Voor „Alberdingk Thijm" is 1956 een
merkwaardig en belangrijk jaar
Het hart
op de tong
ÏYXÏ
Voorbereidingen ter ophoging van de
spoorbaan te Heemstede ten einde
DOOR EEN ZATERDAGSE BRIL
Expositie „Kunst Zij Ons Doel"
in Huis Van Looy
Met
Koning Midas" in Haarlems
Landjuweel
H
Nell Herbert
Adjudant H. L. Spee overleden
Weinig markants in een groot
passe-partout
I
18000
50 jaar getrouwd
In de winter wordt
doorgewerkt
Bekend politieman in Haarlem
L
Autorijschool 13000
Zilveren voorzitter
Haarlems werkcomité
voor Hongaarse
vluchtelingen
SLEUTEL WEG?
OOSTELIJK HULPSPOOR KOMT VANNACHT IN GEBRUIK
EEN GOED PORTRET
foto-atelier
pi— M
Ernstig ongeluk op de
Bentveldseweg
„Iwanow" voor Geloof
en Wetenschap
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1956
PAGINA 3
Posfzegelaufomaat
,DE SLEUTELSPECIALIST"
Echtpaar P. de Graaff
Van der Kroft
L. Voorstraat 13 Tel. 11178
Katholiek Vrouwengilde
Haarlem
ifi
'<0
oV'
orl»1
Voor de katholieke Rederijkerskamer Alberdingk
1 hijm te Haarlem mag 1956 in velerlei opzicht
een belangrijk en merkwaardig jaar genoemd
°rden. De Kamer viert dit jaar verschillende hele
etl halve jubilea, is de hoge eer te beurt gevallen
ede te mogen dingen in het Nationaal Landjuweel
'ngesteld ter gelegenheid van de tweehonderdste
eridag van Pieter Langendijk en Iaat daarenboven
'jn verouderde Studio in de Lange Wijngaard-
j^raat verbouwen. Koning Midas van de bekende Bra-
,a.ntse letterkundige Jan Naavkens heet het aantrek-
e,,jKe spel. dat 1 hijm volgende week dinsdag- en
oensdagavond in de Haarlemse Stadsschouwburg zal
''Pyoeren als bijdrage in het Landjuweel. Het 65-
at'8 bestaan van de Kamer wordt hiermede herdacht,
*VenaIs het 25-jarig lidmaatschap van Joop Kruyver,
we voorzitter, die in Koning Midas de titelrol speelt,
j r 2iin nog twee andere ..officieuze" jubilarissen. Jan
Jas van Dijk en Jan Leeflang, zonder wie Thijm on-
er>kbaar zou zijn. die hun b5-jarige toneeljubileum
v'eren. „Koning Midas is hèt stuk om mee te jubileren
l^sent het Thijm-bestuur. „Ook al zou er geen Land-
•hweel zijn voor ons, dan zouden wij het toch ge
teeld hebben Wanneer dit spel volgende week zal
^rden opgevoerd, is dit voor de Rederijkerskamer de
pkroning van wekenlang repeteren onder vaak moei-
'ike omstandigheden. Op 22 juni van dit jaar begon
^S'sseur W im Bary met de repetities, die evenwel
(.?'Tloeibjkt of onderbroken werden door de vakantie-
'Jd en die later door de studioverbouwing in
^schillende, toevallig beschikbare lokaliteiten moes-
en Worden geïmproviseerd.
Medea, het nichtje van koning Midas, die hem tenslotte
voor de ondergang behoedt, repeteert in haar gewone
kleren. Maar haar concentratie is er niet minder om.
J0o® Voorzitter van Alberdingk Thym,
le,. -Kruyver, viert zijn zilveren jubi-
A.lid, van de r-'k- rederijkers-
mer Als lid en als voorzitter heeft
SrL werk verzet, maar het meest
spectaculair zyn toch wel de talrijke
'a'len, die hij heeft gespeeld in de loop
*an die 25 jaar. Vóór die tijd was hij
A®rigens al zestien jaar verbonden ge
lest aan het gezelschap van de St. Jo
nggezellen.
hoVan de talloze rollen, die hij gespeeld
e®eft, noemen wij Don Quichote, Fer-
®gut. Elckerlyck. Ridder Valentijn in
li^atrijs", Monsieur Anselme in Mo-
L re s „De Vrek". Met Martien Dul-
Merf'n- "Naar het Volle Leven" ver
start hij de eerste prijs in het Zilver-
sr>eo?Sncours te Schoonhoven. Voorts
'an» hij Vader Deleu in „Kruisweg
Ariff de Stad" van Henri Brochet,
Marl "Liefdelessen" van Molière,
t>ipv y 'n i.Marley en Scrooge" van
!r,i- ans, James Winter in „Het witte
tige P van de familie" en zijn prach
tig. Prof. Thompson in „De wereld
geen wachtkamer" van Maurits
jj,ker, dit voorjaar,
ho» n de eigen vereniging werkte hij
ioqL,*1}66 in ,.De vrijheid vlagt" als ko-
begt van Duvenvoorde bij het 700-jarig
lil ?fn van Haarlem, ais De Meester
WvWet Schouwtoneel der Wereld" van
>.V»rfron' als Willem van Oranje in
lil aer des Vaderlands", als Ripperda
der"Achter wallen en poorten", dat on-
iti Qauspiciën van het Beneluxcomité
eg fstende in België werd gespeeld,
gop Koning Ferdinand V van Ara-
'n „Dorp in opstand", een voor-
ipcht.? in het Bloemendaalse open-
^"ttheater.
^fiiv,sda8 en woensdag speelt Joop
Van Xer de titelrol in „Koning Midas"
ThyjVan Naaykens, dat Alberdingk
*eg als jubileumstuk heeft uitgeko-
JfSfy tr öezc rubriek geplaatste BRIE-
i^onZT LEZERS vallen buiten de ver-
»Ï9e*0J*~s*Uk7ietd der Redactie. Anoniem
öd.) brieven worden terzijde ge-
le^dsf^tzegelautomaat in de Spaarn-
dPKg A] at Is ve'e malen defect of
maar ik zag nocb
Ia. tg .IC „„„V-, rfiihl,gjjjg tpr,,r, Cnmc
klappen
voorschijn,
die klappen
PoS)UsltLrPeerder malen, heb ik er een
k\vaeSeu!n8eworpen, maar ik zag nocb
'aw*1 or noch dubbeltje terug. Soms
Gi^ta' r, hiet harde klappen en veel
hiet >ognrt postzegel te
lïiijj! •van?d hielpen ook al
zai a 'lübKkreeg geen postzegels en
keg e P.'j was ik kwijt. Hopelijk
de zaak eens onderzoe-
P. N. Aerts
Oostvest 40 rood,
Haarlem.
VgN^ift
de n de ger.yan de redactie
De klacht
bian^-egpi®1, Aerts geldt niet alleen
Zijn °ok j'oniaten in het algemeen,
du-,,,?' heel openbare telefoons. Er
®cht en in Xla,; dnbbedtjes nutteloos ver-
P.T Xf niet LI, aPParaten. Wij zouden
Pühi-Win„ alleen de schuld aan de
sg7';ek, iat geven> maar ook aan het
tom S°ed ephLaXk de apparaten als
berealcn hebben'nn (°Ver siSarettenau-
e'kt,..) en ons nog geen klachten
fi
Adu»rtentt«
Voor zijn bijdrage aan het Landjuweel
heeft de Kamer haar keuze op het
stuk van Jan Naaykens laten vallen,
omdat men met het spelen van werken
van deze Brabander de grote man
van de Groot-Kempische Cultuurdagen
in Hilvarenbeek reeds eerder veel
succes heeft geboekt. Vorig jaar be
haalde Thijm nog een eerste prijs met
„Kapitein Venpn" van Naaykens in een
toneelwedstrijd. Wim Bary, de welbe
kende regisseur van de KRO-televisie
heeft reeds eerder Koning Midas ge
regisseerd voor de televisie. Hoewel de
repetities van Thijm, door de studio
verbouwing, vaak onder nogal ongewo
ne omstandigheden moeten gehouden
worden, heerst er, dank zij de bezielen
de leiding van Wim Bary, steeds een
bijzonder prettige en gezellige sfeer.
Er wordt hard gewerkt om van het
prachtige aan de Griekse mytholo
gie ontleende costuumstuk een zo
gaaf mogelijke voorstelling te geven.
De muziek bö Koning Midas is spe
ciaal voor dit spel geschreven door Jur-
riaan Andriessen en wordt onder lei
ding van de componist uitgevoerd door
het Utrechts Stedelijk Orkest. Deze mu
ziek, die de sprookjesachtige, dikwijls
zeer beklemmende en soms ook uitbun
dig vrolijke sfeer van het spel onder
streept, Is reeds gebruikt bij de opvoe
ring voor de televisie. Wanneer Koning
Midas echter in de Stadsschouwburg
wordt opgevoerd, zal dit de eerste
zaaluitvoering van de muziek zijn. Van
deze muziek is ten behoeve van de re
petities een speciaal werkbandje ge
maakt, dat door een kundige technicus
naar believen wordt afge Voor
de geluidsversterker in de Stadsschouw
burg zal een gloednieuwe band in ge
bruik genomen worden. Aan de opvoe
ring door Thym van Koning Midas
verleent een balletgroepje van acht
meisjes speciaal hiervoor gevormd
door Henny Meyers zijn medewer
king. Daar de rederijkerskamer onder
haar leden geen slaven kent, en deze
niettemin in het stuk voorkomen, is
hiervoor een viertal figuranten aange
trokken. Deze week werd voor het eerst
met ballet en met slaven gerepeteerd.
Maandagavond zal een costuumrepeti-
tie gehouden worden. De klassieke cos-
tuums yoor Koning Midas zijn ontwor
pen door de firma Henny Doornink uit
Arnhem en de spelers zullen gekapt en
gegrimeerd worden door de firma Mi-
chels. Koning Midas zelf heeft zijn
„hoofdstel" de ezelsoren, waarmede
zijn hoofd als straf van Apollo ontsierd
is reeds eerder om hieraan te ge
wennen, laten komen. De boosaardige
sater Silenus repeteert sinds enige tijd
op paarden- dan wel bokkenhoeven, een
strijdvraag waaromtrent de spelers het
conform hun tekst oneens dienen
te zijn. Dinsdagmiddag is de generale
repetitie in de Stadsschouwburg en
daarna „moet het gaan", zoals Wim
Bary vertelt. En gezien de vele repe
tities en het „naar het stuk toe groeien"
van de spelers zal dit ongetwijfeld be
waarheid worden.
Op vrijdag 22 juni begonnen de eerste
leesrepetities voor Koning Midas.
Repeteren
Minstens een maal per week kwamen
de speleers bijeen, aanvankelijk in de stu
dio van Thijm in de Lange Wijngaard
straat, waar zD na enkele weken reeds
doordat de verbouwingswerkzaamhe
den inmiddels begonnen waren in
een ontakelde ruimte moesten repete
ren. De studio behoefde dringend een
ingrijpende verbouwing en modernise
ring. De kosten voor dit alles zijn be
groot op 13.000, voor welk bedrag aan
de gemeente een garantie gevraagd is,
daar de studio niet alleen voor Thijm,
van belang is, maar ook voor andere
amateurtoneelverenigingen, die hier de
hun geëigende ruimte kunnen vinden.
Later repeteerden de spelers enige ma
len in 't Stoofke en daarna in ver-
In Haarlem is thans een werkcomité
opgericht dat in het algemeen de zorg op
zich zal nemen voor de Hongaarse gezin
nen, die ondergebracht zullen worden in
de van gemeentewege beschikbaarge-
stelde vijf woningen. Het werkcomité zal
staan onder voorzitterschap van de heer
P. A. Heeres, terwijl mevr. M. D. Eick-
holz-de Wijs als secretaresse zal optre
den. Het secretariaat is gevestigd op
het bureau van de UW, Grote Hout
straat 142, telefoon 14179. Gelden kun
nen worden gestort bij de bankiers
N.V. Oyens Zoon, Kruisweg 70
te Haarlem, postgiro 13895, met duide
lijke vermelding: „Voor de Hongaarse
vluchtelingen".
Het werkcomité is als volgt samenge
steld: P. A. Heeres, voorzitter; M. D.
Eickholz-de Wijs, secretaresse; W. H.
Yssel de Scheppeer, penningmeesteer; C.
G. E. M. Cremers-de Bruyn; E. F. Al-
brecht; mr. J. H. Ekering; W. van
Llemt jr.; mr. J. N. Mejjsing.
schillende gymnastiekzalen in de stad.
Bracht dit enige ongerief met zich
mee de spelers misten bijvoorbeeld
hun traditionele kopje thee tijdens de
pauzes de repetities werden er niet
minder gezellig door. Met allerlei ge-
improviseerde requisieten werd ge
werkt, tot zelfs met springbokken en rek
stokken. Op de lage bankjes langs de
kant zaten de spelers, die nog niet „op"
moesten. Het gezicht op de ringen werk
te soms inspirerend, zodat tijdens de
pauzes het kopje thee wel eens gecom
penseerd werd met min of meer adem
benemende toeren in de ringen en aan
de wandrekken. Tijdens deze repetities
zijn ook enkeie fraaie en waardevolle
breiwerken ontstaan.
Koning Midas is een „moeilijk"
stuk, met velerlei nuances, die voor
de spelers een voortdurend overscha
kelen van de ere stemming in de an
dere vragen. Wim Bary weet deze
moeilijkheden op voortreffelijke en
meeslepende wijze aan te geven en
te leiden. „Strak houdendit is
volstrekt ernstig, en als er straks maar
één in de zaal gaat lachen, loop ik
er persoonlijk uit!", hoorden wij hem
zeggen. Door het repeteren is er on
der de spelers een hechte teamgeest
ontstaan.
Het aantal repetities is, naarmate de
voorstelling in de Schouwburg nader
de, steeds veelvuldiger geworden. Do
laatste tijd is er twee tot drie maal
per week gerepeteerd. Tussen deze re
petities door werd door vele spelers
nog regelmatig „buiten" de andere
stukken, die op het reperotire van
Thijm staan, gespeeld. In verschillende
plaatsen in de provincie is Thijm een
graag geziene gast. Door dit spelen
tussen de repetities voor het landjuweel
door werd ihet verbouwingsfonds
voor de Studio versterkt.
Advertentie
LANGE VEERSTRAAT 10
TEL. 11493
In de Esschilderstraat 46 gaat woens
dag 21 november de vlag uit, wanneer
het echtpaar P. J. J. M. de Graaf-C. W.
van der Kroft 50 jaar in de echt is
verbonden. Het gouden bruidspaar
woont al sinds 1909 in hetzelfde huis
aan de Esschilderstraat, zodat de hele
buurt van het feest op de hoogte is. De
receptie is woensdagmiddag van half
drie tot vijf uur; des morgens draagt
de oudste zoon, pater P. de Graaf, om
negen uur de H. Mis op in de Spaarne
kerk.
De heer De Graaff, die met zijn 73
jaren drie lentes meer achter de rug
heeft dan zijn vrouw, is een man, die
met zijn handen alles kan. Op zijn
twaalfde jaar moest hij aan de slag
„dat was vroeger zo, meneer, en ieder
een vond het doodgewoon" in een
encadreurswerkplaats. Dat lag hem
wel. Zoals men het thans mechanisch
veel sneller, maar minder mooi doet,
maakte hij lijsten voor schilderijen en
kon daarbij de tijd nemen voor ware
kunstwerkjes. Het was zijn lust en zijn
leven om fraaie ornamenten aan te
brengen aan de rand van het schilder
doek, om op deze wijze het produkt van
de kunstenaar in een waardige omge
ving te plaatsen. Voor zijn huwelijk kon
de heer De Graaff ook nog uren vin
den voor het daadwerkelijk lidmaat
schap van een zangvereniging en een
organisatie, die het esperanto in de
aandacht wilde brengen.
In 1934, toen het voor vergulders-en-
cadreurs in verband met de crisis geen
al te beste boterham was, stapte de
heer De Graaff over op het concierge-
beroep, dat hij 14 jaar lang in de ka
tholieke Mulo-school aan de Gedempte
Oude Gracht met toewijding vervulde.
Na zijn 65e jaar heeft hij het meeste
plezier in het fabriceren van sierlijke
verfraaiingen van kistjes e.d., waaruit
de .hand van de vakman duidelijk blijkt.
Bij het feest op 21 november zullen
in ieder geval de zeven kinderen aan
wezig zijn, van wie de oudste uit Oegan
da is komen overvliegen. Dat is pater
P. de Graaff, missionaris van de Mil-
hil-congregatie, die negen jaar geleden
voor het laatst in Haarlem zijn vakan
tie genoot. Om de acht jaar krijgen de
missionnarissen acht maanden vakan
tie, jnaar pater de Graaff heeft er nog
een jaartje bijgedaan om het grote
feest van zijn ouders te kunnen mee
maken. En bovendien wil hij in deze tijd
trachten geld bijeen te garen voor een
nieuwe motor in zijn jeep, die op de
enige weg in Oeganda onmisbaar is.
Met de negen jaar geleden in Haarlem
verzamelde gelden heeft hij in het nog
heidense Oeganda een mooie kerk kun
nen bouwen, met behulp van enige ne
gers. Wat dat aangaat aardt de zoon
naar de Varder: beiden kunnen met
hun handen alles maken.
et spoorwegverkeer te Heemstede
van en naar Leiden zal vanaf
maandag geheel lopen over de
hulpsporen, die ten behoeve van de op
hogingswerkzaamheden van de spoor
weg voor het te bouwen verkeersvia-
duet bjj de Zandvoortselaan in Heem
stede, zijn aangelegd. In de nacht van
zondag op maandag, tussen één en
zes uur, moet een ploeg van ruim ze
ventig spoorwegelektriciëns en mon
teurs het „oostelijke" hulpspoor aan
sluiten aan de bestaande baanvakken.
Dit baanvak is bestemd voor het ver
keer LeidenHaarlem. Voor de tegen
gestelde rchting is het „westelijke"
hulpspoor deze week maandag reeds in
gebruik genomen, nadat tijdens de eer
ste „aansluitnacht" eveneens van
zondag op maandag hieraan ge.werkt
is. Deze hulpsporen vormen, vergeleken
met het oude en op te ruimen spoor,
een soort uitstulping in oostelijke rich
ting met een lengte van ongeveer
1700 meter. Half juni kon met het aan
leggen van de hulpsporen begonnen
worden op een traject, dat ongeveer
driehonderd meter ten zuiden van de
FÜlslaan begint en ter hoogte van het
klooster Alverna eindigt, en dat gelijk
is aan het talud van de definitieve
spoorbaan. Vanaf maandag zullen de
treinen derhalve hier over hulpsporen
rijden, zonder dat het spoorwegverkeer
de minste vertraging heeft ondervonden
Zodra de hulpsporen in beide richtin
gen in gebruik zijn, kan worden begon
nen met het werk voor de toekomstige
verhoging van de spoorbaan, en de bouw
van het daarin uit te sparen viaduct.
Allereerst zal de oude lijn worden afge
broken, terwijl men vervolgens met de
kunstwerken voor het viaduct kan aan
vangen. Het beton voor de pijlers en de
wanden kan worden gestort en daarna
zal de definitieve baan worden opge
hoogd.
De „montageploeg" van de Spoorwe
gen zal dus weer hard en snel moeten
werken zondagnacht. De betonvoetingen
voor de bovenleidingen zijn reeds eer
der geplaatst. Het eigenlijke aanslui
ten bestaat uit het trekken van de ko
peren rydraden, vanwaar de treinen
hun elektrische energie betrekken. Dit
trekken geschiedt met behulp van een
montagetrein, maar de koperen draden
moeten op afstanden van enkele me
ters worden gemonteerd aan de
draagkabels.
Bovendien zullen zondagnacht de
overwegbomen in de Zandvoortselaan
worden verplaatst en aangepast aan
de situatie van de hulpsporen. Aan de
oostelijke zijde zal een nieuw hulp
kantoor in gebruik genomen worden
ten behoeve van de controle op de
tijdelijke perrons en met loket
ten voor de verkoop van plaatskaar-
ten. Abonnementen kunnen evenwel
slechts in het kantoor aan de west
zijde van de spoorlijn verkocht wor
den. Dit kantoor zal, evenals de voet
gangerstunnel. nog enige tijd in zijn
oude toestand blijven voortbestaan.
Het nieuwe westelijke hulpkantoor zal
's middags na half drie en 's zon
dags gesloten zijn.
Tot dusver is het werk voor de op
hoging en de aanleg van het viaduct
geheel volgens de plannen verlopen.
Begin 1958, moet alles gereed zijn. Een
blokpost ten behoeve van hel verkeer
op de hulpsporen is reeds klaar geko
men. Maandag zal eennieuwe tijdelijke
lichtmast bij de eveneens tijdelijke
spoorwegovergang in gebruik geno
men worden. Het ligt in de bedoeling
van de N.V. Spoorwegbouwbedrijf om ook
gedurende de wintermaanden zoveel
doenlijk door te werken. Materialen en
gereedschappen zullen zo nodig wor
den voorverwarmd. Het zal in de ko
mende maanden dus niet alleen d#
montageploeg van de spoorwegen zijn,
die veel werk te verzetten krijgt, ten
behoeve van het verkeer. De tunnel zal
uiteraard van het grootste belang zijn
voor het wegverkeer van Haarlem en
Heemstede naar Zandvoort, Aerdenhout
en Bentveld, dat thans nog regelmatig
vertragingen ondervindt van de geslo
ten spoorbomen.
Advertentie
maken, heeft TIJD nodig.
5 dec. komt reeds in zicht
Het diocesaan bestuur van het Katho
lieke Vrouwengilde in het bisdom Haar
lem, heeft al haar afdelingen gevraagd
om op 19 november, feestdag van de H
Elisabeth van Hongarije, een biddag te
houden voor de bevrijding van Honga
rije. Het bestuur van de afdeling Haar
lem vraagt haar leden daarom om op
maandag 19 november, wederom te ko
men bidden bij Maria van Haarlem, in
de St.-Jozefkerk in de Jansstraat.
Tevens worden de leden herinnerd
aan het boekenpraatje op 22 november
in ,,'t Stoofke" Stoofsteeg, te 8 uur.
Te zjjnen huize aan de Kruistocht-
straat 4 te Haarlem is gistermiddag
overleden de heer H. L. Spee, die tot
twee jaar geleden een zeer actieve rol
heeft gespeeld als adjudant bq de
Haarlemse politie. Wegens zijn talloze
verdiensten, ouder meer in de illegale
strjjd tegen de Duitse bezetters, werd de
heer Spee in 1952 onderscheiden met het
gouden erekruis Pro Ecclesia et Ponti-
fice. Ook kreeg hij de gouden medaille
verbonden aan de orde van Oranje Nas
sau. De overledene was lange tijd voor
zitter van de plaatselijke afdeling van
de r.-k. Politiebond St.-Michaël en
tweede voorzitter van de landelijke bond.
De begrafenis zal plaats hebben op het
katholieke kerkhof aan het Soendaplein
op dinsdag 20 november na de Requiem
mis in de parochiekerk van St.-Jan aan
de Amsterdamstraat, die om half tien
wordt opgedragen.
De heer Spee, die 63 jaar is gewor
den, vierde op 1 augustus 1954 zijn 40
jarig jubileum bü de politie. Hij werd
in 1893 te Haarlem geboren en op 1 No
vember 1919 tot agent van politie in
de Spaarnestad aangesteld. Daarvoor
was hij zes jaar in militaire dienst ge
weest. In 1932 plaatste men hem bij de
Haarlemse recherche, waar hij tot zijn
pensionnering werkzaam is gebleven.
Als rechercheur blonk de heer Spee
uit. Hem werden dikwijls moeilijke za
ken toevertrouwd en zo heeft hij naam
gemaakt met zijn onderzoek in een spi-
onagezaak, vlak voor de oorlog, tegen
een in Haarlem woonachtige Duitser.
Tijdens de bezetting toonde de heer Spee
zich niet alleen een prima vaderlander;
hij stond in nauw kontakt met de lei
ders van de illegaliteit. Vele malen
slaagde hij er in Haarlemmers uit de
handen van de Duitsers te redden.
Op 1 januari werd de heer Spee be
vorderd tot adjudant, wat een verdiende
beloning was voor het vaak briljante
werk, dat hij in dienst van de politie
had verricht. Ongeveer zijn gehele
diensttijd was hij bovendien afdelings-
en hoofdbestuurder van de r.-k. Politie
bond St.-Michaël. Hij spande zich voor
al in voor de verheffing van de politie-
stand in het algemeen en de verbete
ring van de sociale positie van de po-
litie-ambtenaar. Tevens had hij zitting
in verschillende commissies. Op 24 juli
1952 belegde de afdeling Haarlem van
„Sint Michaël" een ere-avond voor ad
judant Spee, waarbij vele autoriteiten
aanwezig waren. De adjudant werd een
grootse hulde bereid omdat hij zo veel
Woensdag is het feest officieel
begonnen. Het feest van en
rond Sinterklaas. Toen de
goedheilig man, gestoken in een al
te paarse toog, voet aan land zette
op de wal van de Turfmarkt, ging er
een kleine schok van ontroering
door mij heen. Op zo'n moment
denk je terug aan de jaren, dat je
hart werkelijk klopte van verwach
ting; jaren, waaraan je nu ontgroeid
denkt te zijn, maar die op zo'n ogen
blik altijd weer gelukkige werkelijk
heid worden.
Sinterklaas was dus in Haarlem, de
bisschopsstad bij uitstek, zij het dan
dat hij meer als reclame chef dan als
bischop en belijder door de straten
trok. Misschien denkt u, dat ik nu
zal uitvaren tegen de degeneratie
van de Sint, die steeds meer in een
materialistisch kleedje gestoken
wordt. Ik zal echter niet tegen een
warenhuis boos opkijken, omdat het
met toestemming van de stedelij
ke magistraat Sinterklaas voor en
in een eigen karretje spant en daar
mede, natuurlijk ook ten eigen bate,
duizenden mensen en vooral de kin
deren 'n enorm plezier bereidt. Al de
genen, die de krant dus hebben op
gebeld met het verzoek om daar het
zijne van te zeggen moet ik dus te
leurstellen. Als in Haarlem de ge
meenschapszin ontbreekt om geza
menlijk en zonder de financiële
steun van de reclame een groot ste
delijk sinterklaasfeest op touw te
zetten, dan mag men geen verwijten
richten tot een of ander warenhuis,
maar tot de verantwoordelijke men
sen van de stad zelf.
Twee jaar lang hebben wij in
Haarlem overigens pas na veel
gepraat en veel wikken en wegen
officieel in Haarlem Sinterklaas ont
vangen. De magistraat van de stad
had de knoop voor eens en altijd
doorgehakt en er scheen in de stad
een traditie groeiende, die op een
prachtig jaarlijks evenement zou uit
lopen. En nu heeft de magistraat met
een beminnelijke glimlach de knoop
er weer ingelegd, en geen enkele in
stantie heeft het nodig geoordeeld
het initiatief te nemen om tot een
echte Haarlemse Sint te komen.
Waarom wel een Oranje-comité en
geen Sinterklaascommissie.
Natuurlijk, niet alleen het centrum
moet het werkgebied van de Spaanse
bisschop zijn. Ook Noord en Oost met
name moesten volgens oude rechten
aan de beurt komen. Men heeft ech
ter de weg van de minste weerstand
gekozen om toch maar met ieder
een goede vriend te blijven
en het kennelijk niet de moeite
waard gevonden om met Haarlems
magistraat aan het hoofd rond de ta
fel te gaan zitten en gezamenlijk één
groots Sinterklaasfestijn te organi
seren.
Gebrek aan initiatief en doortas
tendheid van bovenaf hebben dus de
oude toestand in „ere" hersteld, en
hier passen geen verwijten aan de
vanouds vertrouwde organisatoren,
wie men hoe pijnlijk ook alleen
maar dank kan betuigen.
Het zakenleven is intussen op
volle toeren gaan draaien. Met
een soms wel, soms niet ge
slaagde verlichting worden de koop
lustigen getrokken. De zakenmensen
fungeren als de blanke knechten van
de Sint, met dien verstande, dat zij
hun honorarium rechtstreeks van de
„bedeelden" krijgen. Daarmede heb
ben u en ik vrede, en het is voor ons
geen probleem meer.
Maar in deze tijd kan ik de zaken
mensen niet in alle opzichten benijden
ik vraag me af, hoe zij in het gevecht
om de goedheid, die de komende we
ken allerwege ontplooid wordt, stand
kunnen houden. Zij hebben vast en
zeker een bepaalde soort genade van
staat, die hen in staat stelt uit altijd
nieuwe bronnen van energie te put
ten.
Toevallig trof ik van de week in
een klein gezelschap, dat tot diep in
de nacht bezig was alle mogelijke
wereldproblemen op te lossen, een
Haarlemse zakenvrouw, die met een
verrassende kordaatheid haar visie
op dingen van de dag gaf. Haar hob
by is wel de schoenenbranche, doch
zij ziet toch ook kans op andere ter
reinen iedereen de schoen aan te
trekken, die hem past. Zij was voor
mij het symbool en de levende wer
kelijkheid tevens van de harde za
kelijkheid en de menselijke emoties,
die samen de geslaagde zakenman of
-vrouw maken. Toen zij met een on
gelofelijke rapheid van tong haar
woordje deed, heb ik moeten vast
stellen, dat er voor dat slag later in
de hemel een aparte ruimte gereser
veerd wordt, omdat er anders nie
mand meer aan het woord zal ko
men.
Zij hebben echter dat karakter no
dig om ons Sinterklaasfeest te doen
slagen. En wanneer ik binnenkort bij
de schoorsteen een gevulde schoen
of een volle laars aantref, wil ik met
plezier het „dank-u-sinterklaasje"
zingen, maar dan tevens een ode
brengen aan de mensen achter de
toonbanken het personeel niet te
vergeten die met van vermoeid
heid loodzware benen hun laatste
dank-u-wel aan de laatste klant zeg
gen om tenslotte nog
net een speculaasje te
kunnen opknabbelen.
^VOORAL
EELLOff)
NET PAK
in het belang van de bond had ge
daan. Vijftien jaar was hij voorzitter,
vijftien jaar secretaris. Tijdens deze bij
eenkomst deelde men hem mede, dat
Z.H. de Paus hem onderscheiden had
met het gouden ere-kruis Pro Ecclesia
et Pontifice. Pastoor G. A. Jongejan van
de St.-Janparochie bracht als een der
sprekers, die huldigende woorden over
het hootd van de heer Spee uitstortten,
naar voren dat het volgens hem aan
de adjudant te danken was, dat de Haar
lemse kathedraal niet in handen was ge
vallen van de bezetters.
Op zondag 1 augustus kwam het werk
van de heer Spee nog eens in een bij
zonder licht te staan bij de herdenking
van zijn 40-jarig jubileum als politie
man. De waardering voor zijn jarenlan
ge arbeid meestal achter de scher
men bleek uit de toespraken tijdens
de receptie. Men huldigde hem vooral
vanwege zijn belangrijke opbouwende
werk in de politie-organisatie.
Vrijdagavond om 7 uur werd de 21-
jarige militair W. D. uit Zandvoort,
die met zijn bromfiets ter hoogte van
de Bentveldseweg de Zandvoortselaan
wilde oversteken, aangereden door een
uit Haarlem komende auto, bestuurd
door de heer J. A. uit Zandvoort,
De bromfietser werd een eind meege
sleurd. Met bloedende wonden en een
schedelbasisfractuur werd hij in ernsti
ge toestand door de Zandvoortse politie
per ziekenauto naar het St.-Elisabeth-
gasthuis in Haarlem vervoerd.
De opvoering van Vondels Lucifer,
die gisteravond voor de leden van
„Geloof en Wetenschap" in de
Haarlemse Stadsschouwburg zou
plaatsvinden kon wegens een brom
fietsongeluk van Johan Schmitz geen
doorgang vinden. Betekende dit voor
vele leden van de vereniging een teleur
stelling reeds eerder was een voor
stelling van de Lucifer toegezegd,
deze werd ruimschoots vergoed door de
opvoering van Tsjechows eerste „gro
te" toneelspel Iwanow, dat aanvanke
lijk in januari gegeven zou worden voor
„Geloof en Wetenschap". Voor sommi
ge leden hield deze verwisseling dan
ook een teleurstelling in, daar zij geen
toegansbewijzen meer konden bemach
tigen voor de aldus vervroegde Iwanow.
De aanwezige G. en W.-leden het
jeugdige element was zeer goed verte
genwoordigd genoten van een avond
voortreffelijk toneel, dank zij het emi
nente prestatievermogen van de beste
krachten van de Nederlandse Comedie,
het talent van regisseur Sjarow en de
vaardigheid van de schrijver Tsjechow.
Iwanow is de geschiedenis van een jon
ge, aanvankelijk idealistische Russische
landedelman, die zich niet kan aanpas
sen aan het degelijke, gezapige milieu,
waarin hij moet verkeren. Hij gaat
langzaam ten onder aan een overmaat
van schuldbewustzijn, een gevolg van
aanpassingsmoeilijkheden in dit bur
gerlijk milieu. Omdat deze hoofdper
soon uiterst gespannen gespeeld door
Han Bentz van den Bepg niet „ge
woon" wilde zijn, had hij een „bijzon
dere" vrouw gehuwd, van Joodse af
komst, die terwille van de man die zij
liefhad, haar geioof en haar familie
verloochende. Ook deze vrouw, ge
speeld door Lous Hensen, gaat haar on
dergang tegemoet, doordat haar echt
genoot steeds meer van haar ver
vreemdt, en doordat een al te recht
lijnig denkende, idealistische dokter
(André van den Heuvel) dit door zijn
goedbedoeld, maar ondoordacht optre
den in de hand werkt.
Het milieu speelt in dit stuk een gro
te rol, zo groot, dat het vaak te zeer
domineert boven de tragiek van de
hoofdfiguur. Wellicht is dit milieu ook
iets te gechargeerd weergegeven, met
name in het tweede bedrijf. De hier ge
tekende gezapigheid geeft evenwel aan
leiding tot verschillende goede creaties,
zoals de berooide graaf, gespeeld door
Paul Huf en de manzieke weduwe, een
creatie van Mimi Boesnach. Opmerke
lijk fel en vol nuanceringen was het
spel van Sigrid Koetse als Sacha, het
jonge buurmeisje, dat na de dood van
diens eerste vrouw, de echtgenote van
Iwanow dreigt te worden. Van de bij
figuren was Johan Fiolet wel de meest
Russische, als Iwanows buurman en la
ter schoonvader.
Advertentie
Houtplein
n vergelijking met voorgaande leden
tentoonstellingen is die welke
„Kunst zij ons doel" tot 2 decem
ber houdt in Huis van Looy ons niet
meegevallen. Was er in de laatste tijd
een duidelijk streven merkbaar om de
tentoonstellingsnorm zo hoog op te voe
ren als redelijk geacht mocht worden
in verhouding tot het karakter van de
vereniging, de onderhavige expositie is
een doorsnee van K.Z.O.D. zonder de
poging om het beste boven het ge
middelde te brengen. Men kan werk
van zoveel mogelijk leden laten zien,
maar ook kan men uitkomen met
slechts dat wat de moeite van het be
zichtigen waard is. Men sla de lief
hebbers ten deze niet te laag aan: de
Vishal-exposities hebben in dit opzicht
toch wel wat geleerd. Van de 120 uit
gehangen werken blijft bij nadere be
schouwing niet veel vermeldenswaardigs
over; bovendien misten we enige na
men die tot verhoging van de algemene
kwaliteit zeker zouden hebben bijgedra
gen.
Een en ander neemt niet weg dat er
individueel wel verrassingen te beleven
zijn en de ingezette verfrissing bij de
ze leden stand houdt. Zo iaat Mies
Deinum een viertal aquarellen van
flinke afmetingen zien die zeer vaar
dig opgebouwd zijn naar een decoratief
principe dat stoelt op grote ervaring
in het observeren van de natuur. P. C.
Kloes brengt een goed stilleven en een
ernstig dubbelportretdie wijzen op
verheldering en bevrijding. Zijn Hooi
schuur valt in deze inzending uit de
toon. Ook Jan Loots zet zijn eerder
aangevangen ontwikkeling voort. Joz. de
Ridder toont naast zijn knappe obser
vaties van paarden een ritmische sa
menvatting van dit onderwerp.
Een verrassing vormde voor ons het
bloemstuk van nestor Anton Molken-
boer, alsdoor een fauve, plezierig ge
schilderd. Andere oudere schilders on
der de exposanten zijn Wigersma die
verdienstelijk werk uit zijn jongere tijd
(1915) te voorschijn gehaald heeft en
Boot met een recent stilleven, knap
van compositie en behandeling.
H. Schoorl heeft in pentekeningen het
spel van licht en donker uitgpeuurd,
waarbij de nummers 3 en 4 ons het
meest interesseerden. Zo gemakkelijk
als G. Kroone het ons wil voorstellen
is het toch ook weer niet: zijn gouaches
zijn oppervlakkig.
Bij de dames treffen we van mej.
T. Fokkinga een schetsmatig gegeven
Interieur met tekenaars aan. Corry van
Heerden spreekt in Jongensportret per
soonlijke taal. Aan de Kade is een bij
zondere bijdrage van Julia Giesberts.
F. Souwer blijft in zijn monoohrome
schilderijen hardnekkig de tekenaar wie
de stift meer ligt dan hat penseel. Op
een wonderlijke wijze onderscheidt Het
Ontbijtje van C. J. Laan zich gunstig
van diens overige werk. S. H. de Roos
is op de gebruikelijke wijze vertegen
woordigd.
Voor zo weinig markants wel een erg
groot passe-partout! L. T.
