Imre Nagy - weer premier - kon het niet verhinderen Communistische regering roept de hulp in van de Russische troepen STAAT VAN BELEG AFGEKONDIGD Niet Stalin maar Petoefi Aanval op standbeeld van Stalin Telefonische excuses Russische vloot verlaat de Poolse wateren; Sovjettroepen trekken terug J Belgische vrouw beroofd Polen op Schiphol J Indisch plan voor Sn es-kwestie Indonesië naast olievelden in Noord-Sumatra mycuêuu! Het weer „Situatie ernstig" Moeilijk parket De druppel Denemarken- Nederland niet voor de T.V. Op het Scheveningse strand woensdag 24 oktober 1956 80sfe JAARGANG No. 26738 Nagy heeft de bevolking ge vraagd de Sovjet- en Hongaarse troepen, die bezig zijn de orde in het land te herstellen, te steunen. „De vernietiging van de contra revolutionaire bende is de eerste plicht van alle vaderlandlievende burgers en van het gehele volk. In deze uren spannen wij alle krachten voor dit doel in", aldus het decreet van Nagy. De nieuwe premier wordt door zijn voorgan ger, Andres Hegedues, als eerste vice-premier terzijde gestaan. Er- noe Gerö, die pas is teruggekeerd van een bezoek aan Tito, blijft partijsecretaris. De eerste secretaris van de communistische partij in de Sovjet-Unie, Khroesjtsjev, heeft Gomulka, de nieuwe leider van de Poolse commu nistische partij, gisteravond meegedeeld, dat hij instemt met de nieuwe Poolse politiek en dat de Russische oorlogs schepen uit de Poolse wate ren en de Russische troepen uit hun gevechtsstellingen in Polen worden teruggeroepen. Khroesjtsjev heeft dit ver klaard in een reeks telefoon gesprekken met Gomulka. Volgens een bevoegde zegs man feliciteerde Khroesjtsjev Gomulka met zijn verkiezing tot eerste secretaris. Khroesj tsjev zou Gomulka ook heb ben meegedeeld dat de Pravda de felle aanval op de Poolse pers, die beschuldigd werd van anti-socialistische uitlatingen, zal herroepen. Van welingelichte zijde wordt ver der vernomen dat Gomulka, Ochab en Cyrankiewicz vrij dag naar Moskou gaan. Heren Harris Tweedjassen Minder zacht BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severln. HAARLEMSDIE COURANT 'ADVERTENTIETARIEF 28 cents per milimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt rich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 57 cents per week, f 2.50 per maand, f 7.40 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. BLOEDIGE OPSTAND IN HONGARIJE T\ e Hongaren trachten zich aan de j greep van Moskou te ontworste- len. In Hongarije is een ware opstand uitgebroken. De haat tegen de dictatuur van het Kremlin heeft tot ®en ongekend hevige reactie geleid. Na Oost-Berlijn en Poznan is nu Boe dapest het centrum van hartstochtelij ke demonstraties tegen de Russische overheersing. Maar wat er op het Ogenblik in de Hongaarse hoofdstad gebeurt, is zonder precedent. Sinds de Satellietstaten werden onderworpen is Oe verbittering van de geknechte vol keren nooit ergens zo fel geuit als nu 'n Hongarije. Het is een evenement dat van de grootste historische bete kenis is voor de Hongaarse natie zelf. Nlaar het zou het sein kunnen zijn JJ°or een wezenlijke verandering van Oe hele structuur van het Oosteuro- ?ose blok. Een ware bevrijding van ?et Hongaarse volk kan men nog niet ^Wachten, ook figuren als Nagy die "u op de voorgrond treden zijn nog i^hmunisten. Maar de ontwikkeling hoopvol! Vooral twee gebeurtenissen wa- ren symbolisch voor de nieu we ontwikkeling: de poging Van demonstranten om het stand beeld van Stalin omver te wer pen en het huldebetoon van studenten aan het standbeeld van Pe toefi. Stalin is voor de Hongaren de Verpersoonlijking van de dwingelandij Van de Sovjet-Unie. De verguizing Van Stalins leer, waartoe Khroesjt- ®iev in februari het initiatief nam, beeft uiteindelijk tot de huidige op- and in Boedapest geleid. Wordt Sta- ln echter gehaat in de Sovjet-Unie, n Hongarije nog meer. Voor de Hon garen was hij de vreemde heerser, die geestelijke vrijheid onderdrukte, e de Kerk liet vervolgen en die de ue leegroofde en tot bittere ar de bracht. Petoefi daarentegen was de 111811 dle ru'm honderd jaar geleden °Pstand leidde tegen de in Wenen Vestigde Oostenrijks-Hongaarse mo- de le' Hetoefi, de nationale held van jp. revolte van 1848, inspireert nu de 'ders van het verzet tegen het Sov iet imperium dat vanuit Moskou °rdt bestuurd. Acht jaar nadat Tito met het Kremlin brak, manifesteert het Titoïsme in Polen en Hongarije jj b nu in een geheel nieuwe vorm. QpJ® jaar na de dood van Stalin en tJ1.1 maanden na Khroesjtsjevs his- y. lsche rede tot het 20ste congres tj;n, de Russische communistische par- vi begint het „monolitische blok van j^ksrepublieken" te scheuren. Het s emiin zal zich tot het uiterste in- bl "nen 0m te voorkomen dat het j^k in stukken uiteen valt. Maar de Zieren zal Moskou niet meer on- te fjbaar kunnen maken, zij zitten g>r ons katholieken hebben de hoE Urteni?sen in Polen en Hongarije de een bijzondere betekenis. In bei- gtarS^6" is de bevolking voor het ti6s e deel katholiek, in beide na- bjSs V'ordt de Kerk vervolgd en zijn noppen en kardinalen van hun tyj^beid beroofd. Een Titoïstisch be de 'n P°len en Hongarije zou aan gee °nbRrdrukking van de Kerk nog ijj v einde behoeven te maken; ook notp°egoslavië lijden onze geloofsge- Vann en wordt een kardinaal ge- Kerueri gehouden. Maar ook voor de sisch Z?u bet afwerpen van het Rus een n ^Uk door de Polen en Hongaren Een th®,Uw tijdperk kunnen inluiden, ten hn perk dat naar wiJ vurig moe" van een6n tenslotte in de terugkeer kunnen geest van ware vrijheid zou culmineren. kaftlfn 'ieeft een P'an van zeven punten W diBd tCr nplossink van de Suez- gen»SJ^ De E?yptische regering zal vol- Van i Pla" directie en be drijfsleiding -ge» kanaal doen berusten bij een een rgaan V00r het Suezkanaal", dat »en Sebru'kersvereniging zal erken- om de samenwerking tussen het or- Vercler" feite'Üke gebruikers te be- Hongarije verkeert sinds gisteravond in een toestand van openlijk verzet tegen de Russische troepen en tegen het commu nistische bewind. Eenheden van het Rode Leger nemen samen met de Hongaarse politie en het Hongaarse leger deel aan de onder drukking van de opstand. Alle telefoon- en telexverbindingen met de Hongaarse hoofdstad zijn verbroken, maar radio-Boedapest be richt zelf, dat de opstandelingen vannacht openbare gehouwen en fabrieken hebben bestormd en soldaten en politiemannen hebben gedood. Wegens de ernst van de situatie heeft de Hongaarse rege ring, overeenkomstig de bepalingen van het verdrag van Warschau, de hulp van Russische troepen ingeroepen. Aan de bewoners van Boedapest is vannacht een uitgaansverbod opgelegd, dat aanvan kelijk tot 9 uur vanmorgen van kracht zou zijn, maar het is later verlengd tot twee uur vanmiddag. De communistische autoriteiten hebben op het laatste ogenblik nog ge tracht de gemoederen tot bedaren te brengen door Imre Nagy, die in april van het vorig jaar wegens „Titoïsme" als premier is vervangen door Hege- dues, wederom te belasten met het voorzitterschap van de raad van minis ters. Maandenlang hebben groepen van de Hongaarse bevolking gevraagd om de terugkeer van Nagy. Maar de inwilliging van die eis kwam van morgen te laat. De eerste daad van Nagy zou zijn het afkondigen van de staat van beleg voor het gehele land en het instellen van krijgsraden, die een ieder ter dood zouden veroordelen, die tracht het bewind omver te werpen, onlusten verwekt, of die zich schuldig maakt aan moord en brand stichting. Het sein tot de Hongaarse revolte vormde een reusachtige betoging in de stad Boedapest, waar op een gegeven ogenblik een menigte van 100.000 men sen trachtte een standbeeld van Stalin omver te halen en waar sommige waaghalzen probeerden de kolossale rode sterren te vernielen, die op de voornaamste openbare gebouwen prijk ten. De kern van de oorspronkelijke betoging werd gevormd door studenten van de Lorand-universiteit en van de militaire academie. Later sloten zich ook groepen van het Polytechnisch in stituut bij hen aan. Op het Petoefiplein, op het Stalinplein en op het Bemplein kwam het tot ernstige ongeregeldheden. De politie en het leger grepen in, maar de betogers lieten zich niet intimideren en er ontstonden straatgevechten, die blijkbaar in de loop van de nacht en vanmorgen vroeg nog in hevigheid zijn toegenomen. „De situatie is buitengewoon ernstig" zei de omroeper van radio-Boedapest vanmorgen. De regering verklaarde later, dat zfj op de hevigheid van de opstand niet was voorbereid en dat zij daarom de hulp van de Russische troe pen heeft ingeroepen. Opmerkelijk is, dat de Hongaarse autoriteiten de aanstichters van de op stand weer zoeken in „fascistische en reactionaire kringen". Soortgelijke ter men gebruikten de Poolse communisten direct na de opstand in Poznan. De nieuwe Poolse partijsecretaris Gomoel- ka heeft echter nog deze week ver klaard, dat het verkeerd is om door zulke wilde beschuldigingen de werke lijke oorzaken van de opstand te ver doezelen. Westelijke waarnemers zijn van oor deel, dat het verzoek van de Hongaarse regering om Russische militaire steun de Sovjet-Unie tactisch in een moeilijk IMRE NAGY parket heeft gebracht. Thans wordt het Rode Leger officieel gebruikt om het vrijheidsstreven in een satellietland de kop in te drukken. Over de nieuwe samenstelling van de Hongaarse partijbesturen is vanmorgen het volgende communiqué uitgegeven: „Het centrale comité heeft op zijn zit- In Polen worden op het ogenblik overal adhesie-betogingen gehouden voor het nieuwe politieke bureau na de herver kiezing van Wladislaw Gomoelka als eerste secretaris van de Poolse communistische partij. De cadet Paloech van de Hoge Marine School spreekt hier een bijeenkomst van studenten en matrozen toe in een ambachtsschool te Danzig. ting vandaag de volgende leden in het centrale comité gekozen: Ferenc Donat, Geca Lasonczy, Georg Lukacs, Ferenc Munnich, Imre Nagy. Het nieuwe poli tiek bureau van de communistische par tij zal uit de volgende leden bestaan: Antal Apro, Sandor Gaspar, Ernoe Gerö, Andras Hegedues, Janos Kadar, Gyula Kallai, Karol Kiss, Joseph Koe boel, Gyoerg Marosan, Imre Nagy en Soltan Szanto. Reserveleden ziin: Geca Lasonczy en Sandor Ronay. Het cen trale comité heeft Ernoe Gerö als eer ste secretaris van de partij bevestigd. Andere secretarissen zijn: Ferenc Donat, Janos Kadar en Gyula Kallai. Het cen trale comité heeft de centrale raad van de Hongaarse volksdemocratie aanbe volen Imre Nagy te kiezen als nieuwe voorzitter van de raad van ministers (premier) en Andras Hegedues als eer ste plaatsvervangend premier. Het cen trale comité heeft het politiek bureau van de partij geadviseerd onmiddellijk voorstellen uit te werken betreffende de wijze waarop de taken waarvoor het Hongaarse volk en de communistische partij zich gesteld zien opgelost moeten worden." Het anti-communistische verzet in Hongarije was de laatste tijd toch al sterk toegenomen, maar de druppel, die de emmer deed overlopen, schijnt een rede te zijn geweest, die partij secretaris Gerö na zijn terugkeer uit Joegoslavië voor de radio heeft uit gesproken. Hij verklaarde daarin, dat de Hongaarse communisten bereid zijn om rekening te houden met de specifieke Hongaarse sociale en eco nomische structuur, maar dat zij vast besloten blijven om de beginselen van het Marxisme en Leninisme in prak tijk te brengen. Het Hongaarse gezantschap te We nen heeft meegedeeld, dat de Hongaars- Oostenrijkse grens „voorlopig" is ge sloten. Reizigers uit Hongarije die vanmor gen in Wenen zijn aangekomen vertel len, troepenbewegingen in de richting Boedapest waargenomen te hebben. Khroesjtsjev „akkoord" met nieuw beleid van Gomulka (Vervolg van pagina 2) Van de zijde van de Nederlandse Te levisie Stichting vernemen wij, dat de NTS zal moeten afzien van het uitzen den van de voetbalwedstrijd Denemar- ken-Nederland, die 4 november in Ko penhagen wordt gespeeld. De moeilijkheden liggen ditmaal op technisch terrein. De Deense voetbalbond had reeds medewerking toegezegd, maai de twee reportagewagens, waarover men in Denemarken beschikt, worden 4 no vember voor andere doeleinden gebruikt De NTS heeft daarna overwogen, een eigen wagen naar Kopenhagen te zen- ,den. Gebleken is echter, dat de Deense TV de zgn. linkverbinding van het stadion naar het Eurovisie-net niet kan verzor gen. De NTS heeft daardoor helaas van de reportage moeten afzien. Dinsdagmiddag omstreeks twee uur is op het strand te Scheveningen de 32- jarige ongehuwde Belgische C. L. uit Antwerpen door een tot nu toe onbekend gebleven man beroofd van een groot deel van de inhoud van haar handtasje. Ver dwenen ziin: f400 aan Nederlands geld, duizend Franse franken, driehonderd Belgische en vijfenvijftig Zwitserse fran ken, een platina broche van f 4000 en een polshorloge van eveneens f 4000. Mej. L. zat op het strand bij het Was- senaarse gedeelte, toen een man bij haar kwam zitten. Na een praatje met haar te hebben gemaakt duwde hij haar op eens met haar hoofd in het zand en deed een greep in haar handtasje. Daarna koos hij het hazenpad. Hij verdween ten slotte op een fiets die op de oprit van het duin stond. De Belgische heeft onmiddellijk de terugtocht naar Scheveningen aanvaard, maar aangezien dat een wandeling van ongeveer een uur is, kwam ze tegen drie uur bij de politie aangifte doen. De politie is nog naar de aangegeven plaats op het strand gegaan, waar ze de bril van mej. L. aantrof, die zij daar had verloren. Van de dader ontbreekt elk spoor. Het Indonesische kabinet heeft beslo ten de huidige status van de olievelden in Noord-Sumatra te handhaven en deze niet terug te geven aan de BPM, die de olievelden voor de tweede wereldoorlog exploiteerde. De olievelden in Noord-Sumatra wor den thans door de arbeiders zelf be werkt, onder supervisie van-de regering. Het kabinet besliste ook, dat de mijn- bouwmaatschappijen (met uitzondering van de oliemaatschappijen), die nog niet met de exploitatie van hun concessie- gronden zijn begonnen, het bevel zullen krijgen binnen een jaar aan de regering hun ontwerp-investering voor te leg gen. Deze maatschappijen zullen hun concessierechten verliezen, indien zij niet onmiddellijk overgaan tot exploi tatie van de gronden. In afwachting van de afkondiging van een speciale mijnwet, besloot het kabi net, dat de status van de maatschappijen eén naamloze vennootschap moet zijn, onderworpen aan de Indonesische wet ten en met hoofdzetels in Indonesië. Met het gewone lijnvliegtuig van de K.L.M. uit Warschau zijn gisteravond enkele Poolse passagiers meegekomen. Zij waren de eerste Polen, die over de politieke ommekeer in hun land uit de eerste hand konden vertellen. Maar bij zonder geestdriftig toonden zij zich niet. De meesten waren bang om openlijk commentaar te leveren. Slechts een korte, breedgeschouderde man van middelbare leeftijd, die als zijn naam opgaaf Ian Lewicki uit Lodz, stak de loftrompet over de terugkeer van Gomoelka aan de macht. Heel Polen staat achter de nieuwe communistisch» leiders, verklaarde hij, en vriendschap met de Sovjet-Unie is de basis ook van het nieuwe regiem. De andere passagiers waren minder enthousiast. Een Poolse vrouw, die wei gerde haar naam te noemen, zei: „W« hopen, dat er enigte verbetering komt, maar alles is nog lang niet goed in Po len." Een andere vrouw zei: „Voor mij betekent dit geen echte vrijheid en het lijkt mij onwaarschijnlijk, dat Polen binnen afzienbare tijd het communisme zal afzweren". Advertentie BARIELJORISSTR. HAARLEM IEL. 13439 FERD. B0LSTR. 48 A'OAM IEL. 717162 Verwachting tot donderdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Minder zacht weer met wisselende bewolking en plaatselijk enkele buien. Matige tot krachtige en langs de kust tijdelijk harde wind tussen zuidwest en west. Zon: 7.24-17.27. Maan: 22.19-13.15.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1956 | | pagina 1