Poolse hoofdstad door troepen omsloten KHROESJTSJEV ONVERWACHTS IN WARSCHAU Polen sloeg het verzoek tot uitstel van destalinisatie in de wind Polen voor Khroesjtsjev gezwicht? Onheilspellend bliksembezoek Triest ongeluk in Arnhem Soldaat schiet jongen dood In ontladen geweer zat toch nog een kogel Prins Bernhard naar Amerika onderweg Niet naar Olympische Spelen Gevangene per auto gevlucht Even vastleggen! O De zomer is vergangen... Rokossovski op Poolse zwarte lijst Te druk Grote spanning Dynamiet-koning dreigt kathedraal op te blazen Koningin naar bicilie regen Blauwe" na Britse atoomproeven (fee, MORRIS (iefoteyen iiyt liet weer Eerste-Kamerlid stelt vragen PSPSSÉ ZATERDAG 20 OKTOBER 1956 e 80sfè JAARGANG No. 26735 (Van onze correspondent) Voor de Menno van Coelioorn- kazerne op de Klarendalseweg te Arnhem heeft een dienstplich tige soldaat vrijdagavond half zeven de achtjarige Michel Ver meer, wonende aan de Klaren dalseweg 289 te Arnhem, met een schot uit zijn geweer gedood. De soldaat stond op wacht en werd door de Klarendalse jeugd geruime tijd geplaagd en gesard, waarbij de belhamels zich niet ontzagen hem zelfs met stenen te bekogelen. Vrij veel wind In Rotterdam Voor ogen bewakers en gevangenis-directeur Koninklijk Huis Sociaal commentaar Twee kinderen verdronken toen schip zonk ravijn is gestort. Nikita Khroesjtsjev, Je secretaris |^B van Je Russische communistische partij, en Jrie anJere SovjetleiJers, H Jie gisteren per vliegtuig in War- m' schau aankwamen, zijn hedenmorgen weer naar Moskou, eveneens per ■pL vliegtuig, vertrokken. De tocht van Je ■pv rV .JHIj Russische leiders na.ir de Poolse Al hoofdstad werd ondernomen, omdat Bkk de communistische leiders in Polen een verzoek van het Kremlin om het afzetten van de pro-Stalinisten in de regering uit te stellen en de kwestie HL eerst in Moskou te komen bespreken, in de wind hadden geslagen. United Press verneemt dit uit betrouwbare bronnen te Warschau en ook de cor- respondent van de New York Times in de Poolse hoofdstad. Sidney Gru- heeft zijn blad gemeld, dat NIKITA KHROESJTSJEV Het officiële Russische persbureau „Tass" meldt, dat vandaag een commu niqué is uitgegeven over „besprekin gen in Warschau tussen een delegatie van het centrale comité der Russische- communistische partij en het politie ke bureau van de Poolse partij". Be sloten is, dat binnenkort een delegatie van het bestuur der Poolse partij naar Moskou zal gaan om met het presidium van de Sovjet-partij besprekingen te voeren over verdere versteviging van de politieke en economische samen- Werking tussen Polen en de Sovjet- Unie en versterking van de vriendschap en samenwerking tussen de beide par tijen, aldus bericht Tass. Waarnemers zien hierin een aanwijzing dat de Po len voor Khroesjtsjevs eisen zijn ge zwicht. Polen wordt vanuit Moskou gere geerd. Dat heeft Khroesjtsjev de Poolse communistische leiders nog eens aan hun verstand willen bren gen. Het Kremlin kan niet dulden dat de Polen, naar het voorbeeld van Tito, een eigen comunistische weg in slaan. 'De Rusische machthebbers wil len hun greep op de grootste „Sov jet-kolonie" in Oost-Europa niet ver liezen. Het onheilspellende bliksembezoek dit Moskou zal het Poolse volk heb ben doen beseffen dat de vrijheid nog lang niet in zicht is. Recente gebeur tenissen hadden de Polen reden tot hoop gegeven, maar de Russische rode leiders hebben die hoop radicaal wil len onderdrukken. In het Kremlin had dien met ontsteltenis kennis geno- dien van de opstand in Poznan, een °Pstand die slechts een symptoom was dan een algemeen groeiend verzet. Vervolgens hadden de Sovjet-heer sers met misnoegen geconstateerd dat 't de processen te Poznan voortdu- rend kritiek op het regiem werd ge- d-it. Toen tenslotte deze week de Pool- Tito'ist Gomulka weer in het par- Ubestuur werd opgenomen, was voor Moskou de maat vol. Vier Russische Pfiguren vlogen naar Warschau om te grijpen. En veelbetekenend was dat Khroesjtsjev zich liet vergezellen r?or de aartsvijand van het Titoïsme Molotov, die wel bijzonder verbolgen "■al geweest zijn over Gomulka's te- dgkeer in het Poolse Politbureau, sc) P°°lse communistische leiders c/ienen, volgens betrouwbare infor- yjdties, van Rokossovski af te willen, in 1949 door Rusland gestuurde Vperbevelhebber van de strijdkrach- cip1 e,n niinister van defensie fungeer- l een soorl „gauleiter" voor Po- De kans dat de gehate Sovjet- stau k verdwijnt, is na het jong- nu be,zoek van Khroesjtsjev c.s. wel ultgesloten. De Poolse partijleiders hebben nu oeten beloven binnenkort met een viegatie naar Moskou te komen. ahr zal hun dan verder verteld wor- en, wat hun te doen staat. In Polen bi en in de ogen der Sovjets te ver »e9aan. De teugels worden strakker ingehaald. son, Khroesjtsjev „met troepen rondom Warschau" kracht heeft bijgezet aan eisen voor handhaving van pro-Rus sische Poolse leiders. Bij het vertrek van de Russische delegatie was het hele Poolse bestuur van de partij op het vliegveld aan wezig om de Russen vaarwel te zeg gen. De nieuw her-benoemde leider van de Poolse partij Wladislav Go mulka bevond zich onder de officiële Poolse personen. Het vertrek van de Russen deed de spanning, die gisteren in Warschau meer en meer was toe genomen, merkbaar verminderen. De Russen vertrokken meer dan vier uren voor de beslissende zitting van het centrale comité, waarin de oude en gerehabiliteerde leiders de nieuwe regeringskoers zullen bepa len. Een communiqué, dat door het Poolse centrale comité gepubliceerd werd, verklaart, dat met de Russi sche leiders „de belangrijkste lopen de vraagstukken werden besproken". Khroesjtsjev is vergezeld van drie vice-premiers: Molotov, de vroegere Russische minister van buitenlandse Prtns Bernhard is gisteravond voor een bezoek aan de Verenigde Staten van Schiphol vertrokken. Tijdens een korte persconferentie stond hij de aanwezige journalisten te woord. Om de jongens schrik aan te jagen en hen daardoor te bewegen met hun gesar op te houden, ontlaadde de sol daat zijn geweer, legde aan en schoot. Tot zijn ontsteltenis bleek er een ko gel in het geweer te zijn achtergeble ven. Deze trof de achtjarige knaap en doodde hem vrijwel op slag. De soldaat kreeg een shock en werd naar het mili tair hospitaal overgebracht. zaken, Kaganovitsj en Mikojan. Van Molotov en Kaganovitsj is bekend, dat zij gekant zijn tegen een te snelle liberalisatie van de Oosteuro- pese landen. Khroesjtsjev en Mikojan worden in belangrijke mate verant woordelijk geacht voor het inslaan van de nieuwe koers na de dood van Stalin. De vier Russen, die door ver scheidene officieren van het Russi sche leger vergezeld werden, gingen na hun aankomst op het vliegveld onmiddellijk naar de vergadering van het centrale comité van de Poolse communistische partij. Daar stelde Khroesjtsjev het ultimatum, dat het oude politieke bureau van de partij ongewjjzigd gehandhaafd moest worden. Om alle misverstanden te voorkomen voegde hij daar aan toe, dat maarschalk Rokossovski, de vroegere officier van het Russische leger die in 1949 minister van defen sie in Polen en opperbevelhebber van de Poolse strijdkrachten werd, troepen rond Warschau had opge steld, aldus meldt de New York Times. Poolse zegslieden van de cor respondent van het blad konden niet zeggen of dat Poolse of Russische troepen waren. Maarschalk Rokossovski staat boven aan een lijst met namen van vijf voor aanstaande figuren, die voor hechte banden met de Sovjet-Unie zijn, maar die men in Polen niet langer op be langrijke posten wil dulden, zo weet U.P. te melden. Deze lijst is voor de aankomst van Khroesjtsjev in de ver gadering van het centrale comité van de Poolse communistische partij op tafel gekomen. Eveneens vóór de aankomst van Khroesjtsjev had het Poolse centrale comité Wladyslav Gomulka, „Polens Tito", en drie van zijn volgelingen die gelijk met hem in 1951 gevangen waren genomen op beschuldiging van spionage, weer in de gelederen op genomen. De drie anderen zijn: Ma rian Spychalski, Ignacy Loga-Sowins- ki en Zenon Kliszko. Hun aanhang in Polen wordt zeer groot genoemd. Volgens de correspondent in War schau van het grote Zweedse blad „Ex pressen", die gisteravond reeds van de aankomst van Khroesjtsjev melding wist te maken, zou de herverkiezing van Gomulka en de zijnen geschied zijn ondanks nadrukkelijke waarschuwingen van de Russische partij-secretaris. Het blad, dat ook meldt dat Poolse troepen rond Warschau zijn samengetrokken, noemt de Poolse hoofdstad „een kruit vat." De Hongaarse radio is inmiddels kennelijk wat voorbarig geweest met een verklaring, waarin de herverkiezing van Gomulka een „moedige en gelukki ge keuze" genoemd werd. U.P. verneemt uit welingelichte bron te Warschau, dat Edward Ochab, de eerste secretaris van de Poolse com munistische partij, het centrale comité §istermorgen heeft meegedeeld, dat de ovjet-Unie om uitstel van de groot scheepse destalinisatie had gevraagd. Khroesjtsjev zou in plaats daarvan heb ben voorgetseld het volledige Poolse po- litbureau naar Moskou te laten over komen voor een bespreking van de MAARSCHALK ROKOSSOVSKI kwestie. Ochab zou hebben geantwoord dat dit niet ging omdat men het te druk had. Ochab vertelde het centrale comité er direct bij, te hebben vernomen dat Khroesjtsjev en de andere Russische leiders naar Warschau zouden komen. Voorts zouden de Russische minister van defensie, maarschalk Zjoekov, en maar schalk Koniev, de Russische opperbe velhebber van de Oosteuropese strijd krachten, in de Silezische stad Lednica zijn aangekomen. Het rode leger heeft in Lednica een belangrijk hoofdkwar tier. In Warschau kwamen gisteren de monstraties voor, waarbij de regering werd geprezen voor haar nieuwe acti viteit inzake de destalinisatie. De de monstraties verliepen ordelijk, maar het was duidelijk dat er iets broeide. De militie is kennelijk waakzaam. „Deze reis naar Amerika is al bijna een jaar geleden vastgesteld", zei prins Bernhard vrijdagavond op Schiphol, waar hij vlak voor zijn vertrek per KLM-lijnvloegtuig naar New York de aanwezige verslaggevers een onderhoud toestond. Naar bekend zal de prins in Amerika elf dagen lang een druk programma afwerken. 2 november wordt hij terug verwacht. De prins is nog niet genezen van de ontsteking aan zijn been, die hij in Tanganyika heeft opgelopen, zo dat hij b« het lopen van een stok ge bruik maakte. Er werd hem gevraagd of hij nog plannen had om na zijn reis naar Ame rika de Olympische Spelen in Austra lië te bezoeken. „Daar kan geen sprake van zijn", antwoordde de prins, en lich telijk teleurgesteld voegde hij er aan toe: „Het spijt me zeer, ik had de spelen graag willen bijwonen, ik heb er drie uitnodigingen voor ontvangen. Prins Philip, die er wel heengaat, heeft mij destijds in Stockholm al voorgesteld dat wij ze samen zouden bijwonen. Maar het is volstrekt onmogelijk, ik heb er geen tijd voor". Ook op diverse vragen, hem gesteld over zijn recente verblijf in Afrika, gaf de prins uitvoerig antwoord. „Avon turen? Ik heb er weinig avonturen be leefd. In hoofdzaak heb ik mijn tijd besteed aan zwerftochten achter het wild aan, om het te filmen. Ik heb soms wel vijftig kilometer per dag ge lopen en heb er slechts weinig gejaagd. Ja, het is waar, ik heb een olifant geschoten en een gazelle. Ik beschouw zo'n verblijf in het verre Afrika als een echte vakantie". In Tanganyika liggen volgens de prins ook voor Nederland mogelijkheden open. Er zijn al Nederlandse ondernemingen, zowel industriële als handelsonderne mingen en grote farms. Onze landge noten hebben er een bijzonder goede naam. Toen kwam het gesprek op de ko mende Amerikaanse reis. Uit het be richt. dat minister Dulles bij de uit reiking van de Willem de Zwijgerprijs aanwezig zal zijn, mag men volgens de De Italiaanse politie heeft gisteren een grootscheeps onderzoek ingesteld naar aanleiding van een door mgr. Mon- tini, aartsbisschop van Milaan, ontvan gen dreigbrief. Iemand, die zich „de dynamiet-koning" noemde en kennelijk niet toerekeningsvatbaar is, schreef aan mgr. Montini dat hij de kathedraal „fantastisch mooi" in de lucht zou la ten vliegen, om wraak te nemen op het mensdom in zijn geheel, dat hem, de schrijver „een leven in een gekkenhuis" had doen doorbrengen. De gehele dag hebben rechercheurs de bezoekers aan de kathedraal in het oog gehouden. Enkele mensen, die mo gelijk in pakjes of kleding dynamiet bij zich konen hebben, bleken na aan houding steeds volkomen onschuldig. Een grondig onderzoek van de gehele kathedraal en de bijgebouwen heeft evenmin iets opgeleverd. De schrijver van de brief noemde zich „de concurrent van de gebroeders Santato", die vorige week in het dorp Terrazzano een groot aantal kinderen in een schoolgebouw hebben bedreigd en als gijzelaars vastgehouden. (U.P) prins niet afleiden dat hij met hem besprekingen zal voeren. „Vermoedelijk zullen wij elkaar vriendelijk gedag zeg gen", aldus prins Bernhard, „maar daar zal het wel bij blijven. Mijn pro gramma is nl. al precies uitgestippeld". „Maar wanneer de gelegenheid zich voor zou doen, bent u dan niet van plan met de minister bijvoorbeeld te spreken over de betrekkingen tussen Amerika en Nederland, of over de moeilijkheden, die de KLM in Amerika ondervindt?" „Uiteraard probeer ik, waar ik ter wereld ook kom, altijd indien dat mo gelijk is, de Nederlandse belangen te behartigen, maar eerlijk gezegd geloof ik niet, dat ik op het ogenblik de aan gewezen persoon ben om over de moei lijkheden van de KLM met minister Dulles te gaan spreken, aangezien dit op regeringsniveau ligt". 0* I H. M. de Koningin is hedenmorgen van het vliegveld Soesterberg vertrok ken om een korte vakantie te gaan door brengen op Sicilië. De lange duur van de kabinetsformatie heeft het H. M. niet mogelijk gemaakt eerder in de zomer een vakantie te ondernemen. De konin gin wordt op haar reis, die een strikt privé-karakter draagt, vergezeld door twee vriendinnen uit haar studententijd, mevrouw s' Jacob-Valliant en mejuf frouw M. Michelin. De reis wordt met de regeringsdakota gemaakt. Te Yardea, een plaats op ongeveer 450 km ten zuid-oosten van het terrein in Australië waar kortgeleden door de Britten atoomproeven zijn genomen, is bfj een hevig onweer „blauwe" regen gevallen. Een woordvoerder van de Australische meteorologische dienst kon geen verklaring voor het verschijnsel geven. (A.F.P.) Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A DAM - TEL. 717162 I Suède damesjasjes in kleuren 98.50 Verwachting tot zondagavond gemaakt te 11.15 uur) (op- Zwaarbewolkt met enkele opklarin gen, maar aanvankelijk wat lichte re gen of motregen. Matige tot krachtige wind tussen west en zuidwest. Weinig verandering in temperatuur. Zondag Zon; 7.17-17.35. Maan: 18.20-9.23. Ma a n da g? Zon: 7.19-17.33. Maan: 19.05-10.33. Voor de ogen van zijn bewakers is vrijdagmorgen een 21-jarige zeeman uit Zoetermeer ontsnapt uit de Rotterdamse gevangenis door in een gereedstaande auto aan de voorzijde van het gebouw te stappen terwijl hij met nog een gevan gene bezig was de vuilnisbakken op het trottoir te plaatsen. De auto had daar vermoedelijk al enige tijd gestaan met draaiende motor. Voordat iemand tijd had om in te grijpen, had de man achter het stuur al vol gas gegeven, hoewel het kenteken: SX 65-72 nog genoteerd kon worden. De wagen bleek in Heerlen thuis te horen. Tot dusverre heeft men echter nog geen spoor van de vluchte ling gevonden. De ontvluchte was wegens diefstal met geweldpleging veroordeeld tot enkele jaren gevangenistraf. Zijn voorbeeldig gedrag in de gevangenis stelde hem al lengs in het genot van zekere facilitei ten en een zekere mate van vrijheid. Zo mocht hij werken in de tuin en de vuil- nisemers voor het gebouw neerzetten, dat alles natuurlijk onder bewaking. Hij zou begin volgend jaar in vrijheid wor den gesteld. Van de ontsnapping is ook de directeur van de gevangenis getuige geweest, die op dat ogenblik toevallig voor het raam van zijn woning naar buiten stond te kijken. Het ging echter allemaal zo vlug in zijn werk, dat nie mand de kans kreeg de vluchteling tegen te houden. Het Eerste-Kamerlid de heer J. Reijers (C.H.) heeft aan de minister president, minister van algemene zaken, de volgende schriftelijke vragen gesteld: 1. Was de materiële inhoud van het op 12 juni 1956 in het Duitse weekblad „Der Spiegel" verschenen artikel over ons Ko ningshuis vóór de publikatie, althans op 8 juni 1956, aan de regering, althans aan de toenmalige minister van buiten landse zaken bekend? 2. Zo ja, welke maatregelen heeft de regering en met name de minister van buitenlandse zaken getroffen om deze voor ons staatshoofd kwetsende en het internationaal aanzien van ons land schadende publikatie te voorkomen, te verhinderen of te doen wijzigen? (V (Van een bijzondere medewerker) ver enkele dagen zal de minister president zijn nieuwe kabinet aan de Tweede Kamer presen teren en daarbij een regeringsverkla ring afleggen. Het moge vreemd schij nen er op voorhand een beschouwing aan te wijden, niettemin is er een be langrijke reden toe. Geregeld hebben we op deze plaats gepoogd aan te tonen, zowel aan de hand van pauselijke verhandelingen als van feitelijke gedragingen van katho lieke, sociale en politieke lichamen, dat het christendom van wezenlijke be tekenis is voor een gezonde maatschap pelijke ontwikkeling. We hebben echter met het verschijnsel te maken, dat de socialistische (lees Pv.d.A.-)propagan- da er voortdurend op uit is te betogen dat de godsdienst geen grondslag ia voor een georganiseerd staatkundig op treden en dat zowel voor de nationale als voor de internationale verhoudingen uitsluitend heil is te verwachten van het hedendaags socialisme. De socia listische partijpers schrikt voor geen middel terug om dit aan het kie zersvolk duide lijk te maken. Hoofdthema van de propaganda ia steeds: alles wat maatschappelijk gezond is in Nederland is uitsluitend te danken aan de pro- gressieve socialisten, maar dat er nog fouten zijn aan onze samenleving komt vooral door het enghartig conservatis me der confessionele partijen. Voorts hebben we met het feit te maken, dat de regeringssector van waaruit de maatregelen moeten groei en die vooral voor de kléine man het duidelijkst spreken, zoals sociale ver zekeringswetten en loonregeling, in hoofdzaak in handen is van een socia listische minister. Wat nu ook politieke groeperingen als de K.V.P. onderne men, de socialistische minister zal uit eindelijk zijn handtekening dienen te zetten onder de wetsontwerpen, ook on der die welke vorm geven aan de spe ciale verlangens zoals die in katholie ke kring als belangrijk zijn erkend en gegroeid. We weten uit het jongste ver leden op welke haast onbehoorlijke wij ze de socialisten misbruik maakten van deze situatie. Gemakshalve vergeten ze maar dat zij vóór 1933 op deze wijze nog nooit aan enige wettelijke maatre gel hebben meegewerkt. Zelfs niet mee hebben willen werken. Maar goed, dat is voorbij. Ten aanzien van de regeringsver klaring past ons uiteraard een af wachtende houding. Eventue le kritiek kan men eerst oefenen als de feiten bekend zijn. Toch lijkt het ons juist even in te haken op de jubeltonen die Het Vrije Volk sinds enkele weken uit, waarbij er vooral de aandacht op wordt gevestigd dat de samenstelling van het nieuwe kabinet, vooral wat be treft de socialistische ploeg daarin, be antwoordt aan de verkiezingsuitslag en dat derhalve een progressieve po litiek kan worden verwacht. We achten dit derhalve bij het onbehoorlijk» af. In een van zijn verkiezingsredevoe ringen sprak onze minister van onder wijs de heer Cals dit merkwaardige woord: „Wanneer ik zo verkiezingspro gramma's bekijk, dan zie ik aan de hand van die programma's niet in, waarom er in Nederland zoveel poli tieke partijen moeten zijn. Allen willen (Vervolg op pagina 11) Twee kinderen zijn verdronken toen door tot nu toe onbekende oorzaak het circa 130 ton metende schip „Nieuwe Zorg", dat in het Wilhelminakanaal te Oosterhout voor de wal lag, is gezon ken. Het schip, dat met zand geladen was, is eigendom van schipper A. van der List. De volwassenen konden tijdig van boord komen. Twee kinderen, resp. een en drie jaar oud, kon men niet meer redden. Duikers zoeken naar de lichamen van de kinderen. Ook it. het Beierse dorpje Koenigsee zijn de koeien, die de zomer op de Alpen weiden hebben doorgebracht, feestelijk versierd naar het dal teruggekeerd nu de winter voor de deur staat. De fleurige versieringen hebben overigens nog een diepere betekenis: men brengt ze alleen aan als teken van dankbaarheid als tijdens de zomer in de bergen geen enkele koe is verdwaald of in een BUREAU SMEDESTRAAT S - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. Dmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT "ADVERTENTIETARIEF 28 cents per milimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 57 cents per week, f 2.50 per maand, f 7.40 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | | pagina 1