enson en Kefauver hebben macht
van oude „partij-bazen55 gebroken
Republikeinen in San Francisco moeten zich
Voorbereiden op nieuwe Democratische strategie
geweld,
ar wat nu?
0
m
"fS
-m
M,
•M
N'
Radio
Televisie
4200 films voor één week TV
Fotograferen is eenvoudig
m
sf
P"
tw
Afe de steun van mevrouw Roosevelt
W
/Sl
wm
'W
?y,4
Eerst concurrent
nu klant
m
;vV
,va
WS. Vtie da" maar °P één
/h
<*w
Geen gebrekkige
platen
De Londense
conferentie
Vanavond
filillïil mmmi ia»-i m
DINSDAG 21 AUGUSTUS 1956
PAGINA 7
e
00»jL
1 f/l
ftfSS \l%Vvols van pae-
sfA!
1 ;/'i
f)
ledeni
'V
J J
i°f» 4/>
is van
^roscoop
de
ftVt geinen, waarin een over.
a
oA>¥
ItémMï
Katholieke I Illustratie
1
18!iX
I
ie
f-z>e
•eft
i, w'-n y.de Westerse mogend
M öie v^ening dat «en water-
natiian ,zo Sroot belang is
'8» ter wereld, niet
■Vp§ KV g*er. Zolang het huidige
it{ l' vC sfpHVerneir|ent zich op het
'Jn K)V.lta>,. volledige zeggenschap
1 te hebben, is de vrije
liet ?eSarandeerd. Tenslotte
n Na^-1?6- van e?n regering
V goe
ur
>rV%h'-6t
fis. ft afrgetèn dat tie Ëgypte-
U#Kal i, leen blokkade hebben
hii I! f c!lePen van Israël im-
iJif j;,i n1 het kanaal geen ge-
u °U <L e maatregel tegen Is-
Jfoj rfJi At 0f(3en °,r Cairo ook willekeurig
t ie Vl toegepast op andere lan-
«d yJt 1 iP^ka^P onbelemmerd gebruik
oensS k NaV' te»„al is een wereldbelang,
i!r,n1nstlxyfordi^e Egyptische
ur-
*<!e/
i»
L^rgf'hst in goede handen is.
1 1 q,, opwinding in Engeland
-j yer Nassers aankondiging
j% stei.' js er nu een veel ge-
itf ih^t ?ln? ontstaan. In de in-
11 k1 zi(5lst'Ber geworden sfeer
hhpn P ernstig af welke maat-
8 zou kunnen nemen,
■Acht bewapend optreden niet
h?1* ri^APrdt. Mocht het er op
V Sü®t de Westerse mogend-
'j 4an zkanaal zouden moeten
t ZuHen er andere planaen
VA*1 to gemaakt om de olie-
w©st-EuroDa zo min mo-
C °Vo stagneren. Men heeft al
11 r]Q!" een kanaal of een olie-
elt °rdt israël, terwijl voorts
t>!V?'iL„, aan het bouwen van
1^1 (knepen, die de olie - zon-
tie 0 grote kostenverhoging -
w°ede Hoop van het Mid-
'iJV^e i Engeland en andere
iK de h - Pden zouden vervoe-
I 5t|aa 1 Verse alternatieven voor
lö\ter,?..zouden veel tijd kosten.
wiJn kan er geen methode
'ietr n die het Suezkanaal
i ij Jansport min of meer over-
'kVel En intussen zou
.nd grote economische
1 Vai.v'nden van een eventuele
i h het kanaal.
Jl?* duidelijk hoe het door
Ipapen Suez-probleem ten-
'°st kan worden, gezien de
Y^ar1 de Egyptische dictator
AA^nti^h'ee.^coneessie te doen
'v inr>pas^an de Westerse eisen,
k Verzo6fl Ontstaan die slechts
Ce Presirt^hd gebaar van de
k-Rdtep zou kunnen wor-
k®Pez 'p 'Paar voor Nasser is
eh prestige-kwestie ge-
ftyj
it
ifV
V V t
sNflAo&lp1 een historische pu-
>\"%i °Pti|pj!!'en van de ontwikke-
i\v?^rosCpda microscopen. Dit
do0yPiUm." geheten.
f/aajj» H eCbir,rneh dr. Maria Roo-
U ïïrAh® gp~ e, ,van het rijksmuse-
Pep ,chiedenis der natuur-
'.tpPHj Leiden. Het ver-
i. dedeling" uit dit rijks-
Dit
werd
MsLvan 6 Aedoeling het eerste
J iVV^h '-ruK dit werk omstreeks
Vl K oL'Hiep61! °P een daartoe te
'(tl ivA, inkomst aan de minis-
A m bjpOf Os, kunsten en weten-
t eh. a vertegenwoordiger,
j Ai het ministerie zal
A AA ?'Ue al exemplaren van de
.'.Ah °fdp^an het boek ter be-
n 1\V AetP Besteld, ter versprei-
.wm - scsteia, ter versprei-
vi Oitp,,,schappeiyke instellin-
k'l Aip" 'and. De uitgave van
if6' v 'Vaarvan 5000 exem-
.0 k..n-derlands en 5000 ex-
'vtwA 1 .het tl-.".*-1 til wuuw W--
üty Engels zullen worden
V1 ziilet in de handel ver-
'hif''» on, werd mogelijk ge-
eAitig ®Un van een industri-
(Van onze New Yorlcse
correspondente)
ergens kan men beter waarne
men, boe heterogeen de Ame
rikaanse maatschappij is samenge
steld, dan op de partijconventies.
Verschillende groepen in de samen
leving bevinden zich op verschillen
de trappen van ontwikkeling en de
politieke conventies, zoals we die
hier in Chicago en San Francisco
meemaken, geven daar een kaleidos-
copisch beeld van: ze zijn een meng
sel van kermis en oprecht getuige
nis: ze zijn evenzeer doordrenkt van
onbeschaamd commercialisme als van
vurig nationalistische geest: men
vindt er het grofste gebrek aan dis
cipline naast psychologisch verfijnd
uitgekiende manoeuvres: men hoort
er de meest ijzingwekkende gemeen
plaatsen en vlak daarna de raakste
observaties.
Mannen, die elkaar zojuist nog
een geweldige politieke aframmeling
hebben toegediend, ziet men de ar
men om eikaars schouders slaan en
ten aanschouwe van het gehele pu
bliek op altijd beminnelijke en gees
tige wijze hun meningsverschillen
bijleggen. Niet zelden ook gaan zij
daarna voor elkaar door het vuur.
De Democratische kandidaat voor
het vice-presidentschap, Estes Kefau
ver, ging bijvoorbeeld, nadat hij zich
zelf als kandidaat voor het president
schap had teruggetrokken, uit alle
macht werken voor de kandidatuur
van Stevenson. Het kenmerk van het
Amerikaanse karakter is zonder twij
fel het contrast, maar een domine
rende trek is toch grootmoedigheid.
Politiek heeft de De
mocratische conventie
in Chicago heel wat
verrassingen opgele
verd en de Republi
keinen, die op het
ogenblik in San Fran
cisco bijeen zijn, zul
len met die verrassin
gen rekening moeten
houden. Beide partij
en, de Democratische
en de Republikeinse,
stonden tot dusver
onder de strenge tucht
van de „partij-bazen",
die aan de touwtjes
trokken en politici
konden .maken en bre
ken. Carmine de Sa-
pio, de „kingmaker"
van New York, was
daar een voorbeeld van. Hij was ervan
overtuigd, dat hij gouverneur Harriman
door de conventie kon „laten" benoe
men. Dat hij oud-president Truman,
aanhanger van hetzelfde beproefde sys
teem, achter zich had. sterkte hem in
die overtuiging.
Adlai Stevenson echter was de eerste
man, die daartegen in opstand kwam.
Truman en De Sapio wisten, dat hij
dat zou doen. Na zijn nederlaag in
1952 tegen president Eisenhower kre
gen de „partij-bazen" vat op Steven
son, maar zij wisten, dat hij hun zou
ontglippen zodra hij de kans schoon
zag. Die kans kreeg hij in Chicago.
Stevenson, met zijn opmerkelijke gees
tesgaven, was op zichzelf al een for
midabele tegenstander voor de „partij-
bazen". Maar hij kreeg ook mevrouw
Roosevelt, erfgename van de New Deal
èn van de Fair Deal, op zijn hand.
Kefauver
Israël De Jordaans-Israëlische be
standscommissie heeft gisteren Jorda
nië schuldig bevonden aan het grens
incident van 16 augustus, waarbt) een
Israëlische bus en twee begeleidende
militaire voertuigen in een hinderlaag
vielen. Drie Israëlische soldaten en een
vrouwelijke buspassagier werden hier
bij gedood.
k het gebied van an-
n°fmonenT
Jul tut Ut Ttti Mlnnetpollt Sur
Dat bracht de ommekeer.
Zij verklaarde, dat men niet teveel
naar het verleden moest kijken, dat
een andere tijd was ingeluid met an
dere eisen en dat de nieuwe inzichten
en nieuwe ideeën van jongere genera
ties van vitaal belang waren.
Op dat moment was het met de lei
dersrol van Truman gedaan. Er kwam
een eind aan de pelgrimage van po
litici naar zijn hotelkamers en Steven
son werd, wat hij de laatste vier .jaar
niet had kunnen bereiken: de nieuwe,
onbestreden leider van de Democrati
sche partij. Dat toonde hij onmiddellijk,
toen op de avond van zijn benoeming
een flinke onenigheid losbrak naar aan
leiding van de Onorthodoxe stap, die
hij wilde ondernemen. Ofschoon hijzelf
een sterke voorkeur aan de dag legde
voor senator Albert Gore van Tennes
see, wiltT hij de benoeming van een
kandidaat voor het vice-presidentschap
geheel en al aan de conventie over
laten en geen enkele invloed op de
stemming uitoefenen. Stevenson dreig
de niet op de conventie te zullen ver
schijnen, als men zijn besluit niet aan
nam. Na een ruzie van een uur gaven
de traditionele leiders toe en zij erken
den tevens de tactische waarde van
deze zet tegenover het Republikeinse
kamp, waar men krampachtig aan de
benoeming van Richard Nixon tot kan
didaat voor het vice-presidentschap wil
vasthouden.
De hele gang van zaken vormde een
bevestiging van Stevensons autoriteit.
Van nu af aan speelt Truman de tweede
viool en het oude rigoureuze partij-sys
teem heeft de nekslag ontvangen. In
ieder ander land zou zo'n ontwikkeling
misschien aanleiding kunnen geven tot
gevaarlijke rancunes, maar niet in Ame
rika, waar het de hoogste deugd is een
goed verliezer te zijn. Truman, die wer
kelijk had getracht Stevenson uit te
schakelen, belde hem op om te zeggen,
dat hij naar hem toe wilde komen
enkele etages lager in hetzelfde ho
tel om hem persoonlijk geluk te ko
men wensen. Stevenson, die Truman
elke vernedering wilde besparen, zei
direct: ,,Neen Sir, ik zal het op prijs
stellen, als ik naar u toe mag komen."
De katholieke senator Kennedy uit
Massachusetts deed voor Truman niet
onder. In zijn strijd tegen Kefauver
om de benoeming tot kandidaat voor
het vice-presidentschap kwam hij
maar een handvol stemmen tekort.
Toch verzocht hij in eigen persoon
de conventie om de keuze van Ke
fauver unaniem te maken. Kennedv
is overigens een figuur om in het
oog te houden. Uit het feit, dat hij
zoveel stemmen verwierf, ook uit het
anti-katholieke zuiden, valt op te ma
ken, dat de tijden wel veranderd zijn.
sinds de katholiek Alfred Smith in
1928 de race naar het Witte Huis op
grond van zijn geloof verloor. Als
een katholiek ooit president van de
Verenigde Staten kan worden, dan is
het Kennedy, een Stevenson-in-de-dop.
Op de laatste avond van de Demo
cratische conventie bleek, hoezeer de
invloed van Stevensons spreek- en denk
wijze zelfs doorwerkt op de personen
in zijn omgeving: Truman sprak hele
maal in zijn eigen trant, maar aange
past aan Stevensons filosofie. Maar Ke
fauver, een vlijtig, eerlijk, handig en
absoluut integer politicus, met een op
merkelijk gebrek aan creatieve verbeel
ding, nam in zjjn rede typisch Steven-
somaanse termen over. De enige, die
zichzelf wat in toom hield, was Steven
son zelf.
Maar de manier, waarop deze man
erin is geslaagd het recalcitrante zuiden
voor zich te winnen, zonder een duim
breed an zjjn principes prijs te geven,
zegt wei iets over zijn vermogen om
mensen te overtuigen en te beïnvloe
den, zonder dat zjj er erg in hebben.
Als Stevenson ooit president van de
Verenigde Staten zou worden, dan zou
den zjjn persoonljjkheid. zijn eruditie,
zjjn stijl en zijn filosofie een stempel
kunnen drukken op het Amerikaanse
volk en het wellicht kunnen wegleiden
uit de materialistische atmosfeer van
het ogenblik.
In ieder geval zjjn de Democraten nu
een nieuwe weg ingeslagen en de Re
publikeinen weten dat. Het is de moeite
waard hun reacties in San Francisco
gade te slaan.
Na de oorlog hebben omroepvereni
gingen al hun grammofoonplaten aan
de N.R.U. in bruikleen afgestaan om
daaruit een centrale discotheek op te
bouwen. Deze enorme verzameling is
een schitterend instrument, men hoeft
maar te laten weten wat men wil heb
ben, door wie gespeeld of gezongen, en
het wordt keurig aan de studio afge
leverd.
Over het geheel staan de Nederlandse
uitzendingen van grammofoonplaten
dan ook technisch op een hoog peil.
Dat moet ook, want dat kan ook. Wan
neer er eens een enkele keer iets niet
in de haak is zijn er tevoren fouten
gemaakt.
Zo werd gistermiddag in het N.C.R.
V.programma een opname gedraaid
van operettemuziek van Johann Strauss.
Deze plaat was bar slecht, bleef ver
scheidene malen doorspelen en was ook
verre van zuiver. De dienstdoende tech
nicus zag kans het geheel zo onopval
lend mogelijk te doen verlopen, maar
fraai was het niet.
Wij begrijpen niet dat zoiets mogelijk
is. Men kan zich toch niet excuseren
met te zeggen dat het een oude opname
betrof. Dan had men een nieuwe moe
ten nemen. Maar beter kan men op
het laatste moment iets anders aan
kondigen, dan platen met gebreken toch
maar draaien.
De A.V.R.O. heeft een hele dienst
opgezet om het laatste nieuws van de
Suezkanaalconferentie in Londen te ver
breiden. De eerste dagen gaven repor
tageleider Tom Schreurs en de Londense
correspondent hun indrukken. Nu is Ot
to Gobius ter plaatse, terwijl mr. Hil-
terman de resultaten becommenta
rieert.
Het zijn zeer verzorgde uitzendingen,
een goede aanvulling op het nieuws en
met veel nieuws van achter het nieuws.
Het is wel jammer dat de omroep
verenigingen niet gezamenlijk zo'n
dienst hebben opgezet. Nederland heeft
veel belang bij deze onderhandelingen
en het zou goed zijn de luisteraars daar
over dagelijks uitvoerig in te lichten.
J.v.S.
Het Radio Philharmonisch Orkest
speelt vanavond voor Hilversum II
o.l.v. Bernard Haitink, waarbij Jacob
van der Woude het Vioolconcert in D
gr.t. van Tschaikowsky zal spelen
(298m.-20.40u.).
Van het Edinburgh Festival zendt het
Derde Programma de,opera buffa „Ma-
vra" uit. Dit werk is gebaseerd op een
verhaal van Pushkin, de muziek is van
Igor Strawinsky (464m.-20.10u.).
Het publiek van de Scala in Milaan
is op het moment verdeeld in twee fana
tieke kampen, namelijk zij die Maria
Menegheni-Callas en zij die Renata De-
baldi bewonderen. Zij die Callas bewon
deren doen dat omdat zij ,,La Norma",
„Lucia di Lammermoor" en „Isolde"
zo fraai vertolkt. De bewonderaars van
Debaldi vinden echter dat Debaldi deze
rollen inderdaad weet te interpreteren,
terwijl Callas alleen maar Callas is.
Het Franse nationale programma wijdt
vanavond een uitzending aan Renata
Debaldi (347m.-19.29u.).
1 iA Meubels is in de loop der eeuwen grondig gewijzigd.
c/V, Linic-s ook waar te nemen in de vormgeving van klokken
e j* het j een oude Duitse tafelklok, bekroond met een Bacchus-
0yi<l °Pen van de klok de ogen beweegt en bij het slaan
engt. Daartegenover staat de moderne elektrische klok
wel erg nuchter en zakelijk....
We kunnen moeilijk zeggen, dat
de filmindustrie de televisie met
gejuich heeft binnengehaald en
alles gedaan heeft om de ont
wikkeling van dit nieuwe massa-com
municatiemiddel te stimuleren. Integen
deel, van begin af aan heeft de film
industrie niets onbeproefd gelaten om
haar ernstige rivaal dwars te zitten.
Dat mag dan misschien kortzichtig zjjn,
helemaal onbegrijpelijk is het toch
ook weer niet, want gedurende de eer
ste jaren van de stormachtige ontwik
keling van de televisie hebben de film
maatschappijen verlies op verlies moe
ten boeken en hebben ze alle zeilen
moeten bijzetten om het publiek, dat
kennelijk de voorkeur heeft gegeven
aan televisie, terug te winnen.
Gezegd moet worden, dat de felle
concurrentie een uitermate gunstige in
vloed uitoefent op de Amerikaanse film
productie. Het zal de oplettende toe
schouwer niet zijn ontgaan, dat de kwa
liteit van de films zich langzamerhand
in een stijgende lijn beweegt, terwijl
bovendien nieuwe technieken toch ein
delijk werden ingevoerd. Als kwalita
tief voorbeeld moge dienen de ook in
ons land gedraaide „Streetcar named
Desire" (Tramlijn begeerte) en „Death
of a salesman" (Dood van een Han
delsreiziger), welke beide trouwens ook
als toneelstukken volle zalen hebben
getrokken. De technische verbeteringen
richtten zich op het toenemende ge
bruik van het kleurenprocédé, de drie
dimensionale film en de grootbeeldpro-
jectie. Dat echter de speelfilm en flaar
gaat het tenslotte ook financieel om
het yerioren terrein over de hele linie
heeft herwonnen is twijfelachtig, hoewel
anderzpds ondanks de televisie, het aan
tal bioscooptheaters zich gestadig uit
breidt.
Invloeden
De televisie heeft echter een onver
wachte invloed uitgeoefend op de film
productie en de filmkunst, zodat men
op dit ogenblik zeker mag stellen, dat
in een land als Amerika en dat geldt
nu ook voor Engeland en straks ook
voor de continentale landen, de felle
concurrentie in hevigheid is afgenomen
en veeleer heeft plaats gemaakt voor
een toenaderingspolitiek.
Het is niet meer zo, dat de rgote
filmmaatschappij alleen met tegenzin
hun produkties ter beschikking stellen
van televisie, die er een heel behoor
lijke som gelds voor betaald en dik
wijls opnieuw de roulatie van bepaal
de uitgewerkte films in de hand werkt.
Anderzijds zijn de maatschappijen er
wat happig op, dat de televisie-om-
roenen in hun voorbeschouwingen aan
dacht schenken aan komende premie
res en in verzoekprogramma's teruggrij
pen op vaak heel oude werken. In
een rapport dat de VARA naar aan
leiding van een in april gehouden
onderzoek onder haar aanhangers
heeft samengestem, blijkt ook duide
lijk de grote populariteit van haar
filmverzoekprogramma en niet min
der dan 546 gezinnen verklaren, dat
ze bij hun filmkeuze zich meer of
minder laten leiden door de gedraaide
filmfragmenten.
Bovendien geeft de televisie nog eens
de kans om films, die financieel geen
succes zijn gebleken, terwijl ze daar
entegen aan hoge artistieke maatsta
ven hebben voldaan, opnieuw onder de
aandacht van het publiek te brengen.
Eén voorbeeld ter illustratie. Op don
derdag 16 augustus draaide de KRO in
haar programma de film „Comedie om
geld", een iaar of twintig geleden ge
regisseerd door Max Ophüs, naar een
draaiboek van hemzelf, Walter Schlee
en Alex de Haas, welke film allerminst
een publiek succes is geworden. Eén
week in Amsterdam gedraaid en ze
verdween uit de roulatie.
Televisie eist echter meer. Het is
niet voldoende, dat ze zonder al te
veel moeite zal mogen beschikken over
de speelfilm-portefeuille, want dan
komt ze er bij lange na niet. De film
neemt een steeds groter deel in van
de programmering en met name in
Amerika neemt dit afmetingen aan, die
aan de eigenlijke televisiepresentatie
afbreuk doen. Het gevaar is niet denk
beeldig, dat zo de televisie, van een
eigen autonoom medium, dat zijn eigen
technische en artistieke eisen stelt,
wordt ontluisterd, zodat er weinig meer
overblijft dan een huisbioscoop.
Welk een enorme vraag er bestaat
naar films blijkt uit een analyse die
gemaakt is door de „Screen Gems"
een dochtermaatschappij van Columbia-
Pictures, die zich speciaal bezig houdt
met de produktie en distributie van
voor televisie bestemde films. Wekelijks
hebben de Aimrikaanse zendstations
zo'n grote hoe\ffeIheid langere en kor
tere films nodig, dat zij daarmee 5.200
zenduren kunnen vullen. Het totaal aan
tal films voor de programmavulling
bedraagt rond de 4.200 stuks. Met de
televisie krijgen de serie-films eerst
recht een goede kans en deze series
gaan er ook in als koek. Australië,
dat pas met de Olympische spelen in
Melbourne officieel met televisie be
gint heeft reeds 40 téléfilm-series uit
Amerika betrokken en daarvoor het
lieve bedrag van 14 miljoen dollar neer
geteld.
Vijf en twintig procent
In kringen van de britse C. TV meent
men dat het succes van de zenders
Monte Carlo en Luxemburg voor het
grootste deel moet worden geschreven
op het credit van de film. Monte Carlo,
dat afgezien van een korte onderbre
king nu ongeveer anderhalf jaar in de
lucht is met rond 30 zenduren per week
ruimt 25 pet. van haar totale zendtijd
in voor de film. Van vier avonden in de
week zijn de films de hoofdschotel en
datzelfde geldt ook voor de uitzendingen
van Télé-Luxembutg.
De betekenis van de film voor tele
visie en meer nog voor C. TV is zo
overtuigend, dat de productiemaat
schappijen een buitengewoon sterke po
sitie innemen, omdat de vraag verre
het aanbod, overtreft. De prijzen, die
in veie gevallen dan ook betaald moe
ten worden voor een enkele uitzending,
zijn dikwijls exorbitant hoog en dikwijls
niet veel lager dan een volledige stu-
dioproduktie.
Enige Duitse zakenlieden hebben zich
aaneengesloten en vormen de Euro-
paische Television Gesellschaft en we
ten zich als verhuurkantoor de rechten
te verzekeren van belangrijke films,
die wat lengte betreffen, wat onderwer
pen en presentatie aangaan precies vol
doen aan de eisen die de televisiepro
grammering stelt. Wanneer zoals in dit
geval haar wijdvertakte organisatie zich
tot in Amerika uistrekt accentueert dit
de dwingende invloed van dergelijke
ondernemingen.
In de Nederlandse televisie is de film
tot nu toe van minder betekenis ge
weest, alhoewel in de televisievakantie
een prachtige uitkomst, maar ook hier
zullen films steeds grotere delen van
de uitzendingen innemen, wanneer de
uitbreiding van het aantal zenduren
zijn beslag krijgt.
Intussen leiden alle bovenstaande
aantekeningen tot de angstige vraag,
hoe men zoveel duizenden films binnen
de grenzen van de goede smaak zal
kunnen houden.
P. G.
Engeland De algemene raad van
het Britse T.U.C., het Trades Union
Congress, heeft de 187 aangesloten bon
den gisteren meegedeeld dat contacten
met bonden in communistische landen
verspilling van de contributie der le
den zijn. In een rapport deelt het T.U.C.
mee dat de principes en functies van
vrije vakbonden en die van communis
tische organisaties fundamenteel ver
schillend zijn.
Algiers In een bloedig gevecht
bij Morshott, 130 km ten zuidzuidoosten
van Böne, hebben Franse troepen 32
opstandelinge'" gedood.
Het verbod van de communistische
partij in West-Duitsland heeft de ge
moederen in Oost- en West-Duitsland
nogal geschokt; ongeveer honderddui
zend communisten hebben tijdens een
bijeenkomst op „Unter den Linden" in
de oostelijke sector van Berlijn gepro
testeerd tegen deze maatregel.
Dieptescherpte. De bovenste foto geeft alleen de bloemen op de
voorgrond scherp, op de onderste daarentegen is alles scherp. Deze
verschillen worden bereikt door het diafragma. Bovenste foto volle
lensopening (camera Kalloflex 6x6, film Tri-X, 1/25 sec. f3,5) on
derste gediafragmeerd tot f22, kleinste opening (zelfde camera
zelfde film, 2 sec. f22).
Enkele begrippen, waar begin
nende amateurfotografen nog
moeilijkheden plegen te heb
ben, zijn diafragma, diepte, scherpte
en belichtingstijd. Hoe moeilijk dit
ook Hjkt, in de praktijk is het vrij
simpel.
De film bevindt zich tegen de
binnenzijde van de achterwand van
d.e camera en ontvangt zijn licht
door de lens, die in de voorwand
zit. Om nu, na ontwikkeling, een
goed negatief te verkrijgen is er een
zekere hoeveelheid licht nodig. Deze
hoeveelheid staat vast er kan dus
alleen afwijken ten koste van de
kwaliteit van het negatief. Nu kan
dat licht tot de film toegelaten wor
den door een heel kleine opening en
dan zullen wij lang moeten belich
ten ofwel door een grote opening en
dan is een korte belichting voldoen
de. Als de opening vier maal zo
groot wordt, kan dus vier maal zo
kort worden belicht. Bijv. 1-100 sec.
in plaats van 1-25 sec. Dit is toch
duidelijk? Die openingen nu noemen
wij diafragma's. Zij staan op de
rand van de lens of ergens anders
op de camera aangegeven met een
serie onlogisch lijkende getallen,
bijv. 5, 6, 8, 11, 16. Men onthoude
daarvan alleen dat elk volgend ge
tal de lensopening de helft kleiner
maakt. 11 is dus half zo groot als 8
en vergt een belichtingstijd die twee
maal zo lang is als voor 8 noodzake
lijk was. Hoe groter het diafragma
getal, hoe kleiner de opening.
„Maar", zult U vragen, „waarom
al die rompslomp?" „Als ik 1-100
sec. kan belichten bij ƒ11, waarom
zou ik dan 1-25 sec. nemen bij ƒ16?
Hoe vlugger hoe beter.
Wacht even. Nu komt die befaam
de diepte-scherpte in het geding.
Daarmee wordt bedoeld de zone
die scherp wordt weergegeven, ge
rekend van de camera af. Dus bij
voorbeeld van 1 m. tot 1% m„ of
van 6 m. tot 10 m. of van 10 m. tot
oneindig* Hoe kleiner nu het diafrag
ma en men onthoude dit goed
hoe groter de diepte-scherpte. Wie
dus zowel vóór- als achtergrond
scherp wil hebben, kieze een klein
diafragma en noodzakelijkerwijs
een lange belichtingstijd.
Yan een heel simpel toestelletje
zegt men: „Alles wordt scherp
van twee meter af". Goed, dat
lijkt prachtig, wat wil je nog meer?
Wat wü méér willen is onscherpte
waar wij die nodig hebben. Maken
wij een portretje op twee meter af
stand en begint vijftien meter ver
der een bos, dan worden zowel mo
del als bos scherp weergegeven en
dat is helemaal niet mooi. Het model
is dan als het ware aan de achter
grond vastgeplakt. Het komt er pas
van los als w\j een groot diafragma
kiezen en precies instellen op twee
meter. Tevens kan de belichtings
tijd veel korter zijn. Zetten wij
echter het model ergens neer,
niet in de eerste plaats om een por
tret te maken, doch meer om als
stoffage'of voorgrondvulling te laten
dienen voor het landschap, dat wü
willen kieken, dan hebben we er be
lang bij dat zowel model als land
schap scherp worden. In dat geval
kiezen wü dus een klein diafragma
en een lange belichtingstijd.
Elk voorkomend geval moet dus
afzonderlijk worden bekeken en- als
wjj nu maar onthouden dat bij elk
volgend kleiner diafragma de belich
tingstijd verdubbeld dient te worden
en -1 scherpte-zone groter wordt,
dan loopt het heus wel los, al blijft
het, vooral in het begin, een hele
rekenarlj.
Maar niet altijd hebben wij dit ge
heel in de hand. Lopende mensen
bijvoorbeeld belichte men niet langer
dan 1-100 sec. Het beschikbare
licht bepaalt dus in dit geval de dia
fragma-opening. In het volle zonne
tje wordt dat dus ƒ8, maar in de
schaduw van een bos zou het 3.5
moeten zijn en op heel veel camera's
zal men daar vergeefs naar zoeken,
want dergelijke lenzen zjjn nogal
kostbaar. Wie geen toestel bezit met
een ƒ3.5-lens kan dus geen lopende
mensen in een donker bos fotogra
feren. Overigens een omstandigheid
die niemand slapeloze nachten be
hoeft te bezorgen!
Vier pagina's van het nummer van
deze week zijn gewijd aan de verschrik
kelijke mijnramp te Marcinelle. Henri
de Greeve, die vroeger vele jaren
heeft gewoond In het ziekenhuis van
Sint Joannes de Deo te Haarlem, schrijft
bij gelegenheid van het honderdjarig
bestaan van deze broederscongregatie
een zeer waarderend artikel over het
inspannend leven van dë broeders. Er
is verder een uitvoerige beschouwing
over de zwaarbelaste nalatenschap van
het tienjarig bewind van Perón in Ar
gentinië: in 1946 was het land welis
waar achterlijk maar rijk; thans is het
„gemoderniseerd" maar tegelijk ge
ruïneerd. Bij wie ligt de schuld van de
schrikwekkend vele verkeerson
gelukken in onze dagen? Bij de beant
woording van die vraag, zo wordt in
een artikel betoogd, mag men zich niet
beperken tot materiële oorzaken, men
moet ook „de menselijke factor in het
verkeer" in aanmerking nemen - een
thema voor psychologen, J. W. Hofwijk
vertelt onderhoudend van zijn bezoek
aan Disneyland in Californië, Disneys
„magisch koninkrijk", een wonderland
voor jongen oud. Voorts is er een
met sprekende foto's verluchte repor
tage van een gesprek met Toon Her
mans; zo'n gesprek is eigenlijk een
privé-voorstelling! Onder de actuele
foto's vindt men er enige van het be
zoek van de negerbisschop mgr. dr.
Rugambwa uit Tanganyika aan het be
drijf van de Drukkerij De Spaarnestad.
Het korte verhaal is van A. Viruly.
Jan Cottaar schrijft over de Ronde van
Nederland, die volgens hem moet wor
den gehouden niet in augustus, maar
uiterlijk drie weken voor de Ronde van
Frankrijk.
