Atoommogendheden blijven stopsetting van
proeven aan ontwapeningskwestie verbinden
Internationale politieke actie
dringend noodzakelijk
Radio-actieve uitstraling na
atoomproeven plaatst geleerden
voor onoplosbare problemen
G8' dat
VJ
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1956
PAGINA 9
als een beangstigend getuigenis voor
het toenemende gevaar, waarin de be
volking van de wereld zich bevindt
door radio-actieve besmetting van
grond en atmosfeer. Die bevolking
beseft dit echter niet voldoende, om
dat de atoom-mogendheden hun onder
nemingen met het atoom voor mili
taire doeleinden zo veel mogelijk
geheim houden. Feit na feit maakt het
duidelijk, hoe dringend nodig interna
tionale politieke actie is om tot een
regeling te komen met betrekking tot
explosies waar radio-actieve stofuitval
het gevolg van is. Tot op heden heb
ben geen van beide grote atoom-mo
gendheden ooit werkelijk de bedoeling
gehad hun proefexplosies met grote
kernwapens op te geven, omdat men
deze kwestie altijd bleef verbinden
aan het ontwapeningsprobleem.
„Indien de graad van de
proefexplosies toeneemt
zal binnen de levensduur
van dit geslacht het punt
worden bereikt, waarop
zich ziekteverschijnselen
onder de mensen gaan
voordoen
(Van onze New Yorkse
correspondente)
k en groep van ongeveer tien Ja-
■Gl pahse meisjes kwam een paar
jj Weken geleden de subway bin-
W en enkele van hen kwamen
hh °ver en naast mij zitten. Aan
9 gezichten, halzen, armen en soms
ijjl^Pele handen kon men onmiddel-
zien, dat deze meisjes behoorden
k een grotere naar Amerika geko-
^9 groep, allemaal slachtoffers, die
qv atoomaanval op Hiroshima hebben
^leefd. Op initiatief van enige Ame-
anen werden deze meisjes ruim een
geleden naar de V.S. genodigd om
kosteloos een aantal operaties te
dergaan, waardoor hun verscheurde
Z'ehten weer zo werden hersteld, dat
t 2>ch in het openbaar konden ver
ben. Men zag nu aan hun hele ge-
zij niet meer het gevoel
t oden zich te moeten verbergen om
v. 'n angstaanjagend voorkomen. Een
^9 de meisjes vertelde mij, dat de
°eP enkele dagen later voorgoed
(j'Japan zou vertrekken. Wat ik
zag, was het beste resultaat, dat
£,9'erikaanse chirurgen met deze
^htoffers hadden kunnen bereiken.
-Niettemin liepen mij de rillingen
Cr de rug, wanneer ik naar ze keek
J1 andere reizigers in de ondergrondse
garden eveneens met nauwelijks ver-
rgen schrik naar wat ze daar zagen
9 moeizaam herstelde verwoesting:
Kochten, waarvan duidelijk te zien
g dat grote stukken er uit waren
Eeten ve?brand. Als men de
Vi^me littekens zag, de verkrampte
JlSers en wat rubber kinnen of
re gezichtsdelen van rubber leken,
j0 ®e.g men er enig idee van wat deze
k ,|e meisjes doorgemaakt moeten
bben.
VoÖeze herinnering stond mij weer
^°r de geest, toen ik een rapport over
^stralingsgevaren" doorlas, dat zo-
v st in New York door de „Internatio-
b Review Service" werd uitgegeven.
i?e> raPport bevat een uitgebreide za-
verzameling van feiten met be-
lw!^ng tot al de internationale onder-
o0j/?'ngen, die tot op heden voor
$ie en beperking van proefexplo-
Ve sHet grote kernwapens werden
j, richt. Hoewel nergens in dit rap-
t enige conclusie over de bijeenge-
documenten en feiten wordt
r°kken, kan het niettemin dienen
ilïiMiwJi
explosie in dat gebied plaats vindt. De V.N.
hebben daarop slechts een resolutie kunnen
laten aanvaarden, waarin de Engelse regering
„verzekert dat alle mogelijke veiligheidsmaat
regelen zullen worden genomen"
De Marshall-eilanden in de Stille Zuidzee
worden door Amerika beheerd onder
een trustschapovereenkomst met de
V.N., welke in 1947 werd gesloten. Amerika
noemt een deel van die eilanden „Gebied
voor Proefexplosies in de Stille Zuidzee" en
heeft daar sinds 10 jaar proeven genomen.
In 1946 dus vóór de trustschapovereen
komst en in 1947 heeft Amerika de bevol
king van Bikini en Eniwetok, twee der
eilanden, weggevoerd. Hier lieten de V.S. in
1952 in het geheim de eerste waterstofbom
exploderen. De bevolking van Bikini en
Eniwetok is daarna echter niet naar de
eilanden teruggebracht. Amerika heeft in
middels laten weten, dat beide koraaleilanden
waarschijnlijk niet meer bewoonbaar zijn „m
de afzienbare toekomst".
Behalve het onbewoonbaar maken van
deze eilanden, hebben proefexplosies in
1954 een regen van radio-actieve as op twee
andere Marshall-eilanden, Rongelap en
Utirik, doen vallen. De bevolking werd
geëvacueerd „na een onverwachte val van
radio-actief materiaal", veroorzaakt door een
verandering van wind gedurende de proef
nemingen op 1 maart van dat jaar. In een
klacht van de bevolking der Marshall
eilanden, gericht aan de V.N., staat o.m.
dat de bevolking van Rongelap en Utirik
nu in verschillende graad lijdt aan „ver
laging van de bloeddruk" en „brandwon
den, misselijkheid en uitvallen van hoofd
haar", terwijl „niemand hun met enige
zekerheid volledig herstel kan beloven".
weer de aanleiding om in die vage verkla
ring niets anders dan een nieuw propaganda-
gebaar te zien en de V.S. beschuldigden Rus
land van „geheime proefexplosies in de verder
af gelegen delen van het Russische grond
gebied". Dank zij deze onwrikbare stand van
zaken gaan beide grote atoom-mogendheden
dus door met hun explosies, terwijl Engeland
zich volgend jaar nog bij hen zal aansluiten
door het tot ontploffing brengen van een
waterstofbom op Christmas Eiland.
Naar aanleiding van dit alles zijn in de
loop der jaren petities en berichten bij de
Trustschapraad van de Verenigde Naties
binnen gekomen, waaruit de machteloosheid
blijkt van die volken in de wereld, die
blootstaan aan radio-actieve besmetting na
explosies. Wanneer men de menselijke
ravage van de overlevende slachtoffers van
Hiroshima voor ogen heeft gehad, krijgen
die petities iets aangrijpends. Men vraagt
zich echter af wie ter wereld behalve de
deskundigen nota heeft genomen van die
dramatische verzoeken, die krantenlezers
hoogstens hier of daar begraven in een oe-
richtje hebben kunnen vinden.
De bewoners van Westelijk Samoa hebben
een petitie gericht aan de V.N., waarin zij
„ernstige bezorgdheid" hebben uitgesproken
over de voorgenomen explosie op Christmas
Eiland, dat ongeveer 2000 km ten Noord
oosten van Westelijk Samoa ligt. Zij hebben
de V.N. verzocht te voorkomen, dat deze
Hieronder volgen de doses bestralingen
van sommige bevolkingsdelen op de Marshall
eilanden.
drie maal zo sterk waren als normaal.
De Amerikaanse Commissie voor de Atoom
energie heeft een driejarige studie gemaakt
van vis in een meer, waarin atoomafval werd
afgevoerd. De vis vertoonde het beenkanker
veroorzakende radiostrontium 20.00030.000
maal krachtiger dan het water (merkwaardig
genoeg) zelf bevatte. De vis groeide langza
mer en stierf vroeger dan dezelfde vissoort
in andere reservoirs. Twee vissoorten waren
in drie jaren in dit meer uitgestorven.
Deze inlichtingen zijn var. geen geringe
betekenis, wanneer men weet, dat Engeland
voor zijn radio-actieve afval de oceaan ge
bruikt.
Hoewel noch Amerikaanse noch Engelse
geleerden geloven, dat deze gang van
zaken al schade aan het mensdom heeft
toegebracht, kunnen zij deze geruststellende
verzekering toch niet met betrekking tot de
toekomst afleggen. Het Engelse rapport zegt:
Bevolkings
Betrokken
Geschatte
Graad van
groep
personen
dosis
huidbesmetting
Rongelap
64 inheemsen
175 röntgens
uitgebreid
Ailingnae
18 inheemsen
69 röntgens
minder uitgebreid
Rongerik
28 Amerikanen
78 röntgens
wemig
Utirik
157 inheemsen
14 röntgens
geen (meetbare)
Grote, onbekende gevaren
bedreigen het mensdom
Twee Japanse meisjes, slachtoffers van de atoomaanval op Hirosjima, hoopvol gestemd voor
hun vertrek naar de Verenigde Staten voor een medische behandeling.
(Foto Katholieke Illustratie)
*6Krs' P^htoffars van radio-actieve stofuitval van een Amerikaanse atoomproef,
ondergingen in de Verenigde Staten een medische behandeling.
(Foto Katholieke Illustratie)
Daar de Trustschapraad aanvankelijk niet
over eigen geleerden en fysici beschik
te, die onafhankelijk onderzoekingen
naar bestralingsgevaren konden instellen, is
in december 1955 door de V.N. een „Weten
schappelijke Commissie voor Effecten van
radiobestraling" opgericht. De taak van deze
commissie ligt overal waar de bestraling in
de wereld een gevaar betekent: de commissie
moet de veiligheid voor arbeiders, die op het
atoomgebied werkzaam zijn, controleren, de
vernietiging van radio-actieve afval, water
besmetting e.a. gevaren, veroorzaakt door
vreedzaam gebruik van nucleaire energie of
door kernexplosies voor militaire doeleinden.
Zoals bekend, ontstaat na een atoombom
explosie de z.g. „stofuitval" Deze uitval is
bijzonder groot, wanneer de bom op de grond
ontploft en stofwolken omhoog zuigt. Een deel
van die radio-actieve stofuitval blijft voor
maanden en jaren in de atmosfeer en stra
tosfeer. Het deel, dat na weken of maanden
weer neervalt, zou men de „onmiddellijke
stofuitval" kunnen noemen. Die komt meestal
met regen of sneeuw heer (en dringt dan
door tot in de grond en plantenwortels, zodat
al wie die planten als voedsel nuttigt er door
besmet wordt). De bestraling van deze „on
middellijke stofuitval" beperkt zich meestal
tot een bepaalde (hoewel nog altijd aanzien
lijk uitgebreide) streek. Doch het deel van de
stofuitval, dat jaren in de stratosfeer blüft,
wordt de „vertraagde stofuitval" genoemd.
Die kan ongeveer 275 jaren in de stratosfeer
blijven alvorens neer te komen in een niet te
bepalen gebied.
De huidige stofuitval boven Japan is niet
alleen het resultaat van Amerikaanse explo
sies op de Marshall-eilanden, maar ook van
Engelse en Russische proefexplosies. Engeland
neemt proeven in Australië en de Russische
explosies in Siberië zijn het dichtst bij Japan.
Het Japanse parlement heeft in februari van
dit jaar resoluties aanvaard, waarin op be
ëindiging van proefexplosies werd aange
drongen.
Sinds de serie proefexplosies van Amerika
en Rusland hebben veranderingen van
radio-activiteit in de lucht plaats gevon
den. Ook constateerden geleerden aan de
universiteit van Calcutta na de Amerikaanse
kernexplosie in de Stille Zuidzee van mei,
dat gewone groenten, melk en rijst radio
actief waren geworden. Stof in de straten
van Calcutta vertoonde sporen van radio
activiteit.
Planten en dieren in de oceanen staan even
eens bloot aan radio-actieve besmetting. In
het Amerikaanse rapport over bestralingsge
vaar, dat aan de Commissie van de Verenigde
Naties werd overhandigd, kan men lezen:
„Twee dagen na de proefexplosies met de
waterstofbom in 1954 werd waargenomen, dat
de radio-activiteit van de bovenwateren bij
Bikini een miljoen maal groter was dan de
natuurlijke radio-activiteit. Dit (radio-actieve)
materiaal werd afgevoerd er, verdund door
oceaanstromingen en 4 maanden later werden.
2.250 km van het explosiecentrum verwijderd
radio-actieve hoeveelheden gevonden, welke
„Ons onze huidige onvoldoende kennis reali
serend, kunnen wij niet ontkennen, dat, indien
de graad van proefexplosies toeneemt.wij
binnen de levensduur van dit geslacht de mijl
palen zullen bereiken, waarna ziekteverschijn
selen zouden kunnen worden gevonden onder
een klein deel van de wereldbevolking."
Tevens verklaart dit rapport, dat „schade aan
's mensen reproduktief mechanisme" (door
bestraling) „cumulatief en onherstelbaar is".
Het Amerikaanse rapport zegt: zelfs
zeer lage hoeveelheden bestraling kunnen
ernstige biologische gevolgen hebbep. Elke
bestraling die toevoegt aan de natuurlijke
bestraling veroorzaakt mutaties en is schade
lijk en cumulatief. Het erfelijkheidsmecha
nisme is veel gevoeliger voor bestraling dan
enig ander biologisch systeem. Bestraling
veroorzaakt mutaties en mutaties beschadi
gen de gehele soort.... Elke bestraling, hoe
gering ook, die de reproducerende cellen be
reikt, kan een daarop corresponderend gering
aantal mutaties veroorzaken".
Bij dit alles komen nu de gevaren van
het splijtbaar materiaal voor industrieel ge
bruik. Arbeiders in atoomfabrieken zijn
potentiële slachtoffers van bestraling. De
gevaarlijke aard van de bestraling voor
arbeiders ligt hierin, dat ioniserende bestra
ling niet kan worden ontdekt. Gevolgen
voor de gezondheid kunnen zich soms pas
na maanden of jaren, zelfs na twintig jaar
voordoen
De enige conclusie van het rapport „Bestra
lingsgevaren" luidt als volgt: „Het wegwer
pen van radio-actieve afval in de oceaan en
de bestralingsgevaren als gevolg .van proef
explosies kunnen alléén 'ondei controle Wor
den gebracht of beëindigd door internationale
politieke actie...." Maar hieraan wordt toe
gevoegd, r dat de ontzaglijke hindernis voor
doorvoering van zo'n actie de wedstrijd is
om kernwapens te kunnen perfectioneren.
Bovendien, zo meent Frankrijk: wanneer
proefexplosies nu worden beëindigd zullen
de drie mogendheden, die nu de atoomwapens
bezitten, „een soort' van monopolie van deze
wapens bezitten.een toestand, welke de
andere atoommogendheden.niet gauw
kunnen aanvaarden".
In deze situatie slaat niemand acht op de
kerstboodschap van Z.H. de Paus van het
vorige jaar, waarin Hü waarschuwde tegen
„te vele van zulke explosies": noch ook ne
mén politici nota van Churchills waarschu
wing, die in 1954 verklaarde, dat te veel
explosies ernstige gevolgen In de atmosfeer
kunnen teweeg brengen voor een duur van
5000 jaar. De bisschop van Chicago, B. J.
Sheil, en andere Amerikaanse religieuze lei
ders hebben president Eisenhower dit jaar nog
verzocht om (een .serie) explosies niet te
laten doorgaan. Zonder gevolg.
Intussen neemt het besmettingsgevaar voor
het mensdom gestaag, toe. Maar welke rege
ring neemt het initiatief tot een studie van de
mogelijkheden waardoor en de wijze waarop
een internationale actie tot stand zou kunnen
worden gebracht voor de oprichting van een
internationale controle-autoriteit?
MARION LAUDY
Op 13 juli van dit jaar verklaarde de Ame
rikaanse gedelegeerde bij de Verenigde
Naties, James J. Wadsworth, dat bij gebrek
aan een ontwapeningsovereenkomst „Amerika
verplicht is het (kern) wapen te ontwikkelen
voor onze veiligheid en dat van onze vrien
den in de wereld". En terwijl Rusland van
1946 tot maart 1955 telkens opnieuw om een
verbod tegen het nemen van proefexplosies
verzocht, verbond het dit verzoek steeds aan
de eis van een totaal verbod van elk (kleiner)
atoomwapen. Daar Rusland wist, dat dit nooit
door Amerika kon worden aanvaard, kon het
zelf veilig doorgaan met ontwikkeling van
zijn eigen program van kernwapens.
Een missie, uitgezonden door de V.N., ont
ving van een groep medische beambten, ver
bonden aan de Amerikaanse Commissie voor
Atoomenergie, een rapport met betrekking
tot de bevolking van Rongelap. Hieruit bleek,
dat de bevolking door de stofuitval op drie
verschillende wijzen bestraald, was, n.i.:
„doordringende gamma-bestraling van dt
gèhele omgeving had indirecte bestraling
van het lichaam tot gevolg; besmetting van
huid door stofuitval had plaatselijke bestra
ling van huid en schedel tot gevolg; en in
wendige besmetting vond plaats door het
opnemen van besmet voedsel en het inademen
van stofuitval in de lucht".
Bezoekuur bij twee ernstig verminkte slachtoffers vari de atoomaanval op Hiroshima. In de Verenigde Staten ondergaan zij een plastisch
chirurgische behandeling, maar ook daarna vertonen hun deerniswekkend gehavende gezichten nog dikwijls de sporen van de ver
schrikkingen, die zij hebben doorgemaakt.
(Foto Katholieke Illustratie)
Ook de Russische minister van buiten
landse zaken verklaarde, dat de Sovjet-
Unie bereid was over beëindiging van
proefexplosies te onderhandelen het zij in de
V.N. of er buiten maar hij vermeldde er
geen enkele voorwaarde bij. Dit gaf Amerika
Volgens de Amerikaanse Nationale Acade
mie voor Wetenschappen is het gevaarlijk,
wanneer een individuele persoon meer dan 50
röntgens (bestralingseenheden) ontvangt tot
zijn 30e jaar en nog eens 50 tot zijn 40e jaar.
