luchtvaart
Hmtevaart te
IZEN en APEN
is bezig
worden
ennen de gevaren
11 het wereldruim
ïjsarss,"»
Daarom
Kapitein
aan de dood
ontsnapt
„Vijf en twintig jaar sigaren
STOOMCAROUSSEL
maakt
laatste reis
Lonen
en prijzen
Griezelstad vol witte wormen
en ratten met zwemvliezen
erharde
°Pgaaf
11
Dr. A. Meijers
Tussen neus en lippen
8
D
J
ZATERDAG 21 APRIL 1956
PAGINA 5
en
l^'n de meest spectaculaire zaken bij de
l jo„ ^ft-in-de-kinderschoenen was voor de
?ui in de jaren rond 1910, dat de pio-
1 'ld ^Uc^vaart hun pet achterstevoren op
zetten, met de klep in de nek. Het
konden zij hen niet nadoen, maar
f^riinste iets, waarin zij hen konden
daarmee had de luchtvaartromantiek
mr\t 6 greeP naar hen gedaan.
jtari heeft sindsdien - zowel in de figuur-
Dijlcj de letterlijke zin van het woord - een
■6b- Oenomen. En dat niet alleen - maar
e vlucht. De eerste vliegenier, die een
dlheidsrecord wist te boeken, was
WlcJ^ut, de van een Braziliaanse
er- Het was in 1906, m dus vijftig jaar
°pLl hij kreeg een snelheid van 99 km per
j naam, zij het dan, dat hij slechts acht
jA de lucht bleef, waarbij hij een afstand
in. eter aflegde. Even veertig jaar later, in
,/hen de 1000 km-grens te overschrijden.
^5 Wkkert men nog altijd onverdroten
V yieohoogte aangaat, de luchtvaart is
ig geruisloos in de ruimtevaart over
T'dat Qnt gesproken wil dat
°9te rnens waagt in het wereldruim
dus, waar de lucht zo ijl is, dat haar
eid de mens daar niet meer dienstig is
<JUS' in onze dagen nog steeds al te
L als een Spielerei van een romantische
r Ma
jij 'ioe0"r'0r buiten de science}iction-boekjes is
jgeen romantiek bij. Het is een
ij^zicfr6 °P9aaf, welke de mens van onze
V/jq Zelf daarmee gesteld heeft.
%e zozeer n°g om de enorme tech-
^dijkheden, welke zich bij het ontwerpen
X^ren van het voertuig, geschikt voor
ar^Clle 9ewesten komen presenteren, maar
oh\ h, de schier onoverkomelijke moeilijk-
J%eQ^oor de mens zich in zijn eigen
als ruimtevaarder, gesteld ziet.
O
êT
wmmÊmËêfm
tVjöw
tAeiseï.mogen in z,fht
teNK'A<> t?aardoor d« i'freine
■k.
N»S hed«kal?e? En is de
J.1) aJtte»ver v-A b ter dage ken-
S&oSeleV°°tz^btigheid.
ArtNrjH boo„tPri
,W.iLCSn"?« w o»
Kustvaarder reeds
tweemaal gezonken
Jaap Vranken f
Het Iseomeer
Een Italiaans meer mei
natuurlijke charme - hei
meer mei de majestueuze
zonsondergang
Nabij Brescia, tweede stad
van Lombardije, bouw
werken in Romaanse en
Renaissance stijl - Prach
tige kerken, die meesier-
werken van schilderkunst
bevatten.
Inlichtingen:
Nationaal Italiaans
Verkeersbur. E.N.I.T., -
Rokin 52, Amsterdam.
Ente Provinciale per il
Turismo-Brescia en alle
reisbureaus.
Na 53 jaar een nieuw
leven
Nieuwe mijnenveger
wil niet te water
6 pot. ook voor het
slagersbedrijf
Brief van de Duce
Ook een record
inter1
A»«
Zo gaan apen onder narcose het wereldruim in, gekleed in
ruimtepak. Wel triest is het, dat zo de, laten we het maar
noemen: „vooruitgang", veroverd moet worden.
Oiy,»?/1 in deze fase name-
p (Je eerd- Was tot nu toe
Vr,4nt. nares van de mens,
c*"*les van mens,
Lf| 051 C'tfoorden had op de eisen
''■rt -f J stelde, nu begint die
is sterker mate te heer-
PÖ?l| «it 6bs en begint zii op haar
\t AAA11 te stellen.
L is or,5an zijp fysieke zowel als
tiN 0«ii .U^en dan het menselijke
V'ifiAhpil de techniek zich voor
weer een nieuw ant-
MaJa -t het menselijk organis-
^XV,.&reiwntwoord schuldig blij-
V'n'f h»s?eh van zijn prestatie-
ik* t chnL hereikt zpn. En dan
te 'tal that bijspringen om dat
t o/Ai is waartoe de mens
d X* ip is ai bezig door te
%rtNere^'eden' waar bet hem
1ïhga 'btnstmatig gecreëerde
mogelük is te leven.
V S*1 h fysieke en Psychische
wfcju >W ePerkte mogelijkheden
elÜke organisme zullen
k| On!" blijken op de voort-
Jw vA" de mens is niet ge-
5,Vnt«w'p«i bet nieuw door hem
v Ret speelgoed blijkt
te zijn dan de ultvln-
V J KV ?S V, h®t schiep. Op de
,tc,.k "'fde de warmtebar-
«K vertrouwt te kun-
I NkVrC* ba»» arachter doemt een
ATAC' tfevn °P- De lichame-
rrnd door de grens
P"«statie-, uithou-
vN-,\^tn„..nRsvermogen.
t» 1 lil barde en soms on-
'bkende proefnemingen
.'llAbA0® in onze dagen on-
en iot doel die grenzen
V te .tl do bepalen, en om te
I.. e i -
'«1. ïadering optredendo
0 kennen en te onder-
veroveren
W iKq' zich op het wereld-
,s aat
:S\?'t 1 B6n hiJ afdaalde in
1 hl^ar?e en de diepten
i W alleen- Is het be-
J Je Ocbou^a8 als het meest
bj.V l»°t» .Het o n dat van d«
V JoJt nAkt' va beroep dat ge-
«e> ingrepen op de
V1 k i) i?f han baar melk voor
Var, K ter dage ken'
Ntt ih En aar natuurlijke
WN? e«hnia ^t varken ge-
Oh U füet te WoA bok opgeslo-
A* ^eL'b *?aafn2 Deze feiten
f,. 1 ^Oouh de vraag uit-
^ejbige °bden maar zij ma-
•hOOO tot 30.
000
lAe I6 h^bterL Z1^h allerlei
.öAhtN ^?derAn'. Problemen.
i'Xi lu°btvaartge'
lgene bg zoekt,
'ti Ahblhb? >b denWonde is ouder
,n' fn- «aar ge
A het ia» als zodanig
'be„ t is iaaJ "83 kunnen
v°or a daturn, waar-
e eerste maal
een Montgolfière-ballon opsteeg met
in haar gondel een zonderling stel pas
sagiers een schaap, een haan, en
een eend. Het ware i niet de late na
neven van de beroemde Bremer straat
muzikanten, maar het zou het eerste
hoogtefysiologische experiment ge
noemd kunnen worden.
Het waren dus de voorgangers van
de muizen en apen, die in onze dagen
van de luchtvaartfysiologische cen
tra, zoals te White Sands bijvoor
beeld, naar schier ongenaakbaar hoge
regionen vertrekken.
Maar bij de drio ballonvaarders deden
zich al heel weinig belangrijke medi
sche problemen voor. Daarvoor ging de
ballon lang niet hoog genoeg. Dat
werd anders, toen met waterstof gevul
de ballons wel aanzienlijke hoogten
tot 9.000 m wisten bereiken. Naar
mate men hoger stijgt, wordt de lucht
ijler en de luchtdruk minder. Op een
hoogte van 6.000 m is die luchtdruk
al niet meer dan de helft van de
luchtdruk op zeeniveau. Bij 7000 lbeter
geraakt de hoogtevlieger in een gebied,
waar het zuurstofgehalte van de lucht
niet meer voldoende is, om normaal
ademhalen efficiënt te doen zijn.
Men kan die bezwaren ondervangen
door het gebruik van een zuurstofmas
ker;
Zij zijn de voorboden van de ko
mende moeilijkheden. Moeilijkheden,
die eigenlijk thuis horen bij de ruim
tevaart, maar die zich bij de huidige
fase van vliegen op zeer grote hoog
ten al reeds presenteren.
Het is de Amerikaanse onderzoeker
Randolph Strughold, die ze als zodanig
heeft onderkend. „Space aequivalent
conditions" heeft hij ze gedoopt. Ze
hebben betrekking op het tekort aan
atmosferische zuurstof, op de lucht
druk. waarbij de lichaamsvochten gaan
verdampen en het menselijk lichaam
als het ware droog kookt en op een
luchtdruk, zo gering, dat de klassieke
drukcabine in gebreke blijft en gebruik
gemaakt moet worden van een zg. „seal
ed cabin", een geheel afgesloten ca
bine, waarin de mens zijn eigen atmo
sfeer meeneemt. Ruimtevaartproble
men in optima forma. Maar ruimte
vaartproblemen, die al actueel zijn ge
worden.
Gewichtloosheid
Een ander typisch ruimtevaartpro
bleem een van de vele dat reeds
alle aandacht heeft, is dat van de ge
wichtloosheid.
Men verstaat daaronder de fysische
toestand van een lichaam, wanneer zijn
door de aantrekkingskracht der aarde
bepaald gewicht door een daaraan te
gengestelde kracht de centrifugale
kracht b.v. opgeheven wordt. Deze
toestand is in de atmosfeer reeds met
een vliegtuig een straalvliegtuig bii-
voorbeeld te bereiken, wanneer de
door de radiale versnelling te voor
schijn geroepen centrifugale kracht de
aantrekkingskracht der aarde opheft en
de kracht van de motor gebruikt wordt
om de luchtweerstand te overwinnen.
Men vreesde, dat deze toestand on
gunstige invloed zou hebben op het
menselijke organisme en zo kwam hij
in het centrum van de belangstelling.
Sinds 1951 heeft men daarom syste
matisch proeven op dit punt genomen.
Muizen en apen werden als proefdieren
in raketten tot op hoogten van 100 km
omhoog geschoten en minuten lang ver
keerden zij daarbij in de toestand van
gewichtloosheid. Hun gedragingen in
die situatie werden gefilmd en het bleek
daarbij dat zij hun oriënteringsvermo
gen kwijt waren.
Nog een ander probleem hangt sa
men met de kosmische straling. De
mens is fysiek aangepast aan het leven
'op het aardoppervlak en de viervoe
ters eveneens. Dat betekent ook, dat hun
organismen aangepast zijn aan het
zachte bombardement met kosmische
straling, zoals wij dit op het aardopper
vlak kennen, waar de atmosfeer ons
als een scherm gediend heeft. Maar
buiten de atmosfeer staat men onbe
schermd bloot aan de felle primaire
straling.
Reeds vijf jaar heeft men muizen,
marmotten en apen in druk-cabines
met ballons omhoog gestuurd en ze
tot 63 uur toe aan de straling bloot
gesteld. Men heeft echter niet kunnen
constateren, dat het hun schade deed,
uitgenomen het feit, dat sommige
haren van de zwarte muizen wit wer
den, als de haarzakjes waarschijnlijk
door kosmische stralen getroffen wa
ren. Genetische schade dat is een
ander chapiter.
Terwijl de onbemande ruimtevaart
haar verwezenlijking nadert, bereidt de
mens de bemande ruimtevaart zorg
vuldig voor. Ondanks de vele moeilijk
heden die hij op zijn we? ontmoet.
Mr. H. C. M. EDELMAN
Wie het gezegd heeft dat
mannen léven en vrouwen
bestaan, weet ik niet, maar
er is, geloof ik, wél iets
van waar. De problematiek
zit er bij ons mannen in
ieder geval al vroeg in.
Neem het geval van dat
jongetje dat aan zijn moe
der vroeg:
„Waarom moeten kinderen eigen
lijk naar school?"
Maina wist niet zo gauw wat ze er
mee aan moest. En vóór zij klaar
was met denken had het dochtertje,
dat er óók bij stond, al een antwoord
gevonden.
„Omdat ze moeder niet voor de
voeten mogen lopen", zei ze prak
tisch.
Maar toen had het knaapje" gele
genheid zijn diepzinnigheid te lan
ceren:
„Nee", zei hij, „omdat Adam en
Eva in zonden gevallen zijn".
Kapitein P. ~P. Jager van de 855 brt
metende Nederlandse kustvaarder
„Hartel" is op 5 januari j.l. op won
derbaarlijke wijze aan de dood ont
snapt, toen zijn schip, dat op de Theems
gemeerd lag, door het 1390 brt me
tende Franse ss „Penhir" werd ge
ramd en vrijwel onmiddellijk zonk.
Kapitein Jager lag in zijn hut te sla
pen en ging met zijn schip naar de
bodem van de rivier. Hij heeft een
patrijspoort los weten te werken en
schoot naar buiten. Wat er verder is
gebeurd kan hij zich niet meer her
inneren, maar de Raad voor de Scheep
vaart wenste de kapitein geluk met zfln
wonderbaarlijke redding. De andere
zeven leden van de bemanning en de
Engelse loods sprongen na de aanva
ring in het ijskoude water en werden
evenals kapitein Jager door een red
dingsboot van de „Penhir" opgepikt.
Het merkwaardige is, dat de „Har-
tel" zes jaar geleden ook al een keer
gezonken is, namelijk bij Goole. Toen
kon het schip gelicht worden en ook
nu weer zal de „Hartel" de zeeën gaan
bevaren, want over drie weken is de
opgelopen schade geheel hersteld.
Over de schuldvraag werd tijdens de
zitting van de Raad voor de Scheepvaart
niet gesproken, want de scheeps
ramp is tijdens een zeer dikke mist
gebeurd.
Wel vond de hoofdinspecteur voor de
Scheepvaart de navigatie van de „Pen
hir" dit schip moet met vrij grote
vaart de „Hartel" hebben geramd
nogal erg gewaagd.
De uitspraak volgt later.
De Haagse kerkmusicus Jaap Vran
ken is gistermiddag na een langdurige
ziekte overleden. Enkele van zijn voor
naamste werken zijn: miscomposities,
het hooglied, een Te Deum, een Stabat
Mater, de Schepping. Hij was jaren
lang dirigent van het Palestrinakoor,
35 jaar dirigent-organist van St. Anto-
nius Abt aan de Scheveningseweg en
lid van de censorencommissie van de
Gregoriusvereniging. De heer Vranken
is 59 jaar geworden. Het stoffelijk over
schot zal worden begraven op de r.-k.
begraafplaats te Rijswijk.
Zaterdag 28 april zal dr. A.
Meijers, directeur van de Ka-
rel I-sigarenfabriek te Eindho
ven officieel worden gehuldigd,
omdat hij vijf en twintig jaar
aan genoemd bedrijf verbonden
is. Nu is een zilveren bedrijjs-
jub ileum, hoe verdienstelijk
ook, voor de buitenwereld
meestal niet zo'n belangrijk feit.
De rol, die dr. Meijers echter
in en na de oorlog in de Neder
landse, en ook in de internatio
nale sigarenwereld heeft ge
speeld, is van dien aard, dat
deze feestviering zich zeker
niet tot de kring van het eigen
bedrijf zal beperken.
Dr. Meijers werd geboren te
Oss in 1908, kreeg een mid
delbare opleiding op Rolduc en
studeerde economie aan de Ka
tholieke Economische Hoge
school, die haar werkzaamhe
den toen iuist begonnen was.
Na zijn kandidaatsexamen
kwam hij eind 1930 bij Karei 1
terecht, waar hij sedertdien ge
bleven is. Hij slaagde voor zijn
doctoraal examen in 1934 en
promoveerde in 1941 op een
proefschrift, getiteld: „Ónder-
zoek naar de noodzakelijkheid
van ordening in de sigaren-
industrie. Zijn promotor was de
huidige commissaris der Konin
gin in Noord-Brabant, prof. dr.
J. E. de Quay.
In datzelfde jaar kreeg dr. Meijers zitting in de eerste van de vele
commissies in de sigarenindustrie, waarin hij later zijn krachten zou
geven voor het algemeen belang van deze bedrijfstak. Het was de Orde
ningscommissie. Thans is dr. Meijers voorzitter van de landelijke loon-
commissie der Nederlandse sigarenindustrie, voorzitter van de geschil
lencommissie, die de bedrijfsrechtspraak uitoefent in de sigarenindustrie,
gedelegeerde in de Benelux-commissie van de sigarenindustrie, lid van
de accijnscommissie, van de commissie opvoering produktiviteit, van de
commissie voor het contact met de grossiers en van de bedrijfscommissie
voor de ondernemingsraden. Hij is lid van de commissie van deskundigen
voor de tabaksaccijns, bestuurslid van de stichting tabakverwerkende
industrie en lid van het dagelijks bestuur van de Bedrijfsvereniging voor
de tabakverwerkende industrieën. Als men daarbij nog bedenkt, dat de
heer Meijers samen met de heer A. van Abbe de directie van de
Karei I-sigarenfabrieken voert en daarvoor dus de volledige medeverant
woordelijkheid draagt, zal men begrijpen, dat er op het gebied van de
sigarenindustrie voor hem geen geheimen meer bestaan.
Het kost niet veel moeite hem aan het spreken te krijgen over de
economische situatie in de sigarenindustrie. Deze is gelukkig, dank zij
accijnsverlagingde laatste jaren weer wat verbeterd. De vraag naar siga
ren is in 1955 met 8 pet. gestegen. Ook op het gebied van de export van
sigaren is er een stijging. Toch heeft men nog niet de vooroorlogse omzet
bereikt. In 1939 bedroeg deze voor de hele Nederlandse sigarenindustrie
1 miljard 7 miljoen stuks, terwijl hij in 1955 iets meer dan een miljard
bedroeg. Toch is de invloed van de accijnsverlaging duidelijk merkbaar
geweest in de vorm van een opbloei in de industrie. Het behoeft dan ook
niet te verwonderen, dat de instemming van de Kamer met het voorstel
de verlaagde accijns op sigaren te handhaven, door de sigarenindustrie
met dankbaarheid zal worden ontvangen.
Dr. Meijers, die in zijn jeugd steeds een groot sportliefhebber is ge
weest, zoekt ook nu nog graag verstrooiing na zijn drukke bezigheden ov
het sportveld. Vroeger was hij een enthousiast voetballer en op de ten
nisbaan heeft hij het zelfs eens tot de finale in de Brabantse kampioen
schappen weten te brengen. Een overwinning zat er toen net niet in. Te
genwoordig kan men hem nog altijd bij alle belangrijke voetbalwedstrij
den onder de toeschouwers vinden en hij speelt nog steeds met de ge
dachte het racket ook weer eens ter hand. te nemen. Of het er ook van
komen zal, is nog een open vraag. Met zulke drukke werkzaamheden en
als huisvader met zoons van achttien en tien jaar begin je er niet zo
makkelijk opnieuw aan. Zaterdag zal de bedrijfsgemeenschap de directeur
huldigen, maar de talrijke vrienden en relaties van buiten zullen onge
twijfeld eveneens op de receptie, die van half twee tot drie uur in de
fabriek gehouden wordt, aanwezig zijn.
Advertentie
Een der beide nog resterende
stoomcaroussels in Nederland heeft
haar laatste reis gemaakt. Het is de
vermaarde kermisattractie van de
familie Janvier in Bergen op Zoom,
sinds 1949 op nonactief, welke een
definitieve bestemming, gevon
den op „de Eftehng", hier als het
ware haar tweede jeugd zal ingaan.
Vrijdag heeft de stoomcaroussel op
haar laatste en definitieve stand
plaats proef gedraaid en op Hemel
vaartsdag zal zij hier, na nog eens
grondig te zijn gereviseerd, feestelyk
in bedrijf worden gesteld. Jong en
oud, dat naar de Efteling komt, zal
dit pronkstuk van de oud-vader
landse kermis, glorie van het ver
maak in de goede oude tijd, kunnen
bewonderen en dit niet alleen,
maar ook nog de sensatie ondergaan
van een rit in de wiegende gondels
en op de steigerende paarden, langs
de fraai beschilderde wandpanelen,
terwijl het orgel speelt en de stoom
fluit boven alles uit haar stem ver
heft. Bij al wat „de Efteling" reeds
biedt, zal deze nieuwe attractie ze
ker niet de minste zijn.
De stoomcaroussel van Janvier da
teert van 1903. De kermisexploitant,
de heer L. Janvier, liet de apparatuur
bouwen bij Königs Machinefabriek in
S walmen, terwijl het beeldhouwwerk
werd vervaardigd bij Devos in Gent.
Zij maakte haar debuut in Bergen op
Zoom en heeft sedertdien bijna vijf
tig jaar door heel Nederland de grote
kermissen afgereisd, zodat meer dan
één generatie een goede herinnering
aan haar bewaart. In 1926 nam de heer
H. Janvier de caroussel van zijn va
der over. De exploitatie werd echter
steeds moeilijker,- mede door gebrek
aan geschikt personeel. De oude heer
Janvier huurde elk jaar van gezinnen,
die het moeilijk hadden, een aantal
bij voorkeur zeer aantrekkelijke jon-
gédochters, die tot taak kregen met de
grote leren tas opzij het geld van de
bezoekers te incasseren. Tevens vorm
den zfj als het ware een levende at
tractie van de zaak. Om nochtans eer
en deugd te handhaven, voerde me
vrouw Janvier een streng regime.
Prompt na het sluitingsuur gingen de
jongedames in haar woonwagen achter
slot en grendel. Zij kregen alles wat
z*j nodig hadden, maar wat zij ver
dienden werd direct naar hun ouders
gestuurd. Zelf kregen zij praktisch
niets in handen. Het systeem is lang
goed gegaan, maar onze tijd levert dit
soort brave, gewillige meisjes nu een
maal niet meer op.
Verder is de caroussel nog vol
komen intact met uitzondering van
de oorspronkelijke stoommachine.
Dreef deze in de begintijd een dyna
mo aan voor de eigen elektrische
Vrijdagmiddag zou mevrouw A. Voe-
telink-Riemersma, echtgenote van de
burgemeester van Steenwfjk, op de werf
van de Haarlemse Scheepsbouw Maat
schappij aan het Noorder Buitenspaarne
te Haarlem, de mijnenveger Steen-
wijk te water laten. Dit is echter niet
geschied, daar door onbekende redenen
het schip niet in het water gleed. De
mijnenveger zat muurvast en ondanks
de hulp van drie sleepboten en kabels
slaagde men er niet in het schip in
zijn element te krijgen. Na twee uur zijn
de pogingen opgegeven. Vanochtend zou
opnieuw getracht worden de boot te
water te laten.
Mevrouw Voetelink-Riemersma heeft
het schip wel gedoopt door het stuk
slaan van een fles champagne. Daarna
sprak zij enige woorden en zei tenslot
te: „Steenwijk, vaart wel", maar het
schip ging niet te water.
Er waren vele autoriteiten, speciaal
van de koninklijke marine op de werf
aanwezig.
Volgens een bouwprogramma worden
32 mijnenvegers op veertien werven
in ons land gebouwd. De Steenwijk is
de eerste van drie mijnenvegers, die de
Haarlemse Scheepsbouw Maatschappij
bouwt.
Vanmorgen is men begonnen met
de voorbereidingen om de mijnenve
ger Steenwijk van de helling los te
trekken. De grote bok van Conrad Stork
en een aantal lieren zijn vanmorgen
opgesteld op de werf en daarna zal
men trachten het schip los te krijgen.
Er valt bij benadering nog niet te zeg
gen wanneer de mijnenveger vrij komt.
Het vet waarop het schip van de hel
ling glijdt, is op verschillende plaatsen
verdroogd omdat de mijnenveger vrij
lang buiten heeft gelegen in de zeer
ongelijke weersomstandigheden. Het
vet dat dus moet helpen glijden, werkt
nu remmend. Op het ogenblik ligt het
niet in de bedoeling om het weekeinde
door te werken, maar mocht men er
vanmorgen in slagen beweging in het
schip te krijgen, dan zal men waar
schijnlijk doorgaan tot het helemaal vrij
komt.
In de Economisch-Historische Bi
bliotheek te Amsterdam, Herengracht
218-220 zal op zaterdag 28 april een ten
toonstelling worden geopend van ge
denkboeken van Nederlandse en buiten
landse bedrijven (handels- en nijver
heidsondernemingen, banken, rederijen
enz.) door de voorzitter van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Am
sterdam, de heer mr. D. A. Delprat.
verlichting, thans zijn de rollen
omgekeerd en brengt een elektro
motor de stoommachine in bewe
ging. Een luchtcompressor zorgt
daarbij, dat het aan echte fluitsig
nalen niet ontbreekt. Het orgel is
van Italiaanse makelij en bijzonder
welluidend. Janviers stoomcarous
sel is met die van Sipkema in Gro
ningen de laatste in Nederland;
Sipkema's caroussel draait nog eens
per jaar op de kermis in Zuidlaren.
Bekende stoomcaroussels in het
verleden waren die van Benner en
Hugo Wolff, allebei door brand
vernield.
De heer H. Janvier heeft zijn carous
sel op haar laatste reis vergezeld. Als
zovele malen voorheen zag hij toe
bij het opladen van het achttal pak-
wagens op de trein naar Waalwijk en
precies als vroeger, ongeacht dus de
gewijzigde verkeersmaatregelen, liet
hij de mootvormige onderdelen met
paarden en gondels en al op de eigen
wielen door de Langstraat slepen, op
weg naar Efteling. Die laatste tocht
had geweldig veel bekijks, een triom
fantelijke gang van dit kermismonu-
ment, temidden der toejuichingen van
het dankbaar Brabantse publiek, dat
een stuk vreugdevol verleden harte
lijk begroette. Op het terrein van de
Efteling heeft de heer P. Reynders
de caroussel, nadat zij had proefge
draaid, voor haar nieuwe bestemming
overgenomen, een ontroerend moment
voor de heer Janvier, die hiermee af
scheid nam van wat zo lang de trots
der familie was geweest. Dat echter
de stoomcaroussel nog weer een nieu
we toekomst tegemoet gaat, middel
punt blijft van de algemene belang
stelling, mocht daarbij een troost zijn
en een reden tot dankbaarheid.
(vervolg van pag. 1
Zoals gezegd, zal deze steun aan de
politiek van minister Zyistra van
drie groepen medewerking vra
gen. Vooreerst van de ondernemers.
Een stijgend inkomen heeft, zolang de
verzadigingsgrens niet is bereikt, de
neiging om voor het overgrote deel in
de consumptieve sector te verdwijnen.
Dat betekent stijgende vraag en de ver
leiding om naar verhouding ook de prij
zen te laten oplopen. We hebben geen
prijscontrole in die zin dat elke onder
neming apart kan worden gecontro
leerd. Prof. Zijlstra heeft dan ook te
verstaan gegeven, dat de prijscontrole
per bedrijfstak zal plaatsvinden. En
hebben we het juist, dan zal dit, in ver
band met de jongste loonmaatregelen,
voornamelijk dan geschieden wanneer
het loonoverleg tot de noodzakelijkheid
leidt dat, voor doorberekening van een
eventuele loonsverhoging in de prijzen
goedkeuring moet worden gevraagd bij
de minister van Economische Zaken
of van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening. Deze toestemming moet
door de ondernemer worden gevraagd.
We kunnen ons een situatie denken
waarin de werkgever de onderhande
laars van arbeidersztjde uitnodigt om
samen naar de minister te stappen.
Zulk een uitnodiging zal als regel ver
leidelijk zijn. Er is dan immers eerder
kans dat de toestemming zal worden
gegeven en dat voor de arbeiders een
loonsverhoging in de wacht wordt ge
sleept. Maar zulk een gezamenlijke
gang doet veronderstellen dat de werk
nemersvakbonden ook weten, dus aan
de hand van concrete gegevens er van
overtuigd zijn, dat de loonsverhoging al
leen kan worden gegeven indien door
berekening plaats vindt.
Wii voor ons geloven, dat in de huidi
ge situatie de werknemers dat niet al
tijd kunnen beoordelen en dus moeten
zü in zulke gevallen de verantwoorde-
ïykheld laten waar deze thuis hoort,
nameiyk by de ondernemers. Over het
algemeen zal de loonsverhoging niet tot
prysverhogingen mogen leiden. Dit kan
slechts op twee manieren n.l. of door
daling van de bedryfswinsten of door
stpging van de produktiviteit. Dit laat
ste lijkt ons vooral een aangelegenheid,
waarin een oprechte samenwerking van
beide groepen, en een ernstige studie
eveneens door beide ondernomen, tot
het gewenste resultaat kan voeren.
Werkgevers, werknemers en consu
menten samen hebben het in handen
om de optimistische verwachting van
minister Zyistra met goed resultaat te
bekronen. In hun eisen zullen de werk
nemers niet verder mogen gaan dan
tot aan de grens, waar zich een onont
koombare prysverhoging aandient. Er
over heen mogen zp slechts dan gaan,
wanneer de toestand der arbeiders er
toe dwingt.
Het georganiseerd overleg in het sla-
gersbedrijf heeft besloten een loonsver
hoging van 6 procent over 1956 door te
voeren, evenals de verhoging van de
vakantie-toeslag van 2 tot 4 procent,
met dien verstande, dat de helft van
deze toeslag zal worden uitbetaald bij
het ingaan van de vakantie en de an
dere helft in de derde loonweek van de
cember. Voorts werd besloten de werk
gevers in het slagersbedrijf te advise
ren, de 3 procent loontoeslag over 1955
uit te keren aan die werknemers, die
over 1955 een loon hebben ontvangen
volgens de richtlijnen van de collectie
ve arbeidsovereenkomst voor het sla-
gersbedrpf.
Peoria, een stad van 115000 zie
len in de staat Illinois is in rep
en roer. In het water, dat uit
de kranen komt, zitten vreemde wit
te wormpjes van 1/3 tot V4 cm lang,
terwyi in de straten tal van griezeli
ge, ratachtige dieren zyn waargeno
men, die liefst driemaal zo groot zyn
als normale ratten. Deze ondieren
meten bijna 60 cm en schpnen een
kruising te zyn tussen een gewone
rat en een muskusrat. Niemand weet,
waar de wormen en ratten vandaan
komen, maar het gemeentebestuur
heeft plechtig beloofd er spoedig ach
ter te zullen komen. De witte worm
pjes en de ratten verschenen op de
zelfde dag in de stad. De wormpjes
bederven de smaak van het drinkwa
ter niet, maar zp zien er uitgespro
ken onsmakeipk uit. Volgens dr. Max
Sutter van de staatswaterleidingin-
spectie zpn de wormpjes waarschpn-
lpk larven van de midgefly, een
klein soort vlieg. Hij gaf de verzeke
ring, dat zp niet schadelijk voor de
gezondheid waren. Desondanks heb
ben tal van mensen besloten voorlo
pig geen water te drinken.
De ratachtige beesten vormen ech
ter een veel ernstiger probleem. De
mensen zyn doodsbang voor deze
monsterlijke dieren. Volgens sommi
ge berichten hebben de dieren zwem
vliezen tussen de tenen. De politie
vermoedt, dat de dieren uit een fok-
kerp zp'n ontsnapt, maar men houdt
er ook rekening mee, dat zp ergens
buiten de stad in het wild geleefd heb
ben. Een vrouw, die een straat in het
cenrum overstak, werd door zo'n
reuzenrat aangevallen. Ook by het
stadhuis en in een hotel zpn de die
ren gezien. De politie zou er al drie
gedood hebben. De autoriteiten heb
ben een beroep op de bevolking ge-
daan rustig te blpven en beloofd, dat
zij zoölogen in de arm zouden nemen.
Ook is toegezegd, dat het pppenstel-
sel van de waterleiding schoon ge
maakt zal worden in de hoop, dat
de wormen zullen verdwynen.
Het Italiaanse weekblad „Epo-
ca" heeft een brief gepubli
ceerd, die op 24 april 1945
door Mussolin aan Churchill zou zijn
geschreven, vier dagen voor zpn te
rechtstelling door de Italiaanse parti-
sanen. Volgens de fotocopie in „Epo-
ca" vroeg Mussolini een kans om
zichzelf te rechtvaardigen en te
verdedigen. „Zend my een vertrouwd
persoon. U zult belang stellen in de
documentatie die ik hem kan geven
met het oog op het gevaar uit het
oosten. Een groot deel van de toe
komst is in uw handen. Moge God u
helpen", aldus schreef Mussolini.
De voormalige Duitse luitenant
Franz Sploegler had de brief via een
Brits consulaat in Zwitserland aan
Churchill moeten zenden, doch Mus
solini had de brief eerst nog enige
tpd aangehouden en daarna lieten de
omstandigheden de verzending niet
meer toe, aldus „Epoca". Spoegler
heeft na de oorlog verscheidene ma
len getracht met Churchill In con
tact te komen om de brief alsnog te
overhandigen, doch zyn pogingen zpn
steeds mislukt.
De uitgever van het blad, Monda-
dori, verklaarde in het artikel, dat hy
op 23 oktober j.l., toen hij sir Winston
aan de Rivièra ontmoette, de brief
ter sprake heeft gebracht.
De chef-boekhoudster van een
grote financieringsmaatschap
pij in Norfolk (Virginia) heeft
haar werkgeefster voor een bedrag
van niet minder dan 2.800.000 dollar
opgelicht.
Miss Minnie C. Mangum, een 52-ja-
rige oude vrpster, hing met dit geld
de filantrope uit, waarvan kerk, fa
milieleden en vrienden profiteerden.
De vriendeiyke oude dame, die met
haar fraude waarschijnlijk een niet te
evenaren record heeft gevestigd, wei
gert over de zaak te spreken. Haar
firma, die zich van haar reserveka
pitaal van 2.100.000 dollar beroofd
zag, werd onder curatele gesteld.
Het totale verlies van de firma,
waar miss Mangum gedurende 20 ja
ren de boekhouding had geleid, werd
door een bank-employé geschat op
2.800.000 dollar. Degene die de voor
naamste rol speelde in de ontmas
kering van deze opzienbarende frau
de was mevrouw Esther Marie Can
non, de ionge echtgenote van een zee
man, die het boekhoud-„systeem"
van miss Mangum niet vertrouwde
en haar cheffin daarover aansprak.
Een accountant luisterde toevallig
het twistgesprek tussen de beide
vrouwen af en nam zyn maatregelen.
Miss Mangum ontsloeg de jonge
vrouw, doch deze werd later weer
aangenomen toen de fraude aan het
licht was gekomen. Men zegt dat miss
Mangum, die een salaris van 10.000
dollar per jaar verdiende, veel voor
de kerk deed. Zp strooide met kwisti
ge hand. Onder andere schonk zp
aan een vrouwelpke evangelist 30.000
dollar, voor de bouw van een nieuwe
kerk 8.800 dollar, aan een bruidspaar
1.700 dollar. Ook kocht zy auto's voor
een groot aantal personen. Bovendien
kwam aan het licht dat zij dure wo
ningen voor familieleden kocht.
Miss Mangum is thans in staat van
beschuldiging gesteld wegens ver
duistering.
