PRESIDENT ZIJN IS ZOIETS ALS
OP EEN TIJGER RIJDEN"
Jaren van beproeving
en hoop
i
X
GROTE BELANGSTELLING
BIJ BEGRAFENIS VAN
HOOFDAGENT VAN AX
K77 SNELPON
Lichte muziek op
zwarte schijven
Blijven rijden of verslonden worden
Om het goud
van de Lutine
Tito in het
nauw
Moord betekent
levenslang
M pla" «e"
1
yt*
Woord ten afscheid
„Groot verlies"
tutofta fccfue&s n v
Nieuwe
bergingspoging
door EWOUT SPEELMAN
V
ZATERDAG 9 JUNI 1956
PAGINA 9
/n het tweede en laatste deel
rp zijn Memoires zegt
?ojefs r«wan dat president zijn
'4 ls dis op een tijger rijden.
We* blijven rijden of je wordt
Mj en" Bin vervolgens vertélt
reeds de eerste maan
de rrf Z^n re9ervn9 hem hadden
\rtrf "^at een President óf
HeJ end de gebeurtenissen
°f a^s hij aarzelt -
\rJ>0edig door wórdt beheerst."
hsy' die van 1945 tot 1953
ent van de Verenigde Staten
Oejo' steeds ten volle bewust
Van zijn onmetelijke ver-
\r °0rdelijkheid. Hij heeft in een
''qm ,WeeZ bewogen tijd aan het
gestaan van een staat die
Z^n bestuursperiode ont-
^8e tot ó-e rnachtigste wes-
rn°^endheidTruman was de
6j president van de V. S. die
'n j de belangrijkste staatsman
bdle vrije wereld kon be-
0»n, want in de jaren na de
V. e Wereldoorlog nam Amerika
\rijedig de leidende plaats in
^%n democratische naties.
lyi heeft zich doen kennen
ffyee>l man met grote kwalitei-
^getwijfeld is hij een der
ArJfpresidenten geweest die
ooit gehad heeft.
ijjg Ogende week brengt Truman
\jlhds enige tijd een reis door
maakt, een bezoek aan
hvjjhind, en het treft daarom
dat juist dezer dagen de
%J'rhndse vertaling van het
\^dk van zijn memoires bij
vWr zal verschijnen.
S3'ge kritiek
KV'^^ch imperium uitbreiden,
li h "hkni bereiken schrok hij voor
nX 1 hiiddel terug. Truman ech-
rti," tot het uiterste ingespan-
to Plannen van de Russische
6 verijdelen.
isolationisme!
■JlU «r0t
S X?h hee bieden'"
24 juni 1950
Examen®
AUTOREIZEN DOOR EUROPA
'n product van
CETA-BEVER
M a a r sch aliks vr o uw tr o tseert
Russische „bedriegertjes"
Marie Laurencint
overled'en
Liturgische weekkalender
U/l ZÜv T\/fcymnivoQ H» e/onf
was de eerste president in
tijdperk, en terecht verklaart
o ook in zijn gedenkschriften dat
A a verantwoordelijkheid had zoals
A Geschiedenis nog nooit was voor-
i\eri- .Te beslissingen welke ik
al hemen", zo schrijft hij, „en het
A dat ik het Congres zou aanbe
den aanzien van de atoomenergie
f t,| h wel eens van invloed zijn op het
verdere verloop der beschaving.
het begin van de periode van
h vele beproevingen worden."
Vu^htan heeft als president vele his-
Jlyhe beslissingen moeten nemen,
V a heeft daarbij een grote wijsheid
CTfiae dag gelegd. Uit zijn autobio-
Jtj k®ph boek blijkt voortdurend dat
r dat'1 overbid tot een besluit kwam
kV+ hij zich steeds terdege op de
1 Nnijt brengen, alvorens over een
X ?*de kwestie een oordeel te vel-
JV 'haar als eenmaal zijn beslissing
Xop^vallen, stond hij er ook niet
Xn bÜ stil. Hoe zwaar de proble-
Xs, waren, waarvoor hij gesteld
to'Xd optreden was nimmer aar-
Truman heeft in zijn beleid
V1* h|r°te moe(* getoond, ook wan-
wist dat zijn maatregelen
;e kritiek zouden worden
d.
■k *v6t,?hs zijn uiteraard in het jong-
.1 „het Vftn Truman die hoofdstuk
je kJh Jheest belangwekkend, waarin
.'Aliyhezig houdt met de buitenland-
X iti Jj" Die buitenlandse politiek
jaren '46 tot '53 voortdu-
XX ®erst door het gevaar van een
N?$«tw?reldoorlog, sinds Amerika's
t-pot Uit he strijd tegen Hitier, de
z'ch als een potentiële
r J-htpopte. Stalin trachtte munt
XXt-K de na-oorlogse ontreddering
ü1) ?iUhi-r,roPa en elders. Hij wilde zijn
bArt V'erpvAktie van Amerika om de
IS Jh 194, te helpen vrij te blijven,
«Oh do geconcretiseerd, toen het
'VWil President om de bedreigde
hlari.r°pese landen, Turkije en
tJe .Gooj Je helpen door het Congres
taSe ,ee nn«Urd\a °e opvatting dat
A'S atles de bpzondere steun
fljje 'h moesten hebben, was neer-
do X?°Kenaamde Truman Doc-
KMkfhohd^ii ue leer die in zekere
V .Aantfi heeft gevormd voor de
!h>Sa>?e gr!- Verdragsorganisatie.
Xji dat uf: verdienste geweest van
Vtv? in ai' beseft heeft welke taak
lA't rlu|lr,n °e na-oorlogse wereld had
toAt Aiy,;!, was er diep van over-
%.hgv erika nooit meer zou mo-
en in een ir ilationistische
Zij
Vte^fmoires zegt hij dan ook:
flk'VAeri ki orlog n stond vast, dat,
heid t niet meedeed, er geen
.WXt-r.Or wereld was die tegen
O. Ae r,,~ -°P kon. Keerden wij de
V'a'hrthn ZA i°e". zo schrijft hij ver-
0Ss?d doodden gebieden als Grie-
Ir Sovjet-blok worden
^(Oke ilt1, Russische sukses in
bin,;;
hanL'eden en ons duidelijk
V* n hn h[?elangstelling zouden de
Ppenlandse communisti-
AXfti'e. Waal !?nden als Frankrijk
'-A Wvfhg vorrvfi1 reeds een ernstige
''p Aa,n'ets lT en, n°g bevorderen.
XAis'ika tT. en ons in de ves-
di eri de Fokken, konden wij
•j, d Ze n_ gebieden van de we-
\Xtv, teen na ,Plet hadden, net zo
tAXe^jchei^R in zÜn ambtsperiode
s '"OOM® spectaculaire daden
l^nirfe» kracht bijgezet. Zo
U V.Hal?'hister door Trumans toen-
Ab ï'itJbaii Van Buitenlandse Za-
iptjiXr, van een rede voor de
bet l°Pa ?en plan voor
Si
-v,i ae oorlog zo deer-
V rthkhih zÜn ,1 Werelddeel. Tru
rle'd vnlerrloires aHe eer voor
A'Al» XÏah haar et Marshall-plan
Overigens heeft Truman ook steeds
een bijzondere belangstelling getoond
voor de hulp aan de onder-ontwikkelde
gebieden. Het vierde puni van het pro
gramma dat hij in zijn inaugurele rede
van januari 1949 ontvouwde was aan
dit probleem gewijd. Trumans „Punt
Vier" is sindsdien uitgegroeid tot veel
verder strekkende steunmaatregelen
aan de op economisch gebied achterge
bleven volkeren van de wereld.
Begin 1948 werd Amerika's politiek
ten aanzien van Duitsland zwaar op de
proef gesteld toen de Russen Berlijn iso
leerden. Truman en de eerste minis
ters van Engeland en Frankrijk lieten
zich echter niet intimideren. Zij organi
seerden een bevoorrading per vliegtuig
en de geallieerde luchtbrug, die meer
dan een jaar bestaan heeft, voorkwam
tenslotte dat de Berljjnse blokkade tot
rampzalige gevolgen leidde, ofschoon
de spanning tussen oost en west in deze
periode herhaaldelijk bijzonder groot ge
weest is.
fn deze memoires lezen wij ook hoe
Truman zich beijverd heeft voor de
totstandkoming van de Noord-Atlan
tische Verdragsorganisatie, het grote
defensieve verbond van de Noord-
amerikaanse en de Europese vrije
naties, en hoe Truman die in 1945
het bevel voor de eerste atoombombar
dementen gaf zich in 1950 genood
zaakt zag opdracht te geven een wa
terstofbom tot ontwikkeling te bren
gen. Truman heeft bijtijds ingezien
dat Amerika en het Westen een krach
tige verdediging zouden moeten op
bouwen om op alle eventualiteiten
voorbereid te zijn.
Aan een van df meest schokkende ge
beurtenissen uit zijn bewogen ambtspe
riode het uitbreken van de Koreaanse
oorlog wijdt Truman in zijn boek bij
zondere aandacht. In de volgende pas
sage vertelt hij hoe hij het ontstellende
bericht vernam:
„Op zaterdag 24 juni 1950 was ik
voor een weekend met mijn familie in 1
Independence, Missouri.
Het was even na tienen 's avonds
en we zaten in de bibliotheek van
ons huis aan North Delaware Street
toen de telefoon ging. Het was de
minister van Buitenlandse Zaken, die
mij uit zijn woning in Maryland op
belde.
„Mr. President", zei Dean Acheson,
„ik heb heel slecht nieuws. De Noord-
Koreanen zijn Zuid-Korea binnenge
vallen".
Truman heeft de ernst van dit gewa
pend conflict in het verre Korea niet
onderschat. Hij zag in dat de vrije we
reld deze agressie niet kon dulden. Dat
tenslotte na een langdurige strijd
op dit schiereiland aan de communis
ten weerstand is geboden, hebben wij
voor een belangrijk deel aan het moe
dige optreden van de toenmalige presi
dent van Amerika te danken.
In het laatste hoofdstuk van zijn boek
zegt Truman ergens: „Het president
schap is een zo druk en ingewikkeld
ambt geworden dat het haast te veel
is voor één mens." Maar die ene
mens, Truman, heeft indertijd dit zwa
re ambt dan toch maar voortreffelijk
vervuld.
H. Br.
fniirti
Harry S. Truman, oud-president der V. S.
h ttrUd vr^ ,der Trumans en-
SlJksps dit project zou het
zUn geworden.
Memoirs by Harry S. Truman.
Years of Trial and Hope. (1946-1953)
Doubleday and Co., New York.
AMSTERDAM, 8 Juni (G.U.). Be
vorderd tot doctor in de geneeskunde
op proefschrift: „Endocarditis parietalis
fibroplastica" de heer C.H.M. v. d.
Brekel, geb. te Brunssum. Doet. Neder
lands K. F. Proost (Blaricum).
LEIDEN, 7 juni. Gepromoveerd tot doc
tor in de wis- en natuurkunde op proef
schrift „Electron capture and loss, and
ionization in ionic and atomic impact pheno
mena", F. J. de Heer, geb. Eindhoven,
wonende Amsterdam. Gepromoveerd tot doc
tor in de letteren en wijsbegeerte op proef
schrift: „Enige sociaal-psychologische as
pecten van het lage geboortecijfer in We
nen", mej A. F. E. Salomonson. Dordrecht.
AMSTERDAM, 8 Juni (V.U.).
Cand. theologie C. G. Mak, Leeuwarden,
P. Joosse, Goes.
Onder grote belangstelling van de
zijde van het Haagse publiek en het
politiekorps is vrijdagmiddag op het
kerkhof „Nieuw Eyk en Duynen te
's-Gravenhage het stoffelijk overschot
van de hoofdagent van de Haagse po
litie, de heer J. van Ax, ter aarde be
steld. Honderden mensen hadden zich
opgesteld langs de weg die de stoet
naar het kerkhof nam en ook op de
begraafplaats hadden zich talrijken
verzameld die in een ontroerende
stilte een laatste groet kwamen bren
gen aan de zo tragisch om het leven
gekomen politiedienaar.
In de aula van het kerkhof waren
o.a. aanwezig de burgemeester van
Den Haag, mr. F. M. A. Schokking,
de vertegenwoordiger van het minis
terie van Binnenlandse Zaken, W. Hoe
vers. de officier van justitie bij de
Haagse rechtbank, T. Semeyns de Vries
van Doesburgh, en de hoofdcommissa
ris van de Haagse politie, J. H. A. K.
Gualtherie van Weezel.
Nadat het orgel hef Largo van Han
del had gespeeld sprak hoofdcommis
saris Gualtherie van Weezel een woord
van afscheid. „Een golf van ontzetting
ls deze week doop de gelederen van ons
korps gegaan toen wij hoorden dat
hoofdagent Van Ax bij de uitoefening
van zijn functie om het leven was ge
komen, zo zei hij. Echter niet alleen
ons korps, doch de gehele Haagse sa
menleving heeft blijk gegeven van haar
grote ontroering bij zijn heengaan. Dat
gene wat deze week gebeurd is en de
omstandigheden waaronder dit is ge
schied, heeft ons allen verbijsterd".
Zich tot de familieleden van de
hoofdagent wendend, zeide de hoofd
commissaris nog: „Wij zouden u
gaarne willen helpen en troosten,
maar wij realiseren ons, dat wij dit
niet kunnen en dat woorden hier eigen
lijk in gebreke blijven. Wij hopen
evenwel, dat u de kracht moge vin
den dit grote verlies te dragen. Het
is niet van belang dat een mensen
leven lang is. Belangrijk is, dat wij
bij het verscheiden kunnen zeggen,
zoals dit bij hoofdagent Van Ax het
geval is: Het was een goed leven".
Tenslotte dankte de heer Gualtherie
hoofdagent Van Ax voor de 25 jaren
trouwe plichtsvervulling.
Vervolgens bracht brigadier C. Kos-
sen woorden van afscheid over van de
afdeling Den Haag van de Nederlandse
Politiebond. „Het heengaan van hoofd
agent Van Ax betekent een groot ver
lies voor het Haagse politiekorps", zo
zeide hij. „Zijn collega's zullen hem
echter nimmer vergeten en zeggen hun
steun toe aan de familieleden".
Hierna sprak ds. D. Krijger woorden
van steun toe tot de echtgenote en de
kinderen van de overledene, waarbij hij
verzocht ook te bidden voor de veer
tienjarige jongen, die de moord be
dreef en voor diens moeder.
Nadat het orgel het „Nader mijn
God tot U" had gespeeld, werd de met
talrijke bloemstukken overdekte kist
naar de groeve gedragen. Ook hier had
den zich honderden belangstellenden op
gesteld, die, voordat de kist werd neer
gelaten, bewogen het door ds. Krijger
uitgesproken „Onze Vader" mee aan
hoorden.
Advertentt»
Wekelijks grote keuze in
standplaats- en rondreizen.
Vraagrt onze reisgids met 600 reizen.
B'dam-Schied.vest 59, Tel. 117070 <6 I.)
Arasterdam - Dam 6 - Tel. 48174 (4 I.)
OOSTENRIJK Een grote harige
spin heeft in een winkel in Althofen in
Karinthië paniek gezaaid onder de
klanten. De spin, die acht centimeter
groot en zeer vergiftig was, kwam uit
een tros bananen afkomstig uit West-
Indië. Voordat iemand kon worden ge
beten, slaagde de winkelier erin de spin
te doden. (Rtr.)
Advertentie
Het volgend jaar zal waarschijnlijk
opnieuw een poging worden gedaan om
de goud- en zilverschat te bergen, die
zich nog aan boord of op de zeebodem
in de nabijheid van het in het begin
van deze eeuw gezonken schip Lutine
moet bevinden. Ditmaal door ing. W.
van Wienen uit Bussum, directeur van
de Nederlandse Bergingsmaatschappij te
Vlissingen.
Het moet volgens ing. Van Wienen
mogelijk zijn de route van de Lutine
vlak voor de definitieve stranding, op
nieuw te bepalen. Hij heeft een slib- en
zandduikinrichting geconstrueerd, waar
mee hij goede resultaten denkt te be
reiken. Deze inrichting moet hangende
in een drijvende bok worden gemon
teerd. Hierdoor heeft men geen hinder
van eventuele zeegang. Door deze
werkwijze heft men bovendien nage
noeg iedere beperking van de duiktijd
op. Naar schatting moet zich nog een
hoeveelheid goud en zilver ter waarde
van 13.200.000 tegen vooroorlogse
koers op de zeebodem bevinden.
De Russische politie, versterkt met
leden van de land- en zeemacht, heeft
vrijdag de grootste moeite gehad om
president Tito en premier Boelganin
met hun gevolg te beschermen tegen
een menigte van naar schatting 20.000
Russen, die was samengestroomd om
de bezoekers te zien.
Dit gebeurde bij een bezoek aan Pe
terhof, een paleis dat Tsaar Peter in
1725 vijfentwintig kilometer van St. Pe
tersburg het tegenwoordige Lenin
grad aan de Finse golf liet bouwen.
Zodra de gasten per kotter van de Sov
jet-marine uit Leningrad op de buiten
plaats waren aangekomen, werden zij
omgeven door een enthousiaste menig
te, die door bloembedden rende, door
heggen brak en tenslotte door de af
zetting wist te dringen.
In het park van Peterhof, dat naar
het model van de tuinen van Versail
les is aangelegd, bezocht het gezel
schap o.a. de „paraplu", een van de
129 fonteinen van de buitenplaats, die
men zou kunnen vergelijken met de
Nederlandse „bedriegertjes". De „pa
raplu" is een soort prieel zonder wan
den, destijds gebouwd onder Tsaar Pe
ter, die in de dakrand 164 sproeiers
liet aanbrengen. De sproeiers van
Tsaar Peter bezorgden de bezoekers
een douche. Maarschalk Tito ruimde
direct het veld, doch zijn vrouw, maar
schalk Boelganin en andere leden van
het gezelschap bleven staan, totdat het
water werd afgedraaid. (Rtr.)
De Franse schilderes Marie Laurencin
is vrijdagochtend op zeventigjarige leef
tijd in Parijs overleden tengevolge van
een hartaanval.
De schilderes, die zeer uiteenlopende
technieken beoefende, werd sedert 1918
onder meer bekend als aquarelliste,
lithografe en ontwerpster van affiches.
Zij maakte tevens een zeer groot aantal
etsen.
ZONDAG 10 juni: 3e zondag na Pinkste
ren; eigen mis; 2 geb. H. Magarita; Cre
do; pref. van de H. Drieëenheid;
groen.
MAANDAG: H. Barnabas, apostel; eigen
mis; Credo; pref. van de apostelen;
rood.
DINSDAG: H. Joannes van S. Facundo,
belijder; mis Os justi; 2 geb. H.H. Ba-
silides en gezellen; wit. Utrecht,
Haarlem, Den Bosch: H. Odulphus, be
lijder; mis Os justi; 2 geb. H. Joan
nes; 3 geb. H.H. Basilides en gezellen;
wit.
WOENSDAG: H. Antonius van Padua, be
lijder-kerkleraar; mis In medio; Cre
do; wit.
DONDERDAG: H. Basilius, bisschop-be
lijder-kerkleraar; mis In medio; Credo;
wit. Den Bosch: Eucharistisch Hart
van Jezus; eigen mis; 2 geb. H. Ba
silius; Credo; pref. van H. Hart; wit.
VRIJDAG: Mis van 3e zondag na Pink
steren; 2 geb. H.H. Vitus en gezellen;
groen.
ZATERDAG: O. L. Vrouw op zaterdag; eigen
mis; pref. van O. L. Vr.; wit.
ZONDAG 17 juni: 4e zondag na Pinkste
ren; eigen mis; Credo; pref. van de H.
Drieëenheid; groen.
68
De executanten verdrongen zich zenuwachtig om
de toneelknecht. Van Vure begon te mopperen. Dat
was toch geen werk om van de post te lopen, hp
had zich zijn borreltje toch achter het toneel kunnen
laten brengen
Hanenburg gromde zijn vrouw weg. Ze kon beter
bij Nico'tje blijven, aanstonds begon-ie nog te brul
len van dat zenuwengedoe hier. Als de zaak met
dat touw klaar was en hij moest op, was 't vroeg
genoeg.
Van Vure schudde het hoofd. Nee, met Hanenburg
was het toch eigenlijk niks, het arme mens bedoelde
het goed, geen werk om haar zo'n grote bék te
geven, waar ze allemaal bij waren.
In de zaal ontstond gemor, ze waren niet geko
men om de hele avond tegen een gesloten doek aan
te kijken, was dat nou een tempo
Manus stak zijn hoofd door een kier van net gordijn.
,,'t Saai is stukkend mense, me binne hier nou
einmaol niet op het Laaseplaan," zei hij gemoede
lijk, „nog effe, 't is sau gerippereird."
De kastelein zette een plaatje op, een stukje muziek
kalmeert de gemoederen altijd, maar op het to
neel werd men steeds zenuwachtiger. Drie, vier man
trachtten het euvel te verhelpen, tot Galama, die zich
als gast niet had willen opdringen, de menigte ter
zijde schoof en het euvel verhielp.
„Eerst kijken, dan doen jongelui," lachte hij, ,,'t
was niks, het touw daar was vastgelopen in de katrol".
Manus, in zijn eer getast, omdat een amateur di
rect vond, wat hij als vakman niet had gezien,
bleef mopperen. Hoe ter wereld kan een touw déar
nou vastlopen, dat gebeurde nooit. Dat ging niet zo
maar vanzelf, dat bestond niet, dat was pesterij van
een die lollig had willen wezen en de boel beder
ven
Bjj de mannen ontwaakte het politie-instinct, de een
keek de ander aan tot de inspeceur verzekerde dat
zulks heus zo ongewoon niet was, op toneel kon je
de gekste dingen beleven, hij had er weet van, zijn
eigen vader had jarenlang een herberg met toneelzaal
gehad, hij was er als jongen niet vandaan te sléan.
Manus zuchtte verlicht. Tóch een vakman, die in
specteur, en van een vakman kon-ie alles hebben.
„Vooruit nou maar," jachtte Van Vure, ,,'t is nou
weer heel, dat kwartier moeten we inhalen, tempo
mensen, wie moet er op?"
„Ikke," zei Van Klaveren, en trok het potsierlijke
hoedje dieper in zijn rattengezichtje, „maar op de
volgende vergadering wil ik het toch es hebben
over de orreganisatie van de avond, 't lijkt nergens
op, voorzitter en
Wortelboer duwde hem resoluut het toneel op. Die
vent, die had altijd wat, moest natuurlyk weer dar
ren op het meest ongelegen ogenblik, zijn kop er af
als Van Klaveren dat güntje met dat touw niet had
uitgehaald, wat dacht de inspecteur er van?
„Hm," zei de inspecteur, „ik denk maar helemaal
niet meer, ik zei wei om de gemoederen te bedaren
dat het niets bijzonders was, maar zulks was toch
heus niet gewoon. Enfin, afwachten maar."
„Er is toch niks, inspecteur? fluisterde Wortelboer.
„Als je 't mij vraagt hangt er wat in de lucht. Dat
voel ik altijd, als ik aan de vorige keer denk met Dit-
sel, voel ik me niks lekker."
De inspecteur keek de trouwhartige grote kerel,
dwaas in zijn pakje van overal verstoten mannetje
eens aan. De zorgenrimpel om de misère met zijn
tweelingbroer had de schmink niet weg kunnen ve
gen, en hij was te oud om nog promotie te kunnen
maken. Wortelboer slofte nog maar wat mee, en dat
sloffen doodde zijn laatste beetje energie.
„Ben je ergens bang voor?" fluisterde Galama hem
toe. De reus schudde het hoofd.
„Nee, ik wou dat ik ergens bang voor kon wezen,
't is nou de tijd niet meneer, anders kon ik je wat
vertellen uit de dienst van vroeger. Toen beleefde je
nog wat, nou ben je een nummer. U is nog jong.
maar als je niet oppast, ga je er ook onderdoor."
Galama dacht na. Vréémd dit gesprek, zo vlak voor
de beslissing in de zaak X, dit gesprek dat hem nog
even confronteerde met zijn toekomst als politieman,
die hij zo graag zélf wilde maken, maar die, als
hij inderdaad niet oppaste en zich overgaf aan de
sleur, voor hem gemaakt zou wórden. Hij nam een
besluit.
„We gaan er niet onderdoor, Wortelboer, jij niet en
ik niet. Ik zal je in vertrouwen nemen. Er gebeurt
inderdaad direct wat, ik heb nog een minuut om het
je te vertellen. Luister."
Hü boog zich naar de agent over.
„Wat?" zei Wortelboer, „nee maardét ls
sterk."
„Sst, niet kijken," fluisterde Galama, „en nou zal
ik zeggen wat jij doen kunt. Ik wou het alléén doen,
maar het is beter zo. Let op
Het programma kabbelde verder. Jan zat ongedu
rig op zijn stoel te schuiven. Ook Bartels had zicht
baar moeite zijn ongeduld te bedwingen, rookte de
ene sigaret na de andere. Toen eerder op de avond
het incident met het scherm kwam, hadden ze ge
vreesd dat achter de coulissen het drama zich al
voltrokken had, zo niet met de piano, dan wel op an
dere wijze. Bartels had Jan juist ingefluisterd dat hij
poolshoogte wilde nemen, toen Manus met zijn ex
plicatie kwam. Een half uur, drie kwartier was
sindsdien voorbijgegaan, nog één nummer, dan kwam
de finale al, waaraan alle artisten meewerkten. Ga
lama had een paar maal de piano reeds bespeeld,
het koude zweet was Jan in de handen gekomen,
maar de inspecteur had hem een geruststellend knip
oogje gegeven. En toch wist Jan, en Galama na
tuurlijk ook, dat hij geen piano, maar een elektri
sche stoel bespeelde, dat ergens in de zaal .Kovacs
Tivadör op de loer lag, en het geschikte moment
afwachtte om de stroom in te schakelen. Bartels had
hem nergens kunnen ontdekken en toch moest hij
er zijn, zichtbaar voor iedereen. Galama had verze
kerd dat Kovécs er helemaal geen belang bij had
en dat het ook inderdaad overbodig was zich te ver
schuilen. Hl) was er, maar wéér?
(Wordt vervolgd)
T~\ ete Rugoio is de man, die in de moderne jazz naar vernieuwingen
zoekt. Hij is de progressieve jazzcomponist-arrangeur. Zijn grote
liefhebberij, om niet te spreken van: zijn leven, zijn opstaan en
slapen-gaan is met de jazz te experimenteren, nieuwe klankkleuren te
creëren, ongewone harmonische liggingen en wendingen te beproeven,
reuzenintervallen opeen te stapelen, tegelijkertijd met het ritme te goo
chelen, anders ongebruikelijke instrumenten in het jazz-orkest nu tegen
elkaar uit te spelen, bijzondere effecten te scheppen, met name in de
„sound", in het daverend volume, waarbij hij op zijn eigen manier de
geluidsbarrière zou willen doorbreken. Enfin. Pete Rugoio is een interes
sante jazzmusicus, al zou het slechts zijn, omdat hij een persoonlijkheid
is, zijn eigen weg gaat, het originele prefereert boven alle nadoenerij.
Maar bovendien maakt hij muziek. Muziek weliswaar, waar men voor
moet gaan zitten, om haar te leren verstaan, haar (misschien) te begrij
pen en dan al of niet te waarderen. Het is alvast interessant genoeg, om
tegenover het experiment van Pete's componeren en musiceren het expe
riment te stellen van er naar te luisteren. Men schaffe dan bijvoorbeeld
aan de Philips 33 toerenplaat B 0 7676 R, via welke LP men
Rugoio's klankentaai kan horen in een achttal nummers: That old black
magic, Early Stan, Dance of Ayshe, California Melodies, You stepped out
of dream, 360 special, Laura en Comeback little rocket
Yoor hen. die het liever bij het
oude houden, is er dan altijd
nog het 78 toeren Deccaplaatje
M 33963 met twee vlotte quick-steps,
de eerste: het topnummer van van
daag „Memories are made of this";
de andere: Young and foolish. Ze
worden uitgevoerd door het Regent
Ballroom-orkest, dat met een be
schaafd stukje dansmuziek wel weg
weet.
Een feestelijk plaatje, dat bruist
van olijke bergmuziek, is het
45 toerenschijfje 422022PE Phi
lips met de Tiroler Holzhacker Bub'n.
Ze blazen er weer lustig op los, twee
marsen en twee polka's: de Tiroler
Holzhacker Bub'n-mars en de jager
mars Waldmanns-heil en de polka's
La petite Tonkinoise en Bummel Pe
trus. Een plaatje, waar men er de
moed bij inhoudt.
Dat mag dan ook gezegd worden
van het 45 toerenplaatje van
het label „Decca" (nr. DFE
6309), waarbij de beroemde band van
de Grenadier Gards met een viertal
marsen de huiskamer komt binnen
marcheren. Twee nationale marsen
uit Spanje en twee nationale Ita
liaanse marsen. Ze heten: El Abanico,
Amparito Roca en La Ritirata Italiana
en Boccaccio. Eerste klas muziek. Dat
kan ook niet anders, als de baas van
de band niet alleen majoor F. J.
Harris heet, bovendien nog MBE,
A.R.C.M.p.s.m.
PETE RUGOLO
De zangeres ïerry Taylor snakt
na elke zangregel weliswaar
wat al te nadrukkelijk naar
adem, maar dat neemt niet weg, dat
ze met haar stem niet voor de poes
is. Zij weet er flink wat kracht ach
ter te zetten zonder te overdrijven
en blijft intussen welhaast woord
voor woord verstaanbaar. Het orkest
van Louis Marshalle, dat aan de an
dere kant van de 78 toeren Ronnex-
plaat 1144 op zijn eentje een zeer
verdienstelijke versie geeft van Lis
bon Antigua, begeleidt met vaart en
verve Terry, wanneer zij de Rock
and Roll Walz zingt. Aantrekkelijk
plaatje.
Van het jazz-concert, dat Louis
Armstrong en zijn All Stars in
november 1947 te Boston gaven
in de Symphony Hall, zijn een viertal
nummers heropgenomen op de 45 toe
renplaat Decca OE 9111. Het zijn
Royal Garden Blues, het razend
snelle „Lover", het nummer Star feil
on Alabama, dat fascinerend van
sfeer is en Baby, won 't you please
come home. Gekreun van Louis-him-
self en applaus en gefluit in de zaal
gameren dit jazzplaatje, dat van
goede kwaliteit is. Louis blaast welis
waar de boventoon en hoe! maar
zijn stars komen ook aan de beurt:
Jack Teagarden met trombone, Bar
ney Bigard met klarinet. Dick Cary
achter de piano. Arvell Shaw aan de
bas en Sidney Catlett met de drums.
Er zijn gave soli te beluisteren, maar
ook interessante samenspel-passages.
Bijster enthousiast over het zingen
van Irene Fabrice kunnen wij
niet zijn, althans niet over haar
vertolking van „La nuit sur la viUe"
en „Un homme est parti", opgenomen
op het 45 toeren Columbiaplaatje nr.
SCRF 179. Haar stem is niet bijzon
der, niet gaaf, niet rond, of het moet
zijn, dat zij te dicht bij de microfoon
is gaan staan. Maar ook haar voor
dracht ofschoon deze in het eer
ste nummer oprechter is dan in het
tweede kunnen wij niet waarde
ren. Zij is ons ai te gemaakt gepas
sioneerd.
Van een 33 toeren LP in de Po
pular Favorites-serie zijn drie
topnummers Het Lisbon An-
tiqua door het orkest van Mitch Mil
ler. het „Sixteen tons" door Frankie
Laine en „Band of Gold" door Don
Cherry overgeheveld naar een 45
toerenplaatje. Bij die drie nummers
is dan nog gevoegd het „Vino Vino",
gezongen door het Norman Lubof-
koor. Dat maakt dan samen „The Big
Four" nummer 3 in de serie
uitgekomen onder nummer 429144 BE
(Philips). Een plaatje met „hits", die
stuk voor stuk te waarderen zijn. Wij
blijven „Sixteen tons" een van de
beste na-oorlogse Amerikaanse songs
vinden. Intussen mag „Vino Vino",
het uitbundige loflied op de wijn, er
ook best zijn.
Henri Salvador is het enfant ter
rible onder de jonge zangers
en zangeressen, die het mo
derne Franse chanson over de ganse
wereld uitzingen. Henri, de zoon van
een belastingambtenaar op Guade
loupe, is pas na twaalf ambachten en
dertien ongelukken aan het zingen
geslagen. Hij was eerst krantenven-
ter, kappersbediende, hulpboekhou
der. acrobaat, melkbezorger en ma
nusje in nog tal van andere beroe
pen, voordat hij ontdekte, dat hij een
stem had en daarbij voldoende malle
fratsen om zijn stem goed verkoop
baar te maken. Hij kan het sindsdien
niet laten de grapjas uit te hangen en
de gek te steken, vooral met zich
zelf. Henri Salvador op het 45 toeren
Philipsplaatje 432035 NE is deze aparte
chansonnier ten voeten uit. Hij zingt
en acteert ook vooral de nummers
„Le roi du foxtrot", „Margaret", „Le
roi du caves" (een heerlijke parodie
op de blues) en (het minst geslaagde)
„Papa loves mambo". Charmant
plaatje, overigens zonder enige an
dere pretentie dan gezellig en een
beetje niet-alledaags te zijn.
Met zijn 33 toerenplaat HDLP
1001 brengt het label His
Masters Voice een postume
hulde aan Louis Davids, de grote
„kleine man" van de revue en het
cabaret van voor de oorlog, de zan
ger van het volkse leven met al zijn
simpele vreugde en verdriet. Een
negental liedjes uit zijn omvangrijk
repertoire vormt de inhoud van deze
L.P-, met een aanbevelend speechje
ingeleid door Davids zuster, Henriëtte,
en gehuld in een feestelijk-vrolijke
hoes. De liedjes zijn: De olieman
heeft een Fordje opgedaan, De
Sweepstake, De voetbalmatch, Weet
je nog wel oudje, Naar de bollen,
Leentje uit de Lange Niezel, Week
end in Scheveningen, Moeder heeft
haar rijbewijs en Op het ijs. Oud,
maar ook jong zullen vreugde kun
nen beleven aan deze plaat, wanneer
zij tenminste van dit genre tekst-en-
voordracht houden. Interessant is de
klassieke begeleiding, waarbij jazz'-
erige invloeden merkbaar zijn.
Sarah Vaughan, die in jazz-kringen
wordt gerekend tot een van de
meest begaafde jazz-vocalisten
van de jongere generatie, is in vier
songs te beluisteren via het 45 toe
renplaatje van het merk EmArcy on
der het nummer EP 1-6001. Zij ver
tolkt bij een bescheiden, nochtans
illustratieve begeleiding eerst drie
sfeervolle, rustige nummers (waarin
zij het beste is): Polka dots and
moonbeam, Body and soul en Lover
man en nadien „Shulie a Bop",
een „Rob"-song in lettergrepen, bij
welke creatie meer de nadruk valt op
de begeleiding van pianist John Ma-
lachi, bassist Joe Benjamin en de
drummer Roy Haynes. De liefhebbers
van Sara's dichterschap met de stem
banden zullen intussen met aandacht
naar dit plaatje luisteren.
De zanger Claude Robin doet
allengs meer van zich horen.
Zijn natuurlijke stem, zijn
prettig timbre en zijn aannemelijke
en niet zelden boeiende voordracht
maken het luisteren naar zijn plaat
jes tot een genoegen. Mogelijk mag
hij dan wat meer accent, wat meer
zuidelijk temperament leggen in de
vertolking van Italiaanse liedjes, het
45 toerenplaatje Victory nr. EP 7005,
waar er een viertal van hem opstaan,
is niettemin een charmant plaatje.
Met begeleiding van het Victory or
kest, dat zijn violen, gitaren en
fluiten naar voren laat komen, zingt
Robin: Catari, Sole Mio, Santé Lucia
en Marechiare. De weergave is best.
Op een andere plaat, de 78 toeren
Victory 9955, zingt Robin een ode
aan de wasvrouwen van Portugal:
Les lavandières du Portugal met
vocale en handgeklap-medewerking
van de wasvrouwen (een koortje)
zelf; aan de andere kant van de
plaat leidt orgelspel zijn eenvoudig
en ingetogen gezongen „Prière Feru-
vienne" in. De aandachtige luisteraar
zal het niet ontgaan, hoe devoot toch
het eigenlandse rumba-ritme het
Peruviaans gebed omlijst.
HENRI SALVADOR
Iget a kick of you - en - That
old black magic - heten de twee
nummers, die op de 78 toeren
plaat MT105, merk Mercury voor
rekening komen van de zanger Billy
Daniels, geassisteerd door de Conlon-
singers en het orkest onder leiding
van Harry Geiler. Vriend Billy weet
wel een en ander met zijn stem uit
te halen, waarbij de opzettelijke ma
niertjes niet altijd geslaagd zijn. Tot
in hoge octaven houdt zijn stem in
tussen een flink volume, waartoe zij
mede wordt aangevuurd door het
nogal dynamische orkest. Een plaatje
voor ertussen-door.
Niet alledaags zijn de klank
kleurtjes die van de combi
natie mondharmonica en café
piano waarmee Richars Hayman
en Jan August via de 78 toeren Mer-
cury-plaat nr. MT 103 een interes
sante sfeer schilderen in hun uitvoe
ring van „The Three Penny Opera"
en „I'll be with you in apple blos
som time". De afzonderlijke muzika
liteit van dit duo en hun gevoel voor
afgedwongen samenspel zijn opmer
kelijk. Een vriendelijk plaatje met
een exclusief geluid.
FRÉDÉRIC.
