Yraas
en Antwoord
Vakantie in het hoofd?
Van Dam en Dame
Radio en
T ele visie
IS DE VROUW SUPERIEUR
AAN DE MAN?
Amerikaans kampioen voor de vrouw heep
weinig waardering voor zijn sekse-genoten
4
Ciij
SI
fMÏ
Van stukken....
en
wem
Eén mislukking
Vanavond
chauffeurs
Zondag
ZATERDAG 14 JULI 1956
PAGINA
Stewardessen.
'Oiper.atie
Tolk
Route
Relliaisltiogen
K.R.O.«discotheek
BiroimieiLiai
Defecte schoorsteen
Provisie
f 9 tv
maar toen
werd ze wijzer
Vrouwelijke jaloezie
%v°m;
MU
<l,f VVe
f-, lS C
fva,
V krac
VeiI
k om
t«pL4..v-
NIS,1
Vragen voor deze rubriek moeten temden gericht aan de
Redactie van one blad (met in de Unker-bovenhoek der
enveloppe: „Vragenrubriek"). De beantwoording ge
schiedt gratis. De Redactie behoudt zich echter het recht
voor, bepaalde vragen niet voor beantwomding in aan
merking te doen komen. Over de beêlissing dienaangaande
kan niet tornden gecorrespondeerd. Gaarne vermelding
van naam en adres bi) de ingezonden vragen.
Men houde er nog rekening mee, dat men minstens M
dagen op antwoord zal moeten wachten en dat het ons
niet mogelijk is, in te gaan op verzoeken tot persoonlijke
beantwoording der brieven.
G. S. Wat is het verschil in ver
eiste stadie) vooropleiding: en te
vervullen taak tussen een lucht- en
grondstewardess by de KLM?
Antwoord: De luchtstewardess moet ge
schikt zijn om als gastvrouw op te tre
den, zij moet zorgen voor een prettige
sfeer en zij moet de gasten aan zich
weten te binden, zij moet de nodige
toewijding tonen. Zij moet zorgen voor
verversingen, lectuur en comfort, haar
aandacht schenken aan verwarming,
ventilatie en indien nodig behulpzaam
zijn bij verpleging. Zij vertegenwoor
digt de maatschappij, derhalve moeten
haar karaktereigenschappen analoog
zijn aan die van een goede gastvrouw.
Daarnaast kan het nodig zijn, dat zij
aan de grond enkele kleine diensten ver
richt, zoals de passagiers behulpzaam
zijn bij het invullen van douaneforma
liteiten enz. Dit is in het kort de taak
van de luchtstewardess. Om tot deze
functie te kunnen worden aangesteld,
moet zij voldoen aan de volgende mini
mumeisen: 1. leeftijd tussen 23 en 29
jaar; 2. behoorlijke algemene ontwik
keling, bij voorkeur gebaseerd op mid
delbare schoolopleiding (HBS of gym
nasium); 3. degelijke praktische ken
nis van Frans, Duits en Engels; 4. nor
male gezichtsscherpte, geen bril; Tot
aanbeveling strekt het bezit van: 1. di
ploma ziekenverpleging en/of huis
houdschool; 2. kantoorervaring; 3. ken
nis van vreemde talen, buiten de hier
boven genoemde.
Ze moet een cursus van ca. 8 weken
volgen op Schiphol. Deze opleiding ge
schiedt voor rekening van de KLM. Tij
dens deze opleiding genieten zij een
maandelijkse toelage van 225.
De grondstewardess is de gastvrouw-
van Schiphol.
Zij verwelkomt aankomende passa
giers en doet vertrekkenden uitgeleide.
Zij assisteert hulpbehoevende passa
giers, rijdt zo nodig rolstoelen aan,
helpt moeders met babies, verstrekt
lectuur, zij doet in het kort alles om
de wachtende passagiers op Schiphol het
verblijf zo aangenaam mogelijk te ma
ken. Zij is tevens behulpzaatn bij de
controle van reisdocumenten, bereke
nen van overbagage enz. De functie
van grondstewardess wordt gezien als
een voorbereiding voor luchtstewardess,
derhalve moeten zij zich bereid verkla
ren te worden overgeplaatst naar het
corps luchtstewardessen. Meestal heeft
deze overgang plaats na ongeveer 2 jaar
dienst als grondstewardess.
Minimumeisen voor de opleiding zijn;
1. leeftijd 20 - 23 jaar; 2. behoorlijke
algemene ontwikkeling, bij voorkeur
middelbare schoolopleiding; dege
lijke praktische kennis van Frans,
Duits en Engels; 4. representatief
voorkomen; 5. normale gezichtsscherp
te. Tot aanbeveling strekken: a. er
varing in ziekenverpleging en/of kin
derverzorging; b. kantoorervaring; c.
kennis van vreemde talen buiten de
bovengenoemde.
Een opleiding op Schiphol van 4 4 5
weken is vereist, gedurende welke tijd
salaris genoten wordt, variërende van
148 tot 189 per maand. Behoudens
een klein uitmonsteringsverschil is de
uniformering van beide corpsen gelijk.
M. P. B. Mijn zoontje is gebo
ren op 26 mei 1956 en moet_ ge
opereerd worden aan een hazelipje.
Ik ben verplicht verzekerd, doch
moet de helft van de kosten der
operatie betalen. Hoe kan dat?
Antwoord: hoogstwaarschijnlijk (de juis
te toedracht dient u te vragen aan het
bestuur van uw ziekenfonds) beschouwt
het ziekenfonds deze behandeling meer
als een „schoonheidsbehandeling", op
grond waarvan u geen recht kunt doen
gelden op een vergoeding der kosten.
Het ziekenfonds heeft blijkbaar ge
meend u toch halverwege tegemoet te
moeten komen. U kunt u verder wen
den tot de dienst van sociale zaken in
uw gemeente; komt deze na onderzoek
tot de conclusie, dat het gewettigd is
u voor de andere helft (of gedeelte
hiervan) eveneens te hulp te komen,
dan zal tevens beslist worden of en zo
ja hoeveel u terug zult moeten beta
len. Bespreek deze zaak dus met uw
ziekenfonds en de dienst van sociale
zaken.
Mej. N. K. Waar kan men in
Nederland voor tolk studeren?
Antwoord: Bij een universiteit, als on
derdeel van de letterkundige faculteit.
h. T. D. Hoe kom ik aan een vol
ledige reisroutebeschrijving per
auto van Haarlem naar Zeil am
See en terug over Zwitserland?
Antwoord: Indien u lid bent van de
ANWB kunt u uw reis gratis uitgestip
peld krijgen, benevens van elk onder
deel het aantal km, bijzonderheden van
de plaatsen, opgave van hotels e.d.
Wendt u anders tot een plaatselijk reis
bureau.
H. v. H. stelt een tweetal be-
Iastingvragen.
Antwoord: u schrijft niet of u al dan
niet gehuwd bent. In groep I (onge
huwd) geen coördinatietabel, zult u
f 52.68 ontvangen, in groep II 56.17.
In het algemeen zal echter de coördina
tietabel wel van toepassing zijn en dan
liggen de bedragen (ongehuwd) 52.76
en (gehuwd) 56.22. Van de vakantie
toeslag gaat af (gehuwd) 21.59 en
(niet gehuwd) 32.29.
A.T.W.S. Hoeveel grammofoon
platen bezit de KKO-studio?
Antwoord: Deze studio heeft zelf wei
nig platen. De Nederlandse Omroep Or
ganisaties onderhouden gezamenlijk
een discotheek, die beheerd wordt door
de Stichting Nederlandsche Radio Unie.
Hieruit worden de platen voor de pro
gramma's van de verschillende omroe
pen geput. Zoals u begrijpt betekent
dit dat er een zeer nauwe onderlinge
samenwerking Is, zowel op het gebied
van het aanschaffen van nieuwe platen
als t.a.v. het gebruik ervan in de pro
gramma's. De discotheek bevat (in
ronde cijfers) 100.000 handelsplaten (78
toeren) en 5.000 langspeelplaten (33
1/3 en 45 toeren). Daarnaast worden
door de discotheek enige tienduizenden
z.g. „eigen opnamen" ten behoeve van
de omroepen beheerd. Het is dus niet
meer nodig dat elke omroeporganisatie,
zoals voor de oorlog, over een eigen
discotheek beschikt.
TL. M. D. Hoe moet ik een bro-
melia behandelen?
Antwoord: Bromelia's zijn scha-
duwplanten, derhalve mogen zij niet in
de zon staan. Zjj vragen een vrij hoge
temperatuur, zij zijn niet tegen tempe-
natuurwisselingen bestand, 's Zomers,
behalve op de aarde, ook in het hart
der plant water geven. Als de bloei
is afgelopen, is de plant waardeloos.
Bij gezonde planten bevinden zich ech
ter jonge scheuten, die u kunt wegne
men, zodra zij de halve hoogte hebben
van de moederplant. Deze jonge scheu
ten kunnen dan worden opgepot in een
mengsel van 3 delen bladaarde, 1
deel varenwortel en een deel gehakt
mos.
Een Sanseviria vraagt een lichte
standplaats, daarnaast vraagt zij een
niet te koele omgeving (60 - 65° F).
Zomers in de groeitjjd veel water, maar
's winters weinig, doch vooral geen wa
ter in het hart van de plant, want dan
gaat zij rotten. Indien verpotten nood
zakelijk is, neme men: 2 delen klei-
zodengrond en een deel bladgrond.
H. d. G. Onze schoorsteen is
defect. Wie moet de kosten beta
len?
Antwoord: De kosten komen voor re
kening van verhuurder. Wij raden u
aan, als deze terzake niet spoedig maat
regelen treft, u met spoed te wenden
tot de dienst van Bouw- en Woningtoe
zicht.
G. W. N. Bestaat er een wet
telijke regeling waarbij het bedrag
der provisie bepaald is, indien men
voor een makelaarskantoor gelden
int?
Antwoord: Nteen, een dergelijk rege
ling bestaat niet. Men moet dit onder
ling regelen. E.e.a. houdt verband'met
de omvang der werkzaamheden, b.v. zijn
het maand- of weekwoningen, zijn het
grote of kleine objecten. Indien het
weekwoningen zijn, of kleine objecten
is de provisie doorgaans hoger, in te
genstelling tot maandwoningen en gro
te objecten, waarvoor een lagere pro
visie gegeven wordt.
Hebben jullie de vakantie in het
hoofd? Er waren dit keer tenminste niet
zoveel inzendingen als gewoonlijk. Of
waren jullie gewoon maar een beetje
lui? Geeft niet. De prijsvraagredaktie is
het ook wel eens. Maar wél je leven
beteren. Dat moet altijd. Hier zijn de
drie prijswinnaars, die niet lui zijn ge
weest.
Ie prijs: Tonny Bos, Ruijsdaelstraat
11, Heemskerk, 2. prijs: Gerard van
Loon, Pegasusstraat 113, Haarlem, 3e
prijs: Jan Senders, Lange Herenvest 38,
Haarlem.
Zij hadden deze oplossing:
Horizontaal: 2. kist, 4. stuur, 5. ap
pelboom, 7. scharnier, 10. emmer, 11.
kier.
Vertikaal: 1. stop, 2. krab, 3. tram,
6. lor, 7. slak, 8. ader, 9. idee.
Probleem no. 158 van A. C. White
en G. Hume.
Wit geeft in 2 zetten mat.
stelling voor wit.) 9. Ld3 f5. (Het
beste.) 10. 00 f4. (Op andere zetten
krijgt wit met c4 een zeer goed spel.)
11. De2 Pg5 12. La3 Pf3:t? (Veel
beter zou hier zijn: 12. Tfe8 13.
Pg5: Dg5: 14. Df3, hoewel ook dan
het witte spel de voorkeur verdient.)
13. Df3: Tf7. (Op Tfe8 volgt: 14. Dh5l
g6 15. Lg6: hg6: 16. Dg6:t Kh8 17.
Tf4: en wit wint.) 14. Tael. (Nu is
Spielmann in zijn element! In der
gelijke stellingen komt niemand le
vend er uit.) g5. (Le6 faalt op 15.
Dh5 g6 16. Lg6: hg6: 17. Dg6: bene
vens De6:) 15. e6 Tfg7 16. Dh5 Pe7
17. Lc5 (dreigt Ld4) Pc6 18. e7
Pe7: 19. Le7: en zwart geeft het op.
(Op 19. Te7: volgt Dg5:t enz.)
Probleem no. 159 van A. M. Koldijk.
Wit geeft in 2 zetten mat.
Wit: Kh8 Dc8 Tc5 Th6 Lb2 Pd4
Pe5 pionnen b4 b7 c4.
Zwart: Kd6 Dc3 Ta7 Ta8 Lg6 Pe6
Pf4 pionnen a6 d3 e7 f5.
Oplossing probleem no. 157 van T.
Kardos: 1. Pdc3! In het voorspel zien
we 1. c5 2. Dd5:; dc4: 2. Dc4:; f2
(Le3) 2. De3. Na de sleutelzet bc3:
2. Lc3:; c5 2. Pb5; dc4: 2. De4; f2
2. Pe2; Le3 2. Df6; Lf2i 2. Lf2:; een
toegevoegd mat en vier matveran-
deringen.
Weense opening.
Wit: Spielmann. Zwart: Vidmar.
1. e4 e5 2. Pc3 Pf6 3. f4 d5 4. fe5:
Pe4: 5. Pf3 Lb4. Spielmann, die een
buitengewoon goed kennen van de
Weense-opening is, vindt Lb4 niet de
juiste speelwijze; hij beveelt hier
aan: 5. Le7, gevolgd door 00 en
f6, waarna de partijen gelijk staan.
6. De2 Lc3: 7. bc3:! 0—0 8. De3 Pc6.
(Nu zou op f6 volgen: 9. Ld3 fe5: 10
Le4: de4: 11. De4: met iets betere
Probleem voor geoefende oplossers.
No. 2178 van I. Weisz.
Wit: Ka5 De7 Td2 Ld7 Lf2 Pe3
pion d6.
Zwart: Kc5 Dh2 Tf6 Lg8 Pa6.
Correspondentie betreffende deze
rubriek te zenden aan A. Perquin,
Marnixkade 104 te Amsterdam-C.
Probleem voor beginners.
No. 418 van H. J. C. A. Nunnink
te Delft.
Wit speelt en wint; oplossingen
kunnen ingezonden worden tot 15
aug. a.s. aan B. H. M. Stevens, Eiken
laan 36, Heemstede.
Oplossing
van no. 2171 van P. J. Eype
te Haarlem.
Wit speelt naar: 4338, 10, 22, 41,
27, 40, 1, 15 en wint.
Een vraagstuk dat het vroeger heel
goed deed. Nu zeggen we: figuran
ten en verwisselbare zetffen maken
een probleem minder mooi. Jammer
dat beide in dit probleem aanwezig
zijn.
Wit begint en wint; oplossingen
van de nummers 417 en 418 kunnen
tegelijk ingezonden worden tot 1 aug.
a.s. aan nevenstaand adres.
Oplossing
van no. 413 van H. F. M. van Tuldei
te Amsterdam.
33—28, 36X47, 28—22, 18x27, 16—11,
6X17, 38—32, 47X20, 32x25 en wint.
Verrassend is het dat in een zo
kleine peuter nog een grote slag
mogelijk is en op leuke wijze ver
kregen wordt. Dat vergeeft het fout
je van de mogelijke zettenverwisse-
ling (28—22 en 16—11).
Uit de oude doos.
Als men zo nu en dan eens in oude
boeken en tijdschriften bladert komt
men soms frappante dingen tegen op
damgebied.
In vergelijking tot de produktie
van de laatste jaren zien we als
voornaamste verschil het bijplaatsen
van stukken om de stand gelijk en
wat toonbaar te maken. Thans zijn
stukken die geen taak in de stand
of afwikkeling vervullen, uit den
boze.
In het clubblad van het VAD kwam
In 1907 een probleem voor van G.
Cock te Amsterdam dat er aldus uit
zag. Zwart 13 st. op 3, 5, 8, 10, 11, 12,
13, 15, 17, 18, 21, 22, 26. Wit 13 st. op
14, 28, 29, 32, 33, 36, 37, 38, 40, 41, 43,
40, 49. De eindslag 24X2 is aardig
verborgen en wordt verkregen door:
40—35, 10X19, 37—31, 26x37, 29—23,
18X29, 29x24, 22x42, 35X30, 37x28,
41—37, 42X31, 36X9, 3X14, 24X2. Een
heel goede constructie met zeer aar
dige ontleding die men nog maar
niet zo gauw ontdekt. Maar die eind
stand bevalt ons helemaal niet. Rom
melig en zonder enig effect.
Zien we eens naar een probleem
uit hetzelfde blad van J. Vardon uit
Caen (Fr.). Zwart 16 st.' op 5, 6, 9,
10, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 22, 23, 24, 27,
28, 32. Wit 16 st. op 11, 16, 25, 29, 31,
33, 34, 36, 38, 39, 40, 42, 43, 44, 48, 50.
Een mooie stand met even mooie
ontleding: 40—35, 6X17, 16—11, 17X6,
34—30, 23X34, 44—40, 34x45, 39—34,
28X39, 34—29, 24X33, 43x34, 32X43.
48x8, 13X2, 31X13, maar ook hier
zien we een eindstand om van te
rillen.
Van deze problemist, die spoorweg
ingenieur was, wordt verhaald dat
hij het aantal damvarianten berekend
heeft op 49,5 triljoen. Wie het niet
gelooft kan het even narekenen!
Nieuwe inzendingen liefst per brief
kaart aan de redaktie van dit blad.
Naam van je krant vermelden. In lin
kerbovenhoek schrijven: „Kinderprijs
vraag".
Advertentie
Moeder en moeders moeder ge
bruikten al MAÏZENA DURYEA,
dus bestelde 't jonge vrouwtje 't
ook. Maar zij verzuimde te
doen, wat die ervaren moeders
deden en nbg doentoezien dat ze
ook MAÏZENA DURYEA krijgen.
De naam op 't pak, daarop moet U
letten, om zeker te zijn dat ge in
derdaad, MAÏZENA DURYEA
koopt, die vermaarde MAÏZENA
voor 't binden van groenten, soe-
pen en sausen
In het begin van dit jaar heeft de
KRO een aantal wijzigingen gebracht
in zijn programma's van lichte muziek.
Men deed dat niet omdat men onte
vreden was over de prestaties van de
ensembles, doch om te voorkomen dat
deze vast zouden lopen in het slop der
routine.
De KRO en de AVRO hebben nog
eigen musici in dienst. De voornaam
ste amusementsensembles die voor de
ze omroepverenigingen optreden, beho
ren tot het vaste personeel. Reorgani
satie van deze orkesten houdt dus al
leen in dat de bezetting ietwat gewij
zigd wordt, dat er andere leiding komt
en voornamelijk dat de opvatting an
ders zal zijn.
Over het geheel kunnen wjj deze ver
anderingen wel geslaagd vinden. Het
KRO-dansorkest onder leiding van
Klaas van Beeck en het Cascadeorkest
van Johnny Ombach zijn prima ensem
bles, met een eigen stijl, een eigen
„harmonie" zelfs. Men werkt met ar
rangementen, maar alleen wanneer die
muzikaal verantwoord zijn. Nooit hoort
men van die lachwekkende bewerkin
gen van klassieken en semi-klassieken
waarmee andere ensembles zulke treu
rige successen boeken. Gelukkig bege
leiden zij geen zangnummers, want in
de lichte muziek is het zingen in dit
land nog maar een povere zaak.
Wat dat betreft heeft de KRO overi
gens een goede greep gedaan door
Johnny de Mol een behoorlijke kans te
geven. Deze jongeman kan werkelijk
zingen, spreekt de talen behoorlijk uit
en weet zich zeer te matigen, wat op
dit gebied bijzonder belangrijk is.
Minder enthousiast moeten wij zijn
over „De juffers en de jonkers in het
stamineeke". Dit geheel staat onder
leiding van Jack Buiterman, die graag
eigen nummers laat spelen en zingen:
inkomsten uit auteursrechten zijn ook
niet te versmaden. Wij vinden het ge
heel nogal naar, met al die vervelende
Nederlandse en Vlaamse teksten, met
die entourage eromheen, met dat ge
praat van de omroeper. Erger zijn nog
de Boertjes van Buuten. Maar dat heb
ben we al meer gezegd...
In het Virtuosenconcert speelt van
avond het Concertgebouworkest onder
leiding van Otto Klemperer, waarbij
Haakon Stotijn het Hoboconcert van
Mozart zal spelen (298 m-19.10 u).
De herdenking van de 14de juli gaat
in Frankrijk gepaard met vrolijke maar
ook met ernstige bijeenkomsten. Voor
het Franse Nationale Programma
wordt een historisch klankbeeld uitge
zonden over de gebeurtenissen op de
ze beroemde datum (347 m-20.35 u).
Voor het Derde Programma wordt
„Le Nozze di Figaro" van Mozart uit
gezonden vanuit Glyndebourn onder
leiding van Vittorio Gui. Onder de solis
ten is onae landgenote Cora Canne
Meijer (464 m-17.30 u).
V
Wie iets zeggen gaat over de superioriteit van mannen
of wel van vrouwen, kan er zeker van zijn ergens
op gevoelige tenen te gaan staan. Hij belandt on
middellijk in een emotionele sfeer, waar het moeilijk is
om exacte bewijsvoeringen te laten gelden. Het is als
met vraagstukken in de politiek; het zijn meer de uit
gangspunten dan de doeleinden waarover men zich op
windt. En al gauw gebeurt dat met overslaande .stemmen.
Zo is het ook gesteld, naar het ons voorkomt, met het
boek van Ashley Montagu „De natuurlijke superioriteit
van de vrouw". Met de doeleinden, die hij zich daarmee
stelt, kan men het eens zijn. Maar zijn redeneertrant
is zo emotioneel geladen, dat in debat tl den vrijwel
uitgesloten schijnt.
Ashley Montagu is een Amerikaans geleerde en voor
zitter van een anthropologisch studiecentrum. Op de om
slag vap de Nederlandse vertaling van zijn werk (door
H. H. van Buttingha Wichers '- Laman de Vries) staat
vermeld, dat zijn ideeën een storm van verontwaardiging
hebben doen opsteken, en dat de publikatie daarvan in
„Ladies Home Journal'' een vloed van ingezonden stukken
teweegbracht. Wij vragen ons af van wie, van de ladies
of van de gentlemen? En ook hoe men zich in 's hemels
naam over deze ideeën verontwaardigen kan. Wij menen
immers, dat Montagu vele al lang en wijd openstaande
deuren intrapt.
De schrijver is overigens verstandig genoeg om aan
zijn betoog een definitie van het begrip „superioriteit"
te laten vooraf gaan. Hij zegt: „De superioriteit van een
eigenschap, hetzij van biologisch of sociaal karakter, wordt
bepaald door de mate waarin die eigenschap een gunstige
invloed heeft op het leven van de persoon of de groep
Met het woord groep wordt bedoeld ten eerste de naaste
familie, dan de sociale groep waar de famine toe behoort,
en tenslotte het gehele mensdom". Verder is de strekking
van zijn betoog, dat de vrouwelijke helft van het mens
dom deze eigenschappen in hogere mate bezit dan de
mannelijke.
Deze stelling is zó algemeen, dat men er niets of alles
tegen in kan brengen. Een feit zó in het oog springend
als dat bijv. de Amerikanen en de Arabieren totaal verschil
lende, ja tegengestelde meningen hebben over de functie
van de vrouw in de groep, wordt niet overwogen. De
schrijver haalt enkele krasse staaltjes aan van vrouwen
mishandeling bij primitieve volkeren, maar zijn redene
ring betreft overigens slechts de vrouw in westerse ver
houdingen en meer in het bijzonder de Amerikaanse. En
nu lijkt het mij dubieus of juist de Amerikaanse vrouw
van zijn beweringen gediend is.
Ongetwijfeld is het waar, dat vrouwen lichamelijk
sterker, taaier zijn dan mannen. In de bezettings
tijd is dat hier en elders voldoende gebleken. De
grotere spierkracht en lichaamslengte van de man waren
toen geen biologische voordelen: het uithoudingsvermogen
Zondagmiddag .peelt het Concertge
bouworkest o.l.v. Otto Klemperer voor
Hilversum II o.m. de Jupiter Symfonie
van Mozart (298 m-13.55 u).
Voor de AVRO wordt 's avonds ter
herdenking van Rembrandt's geboorte
dag, 350 jaar geleden een hoorspel van
Peggy van Kerckhoven opgevoerd (402
m-20.30 u).
De voor de oorlog nier zeer beroem
de Engelse tenor Joseph Hislop spreekt
voor het Derde Programma over Titta
Ruffo, een in de twintiger jaren zeer
beroemd Italiaans tenor (464 m-17.45
uur).
en de vitale reserves van de vrouw waren dat wèl. De
mannelijke constitutie is ingericht op het plotseling en
snel uitgeven van grote doses energie, en het opnemen
van overeenkomstig grote doses voedsel. Vele eeuwen lang
is dat voor het leven van de groep een onmisbare eigen
schap geweest, in verband met het jagen, het bouwen
van woningen, de verdediging tegen vijandige stammen.
In onze maatschappij vorm is het dat ecllter niet meer.
Het hangt dus van de maatschappelijke structuur af welke
eigenschap superieur" genomen kan worden.
Maakt het onvermogen van de man om menselijke
wezens voort te brengen hem tot een biologisch minder
waardig wezen? Wij denken dat er weinig vrouwen zijn,
die dat zullen beamen. Maar Ashley Montagu ziet in dat
onvermogen van de man de oorzaak van een diep ge
worteld minderwaardigheidscomplex, wat dan weer een
sterke prikkel is om door te werken en energie-uitgave
iets bijzonders te presteren. Ook de drang tot uitvinden
van werktuigen en machines en tot scheppen van kunst
werken zou daarop zijn terug te brengen. Mannen spreken
graag over „zwanger gaan van ideeën" en „mijn geestes
kinderen", en geven daarmee blijk van hun onbewuste
jaloezie jegens de biologische vermogens van de vrouw.
Het lijkt een plausibele theorie: de mannelijke schep
pingsdrang voortkomende uit een minderwaardigheidscom
plex. Maar het wezen van de creativiteit het verrijken
van het menselijk cultuurbezit uit het niets is daarmee
allerminst verklaard. Uit een complex, in wezen een neu
rotische en dus steriele factor, is nog nooit iets goeds
geboren. Ook de, overigens spaarzame, scheppingen van,
de vrouw zijn daarmee niet verklaard. Een kunstenaar
die de geest krijgt wordt gedreven door een heel andere
drang dan die om zijn superioriteit te bewijzen.
Vrouwen zijn minder misdadig
•I "V at de vrouw emotioneel zwakker zou zijn dan de
I I man, noemt Montagu een fabel, en terecht. Ieder-
een weet, dat de psychische weerstand van vrouwen
tegen schokken, verdriet, plotselinge armoede, groter is
dan die van mannen. (Dat de laatsten hun gevoelens
minder tonen is een heel andere kwestie. Het is geen
bewijs van grotere weerstand.) Het vermogen van vrouwen
om te incasseren en zich weer op te richten, haar buig
zaamheid en veerkracht geven dikwijls de sterkste mannen
reden tot verbazing. De vrouw is ook gevoeliger voor in
drukken, en daardoor sneller in een situatie thuis, vlugger
van begrip in praktische en menselijke kwesties.
De Amerikaanse professoren Johnson en Termon heb
ben in hun studie „Some highlights in the literature
of Psychological Sex Differences since 1920" vastgesteld,
dat de vrouw' emotioneel onbestendiger (inconsistent) is
dan de man. Zie je wel, zegt Montagu, die onbestendig
heid is immers alleen een ander woord voor veerkracht,
waardoor de vrouw de spanning en de druk van het
moderne leven veel beter kan opvangen dan de man.
En hieruit resulteert weer een reeks van verschijnselen.
Het zjjn juist de mannen, die zich het moeilijkst in
de maatschappij (die zij heten gemaakt te hebben) kun
nen aanpassen. De bewijzen hiervoor liggen voor het
grijpen, als men ze slechts wil zien. Het aantal zelf
moorden is bij mannen vele malen groter dan bij vrouwen.
Alcoholisme en dood door alcohol komen bij mannen
verreweg het meest voor. De inrichtingen voor geestes
zieken, voor zwervers en psychopaten zijn voor het
grootste deel bevolkt door mannen, en dat heus niet,
omdat de vrouwelijke zieken allemaal thuis verpleegd
worden.
Speciaal richt Montagu zijn aandacht op de ziekte
der hysterie, maar iedereen weet tegenwoordig, dat niet
li
'ei "ks
ber>st,
ïrhevig zijn! (Pag. 79h
aannemelijk, dat het PU
neer bij mannen voor* j
alleen vrouwen daaraan onderhevig
is, sinds Klages vooral, zelfs aanner
rische karakterpatroon nog meer bij
dan bij vrouwen. Dat de conversieverschijnsele^
mannen echter andere, en minder emotionele vCy
aannemen dan bij vrouwen, ligt voor de hand.
daar gaat Montagu verder niet op in,
Het sterkste criterium voor een tekort aan maatsj;.
pelijke aanpassing, de misdadigheid, wordt door de s®
ver niet eens genoemd. En toch worden juist hierin de vr"y I
met vele lengtes door de mannen geslagen. Wij z 9
geen precieze cijfers noemen, maar iedereen week p? Ju
het aantal vrouwelijke gevangenen nog geen vijfdy* L
draagt van dat der mannen. Voor agressieve de'Ljf I s if,
is het percentage zelfs nog veel kleiner. De meest V." M
komende misdrijven waarom vrouwen in de gevanjL:' i
geraken zijn kleine diefstallen, abortus en meineed. V heer.
feiten hebben meestal a.t najaar, nat .„„„aen ,c VI.
feiten hebben meestal dit gemeen, dat ze worden..'' 'V(|. i
pleegd ten behoeve van een ander, al wordt het «M a'
belang er niet bij vergeten. De volstrekte eenzaamheiaJ te,
pennpntrio van Hu» marmplïikp ioHC* II* r
bedriegt (of uit de weg ruimt) ten behoeve van zie'y iVVl
komt onder vrouwen vrijwel niet voor. Zo leert ons Jt i -
ook de criminologie, dat de vrouwen zich beter aanP9J;S L
In de samenleving dan de mannen, daarin meer ji a>l<L
verschaffen, zij hbt op ondeugdelijke wijze, en m1' Siq
brokken maken. ,Jl h;: <r>i
Wij hebben het
klachtenboekje van Ashley
tegen de mannen dus nog wat uitgebreid. Is dit K' iM<>
niet voldoende voor de mannen om door de grobfjf "e f 1
zakken van minderwaardigheidsgevoel? Toch doen zu.t p. 'dj
in de regel niet. De vrouwen beklagen zich dat '"pt °t I
een maatschappij moeten leven die door de mnnne(i S|f de
worpen en bestuurd wordt. Maar het zijn OOk de mT} ,Qen
die de wetten van die zelfgemaakte maatschappij 1. jmtenc
meest overtreden, en daarvan de nare gevolgen ofJ
vinden. Geen der twee partijen kan daarbij aansp'
laten gelden op enige superioriteit.
Vrouwen zijn goede chauffeurs
Vrouwen, die chaufferen zijn nog voor veel ni'i'ij,
stenen des aanstoots. Uiteraard hebben vrouivU
chauffeurs vaak minder ervaring en verkeersroot
dan mannen, omdat zij minder lange tijden achte?
stuur zitten. In de oorlogstijd echter, toeii het 3
vrouwelijke bestuurders natuurlijk veel groter wa*.J'j
Amerika), bleek uit de statistieken, dat de vrouwen n' f
ongevallen veroorzaakten dan de mannen. Het is J,
waar, althans waarschijnlijk, dat vrouwen minder S J
tuiglijke begaafdheid bezitten dan mannen, en d»3fV
zeiden zo innig verknocht worden met het meclui"'V
van de auto als vele mannen. Dat is echter een V*tJ\
logisch verschil, en waarom zou er dat niet zijn?
dat de gemiddelde vrouwelijke chauffeur onhanrti£eV .n u,
onvoorzichtiger in het verkeer zou zijn, is beslis' J i\_
fabeltje. Dat is echte-' ook geen schokkend nieuws f j'ji' 'i
Maar Ashley Montagu gaat deze open staande dei"" V ch
eens hartstochtelijk intrappen.
Deze Amerikaanse geleerde Montagu denkt helaa® b.t
onhelder, en zegt af en toe dwaasheden. Als ka:
van de vrouw legt hij er veel nadruk op, dat be^.,
is, dat de vrouwen grotere hersenmassa hebben dan m
nen, om vlak daarop dit feit krachteloos te maken "e,
te zeggen, dat intelligentie eigenlijk niets te maken
met de hersenmassa (pag. 49). Zijn bewering "^.i
pre-historische mensen zeker veel meer belangst®
hadden voor elkanders welzijn dan de mensen
hedendaagse westerse gemeenschappen is onbewil5
en hoogstwaarschijnlijk nonsens (pag. 142). In eey
meenschap waar zwakke en zieke individuen eenv° jij
werden gedood, zoals bij veel primitieve volkeren v-i»,
voorkomt, is er wel bezorgdheid voor het bestaan J
de groep, maar allerminst voor dat van de enkelhy
persoon. Dit onderscheid wordt door Montagu ge3
halve verwaarloosd. „pi
Om 's schrijvers hooggestemde, maar wat vage en
tionele redeneertrant te illustreren halen wij nog 1
kardinale volzinnen aan: „De vrouw schept leV8®?lj
verzorgt het; de man mechaniseert en verwoest
En; „Wat de wereld zo brandend nodig heeft als
blijven bestaan, is meer moederlijkheid en minder n1
Hjkheid". Men kan het met de goede bedoelingeILrg.
dergelijke uitspraken eens zijn, maar toch de form1".,/
weinig geslaagd achten als uitgangspunt voor een s° a
psychologische verhandeling. f
Een mannelijke levenshouding, die niet ontaardt
verwaande egocentrische agressiviteit, is een moo'
Te veel moederlijkheid is echter het beste midde
sommige zoons tot iidele nietsnutten te maken. ËP
heeft de schrijver juist zoveel oezwaren tegen.
„De natuurlijke superioriteit va.i de vrouw", door
Montagu. Van Stockum, Den Haag, 1956.
'V1 4
