Het verzoek van
Koninklijk paar
Arbeiders roepen: „Laatkardinaal vrij
Staat van beleg afgekondigd
In stad wordt nog geschoten
Stakingen blijven voortduren
O
„Mode" in nonnenkleding
Sovjettroepen
klaar om in te
grijpen
R
m
Extra gebed en offers op
Kerkenbouw-zondag
Gammele schoolreisbus in
beslag genomen
Maandag weer
bespreking
met fractie
voorzitters
„Weg" en
„systeem
Rapport van
ir. Witte aan
dr. Drees
Mr. Jonkman
weer voorzitter
Amsterdamse politie heeft:
Naaisterniet
goed genoeg
ZATERDAG 30 JUNI 1956
S
80ste JAARGANG No. 26641
Prof. Van Oven ver-
vangt prof. Beel
ok nadat radio Warschau gisteren had verklaard,
dat de opstand in Posen daags tevoren reeds
was onderdrukt, is er in de Poolse stad nog ge
vochten. Zakenlieden, bezoekers van de internationale
jaarbeurs, die gisteravond uit Posen in het westen terug
keerden, verklaarden dat zij eerder op de dag nog
getuigen waren geweest van schietpartijen. Van in
dit verband onverdachte zijde, van de Warschause
correspondent van de Britse communistische „Daily
Worker", kwam gisteravond de bevestiging van deze
berichten. De krant had in de eerste edities een bericht
van hem opgenomen, waarin gezegd werd dat er ook
gisteren nog werd gevochten. In de latere edities werd
dit deel van het bericht evenwel vervangen door de
mededeling, dat Poolse regeringsleiders een diep
gaand onderzoek instellen naar de gebeurtenissen van
donderdag.
EERSTE KAMER
Volop wapens
Rimg van tanks
ussische leger-eenheden in
Pools uniform staan sedert
gisteren in Brest-Litovsk ge
reed voor geval het Poolse leger
niet in staat zou blijken te zijn een
einde te maken aan het verzet in
Posen, aldus verneemt U.P. uit
welingelichte kringen te Wenen.
Minstens twee Russische divisies
zouden met spoed naar Brest-
Litovsk, aan de Pools-Russische
grens, zijngedirigeerd bij het
eerste nieuws van de opstand. Alle
soldaten van deze Russische divi
sies zouden inmiddels van Poolse
uniformen zijn voorzien, teneinde
hun Russische herkomst te capiou
fleren.
(U.P.)
BEMINDE DIOCESANEN,
Morgen wordt in de Bisdommen Haarlem en Rotterdam de
jaarlijkse Kerkenbouw-zondag gehouden.
De bedoeling daarvan is U althans éénmaal in het jaar op een
bijzondere wijze deelgenoot te maken van Onze dagelijkse zorgen
op het punt van de kerkenbouw in Onze Bisdommen. Al Onze
pogingen om de zielzorg, de zorg voor Uw geestelijk welzijn,
zo goed mogelijk te behartigen, zullen ernstig geschaad, zo niet
volkomen vruchteloos worden, indien de onmisbare voorwaarde
voor deze zielzorg: n.l. een voldoend aantal kerken, ontbreekt.
Vanuit deze bezorgdheid voor het geestelijk wélzijn van Onze
zo sterk groeiende Diocesen vragen Wij U een extra gebed en
doen Wij een beroep op Uw offergezindheid, om Ons in staat
te stéllen de zo hoogst noodzakelijke kerken te bouwen, opdat
de Blijde Boodschap ook in de nieuwe bevolkingscentra kan
verkondigd worden.
Bisschop van Haarlem
Bisschop van Rotterdam
„Modinette" wordt
nieuwe aanduiding
Kabinetsformatie
Arbeiders van Britse
auto-industrie in
staking
osmom BOUWWST&/.
VERHOOGDE BUT/RAGEN
Sociaal
commentaar
Heinzelmann Lastex Badkleding
Meer wind
Spionnen gearresteerd
in Hongarije
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544. Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. IJmuident Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. J. W. Boerrigter en
Mr W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severiri.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week,
f2.17 per maand, f6.50 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
De gisteren verstrekte mededeling
vanwege H. M. de Koningin en
Z. K. H. Prins Bernhard, waar
in beiden hun teleurstelling en ge
griefdheid uitspreken over de publi-
katie.s van een aantal buitenlandse
bladen en waarin zij de instelling van
een commissie van onderzoek bekend
maken, zal kunnen leiden tot het
wegnemen van de verwarring, welke
is gesticht door een op sensatie be
luste pers. Niet, dat de trouw en de
eerbied jegens het Koningshuis bij het
Nederlandse volk ernstig zouden zijn
geschokt, maar het gevolg van de be
grijpelijke, zeer bewuste terughou
dendheid van het grootste deel der
Nederlandse pers was nu eenmaal,
dat tal van geruchten in omloop ble
ven.
Geruchten hebben iets ongrijp
baars en zijn daarom zo gevaarlijk,
omdat zij altijd een vertekening ten
kwade van de waarheid zijn. Wan
neer het feit van de geruchten zich
eenmaal voordoet, is geen beter ver
weer daartegen denkbaar dan een
eerlijk onderzoek, gevolgd door een
heldere uitspraak.
Het is daarom verheugend, dat
onze Koningin en Prins Bernhard zelf
het initiatief hebben willen nemen
tot een onderzoek naar de omstandig
heden, die hebben kunnen leiden tot
de onbeschaamde buitenlandse publi-
katies over het gezinsleven van de Ko
ninklijke Familie en de verhoudingen
ten hove.
Het stemt tot voldoening, dat voor
het lidmaatschap van de commissie
van onderzoek zulke eminente en ver
trouwen wekkende figuren zijn aan
gezocht als prof. Beel, prof. Gerbrandy
en jhr. Tjarda van Starkenborgh Sta-
chouwer, drie mannen met een voor
treffelijke staat van dienst voor het
vaderland. Zij hebben, zoals gisteren
reeds werd medegedeeld, ontslag ge
vraagd uit hun openbare functies, ten
einde in volstrekte onafhankelijkheid,
en om te accentueren dat de staats
rechtelijke positie van onze Koningin
niet in het geding is, hun onderzoek
te kunnen verrichten.
Aan het resultaat van hun onder
zoek moet bij voorbaat hoogste en
definitieve gelding worden toegekend.
(Van onze parlementaire redacteur)
Naar vanmorgen op de gebruikelijke
persconferentie is medegedeeld is een
rapport van de minister van weder
opbouw ir. Witte bij de kabinets
formateur binnengekomen. In dit rap
port wordt met uitvoerige documen
tatie antwoord gegeven op de vraag wat
de consequenties zijn van enige alterna
tieven op het aanvankelijk voorstel van
dr. Drees om een huurbelasting in te
voeren. Het rapport is reeds aan de
fractievoorzitters ter bestudering toe
gezonden. Het is een zakelijk rapport.
De woordvoerder van de kabinetsfor
mateur kon niet mededelen in hoeverre
de minister van wederopbouw persoon
lijk achter de conclusies van dit rapport
zou staan.
Aangenomen wordt dat de portefeuille
van de minister van binnenlandse za
ken, prof. dr. L. Beel, die 7 juli zal
aftreden in verband met zijn benoeming
als lid van de koninklijke commissie,
tijdens het demissionair zijn van het
kabinet zal worden waargenomen door
de minister van justitie, prof. mr. J.
C. v. Oven. De portefeuille van over
zeese rijksdelen, welke ad interim
wordt beheerd door de minister van
binnenlandse zaken, zou dan worden
waargenomen door minister ir. C. Staf.
iiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiii
POSEN DOOR TANKS OMSINGELD
Ook een bijzondere correspondent in Warschau van het integere Franse
blad Le Monde heeft naar zijn krant geseind dat de stakingen voort
duren en dat er gisteren in Posen nog is geschoten. De internationale
jaarbeurs was evenwel weer opengesteld. De Franse correspondent meldde
verder, dat hij tijdens de opstand uit de gelederen van de demonstranten
herhaaldelijk de roep: „Laat kardinaal Wyszinski vrij!" heeft horen klin
ken. Uit de meeste berichten van Westerse correspondenten krijgt men
evenwel de indruk, dat nadat de communistische machthebbers troepen,
tanks en bovendien ter intimidatie ook straaljagers tegen de opstandelin
gen hadden ingezet het verzet grotendeels gebroken is, en dat er geen
aanwijzingen zijn dat zich spoedig nieuwe grote ongeregeldheden zullen
voordoen.
Vandaag werd er nog sporadisch geschoten in Posen, aldus meldt U.P. bij
het ter perse gaan van deze editie. De staking duurt evenwel nog onvermin
derd voort en heeft het verkeer in de stad verlamd. De tramwagens bevin
den zich nog daar, waar de bestuurders ze twee dagen geleden hebben laten
staan. Reizigers, die vandaag uit Polen in het Westen zijn gearriveerd, mel
den, dat de opstandige beweging nu naar de omgeving van de stad is over
geslagen. De staat van beleg is afgekondigd, aldus meldt U.P.
Radio-Warschau heeft vandaag voor werden aanvallen gedaan op het ge-
het eerst een uitvoerig verslag van de
jongste gebeurtenissen in Posen gege
ven. Volgens dit verslag hebben „over-
valsgroepen", gewapend met mitrailleurs
en handgranaten, donderdag getracht
strategische punten in de stad te bezet
ten. Zij slaagden er in „misdadigers" uit
de stadsgevangenis vrij te laten. Er
De zusters van Tilburg hebben
vorig jaar hun uiterlijk gemoder
niseerd. De ronde „kachelpijp" om
het gezicht is definitief afge
schaft. Een groot aantal Neder
landse congregaties is de laatste
jaren tot aanpassing van de kle
ding .overgegaan. Op pag. 7 vindt
de lezer daar een reportage over,
die uitsluitend handelt over de
actieve Nederlandse congregaties,
in de vorige eeuw gesticht. De
andere orden vallen er dus ge
heel buiten.
Bij K.B. van 27 juni is, gelet op ar
tikel 102 der Grondwet, benoemd tot
voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal voor de zitting, welke
zal aanvangen op 3 juli 1956, mr. J. A.
Jonkman, lid dier kamer.
meentehuis, het gebouw van de veilig
heidspolitie, het radiozendstation, spoor
wegstations, de gasfabriek, het hoofd
postkantoor en andere gebouwen. De
radio meldde ook dat donderdag mili
tairen, ondersteund door tanks, naar de
stad waren gestuurd om dè orde te her
stellen. in de loop van vrijdag werd
verder gegaan met het opsporen van de
aanstichters, aldus de Poolse radio.
De Warschause correspondent van de
communistische „Daily Worker" schreef
in het bericht, dat in latere edities uit
de krant werd gehaald, over de gevech
ten van gisteren nog het volgende:
Een zwaarbewapende groep opstan
delingen scheen het stadhuis te heb
ben bezet. In tegenstelling tot de ge
beurtenissen van donderdag, toen
vele ongewapende arbeiders aan de
demonstraties deelnamen, hadden de
personen die gisteren aan de gevech
ten deelnamen, volop wapens, aldus
de communistische correspondent.
„Alles wijst erop, dat de gewapende
groepen deel uitmaken van de reac
tionaire ondergrondse," aldus de
„Daily Worker". Ter ondersteuning
van deze stelling deelde de corres
pondent mee, dat hij van gezagheb
bende Poolse zijde had vernomen,
dat geen van de mannen, die met
wapens in de hand waren aangehou
den, uit de stad zelf afkomstig was.
Ook had donderdagochtend een
groep arbeiders het plaatselijke ra
diostation om toestemming verzocht
een oproep tot hun collega's te doen
om geen openbare gebouwen te be
schadigen.
De Poolse regering heeft inmiddels
bekendgemaakt dat politie en leger
reeds arrestaties verricht hebben on
der de leiders van de opstandige bewe
ging. De autoriteiten in Posen heb
ben bijzondere veiligheidsmaatregelen
genomen om herhaling van de ongere
geldheden te voorkomen. Dag en nacht
wordt intensief in de straten gepa
trouilleerd en de bruggen over de
Weichsel worden door militairen be
waakt. Het jaarbeursterrein wordt ook
bewaakt. De bewaking is waarschijn
lijk bedoeld ter bescherming van vele
buitenlanders die naar de beurs zijn ge
komen. De buitenlanders zijn boven
dien gewaarschuwd niet per trein uit
Posen te vertrekken omdat de spoor
lijn niet geheel veilig is. Om de stad
is een ring van Poolse tanks van Rus
sische makelij gelegd. Vele inwoners
(Vervolg op pag. 13)
Een beeld van de arbeiders-opstand
in de Poolse stad Posen, waarbij tal
rijke doden vielen toen het leger de
demonstranten met tanks ging bestrij
den. De foto geeft een overzicht van
een van de straten in het centrum van
de stad. Aan de overzijde van de straat
ontwaart men een van de tanks van
het leger. Het grote gebouw is het
stadhuis van Posen.
'IwlS?-
Een dramatische foto, die ons bereikte uit Posen, waar donderdag een felle
strijd gewoed heeft tegen het bewind. Mannen dragen een vlag mee, bevlekt
met bloed van een vermoorde jongen. Een vrouw voert de opstandelingen
aan en haar felle blik geeft overduidelijk het fanatisme van de onderdrukte
bevolking weer. Ook gisteren duurde de strijd nog voort.
De technische dienst van de Amster
damse politie heeft vrijdag bij de Hart-
veldsebrug te Duivendrecht na een gron
dige inspectie een schoolreisbus in be
slag genomen en tegen de eigenaar, een
autobusondernemer uit Egmond a.d.
Hoef, proces-verbaal opgemaakt. In de
bus bevonden zich 33 Alkmaarse school
kinderen en twee onderwijzeressen, die
op weg waren naar de speeltuin „Oud-
Valken veen" bij Bussum. De bus ver
toonde ernstige technische gebreken. De
handrem werkte niet meer, het brand-
blusapparaat was defect, de remmen
waren ongelijk afgesteld en de stuur-
kolom zat los. Bovendien constateerde
de politie een veel te grote speling van
de wiellagers en de fusees.
Voor de schoolkinderen zag het er
verdrietig uit. Zij hadden een jaar lang
voor dit uitstapje gespaard, dat nu door
de nalatigheid van een autobusonderne
mer in het water dreigde te vallen. De
Amsterdamse politie heeft zich echter
onmiddellijk over de jeugdige Alkmaar-
dertjes ontfermd, en ze na een gastvrij
onthaal met limonade en zo, op het
hoofdbureau van politie overgedaan
aan Artis en de Cineac. Verder char
terde de Amsterdamse politie een nieu
we, gebrekenloze autobus, waarmee de
kinderen 's middags de thuisreis heb
ben aanvaard.
De voorlichtingscommissie der con
fectiebedrijven in Amsterdam heeft
zo deelt zfj mede „haar gedachten
laten gaan over de vervaardiging van de
algemene en weinig zeggende beroeps
aanduiding „naaister" door een andere
naam, die de waarde van dit voor onze
industrie zo belangrijke beroep beter tot
zijn recht doet komen. Na rijp beraad
is de keuze gevallen op de naam „Mo-
dinette".
Voortaan zal de titel zijn: van een vol
leerde naaister „le modinette", van een
aankomende naaister „2de modinette" en
van een leerling-naaister „3de of 4de
modinette".
(Van onze parlementaire redacteur)
Terwijl de laatste hand wordt gelegd
aan de berekeningen van minister Witte
over de consequenties van een alterna
tief voor een huurbelasting, is reeds
bekend geworden dat dr. Drees de vijt
fractievoorzitters maandagavond op
nieuw voor een bespreking zal ontvan
gen. Daarbij zal antwoord moeten wor
den gegeven op de vraag of het rege
ringsprogram dat dr. Drees reeds als
basis voor een nieuw kabinet had ont
worpen, aanvaardbaar is, althans wat
de beide kernpunten huurbeleid en de
fensie betreft. Over tal van andere pun
ten zullen de fractieleiders nog gehoord
moeten worden. Dl-, Drees wil echter
wel ter bespoediging van de procedure
de ruggespraak met de fracties gaan in
perken. Hij heeft die ruggespraak tot
dusverre het volle pond gegeven om een
duidelijke overeenstemming te krijgen
over de kern van de zaak, maar men
hoopt thans tot een vlottere werkwijze
te kunnen geraken.
Het overleg met ir. Staf heeft naar
men aanneemt voor dr. Drees de beves
tiging opgeleverd dat de 200 miljoen
meer, die de minister van oorlog meende
te moeten vragen, wel bespaard kunnen
worden zonder dat Nederland zou te
kort schieten tegenover de NATO. Het
is echter de vraag of de fractieleiders
met dit inzicht, thans gebaseerd op na
dere gegevens, akkoord zullen gaan. Zij
stonden er aanvankelijk nog al sceptisch
tegenover.
Het antwoord op de vraag of huur
verhoging zonder huurbelasting moge
lijk zou zijn heeft geleid tot een inge
wikkelde documentatie waaromtrent de
formateur zich tijdens het weekeinde nog
zal moeten oriënteren.
3000 arbeiders der British Motor Cor
poration zjjn gisteren te Birmingham in
staking gegaan uit protest tegen het
eerder gemeld ontslag van 6000 arbei
ders bij tot dit concern behorende be
drijven. (Reuter)
(Van een bijzondere medewerker)
In zijn „Psychologie van het Socia
lisme" heeft Hendrik de Man het
christendom gekarakteriseerd als
het systeem van de gelijkheid van de
individuele zielen. Alhoewel we het on
juist achten het christendom tot een
systeem te verlagen,, schuilt er iets
waars in deze karakterisering. Het
woord van Sint
Advertentie
BARTELJ0RISSTR HAARLEM TEL. 13439
FERO. B0LSTR. 48 A DAM TEL. 717162
Verwachting tot zondagavond
(opgemaakt 11.15 uur)
Zonnige perioden, maar ook kans.
op enkele buien. Matige, later nu en
dan krachtige wind uit zuidelijke
richtingen. Ongeveer dezelfde tem
peraturen ais vandaag.
Zondag: Zon: 4.26-21.05. Maan:
tot 13.23.
Maandag: Zon: 4.27-21.05. Maan:
0.06-14.36.
Paulus, gesproken
tot de broeders in
Jeruzalem, is niet
mis te verstaan:
„Hier is vrije noch
slaaf, Jood noch
Romein, maar Christus is in ieder en
in ieder volkomen gelijk".
Vanaf de komst van het christen
dom worstelt de westerse beschaving
met het bereiken van de consequen
ties van deze christelijke grondgedach
te. In deze worsteling doen zich tel
kens inzinkingen voor, maar het hoog
tepunt van de curve wijst telkens een
hoger punt aan dan een vroeger be
reikte top. De dieptepunten in de chris
telijke streving gaan merkwaardiger
wijze vaak samen met wetenschappe
lijke en economische vooruitgang. De
ontdekking van de nieuwe wereld aan
het eind van de 15e eeuw en de komst
van de techniek bij het begin van de
19e eeuw zijn daarvan enkele typische
voorbeelden. In heel deze ontwikke
lingsgang beleven we thans wel een
zeer opmerkelijke fase. Enerzijds dient
als keihard feit een toenemende gods
dienstmoeheid of traagheid te worden
geconstateerd en tegelijkertijd een
sterk opleven van christelijk besef.
Daar doorheen weeft zich een steeds
verder gaande technische aardebeheer-
sing met alie moeilijkheden en moge
lijkheden van dien. En dit geheel ver
oorzaakt een botsing en een verwarring
tevens. Het beheersen van de aarde is
een natuurdrang in de mens, ook bij
de mens voor wie dit heersen voorna
melijk bestaat in het uitvoeren van op
drachten die knappere figuren dan hij
zelf voor hem uitdenken. Gewend als
deze mens is zeer concrete opdrachten
uit te voeren, waarbij het eigen initia
tief heel ver naar de achtergrond is
geschoven, leert hij ook denken door
de hersenen van een ander, spreken
wat anderen hem hebben voorgezegd,
zien wat anderen hem suggereren. Dat
beheersen van de aarde als natuurlijke
streving is losgemaakt van zijn eerste
oorzaak en laatste doel: God. En hier
ontstaat de botsing tussen aan de ene
kant hen, die, naar een woord van
Kierkegaard, het christendom niet zien
als een systeem maar als een weg,
die ons vanuit dit raadselachtige leven
mo t voeren naar het Leven, dat alle
raadselen oplost, aan de andere kant
hen die deze weg ontkennen. En de
botsing in de top brengt de verwarring
beneden. Ligt hierin niet een antwoord
op de vraag hoe het komt, dat in toe
nemende mate mensen van „de weg"
naar „het systeem" verdwalen?
(Vervolg op pagina 5)
Radio Boedapest heeft gisteravond
gemeld, dat twee Westelijke spionnen
in Hongarije gearresteerd zijn, nadat
zij zich gewapenderhand hadden verzet.
