Een jaar voorbereidingen leverde unieke collecties op Se voorzieningen in de musea van 'Sterdam, Rotterdam en leiden Voorstel commissie-v. Poelje over ambtenarenpensioenen Dr. M. Staverman apostolisch vicaris van Hollandia «rsVx v.oï <o, IJSt?"™a Vertrek Nederlands schip tien dagen uitgesteld Garantie van 2 pet. per dienstjaar tot f6.000.-; daarboven 1.5 pet. Syngman Rhee opnieuw president N\%KVeC«,,en van '32 en NV^Nr* 1 ,ra^''n,i^t„:bAitcrl: X^ÏS'^Mw 5"®,2; I v ^Un ^nifestaties van "het Nationale Rembrandt-comité, ■t| gr ni]natie gevonden zouden hebben in de aanbieding ^L.^tisch0-1" rnonument aan de geboorteplaats van de grote bV°rde°n n*ets zün uitgelopen, Rembrandt zal waardig li °jterc|jIn een drietal prachtige tentoonstellingen te Am- 4 l'!> lan„ m en Leiden. Daartoe hebben de museumdirecteu- KV,5>^reidmg, 1 I '"^stroLr UCi eiuiriëen verricht, zijn er honderden brieven V vorbo, verzonden, is Europa tot in Rusland afgereisd, V ifjV'^ en speciale verlichtingsinstallaties vervaardigd. j6 '1 een r?e' V'at er al niet vast zit aan tentoonstellingen als LMfee grootsten onder de schilders van alle tijden op l^nrH erd moet worden. Iedere particuliere collectie, geS]Q? en elk museum, waar Rembrandts te vinden zijn, iële m Voor degene, die over uitleen wil komen praten, l Aft tyaaXGa *n Engeland en Amerika komt zelfs nooit meer Ij,,5 er uIaat staan een Rembrandt. Het is dan ook geen i w .et nodige scepticisme heerste in de eerste vergade- V vftn u Aloaige s ft vorig js vullg jaar, toen museumdirecteuren uit Amster- ft^bra6h ^en Eaag de hoofden bij elkaar staken, teneinde ^at-tentoonstelling te spreken. M1 In ^b!'e,UnKott"tam een hvuSj'l A' to\. \V>St"« Kol", het mu- i WiX iMelli dcn- Vrij- 5?JÏ teke. Sabotage poging? Tekort Indonesische staatsbegroting Bijna drie miljard mpiah Oud-minister Marohant begraven Examens DONDERDAG 17 MEI 1956 PAGINA 11 d°or de grote °Pgestokt. Te- 'e Rembrandts r li >n wNiX «neende dat de W i,\ V,en zouden zijn, '•tie van 1898, mvn -na ?.erMe" waren, d 1ffii,,^tliPnCulier bezit ver \W> F' Rt* P" <lr- A. B. S\V' K ^^ttandntHheUtIS gin,g Onfienen> München 'bge getoond. De ubben. direc- °r „Uni Boymans, V'.i, ."teA ttaken, aan- ais deze ^ende^ BVJi terecht V seh;'in.et Passering f' OCM,." practisch k Kewerkt had. P' 0 0tiën(,?A samenge- KtV,i e-reizen be- ,?Aht Italië tiert,*" «verzicht, Jen, de beste "liA X X Uit reh iR^sohiedenis. WG - overzicht l'X'X .Sl^ïolen d ®1!!!? °Pen tS h('e - twee ex- van ge- randt- aUe schil! één gUmentatie meester toe- S'tai2^nal in B°y- X zal, frafisch U et k Ieza«ien A\\ ro - - Zich k i s'1': yK Aai 6,1 een' v lezamen Zaienlchtigen »-.len zullen speciale aange- n llion «k n °Nen Pecialf Au i. de ?s een nien- V u. 1 X'Ugen lorlaar t S ^'1 m Unr>en Un n voorko- C.teu n Voork°- 'Vi^uge» b: dBaJ. Precies - 6 hhsthis- „De vlucht naar Egypte" uit tiet museum te Tours. Dit schilderij is pas kort geleden ontdekt en aan Rembrandt toegeschreven. Het hing vervuild in een hoek van het museum. Na de schoonmaak kwam dit glanzende tafereel te voor schijn. Het zal te zien zijn op de tentoonstelling te Leiden. torische wetenschap en de moderne technische hulpmiddelen van de laat ste tijd hebben heel wat Rembrandts naar het domein van de leerlingen verwezen ot andere stukken ais ver valsingen ontmaskerd. Van de 20 te keningen van Rembrandt, die zich in de oude collectie Boymans bevonden, zijn nog zes overgebleven waarvan absoluut vast staat, dat zij van de hand van de meester zelü zijn. Rem brandt tekende met zijn leerlingen veel naar model en had daarbij zoveel overwicht en invloed op de jonge schilders, dat grote overeenkomst be staat. Er zijn zelfs tekeningen van hetzelfde model maar steeds vanuit een andere hoek gezien. Oorspronkelijk zijn deze alle aan Rembrandt toegeschre ven later heeft men kunnen vast stellen welke van de leerlingen wa ren. De catalogus van Hofstede de Groot uit 1906 was een eerste poging om tot schifting en notering te gera ken. Er is sindsdien veel gewijzigd en de intensiteit waarmede de teke ningen bestudeerd worden bewijst wel de rijk geïllustreerde catalogus welke thans verschijnt van Otto Benesch, waarvan thans vier delen zijn ver schenen. Nog twee moeten er uitko men, dan zal het complete oeuvre aan tekeningen, waarvan er 1400-1500 bekend zijn, geheel zijn geregistreerd. De prijs bedraagt niet minder dan 750 gulden. De belangrijkste inzender voor deze tentoonstelling is het Albertina in We nen, dat dertig prachtige bladen stuurt. Ook uit Stockholm komt een grote col lectie. Het Louvre zendt vijftien teke ningen die tot de allerbelangrijkste bla den behoren. De Nederlandse collecties bestaan voornamelijk uit die van het Rijksmuseum en het Teyler-museum te Haarlem. Practisch alle particuliere verzamelaars hebben hun medewerking aan deze tentoonstelling verleend. Nachtwacht niet op de tentoonstelling De schilderijen-expositie in het Rijksmuseum zal in de zalen van de oostelijke binnenplaats worden gehouden, zo als dat altijd bjj zomer-tentoon- stellingen geschiedt. De tentoonstelling zal dus niet uitmonden in de Rem- brandt-zaal waar de Nachtwacht hangt. De Nachtwacht en de Staalmeesters zullen zelfs in het geheel niet in de tentoonstelling worden opgenomen. Wel zal de Joodse Bruid naar de oostelijke binnenplaats verhuizen, maar men wil de gewone collectie van het museum zo weinig mogelijk aantasten. Het gaat er immers om, in ons land on bekende Rembrandts te tonen. Ook de collectie rBedius b.v. blijft in het Mau- ritshuis te Den Haag. Het gewone museum-bezoek te Amsterdam telt op het ogenblik 3000-4000 mensen per dag en voor hen blijft het museum met de Nachtwacht en de eigen collectie de grote trekpleister. Van de tachtig te verwachten schil derijen zijn er pas een vijftiental bin nen. De meeste stukken komen op het allerlaatste moment vóór de opening. Bij de schilderijen uit Leningrad, die van de allerhoogste waarde zijn, is het beroemde schilderij „Saskia als Flora". Opmerke lijk is dat uit het Louvre „Hendrikje als Flora" komt. Op de tentoonstelling zul len drie voorstellingen van de H. Fami lie zijn. Een uit Leningrad, een uit Kas sei en een uit een Engelse particuliere collectie. Totaal zijn er van Rembrandt vijf schilderijen met deze voorstelling bekend. De overige twee bevinden zich in het Louvre en te München. Zij zijn alle uit een geheel verschillende tijd en gans anders van opvatting. Tot de opmerkelijkste stukken behoren verder de Bathseba uit het Louvre, en het ruiterportret van Lady Salmon (En gelse collectie). Behalve de Poolse Rui ter is dit het enige ruiterportret, dat Rembrandt ooit schilderde. Uit de ver zameling van de Koningin van Enge land komt Christus als de hovenier, de Duke of Westminster stuurt het portret van. een echtpaar, Stockholm het be roemde schilderij van het Meisje aan het venster en het Uffizi leent twee zelf portretten, een laat portret met de gou den ketting en een vroeg stuk uit. Wan neer de tentoonstelling naar Rotterdam verhuist zullen noch de Joodse Bruid, noch de Staalmeesters, noch de Nacht wacht mee reizen. Deze stukken komen de tempel van Cuypers niet uit. Wèl zal Boymans het beroemde Brunswijker familie-portret, dat van een gelijke waar de als de Joodse Bruid wordt be- „Het meisje een eend plukkend", van Barend Fabricius, vormt een der kernpunten van de tentoonstelling „Rem brandt als leermeester", die te Leiden gehouden wordt. Het is afkomstig van een kunstenaar te New York. De veiligheidspolitie van Hongkong heeft een nauwkeurig onderzoek ingesteld op het Nederlandse s.s. „Tjilu- wah", nadat zij een waarschuwing had ontvangen van de regering van de Chinese volksrepubliek dat er in Hong kong sabotageplannen bestonden tegen vijfentwintig Chinese communistische studenten, die vandaag met de ..Tjilu- wah" naar Indonesië zouden vertrekken ter bijwoning van het Afrikaans-Azia tische studentencongres. De scheepsagenten zeiden, dat het on derzoek wel een week of tien dagen in beslag zou kunnen nemen en dat het schip niet de haven zal verlaten, voordat zijn veiligheid volkomen is verzekerd. Het tekort op de Indonesische staats begroting van het lopende jaar zal 2,8 miljard rupiah bedragen, aldus heeft de minister van financiën, Jusuf Wibiso- no. medegedeeld. De vorige regering had het tekort geschat op een miljard rupiah, maar het bedrag dat zij had uitgetrokken voor de uitvoering van het vijfjarenplan, moet op het dubbele worden geschat. Voorts had de vorige regering de opbrengsten van de belastingen geschat op 4,5 mil jard, terwijl 3,5 miljard meer zeker moet worden geacht, aldus Jusuf Wibi- sono. In alle stilte is woensdag op de be graafplaats Oud Eik en Duinen te Den Haag het stoffelijk overschot van de oudminister van O., K. en W., mr. H. P. Marchant, in het familiegraf bijgezet. In de rouwkapel waren enkele familie leden en vrienden van de overledene bijeengekomen. Hier waren eveneens aanwezig oudminister en lid van de Raad van State mr. dr. L. N. Deckers, mr. H. J. Schoelvinck als vertegen woordiger van het ministerie van O., K. en W. en mr. F. J. H. Bachg namens het partijbestuur van de KVP. In de Antonius Abtkerk te Scheveningen was tevoren een H. Requiemmis gecele breerd. Engeland De Britse premier, Sir Anthony Eden, zal begin volgend jaar een bezoek brengen aan Australië en Nieuw-Zeeland. Hij is de eerste Britse premier, die een dergelijke reis ttjdens ziin ambtsperiode maakt. „Saskia op haar ziekbed", een der aangrijpendste tekeningen van Rembrandt, die op de tentoonstelling te Rotterdam en later te Amsterdam te zien zal zijn De tekening is afkomstig uit de Grafische Sammlung te München. schouwd, kunnen tonen. In Amsterdam is dit stuk niet te zien. Zo keren tal van meesterwerken terug naar het oude Amsterdam, de stad waar zij vervaardigd zijn, soms onder vreugdevolle, dikwijls onder zeer droeve, zelfs smartelijke omstan digheden. Voor enkele maanden zal een onvergelijkbaar beeld van de grote meester zijn getekend en een grootser monument had men niet voor hem kunnen oprichten. Rembrandt als leermeester Leiden, de stad waar de meester driehonderdvijftig jaar geleden als molenaarszoon geboren werd. heeft uiteraard ook niet stilgezeten. Al thans het is voornamelijk de jonge ener gieke directeur van Wessem geweest, die vanaf zijn benoeming tot direc teur van „De Lakenhal" drie jaar gele den steeds in de weer is geweest een waardige vorm ter herdenking in de Sleutelstad te vinden. Oorspronkelijk is een groots plan opgezet, waarbij de in vloed van Rembrandt tot in de moderne schilderkunst zou moeten worden aan getoond. Reeds twee jaar geleden heeft hij al een groot schema voor een der gelijke tentoonstelling opgezet. Het re sultaat is nu de expositie: „Rembrandt als leermeester", waarin de grote in vloed van de Leidse meester op zijn leer lingen wordt aangetoond. Men heeft wel eens schertsend opgemerkt dat deze tentoonstelling ook zou kunnen heten „Rembrandt exit" want de meeste van deze stukken zijn indertijd als Rem brandts verkocht en in vele musea tot in het Louvre toe hingen verscheidene schilderijen tot voor kort nog onder de signatuur van Rembrandt, zoals de Bath seba die thans aan W. Drost wordt toe geschreven. Aan de andere kant ge schieden er ook nog wel ontdekkingen en een van de merkwaardigste is wel het kleine, maar verrukkelijke schilde rij „De vlucht naar Egypte" dat al ja ren lang vergeten en vervuild in het museum te Tours hing en dat thans na restauratie als een Rembrandt her kend is. Het schilderij zal deze zomer in de Lakenhal te zien zijn op de ten toonstelling die van 1 juni tot 1 sep tember zal duren. Onder de leerlingen treffen wfj gro te namen uit de schilderkunst van de zeventiende eeuw aan. De meest per soonlijke schilder is ongetwijfeld Ga- rel Fabricius geweest, die slechts 34 jaar oud is geworden. Zijn belang rijkste werk „De opwekking van La zarus" uit Warschau is afgestaan voor de tentoonstelling en als men hoort hoeveel moeite er gedaan moest wor den vóór men de plechtige verzeke ring had dat het stuk verzonden zou worden, kan men slechts bewonde ring hebben voor het doorzettingsver mogen van de directeur. Een der mooiste schilderijen zal zijn „Het meisje een eend plukkend" uit de kunsthandel Wildenstein te New York van Barend Fabricius. Het is een zeer intiem schilderij, waarin de in vloed van de meester duidelijk merk baar is. Het meest illustratief voor deze tentoonstelling is wellicht het atelier-interieur van Gerard Dou, waar Rembrandt nog als jonge man in een lange kamerjas voor de ezel staat, terwijl een kennelijk onwelkome be zoeker uit het duister van een deur opening opdoemt. Rembrandt moet in die eerste Amsterdamse tijd, toen hij veel achting genoot, een teken- en schilderacademie gehad hebben in een pakhuis vlak bij de Jodenbree- straat. Waar het precies geweest is weten we niet, maar schilders als Fabricius, Ferdinand Bol, Benjamin Cuyp, Govert Flinck, Nic. Maes, Ja cob Buter, Aart /*c Gelder en Govert Flinck moeten er gewerkt hebben en Rembrandts invloed op hen is onmis kenbaar. Jan Lievens is niet zozeer leerling van Rembrandt geweest maar was zijn vriend al vanaf de Leidse jaren. Con- stantijn Huygens noemt hem in 1630 zelfs belangrijker dan Rembrandt. Het prachtige jongens-portret uit Edinburgh, met het wonderlijk clair-obscur, dat ook tijdenlang aan Rembrandt is toege schreven, zal naar de tentoonstelling ko men. Van al deze belangrijke leerlingen, die grote portretschilders waren, ko men zeer schone werken naar Leiden en het zal ook in kunsthistorisch op zicht een openbaring zijn de invloed van de Leidse meester in de belang rijkste schilders van de zeventiende eeuw te hespeuren. Zo draait het museum-bedrijf op volle toeren. De laatste dagen vóór de ex posities gaat er heel wat om in de werkkamer van een directeur. Bureaux liggen bezaaid met foto's, drukproeven van catalogi worden aangebracht en weggehaald, telefoons ratelen onophou delijk en men hoort gesprekken in ve lerlei talen. Aan de inrichting is men nog niet- eens begonnen, dat geschiedt de laatste dagen en het wordt door gaans nachtwerk. In de Lakenhal na dert een belangrijke verbouwing haar voltooiing, een complete metamorfose voltrekt zich daar in een deel van het oude museum. Transporten uit alle de len van de wereld, tot uit Amerika, Rusland en Polen toe, zijn ganade, verzekeringen tot fabelachtige bedra gen worden afgesloten. Het is soms een grootscheeps fascinerend bedrijf, het museum-wezen. Rembrandt zou ervan gehuiverd hebben. MARIUS VAN BEEK (Van onze Haagse redactie) De Staatscommissie voor de pensioen wetgeving (commissie-Van Poelje) heeft in de vorm van een wetsontwerp een interimrapport uitgebracht over de her ziening van de ambtenarenpensioenen. Bü het zoeken naar een oplossing voor de aanpassing van de ambtenarenpen sioenen aan de komende algemene ouderdomsvoorziening overwoog de commissie dat een dergelijke aanpassing slechts dan verantwoord kan zijn indien de ambtelijke pensioenen op zichzelf reeds een behoorlijke voorziening ople veren. Zij heeft daarom voorstellen ge daan om te komen tot een verbetering van de reeds verleende pensioenen en van de eigen en weduwen- en wezen pensioenen. Daaruit moet tevens een Naar wij vernemen is pater dr. Man fred Staverman O.F.M. benoemd tot apostolisch vicaris van Hollandia op Nieuw-Guinea. Sinds het vertrek van mgr. Oscar Cre- mers in april heeft dr. Staverman reeds het bestuur van het vicariaat waarge nomen. Pater Manfred (in de wereld Rudolf Jozef) Staverman O.F.M. werd 8 april 1915 geboren te Amsterdam. Hij maakte zijn gymnasiale studies aan het gymna sium der Franciscanen te Venray en trad eind augustus 1933 in bij de Francisca nen te Hoogcruts (L.). Na zijn noviciaat studeerde hij filosofie te Venray, theo logie te Alvern; en Weert, waar hij in 1940 door mgr. Lemmens priester werd gewijd Dat jaar ging hij naar de universiteit van Leuven, om zich verder te bekwa men in de theologie (Apologetica), maar vanwege de oorlogstoestand kon dat praktisch niet doorgaan. Hij volgde toen het vijfde jaar theologie in het kloos ter te Maastricht en vertrok vandaar in 1941 naar de Nijmeegse Alma Mater. Juist twee jaar later kwam ook daar vanwege de oorlogstoestand een eind aan zijn studie, en werd hij als assistent ver plaatst naar Drachten (Fr.). Begin december 1944 maakte hij zijn doctoraal in de theologie te Nijmegen, waar hij geruime tijd voor studiedoel einden bleef. In 1946 kon hij weer naar zijn geliefde Drachten terugkeren en werd kort daarna benoemd tot vicarius Syngman Rh^e, de 81-jarige president van Zuid-Korea, is verzekerd van een nieuwe ambtstermijn. Hij heeft bij de verkiezingen al 3.420.045 stemmen be haald. Zijn progressieve tegenstander Tsjo Am Bong kreeg er 1.493.747 Het aantal ongeldige stemmen is tot dusver 1.790.867. De meeste hiervan zijn ongel dig o dat zij zijn uitgebracht op Rhee'« sterkste tegenstander, die onlangs is ge storven. (onder-overste) van het klooster en tot leider van het A.M.F. (Apostolaat der Minderbroeders in Friesland) en alles wat daaronder ressorteerde (de „utho- ven" met hun personeel enz.). Het pro vinciaal kapittel van augustus 1949 be vestigde hem in deze laatste functie en benoemde hem tevens tot gardiaan (huisoverste). Dit is hij gebleven tot september 1954, toen hij zijn benoeming kreeg voor de missie van Nieuw-Guinea, waarheen hij in januari 1955 vertrok, nadat hij in de cember 1954 in de theologie was gepro moveerd. Pater Staverman was sinds 1943 lid van de redactie „Tolle Lege" (Bijdragen tot de eenheid der Kerk), en sinds 1945 lid van de redactie-commissie van G.G.G. Zijn dissertatie „Volk in Friesland bui ten de Kerk" (Assen 1954) verscheen onder de titel „Buitenkerkelijkheid in Friesland" in de serie „Bouwstenen voor de kennis der maatschappij „(Publikatie van KASKI). verbetering van de Invaliditeitsoensloe- nen voortvloeien. Het komt de commissie wenselijk voor de reeds vroeger toegekende pen sioenen op basis van 1,75 pet. per dienst jaar aan te passen aan het bezoldigings- peil van januari 1957. Eerst wanneer de reeds toegekende pensioenen opge voerd zijn tot het peil van de nog toe te kennen pensioenen kan men voor de beperking van die pensioenen met be trekking tot het komende algemene ouderdomspensioen een uniforme ge dragslijn volgen. De commissie is verder van oordeel, dat bij elke wijziging van het algemeen ouderdomspensioen, als gevolg van het stijgen der lonen, ook het peil der ambtelijke pensioenen moet worden ge wijzigd. Tot nu toe kon men nooit tot wijziging van de pensioenen overgaan vóór daarvoor een wet was uitgevaar digd. De commissie meent, dat aan een automatisering van deze aanpassing niet kan worden ontkomen. Als maat staf voor de wijziging van de reeds toe gekende pensioenen wil de commissie vasthouden aan algemene wijzigingen in het salarispeil van het rijkspersoneel. De automatische aanpassing kan er dus nooit toe leiden, dat de pensioenen wij ziging ondergaan ten gevolge van facto ren waaarop de regering geen invloed kan uitoefenen Het thans geldende stelsel van pen sioenberekening kan volgens de commis sie niet gehandhaafd blüven. Men wil een stelsel invoeren waarbij voor sala rissen tot 6000 gulden een pensioen van 2 procent per dienstjaar wordt gega randeerd. Voor hogere salarissen, tot een maximum van 20.000 gulden, zal een pensioen van 1,5 procent per dienstjaar worden gegarandeerd. De premie welke hiervoor moet worden opgebracht zal 7,5 procent van het jaarsalaris bedragen. Met dit nieuwe stelsel beoogt men een verhoging van het pensioen voor de lagere ambtenaren, terwijl er ook voor de middelbare salarissen een verbete ring uit voortvloeit. Met dit nieuwe stelsel zou ook het berekeningsstelsel voor het weduwen- en wezenpensioen moeten worden prijs gegeven. Dit pensioen zal voortaan rechtstreeks moeten worden afgeleid van het pensioen van de echtgenoot. Ook de regeling van het invaliditeits pensioen zal een verbetering moeten ondergaan. AMSTERDAM, 16 mei. Bevorderd met lof tot doctor in de letteren en wijsbe geerte op proefschrift getiteld: „De Rus sische revolutie in westerse ogen" de heer J. W. Bezemer, te Pijnacker. Doet. economie R. A. M. v. d. Hart (Amsterdam). NIJMEGEN, 16 mei. Doet. rechtsgel. (vrije studierichting): W. G. J. M. Gielen (Nijmegen). Kand. geschiedenis: J. G. Peeters (Venlo). LEIDEN, 16 mei. Gesl. kand. F' wis- en natuurk. mej. M. C. W. Dietz, Lei den; W. v. d. Slik, Leiderdorp en J. J. C. Mulder, Leiden. I: E. Oele en P. L. Offerhaus, beiden Leiden; II: J. J. Sma- son, Den Haag. Doet. natuurkunde (exp) F. E. Nommensen, Leiden. TILBURG, 17 mei. Kand. econom. wetensch.: Th. v. d. Klunder (Nijme gen); doctoraal econ. wetensch.: O. Kuschpeta (Tilburg). 'e drie grote REMBRANDT-tentoonstellingen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | | pagina 11