Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | 12 mei 1956 | pagina 9

Jüss

ksift

1feeet0roken? COTEX filters/

BteÊSSërwS

Moord betekent

Lichte muziek op
zwarte schijven

bouw

^bserse

kostte
francs.

114 miljoen

zeven

jaar

eid en 39 mensenlevens

■0<

m

Ja

■H

M

\ot

m.

w

N

k

ltlding tussen
en West

(X

^5

Mgr. Nierman
recipieert

Sr ara

levenslang

Oude Nazi-geest steekt de kop weer op

-ïfgj

u

'C'

■Jk

op tegen

Pijn

"AKKERTJES"

ZATERDAG 12 MEI 1956

PAGINA 9

IÏÏS6».

•il«an I

'Si

i

C'vhN 7

Vil eken hI en op som"
kh!ahd t de zwaarste stut-
a?en, de druk van
F ia Va Verval a,s luciferhout-
gewpSen worden door
\V V? gea?1;tnopffPend beton. In
men een bij-
s^dp^h i]if,WaarPP zelfs de
':iS StSr nT verwerking hadden.

door welke
oorzaak ook

Liturgïsohe weekkalender

MillSISIIEIWIEIEIK

door EWOUT SPEELMAN

Nplontunnel vijftig jaar

ra%

V* ,ef>ruari

1,1 X^biv 19°^' 1,30 uur' De Zwitserse en Italiaanse ochtendbladen houden
.e''e jn T,a °Pen en wachten. De telegraaflijnen naar Brig in Zwitserland
"alii"

'e zijn geblokkeerd. Op de postkantoren van Rome en Bern,

V n"ar u ^ase'' Moffen gelukstelegrammen gereed, die verzonden zullen
53 hoBe le0er ingenieurs en werklieden op het moment, dat de mach-
e"' Oe 6 SimPlon doorboord zal zijn. Het is een kwestie van nog enkele

V j °t>9en'1'10'1' de grillige bergtoppen van het Alpengebied in het
'eile nen en in de twee tunnels, die naar elkaar komen van Brig

s e straks de Simplontunnel zullen vormen, heerst een uiterst
S°r<ie^Pann*na- Het laatste rotsblok in de 19.8 km lange gang zal door
'■i (je Versplinterd. Ambulancewagens staan in de omtrek gereed. Het
gei°'Tde< onwillige rotswand, dat 7 jaar duurde, heeft 39 doden en
ej^ie ^.°nden geëist. De berg heeft zijn harde lijf verdedigd met alle
ütjn'J 'n ziïn bezit had: warm-waterbronnen en giftige gassen. Nu
V/S. levensgevaarlijke werk nadert, is men nog meer bevreesd
SeH zwakke licht van de elektrische lampen speelt ovtr de grauwe
Vjj Siert- anBls bet water sijpelt. De leden van de mijnendienst hebben de
''ti j?'Senie,ire en 'n de geboorde gaten gelegd. De lonten zijn verbonden. Een
tri 'S si voor de laatste maal de handle over. In het binnenste

j' J, de steen krampachtig. De laatste rots wankelt en valt ineen.

!f:3xua luichen. De noordgroep ziet de zuidgroep en iedereen rent naar
Nj S de l st°f van de ontploffing langzaam optrekt. Maar dan plotse-
ee/t. er9 zijn laatste reserves in de strijd tegen de mens, die hem ver
is. q. °chtig spuit het hete water uit de wand, die door de ontploffing
't-'eff.j. l°e gassen gaan het fel stromende water vooraf. In paniek vluch-
v^'üo,'tie^et'en- kunnen zich tijdig in veiligheid brengen. Twee inge-
'Su e°bter getroffen. Zij worden in een zijgang ingesloten en sterven
dood. Zij zijn de laatste slachtoffers van de Simplomtunnel.

("'i e *eueri f'te ongeluk was nog geen twee dagen geleden gebeurd, toen
jNtli nefie?i7neter weggehaald moesten worden. Vier arbeiders verdronken
!i0o Werden er gewond. Doch op 24 februari 1905 capituleerde de

h ''et

en JdPion. Het nieuws kwam nog op dezelfde morgen op de voor-
Xi"" Se)„e 9elukstelegrammen bereikten hun bestemming: een vermoeid

'Oe-

'^er^en en werklieden, die elkaar huilend van vreugde om de hals
et helse karwei was verricht.

4, Vt Userlaild 'let Simplon-

V'4® h'8 thans Iaar ge"

AS, eroemdste van de Euro-
O1 k' in gebruik werd

WV l,,^8 lebruari, één dag dus,

>te
door

4 S""*-*® 'ntablok was wegge-

u°°r de lange, donkere
Sj Personentrein. Op 6 juni

V'HSj, "en geregelde spoorver-
VV Op 1 juni a.s. gaat

G Zwitserland feestelijk

L'\ en en daar is alle reden
fk 'net de Simplontunnel

•net

v'ii 1; a"een een rechtstreekse
1% het Zwitserse en het

A.\ t)0°r^'egnet tot stand; de
tunnel en zijn betekenis
VV 'l h^an Verkeer en verkeers-
VSk1 internationale spoor-

Ai>|\ej n veel verder. De

Se

een uitermate belang-

1"',en van een Enr°Pese

v er- Hij vormt namelijk
t f.rt)'I,<iing tussen Noord-
V "Seland enerzijds en Ita-
°°sten en de Balkansta-

e vieri

vV^M n? Van het gonzen feest
\\\X °ntUnnel is meteen maar
V#A herdenking van het
SS> he« Van de Simplonpasweg,
SS 1,(1 "n aan van de postauto in
Van het feit, dat 100 jaar
8rs'e trein in Lausanne

inP„500r de ervaring, die
<?tleur Louis Favre had

Gezicht op de Simplon-verkeersweg, welke verdwijnt in een van de kleinere
tunnels, die in het bergmassief werden aangelegd. De gravure dateert uit 1831.

Céard heeft daartoe heel wat bruggen
moeten gebruiken.

De bruggen en tunnels hebben samen
een lengte van 600 meter.

Deze eerste, werkelijk grote verkeers
weg over de Alpen de Brennerpas
is wel ouder, doch veel lager werd
op 25 september 1805 voor „door paar
den getrokken voertuigen" geopend.
Postkoetsen met paarden bespannen be
heersten vele decennia de bergpas, die
zich in bochten wringt door het mooiste
gedeelte van Zwitserland.

Tegen het einde van de 19e eeuw
bereikte het verkeer over de Simplon
zijn hoogtepunt. Van 1880 tot 1906 wa
ren er dagelijks twee postdiensten van
elk vier koetsen met acht zitplaatsen.
Bij het verschijnen van de bekende
Zwitserse postauto's kreeg de nieuwe
weg betekenis. In deze tijd ook begon
de grote trek van de autotoeristen, die
de Simplonpas bij voorkeur als reis
route uitzochten om het vele natuur
schoon, dat er te genieten is. In vijftig
jaar tijd nam het verkeer toe tot onge
veer 2500 auto's per dag.

Intussen zijn maatregelen getroffen
om de pas nog meer te verbreden en te
verbeteren. De kosten hiervoor worden
geraamd op een slordige 20 miljoen
Zwitserse francs.

Meer dan 160.000 auto's passeren thans jaarlijks de Simplon-pas.

Fr.. UI, cIjUUIS lavic Lidu
N VRev Gotthardtunnel, die

K v 4 l«98 men was, begon men
AaAoorrtIïlet de werkzaamhe-
U'sf hïstG en aan de zuidzijde

ylijLSlj Np Simplontunnel. De

W,%>den randt, Sulzer en

'Si tiA'A Oip'li,oplossingen voor de
werk van Favre

dip vd geweldig gestag-
i h-adrum zijn sehele per-
W 1 1® laii ontnomen en die
,te hoordagen zelfs
;:v* v. -tdn 7 rön '^°uis Favre was
'tAlA M?nnen. die in de St.

De,,„nge

\v

iJtihSt4h,1der'<p die konden rukken

i, tisJ3" gpv belangrijk minder
dan in de St.
ventilatiesysteem
dat er naast

hp, helhpPJ1 verdubbelden de
\vPr,ia en zetten nieuwe
die konden rukken
Ook druk van 80 tot

ii VPrKnta,^j„.. „:i

nog een gang

gangen werden om

zij'er met elkaar ver-
h'regei£, ,g- Ondanks deze
'n kwamen de pro-
J .>a,_ h ovp.„,.,d Verschn-

remden het

lil SM K»> »v,»4iutu llvk

n,n de temperatuur

i V^SS de p^tromingen wa'

rt' In spA t en men

r hrbeiH ber van dat

^orlipp'dfrs van de zuid-
Nr?®ter vU veiligheid stel-
^Wat''°or het einde op-
lerbron werd aan-

geboord. Per seconde bracht deze bron
honderd liter water met een tempera
tuur van 46 graden in de tunnel.

Geringe afwijking

Precies na 6 jaar en 207 dagen ont
moetten de arbeiders van de noord
en van de zuidploeg elkaar op een af
stand van 9.385 km. van Iselle. De
beide gangen hadden een kleine af
wijking: 50 cm. in horizontale en 9 cm
in verticale richting. Het belangrijk
ste deel van het gigantische werk
was gedaan. Restten nog de voltooi
ing van de paralleltunnel, hetgeen in
hetzelfde jaar geschiedde, en de af
werking.

De kosten? 114 miljoen Zwitserse
francs. Dit bedrag was „slechts" tien
miljoen gulden meer dan begroot was.

Het Zwitserse bergvolk is trots op
zijn tunnelbouwers. Zij hebben Zwitser
land groot gemaakt onder de kleine
landen. Zij hebben gedaan wat onmoge
lijk scheen. Zij hebben bergen en dalen
overwonnen om het land een spoorweg
net te geven.

In het jaar 1801 had Napoleon aan
een zekere ingenieur Céard de opdracht
gegeven over de Simplon een rijweg
aan te leggen „pour faire passer le ca
non". Daarom viert Zwitserland op 1
juni a.s. gelijk met het gouden jubi
leum van de tunnel, het honderdvijftig
jarig bestaan van de weg over de Sim
plonpas. Ook deze weg is van zeer
grote economische betekenis voor het
land. Jaarlijks gaan er tegenwoordig

meer dan 160.000 auto's over. Napoleon
gaf de opdracht tot het aanleggen van
de Simplonweg, omdat de bergpas, die
letterlijk zo oud is als de weg naar
Rome, niet bruikbaar was voor zijn
„modern" oorlogstuig. De Romeinen
hadden de pas daar ook niet voor be
stemd. Die gebruikten haar meer voor
het normale handelsverkeer. Dit leidt
men o.m. af uit de vele munten, die
langs de weg gevonden zijn. In de Mid
deleeuwen waren het voornamelijk pel
grims, die de pas gebruikten. Toen ver
rees er boven op de berg ook een her
berg, waar degenen, die door slecht
weer overvallen werden, een warm bed
en een stevig maal konden krijgen. La
ter waren het ook de handelaren uit
Zwitserland en Noord-Italië, die de
smalle en zeer moeilijk begaanbare weg
nodig hadden voor het handelsverkeer.
Zo bleef het, totdat een van Napoleons
legers op een oorlogsreis veel moeilijk
heden op het weggetje ondervond. Dit
was voor de doortastende heerser aan
leiding om de voor hem uit strategisch
oogpunt belangrijke pas onmiddellijk te
verbeteren. In de opdracht stond, dat
de weg 8 meter breed moest worden,
een gemiddelde stijging van 3.5 pet.
mocht hebben en zeker niet sterker om
hoog mocht gaan dan 11 pet. Ingenieur

Advertentie

flü»en Uw klachten weg!

ZONDAG 13 mei: 6e zondag na Pasen;
eigen mis: 2 geb. H. Robertus; 3 geb.
voor de missie: (Den Bosch, Breda, Roer
mond); 2 geb. H. Servatius; 3 geb. voor
de missie); Credo; pref. van Hemelvaart;
wit.

MAANDAG: mis van Hemelvaart; 2 geb. H.
Bonifatius; 3 gèb. voor de missie; pref.
van Hemelvaart; wit. Haarlem: H. Eg-
bertus, belijder; mis Justus; 2 geb. H
Bonifatius; 3 geb. voor de missie; pref.
van Hemelvaart; wit. Roermond: H,
Floribertus, bisschop-belijder; mis Statuit;
verder als Haarlem.

DINSDAG: H. Joannes Baptist de la Salie,
belijder; eigen mis; 2e geb. voor de mis
sie; pref. van Hemelvaart; wit.

WOENSDAG: H. Ubaldus, bisschop-belijder;
mis Statuit; 2 geb. voor de missie; pref.
van Hemelvaart; wit.

DONDERDAG: H. Paschalis Baylon, belij
der; 2 geb. voor de missie; pref. van He
melvaart; wit.

VRIJDAG: H. Venantius, martelaar; misPro-
texisti; 2 geb. voor de missie; pref. van
Hemelvaart; rood.

ZATERDAG: vigilie van Pinksteren; eigen
mis; pref., communie., en hanc igitur;
rood.

ZONDAG 20 mei: Hoogfeest van Pinksteren;
eigen mis; Credo; eigen pref., communie,
en hanc igitur; rood.

De receptie in de fraai versierde grote
zaal van de Harmonie te Groningen,
waar het wapen van mgr. Nierman,
bisschop van Groningen, zich afteken
de tegen de rode toneelgordijnen, is een
indrukwekkende manifestatie gewor
den van trouw en aanhankelijkheid. In
een onoverzienbare rij trokken kerke
lijke hoogwaardigheidsbekleders, we
reldlijke autoriteiten, afvaardigingen
van organisaties, gelovigen uit geheel
het diocees aan mgr. Nierman voorbij
om hun gelukwensen aan te bieden.

De bisschop van Groningen, verge
zeld van de aartsbisschop van Utrecht,
mgr. dr. B. J. Alfrink, mgr. C. Kramer
C.s.s.R., bisschop van Luanfu, alsmede
de vier dekens van het bisdom Gronin
gen, traden door een erehaag gefor
meerd uit katholieke jeugdbewegingen,
de Harmoniezaal binnen. Bij de ingang
stonden alle klasgenoten van mgr. Nier
man bijeen. Mgr. Alfrink, eveneens
klasgenoot van de nieuwe bisschop van
Groningen, ging tussen hen instaan en
allen brachten de nieuwe bisschop hul
de door een hartelijk applaus.

Mgr. Nierman nam vervolgens vóór
in de zaal plaats om de hulde en geluk
wensen van geestelijkheid en autoritei
ten in ontvangst te nemen, nadat het
Groningse a capella-koor onder leiding
van de heer B. Sleumer een Jubilate
Deo had gezongen.

De oudste deken van het jongste bis
dom, de hoogeerw. heer J. van Galkom,
deken van Sneek, bood het geschenk
aan van de geestelijkheid en religieu
zen uit het bisdom; de staf, welke mgr.
Nierman 's morgens reeds had gebruikt.
Mgr. Nierman bracht hartelijke dank
voor dit geschenk dat hij als een sym
bool zag.

In het laatste deel van de receptie
volgde na een korte pauze de hulde
van alle gelovigen. Andermaal werd
mgr. Nierman de zaal binnengeleid.
Gezongen werd een speciaal lied op de
tekst van „Aan U, o Koning der
Eeuwen", gevolgd door een jubelend
„hoera".

Namens de gelovigen van het diocees
sprak mr. C. J. J. W. van Groeningen,
die hulde bracht aan mgr. Nierman. De
hartelijke genegenheid voor uw per
soon zet onze eerbied en trouw in war
me gloed, aldus mr. Van Groeningen.
Hij wenste mgr. Nierman toe, dat de
inhoud van zijn devies „God onze toe
vlucht en onze kracht" volle werke
lijkheid zou worden en sprak de hoop
uit, dat de last van het bisschops-ambt
verzacht zou worden door de hartelijke
liefde van gelovigen rondom de bis
schop. Tenslotte sprak mr. Van Groe
ningen de hoop uit, dat de kerk naar
buiten uit zou mogen bloeien onder
leiding van mgr. Nierman zonder een
schijn van begeren naar aardse macht,
rijkdom of glorie.

Als geschenk van het diocees bood
hij het bedrag aan bestemd voor de
vervulling van enkele wensen, n.l.
paramenten der liturgische gewaden
voor grote plechtigheden en de ver
andering en inrichting van de St.-
Martinuskerk tot kathedraal. Volgens
de voorlopige inzichten zal de troon
vóór in het priesterkoor worden ge
plaatst, evenals de kanunnikenban-
ken. Ver de kerk in zal een laag
altaar worden ingericht, waardoor
het mogelijk zal zijn met het gezicht
naar de gelovigen toe de H. Mis te
lezen. Het huidige hoofdaltaar zal
worden verplaatst, waarna de be
schikbaar gekomen ruimte wordt in
gericht als sacramentskapel.

Mgr. Nierman dankte voor de hulde
hem bereid en de fraaie geschenken die
hem waren aangeboden. Hij hoopte op
een uitbloei van het godsdienstig le
ven. De bisschop zei, dat hij niet van
plan was zich te isoleren en zich op te
sluiten in zijn paleis, welk woord hij
onjuist aeht. Integendeel sprak hij als
zijn wens uit, dat zijn huis toegankelijk
zou zijn voor iedereen. Hij hoopte dat
de diocesanen naar hem toe zouden ko
men. Ook stelde hij zich voor de paro
chies te bezoeken om ook op die ma
nier het godsdienstig leven te verdie
pen.

Wat betreft de kathedraal, zo zei
mgr. Nierman, zijn de plannen nog niet
geheel vastgesteld, maar de inrichting
zal zijn overeenkomstig de tegenwoor
dige liturgie. Tenslote beloofde hij zo
best mogelijk zijn zware ambt te ver
vullen met behulp van God. Hij vroeg
het gebed van zijn diocesanen.

De dag werd besloten met een ponti
ficaal Lof in de kathedraal van St.-
Martinus, die tot de laatste plaats ge
vuld was met gelovigen. De katholieke
Oratorium-vereniging onder leiding van
de heer B. Sleumer zong een Te Deum
van H. Andriessen.

De bisschop van Groningen, mgr. P.
A. Nierman, zal 27 mei in Drachten het
verbouwde en uitgebreide klooster der
zusters Carmelitessen inwijden.

Zondag begint de twintigste jaarlijk
se missieweek. Deze week van gebed
en offer wordt ieder jaar in de week
voor Pinksteren gehouden voor de tra
ditionele Nederlandse missiegebieden,
waar naast 1017 inheemse missionaris
sen niet minder dan 3696 Europese broe
ders en zusters, grotendeels Nederlan
ders, werkzaam zijn. Het vorig jaar
offerde katholiek Nederland tijdens de
missieweek f 104.000. Dit is f 18.000 meer
dan in 1954.

Advertentie

b Vt on h°vendien

V'hWw*1Z6hS?.en„kracht

?«n h«E?J?,Carters
Vü* c*'ue ^.aar Carters

45

De inspecteurs logeerden die nacht in het Kieler
Hof aan de Bremerreihe, een artistenpension, hun
door Fischer aangeraden. Ze troffen er inderdaad
enige artisten en een theateragent, dr. Hans Weiier
uit München. Met meer succes dan bij Herr Fischer
nam Bartels weer een andere gedaante aan, nu die
van Nederlands journalist, op zoek naar kopij uit
het artistenleven. Bij een goed glas bier toonde
Herr Dokter zich een vlot verteller en al spoedig
duizelde het de inspecteurs van alle bijzonderheden
uit het métier. Voorzichtig bracht Bartels het gesprek
op Frank la Mondue, maar ook dr. Weiier wist
niet anders te vertellen, dan dat die zich een paar
jaar geleden had teruggetrokken. Hij had hem een
maand of zeven geleden het laatst gesproken, in
Parijs bij Gnidley; Frank had toen geen plannen
voor een come back. Dr. Weiier had hem graag een
engagement aangeboden, vreesde al dat Madame
Barisson, van het Gnidleycircus, hem voor zou zijn,
maar Frank had geen van beiden enige toezegging
gedaan. Wél had dr. Weiier hem een paar dagen la
ter als toeschouwer in het Gnidleycircus gezien.

„Hij is een man in bonis, is het niet? Dat zei
Emil Fischer me tenminste."

Dr. Weiier haalde de schouder op.

„Dat kun je bij artisten moeilijk bepalen", lachte
hij, „ze jokken vaak in hun eigen portemonnaie, doen
vaak heel dik, om meer te lijken dan ze zijn. Lees
hun eigen aankondigingen in ons vakblad maar eens.

Als je hen wilt geloven, worden ze immer wieder
re-engagiert en vechten alle impresario's om de eer.
Ik zit twintig jaar in het vak, ik weet beter. Inder
daad, een man als Emil Fischer is een artist van
formaat, zuinig bovendien, die heeft het recht om
de grote trom te slaan. Frank la Mondue, hm ja,
als artist geen.slechte naam, als méns, nu ja, je
hebt je sympathieën en je antipathieën, Frank la
Mondue was me nooit zo sympathiek. Voor zover ik
weet geen een agent trouwens, maar het publiek
vroeg om hem en het publiek beslist. Man in bonis,
zei u. Nou nee, het was bij Frank zo. Hij schoot ineens
als een vuurpijl omhoog, kwam plotseling met een
daverend nummer, verdiende geld als water, maar
dat geld verdween in een bodemloze put. Nee, geen
drank, Frank dronk niet. Vrouwen ook niet, u be
grijpt, met dat figuur, en vrouwen van zijn eigen
slag liet hij links liggen. Verleden jaar in Parijs
scheen hij weer goed bij kas te zijn, hij kwam juist
uit Londen, hij had nog wat met madame Barisson
te vereffenen, betaalde met een Engels vijfpondbil
jet, het leek me dat zijn portefeuille goed van En
gels geld voorzien was."

„Er begint schot in te komen," zei Bartels tevre
den, toen de inspecteurs zich in hun gemeenschappe
lijke slaapkamer hadden teruggetrokken. „Kovacs
Tivadör is wéér de man, ik zeg met opzet niet het
mannetje, achter de schermen. Hij heeft Brunius
ontdekt en het zou me niet verwonderen als bleek
dat Brunius de man is die de tekeningen voor de
bankbiljetten heeft gemaakt. We kunnen aan de hand
van zijn persoonskaart de levensloop van Brunius
wel volgen en wel constateren of hij daar vakman
genoeg voor is. Wat we gezien hebben is niet slecht,
al was dat geen grafisch tekenen. En onze vriend
Symen Silvester, alias Madame Z is een handlanger
van Kovécs; Van Daatselaar zoekt wel uit, wat die
Silvester eigenlijk voor een snijboon is. Die zogenaam
de Johan de Vries en menéér Z, zijn bijlopers, voor
zover ik het zie. Enfin, over een paar dagen weten
we dat. We zouden desnoods het hele stel nu wel
kunnen inrekenen, verblijfplaats van Brunius is wel

te vinden, wanneer we de anderen lang genoeg scha
duwen. Het zou me helemaal niet verwonderen wan
neer Brunius illegaal de grens over is gekomen, zich
niet wéér heeft laten inschrijven en we hem vandaag
of morgen in Amsterdam of Rotterdam tegen het lijf
lopen. Het lijkt me een man toe, die zijn vrouws
verjaardag en hun huwelijksdag herdenkt met bloe
men op haar graf, maar de vrouw zou pas weer in
januari jarig zijn en in mei viel hun trouwdatum
We hebben nu Augustus, zolang kunnen we niet wach
ten op die kans. Maar, zie je, ik zou zo duvels
graag de „brains" nu eens hebben, die Kovacs Ti
vadör, ik heb altijd nog die Franse rekening met
dat heerschap te vereffenen.

„Zoek Brunius en je vindt Kovacs," meende Gala
ma.

„Daar ben ik nog niet zo zeker van", zei Bartels
peinzend. „Kovacs Tivadör is een goed tegenspeler,
die overweegt altijd van te voren welke zet zijn te
genpartij zou kunnen doen, vóór hij zelf zijn stuk ver
schuift. Hij kan in Amsterdam zijn, maar ook in Lon
den, in Moskou of in Tirol."

„Voor jou met je internationale verbindingen moet
het toch een koud kunstje zijn een man als Ko
vacs op te sporen," meende Galama. „Een vermom
ming kan hij moeilijk aannemen

„Dat is waar," gaf Bartels toe, „hij blijft, nou
ja, wie hij is. Voor zover ik hem ken, zal hij daar
toe ook wel geen enkele poging doen, hij zal zich
zelfs niet eens verschuilen, maar wél zal hij zor
gen dat wij geen enkel bewijs kunnen aanvoeren."

„Die biljetten die hij in Parijs te voorschijn bracht,
die Engelse vijfpondbiljetten?"

„Neem van mij aan dat die écht waren," verze
kerde Bartels, „Kovacs neemt zélf geen enkel risi
co."

„Dat moet hij tóch gedaan hebben," zei inspec
teur Galama, „anders was Karei Ditsel er niet ach
ter gekomen. Die Brunius moet daar in Westgraft-
dijk tóch wat hebben losgelaten. Je hebt gehoord dat
Brunius dronk, en medewerkers die aan de drank
zijn, leveren altijd risico op." t Wordt vervolgd)

Wij geloven, dat Wim Sonneveld juist Wim Sonneveld is om de
sfeer, de expressie en de charme van zijn veelzijdigheid, zijn
conferences, zijn gebaren en mimiek en zijn zingen, zoals deze
aan elkander worden geknoopt en dooreen geweven tot zijn typisch
eigen, karakteristieke, artiest-zijn. Een alleen dus maar zingende Wim
Sonneveld, via een grammofoonplaat, kan dus maar moeilijk de sfeer
opbrengen van de totale en vooral ook zichtbare Wim Sonneveld. Noch
tans blijft er aan de in een grappige hoes gestoken 33 toeren Philips
Langspeelplaat, getiteld „SsssstWim Sonneveld zingt" nog vol
doende genoegen te beleven over. De liedjes, die Wim zingt, zijn die
van het „herhaaldelijk verzoek": Verliefd op juffrouw Van Dam, Mar-
jolijntje, Elle était douce, Een cent, De koningin van Lombardije,
Liedje met bloemen, Matelot en Poen, welk laatste liedje naar onze
smaak uit de geestige toon van het geheel valt. Het is bepaaldelijk niet
een, zoals dat heet „waardig slot" van de plaat. Interessant is intussen
de muziek, die de gezellige en vlot-intonerende stem van Wim Sonne
veld begeleidt. De invloed van wat de Fransen op dit gebied presteren,
is aan de speciale arrangementen niet vreemd. De weergave van de
plaat is prima.

Veres Lajos en zijn Hongaars
orkest laten op de Philips 33
toeren LP genummerd P 10093
R driftig-warme zigeunermelodieën
horen, waarbij de voor zover men
daar dan van spreken kan „na
tionale" zigeunerinstrumenten, de
viool en de cymbaal, uiteraard de
boventoon voeren. De Hongaren mo
gen dan zeer verontwaardigd zijn ge
weest, toen Franz Liszt eertijds ver
klaarde, dat de nationale Hongaarse
muziek en dans van de zigeuners
afkomstig zijn, het zijn intussen met
name de Hongaarse orkesten, die de
zigeunermuziek met haar typische
versieringen van vibrato's en ruba-
to's die vitalevertolking geven, waar
aan zij haar eigen karakter ontleent.
Met een sprankelende virtuositeit
wordt bij deze „Gipsy-souvenirs"
vooral de viool gehanteerd. Het Hon
gaarse bloed kruipt kennelijk waar
het niet gaan kan, weshalve Liszt
best eens groot gelijk gehad zqu kun
nen hebben. In ieder geval is deze
plaat een aanbeveling waard.

het woord" zijn, waar immers hun
zeggen van alle gevoelens en emo
ties van het leven door hun instru
menten wordt verklankt. De een zal
het zachtjes zeggen, de ander hard.
de een zal fluisteren, de ander zal
het uitkrijten. De kunst van de toe
hoorder is het, deze instrumenten-
taal te leren verstaan. „Jam Ses
sion at Carnegie Hall" mag in dit
verband een uistekende cursus wor
den genoemd. Tot de „leraren" be
horen dan o.a. Buck Clayton, Urbie
Green, Tony Scott, Lem Davis, Bud
dy Tate, Mel Powell, Steve Jordan,
Gene Krupa. Ter afwisseling zingt
Martha Lou Harp dan nog „When
day is done" en zij doet dat zeer
gevoelig.

Yan het europese oosten dan nu
overgewipt naar latijns-Ameri-
ka om er het „Festival in
Costa Rica" mee te beleven, zoals
dat in 12 nummers is vastgelegd op
de Decca 33 toeren LP nr. LK 4109.
Krijgt men bij het zien van de fees
telijke hoes prompt al zin om met
een koffertje vol raspen en kalebas
sen naar Costa Rica te vliegen en
daar zijn steentje aan het feest te
gaan bijdragen, de lust daartoe be
gint pas goed te prikkelen, wanneer
het orkest van Stanley Black de
registers van zijn muzikaliteit open
zet om met 'n hartstochtelijke over
gave kleurige klank te geven aan
het achttal nummers, dat deze plaat
bevat: The Mexican hat dance, Maria
la O, Alma LIanera, Condena, Si-
boney, Malaguena, Andalucia, Linda
Chilena, Rumba tambak, La compar-
sa, Jungle dreams en Granada. Oor
spronkelijke negroïde, Spaanse, Por
tugese en Indiaanse dansen en lied
jes hebben de moderne latijns-Ameri-
kaanse muziek doen ontstaan en be
ïnvloed. Muziek, die tintelt van le
vensvreugd en romantiek; de laatste
is vaak van een klassieke allure.
Het orkest van Stanley Black, mede
bekend om zijn voortreffelijke in
strument-bezetting, geeft van het re
pertoire op deze LP een technisch
perfecte en muzikaal stijlvolle uit
voering. De weergave is bijzonder
realistisch.

De jazz-liefhebbers kunnen hun
hart ophalen aan de volgende
vier langspeelplaten. Op de
eerste plaats is er de Philips 33
toeren LP nr. B 07057 L, die een
jam-session laat horen in de New
Yorkse Carnegie-Hall. Deze session,
een liefdadigheidsconcert, werd ge
houden ten bate van een Blindenor-
ganisatie. Men wist zich te verzeke
ren van het optreden van verschei
dene eminente jazz-musici, weshalve
het concert een stormachtige toe
loop kreeg. Om in deze beeldspraak
te blijven: tussen de solistische be
drijven van de musici door verkeer
de de storm, als te doen gebruikelijk
bij jazzfestijnen, in gehuil en gefluit,
waarvan het volume evenredig was
aan het volume, dat de solist uit zijn
instrument placht te ontworstelen.
Weshalve op de plaat mede te be
luisteren valt, dat er ook in Amerika
meer dan voldoende jazz-fans zijn
van het type, wier waardering van
jazz-muziek slechts wordt bepaald
door de kracht en de hardheid van
de muziek in plaats van door haar
werkelijke intenties. Met alle begrip
en gevoel voor de dynamische ex
pressies in de jazz hebben wij bij
het luisteren naar deze LP vooral
de bekoring ondergaan van juist de
allerrustigste fragmenten. Wij bedoe
len bij voorbeeld in het nummer
„Lighthouse blues" het frappante en
fijn geïnspireerde samenspel van pi
anist Mel Powell en guitarist Steve
Jordan, waarbij het bezadigde tem
po aan het begin van de chorus lang
zaam maar zeker een onweerstaan
baar swing-accent krijgt. Zo zijn er
meer van die fragmenten en nog
weer andere chorussen, sterker en
emotioneler van uitdrukking, die de
boeiende inhoud van deze plaat be
palen. Interessant te meer, waar, zo
als gezegd, jazz-musici van naam
aan het woord zijn. Inderdaad „aan

De saxofoon neemt zijn eigen
plaats in bij het instrumenta
rium van een jazz-ensemble.
Werd de saxofoon in de beginperiode
van de jazz nog nauwelijks gebruikt,
toen deze nieuwe moderne muziek
onderworpen ging worden aan de
rijke verscheidenheid van interpre
taties, werden binnen het idioom van
de jazz allengs meer mogelijkheden
voor de saxofoon ontdekt en be
proefd, juist waar het instrument er
zich bij uitstek toe leent, de mense
lijke stem na te bootsen. Via de
Capitool 33 toeren Langspeelplaat nr.
H. 328 kan men beluisteren tot wel
ke bijzondere sfeerwerkingen en ge
voelige intonaties en daarbij tot welk
een perfecte speeltechnieken ver
schillende saxofonisten van klasse
hun instrument weten te hanteren
en uit te buiten. Hun improvisaties
tegen de achtergrond van het en-
sembiespel door het orkest openen
een nieuwe, voor velen nog vreemde
wereld van verklankte gedragingen
en gevoelens. De saxofonisten zijn
o.a. Frankie Trumbauer, Coleman
Hawkins, Benny Carter, Vido Mus-
so, Murray McEachern, Les Robin
son en George Auld. De te spelen
nummers zijn: China Boy, What is
there to say, Prelude to a kiss, Co
me back to Sorrento, Someone en
Sepia Nocturne. De weergave van
de plaat laat niets te wensen over.

BUCK CLAYTON

LES ELGART

Yier orkesten, ieder in twee num
mers, vragen de aandacht via
de Philips 33 toeren Langspeel
plaat nr. B 07662 R. Het zijn de
bands van Lee Roy, Dan Terry, Les
Eigart en Pete Rugoio en ze spelen
respectievelijk The Charleston en
Indian Giver, Southern friend en
Lazy alley. The varsity drag en
Band Stand Boogie en het. laatste
orkest: Early Stan en That old black
magic. Moderne dansmuziek met
een tikkeltje „jazz". Het orkest van
Pete Rugoio is min of meer het
buitenbeentje van de vier. Hij pre
senteert progressieve muziek in gril
lige melodielijnen en vreemdsoorti
ge akkoorden, waarmee het intussen
een suggestieve sfeer legt in met
name „That old black magic". De
nummers zijn doortintelt van beheer
ste kracht en vaart. Het „koperwerk
vrjj en gestopt klinkt prima. De
weergave is goed.

Joe Sullivan speelt Fats Waller
aldus wordt de inhoud aange
kondigd van de S3 toeren Philips
LP nr. B. 07725 R, waarvan het bij
zonder aantrekkelijk is, dat de thans
gespeelde composities van Fats Wal
ler tot zijn tot dusverre nog onbe
kende creaties behoren. Een Fats
Waller-première dus, waardig ver
tolkt door de eminente blanke jazz
pianist, die Joe Sullivan is. Fats
Wallers pianostijl is ..van grote
invloed geweest en zij is dat nog
steeds op de plaats, de taak en
techniek van de pianopartij binnen
de jazzmuziek. Fats Waller was de
man, die de piano als een compleet
orkest deed fungeren. Hij bereikte
bijzonder markante effekten met de
aangezette ritmische aanslag van de
linkerhand te combineren en te har
moniëren met het ranke spel van
de rechter. Zijn melodieën, die iets
volksliedachtigs hebben, zijn van een
opmerkelijk knappe simpelheid. Joe
Sullivans aanslag moge dan wat
luchtiger zijn dan die van Waller,
hij geeft van diens composities
nochtans een bijzonder realistische
uitvoering. De weergave van de
plaat is uitstekend.

FRéDéRCl

De West-Duitse Penclub, waarvan
Erich Kaestner voorzitter is, heeft aan
het einde van een in Freiburg gehou
den conferentie, welke twee dagen ge
duurd heeft, een verklaring uitgege
ven, waarin gewaarschuwd wordt, dat
de oude nazi-geest zijn kop weer in de
literatuur tracht op te steken.

„Elementen, die niet kunnen leren en
die een bewezen nationaal-socialistiseh
verleden hebben, trachten de enorme
misdaden der nazi's te verschonen door
hun vroegere helden op te hemelen,
om zo voor onze jeugd een vals beeld
van de geschiedenis te schilderen",
aldus de verklaring, waarin verder de

bondsregering, de bondsdag en de par
lementen der West-Duitse staten opge
roepen worden scherp tegen de her
verschijning van deze elementen te
waken.

Tevens riep de Penclub boekhande
laren op dergelijke literatuur niet te
kopen er. verkopen en drong er bij de
bondsregering op aan de tegen het na-
tionaal-socialisme gerichte voorzienin
gen in de wet op strikte wijze toe te
passen.

Radio en pers moesten volgens de
verklaring „elk teken van neo-nazisti-
sche demagogie en geschiedvervalsing"
bestrijden.