of avonturier?
Legende over de held van
twee revoluties
idealist
s
PAUL CEZANNE
in Den Haag
Zuigelingensterfte in Nederland
Ernstig incident in
K.S.G.-parlement
Socialisten uiten kritiek
op Hoge Autoriteit
r
Gevaarlijk
speelgoed
Helpendehand
r-Vader en dochter vliegen
zelk'
Lafayette „de ruiter op
de regenboog"
100.000ste bij
Rembrandt
Gewelddadige
twist tussen
compagnons
Toine en Els Mazairac
DUIZENDEN BRIEVEN TERUGGEVONDEN IN FRANS KASTEEL
J
Daggemiddelde van
3000 in Rijksmuseum
Ontplofbare stoffen
niet voldoende
vernietigd
Directeur
Legermuseum
officier O.N.
Holland-F estival
Si garenexport naar
België vrij
Vergadering legt verklaring na fel debat
naast zich neer
ZATERDAG 23 JUNI 1956
PAGINA 9
V,i
'S
Scholieren met wapen
arsenaal
Late kersentijd]
Kleine oogst
Vier maanden geëist
wegens dood door schuld
Limburger gedlood in
Belgische mijn
Een nieuw record: in 1955 zijn op eike 1000 in Nederland
geboren babies er slechts 20 gestorven
24 jumi
25 jumi
Contingentering per 1 juli
opgeheven
Vlak voordat gisteren de gewo
ne jaarlijkse zitting van het
parlement der Europese Gemeen
schap voor Kolen en Staal geslo
ten zou worden, heeft zich een
in de geschiedenis van die ge
meenschap ongekend incident
afgespeeld. Nadat het parle
ment in een reeks van resoluties
(over de meeste waarvan reeds
tevoren overeenstemming was
bereikt tussen de verschillende
politieke fracties) zijn mening
had uitgesproken over het jongste
jaarverslag van de Hoge Auto
riteit, legde de Duitse afgevaar
digde Kreijssig namens de socia
listische fractie een verklaring
af, waarin deze fractie, „nadruk
kelijk uiting aan haar bezorgd
heid gaf over wat zij noemde
de „niet-actieve houding" van de
Hoge Autoriteit op sociaal ge
bied, over haar kartelpolitiek,
over haar behandeling van het
probleem der kolenprijzen en
over haar onwilligheid om het
parlement rapporten over de ont
wikkeling van de algemene con
junctuur te verstrekken.
>r
nog6 v
VXOtJ
i>>
Ke
«t»
(Van een speciale correspondent)
Talrijk /.ijn de Franse kastelen en
manoirs, waar jarenlang brieven
dagboeken en mémoires bewaard
zijn gebleven van staatslieden en lite
ratoren. Zo brengt men het kasteel La
Ferté Vidaine in verband met De Saint
Simon, het kasteel La Bréde met Mon
tesquieu en "t manoir Combourg met
Chateaubriand. Graaf René de Cham-
brun heeft nu in een afgesloten deel
Van het Chateau de la Grange, een
kleine vijftig kilometers ten oosten van
Darijs, een reusachtige verzameling
brieven, documenten en andere bezit
tingen gevonden van de markies De
Lafayette. De graaf De Chambrun
stamt in rechte lijn van de markies af
en toen hij in October van het vorig
jaar eigenaar van het Chateau de la
Grange werd, hadden hij en zijn echt
genote, een dochter van Pierre Laval,
geen idee, wat voor belangrijke histo
rische ontdekkingen ze zouden doen.
Het lokte hen niet aan om in het
kasteel te gaan wonen; ze beperkten
zich tot korte verkenningstochten tij
dens de weekends. Op een van die toch
ten belandden zij in het zuid-westelijke
deel van het vijftiende-eeuwse gebouw,
Zij ontdekten twee kamers, die meer
dan een eeuw lang ongerept waren ge
laten. Men had zelfs verzuimd er de
centrale verwarming en de elektrische
leidingen aan te leggen, die in de rest
van het kasteel wel zijn te vinden.
De muren van de ene kamer, een
slaapkamer, waren behangen met geel-
rose gestreepte zijde. In de zuid-weste
lijke toren bevond fcich een werkkamer.
Langs de muren stonden gesloten ka
binetten en boven de kabinetten waren
pLnken aangebracht, beladen met
kostbare boeken. Er waren geen sleu
tels om de kabinetten open te maken
LAFAYETTE,
de man met een hondse trek in
populariteit.
door de Amerikaanse Democraat Adlai
Ewing Stevenson wordt aangehangen,
wil, dat Lafayette een romantische
avonturier was, die voor de Amerika
nen betrekkelijk weinig voelde, maar
die nog minder op de Engelsen gesteld
was. Zijn hautaine schoonfamilie; de
Ayen-Noailles, wilde hij bewijzen dat
hö, de telg van een zeer oude, maar
niet bijzonder welgestelde adellijke fa
milie, werkelijk wat betekende. Pas
toen hij een poosje in Amerika was,
en de graaf De Chambrun moest de
hulp van een slotenmaker inroepen;
Toen de kabinetten open gingen,
bleken zij negentig grote brievendo
zen te bevatten, die stijf rnet papie-
_en waren gevuld. Verder vond de
graaf een grote verzameling onder
scheidingen van zijn voorvader, di
ploma's, zijn pennen, stalen stempels
en andere persoonlijke bezittingen.
De boeken op de planken zagen er
uit alsof ze zo van de boekbinder
kwamen.
Graaf Rene de Chambrun heeft het
plan om in het kasteel een Lafayette-
vnuseum in te richten. Het is een heel
werk, maar hij hoopt volgend jaar, als
het twee eeuwen is geleden, dat La
fayette werd geboren, althans een deel
van het museum gereed te hebben.
Marie Jean Paul Roch Yves Gilbert
Mortier markies De Lafayette, is een
man met twee legendes: een Ameri
kaanse en een Franse, Lafayette als de
principiële idealist en Lafayette als de
Opportunist, de „poseur". Latzko heeft
hem beschreven als ,,de ruiter op de
regenboog". In april van het jaar 1777
hij zelf was toen nog geen twintig
jaar oud vertrok hjj aan boord van
het fregat „Victoire" uit de Spaanse
haven Los Passajes naar Amerika. Uit
de papieren, die graaf René de Cham
brun heeft gevonden, is nu al gebleken,
dat Lafayette niet is vertrokken, zoals
sommige historici meenden, zonder een
afscheidsbriei te hebben gezonden aan
zijn jonge vrouw Adrienne, die haar
tweede kind verwachtte.
Wat dreef Lafayette naar Amerika?
Eén theorie is, dat het zijn passie
voor de vrijheid en de republikeinse
gedachte was, die hem deed beslui
ten de zijde van de Amerikaanse op
standelingen te kiezen. De Amerikaan-
se legende beschrijft hem uitsluitend
van die kant. Toen het Amerikaan
se expeditie-leger in 1917 Franse bo
dem betrad, zou de opperbevelhebber,
generaal Pershing, hebben uitgeroe
pen „Lafayette, we are here".
Een andere theorie echter, die ook
Twee 15-jarige scholieren uit Velp
hebben zonder dat hun ouders het ooit
gemerkt hebben, maandenlang beschikt
over een lichte mitrailleur, twee gewe
ten en een aantal losse patronen, waar
mee ze in de bossen manoeuvres hiel
den. De wapens werden bewaard in een
leegstaand gebouw. Na verloop van tijd
betrokken ze een medescholier in hun
geheim. Deze stelde de mitrailleur in
net bos op en richtte op een van zijn
heide kameraden. Het schot vernielde
de broekspijp van de jongen en bezorg
de hem wat schrammen. Thuis vertel
de hjj dat hjj in prikkeldraad was ge-
vallen.
Het voorval leidde nochtans tot ont
dekking van het gevaarlijk speelgoed
door de politie. Daarbij kwam tevens
aan het licht, dat de jongens verschil
lende diefstallen in Velp en omliggen
de gemeenten hadden gepleegd, met de
npzet zich geld te verschaffen voor be
denkelijke genoegens.
Het kersenseizoen is dit jaar uitzon
derlijk laat. Pas in de week van 2530
3üni zullen de z.g. vroege Duitse ker-
®en aan de markt komen en pas een
eek later de eerste Meikersen. Aan-
&.het zo laat is verwacht men een
kort kersenseizoen. Van de vroege
r-mitse zal geen grote oogst komen,
nidat veel kersen aan de boom ge-
arsten zijn door de vele regen. Van
^Meikers komt geen grote oogst,
mdat maar weinig vruchten aan de
b°men hangen.
besefte hij, welk een prachtige rol hij
ton spelen en hij was intelligent ge
noeg om zijn kans te grijpen.
Hij had, wat Jefferson heeft genoemd,
een „hondse trek in populariteit" en
na zich tegoed gedaan te hebben in
Amerika, keerde hij terug naar Frank
rijk, waar hij zich zonder veel begrip
in de Franse Revolutie stortte.
Hij is de man, die uit Virginia het
model voor de „Déclaration des droits
de l'homme et du citoyen" meebracht.
Als generaal van de Nationale Garde
verbruide hij het echter bij aristocratie
en revolutionairen. Hij vluchtte, maar
werd door de Oostenrijkers gegrepen.
Napoleon zorgde in 1797 dat hij weer
vrij kwam. Met zijn gezin woonde hij
nu enige tijd nabij Hamburg. Pas in
1799 keerde hij naar Frankrijk, naar
het Chateau de la Grange terug.
In 1824 ondernam hij samen met zijn
zoon een reis naar de Verenigde Sta
ten, die een ware triomftocht werd.
President John Quincy Adams zwaaide
hem bij zijn terugkeer naar Frankrijk
op 7 september 1825 alle lof toe: „Gij
zijl van ons door die band van liefde,
sterker dan de dood, die uw naam voor
de eindeloze eeuwen van de tijd ver
bindt met de naam van Washington."
Nog was de rol van Lafayette niet
uitgespeeld. Op 62-jarige leeftijd voerde
hij de Nationale Garde aan tijdens de
Juli-revolutie, maar na enkele jaren
ging hij in de oppositie tegen Louis-
Philippe. Hij stieri op 20 mei 1834 te
Parijs.
Tegenstellingen kenmerken zijn le
vensgeschiedenis. Als aristocraat in
hart en nieren steunde hij de Revolutie
van 1789. In zijn eigen familie bleven
de opvattingen omtrent hem sterk ver
deeld, zó zelfs, dat de anti-Lafayettisten
zijn werkkamer en zijn slaapkamer in
La Grange meden en isoleerden. Als
overtuigd vrijmetselaar (ook daarvan
zijn de bewijzen nu in overvloed voor
de dag gekomen) die alles deed om
het Ancien Régime omver te werpen,
bleef hij alle dagen van zijn leven ha
ken naar de liefde van zijn Adrienne,
die vroom-katholiek bleef en wier fa
milie door de activiteiten van Lafayette
het rechtstreekse slachtoffer werd.
In een portefeuille vond graaf René
de Chambrun een ontroerende brief van
Adrienne, die Lafayette blijkbaar tot
het eind van zijn leven bij zich heeft
gedragen. De brief is gedateerd 8 sep
tember 1795. Kort tevoren waren de
moeder en de grootmoeder van Adrien-
ne geguillotineerd en Adrienne zou hen
naar het schavot zijn gevolgd, als de
Amerikaanse gezant in Parijs, gouver
neur Morris, niet tussenbeide gekomen
was. Zij en de kinderen kregen toe
stemming om zich via Duinkerken en
Hamburg naar Oostenrijk te begeven,
waar Lafayette gevangen zat.
Voor haar vertrek schreef Adrienne
hem: „Wanneer ik aan het grote geluk
met u herenigd te worden ooit kan toe
voegen het geluk u te dienen en met u
te vertrekken naar het land van de
Vrijheid (Amerika), dan kan ik u alleen
nog maar bezweren met mij Hem te
zegenen, die alle dingen regeert, voor
Wien dit ellendige leven zo weinig be
tekent, dat Hij toestond, dat het op zo
wreedaardige wijze werd ontnomen aan
hen, om wie wij rouwen, maar Die nu
aan ons beiden het kostbare leven kan
teruggeven, dat Hij voor ons heeft be
waard. Adieu, liefste."
Vrijdagmiddag om kwart over een
is 35 dagen na de opening
de 100.000ste bezoeker aan de Rem-
brandttentoonstelling in het Rijksmu
seum te Amsterdam de controle ge
passeerd. Het was de heer B. Berger
uit de Mimosastraat te Den Haag. Na
mens het tentoonstellingscomité bood
de wnd. hoofddirecteur, dr. A. van
Schendel, hem het boek over Rem-
bra,ndt door dr. L. Münz aan.
Met een gemiddelde van bijna 3.000
bezoekers per dag is de Rembrandt-
tentoonstelling de drukst bezochte, wel
ke ooit in het Rijksmuseum werd ge
houden.
In Lunteren is vrijdagavond de 71-
jarige pluimveehandelaar H. F. zijn 41-
jarige compagnon H. G. V., die hij van
oneerlijke handelingen in zaken ver
dacht, met een dolkmes te lijf gegaan.
F. bracht V. twee steken toe, waardoor
een diepe wonde in de hals ontstond en
de polsslagader werd doorgesneden. F.
poogde daarna zichzelf van het leven te
beroven.
Zowel het slachtoffer als de dader
zijn naar het ziekenhuis te Ede ver
voerd. De toestand van F. is zorgwek
kend. V. is buiten levensgevaar. De
verstandhouding tussen de compagnons
was de laatste tijd zeer slecht. Vrijdag
avond ontstond in de woning van F.
onenigheid, waarna F. het vertrek ver
liet en even later met het dolkmes ge
wapend terugkeerde en onverhoeds een
aanval op V. deed.
De directeur van een vuurwerkfa
briek te Klazienaveen heeft voor de
rechtbank te Assen terechtgestaan.
Hem was ten laste gelegd dat
hij ontplofbare afvalstoffen, die
na het sluiten van een fabriek in Schoo-
nebeek in een kuil waren achtergelaten,
niet op afdoende wjjze had vernietigd.
27 April 1955 ontstond in de kuil een
ontploffing waarbij een negenjarige
knaap om het leven kwam. Toen het
ongeluk gebeurde was de fabriek in
Schoonebeek reeds vier maaanden tevo
ren verlaten. Tijdens de periode dat er
in deze fabriek gewerkt werd liet men
afvalwater in de bewuste kuil stromen
dat zwavel, rode fosfor en kaliumchlo-
raat bevatte, een mengsel dat bij de ge
ringste wrijving explodeert.
Tegen verdachte werd wegens dood
door schuld een gevangenisstraf van
vier maanden geëist.
Ter gelegenheid van de opening van
het Leger- en Wapenmuseum te Leiden,
die Prins Bernhard vrijdag verrichtte,
is de directeur kolonel (b.d.) 'C. A.
Hartmans benoemd tot officier in de
orde van Oranje Nassau.
Paul Cézanne, zelfportret.
rot 31 juli
hangt in het
Haagse Ge
meentemuseum een
collectie schilde
rijen van Paul Cé
zanne. Zij heeft de
veelzijdigheid van
een overzichtsten-
toonsteling, ook al
mist men er de vele
zelfportretten op
één na, dat wij
hierbij afdrukken.
De nadruk is ge
legd op de land
schappen met hun
eindeloos terugke
rende verfijnde
schakeringen van
groen.
Eenstemmig wordt
Paul Cézanne de
vader genoemd van
de hedendaagse
schilderkunst en on
telbaar zijn de
verhandelingen, die
geschreven zijn
over de geboorte
van het kubisme,
de deformatie en
abstractie in het
oeuvre van zijn
laatste levensjaren.
Belangrijker dan
deze schoolwijsheid
is echter het onbe
vangen beschou
wen en genieten
van zijn werk.
Het is interessant
te bedenken, dat
de thans algemeen
gevenereerde mees
ter tot tweemaal
toe zakte voor het
toelatingsexamen
van de academie,
dat zijn werk gere
geld geweigerd
Aquarel „Jongen met rode fez"
werd op tentoonstellingen en dat hij
zeij soms zo'n afkeer had van zijn
doeken, dat hij ze opgerold liet slin-
gcrer. of zelfs met een mes doorstak.
Cézanne is een rusteloze zwerver
geweest tussen Aix in Zuid-Frankrijk,
zijn geboorteplaats, en Parijs, waar hij
tumultueus leefde en ongeregelde con
tacten onderhield met mensen als Re
noir, Manet, Monet, Pizarro en Zola.
In 1906 is hij op zeven en zestigjarige
leeftijd, tamelijk vereenzaamd, gestor
ven.
De veertigjarige W. van T. uit Ob-
bicht is donderdag bij zijn werk in een
Belgische steenkolenmijn te Winterslag
door een stuk ijzer dodelijk getroffen.
De man overleed ter plaatse. Hij was
gehuwd en had vier kinderen.
h Oostenrijk heeft de beperkingen op
V0o voareïi van rookartikelen verlicht,
ijpaan mag door iedereen worden in-
60o ÜI A®" sigaretten of 80 sigaren of
«ram tabak.
(Van onze medische medewerker)
In het Nederlands Tijd
schrift voor Genees
kunde van 16 juni
heeft prof. de Haas van
het Nederlands Instituut
voor Preventieve Genees
kunde te Leiden interes
sante en tot blijdschap
stemmende cijfers gepubli
ceerd over de zuigelingen
sterfte in ons land. Volgens
de gegevens die hét Cen
traal Bureau voor de
Statistiek verstrekt heeft, zijn er
in 1955 van elke duizend in Neder
land geboren babies slechts 20 ge
storven. Er is maar één land op de
wereld dat ons hierin overtreft, na
melijk Zweden, waar in 1954 slechts
18.5 van elke duizend babies zijn over
leden. In dat zelfde jaar was het ge
tal voor Nederland nog 22 (per dui
zend), maar in Engeland en Wales
25, in Frankrijk hoger dan 35 en in
België en West-Duitsland zelfs boven
de 40.
Niet ten onrechte noemt prof. de
Haas het getal 20 een mijlpaal in
de cultuurgeschiedenis van ons volk.
Een van de facetten van een bescha
ving is de zorg die besteed wordt
aan het opgroeiend geslacht, waarbij
dan vooral de minutieuze zorg, die
een zuigeling vereist, hoge eisen
stelt aan ontwikkeling en verantwoor
delijkheidsgevoel van de moeders. Zij
vooral hebben dit mooie succes be
reikt.
Om U een beeld te geven van de
grote vooruitgang die bereikt is, nog
enkele cijfers.
In 1875 was het sterftegetal 211.
Dat wil zeggen, dat in dat jaar in
ons land van alle 1000 levend gebo
ren babies er 211 nog geen jaar oud
werden! Ik hoef U niet te beschrijven
hoeveel leed" dit cijfer in talloze ge
zinnen, voor al die moeders vooral,
betekend heeft, in een tijd die men
wel eens weemoedig de goede oude
tijd pleegt te noemen. Gelukkig is
nu van dat verschrikkelijke cijfer
nog geen tiende deel over.
Het is niet mogelijk om in een
kroniekje uitvoerig te vertellen
van alle oorzaken die van be
lang zijn geweest voor het bereiken
van deze mijlpaal. Daarom er enkele
kort aangeduid.
Op de eerste plaats de toegeno
men welvaart en samenhangend
hiermee de talrijke hygiënische
maatregelen die in de loop der ja-
ook het getal 20 per duizend kan en
moet nog omlaag. In Zuid-Holland en
Zeeland bijvoorbeeld is het getal nu
al 15 per duizend! In het zuid-oosten
van ons land daarentegen ligt het
getal nog boven de 25 per duizend.
Vanwaar dit voor ons kleine landje
zo grote verschil? Het is wel waar
schijnlijk, dat een geregelde controle
door huisarts en consultatiebureau
daar nog niet overal zo vanzelfspre
kend is als in het westen van het
land en er nog al wat moeders zijn
die moeilijk afstand kunnen doen
van de oude en vertrouwde opvat
tingen die van geslacht op geslacht
zijn overgeleverd inzake voeding en
ren zijn getroffen. (Het woord hy
giënisch slaat hier op gezondheid
in het algemeen). Betere woningen
met lucht en licht, waterleiding,
riolering, doeltreffender bestrijding
van infectie-ziekten (difterie, kink
hoest, longontsteking enz.) en niet
het minst belangrijk de consultatie
bureaus voor zuigelingen die, als
de huisartsen er geen tijd voor heb
ben, niettemin een geregelde controle
van de allerkleinsten mogelijk
maken.
Mede door de voorlichting van de
consultatiebureaus heeft de Neder
landse moeder veel nieuws geleerd,
onder andere de kinderen met te
dik te kleden, Je voedingsgewoon
ten te verbeteren, met name over
voeding te voorkomen en de klein
tjes tijdig te laten inenten.
Er is echter geen reden om nu te
vreden en genoegzaam te zijn, want
kleding. Vooral ook de zogenaamde
prenatale zorg verdient nog meer be
langstelling. De prenatale zorg be
helst de controle van de moeder voor
de geboorte, vanaf het ogenblik dat
zij meent in verwachting te zijn. Een
goede prenatale zorg kan veel narig
heid in de zwangerschap, tijdens de
bevalling èn na de bevalling voor de
pasgeborene, voorkomen. Sommige af
wijkingen van moeder of vrucht kun
nen een normale geboorte moeilijk
of onmogelijk maken. Indien tijdig
vastgesteld, kan moeder en kind een
dergelijke bevalling met de gevaren
van dien bespaard worden. Hierdoor
zal ook de sterfte in de eerste week
die ten opzichte van de totale zui-
lingensterfte in haar geheel verder
is kunnen dalen en aldus de zuige
lingensterfte in zijn geheel verder
omlaag brengen. St.
AMSTERDAM:
Stadsschouwburg: De liefde voor de
drie sinaasappels.
DEN HAAG:
Kon. Schouwburg: l'Avare.
AMSTERDAM:
Concertgebouw: Amadeus-kwartet.
De invoer van Nederlandse siga
ren in België is met ingang van
1 juli a.s. geheel vrijgegeven. Het
laatste gecontingenteerde export
cijfer bedroeg voor een jaar
47.500.000 sigaren. Ook de regeling
van het aandeel de. verschillende
industrieën in de export is hier
mee komen te vervallen.
Nauwelijks was de voorlezing van
deze verklaring geëindigd, of de voor
zitter van de Hoge Autoriteit, René
Mayer sprong op om schorsing van
de zitting en bijeenroeping van het
comité van voorzitters te vragen, op
dat hij gelegenheid zou hebben, in dat
comité uiteen te zetten, „wat de ge
volgen zouden zijn van een stemming
over deze verklaring, als het tenmin
ste de bedoeling was, dat er over ge
stemd werd".
De Nederlandse afgevaardigde Sassen
merkte in zijn hoedanigheid van voor
zitter der christelijk-sociale fractie op,
dat de socialisten weinig bewijs van
moed gaven door met een „verklaring"
van deze aard te komen. Zij dienden
volgens hem de consequentie van hun
opinje te trekken en een motie van af
keuring van het beleid der Hoge Auto
riteit in te dienen.
Nadat er van beide kanten in voor
het parlement ongewoon heftige termen
over de geste van de socialistische frac
tie was gedebatteerd, schorste de presi
dent, de Italiaan Pella, de zitting. Hij
riep echter niet het comité van voor
zitters (waarvan ook de voorzitter van
de Hoge Autoriteit lid is) bijeen, maar
het presidium van het parlement en wel
voor overleg over de .wijze,waarop de
socialistische verklaring diende te wor
den behandeld.
Na de schorsing verklaarde Pella, dat
het afleggen van „verklaringen" niet
in het huishoudelijke reglement was
voorzien, ,dat er over de socialistisch
verklaring dus niet gedebatteerd of ge
stemd kon worden en dat het incident
daarmee gesloten was.
Namens de christelijk-sociale fractie
wees de heer Sassen er nog op en
zijn zienswijze werd gedeeld door de
voorzitter van de liberale fractie, de
Belgische senator Motz dat uitslui
tend de door het parlement aangenomen
resoluties de mening van het parlement
vertolkten en dat de socialistische ver
klaring in dit opzicht dus geen enkele
consequentie kon hebben.
Verenigde Naties Op het hoofd
kwartier der Verenigde Naties is een
internationale overeenkomst getekend,
welke ten doel heeft mannen, die hun
gezin verlaten en zich in een ander
land gevestigd hebben, ook daar te
dwingen in het levensonderhoud van
vrouw en kinderen te voorzien. (A.F.P.)
Op straat kwam een
knaapje op mij toe en
greep mijn hand, zeggende:
„Effe oversteke".
Nu heb ik, geloof ik,
weinig van de padvinder
in mij, maar ten aanzien
van zulk een argeloosheid
ga ik onmiddellijk door de
knieën.
Ik sjorde het manneke dus mee en
loodste hem dwars door het chaotisch
drukke verkeer. Inmiddels legde hij
mij uitvoerig uit dat hij bijna naar
de grote school ging en dat aap-noot-
Mies echter reeds nu weinig gehei
men meer voor hem kenden. Ik juich
te zulks warm toe en vóór wij het
wisten stonden wij reeds aan de
overkant.
„Zo", zei ik voldaan „Ga nou maar
naar je moeder en doe haar mijn
groeten".
Jantje keek mij enkele ogenblikken
met onverholen belangstelling aan.
Toen rende hij als een pijl uit de
boog weg en schreeuwde, luidkeels de
tuatie determinerend:
„Ik heb er wéér een gehad".
„Vader is in
ieder geval de
„gewichtigste"
vlieger van Ne
derland", zegt de
22-jarige Els Ma
zairac. „Hij weegt
11$ kilo". Uiter
lijk heeft Els niets
van haar vader,
de vroegere we
reldkampioen
spr.nt. De enige
overeenkomst is,
dat ze allebei ge
boren en getogen
zijn in Bergen op
Zoom, „rasechte
krabben", om met
Els te spreken, en
dat ze allebei
hun vliegbrevet A
hebben. „Een va
der en dochter,
die allebei hun
brevet hebben, zijn
uniek in ons land
en zelfs in West-
Europa", verzekert
ons instructeur
Bruijs, „en vrou
wen, die twee
vliegbrevets hebben, komen ook maar sporadisch voor. Op rlatpwit is Els
Mazairac dus eveneens een uitzondering, want toen ze onlangs haar vlieg
brevet. A had gehaald, dat haar het recht gaf een sportvliegtuig te be
sturen, is ze maar meteen doorgegaan voor het zweefvliegbrevet B, dat
ze nu ook in haar zak heeft.
Toine Maizarac, nu 55 jaar, is altijd een echte sportman geweest.
Toen hij twintig was, koos hij de wielersport als zijn favoriete en een
jaar later was hij kampioen van Nederland. In het dagelijkse leven ge
meenteambtenaar, was hij op de wielerbaan al spoedig een van de
gevreesden. Viermaal fietste hij zich in de finale bij de wereldkampioen
schappen en in 1929 kwam hij daaruit als overwinnaar te voorschijn. Het
jaar tevoren verloor hij in 'e olympische finale met een halve wiellengte.
„In de sport moet je hard zijn als graniet, moedig en oereid om ieder
offer te brengen", zegt Toine Mazairac, „en natuurlijk speelt de eerzucht
ook een grote rol". Het waren die eigenschappen, die het succes van
Mazairac in het leven bepaalden. Hij werd een groot kampioen, maar hij
had ook de moed de wielrennerij er aan te geven, toen dj zich eenmaal
had voorgenomen zich een minder ruw en hard bestaan te veroveren.
Toen hij in 1926 tengevolge van een ernstig ongeval een week of zes
in Denemarken in een ziekenhuis moest verblijven, sprak hij met de Ne
derlandse gezant, die hem daar kwam bezoeken, over zijn plannen, om
in de autobranche te gaan. Hij wist, dat het een teleurstelling voor zijn
ouders zou zijn, die hem graag in de overheidsdienst zagen, maar Ridder
van Rappard moedigde hem aan, om de stap naar het bedrijfsleven te
zetten en zijn ideaal te volgen. Mazairac ging volontair in Keulen en
Antwerpen en leerde er het autovak. Op het hoogtepunt van zijn roem,
in 1930, maakte hij een radicaal einde aan zijn loopbaan als renner en
van die dag af concentreerde hij heel zijn doorzettingsvermogen op zijn
maatschappelijke vooruitgang in de autobranche. Dat hij ook daarin
succes wist te boeken, bewijst het fraaie, moderne garagebedrijf, dat de
heer Mazairac op het ogenblik in Bergen op Zoom bezit. Geleidelijk
aan groeide ook zijn interesse in de vliegsport en in 1950 besloot hij zelf
te gaan vliegen. Op vijftigjarige leeftijd behaalde hij rijn brevet als
sportvlieger en toen kreeg ook de zeventienjarige Els de smaak te pak
ken. „Ik zou best ook willen leren vliegen", zei ze, maar vader Mazairac,
die bij zijn dochter nog nooit enige technische aanleg ontdekt had, voelde
daar weinig voor. „Kind, je kunt niet eens behoorlijk fietsen", was het
vernietigende oordeel van mama. Maar de gedachte liet Els niet los en
dat ze toch wel iets van de vasthoudendheid van haar jader heeft, bleek,
toen ze een half jaar geleden eindelijk gedaan kreeg, iat ze zich eens
liet testen door instructeur Bruijs. „Ik geloof wel, dat ze het onder de
knie krijgt", oordeelde die na de test. Ze kreeg het inderdaad onder de
knie en veel sneller dan iemand had verwacht. Na vier uur vliegen
maakte ze al haar eerste solovlucht en toch wel een ..eetje trots stelt
ze vast, dat dat nog sneller was dan vader het deed. Na een klein half
jaar lessen en dan in de winter, dus met vaak slecht weer, haalde ze haar
brevet. Hoewel het zweefvliegen haar nooit zo heeft geboeid „je moet
telkens zo lang op je beurt wachten, om dan één start je te maken"
heeft ze op aandringen van haar instructeur toen ook het zweefvlieg
brevet gehaald. De heer Bruijs zou het liefst zien, dat zijn succes
volle leerlinge zich nu ook verder zou toeleggen op de vli'gerij. U zou
me het liefst allerlei records zien breken", lacht Els Mazairac, maar zelf
voelt ze daar voorlopig weinig voor. Trouwens, dat revet vindt ze
natuurlijk wel erg plezierig, maar ze is reëel genoeg, om het nu °°k
weer niet al te hoog aan te slaan. „Vliegen kan immers iedereen leren
zegt ze. en of ze verder nog tot bijzondere prestaties zal komen, dat zal
wel blijken. Wel wil ze nu erg graag ook nog het brevet parachutesprin
gen halen. Binnenkort zal daarvoor waarschijnlijk ook in ons land een
opleiding worden gegeven, op Teriet, maar als dat niet .nocht doorgaan,
wil ze naar Frankrijk om dat te leren. En verder heeft ze eigenlijk geen
bijzondere plannen. Gewoon doorgaan met haar werk op kantoor thuis
in de garage, bijspringen als er eens snel een auto gehaald of wegge
bracht moet worden en verder moeder assisteren in iet huishouden.
En dan 's avonds en in de week-ends naar Woensdrecht om te vliegen
als het even kan.
„Zij liever dan ik", mompelt haar broer, die net als mama Mazairac
maar liever op de begane grond blijft. Voorlopig zijn er dus in de familie
geen nieuwe gebrevetteerden te verwachten, maar twee is ook wel ge
noeg, vindt mama, die het plezier van „dat gehang in de lucht nooit
best heeft kunnen begrijpen, al is ze dan nu toch wel trots op „haar twee
vliegers".
