wereld en het kleinste.
Toch ligt een dergelijke stad
eigenlijk zo dicht bij, dat wij
hiervoor heus geen verre rei
zen behoeven te maken, name
lijk Den Haag.
Stel je voor, dat je in het cen
trum van een grote stad een ge
bouw binnen gaat, hier een
trap bestijgt, plotseling op een
duintop staat en rondom je
Scheveningen, de zee, de duinen
en in de verte die zelfde stad
Den Haag ontwaart, alles in
het Panorama Mesdag.
Maar dan Scheveningen en
Den Haag, zoals het was in
1881. Toen de vissersschepen
op het strand lagen omdat een
haven nog niet bestond.
Het is alles zo „echt", dat de
bordjes Verboden op het duin
te lopen" geen overbodige luxe
zijn, want wat een hoge duintop
lijkt is in werkelijkheid slechts
een laagje zand van enkele de
cimeters!
Je kunt je niet voorstellen,
dat alles zich op een afstand
van 14 meter bevindt, terwijl
je toch zoudt zweren afstanden
van 5 meter tot oneindig te
zien. De lengte van dit groot
ste schilderij ter wereld is 120
meter, de hoogte 14 meter.
Van het grootste naar het
kleinste is in Den Haag maar
'n kwestie van enkele minuten.
Voelden wij ons nietig bij de
aanschouwing van het Panora
ma Mesdag, in Madurodam, de
miniatuurstad van Nederland,
wanen wij ons een Gulliver in
het land der dwergen.
Op 1/25 van de ware groot
te is hier een stad gebouwd
die met het aangrenzende heu
vellandschap, het vliegveld, de
polders en het havencomplex
een oppervlakte van 18.000 m2
beslaat.
Urenlang kunnen wjj hier
dwalen door drukke winkelstra
ten. Wij kunnen de stilte van
het oude Begijnhof beleven of
een bezoek brengen aan de
eeuwenoude gothische stads
wijk van Madurodam.
Boven alles uit rijst de toren
van de Grote Kerk, die elk
kwartier zijn carillonklanken
over de daken laat klinken.
Het is druk op het station
van Madurodam. Daar rijdt
juist de internationale trein
binnen. Naar het nabijgelegen
dorpje vertrekt net een lange
goederentrein.
Langs het vliegveld, waar de
nieuwste typen met draaiende
motoren gereed staan om op
te stijgen, loopt de brede ver
keersweg, waar de auto's af
er aanrijden.
Het is werkelijk verbazing
wekkend zo natuurgetrouw de
werkelijkheid hier is nage
bootst. Niets is vergeten, noch
het haringkarretje op de oude
grachten, noch het draaiorgel,
dat zijn opgewekte klanken te
gen de geveltjes omhoog laat
klateren.
Met welk een oneindig geduld
zijn hier de groentenkwekerijen
van het Westland (de tuin van
Holland) aangelegd en niet te
vergeten de kleurige bollenvel
den. samengesteld uit 20.000
tulpen van nauwelijks 2 centi
meter hoogte!
De wandeling door dit droom-
paradijs voor jong en oud wordt
besloten met het havencomplex.
Grote oceaanstomers liggen
langs de kaden, waar hoge kra
nen de goederen uit de vracht
schepen lossen.
Wanneer tenslotte de avond
valt, gaat Madurodam niet sla
pen. Stuk voor stuk flitsen de
lichten aan in huizen en fabrie
ken en Nederlands verlichte
vlaggenschip met zijn flonke
rend j weerschijn in het water
biedt dan een fantastische aan
blik.
De vuurtoren laat zijn schijn
sel over haven en zee flitsen
en de muziek uit het concert
gebouw of de orgelmuziek uit
de Grote Kerk klinken wonder
schoon door het nachtelijk duis
ter.
(Slot)
Eindelijk vond vader het tijd,
om weg te gaan om tante te
halen. Vijf uur wees de klok.
Dan komen we zeker op tijd,
dacht vader.
,,Als we nog even treuzelen,
hoef ik niet lang te wachten,"
dacht moeder. ,,Het is nu pas
kwart voor vijf. Tien minuten
lopen en we zjjn op het station.
Nog tijd genoeg dus!"
Zo was iedereen voldaan.
Toen moeder zich gekleed
had voor de plechtigheid, wees
de klok tien minuten over vijf.
„Nu moeten we toch heus
gaan," drong vader aan.
Moeder keek naar de klok:
tien over vijf; dan is het vijf
minuten voor vijf. Prachtig!
dat hebben we keurig gedaan.
Niemand wist echter, dat het
nu \ijf minuten voor half zes
was.
„Ja, laten we maar gaan,"
besliste moeder eindelijk.
„Het is hoog tijd," bromde
vader.
Was het hoog tijd? Neen, het
was al te laat.
Want terwijl vader en moe
der naar de deur liepen, ging
de bel.
„Wie zullen we nu op visite
krijgen?"
Jaantje was al naar de deur
gelopen en deed die open.
Wat een schrik!
Tante Agatha stapte binnen.
Haar gezicht stond lang niet
vriendelijk.
„Goeie middag allemaal,"
klonk het bits. „Hartelijk is
anders. Ik had toch wel mo
gen verwachten, dat er ten
minste iemand aan het sta
tion zou staan. Dat er iemand
zou zijn om me te helpen in
dit dolle verkeer. Maar enfin,
ik ben er toch gekomen."
Op deze stortvloed van boze
woorden viel een vreemde
stilte.
Men leidde tante naar de ka
mer. Men ontdeed haar van
mantel en hoed.
Slechts stamelende welkomst
groeten weerklonken.
Het duurde vele minuten,
voor men tante een beetje ver
zoend had met de koude ont
vangst.
„Heus tante Agatha," her
haalde vader voor de zoveel
ste maal, „ik begrijp er niets
van. Juist om op tijd aan het
station te zijn, had ik de klok
een extra kwartier voorgezet.
U bent toch met geen vroegere
trein gekomen?"
„Ik ben met de trein geko
men, die ik geschreven heb. Ik
houd me altijd aan mijn woord.
Maar die klok van jullie, die
is een kwartier achter!"
„Een kwartier achter?" her
haalde vader. „Daar begrijp ik
helemaal niets van."
En de anderen keken even
verbaasd. Hoe kon hun klok
nu ineens een kwartier achter
zijn.
„Dat ze geen half uur meer
voor was, dat wist ik wel," ver
telde moeder. „Ik heb de klok
zo straks een kwartier terug
gezet!"
„Hebt u de klok teruggezet?"
riep Jaantje verrast uit. „Maar
moeder, dat héb" Ik ook ge
daan."
Vader begon de zaak door
te krijgen. Hij keek zijn zoon
Bert eens aan: „Dan heb jij
zeker het laatste kwartier voor
je rekening genomen?"
Bert kon niet anders doen
dan bekennen.
En daarmee was de zaak
opgelost.
Tante Agatha nam het nu
ook maar van de vrolijke kant
op. Ze was nog al vergevens
gezind.
Ze wist trouwens, dat ze hier
welkom was; ze bleef tenmin
ste langer is dan ze eerst van
plan was.
Om die klok, die achter en
voor was, hebben ze allemaal
nog menif keer gelachen.
Jan Wagenaar, geschied
schrijver, in 1709 te Amster
dam geboren, begon in 1738
de „Tegenwoordigen staat der
Nederlanden" en daarna aan
zijn „Vaderlandse Historie",
waarvan hij van 1749'59 een
en twintig delen uitgaf. Ook
zijn „Beschrijving van Amster
dam" (1760'68) is van waar
de. Van 1756'60 werd hij
door de regering van Amster
dam belast met de redactie
van de Stadscourant.
II (Slot)
Vorige week hebben wij een
en ander medegedeeld over de
lakkunst uit het verre oosten.
Lak is een plantaardig voort
brengsel. Het is het sap van
de lakboom, dat evenals rub
ber en hars getapt wordt. Langs
twee inkervingen, die recht van
boven naar beneden lopen in de
stam, druipt het stroopachti-
ge vocht in een onderaan be
vestigde mosselschelp. De in
boorlingen oogsten zoveel rpo-
gelijk dagelijks en bij schemer
licht. Het felle zonlicht maakt
het lak, dat van nature honing-
kleurig en doorzichtig is, troe
bel en zwartachtig. Een volwas
sen boom levert twee a drie
gram per dag en pl. m. 600
gram in het hele jaar en is na
7 jaar uitgeput. Als je bedenkt,
dat voor het lakken van bij
voorbeeld een tafel meerdere
kilo's lak nodig zijn, begrijpt
men dat de lakboom in Indo-
China in onmetelijke hoeveel
heden moet voorkomen om aan
de behoefte te kunnen voldoen.
Hij groeit er dan ook als on
kruid.
Het ruwe lak, dat als een
kleurloze massa, gereinigd, in
houten vaten uit Indo-China
komt, wordt eerst dagenlang
met een houten spatel (strijk
mes) geklopt en daarna met
plantaardige kleurstoffen ver
mengd tot de zogenaamde
kleurlakken. Zwart lak daaren
tegen wordt verkregen door
het ruwe lak in een vijzel met
een stuk ijzer te roeren, acht
dagen, soms ook twee weken.
Het ijzeroxide maakt het lak
langzaam-aan zwart. Men heeft
getracht tenminste deze eento
nige voorbereidingen van klop
pen en mengen en roeren ma
chinaal te doen verrichten,
maar men is daarvan toch te
ruggekomen. Niets gaat hierbij
boven de menselijke hand en
de volmaaktheid wordt slechts
door eindeloos geduld bereikt.
Om een lak goed te krijgen spe
len tijd en haast geen rol, mo
gen ook geen rol spelen. Lak
ken van een voorwerp betekent
het aanbrengen van minstens
30 tot 4C laklagen of meer. Tus
sen iedere twee lagen ligt een
droogtijd van 10 dagen minstens
een a twee maanden is al be
ter en een tot twee jaar zou
de lakwerker het liefste zijn.
Want zijn de eerste twee we
ken voldoende om het lak te
harden, dan betekent iedere
week langer rust verbetering
van die hardheid, van de hel
derheid, van de doorzichtigheid
en van de glans.
Het ruwe lak, door een doek
gezeefd, wordt gebruikt voor
de eerste lagen op het te lak
ken hout. om de houtporiën te
vullen. Hout van de tulpen
boom wordt gebruikt of noten
hout. dat zó fijn geschuurd is
dat het aanvoelt als satijn.
Schipluiden (bij Vlaardinger-
ambacht) heeft een heel mooi
wapen om te tekenen, namelijk
een voor anker liggend ouder
wets zeilschip. Lucht en water
zijn blauw. Het schip is van
goud (geel). De vlag en wim
pel natuurlijk rood-wit-blauw.
Hier zie je de Nederlandse stoomboot „Oranje" in Madurodam.