Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | 19 april 1956 | pagina 7

Hi

TWEEDE KAMER

is eenstemmig
^gen beperking
studievrijheid

Regeling
voortgezet
onderwijs

Levensloop en procesgang

VOOR ZIEKENOMROEPEN

SCHIJNT DE Z.O.N.

Een heer met een hoed op

^en vreest vooruitlopen op hoger
onderwijswet

AUPING MATRASSEN

VAN DUIVENBODEN

1

deN.RU.

Studenten verzamelen bijna
15.000 handtekeningen

Moord betekent

levenslang

\(l

Veteenstemming
!?*ake tweede TH

Jachtig genoeg"

^Pgew

A Z

SSiSSpi »»w

Stenen bijl van de
Eburonen

Medewerking van

Petitiedemonstratie te Delft

W öf„4' ÖJSïÏÏSeie"

WASSENAAR

oT

IVOROL: De Tandpasta van standing!

DONDERDAG 19 APRIL 1956

PAGINA 7

I

ju

/i 'k

"it

$ter

Auping matrassen

ledikanten

Wetsontwerp blijft
liggen voor het
volgende kabinet

HET OVERLIJDEN VAN JUNGSCHLaGER

door EWOUT SPEELMAN

Hoogleraren vallen
studenten bij

Bejaard verkeers
slachtoffer overleden

,A>

Sif

Tot m

kas dl Keringe vreugde van alle stu- goed gevolg hun propaedeuse maken,
en' v, de publieke tribune bezet verder van examens uit te sluiten. Al-
lol, bÜ de debatten over het leen de heer Posthumus (P.v.d.A.) hield

5lKi..wern „iu>i i~-

'teiijl, erP 'nzake wijziging van de een slag om zijn arm en wilde het be-
0 regeling voor het technisch toog van minister Cals afwachten. Pa-
VhSe in de Tweede Kamer ter Stokman (K.V.P.) was zeer beslist

'""ir jPpositie *e bestaan tegen de
's°fen v de rector-magnlficus en
tty 4ie bevoegdheid geeft om studen-
(Uiaaj et binnen een periode van
de normale studieduur met

tegen deze maatregel, waarin velen een
ongewenst vooruitlopen op een nadere
regeling voor het gehele hoger onder
wijs zagen.

k^. djf4 reageerde dr. Bruins Slot
tv! gaar, met anderen alleen akkoord
'isi^e A'"et het oprichten van een
W® daa Hogeschool en ves-

Vlfvan d an te Eindhoven, maar die
w'Seseh i nieuwe bevoegdheden van
*51» 6 v.-p|„ volgens dit ontwerp niets
ïtv^bdiDU1-. e zouden door de grotere
fe, A a *heid die de minister hun wii
vatenr» budgetaire controle van
Aii -A raal ontsnappen, meende

keöibistPre^er' Van dit laatste hoeft
eh n Zlcb echter niet veel aan te
V*1 rè-r? n'euwe bestuursvorm met
te]?h aav"tsPersoonHjkheid werd alge-
V öat rfVaard' Pater Stokman vond
W.tn. d be minister consequent moest
g0" hogescholen ook hun onroe-
ifiOq Br„?rcn in eigendom moest ge-
(thiS- ,te zelfstandigheid vond hij
hort-r Wef'u toe te juichen. Er zal
Vr'g 2ii« eel wat overredingskracht
kth n A, om de Kamer ertoe te be-
Sbat rf beruchte art. 61 te aanvaar
dt, ?-eif d "e vrijheid van de studenten
bo- buur van hun studie te rege-

Fortanier

■•'«h-"mui. die met de nieu
ws bin ^rsvorm akkoord kon gaan, was
(C tï 5pfpincipiële redenen tegen. Van-
tn -eri nog de heren Tilanus

'tl J', prAT**1 nog ae neren xuanu
Hii8' Van tt®maire (voormalig K.N.P.

Hhf' Va-" ivuuimans rv.is.r-.)

®r Til (St. Ger.), waarna de
Jn ontwerp zal verdedigen.

Vp6{t nat hetoog tegen het artikel 61
kri et d=^r Stokman gewezen op het
be igeh »f, n'et alleen uit studenten-
«h ereni ,omstig was maar ook van
go V®h lli?ln§ van Delftse Ingenieurs
n-VorAft Centrum voor Staatkundi-

a-®uin g; terwijl nog een dikke
arheren? met adressen de Kamer
*n (n^htèn Pater Stokman vond de
geAals v" van de ministers Rutten
li» terwr.f dit artikel niet overtui-
®ehoep hij de bezwaren gewich-
SAÜZen aehtte om de maatregel af
V?t an"- HiJ achtte deze onnodig,

isr iri»maatregelen die de pro-
vlotter willen doen verlopen
'lp «;.n, opgeleverd, terwijl de

i(!|

'ft Sle, maar dit gaat de K.V.P.

1);""""^", uH5=icveru, terwijl ae
eralgemeen _0p de studen-

)jiï'!« borden gelegd hem om didac-
'ia1 v*b Paedagogische redenen on-
wlflj^rkwam. ..Wij zijn geen voor-

rkwam. „Wij zijn geen voor
C? st?van ongelimiteerde vrijheid
tg die, maar dit gaat de K.V.P.
ken batVer- Het praktisch gevolg zal
Vide aalle studenten die niet bin-
kea aangegeven tijd hun examens
moeilijkheden komen".

%t a's, A komen", verbeterde minis,
vk» rt°6 R^Jhterruptie, die daarbij aan-

i j R arcflimonf tron ir DnofVin-

iMA«n* d^Lar8ument van ir. Posthu-
u *jjaatregel geen „automatisch
Vr r s^ec^s mogelijkheid

in ttinl'^'a0nltlnan uioende echter dat
U? (n?'jn f?n zich wanneer een student
kn kan^h 5 haalt toch de vraag zul-
vaiiBR'e"en wat zij met hem moe-
V'k" n. .of het wetsartikel zou een
«tNt Cr'teriZljn- HÜ vroeg zich ook af
oaia zullen worden aangelegd.
V, «n thoR|,.I-fkenin® gehouden met de
eRv0nBblet "'Ikheden van werkstuden-
H^jAsychische bezwaren? In de
hi 'n bil artikel wordt ge-

iin^tScK een eerste stap naar een
R "oolsing van het hoger on-

nietsnutters te kunnen
V tli> tth„„Wordt op de studie van
Viin reor"e?n druk gelegd. Het doel
>'M "n'. be ^""'satie van het hoger on-
V%t0Rvrbetering van het gehalte
kotnstlge ingenieurs, wordt
biermede ook niet gediend.
V, Persoonlijkheidsvorming

<le lijden en daar komt het
"dententijd voor een goed

va?slhumus sprak over „ver-
AvAh be r„u. Vorming van de mens".

Cr«d,.. ecntor Ho 00

het
Onge-
studenten

Ah epoenieur en men kan aan

ÏV itht^köaoi, ?edeelte daarvan toch
V VA a,"®1® bezit. Hij vroeg
°l deze maatregeh die
'lPf Senaat is geadviseerd,
j KNi.StokI'lu zijn.
7 SWHrS0 liet weten dat hij
«A61'biAaf;etfeA.uitsPraak van de Ka-

ri.

AioAs Dk°h "herwijs, die hij op zich-
n/lU.AiiA5'boor2nvaarden1 over allerlei
h(A var, zal moeten worden. De
Iri ton docenten bijvoorbeeld

1 k n rcuiei1 oijvüui uccic

i»A, eter ^gelegenheid die de ho-

met de Kroon kan

4iih^s \a"^glven005 of de minister de

ft. u«= IU1I1ISI.CX ut

Sf1 hV1 dat Eindhovense in-
siftst?8 ®eklasseerd zullen

l<$7 %e>er ^mdering in de

0Vel?er'bii'V'gaderin9

n.Ajtud!landiaci e sriffie een pe-
«S ^n^tenBd- getekend door
ti&dfr tan hcÜ>aaronder ook 32
t?» do reh n studentensanato-
$>4*'aanbleding ge-
ïAe&kt' y^orJt ^den in Plecli~

hj\r, „Aet snA jlad een aut0-

Aj de n stAi doeken, waarin
toerd ge-

iet

KnvT cPgewacht, toen

v tfV»®.n eej.ste ministeriële auto
e den, o® i°ter met vol
m°nstratie wist te

Advertentie

en

koopt U in Haarlem bij
Haarlems Beddenspecialist:

Jansweg t/o het Station - Tel. 14329
Filiaal Zandvoort: Kerkplein, tel. 3430.
Brochures met -prijzen ontvangt U
op aanvraag.

Naar de mening van minister Cals
en staatssecretaris mej. De Waal ver
dient de totstandkoming van één alge
mene wet op het voortgezet onderwijs

derhalve alle onderwijs, dat na de
lagere school wordt gegeven tot aan het
Hoger Onderwijs de voorkeur boven
eventueel gewijzigde wetsontwerpen-
Rutten. Weliswaar zal men in een alge
mene wet met zeer verschillende typen
van voortgezet onderwijs te maken
hebben, maar het is juist de bedoeling
door het onderbrengen in één wet van
de essentiële problemen subsidiëring,
stichting van scholen, Rijkstoezicht enz.

een eenheid van behandeling te krij
gen, die tot vereenvoudiging kan leiden.
Aldus is gebleken uit verklaringen, af
gelegd in de Tweede Kamer bij het
debat over de Onderwijsbegroting.

Nader vernemen wij thans, dat de
bewindslieden van O. K. en W. er naar
streven het bedoelde wetsontwerp op
het voortgezet onderwijs nog geheel
gereed te maken in de zittingsperiode
van het huidige kabinet, doch dat zü
dit wetsontwerp niet voor de verkiezin
gen zullen indienen. Zij zouden hun op-
volger(s) met betrekking tót deze be
langrijke materie niet in de positie wil
len brengen, dat er straks weer een
wijzigingsvoorstel op dit wetsontwerp
zou moeten worden ingediend. Keren
de huidige bewindslieden terug in het
nieuwe Kabinet of krijgen zij opvolgers,
die zich in deze aangelegenheid met
de opvattingen van mr. Cals en dr. De
Waal kunnen verenigen, dan zal het
wetsontwerp op het voortgezet onder
wijs klaar liggen om te worden inge
diend. Treedt er echter een nieuwe mi
nister en/of staatssecretaris op, dan
behoeft er geen binding te bestaan aan
het wetsontwerp, dat thans gereed
wordt gemaakt.

Advertentie
Alle maten en dessins

levert U

GED. OUDE GRACHT 108—110
HAARLEM TEL. 17165

De tienjarige scholier Michel Janssen
uit Mesch-Eijsden (L.) heeft langs een
landweg in de omgeving van Mesch een'
stenen bijl gevonden. De jongen heeft
de bijl afgestaan aan zijn klasseonder
wijzer, de heer J. Warnier, die de bij]
heeft vergeleken met foto's in geschied
kundige boekwerken, behorende bij de
schoolbibliotheek. De bijl is niet ge
slepen doch ruw bewerkt, en vertoont
enkele bewerkingskerven. Hij leeft de
vorm van een stompe, gelijkbenige
driehoek. Aan de onderkant is de steel
afgebroken. De bijl heeft een lengte van
plus minus 15 cm, de basis is ongeveer
7 cm, terwijl de grootste dikte onge
veer 2 cm bedraagt. Het wordt niet on
mogelijk geacht dat de bijl gebruikt
werd door de Eburonen, die omstreeks
het begin van onze jaartelling in deze
streken leefden.

De vondst blijft voorlopig in het be
zit van de onderwijzer.

Advertentie
De volledige collectie

AUPING MATRASSEN,
LEDIKANTEN en
DIVANBEDDEN

vindt U bij
N.V. Woninginr. 'f BINNENHUIS
JULIAN AF ARK 58-69-62
HAARLEM - TEL. 13661

Advertentie

CLEOPATRA

CUPPER

LEDIBELLE

BINNENVERING-
enatraSKn

SCHUIMRUBBER-
matra&cn

Nieuwe bedden - pieuwe kleuren
voor UW nieuwe slaapkamer

(Vervolg van pag. 1)

De Nederlandse Hoge Commissaris
protesteerde op 13 februari 1954 tegen
de gang van zaken met betrekking tot
de aanhouding in de afgelopen maanden
van een 30-tal Nederlanders.

Hij wees er o.m. op, dat het Hoge
Commissariaat zich sinds 29 december
1953 tot zeven maal toe schriftelijk had
verzocht om inlichtingen aan het Indo
nesische ministerie van buitenlandse
zaken.

De Indonesische vice-minister-presi
dent Wongsonegoro deelde op 16 fe
bruari 1954 aan de pers mede, dat er
tussen de verschillende arrestaties on
derling verband bestond. Over een aan
tal personen bestonden reeds voldoende
bewijzen, dat zij hulp hadden verleend
aan de vijand, zo zei hij.

Op 25 februari 1954 kwam de eerste
Nederlander voor de rechter (Barkey).

Op 27 februari 1954 verklaarde de of
ficier van justitie Sunarjo dat het ver
hoor der gearresteerde Nederlanders
door de staatspolitie vrijwel beëindigd
was.

Op 3 maart 1954 wees de Indonesische
regering het Nederlandse protest in
zake de arrestaties van Nederlanders
af. Zij zei o.m., dat sedert de soeverei
niteitsoverdracht de veiligheid nog in
gevaar werd gebracht door elementen,
die de val van de republiek wensten of
de binnenlandse veiligheid poogden te
verstoren. Onder hen was, aldus het
antwoord, een aantal Nederlanders, dat
naar de ondervraging uitwees di
rect of indirect aan deze ordeverstorin
gen hebben deelgenomen. Deze nota
wisseling was onderdeel van een reeks
inzake de behandeling, met name het
verlenen volgens internationaal ge
bruik van consulaire bijstand, het
geen Indonesië aanvankelijk weigerde,
het mishandelen van gevangenen, de
verdediging van beklaagden en de pro
cesvoering. Op 13 juni publiceerde het
Nederlandse ministerie van buitenland
se zaken een uitvoerig Witboek over
behandeling en verdediging der Neder
landse arrestanten.

Op 17 februari 1955 begon voor het
landgerecht te Djakarta het proces te
gen Jungschlager, die beschuldigd werd
van subversieve activiteiten en leider
schap van de „Nederlands-Indische
Guerilla-Organisatie", die zich het om
verwerpen van de Indonesische regering
ten doei stelde. Volgens getuigenverkla
ringen zouden zowel de Amerikaanse
als de Britse ambassade de beweging
steun verleend hebben door giften in
geld en het afwerpen van wapens en
medicijnen door vliegtuigen van deze
ambassade. Voorts zouden vliegtuigen
van BPM en Standard Vacuum Oil bij
de zaak betrokken zijn. De Amerikaan
se ambassade gaf na de eerste berich
ten hieromtrent een verklaring uit,
waarin deze beschuldigingen pertinent
werden tegengesproken. De zaak, waar
aan 64 zittingen zijn gewijd, stond onder
leiding van rechter Maengkom. De ver
dediging werd aanvankelijk gevoerd
door de Indonesische advocate mr. Nani
Razak en door mr. H. Bouman.

Op 2 april 1955 werd de Indonesische
verdedigster door de officier van Justi
tie, Sunarjo, ondervraagd. Op vragen
van de pers hieromtrent antwoordde
zij: „Het komt me voor, dat het voor
de verdediging onmogelijk wordt ge
maakt te bereiken, dat een getuige a
décharge gehoord wordt.

Op 3 april 1955 deelde zij de minister
van Justitie mede, dat de officier van
Justitie het haar moeilijk wilde ma
ken met beschuldigingen, die getuigen
a charge tot mr. Bouman richtten.

Ter zitting van 18 april las de rech
ter een brief van mr. Razak voor, waar
in zij verklaarde, dat het haar in een
sfeer, die gespannen en troebel is,
niet mogelijk is haar taak als verdedig
ster volledig uit te voeren.

Op dezelfde zitting werd een brief
van mr. Bouman voorgelezen, waarin
hij meedeelde, dat hij helaas nog geen
antwoord had ontvangen van ae mi
nister van Justitie op zijn brief, waarin
hij vroeg gevrijwaard te worden van
beschuldigingen van getuigen, en dat
hij derhalve uitstel van de zitting
vroeg.

De landrechter zette op 18 april 1955
de zaak voort buiten aanwezigheid van
de verdedigers; de verdachte had uit
stel verzocht. Mr. Bouman werd na de
eerste zitting in het proces-Jung
schlager verzocht op het kantoor van
de Djaksa Tinggi te komen.

Kroongetuige Manoch had ter zitting
verklaard, dat mr. Bouman gepoogd
had hem voor rp. 150.000 ertoe te be
wegen zijn bezwarende verklaringen
tegen Jungschlager in te trekken. „Dit
is een afgrijselijke leugen, zoals de ge
hele zaak een afgrijselijke leugen is",
aldus antwoordde mr. Bouman daarop.

Mr. Bouman ontkende niet alleen
de verklaring van Manoch, maar ver
klaarde ook, dat er een poging was
gedaan hem in een val te lokken in
een huis in Djati Negara. Manoch zou
aan Bouman gezegd hebben, dat hij
bereid was zijn verklaringen tegen
Jungschlager in te trekken tegen een
bepaalde som, die Bouman in dat huis
zou moeten overhandigen. Mr. Bou
man was hierop niet ingegaan. Het
verhoor werd de volgende da§ voort
gezet. Voorts werden in het huis en op
het kantoor van mr. Bouman huis
zoekingen verricht.

De Nederlandse Hoge Commissaris
gaf tegenover de Indonesische minister
van buitenlandse zaken uiting aan zijn
ernstige bezorgdheid over de gang van
zaken bij het proces. Medegedeeld werd,
dat de verregaande maatregelen tegen
mr. Bouman de verdediging ernstig
dreigde te belemmeren. De officier van
justitie antwoordde hierop: „Wij die
nen een bezwarende verklaring tegen
mr. Bouman zoals gebruikelijk te on
derzoeken."

Toen de Nederlandse regering met mr.
Bouman overleg wenste te plegen over
de verdere verddiging, vroeg de Neder
landse Hoge Commissaris een uitreis-vi
sum aan. In antwoord hierop deelden de
Indonesische autoriteiten mede, dat de
regering dit geweigerd had, „daar mr.
Bouman zelf in de zaak betrokken was
en het onderzoek nog niet beëindigd
was".

Eind april 1955 polste de Nederland
se regering de Britse advocaat Derek
Curtis-Bennet over het opnemen van
de verdediging. Mevrouw Bouman deel
de intussen de rechter mede, dat zij tot
de komst van deze Britse advocaat de
verdediging op zich zou nemen. Een
maand later werd het verzoek tot toe.
lating van Curtus-Bennett in Indone
sië evenwel geweigerd.

In mei 1955 verliet mr- Bouman
zonder uitreisvergunning Indonesië. Hij
reisde per boot naar Medan. Toen het
schip onderweg Singapore aandeed ging
hij van boord en reisde hij per vlieg
tuig naar Nederland. In een brief aan
de rechter had hij medegedeeld, dat
hij besloten had de verdediging over
te dragen, aangezien hij zichzelf van
geen nut meer achtte in verband met
de moeilijkheden die men hem in de
weg legde.

Later stelde de Nederlandse regering
pogingen in het werk een Amerikaan
se advocaat, Horsky, de verdediging in
Indonesië te laten overnemen, doch de
Indonesische regering weigerde in juli
1955 ook hem een bezoekersvisum te
verlenen.

Een poging de verdediging te doen
voortzetten door de Nederlandse advo
caat mr. Van Empel, slaagde evenmin.
Hem werd slechts een visum voor een
verblijf van enige weken verleend, eik
contact met beklaagde werd hem ont
zegd. In maart moest hn Djakarta ver
laten.

Tijdens de rechtszittingen moest me
vrouw Bouman tot aan het einde van
het proces alleen de verdediging voe
ren.

Gedurende de 64 zittingen zijn in to
taal 78 getuigen gehoord, van wie 29
a charge, 38 a décharge en 11 deskun
digen.

Op 23 februari van dit jaar sprak de
officier van justitie, Sunarjo, zijn re
quisitoir uit, waarbij hy de doodstraf
eiste.

Op 8 maart 1956 hield mevrouw Bou
man een uitvoerig pleidooi waarin zij
tot de conclusie kwam, dat tegen be
klaagde geen enkel bewijs was gele
verd en dat de verklaringen van Ma
noch en de zijnen op „pure fantasie
berusten". Met tal van bewijsstukken
toonde zij aan, dat Jungschlager in de
periode van juli 1950 tot mei 1951 in
Nederland was geweest en dus onmoge
lijk de beweerde subversieve acties in
Indonesië had kunnen plegen, zoals de
getuigen a décharge verklaard hadden.

Op 22 maart bleef Sunarjo bij zijn eis
tot doodstraf, waarbij hij trachtte door
de toevoeging „opzettelijk" de tenlaste
legging te wijzigen. In haar dupliek
van vorige week vrijdag legde mevrouw
Bouman een opzienbarende verklaring
over van de Britse ambassadeur in Dja
karta, dat nooit Britse vliegtuigen wa
ren gebruikt voor illegale „droppings",
zoals verklaard was. Op dezelfde zitting
bepaalde de rechter de uitspraak op 27
april.

n de Z.O.N., niet meer en niet min
der, hebben zich twee maanden
geleden twaalf Nederlandse zie
kenomroepen verenigd. Een dozijn
amateuromroepen, dat zich tot taak
heeft gesteld, op geregelde tijden in
ziekenhuizen en sanatoria een radio
programma voor patiënten te verzor
gen. Bij de vereniging Zieken Omroe
pen Nederland zijn o.a. de RANO in
Rotterdam, De Golfbreker in Amers
foort en A Friend of Yours in Amster
dam aangesloten. De oudste van de
twaalf omroepen dateren al van kort
na de bevrijding. Vanwaar nu ineens
die drang tot verenigen, zou men zich
kunnen afvragen. Rein Grasdijk, mede
werker van de RANO, aan wiens brein
het initiatief tot het oprichten van de
Z.O.N. is ontsproten, heeft er ons iets
meer van verteld.

Misschien is het wel dienstig te weten
hoe een ziekenomroep werkt, alvorens
we ons in het verenigingsleven storten.

,,A Friend of Yours" in Amsterdam
bijvoorbeeld, verzorgt wekelijks een
uitzending van drie kwartier in het
sanatorium Hoog-Laren. Drie kwartier
lijkt niet lang, maar Jan Blaauw, chej
programmastaf, en zijn medewerkers,
een ploeg van tien man, hebben er de
handen vol aan. Het programma, dat
geheel op de band wordt opgenomen,
en later in Hoog-Laren wordt afge
draaid, vereist een grondige voorberei
ding. De chef-programmastaf maakt
met de programmaleider de plannen,
en dat liefst voor een jaar vooruit.

Daarbij wordt rekening gehouden met
de vaste maandelijkse en twee-weke
lijkse rubrieken, die doorgaans door
dezelfde medewerkers worden verzorgd.

Zo is er de groetenrubriek, die van de
lichte en klassieke muziek, een film
praatje, cultureel nieuws, sport en een gastenboek, waarin verschillende mede
werkers van de „echte" omroepen in Hilversum hun gezongen of gesproken
„handtekening" zetten. En dan zijn er natuurlijk de interviews, de klankbeelden
en de reportages. Voor deze laatste trekt de reporter er met een technicus in het
Volkswagentje van Vader Blaauw op uit en stort zich met microfoon en al in het
strijdgewoel, om een verslag naar het leven tot stand te brengen.

Juk*

De aldus ontstane opnamen worden
van omroeptekst voorzien en, gelar
deerd met muziek, op de band opge
nomen. De teksten worden door de
medewerkers zelf geschreven. Met hun
aandeel in het programma zijn de elf
leden van A.F.O.Y. iedere week min
stens drie avonden zoet, de opnametijd
nog niet meegerekend. De chef-pro
grammastaf en de programmaleider
hebben bovendien iedere zondag hun
wekelijkse pow-wow over de nieuwe
programma's.

Het verbaasde ons te horen, dat deze
elf jongens en meisjes, wier leeftijd
ligt tussen vijftien en drie-en-twintig
jaar, al twee jaar samenwerken. Dat
die samenwerking blijvend mogelijk is,
lijkt ons te danken aan het feit dat
ieder respect heeft voor wat de ande
ren presteren. Die eerbied voor de stijl
van een ander heeft tevens de weg ge
opend voor een grote onderlinge kame
raadschap.

In de slaapkamer-studio van Huize
Blaauw was men juist aan een opname
bezig, met al de fascinerende aan- en
uitfloepende lichtjes en de technische
termen, die daaraan te pas komen. „Ik
zal hem er weer even doorhalen", zegt
de technicus, en laat op roekeloze wijze
het opnamebandje langs de spoelen
snorren: een geluid als van een troep
vechtende ratten.

Mevrouw Blaauw, die aan die gelui
den reeds lang gewend is, stelt haar
huisraad gaarne beschikbaar voor het
veroorzaken van de vreemdsoortige
geluidseffecten, zoals die voor een
klankbeeld nodig zijn. Ze heeft er zelfs
plezier in en is doorgaans de eerste die
in moeilijke situaties een nieuwe moge
lijkheid oppert. Behalve voor geeste
lijke noden heeft deze radiomoeder ech
ter ook een open oog voor de stoffe
lijke, getuige een grote koffiepot en
een welhaast onuitputtelijke koek
trommel.

En nu van A Friend of Yours terug
naar de oprichting van de Z.O.N., want
daar is het tenslotte om begonnen. Ne
men bij de samenstelling van de pro
gramma's het plaatselijk nieuws, het
„sunshine-news" en de lichte muziek
een grote plaats in, het sociale gedeelte
van het programma wordt evenmin
vergeten. Ook in dit opzicht kan zo'n
ziekenprogramma bijdragen tot het her
stel van de patiënt. Wanneer bijvoor
beeld een van de patiënten uit Hoog-
Laren de stem van zijn zoontje, dat nog
niet oud genoeg is om op bezoek te
mogen komen, eens wil horen, spant A
Friend of Yours zich daarvoor. Woont
de familie van de patiënt echter in
lJmuiden, dan brengt zo'n reportage
nogal wat moeilijkheden mee. Via de
Z.O.N. echter kan nu deze hindernis
makkelijk genomen worden. Ziekenom
roep „RlJAZ lJmuiden" maakt voor
A.F.O.Y. de gewenste opname, het
bandje kan makkelijk via de post wor
den verzonden en te bestemder plaatse
worden afgedraaid. De Z.O.N. bevor-

Advertentie

dert tevens de uitwisseling van ideeën
en programma's en wil voorts contact
opnemen met zusterorganisaties in het
buitenland, zodat Nederlanders in den
vreemde per band hun familieleden in
Nederlandse ziekenhuizen en sanatoria
kunnen begroeten. De mogelijkheden
die het magische bandje tot nu toe had,
worden door het onderling contact van
de amateur-ziekenomroepen verveel
voudigd. Men heeft uitgerekend dat de
ziekenprogramma's regelmatig ontspan
ning bieden aan 8500 patiënten, waar
van 3000 in sanatoria, en het blijkt bij
voortduring, dat de uitzendingen door
degenen die ze beluisteren zeer op prijs
worden gesteld. De Z.O.N. is vertegen
woordigd in de Commissie Overleg
Bezigheidstherapie en werd opgericht
met instemming van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, het Rode Kruis, het
Irenefonds en andere instituten, die op

Louk van Halm, Meta Wessendorp,
Chris Stuur en Rita Regtien zijn
vaste medewerkers van de amateur
ziekenomroep A Friend of Yours in
Amsterdam.

het gebied van de ziekenzorg werkzaam
zijn.

Op de weg naar koninklijke goed
keuring is die instemming een waarde
vol bezit. Ook op de medewerking van
de N.R.U., de grote broer in Hilversum,
kan men rekenen. En het blijkt dat het
werk van de ziekenomroepen, gelukkig,
ook aanslaat bij de Nederlanders die
het voorrecht genieten, gezond en wel
door het leven te gaan. Want verscheen
niet laatst in de studio van Radio Igna
tius in Breda een onbekende heer met
een hoed op, die driehonderd gulden
op tafel legde en zei: Koop daar maar
grammofoonplaten voor? „We zijn geen
van allen ooit thuis met Sinterklaas of
Oudjaar", zegt Rein Grasdijk, „maar
ja, die radio is nu eenmaal onze hobby,
en daar moet je wat voor over hebben
En zo'n heer met een hoed op geeft je
dan weer vertrouwen in de toekomst"

De grootscheepse actie der studenten
tot verzet tegen inperking van de stu-
dicvrijheid werd gisteren in de namid
dag bekroond met een petitie-demon
stratie te Delft op de Paardenmarkt,
waar circa vijfduizend studenten af
komstig uit Utrecht, Leiden, Nijmegen,
Rotterdam, Amsterdam, Groningen,
Wageningen en Tilburg op byzonder
spectaculaire wijze hun petitieiysten met
handtekeningen kwamen aanbieden.

De blauwe hoge hoeden der Virgilia-
nen, de rode van de DSC, de gele der
DSB, alsmede de bonte hoofdtooisels
uit de andere universiteitssteden; be
schilderde paraplu's, grote spandoeken
op de daken en tegen de huizen lever
den daar een passende entourage.

De voorzitter van de Delftse Studen
tenraad, de heer J. E. Vies, heette de
roerige gasten van harte welkom en
gaf een overzicht van de gevoerde ac
tie en van de voornaamste argumen
ten, welke daarbij tegen artikel 61 bis
naar voren zijn gekomen, waarbij hij
opmerkte „Wij ageren niet alleen met
papier en vrolijkheid, maar proteste
ren met ernst en reden voor het be
lang "an de vrije studie."

De heer Vechter, oud-president van
de SSR te Groningen, wees er op dat
acht jaar zwoegen en werken van de
Nederlandse Studentenraad, indienen
van talloze en met overleg samenge
stelde rapporten, persconferenties en
preadviezen tot op heden niets anders
dan een artikel 61 bis hebben opgele
verd. Moet deze achtjarige strijd soms
een tachtigjarige worden? vroeg spre
ker zich af. „Wij zullen laten zien wat
de vrijheid ons waard is. Delft eist vrije
studie", zo besloot spr. zijn toespraak,
die met uitbundige yells werd toege
juicht.

Nadat nog enkele andere sprekers, on
der wie de voorzitter van de Neder
landse Studentenraad, zich hadden laten
horen, kwam om 5.27 uur de eerste

27

Dezen op hun beurt waren niet te eigengereid om
de vele practische wenken van de rechercheur en
zijn grondige kennis van de Amsterdamse onderwe
reld en haar eigenaardigheden niet op prijs te stellen.

Het spel lag grotendeels nog dicht op tafel, een
enkel klein troefje was te voorschijn gekomen, maar
voorlopig beschikte de tegenstander nog over de
beste

„Zoals ik je zei, dat klopt dus niet," verbrak Bar-
tels een minutenlang zwijgen. Ik heb jullie gelegen
heid gegeven er eens over' na te denken, ik zal nu
nog even recapituleren. Ten eerste staat het vrijwel
vast dat we, wat de falsificatie aangaat, niet te ma
ken hebben met een van de bekende benden. De
lui uit onze catalogus die vrij zijn, blijven onder
observatie, wü hadden allang moeten bemerken
wanneer zij weer iets op touw hadden gezet. Trou
wens, ónze bende laat ik die voor het gemak maar
de groep X noemen, kan naar mijn idee ook nog
niet lang bezig zijn, altijd als ze bestaan, want nu
kom ik aan des Pudels Kern: Dat nummer 089046
van de serie T 76 is van een vijfpondsbiljet dat
inderdaad in omloop is. Het is gedateerd 31 januari
1951, het is het bekende nogal slappe witte biljet
met een voor Nederlandse begrippen ongelukkig
formaat, ongeveer 24 bij 14 centimeter, je kunt er
de tafels van één tot en met tien op maken."

„Ik ken die frommelige dingen wel", klonk de
zware stem van Van Daatselaar, „zwart op wit met
een beetje krulletters, goed bekeken van die lui,
om het daarmee te proberen. Je wordt er niet ture
luurs van zoals van onze ziiverbons, met al die

priegellettertjes. Nee, heel moeilijk is dat klussie
niet."

„Schijn bedrijgt, Van Daatselaar," lachte Bartels,
„ik zal je bij gelegenheid wel eens laten zien dat die
goede Bank of England heus zo'n ouwe tante niet
is, zoals jij schijnt te denken, 't Ziet er eenvoudig uit,
zo'n vijfpondsbiljet, maar er is heus een praatje bij.
Maar waar het nu om gaat is dit: wat voor reden
had Ditsel het nummer van een écht bankbiljet te
noteren? Heeft hij een reis naar Engeland gemaakt
en had hij dit biljet overgehouden? Dan is het geval
meteen verklaard. Dan blijft de moord op Ditse)
over, maar dan kan ik me uit de zaak terugtrek
ken. Moord is mijn specialiteit niet, weet je."

„Of je je terug zal kunnen trekken is voor mij
nog een open vraag, Bartels" zei inspecteur Gala
ma. „Ditsel reisde niet, hij ging hoogstens een keer
snoeken in Abcou of Westgraftdijk, zij schijnen van
't jaar nogal te zitten in het .Noordhollands ka
naal. Ditsel had geen enkele reden om het nummer
van een echt biljet te noteren." „Dan is de oplossing
dat er naast het echte biljet ook een vals biljet
van hetzelfde nummer in omloop is," overwoog
Bartels, „maar dan is me nog niet duidelijk, waaróm
die lui dat zo doen. Daar moet dan iets achter zit
ten, wat in onze annalen nog niet vermeld staat, geen
standaardtruc, die kennen we zo langzamerhand
wel. Enfin," besloot hij, „dat zoek ik wel uit."

„Je blijft in de running," grinnikte Galama, ,,'k
dacht het wel, je ruikt de kluif, Bartels. Maar nu
moet vriend Van Daatselaar maar eens voor de
draad komen. Die heeft de laatste berichten over de
moord. Zie je, ik ben na mijn eerste onderzoek op de
achtergrond gebleven, ze moeten mij in Amicitia niet
meer zien, op het bureau ook niet. Ik heb nu een
maal het idee dat ik practisch niemand uit mijn
dagelijkse omgeving kan vertrouwen."

„Het staat vast, dat Ditsel een gewelddadige dood
ts gestorven," klonk de zware stem van de recher
cheur. „Hier heb ik het rapport van de lijkschouw.
Kort maar krachtig, alsjeblieft."

De inspecteurs bogen zich over het stuk en Gala
ma zuchtte voldaan. „Ik was er zeker van, maar
nu ben ik gedekt door de deskundigheid van onze
onvolprezen man met de grote baard. Het onderzoek
is geheim gebleven. Van Daatselaar?"

„Volkomen," verzekerde de rechercheur, „laat dat
maar aan ouwe Daats over, mijnheer."

„Ik heb nog meer gedaan," vervolgde Van Daat
selaar. „De leidingen in dat gebouw Amicitia verke
ren hier en daar in verregaande staat van ontbin
ding. Het electriciteitsbedrijf wist dat wel, maar als
je alle oude gebouwen in Amsterdam op veiligheid
ging controleren, kon je ze meteen wel slopen ook.
Ze nemen hier en daar maar eens een steekproef."

„En aangezien zo'n pet van de G.E.B. jou be
paald flatteert, heb jij die steekproef maar eens
genomen," viste Bartels.

„Niet zonder medeweten van de directeur, mijn-

estafetteloper op het terrein aan met
het bericht dat in Amsterdam 1944 stu
denten hebben getekend, daarop volgde
Groningen met 1616, Leiden 1962, Nij
megen 547, Rotterdam 424, Tilbnrg 157,
Utrecht 3572, Wageningen 443 en Delft
3558. Met de handtekeningen, welke
daarenboven nog waren verkregen
kwam het totaal op 14.646 handtekenin
gen, welk aantal op een tien meter hoge
thermometer werd aangegeven.

Daarop verscheen het motorescorte
der studenten met in het midden drie
grote auto's waarin de deputatie der
studentenorganisaties had plaats geno
men teneinde de petitie aan de griffie
van de Staten-Generaal te gaan depo
neren.

De tekst van deze petitie luidde:

„Ondergetekenden, studenten, verzoe
ken de ÏVreede Kamer der Staten-Gene
raal met betrekking tot het ontwerp van
Wet Wijziging Hoger Onderwijswet be
treffende het Technisch Hoger Onder
wijs een zodanige beslissing te nemen,
dat de zelfstandigheid en verantwoorde-
ïykheid van de student gehandhaafd zal
worden en dat het hem mogelqk biyft
te studeren en examen af te leggen zon
der psychologische dwang van een wet
telijke regeling, zich hiermede scha
rend achter de memoranda van de Ne
derlandse en Delftsche Studentenraad.'

De deputatie vertrok onder het uil
duizenden kelen opklinkend „Io vivat"
waarna de studenten zich schaarden in
een lange stoet, welke voorafgegaan
door ruiters door de stad trok, waarn,
de verschillende sociëteiten de demon
stranten gastvrijheid verleenden.

Op de daarna volgende persconferen
tie werd door de voorzitter van de Ne
derlandse Studentenraad hulde gebracht
aan de heer J. E. Vies en zijn mede
werkers in de Delftsche Studentenraad
voor de wijze waarop zij, ernst en luim
op de juiste wijze doserend, met veei
waardigheid en psychologische flair de
ze actie hebben georganiseerd.

De handtekeningen van vijfti
Utrechtse hoogleraren, die zich hiermee
achter de actie van de studenten tegen
het omstreden artikel 61bis van de ont-
werp-wet op het technisch hoger on
derwijs hebben gesteld, zijn woensdag

heer," verzekerde Van Daatselaar, de officiële, „en r"1^

„ae ti„ tncsiHa ™»t ocmena op net Binnenhol te s-Graven-

de leidingen zijn inderdaad rót. Ik heb toevallig wat
verstand van electriciteit, je hoeft er trouwens niet
veel verstand voor te hebben om na te gaan, hoe
ze Ditsel de lamp hebben uitgeblazen."

„Ze hebben dus waarschijnlijk geen groot electro-
cutie-apparaat meegesleept?" vroeg Galama.

„Welnee mijnheer, nergens voor nodig. Dat zou ook
trouwens wel wat al te veel in de gaten hebben ge
lopen. Kijk en Van Daatselaar krabbelde een
ruwe schets op een enveloppe zo moet dat ge
gaan zijn. -

„Door twee van die ouwe toetsen hebben ze een
gaatje geboord, en het ivoorplaatje verwisseld voor
een koperen dito. Dat viel niet op, ze hadden het
koper een beetje bijgekleurd, er ontbraken meer ivoor
plaatjes aan die rammelkast. De ene toets was de g,
daar een beetje in de hoogte, zal ik maar zeggen,
de andere een d, helemaal in de laagte. Ik kan niet
pianospelen, maar meneer Galama hier heeft me ver
teld dat die twee toetsen vaak in combinatie met
elkaar worden aangeslagen. Niet, meneer Galama?"

„Inderdaad, als je in g speelt, dus met één kruis,
krjjg j® vrij zeker de d wel in de bas, als je in de
discant een g aanslaat. Kijk maar".

De inspecteur liep naar zijn piano, sloeg van en
kele willekeurige muziekstukken een paar maten
aan. Alle stonden in g majeur, bij de tweede of
derde maat kwam de a reeds in de bas.

(Wordt vervolgd

hage aangeboden aan de Tweede Kamer.
Zij werden overhandigd door het „col
lege van vertegenwoordiging" van de
Utrechtse studenten, bestaande uit de
primi der vijf studentencorporaties en
de president van „Prometheus".

De actie onder de hoogleraren is eerst
dinsdagmiddag om vijf uur begonnen en
om tien uur des avonds beëindigd. Vele
professoren hebben zich hierna nog
mondeling tegen het artikel verklaard.
Het was echter niet meer mogelijk
van ieder een schriftelijke bevestiging
te verkrijgen.

De 81-jarige J. van Eldrik, die op 3
april jj. bij het oversteken van de Fre-
derik Hendrikstraat werd aangereden
door een personenauto en ernstig ge
wond in het Wilhelminagasthuis opgeno
men, is aan de verwondingen bezweken.

De bestuurder van de auto bleek in
dertijd niet in het bezit van een gel
dig rijbewijs. Ook bleek, dat de hand
rem van de auto onvoldoende functio
neerde. Daarom is tegen da chauffeur
proces vefbaal opgemaakt