W antoestanden bij de verhuur van
z.g. vrije of keuze-woningen
verkapt sleutelgeldtot een bedrag
van enkele duizenden
Het hart
op de tong
Radio eo tv:
Voor de eerste herfstdagen
I
n'&riïisrsrz model van franse
Vier eerste prijzen toegekend
Elly Ameling verwerft het
,cum laude
Vliegen wordt
goedkoper
Vliegtuigen
nu ook op
afbetaling
Marktberichten
Optreden tegen schandelijke
praktijken blijkt zeer moeilijk
Haagse dame
overleden
Vrachtboot Tenacity
Huisvestin gsbureau
W woning vorderen
Vanavond
m&t
HET BOSSCHE VOCALISTENCONCOURS
Drie bekroonden bij
de sopranen
(^SCHEEPV AARTBERICHTRN
DONDERDAG 20 SEPTEMBER 1956
PAGINA 9
Woekerwinst
0
^toerekenbaar verklaard
na doodslag
Emigratie naar V.S.
W?;
«>r V
Terugvordering via de rechter?
Vordering van woning mogelijk
Kolendampvergiftiging
OLIESTRAAL UIT
VUILNISAUTO
|tf
iHiÉ^
niet van orlon of van ande- COUTURE EN GROS
re syntttetische vezels. Zo voeder-
vaart het schaap nog een enkele keer recht, nu het laboratorium,
waar de kunst-materialen hun ontstaan vinden, zijn grote concurrent
wordt. Onder de lange jas met grote zakken, waarvoor het ruit-
dessin diagonaal is genomen, wordt een pakje gedragen met een vrij
kort jasje, dat in de taille niet aansluit. De grote kraag van langharig
bont is niet voor vrouwen met een korte hals! De kleuren van de
ruit, roomwit en reebruin, herhalen zich in de hoed. Het model is
van de Franse „couture en gros". Ze houden daar niet van het
woord confectie.
99'
In april 1958
Europese boerenleiders
bij de Koningin
D e en een half jaar getrouwd en nog geen eigen
honing. Een geenszins uitzonderlijke toestand in
land, waar de woningnood een nationale ramp
wordt. Wél een urgentieverklaring, dat wil
Sir een PIaats °P een lange, lange lijst met voor-
VitgCen enIcel uitzicht op een eigen home. Slechts de
Sup ernsOge gevallen kunnen vooralsnog worden ge-
"kfiu 's kansje: in de „vrije" sector, ook wel
Ze -sector genoemd. Komt er een woning vrij door
Mi k verhuizing of overlijden en kan de eigenaar
U beschikken over deze woning, dan maakt de man
k, fle urgentieverklaring een kans. De eigenaar kan
er niet iedere woning die hij bezit toewijzen aan
4^, gegadigde. Het huisvestingsbureau eist ook zijn
ep. In Amsterdam legt het voor wat de toewijzing
Vil besla& °P vijftig procent van de particuliere
Stiffen. Over de andere helft mag de eigenaar zelf
(^hikken. Dat wil zeggen, hij mag een gegadigde,
S >fn urgentieverklaring moet bezitten, voordragen
Uw bet huisvestingsbureau. Dat gaat in het algemeen
Ue keuze akkoord, maar kan, als de woning voor
tyf^sin aanmerkelijk te groot zou zijn, zijn veto uit-
'icup' behoeft geen betoog, dat het aantal van deze par-
bftr i e woningen, dat voor de verhuur vrij komt, ge-
's. Vele duizenden, vooral in de grote steden en
**b al j°uge gezinnen, verdringen zich om het bezit
een dergelijke woning. Zij trachten huiseigenaars
Natuurlijk, men moet de bokken
van de schapen scheiden. Ons
W zÜn verscheidene eigenaars en
(t-^laars bekend die geen enkel be-
L 8 vorderen. Ook zijn er vele oud-
Èfj/ders die een alleszins redelijke
(sk® vragen voor hun inboedel of stof-
Lang niet altijd kunnen de meu-
^üii. Uurders deze oude inboedel ge-
n- Zij kunnen het verkopen en
bet nadelig verschil dan maar
vrouwen als verkapt sleutelgeld. Te
echter komt het voor, dat de
V ,er die gaat verhuizen of emigre-
tn^v té hoge waarde aan zijn inboedel
en haar veel hoger geschat dan
Jwtik is. De nieuwe huurder legt dan
2Ü" drie mille op tafel, met bloe-
'5 j. hart. Een geval als het laatste
wel te begrijpen, evenals de si-
Vn;!s waarin een flinke vergoeding ge-
tjpjSd wordt voor een verbouwing,
zo lang geleden tot stand geko-
Maar met nadruk keren wij ons
'een degenen die exorbitante be
dt
'agen vragen, die ronduit woeker-
driiii willen maken en op een schan-
nih~ wijze profiteren' van de wo-
Zij die royaal met aards
«pi gezegend zjjn betalen grif ver
«eh'dene duizenden guldens voor
doni.Woning voor zich zelf, zoon of
t^ipder en sluiten daarmee voor de
°tirt0ze nood-ge vallen de weg tot de
"erhavige woning af. Vele ande-
vt^K Leeuwarder rechtbank heeft een
Jljj fder uit Wons terzake van dood-
'arc? Z^n moeder ontoerekenbaar ver-
rechtbank gelastte plaatsing in
krankzinnigengesticht voor een jaar,
Weelde hem na die tijd ter beschikking
h.de regering.
't vonnis is gewezen conform de eis.
,'k een a.s. emigrant ben naar
kSvi»" heb Ik uit de aard Uw artikel „Waar
u la ?ie 13000 Nederlander»" in Üw blad
v'eti» zer met belangstelling gelezen.
wS J® lees Ik o.a. als zouden de emig
at zö ln het bezit zijn
emigran-
van hun
'li is' keen haast maken om te vertrekken.
vVu'ehter niet juist. Het feit dat de gel-
V'ts» ur voor een Kr00' gedeelte reeds
V1 j^ken, voordat de emigrant vertrekt,
oorzaak ln de beperkte passage-
vV.kheden. Dit moge ik met mijn geval
Visum en die voor mijn gezinsleden
JtJ "ateerd 21 augustus en ik ontving
.Ocumenten op 29 augustus. Ik kan
f'tt vssage boeken nadat ik in het bezit
t!%S? het visum. Nadat ik de nodige
K had ontvangen ben ik dan ook
fV%„ Passagekantoor toe gegaan, waar
VtC' ervaren, dat ik eerst op 16 novem-
hr8j.r ss Rijndam kan vertrekken. Alle
W)ïde schepen waren reeds volgeboekt.
ItaW n moet ik een toeslag betalen
V Üt a'en lijnschip te kunnen reizen. In-
i fze toeslag niet kan of wil betalen,
V «tpi 'k niet eerder dan 22 november met
V, Vj-prantenschip „De Groote Beer" kun-
'hl i kken- Wanneer ik dus in Amerika
Jij su'A he geldigheidsduur van het visum
N?kle* 4 weken. Nu kan ik wel per
,'V* tr>ga,a" doch dan moet ik een nog
JV <in h„ ag betalen dan voor een lijn-
(%>zin 0vendlen brengt dit voor mij met
"h>or ,P°g andere moeilijkheden mee,
lK van ennn uHpcün mr
van te gaan vliegen moet af-
«Ne* schet overtuigd, dat Indien er
nten,,„'uPassa8e zou zfjn, vooral van
ZbiiM. Den' de emigranten heus wel
('h hehK«n vertrekken.
tekeni^n de Nederlandse autoriteiten
'Sa. vap "8 gehouden met de grote toe-
?St»van dil ?ra-lten voor Amerika op het
keien <Yaar, waardoor men niet tijdig
Ivlot 11 genomen ora deze eml-
vü ,s Voor kunnen vervoeren. Boven-
('''i-iPvsla.. ,,®le emigranten het betalen van
V^Ug een K0r vervoer per lijnboot of
vC,n »t«:!ïw,ar. waardoor men ls aan-
KTt. lien
voor mij onbegrijpelijk
'Uii. -un ujc.i, rnlsschien nog veel resul-
mutatie uUnn,n verwachten. Een
de Katï, toch "'et in het
*ic'?'Sratie. e en
^%eeLdaaI'??nzettin,
i\ nam, geworpen. Overigens
K Waneer, op te "erken, dat fier
Uie hl1nirt2en -de "edewerking
Vta^Hlk^ de, ™«ie„betrokken
de Neder
ig over het ver-
lhstantie?iWel *ls kerkelijke en par-
""ties) voortreffelijk ls te noe-
M. HARREN
«Hyterweg 28 Haarlem
ren moeten putten uit hun met moei
zaam werken verkregen spaargeld,
dat voor andere doeleinden nodig
was; de vrouw moet mee gaan wer
ken ot er wordt een lening gesloten,
waardoor het gezin vele jaren ach
ter komt. Want vergeet niet, als
men vier k vi1f jaar te klein heeft
gewoond met een paar kinderen in
twee kamers, als men jaren de el
lende van inwoning heeft meege
maakt, heeft men ais het moet nog
wel enkele duizenden guldens over
voor eindeljjk eens een eigen woning.
Vanzelfsprekend dringt zich de vraag
op of tegen degenen die op zo'n ontstel
lende wijze misbruik maken van de wo
ningnood, die hun zak spekken ten kos
te van hun medemensen, ook ten nade
le van de groeiende gezinnen die veel
eerder recht hebben op een bepaalde
woning, is °P te treden. Deze vraag
kan snel beantwoord worden: theore
tisch wel, in de praktijk zeer slecht.
Vóór de nieuwe Huurwet per 1 januari
1951 in werking trad stonden er op het
bedingen van te hoge huurprijzen
en het betalen van sleutelgeld, al of
niet verkapt, moet als zodanig worden
gezien strafsancties. Er was hier
sprake van een economisch delict dat
gestraft kon worden met gevangenis
straf of geldboete. Een melding bij de
politie was voldoende om het strafrech
telijk apparaat aan het werk te zetten.
In de Huurwet heeft men van het straf
rechtelijk karakter van de sancties af
gezien omdat dit in de praktijk tot be
denkelijke toestanden aanleiding gaf.
Vooral bij onderhuur was zulks het ge
val. Eerst bood men een hoge huur
prijs aan, dan maakte men de samen
woning door brutaliteit, vechtpartijen,
enz. onmogelijk en vervolgens maakte
men zich met de wet in de hand feite
lijk aan chantage schuldig door te drei
gen met de politie wegens prijsover-
treding.
De thans geldende regeling is geheel
van civielrechtelijke aard. Men kan in
het geval dat de huurder waardeloos
of goedkoop meubilair tegen een woe-
kerjirijs heeft moeten kopen van de
verhuurder of vorige bewoner bjj de
burgerlijke rechter in een civielrechte
lijke eis terugvorderen hetgeen men in
feite boven de wettelijke maximum
huurprijs heeft betaald. Of zulk een
actie zal slagen is uiteraard aan de
rechter om te beslissen. Een dergelijk
geval heeft zich bij ons weten nog niet
voorgedaan. Juristen, met wie wij
over deze kwestie hebben gesproken,
menen dat men in gevallen waarin
sprake is van aperte woeker wel zal
slagen in züu eis tot terugvordering.
Intussen zullen velen huiverig zijn
een dergelijk proces te beginnen. Op
de eerste plaats is het de vraag hoe
het zal verlopen. Bij verlies er van
komt de eiser op voor de dubbele pro
ceskosten, die als de zaak in hoger be
roep beha) rid zou worden een flink
bedrag kunnen uitmaken. Te allen tij
de is men natuurlijk het honorarium
van zijn raadsman verschuldigd. Vervol
gens zullen om een andere reden niet
velen deze actie instellen. Zij hebben
immers nu eindelijk datgene waar zij
veelal jaren smachtend naar hebben
uitgezien. Het heeft dan wel ,,wat"
geld gekost, maar daar ,,komt men ook
wel overheen". En men zit prinsheer
lijk in zijn eigen woning. Dat men een
gezin dat in veel groter nood verkeert
te kort doet wordt weggewuifd met
een dooddoener. Tenslotte zullen velen
het niet moreel verantwoord vinden de
man, wie juist de lapjes van duizend
zhn overhandigd, een proces aan te
doen, al is hij dan een oplichter. Men
had ook niet op zijn aanbod kunnen in
gaan. M heelt zaken gedaan en men
vindt het niet oirbaar de in volle vrij
heid overeengekomen som achteraf te
betwisten. Men heeft eenvoudig een
schaars artikel „gekocht".
Dergelijke transacties worden in het
grootste geheim aangegaan. Zij lek
ken zelden uit. Toch worden er openlijk
in advertenties verscheidene duizenden
guldens gevraagd voor stoffering of in
boedel. Maar hier geldt het veelal ge
vallen die het daglicht kunnen zien. En
als dit niet het geval is dan wordt ook
van de zijde van degene die een te
groot bedrag betaald heeft voorgewend,
dat het voor 'eëel meubilair, dat de
prijs waard was, is aangewend.
en makelaars te vermurwen, zij leggen overal hun con
tacten, kapper en groenteboer worden ingeschakeld, en
niet zelden wordt een beloning uitgeloofd aan degenen
die hen op een lege „vrije" woning attent maken. Is
men dan eindelijk, ook via advertenties in de bladen,
een dergelijke woning op het spoor, dan wordt veelal
alle hoop de bodem ingeslagen door de exorbitante
eisen die de vorige huurders (soms ook eigenaars) stel
len. Dan hebben, aldus een eigenaar, de vorige bewo
ners de woning totaal uitgewoond en moeten er drin
gend nieuwe vloeren gelegd worden, verder is schil
deren beslist nodig en een nieuw behang kan ook niet
achterwege blijven. Kosten? Drie mille. De eigenaar
vergeet hierbij doelbewust dat het leggen of vernieu
wen van een vloer geheel voor zijn rekening komt. Dan
moet er een armelijke inboedel niet zelden eerst op
een verkoping gekocht voor zeg f 400 worden over
genomen voor een bedrag van f4.000 (winst f3.600).
Dan moet de gegadigde voor een badkamer, die enkele
jaren geleden is aangelegd, f3.000 betalen. Dan moet
voor een wel redelijke stoffering de overdreven prijs
van f 2.000 worden betaald. Als het huis goed in de verf
zit wordt met veel aplomb gezegd, dat de schilder niet
behoeft te komen. Voor deze „meevaller" gelieve men
dan even twee mille neer te tellen Wat zegt ge voorts
van een annonce, waarin een riante 2e flat op eerste
stand (badk., tel.) wordt aangeboden tegen een rede
lijke huurprijs van f75, met overname van fraaie stof
fering. Prijs f5.000. Hoe durft men!
bureau kon ingrijpen. Kan men dit van
de bewuste derde nu „voor verrader
spelen" noemen? Als er een moord ge
beurt zal hij zeker de politie waarschu
wen. Men mag aannemen dat hij bij
de oplossing van een diefstal zijn me
dewerking verleent. En zou men nu
niet deze diefstal van de gemeenschap
kunnen aangeven?
Maar wat dan te denken van een
gemeente die zich door een industrie
anderhalf mille per nieuw te bouwen
woning laat betalen, waardoor deze
laatste het z.g. huurderaanwijzings-
recht ten behoeve van haar arbeiders
krijgt? In zeker opzicht is dit sociaal
te verdedigen omdat deze industrie
van groot belang is en zij zonder een
woning beschikking te stellen niet
voldoende arbeiders kan krijgen. Maar
is hier in wezen niet evenzeer
sprake van verkapt sleutelgeld? En
blijft voor de jonge gezinnen die in
die gemeente in uiterst benarde om
standigheden wonen en die toevallig
niet in een bepaalde industrie werken
hieyloor niet nóg langer de oplossing
van hun moeilijkheden uit?
Twee mogelijkheden zijn er dus om de
makers var. woekerwinst door het be
dingen van al of niet verkapt sleutelgeld
aan te pakken: een civiele procedure
en aangifte bij het huisvestingsbureau.
Er zou nog een derde mogelijkheid
zijn die wij slechts als suggestie willen
aangeven. Men schaffe rigoureus de
mogelijkheid tot het verkrijgen van
vrije of keuzewoni gen af en laat
ook deze woningen ressorteren onder
het huisvestingsbureau, dat alléén kan
toewijzen, met uitsluiting van de be
reidheid van de eigenaar op de fifty-
fifty-basis. Er zou slechts één vrije sec
tor moeten zijn: die van de particu
liere nieuwbouw. Doch daartoe zouden
de voorschriften gewijzigd moeten wor
den en voorts komen de woningbouw
verenigingen met dit systeem in de knel.
Tenslotte zouden de rechten van de
eigenaars die nu al sterk gemitteerd zijn
geheel komen te vervallen. Of het ooit
zo ver zal komen?
Intussen is het wel duidelijk dat dit
kwaad niet gemakkelijk bestreden kan
worden. Overheersend is de positie van
de adspiranthuurder, die, koste wat
kost, bereid is een flinke som voor het
recht op de huur van een woning neer
te tellen. Zolang hij zwijgt en het
is zijn belang te zwijgen kan hier
heel weinig aan gedaan worden. Er is
natu .rlijk een afdoende oplossing: snel
le woningbouw, waardoor de woning
niet langer een schaarste-artikel is.
Doch dat is een ander, uiterst moei
lijk zelfs pijnlijk chapiter.
GERARD GROOT
Want komt het huisvestingsbureau er
achter dat er sprake is van niet nor
male huur met een flink bedrag on
der de tafel door dan kan het het
huis vorderen en toewijzen aan één ge
zin dat boven op de urgentiel\jst staat.
Het is echter heel moeilijk een derge
lijke affaire te bewijzen. De huurder
zal blij dat hij eindelijk een eigen
woning heeft de extra betaling niet
aan de grote klok hangen. Als het huis
vestingsbureau van een dergelijke
transactie kennis krijgt is het meestal
van een derde die de woning niet kon
betrekken omdat hij niet het gevraag
de bedrag wenste te betalen. Uit dé-
pit geeft hjj de zaak dan aan. Dan nog
ls het moeilijk tot een waterdicht be
wijs te komen. Toch zijn ons verschei
dene gevallen bekend, in de hoofdstad
zowel als elders, dat het huisvestings-
In het ziekenhuis Zuidwal te 's-Gra-
venhage is de 79-jarige mevrouw G. T.-
S. overleden aan de gevolgen van het
inademen van kolendamp. Zij was
woensdagmorgen bewusteloos aange
troffen in haar huis aan de Stadhou
derslaan.
Op de hoek van de Pastoorswarande
en de Geest in het centrum van Den
Haag heeft zich gistermiddag een on
gewone gebeurtenis voorgedaan. Toen
de bestuurder van een vuilnisauto de
bekende manoeuvre maakte van het
omhoog laten komen van de laadbak,
brak de olieleiding. Er ontstond ach
ter de auto een straal olie, die tot der
tig meter ver spoot.
Een wielrijder werd door de straal
geraakt, waardoor hij kwam te vallen.
Een jongedame op de fiets slipte in de
olie, waardoor zij lichte verwondingen
opliep.
99
Charles Vildrac's comedie „Vracht
boot Tenacity" werd hier voor de oor
log reeds opgevoerd. Daar het verhaal
niet meer geheel in deze tijd past, werd
er voor de TV door Johan van Hoog
straten een bewerking van gemaakt,
een artistieke vrijheid die men kan bil
lijken. Zo'n verheffend stuk is het
overigens niet. Do vertoning voor de
VARA was echter toch een gebeurtenis.
Dit resultaat werd door Kees van Ier-
sel bereikt met een aantal voor de TV
weinig bekende spelers, die hij tot zeer
bijzondere prestaties wist te inspireren.
Zijn regie muntte uit door helderheid,
verzorgdheid, exactheid. Het geheel
was als een Franse film uit de grote
dagen van Marcel Carné. In een vloeien
de lijn zonder enige pauze wikkelde het
gebeuren zich af. Sfeer en achtergrond
waren met groot raffinement verzorgd.
Spel, beeld, geluid, alle middelen werk
ten samen o,.i tot een zo goed moge
lijke vertolking te komen.
Men moest dit geheel bewonderen om
het kunnen. Wij werden er slechts zel
den door bewogen. Het is eigenlijk jam
mer dat men zoveel kunde, talent, zo
veel belangrijk verworvenheden be
steedt aan een zo leeg, ja morbide stuk.
Ook bij de spelers was geen inzinking
op te merken. Prachtig was de oude
zeeman van Pierre Myin, in al zijn el
lende toch wel de beste mens tussen
al deze aangespoelden. De beide jonge
ren Sieto Hoving en Henk Ulzen maak
ten een schitterend TV-debuut.
Een boeiende avond, dat wel. Maar
verheffend? Neen.
J.v.S.
Het Radio Philharmonisch Orkest
F'
OP de laatste dag van het Bossche
Vocalistenconcours heeft de jury vier
eerste prijzen toegekend. Een zelfs cum
laude. Die onderscheiding viel ten deel
aan de sopraan Elly Ameling uit Rotter
dam, de enige Nederlandse deelneem
ster die zich bij „de laatste tien" had
weten te handhaven. Royaaiweg, zoals
nu overigens wel bleek. Bü de sopranen
vielen dan nög twee eèrste prijzen, voor
de Engelse Edna Graham. Van de bassen
verwierf Ladislav Mraz uit Praag een
eerste prijs.
Een tweede Prils was er voor de
bariton Günther Wilhelms uit MUnster
en voor de tenor George David Galii-
ver. Dat zö" dan de resultaten van
het tournooi, waarvan de jury, hij mon
de van Hein Jordans, zelf verklaarde
dat zö het bözonder moeilijk had ge
had omdat er over het algemeen zo
goed werd gezongen. En men kan met
dat oordeel wel meegaan; zoals wij
het trouwens gisteren in dit blad moch
ten uiteenzetten. Er gebeurden op dit
Concours aanmerkelijk meer verheu-
genswaardige dingen dan op dat van
het vorig jaar. Men hoefde zich nu
beslist niet tevreden te stellen met een
opeenhoping van goede bedoelingen al
leen. Het Bossche zangfestijn krögt
karakter. Het voorname karakter na
melijk van een serieuze artistieke
„krachtmeting". Men mag de Stich
ting ,,'s Hertogenbosch Muzlekstad"
daarmee nu vast gelukwensen en voor
de rest kan men slechts hopen dat het
door haar georganiseerde evenement
in de loop der jaren nog in „vast
heid" van karakter mag toenemen.
Wat nu de individuele prestaties be
treft kan men de uitverkiezing van El
ly Ameling zonder twijfel begrijpen.
Deze jonge dame zij is 23 jaar
beschikt over een mooie, bijzonder soe
pele sopraan. Zij weet wat zij er mee
doen kan en zij heeft zich de techniek
eigen gemaakt, die haar in staat stelt
om haar intenties te verwezenlijken.
Zij heeft bovendien een kennelijke mu
zikale intuïtie. Zij zong gisteren
Brahms' „Vergebliches Standchen"
met even duidelijk begrip als de „Air
de bijoux" uit „Faust". Men heeft ech
ter de indruk dat het vooralsnog een
min of meer „aangewaaid" begrip is,
vooralsnog niet berustend op een even
duidelijk zelf verworven inzicht.
Men kan dat nu al gewaar worden
aan een zekere overmoedigheid in de
voordracht, die nét nog wel charmant
is maar die spoedig zou kunnen ont
aarden in een niet meer zo beminnelijke
nonchalance. Maar Elly Ameling is een
zangeres. Een geboren zangeres zelfs.
Hetzelfde zouden wij niet durven be
weren van Halina Lukomska, een
„strakke" sopraan met het héél even
„canailleuze" timbre dat Slavische
stemmen soms aankleeft. Haar zingen
doet nog ietwat krampachtig aan. En
haar kracht ligt meer in het dramati
sche hetgeen zij bewees in „Turan-
dot" dan in het lied. Het „Green"
van Debussy zong zij vlak en met nog
onvoldoende beeldend vermogen.
De Engelse Edna Graham bleek een
virtuoze. Zij haalde gisteren het stoute
stukje uit om achter elkaar een affreu
ze aria uit „Ariadne auf Naxos" van
Richard Strauss, een aria uit Haydns
„Schöpfung" en de aria van „die Kö-
nigin der Nacht" uit „Die Zauberflöte"
te zingen. Zij heeft een wat harde, zij
het kennelijk zorgvuldig gekweekte,
stem. Met haar techniek ligt zij echter
net tegen de grens aan; en wij kregen
niet de indruk dat zij die helemaal be
reiken zal. Zij put zich in een Strauss
volledig uit, maar zij is vooralsnog bij
lange na niet in staat deze muziek die
„losse" schittering mee te geven, die
haar genietbaar moet maken. In Haydn
en Mozart toonde zij overigens toch
een zeer respectabele zangeres te zijn.
De Tsjechische zanger Ladislav
Mraz die door de jury als de meest
opvallende vocalist van het concours
werd uitgeroepen heeft met zijn
33 jaren al een klein muziek-drama-
tisch verleden achter zich. Hij heeft
reeds verschillende rollen van bete
kenis" vervuld bij het Praagse Natio
naal Theater. En hij zong dan ook
met een behaaglijke vrijmoedigheid.
Mraz heeft een formidabele bas, met
nog iets te weinig fond misschien,
maar stralend en lenig. Hij gaf zich
volledig in een „Bijbels lied" van
Dvorak, dat hij zong met een indrin
gend dramatisch vermogen. In een
aria uit Bachs Weihnachtsoratorium
voelde hü zich kennelijk minder op
zijn gemak. Hij gaf haar wat hoekig.
Maar Mraz is bepaald een verove
rend zanger.
Gunther Wilhelms verwierf in deze
„klasse" de tweede prijs. Met ere, moet
men zeggen. Hij is een kennelijke ora
torium-zanger met zijn soepele maar
„objectieve" stem. In Moussorgsky's
merkwaardig „Flo-lied" schoot hij dui
delijk tekort waar het gaat om het
scheppen van een pakkende sfeer.
Een sympathieke verschijning op dit
concours was de Engelse tenor George
David Galliver, het prototype overi
gens van de Duitse „Kammers&nger".
In „Die Schöpfung" straalde hij letter
lijk van heldere zanglust, maar in „Ri-
goletto" was hij kennelijk op vreemd
terrein. De lyriek van een lied van
Vaughan Williams lag hem weer goed.
Maar Galliver moet, dunkt ons, toch
nog leren de muziek meer voor zich
zelf te laten spreken.
Ziehier dan het „tableau de la trou
pe" zoals zö gistermiddag aan het fees
telijk slot van het Concours voor het
voetlicht kwam, warm toegejuicht door
een bijzonder geestdriftig gestemd pu
bliek.
Rest ons nog te vermelden dat de
burgemeester van Den Bosch, mr. H.
J. M. Loeff, des avonds tijdens een
joyeuze ontvangst op het stadhuis met
enkele toepasselijke woorden de prijzen
uitreikte. H. Hn.
speelt vanavond voor de AVRO o.l.v.
Bernard Haitink. De pianist Wim van
Overeem speelt daarbij het Concert
voor piano en orkest in G gr.t. van
Maurice Ravel (402 m - 20.05 u).
André Cluytens, de dirigent van het
nationaal orkest van Frankrijk, heeft
grote successen geboekt in Bayreuth.
Nu staat hij weer voor zön eigen orkest
in het Festival van Montreux. Isaac
Stern speelt daarbö het Concert van
Joh. Brahms (347 m - 20.05 u).
Voor het derde programma wordt van
avond een volledige opvoering gegeven
van Eugen Onegin naar een novelle van
Pushkin op muziek van Tschaikowsky.
Het is een uitvoering van het Bolshoi
Theater van Moskou (464 m - 20.05 u).
In de deze week te Edinburgh ge
houden jaarvergadering van de inter
nationale vereniging voor luchtverkeer,
de I.A.T.A., is bekendgemaakt dat de
I.A.T.A. op de in juni te Cannes gehou
den spoedbijeenkomst de volgende be
sluiten heeft genomen:
1. Het bestaande basistarief voor de
toeristenklasse in het Noord-Atlanti
sche verkeer zal niet worden gewij
zigd.
2. In april 1958 zullen de leden van
de I.A.T.A. een excursietarief van 425
dollar voor retours Londen-New York
Invoeren. Deze retours hebben een gel
digheidsduur van 15 dagen.
3. Tegelijkertüd zal een nieuwe klasse
worden ingevoerd, die 20 procent goed
koper zal zijn dan de toeristenklasse.
4. De bestaande eerste klasse tarieven
blöven gehandhaafd tot 1 april 1957.
Op die datum wordt de eerste klasse
gesplitst in twee klassen, nl. eerste
klasse de luxe (enkele reis Londen-
New York 450 dollar) en de gewone
eerste klasse (enkele reis 400 dollar).
De regeringen van sommige landen
moeten deze besluiten nog bekrachti
gen. De I.A.T.A. verwacht, dat dit
thans binnen enkele dagen zal geschie
den.
(Van onze luchtvaartredacteur)
Na het vliegen op afbetaling heeft
men nu ook de mogelijkheid gescha
pen grote, moderne en dus uiterst
kostbare verkeersvliegtuigen in termö-
nen te betalen. In Amerika is voor
dit doel de „Air Finance Corporation"
opgericht, een maatschappö die van
plan is vliegtuigen rechtstreeks van de
fabriek te kopen en ze vervolgens op
„voordelige afbetalingsvoorwaarden"
aan de luchtvaartmaatschappöen door
te verkopen.
Conrad N. Hilton, die samen met
zön vader het enorme Hilton-concern
beheert dat in negen verschillende lan
den vier en dertig hotels exploiteert
heeft het initiatief genomen tot de op
richting van de maatschappij en is er
president-directeur van. Deze belang
stelling van een hotelconcern voor de
burgerluchtvaart is niet zo merkwaar
dig als men bedenkt, dat intensief
luchtverkeer van groot belang is voor
het hotelbedrijf.
De voornaamste voorwaarde die de
„Air Finance Corporation" gaat stel
len is een eerste betaling van 10 pro
cent van de koopprijs. De rest moet
in drie tot vijf jaar worden afgelost.
Als men de enorme bedragen in ogen
schouw neemt, die met de aankoop van
de moderne verkeersstraalvliegtuigen
gemoeid zijn, is het helemaal niet on-
waarschünlijk dat de luchtreiziger in
de toekomst zowel bij grote als bij klei
ne maatschappijen op afbetaling zal
kunnen vliegen in vliegtuigen die op
afbetaling zijn gekocht. Zoals bekend
zal bövoorbeeld de K.L.M. in verband
met haar vlootuitbreiding een beroep
op de buitenlandse kapitaalmarkt moe
ten doen.
Koningin Juliana heeft woensdagmid
dag het hoofdbestuur van de Europese
landbouwfederatie, de CEA ontvangen.
Deze vereniging van Westeuropese land
bouworganisaties houdt deze week een
congres te Scheveningen, dat door bijna
500 afgevaardigden werd bijgewoond.
De Koningin toonde een levendige be
langstelling voor de actuele vraagstuk
ken, voor de Europese landbouw en be
sprak met de gedelegeerden de moge
lijkheid tot een intensiever agrarisch
overleg in Europa, zowel in de OEEC
als tussen de zes Europese landen die
de kolen- en staalgemeenschap vormen.
Overigens liep het gesprek in het bij
zonder over de pogingen van de CEA
om de omstandigheden waaronder de
Europese boerenvrouwen leven te ver
beteren. Deze sociale kant van het Euro
pese landbouwwerk bleek grote belang
stelling van H.M. te hebben.
AMOR p. 20 Dungeness n. Amsterdam
AMSTELSLOT (ex MANOERAN) p. 20
Lands End n. Montreal
AMBIORIX 19 te Amsterdam
AENEAS 19 te Amsterdam
AGAMEMNON 19 te Curacao
AMERSKERK 19 te Shanghae.
ALPHERAT 19 van Curasao n. B.Aires
AMSTELVEEN 20 te Bombay verw.
AMERSKER K19 te Shanghia
ALKAID 18 te Antonina
ALDABI 19 te Montevideo
APPINGEDIJK 19 te Santos
ALMDIJK p. 20 Terschelling n. Rotterdam
BLITAR 18 te Batik Papan
BALI p. 20 Djeddah n. Suez
BANKA 19 te Belawan
BAWEAN 18 te Madras
BANDA 19 te Singapore
BINTANG p .20 Gibr. n. Djakarta.
BANTAM p. 20 Algiers n. Rotterdam
BENNEKOM 19 te Amsterdam
BAARN vertr. 20 van Punta Cardon n.
Maracaibo
CELEBES p. 20 Kaap de Gata n. Amst.
CALTEX LEIDEN 20 dwars Bombay n.
Fahaheel
CORYDA 19 te Poelau Boekon
DIEMERSDIJK 19 te Rotterdam
DUIVEN DIJK 19 te Antwerpen
DONGEDIJK 19 te Seattle
DORIS 19 te Bachequero
DELFT 20 van Pto Ordaz n. Trinldad
KINDERDIJK p. 20 Lands End n. N. York
LEOPOLSKERK 19 te Bremen
LUNA p. 20 Gibraltar n. Algiers
LIBERTY BELL p. 19 Azoren n. Rdam
LINGE 20 te Delfzijl verw.
LAWAK 20 te Los Angeles verw.
LARENBERG 19 te Houston
MATARAM 19 te Singapore
MITRA 19 te Rotterdam
MAASKERK 19 te Madras
MACOMA p. 20 Natoena n. Saigon
METULA p. 20 Ceylon n. Abadan
MOORDRECHT p. 20 Massowah n. Fahah.
NANUSA 19 te Belawan
NESTOR 19 te New Orleans
OBERON 19 te Demarara
ONDINA p. 20 Dungeness n. Gent
OVERIJSEL 19 te Cebu
OLDEKERK 39 te Amsterdam
SLAMAT p. 20 Kaap Verde n. Durban
SAROENA 20 te Poelau Boekon verw.
STRAAT BALI 19 te Port Swettenham
STRAAT MALAKKA 19 te Penang
SCHERPENDRECHT p. 20 Kaap Hatteras
n. Paulsboro
TEIRESIAS 19 te Port Pirie
TANKHAVEN II 19 te Sg. Gerong
THALETAS 18 te Rotterdam
TERO 19 te B. Aires
THEOBALDIUS 20 op 200 zw Azoren a.
Rotterdam
TJIMENTENG 20 te Cristobal verw.
TARA 18 van Port Alfred n. Rotterdam
TAMO p. 20 Kaap Finlsterre n. Antwerpen
VASUM 20 te Berre verw.
WITMARSUM 18 te Savannah
WOENSDRECHT 18 te Port Said
WILLEM BARENDSZ p. 20 Kaap Bouagroni
n. Banias
WIELDRECHT p. 20 Cochin n. Abadan
AMSTELDIE p. 20 Dungeness n. Baltimore
ABBEDIJK p. 20 Landsend n. Houston
AXELDIJK p. 19 Azoren n. Marseille
ARIADNE 20 te Tunis verw.
ENGGANO 20 te Antwerpen verw.
BUSSUM p. 20 Malta n. Rotterdam
KOROVINA 19 te Trinldad
KREBSIA p. 20 Gibraltar n. Rotterdam
MERWEDE 19 te Takoradi
MYLADY 19 te Calais
NIGERSTROOM 20 te Antwerpen verw.
ESSO ROTTERDAM p. 20 St. Vincent n.
Ras Tanura
EENHOORN p. 20 Finlsterre n. Wismar
GOUWE 3 okt. te Amsterdam verw.
GAASTERKERK 19 te Hamburg
GABONKUST 19 te Hamburg
HECTOR 18 te Hamburg
HERMES p. 20 Dungeness n. Amsterdam
HESTIA p. 20 Dungeness n. Antwerpen
HAULERWIJK te Norfolk verw.
HELDER 19 te Antofagasta
ISIS, 18 te New York
JASON 19 te Jeremie
KALINGA 20 Kreta n. Rotterdam
KARIMUN 19 te Karachi
KOTA AGOENG p. 20 Oran n. Havre
KHASIELLA 19 te Lorenzo Marques
KORATIA 19 te Montevideo
KEIZERSWAARD 19 te Punta Cardon
OUWERKERK 20 v. Hongkong n. Sjanghai
POLYDORUS p. 20 Algiers n. Port Said
PHILETAS 19 te Cadix
PYGMALION 19 te Curacao
PRINS CASIMIR 19 te Chicago
PRINS WILLEM II 19 te Quebec
PENDRECHT p. 19 Kuria Murla n. Nynash
PURFINA HELLAS p. 20 Malta n. Antw.
PRINS JOHAN WM FRISO 18 te R'dam
PEPERKUST p. 20 Ouessant n. Bordeaux
RIJNKERK 18 te Rotterda m
ROTULA 20 300 mijl Z.W. Azoren n. Atan-
iow
STAD ROTTERDAM 19 te Seven Islands
STAD HAARLEM p, 20 Lands End n.
Wabana
SLIEDRECHT p. 20 Gibraltar n. Lands End
SOMMELSDIJK 19 te Newport News
STAD DORDRECHT 19 te Rotterdam
STAD BREDA p. 20 Christiansand n. R'dam
PASSAGIERSSCHEPEN
BONAIRE p. 20 Burlings n. Madeira
SIBAJAK p. 20 Kaap Verde n. Fremantle
WATERMAN p. 20 Cape Race n. Halifax
WILLEMSTAD 19 te Cartagena
KAASMARKT WOERDEN, 19 sept.
Aanvoer: 174 partijen. Noteringen: ie kw.
f 2.34—2.40, 2e kw. f 2.29—233, extra kw.
tot f 2.51.
VEILING POELDIJK, 19 sept. Tomaten
A f 8.30—9.30. B 9.30—10.40, C f 7.60—8.90,
CC f 6.20, per bak van 12kg. Druiven:
Alicante f 1.25—1.40, Gros Maroc f 1.35—1.45,
Frankenthaler f 1.25—1.75, Golden Champion
f 1.35—1.50, Muscaat f 1.75—2.45, Prof.
Aberson f 1.35, Witte Alicante f 1.30, Witte
Emil f 1.20, Wijnbessen f 3.15. Peren 25 ct
Appelen 1331 ct. Stokprinsessebonen
f 1.151.35. stamprinsessebonen f 0.951.10,
snijbonen f 1.101.60, spekbonen 85 ct. Kro
ten 11 ct. Rode pepers f 1.351.50. groene
pepers 95—100 ct. Rode kool 16—26 ct.
Augurken f 0.65—1.80. Spinazie 46 ct. An
dijvie 3642 ct. Stoofsla 16 ct. Prei A 19—24
ct., B 1416 ct., alles per kg. Bloemkool
(6) 53 ct., (8) 32—39 ct., (10) 25—31 ct., (12)
17—20 ct. Netmeloenen (6) 35—53 ct., (8)
2746 ct., (10) 1627 ct. Sriikermeloenen
(6) 75—90 ct., (8) 8585 ct. Oranje Ananas
meloenen (6) 70—80 ct., (8) 60—70 ct. Groene
Ananasmeloenen (8) 3249 ct., (10) 20—30
ct. Perziken (2) 26—36 ct., (3) 22—30 ct.,
(4) 13—23 ct., (5) 8—14 ct., (6) 8—9 ct.
Komkommers 20—37 ct. Knolselderij A 17
ct. Maïsaren 1519 ct. Laboe f 1.351.40,
Paprica 1120 ct. Aubergine 3244 ct., alles
per stuk. Sla A f 11.00—12.00, A2 f 5.00
6.50, per 100 stuks. Peen f 36.0040.00. Pe
terselie f 2.002.25 per 100 bos.
KOFFIETERMIJNMARKT AMSTERDAM,
19 sept. Stemming: prijshoudend. Omzet:
15 ton. Noteringen: sept. 258261 (258261),
dec. 254—255 254(4—25544mrt. 246(4—247,
247 ged. (247—248), mei 242—242(4,
ged. (242%—243(4), juli 237(4—238% (238—
242%
239).
HILVERSUM L 402 m. VARA: 7.00
Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. 8.00 Nws.
8.18 Gram. 8.50 Vrouw. 9.40 Schoolradio.
VPRO: 10.00 Caus. 10.05 Prot. pr.
VARA: 10.20 Kleuters. 10.40 Viool. 11.05
Gram. AVRO12.00 Lichte muz. 12.33
Sport. 12.50 Gram. 13.00 Nws. 13.15 Gram.
13.20 Promenade-ork. 13.55 Koersen.
14.00 Mezzo-sopr. en plano. 14.30 Voordr.
14.50 Gram. 15.15 Lichte muz. VARA:
16.00 Gram. 16.30 Kinderen. 17.00 Caus.
17.40 Hammondorgel. 18.00 Nws. 18.15
Act. 18.20 Gram. 18.30 Lichte muz. 18.50
Vakverenigingsnws. 19.00 Kinderen.
19.10 Accordeonork. VPRO: 19.30 Caus.
19 50 Ber. 20.00 Nws. 20.05 Boeken. 20.10
Plano. 20.30 Gespr. zelfportret. 20.40
Caus. VARA: 21.00 Gram. 21.40 Klankb.
22.00 Lichte muz. 22.25 Buitenl. overz.
VPRO: 22.40 Caus. 22.45 Prot. pr.
VARA: 23.00 Nws. 23.15 Gram.
HILVERSUM 11, 298 m KRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed.
8.00 Nws. 8.15 Gram. 9.00 Huisvr. 9.40
Schoolradio. 10.05 Gram. 11.00 Zieken.
11.40 Instr. octet. 12.00 Angelus. 12.03
Lichte muz. 12.30 Meded. 12.33 Vrouw.
12.40 Gram. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nws. 13.20 Dansmuz. 13.45 Vrouw. 14.00
Ork. conc. 14.55 Gram. 15.00 Schoolradio.
15.30" Piano. 16.00 Zieken. 17.00 Boek.
17.15 Kinderkoor. 17.40 Beursber. 17.45
Musette-ork. en soliste. 18.05 Lichte muz.
18.30 Vragenbeantw. 18.45 Gram. 19.00
Nws. 19.10 Regeringsuitz. 19.30 Gram.
20.20 Act. 20.35 De gewone man. 20.40
Instr. trio. 21.00 Lichte muz. 21.30 Ge-
var. muz. 21.55 Omr. ork en soliste. 22.45
Avondgebed. 23.00 Nws. 23.15 Nieuwe
gram.
VRIJDAG ENGELAND, BBC, home service, 330
m12.30 Gevar. muz. 13.40 Pianospel.
15.30 Ork. conc. 18.30 Lichte muz. 22.15
Recital.
BBC, light progr., 1500 en 247 m
12.00 Lichte muz. 12.45 Ork. conc. 15.00
Luchtmacht-ork. 15.45 Lichte muz. 17.00
Canadese liederen. 17.15 Gevar. muz.
23.15 Jazzmuz.
NDR-WDR 309 m: 12.00 Amus. muz.
13.15 Operetteconc. 16.00 Alt en piano.
16.15 Planorecital. 17.40 Gevar. muz.
23.10 Symf.-ork., koor en cel. 0.10 Lich
te muz. 1.15 Gevar. muz.
FRANKRIJK, Nat. progr., 347 m12.30
Orkestconc. 22.45 Internat, solisten.
BRUSSEL 324 m: 12.00 Amus. ork.
17.10 Lichte muz. 18.00 Japanse muz.
18.20 Japanse muz. 20.00 Die Zauberflö
te, opera. 22.15 Symf.-ork. en koor. 22.35
Muz. uit Indonesië.
484 m: 12.00 Gevar. muz. 14.30 Strijk
kwartet. 22.15 Strijkkwartet.
ENGELAND BBC, (uitz. voor Ned.)
17.45-18.15 Nws. Londens Radiodagboek.
Hoe de weekbladen het zien. (Op 224
en 41 m).
DUITSE TELEVISIEPROGRAMMA'S
16.30 V. d. kind. 16.50 V. d. jeugd. 17.35
Camera's in Afrika. Hierna: Progr.-
overz. 20.00 Journ. 20.20 Documentaire
film. 20.30 Speelfilm.
BELG. TELEVISIEPROGRAMMA'S
Vlaamse uitz.19.01 Fotocursus. 19.30
Nws. 20.00 TV-spel. 21.15 Nieuwe films.
21.55 Journ. en Nws.
