ITALIË NL OVERWOEKERD DOOR
RIJPGESTOOFDE DRUIVEN
Op alle oude muurtjes
staan bloempotten vol
ÜB
felbloeiende bloemen
m
m
m
„De rivale van de Czarina
Twee maal
poging tot
moord
Nieuwe waterkracht
centrale in Spanje
Y
BROEK IN WATERLANDER
LIET VEE IN VRIESKOU
M isschien, lezer,
De GEIGERTELLER gaat de plaats
innemen van Sherlock Holmes c.s.
r
De olijven geven met hun wazige
kruinen het glooiende Toscaanse
landschap een oneindige tederheid
Roman van Alja over
het leven in de tijd van Katharina U
Oplichting op
grote schaal
„Onsympathiek delictvoor het
Amsterdams Gerechtshof
J
VRIJDAG 12 OKTOBER 1956
PAGINA 11
Twee jaar geëist
Eén jaar geëist tegen
Vughtenaar
Prof. dr. W. van Est
in Leiden benoemd
San Esteban
del Sil
De atoom-detective
Het hele métier
Stalen tegen dieven
T f et is een groot gemis om in Italië te zijn en geen Italiaans te kennen.
/f Met gebaren, een dictionaire en veritaliaansing van Franse woorden kan
men zich natuurlijk wel verstaanbaar maken en in de steden, waar
men op vreemdelingen is ingesteld, zijn de Italianen slim in het begrijpen
van wat verlangd wordt. In de winkels schrijft men het bedrag aan lires,
waarvoor de toerist koopt, op een papiertje, zodat verwarring uitgesloten is.
Maar de telwoorden moet men zich toch wel eigen maken, ze zijn zo ™°oi
zangerig. Het is heerlijk om „cento cinquanta" te zeggen, honderdvijftig
(het bedrag, dat men op een eenvoudig terrasje neerlegt voor twee espresso's).
Onze noordelijke tong staat er echter niet zo een, twee, drie naar, om ae
woorden naar behoren in hun klemtoon te strelen. Wij spreken te vlak. Wij
zijn uit ëen vlak land. Het landschap doet mee met de taal, zoals het alles
beïnvloedt. In een land met geaccidenteerde bodem en aan de horizon ae
tedere lijnen van de zachte welvingen der pastelkleurige heuvels, vloeit de
taal melodieus uit de mond.
Zoals gezegd, met een woordenboek
je, mimiek en vindingrijkheid komt men
een heel eind, maar men legt geen con
tact. En in het dorado, waar wij in
Fiesole logeerden, stammend uit de vijf
tiende eeuw en destijds bedoeld als rust
huis voor vermoeide bisschoppen, had
den wij zo graag eens willen praten met
de Siciliaanse keukendonna over de
heerlijke gerechten, die ze ons bereid
de. Als de kranen weer droog stonden
in huis, wat vóór achten en na vieren
het geval was (sinds 1 juli had het niet
meer geregend en water was gerant
soeneerd) en wij kwamen in de keuken
om een kannetje drinkwater vragen,
dan gebruikten wi) de gelegenheid om
de knappe, donkere vrouw een compli
ment te maken, maar met ons pover
,,bello" konden wij haar toch niet vol
doende duidelijk maken, hoe wij geno
ten hadden van het vlees toebereid met
roosmarijn en van de kostelijke scho
tel gestoofde kalebasachtige vruchten,
Iets komkommerachtigs, dat men hier
toch niet kan namaken door onze gewo
ne komkommer te stoven met knoflook
en tijm, al gaat dat wel enigszins in
de richting.
Wij hadden ook een praatje willen
maken met de oude tuinman, die elke
ochtend een grote mand vol vers ge
plukte druiven uit de moestuin naar de
keuken bracht. Als hij goed in zqn hu
meur was waren de trossen aan het
dessert heerlijk zoet, maar als hij niet
best gestemd was en stuurs keek onder
zijn zonnehoed, dan was de pluk nave
nant en had hij de rijpste laten hangen.
We hadden met hem willen praten
over de tomaten, die hier in de warme
grond en gekoesterd door de zon, voor
hun plezier groeien en die soms gro
tesk zijn uitgedijd bijna als pompoenen
en soms langwerpig zijn en dan „porno-
doro" heten. En wij hadden hem wil
len vragen, hoe lang het duurt, eer de
olijfbomen, die hier en daar getekend
zijn door het leed van de rigoureuze
afgelopen winter, weer bijkomen. De on
afgebroken zon deze zomer kan de do
de takken niet helpen, die als staketsels
uitsteken boven de pluim van nieuwe
jonge twijgen aan de voet. De olijven
met hun wazige kruinen geven het
glooiende Tosceaanse landschap een on
eindige tederheid, waarin alle tinten in
elkaar vloeien en waaraan het pijlrech
te silhouet van de cypressen iets myste
rieus geeft. De lage huizen zijn in de
zelfde toon als de grijsgele rulle grond,
waarover de witte ossen met slome stap
de ploeg trekken.
En overal op de terrasvormige akkers
de rijen van wijnstokken, het meest poë
tische gewas. Het is onmogelijk om nu
ln Italië aan de druiven te ontkomen.
De rijpe trossen hangen over de tuin
muren langs de weg en we hebben eens
in het avonduur gegeten op een terras
je met wingerd overgroeid, waar de
smeedijzeren lantaarntjes ter verlich
ting tussen de sappige groene trossen
hingen.
De Italianen hebben al zo'n mooi
land en ze maken het nog mooier door
wat ze met hun bloempotten-kunst we
ten te bereiken. Zij kunnen het niet Ia-
ten, ze moeten op alle oude muurtjes
potten zetten met felrode en rose ge
raniums en veelkleurige petunia's, met
paarse asters en ongetemde anjers en
ruige cactussen. (We hebben het de as
pidistra's vergeven, dat ze zelfs tot hier
zijn doorgedrongen, maar buiten in de
zon zijn ze beter te verdragen dan in
onze kloosterspreekkamers). In de mid
deleeuwse straatjes van Assisië met
trappen en poortjes hangen de bloeien
de potplanten in gloeiende kleuren te
gen de huizen, waar je ook kijkt. In de
eeuwenoude stenen van de vestingach
tige muren zijn stevige ijzeren ringen
geslagen, soms een hele rij naast el
kaar. Daarin passen de bloempotten. En
op iedere trede van de stenen buiten
trappen staan geraniums en oleanders
te bloeien in de zon, jn een weergaloze
feestelijkheid.
Maar misschien zijn de gecultiveerde
besloten kloosterhofjes het meest ver
rukkend, vooral daar, waar men de
geest van Sint Franciscus levend houdt,
zoals in Fiesole in het klooster van de
Franciscanen boven op de heuvel en in
San Damiano even beneden Assisië.
Rondom de oude put in het midden één
orgie van felbloeiende planten in potten,
stralend in de zon, die de stenen stooft.
De kleuren yerdringen elkaar en er zijn
windekelken van een zo intens blauw,
dat het lijkt of ze niet echt zijn. Van
een rose oleander, die juist een van zijn
vruchtjes liet openbarsten hebben wij
wat zaadjes gestolen. Franciscus zal het
ons wel vergeven. Maar het is de vraag
of je voor de kiemen in een verwarmde
kamer de illusie van hun zonnig vader
land levend kunt houden.
Iedereen in Itaië weet met bloeiende
planten poëzie te maken, niet alleen de
Franciscanen, ook de stationschefs. Wie
ooit met de trein het is heel omslach
tig van Siëna naar 'Assisië reist, die
moet bij het oponthoud in Terontela in
de wachttijd het kleine lusthofje langs
het perron gaan bekijken: rondom een
oud fonteintje een laaiende gloed paars,
rood en felrose. Het fonkelt van rood-
paarse strobloemetjes van een pittig
soort, dat wij hier helemaal niet ken
nen. A. Bgl.
saL "Wm
De Franciscanen in het klooster van San Damiano zetten de bloemenliefde van Sint-Franciscus voort.
In dit middeleeuwse straatje in Assisië staan de oleanders in potten zelfs boven
op het poortje.
(Van onze correspondent)
Twee maal poging tot moord. Dit
Werd donderdagmorgen ten laste gelegd
aan een ingezetene van Terheyden, die
zich voor de Bredase rechtbank moest
verantwoorden. 4 januari zou hij heb
ben getracht zijn vrouw door wurging
van het leven te beroven. 17 juni had
hij een schoonzoon met een mes gesto
ken. In beide gevallen had hij duidelijke
bedreigingen geuit over zijn voornemen,
Vrouw en schoonzoon te doden. Terwijl
zijn vrouw als getuige zeer bezwarende
Verklaringen aflegde, ontkende de man
heftig. Hij wierp alle schuld op zijn
Vrouw. De moeilijkheden in dit gezin
Waren al jaren een bron van zorg voor
de politie in Terheyden. De man wdf
aan drank verslaafd, de vrouw bestier
de het huishouden slecht. Er was altijd
ruzie. 4 januari was er weer een vecht
partij ontstaan, waarbij de man zijn
Vrouw bij de keel greep en in een stoel
drukte. Ingrijpen van een dochter en
®en bakker, die op het hulpgeroep het
buis insnelde, voorkwam wurging. Ver
dachte beweerde dat hij alleen zijn
Vrouw had tegengehouden, omdat z(j
het huis uit wilde lopen. 17 juni was
de man naar het huis van zijn schoon
zon gegaan, waar zijn vrouw verblijf
hield. De schoonzoon was naar buiten
kekomen en voor het huis tijdens een
Vechtpartij met een mes verwond, zij
het niet ernstig. Verdachte ontkende
Wederom en beweerde te zijn aange
vallen met een bijl.
In beide zaken achtte de officier van
lustitie voldoende we»tig bewijs gele
verd. Het oveci-iigend bewijs was moei-
jbker te construeren, omdat de moe
der, dochters en schoonzoon te weinig
°b1ectief geacht konden worden. Toch
jheende de officier, dat zij de waarheid
hadden gesproken. De eis werd twee
laar gevangenisstraf en voorwaardelij
ke terbeschikkingstelling. De verde
diger, mr. L. Raaymakers, betoogde
dat niet bewezen is dat de verdachte
het voornemen heeft gehad vrouw of
«cnoonzoon van het leven te beroven
Hoogstens kon er sprake zijn van mis
handeling. Uitspraak 25 oktober
Bü de Toorts te Heemstede is een
historische roman verschenen van Alja
Rachmanova, de Russische schrijfster,
die beroemd geworden is door haar
boek „Liefde, Tsjeka en dood". Deze
nieuwe roman draagt de titel: „De ri
vale van de Czarina". Hij speelt in de
tijd van Katharina n. De hoofdpersoon
is prinses Elisabeth, pretendente naar
de Russische troon. Dit boek geeft het
leven van vorstelijke kringen in het ou
de Rusland met grote fleurigheid. De
dames dragen hermelijn gevoerd met
rood atijn en ze lopen op pantoffels
die gegarneerd zijn met struisveren.
Zowel de mannen als de vrouwen heb
ben een overvloed van juwelen. De
smaragden en briljanten flonkeren.
Het hele bedrijf van deze mensen be
staat uit een reeks amourettes. Zowel
de mannen als de vrouwen zeggen
vriendelijke en geestige dingen. De
troonpretendente vooral is een begaa -
de en prachtige vrouw.
Naast de buitensporige weelde die in
rlp kringen van d© Russische vorsten
heerst ftaat de principiële minachting
voor het volk Dat volk wordt nauwe-
liiks au sérieux genomen. En geen
mens uit het volk ^hoort tot de per
sonen van deze roman, of het moest
de vader van de troonpretendente zijn,
die een mésalliance heeft aangegaan
met de Czarina. De boeren ln dit boek
worden met de boerderijen weggege
ven. Een Russische Czaar veroordeelt
zijn zoon tot de pijnbank, en helpt zelf
mee hem te pijnigen. De geldzucht van
de edelen, die soms de illusie hebben
dat zij goéd voor het volk zijn, is fa
belachtig. Er worden schulden ge
maakt, die een gewoon mens doen dui
zelen.
Dat is de aantrekkelijkheid van dit
boek, dat het zo zeldzaam levendig en
fleurig is. Over scheppende fantasie be
schikt de schrijfster echter niet. Zij
hoefde er ook niet over te beschikken
omdat de gegevens uit de historie haar
in overvloed ten dienste stonden. Zij
heeft niet al die edelen hoeven te cre-
eren. Zij heeft ze niet het leven gege
ven, en daar zal het wel aan liggen
dat ze eigenlijk geen leven hebben. Wij
horen wel buitenaf van de eigenschap
pen der personages, maar uit hun ge
sprekken en daden blijkt niet, wat voor
mensen zij zijn. De gesprekken hebben
de vlotheid van een toevallige ontmoe
ting op straat met iemand, die men
eigenlijk niet kent. Wat er verteld
wordt over toiletten en feesten is ze
ker aardig en boeiend. Die kamers met
kristallen luchters en die dames in
weelderige toiletten, tezamen met de
wreedheid der leidende klasse, geven
een goed beeld van het Rusland in die
dagen. Maar wie levende mensen
zoekt, zou in dit boek wel eens teleur
gesteld kunnen worden. T.T.
(Van onze correspondent
Donderdagmiddag stond voor de Bos
sche rechtbanlf terecht een koopman G.
uit Vught, die zich aan verduisteringen
en oplichtingen op grote schaal heeft
schuldig gemaakt. Hij had voor een
bedrag van ongeveer tweeduizend gul
den, aan consignatiegoederen niet ver
antwoord, had voor tussen de vier en
de vijfduizend gulden aan inkopen ge
daan die nooit betaald werden en had
zich tenslotte schuldig gemaakt aan op
lichting van een bedrag van ongeveer
250, -—ten nadele van het pensionaat
Regina Coeli te Vught.
De consignatiegoederen waren meta
len artikelen, zoals schalen en pannen,
die hij van een Nederlandse firma be
trok, doch als zijnde van Zwitserse her
komst, tegen abnormaal hoge prijzen
wist te verkopen. De afrekening met de
leverancier bleef echter achterwege. De
man had zich gevestigd in een kostbare
parkflat op Reeburg te Vught en leidde
daar een goed leven. Dit ten koste van
talrijke leveranciers door heel Brabant,
zoals slijterijen, bloemisten, drukkerijen,
benzinestations, hotels, restaurants enz.
Tenslotte had hij bij bovengenoemd pen
sionaat een order geplaatst voor zgn.
Zwitserse artikelen, waarvoor hij we
gens de inklaring vooruitbetaling vroeg.
Deze artikelen zijn nooit geleverd.
De officier van justitie wees er in zijn
requisitoir op, hoe de man bij zijn ma
nipulaties van allerlei bedriegelijke brie
ven gebruik maakte die het moesten
doen voorkomen alsof men met een
grootbedrijf te doen had. Hij eiste een
jaar gevangenisstraf met aftrek van
het voorarrest dat negen maanden ge
duurd had.
Uitspraak 25 oktober.
Bij koninklijk besluit is met ingang
van de dag, waarop hij zijn ambt zal
aanvaarden, benoemd tot gewoon hoog
leraar in de faculteit der wis- en na
tuurkunde aan de rijksuniversiteit te
Leiden om onderwijs te geven in de
meetkunde, prof. dr. W. T. van Est
thans buitengewoon hoogleraar aan de
rijksuniversiteit te Utrecht.
Op uitnodiging van de senaat van de
katholieke universiteit te Nijmegen zal
prof. dr. F. R. Beissner. hoogleraar in
de Duitse letterkunde aan de universi
teit van Tübbingen, in de komende week
te Nijmegen gastcolleges geven over
het onderwerp: „Die Friedensfeier von
Fr. Hölderlin.
(Van onze correspondent
in Spanje)
eel jaren zal het niet
meer duren, of in
Spanje is alle wa
terkracht, die er zich op
enigszins rendabele wijze
toe leent, dienstig gemaakt
aan de elektriciteitswin-
ning, waarna natuurlijk
niettemin de behoefte aan
elektrische energie toch
gestaag zal blijven toene
men. Iedere dag zijn zorg.
Dit heeft terecht niet ver
hinderd, dat dezer dagen
onder groot gerucht dei
publiciteit een der belang
rijkste naoorlogse werken
op bedoeld gebied in ge
bruik gesteld is kunnen
worden: de hydro-elektri-
sche krachtcentrale van
San Esteban del Sil in de
afgelegen Noord-westelij
ke hoek vafi het Iberisch
Schiereiland. Zij voegt
aan de nationale elektrici
teitswinning een produk-
tie toe van rond twee mil
jard kilowattuur per jaar,
tezamen met een aantal
veel kleinere reeds vol
tooide of nog te voltooien
waterkrachtcentrales in
hetzelfde hydrografische
bekken weldra op te voe
ren tot drie miljard.
De Spaanse construc
teurs beroemen er zich
op, dat het complex van
San Esteban het machtig
ste is in zijn soort van
geheel Spanje en een der
belangrijkste van West-
Europa. Het geschapen
stuwmeer reikt bergin-
waarts vanaf de dam tot
over de 40 km; de „val"
van het water naar de
vier groepen van genera
toren bedraagt meer dan
120 meter. De kosten van
de bouw bedroegen 150
miljoen gulden. Met meer
technische details willen
wij de lezer niet pijnigen.
Interessanter is het te
vermelden, dat het impo
sante Sil-complex het wa
ter verzamelt en elek
trisch dienstbaar maakt
van de rivier de Sil en
haar vele nevenstromen
en -stroompjes, die tot
voor een tiental jaren een
volkomen ongebonden,
dartelend leven leidden
in een uiterst geacciden
teerd en schilderachtig
terrein, met hoogvlakten
van om en om de 1500
meter en bergtoppen van
over de 2000. Een uitge
strekt en ongerept wild
landschap is aldus door
mensenhand ingrijpend
van aanzien gewijzigd,
niet noodzakelijk en alge
heel in zijn nadeel overi
gens. Het bij San Esteban
geschapen kunstmeer is
zeker een landschappelij
ke aanwinst; het opent
ook riante toeristische
perspectieven, voor lief
hebbers o.a. van alle tak
ken van watersport en
van de visvangst. Dat het
enorme net van hoogspan
ningskabels met masten
eveneens een verfraaiing
van de natuur oplevert
willen wij niet beweren,
maar zij symboliseren na
drukkelijk: industrialisatie
en vermeerdering van
welvaart. Alleen reeds de
aanleg van het 400 km.
lange hoogspanningsnet,
dat San Esteban verbindt
met Madrid, door groten
deels zeer moeilijk ter
rein, is een vermeldens
waardige prestatie. De
Spaanse hoofdstad meent
er de waarborg in te zien,
dat thans voorgoed een
einde is gekomen aan de
al te vele winters met
geheel of gedeeltelijk
stroomloze dagen.
Slachtoffers heeft het
grote werk helaas ook ge
maakt. Ettelijke eeuwen
oude dorpen zijn. zoals ge
bruikelijk bij dergelijke
ondernemingen, onder het
water verdwenen; 'n veer
tigtal arbeiders is bij de
werkzaamheden, die ruim
vijftien jaar hebben ge
duurd, om het leven ge
komen.
Daags na de ingebruik
name van de monster-cen
trale van San Esteban is
op enkele tientallen kilo
meter afstand, nu in de
provincie Leon, aan de
voet van de „Montes Can-
tabricas" een andere veel
bescheidener hydro-elek-
trische installatie in ge
bruik genomen die welke
verbonden is aan 't z.g.
stuwmeer van Barrios de
Luna. De jaarproduktie
hiervan bedraagt slechts
100 miljoen kilowattuur.
Het bijzondere aan deze
stuw is echter, dat zij te
vens op grote schaal dient
voor bevloeiing; wanneer
de desbetreffende werken
geheel voltooid zijn,
wordt een aanwinst ge
maakt van circa 40.000 ha.
vruchtbaar land.
Het hoeft wel geen be
toog, dat de ingebruik
stelling van gemelde nieu
we krachtcentrales
vrucht van particulier ini
tiatief met hulp van de
staat is geschied „door
de eigen hand" van gene
ralissimo Franco. Tevo
ren waren de werken
pontifikaal ingezegend
door de bisschoppen van
de resp. diocesen, waarin
zij zijn gelegen, die van
Orense en Lebn.
HE'
ATOOM VANGT MISDADIGERS
f zijt ge een liefhebber
van speurdersverhalen. Van detective-
stories, zoals wjj Nederlanders liever
zeggen. Mogelijk zijt gij dan het verhaal tegen
gekomen, dat wjj joeken. Wij weten helaas
niet, hoe het heet, want wij weten niet, óf het
al geschreven is. Maar het zou bijvoorbeeld
„Geigercounter Murder" kunnen heten. De
Geigerteller-moord of zo iets. Of „Atomen ont
maskerden hem," als u de pushing power van
de eerste titel niet voldoende vindt.
In dat verhaal zal de Geigerteller niet de
plaats van de bijl of de revolver innemen.
Evengoed als met een kei, zult u uiteraard
ook met een Geigerteller wel iemand dood
kunnen slaan, maar in dat verhaal als het
geschreven zou zijn neemt de Geigerteller
de plaats in van de detective. Van Sherlock
Holmes, roemruchter gedachtenis, dus van
Poirot Father Brown, Maigret en hoe al die
grootsten onder de hersenwonderen met hun
rijkdom aan „grijze cellen ook mogen he-
t6Zal het nog wel een detective-story zijn?
Want, ja, lezer, het zal het einde van een
tijdvak inluiden en de ondergang van al die
groten, hierboven genoemd. Het uitsterven dus
van een ras, een ras van bewonderenswaar
dige supermensen. Omdat zij overbodig ge
worden zijn tengevolge van een konspiratie van
de kant van de atoomoven. De automatise
ring van het zoveel politiemannen en schrij
vers van detective-romans brood gevende
speur derswerk.
De atoomfysica in dienst "an de crimina
listiek. Dat is de teneur v&fl het boekje. Het
schijnt nog niet geschreven te zijn, maar wij
willen desondanks proberen u de inhoud er
van al vast te vertellen.
Het gaat over een man, die ervan verdacht
.wordt, zijn vrouw vergiftigd te hebben. Laat
hij in New-York wonen, in Londen, of in Pa
rijs. De politie tracht hem tot bekentenis te
brengen, maar de man blijft ontkennen, maan
denlang. De politiedokter zou het heel wat
waard zijn, als hij precies de dagen kon vast
stellen, waarop het slachtoffer de tot haar
dood leidende doses arsenicum waren toege
diend. Dan was misschien een bekentenis te
forceren. En zo vertelt hij op een avond aan
een oude studievriend een kernfysicus
hoe het komt, dat zijn humeur de laatste tijd
zo'n knauw gekregen heeft. Maar dan blijkt
onverwacht de redding nabij. Want de vriend
had juist een paar dagen te voren in het jong
ste jaarverslag van het befaamde Smithson
ian Institution te Washington een suggestie ge
lezen, afkomstig van dr. Charles Sannie, hoog
leraar in de organische chemie te Parijs. Die
suggestie betrof het opsporen van arseenver-
giftiging. En op grond daarvan bood de vriend
zijn diensten aan.
Een haar van het slachtoffer werd geduren
de een korte tijd blootgesteld aan de straling
van een kernreactor. En toen bracht het de
oplossing. Er kwam een lijstje tot stand met
de juiste data, waarop het slachtoffer de ar
senicum had binnen gekregen. En dat bleken
precies de data te zijn, waarop dé man zo
als later kwam vast te staan zich met be
hulp van vervalste recepten in een apotheek
Geigerteller op de hielen gezeten. Het appa
raat is ambitieus genoeg om het hele métier
van de speurders tot het zijne te maken. Het
schijnt, dat er werkelijk geen toekomst meer
voor hen is. Er wordt beweerd, dat Interpol
de grote internationale politie-organisatie
officieus reeds een afdeling atoomfysica zou
bezitten.
Het hele métier, diefstal en anonieme
briefschrtjverij inbegrepen. Meent men bij
voorbeeld, dat een bepaald persoon in aan
merking komt voor de kring van degenen,
die van het schrijven van anonieme brieven
verdacht worden, dan kan men zich vrij een
voudig zekerheid verschaffen.
In de inktpot, de vulpen of de ballpoint van
de verdachte smokkelt men een geringe hoe-
het arsenicum verschaft had. Dat was genoeg,
om hem door de mand te doen vallen.
Arsenicum heeft zoals de arts bekend
was wanneer het in voedsel of drank het
Iwha.wn binnengebracht wordt, de neiging ziel)
op te hopen in het haar en in de nagels.
En aangezien de groei van de haren zo on
geveer een anderhalve centimeter per maand
bedraagt, kan het tijdstip, waarop het arseni
cum opgenomen is, nauwkeurig berekend wor
den, wanneer de plaats van het gif in het haar
kan worden vastgesteld. Wanneer het om kleine
hoeveelheden gaat, is dit met behulp van chemi
sche methoden niet gemakkelijk. Maar onder de
straling werd het arsenicum radioactief. En met
behulp van gevoelige instrumenten is het dan
ïogelljk een radioactieve analyse te maken
en de juiste plaats van .iet arsenicum in het
haar vast te stellen. Daaruit kan dan de dag
bepaald worden waarop he gif door het li
chaam was opgenomen.
Niet alleen de moordenaai wordt door de
veelheid van een radioactief zout binnen. Die
hoeveelheid zal hem aanklagen. Hardop zelfs.
Want in de nabijheid van de Geigerteller
gebracht, zal de brief het uitwijzen. Het appa
raat begint onder invloed van de radioactieve
stof te tikken en de herkomst van het schrij
ven staat vast. Ook bij e i schrijfmachine kan
het procédé worden toegepast, door het ma
chinelint te prepareren.
Ook dieven en spionnen kunnen op soort
gelijke wijze betrapt worden. Een deur
drempel, bestreken met een verfstof, waar
in een radioactieve substantie is gemengd
kan hun noodlottig' worden. Een minieme
hoeveelheid blijft aan de schoenzool kleven
en zo produceert de misdadiger zelf een on
zichtbaar spoor, dat met de Geigerteller
gevolgd kan worden en dat niet „wegge
maakt" kan worden.
Stralen tegen dieven. U kunt moeilijk el
ke avond uw drempels besmeren, voor het
geval er eens een keer een inbreker mochl
komen. Maar iets anders wordt het, als u
niet eens meer op uw exploitatierekening
een post onvoorzien kunt uittrekken voor
diefstal, omdat u op een bepaalde schade
tengevolge van diefstal vast rekenen kunt.
Zoiets was bijvoorbeeld het geval in een
Zuidafrikaanse diamantmijn. De negers, die
er werkten, zagen voortdurend kans om kost
bare stenen en niet van de kleinste naar
buiten te smokkelen. Hoe achterdochtiger de
controlerende opzichters werden, des te slim
mer werden de negers. Het inslikken ian ste
nen en het verbergen ervan in zichzelf toege
brachte verwondingen behoort niet eens meer
tot deze slimmigheden.
Tot op een goede dag de controleurs de zwar
ten met een ijzingwekkende preciesheid wisten
te vertellen of zy stenen mee naar buiten
trachtten te smokkelen. Er was geen tover
kunst in het spel, zoals de negers dachten,
het was het nuchtere resultaat van toegepaste
wetenschap. Met een niet gevaarlijke radio
actieve stof had men de diamantgroeven zo
geprepareerd, dat meegesmokkelde stenen
door de Geigerteller de controleurs hun nabij
heid luid kenbaar maakten.
In de goudmijnen iu de Canadese provincie
Ontario heeft men iets dergelijks toegepast.
Daar maakte men zelfs gebruik van stoffen
met verschillende soorten van straling, zodat
men de dieven zelfs kon overbluffen, door hun
haarfijn te vertellen uit welke groeve de buil
afkomstig was.
Bü besloten ruimten, waarin men de opge
slagen goederen tegen diefstal beschermen wil,
behoeft men niet noodzakelijk de drempels oi
de raamkozijnen met een radioactieve stof te
bestrijken. De jongste opvolger van Sherlock
Holmes heeft nog meer pijlen op zijn boog.
Het is namelijk ook mogelijk een hoeveel
neid uiterst fijn, zwevend radioactief stof ovei
de aanwezige lucht te verdelen. De inbrekei
neemt er voldoende van mee, om zijn aanwe
zigheid ter plaatse later niet meer te kunnen
loochenen. En het helpt hem zelfs niet, als hü
veiligheidshalve zijn schoenen en zijn jasje har
uitgetrokken.
De mogelijkheden om de misdadiger zijn on
gewenste aktiviteiten te beletten, zijn dus niet
gering. En het is zelfs niet alleen de kern
fysica die Sherlock Holmes een handje is ko
men toesteken. Spectraal techniek en papier
chromatografie .voorbeeld zijn andere me
thoden, waarmee het moderne politlelaborato
rium niet onbekend is.
MR. H. C. M. EDELMAN
„Gezien zijn leeftijd en zijn nagenoeg
blanco strafregister wil ik tegen deze
man geen gevangenisstraf eisen, maar
volstaan met een boete van 150 gulden.
Doch het moet me van het hart dat
hij een buitengewoon onsympathiek de
lict heeft gepleegd". Zo sprak gisteren
de procureur generaal bij het gerechts
hof te Amsterdam in zijn requisitoir
tegen een 51-jarige veehouder uit Mon
nikendam, aan wien ten laste was ge
legd dat hjj in de strenge vorstperiode
in februari van dit jaar het vee dat hij
van de eigenaars in vruchtgebruik had
gekregen, onvoldoende onderdak en
voedsel had verschaft.
De stal van het vee een paard,
drie koeien en 2 pinken stond in
Broek in Waterland aan de Gouwzee.
Grote scheuren in dak en wanden gaven
wind en sneeuw vrij spel. Dit had een
inspecteur van de dierenbescherming
geconstateerd, die toevallig op een van
de koudste dagen in februari op de
Gouwzee aan het schaatsen was, en
de dieren hoorde loeien. Hij stelde een
onderzoek in en waarschuwde de politie
en een veearts. Deze laatste trof het
vee aan in een sterk vermagerde toe
stand. De beesten stonden op een kale
vloer, en trapten in eigen vuil.
„Ik had geen geld om goed voer te
kopen" zo verweerde zich de veehouder,
die steeds de vragen van president
en procureur generaal beantwoordde
met „in zekere zin heeft u wel gelijk".
Vijfenzeventig gulden in de week was
volgens zijn eigen verklaringen verdach-
te's wekelijks inkomen. De president
merkte hierbij op dat zijn drie werken
de volwassen kinderen, die allen nog
inwonen, toch wel wat meer binnen
zullen brengen. De veehouder zelf ver
telde dat hij onlangs nog samen met
een ander 8 pinken, een koe en 26
schapen had gekocht.
De verdediger van verdachte achtte
het niet bewezen dat zijn cliënt opzet
telijk zijn vee had verwaarloosd. „Hij
is één van de velen in Noord-Holland
die op een gegeven ogenblik in de uit
zonderlijk strenge winter geen voer
meer voor hun dieren hadden. Bij mij
rijst de vraag of het openbaar ministe
rie zich bij de vervolging van dergelijke
gevallen zich niet teveel laat leiden
door wat ik zou wat willen noemen een
huisdieren-mentaliteit", aldus de raads
man. die daarbij voegde te doelen op
de 2 weken gevangenisstral die de of
ficier van justitie in eerste aanleg btj
de politierechter had geëist. De politie
rechter had een boete van 50 gulden
opgelegd, een vonnis waartegen de offi
cier van justitie hoger beroep had aan
getekend.
Het hof zal
spraak doen.
op 25 oktober a.s. uit-
