Geen uitvoerende taak
voor de IJmondraad
Hongarije
weigert V.N.-
waarnemers
Fins oorlogsboek dat opgang
gemaakt heeft
Grote raadsmeerderheid wil communisten
uit de commissies
Tip-Top
Creme PufF'
DE NATUUR ALS KUNSTENARES
Koos Naber werkt met vergroeide boompjes,
takken en wortels
-
GESCHENKEN
Elizabeth
Regering acht vrijwillige IJmond-
samenwerking ontoereikend
Max Factor
Marokk. tassen
en pouffes
ANDRÉA
mi
GOUDSTROOM
W
Schoonheid is het
mooiste geschenk
In het Emmer bos staat een museum
Gretha de Bruijn
m
Leiding nodig
VAN NIEL
Een GESCHENK van KAN
Een geschenk dat een glimlach tovert
Interview met Kadar
in de Pravda
DE ONBEKENDE SOLDAAT"
Hockeyprogramma
ïilL wv"~3
ADVOCAAT
Max Factor-artikelen
Parfumerie
max Factor's
Ziekenfonds
verzekering
voor de Hongaren
Ski-uitrustingen
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1956
PAGINA 13
?i
SCHOONHEIDSPREPARATEN
LOTIONS - PARFUMS
PARFUMS - BIJOUX
Grote Houtstraat 92 - Tel. 12160
TURKS SCHIP IN
MOEILIJKHEDEN
Gr. Houtstr. 163 - Tel. 12393
Bevolking Zandvoort
III N 'uwe''erHorloger
JVHIt Barteljorisstraat 2 - Tel. 13004 - Haarlem
De expositie van „Kunst
zij ons Doel"
Morgen is het Klaproosdag
1/1 fles f. 4.40
1/2 fles f. 2.35
Met verse eieren, Hollandse brandewijn,
suiker en vanille, niets meer,
maar ook niets minder!
Het is de beste advocaat waar de
naam GOUDSTROOM op staat
DANIEL VISSER Z00NEN
VELSEN
CREME PUFF maakt verder zoeken naar het ideale
geschenk overbodig. Deze meesterlijke creatie van
Max Factor staat bovenaan het verlanglijstje van elke vrouv^.
crème make-up basis
en poeder in één!
Complete
WÊ
Jn de toelichting op het ontwerp van wet tot bevordering van een even
wichtige ontwikkeling in het gebied van de IJmond, thans ingediend
bij de Tweede Kamer, wjjdt de regering een uitvoerige beschouwing
de noodzakelijkheid van bijzondere bestuursvoorzieningen in dit ge
bied. De te verwachten ontwikkeling voor het IJmondgebied maakt het
Noodzakelijk op korte termijn maatregelen te treffen, welke er toe leiden,
dat in dit gebied een beleid wordt verzekerd, afgestemd op de belangen
Van de agglomeratie van het geheel. Daarbij zullen zo nodig de inzichten
Van een gemeentebestuur met betrekking tot het tempo en de wijze van
°ntwikkeling van haar territoir ondergeschikt moeten worden gemaakt
aan de belangen van het geheel.
De regering constateert, dat in feite in het beleid der drie gemeente
besturen sterk uiteenlopende tendenties bestaan, welke wortelen in de
historie. In de op zichzelf verklaarbare drang in de gemeente Velsen tot
eett voortgaande en sterke uitbreiding van de kern IJmuiden en in de
Moeilijkheden, welke voor Beverwijk en straks ook voor Heemskerk onver
mijdelijk moeten voortvloeien uit een stadsuitbreiding in het tuinbouw
gebied, ligt het gevaar opgesloten van een verlegging van het accent
Daar de zuidoever en van het onvoltooid blijven van het noordelijk deel
van de agglomeratie. Dit zou volgens de regering betekenen, dat op een
^an de meest kardinale punten de toekomstige ontwikkeling ernstige be
lemmeringen zou ondervinden.
De feitelijke gang van zaken in de
«jd sedert het uitbrengen van het In-
terimrapport IJmond van de werkcom-
Missie voor het westen des lands in
1951 uitgebracht, heeft bevestigd, dat
bet bovenbedoelde gevaar aanwezig is.
De voornaamste activiteit op het gebied
Jan de woningbouw wordt ontwikkeld in
De gemeente Velsen, en wel goeddeels
°P de zuidoever. Hetzelfde geldt voor
Plannen met betrekking tot gebouwen,
bestemd voor de openbare dienst of
Voor culturele doeleinden. Deze tenden
ties zullen zich ongetwijfeld ook in het
Vervolg doen gelden, zolang niet een
gemeenschappelijke richting aan het
door de drie gemeenten te voeren beleid
is gegeven.
In het bestaan van deze tegenstelling
Diag niet worden berust, aldus de re
gering. Nodig is het geven van leiding,
Welke de ontwikkeling in goede banen
kan leiden. Tijdig dient vast te staan,
Waar nieuwe woonwijken zullen verrij
zen, waar industrie-terreinen kunnen
Worden aangelegd, welke gedeelten van
bet gebied van de IJmond voor recrea
tie zullen worden bestemd, hoe het tra
cé van de wegen zal zijn, enz. Te dezer
Zake is een coördinatie van het beleid
der gemeentebesturen van Velsen, Be
verwijk en Heemskerk noodzakelijk. De
regering wijst daarbij op de streekplan-
hen, welke echter onvoldoende worden
geacht.
Ook de instelling van een advies
college voor de IJmond, zoals dit jaar
is geschied op basis van vrijwillig
heid, acht de regering onvoldoende.
Bij kennisneming van deze regeling
blijkt, dat zij niet op de wet gemeen
schappelijke regelingen is gebaseerd,
doch bestaat uit een drietal gelijklui
dende, eenzijdige verklaringen van
de verschillende gemeentebesturen.
De regeling voorziet in de „mogelijk
heid" van een „advies" door het
IJmondcollege, welk advies de ge
meenteraden, indien het tegen hun
zin uitvalt, niet zullen behoeven op te
volgen. Het behoeft volgens de rege
ring geen betoog, dat een dergelijk
advies, wanneer belangrijke proble
men, waarbij conflicterende belangen
een rol spelen, tot een oplossing ge
bracht moeten worden, weinig heil te
verwachten valt.
Een tweede bezwaar tegen het over
laten van de toekomstige ontwikkeling
kan de samenwerking van de betrokken
gemeentebesturen is, dat het beleid ten
aanzien van de IJmond niet primair af
hankelijk mag worden gesteld van de
afweging van de belangen van de drie
betrokken gemeenten afzonderlijk. Dit
beleid dient volledig te worden afge
stemd op het belang van het gehele ge
bied van de IJmond. Het zou daarom
rninder juist zijn dit beleid toe te ver
trouwen aan een orgaan, dat in zijn sa
menstelling al te zeer veelal tegenstrij
dige belangen van de gemeenten ge
presenteerd vindt. Overigns zijn hier
in meer dan één opzicht ook nationale
belangen bij betrokken
In de derde plaats wordt de figuur
Van de samenwerking krachtens de
Wet gemeenschappelijke regelingen on
toereikend, omdat zij slechts de moge
lijkheid biedt van samenwerking voor
de behartiging van bepaalde belangen.
In het onderhavige geval zijn vele en
velerlei belangen in het geding.
De sub-commissie van de werk-com-
Missie voor het westen des lands heeft
Ook nog andere mogelijkheden overwo
gen. In meerderheid was zij van me
ning, dat samenvoeging van de drie ge
meenten, gepaard gaande met de instel-
hng van een adviserend lichaam, de
aangewezen oplossing zou zijn. De wen
selijkheid van samenvoeging werd ge-
l.rond op het feit, dat „dan een plaatse-
tik bestuur in het leven zal worden ge
roepen, dat de verwezenlijking van de
bi het interim-rapport gegeven concep
tie voor de IJmond tot taak heeft."
Naar het oordeel .van de ministers zyn
Voor samenvoeging van de drie ge
beenten argumenten aan te voeren.
Aldus zou in elk geval, althans na ver-
loop van zekere tijd, de noodzakelijke
eenheid van bestuur beter tot haar recht
«omen dan bij handhaving zonder meer
Van de bestaande bestuursorganisatie.
Hiertegenover staat evenwel, dat
samenvoeging van gemeenten ook
al gaat zij gepaard met een interne
decentralisatie van het bestuur der
nieuw gevormde gemeente een
maatregel is, met de hantering waar
van grote behoedzaamheid dient te
worden betracht. Is het redelijkerwijs
mogelijk dooi- andere passende maat
regelen, welke het bestaan van de be
trokken gemeenten niet aantasten,
het beoogde doel te bereiken, dan
moet daaraan volgens de regering de
voorkeur gegeven worden. Zij is van
mening, dat in casu door bestuurlijke
voorzieningen, waaraan het bestaan
van de gemeenten Velsen, Beverwijk
en Heemskerk niet behoeft te worden
opgeofferd, een evenwichtige ontwik
keling van het gebied van de IJmond
voorshands voldoende kan worden
verzekerd. Onder deze omstandighe
den behoort naar haar mening thans
niet tot samenvoeging te worden over
gegaan.
Volgens de regering moet de voor
keur gegeven worden aan een IJmond
raad, die niet zelf rechtstreeks bestuurt,
doch alleen richting geeft aan het beleid
van de gemeentebesturen. De uitvoering
van de te treffen maatregelen wordt
hierbij in beginsel geheel aan de ge
meentebesturen overgelaten. Een uit
zondering is slechts gemaakt voor het
geval de gemeentebesturen nalatig zou
den zijn in het tot stand brengen van
de in het kader van het werkplan en
de plannen van uitvoering noodzakelijk
ke maatregelen. In dat geval zullen ge
deputeerde staten op kosten van de be
trokken gemeente kunnen optreden.
De inhoud van het wetsontwerp,
waarvan wy donderdag de voornaam
ste inhoud reeds publiceerden, is dan
ook in hoofdzaak bepaald door twee
elementen, te weten enerzyds door het
belang van een evenwichtige ontwikke
ling in het gebied van de IJmond en
anderzyds door het belang, dat zoveel
mogeiyk aan de gemeentebesturen
wordt overgelaten.
Advertentie
VOOR DE MODERNE VROUW
van:
ELIZABETH ARDEN
GUERLA1N
LANCÓME
CARVEN
MAX FACTOR
YARDLEY
HAMOL
VITAMOL
COMPROMIS
SCHIAPARELLI
HUDNUT
CHANEL
JAQUES FATH
LANVIN
CARON
OLD SPICE
MARCEL ROCHAS
WORTH
JEAN PATOU
LENTHÉRIC
Advertentie
PREPARATEN VAN
bij
De sleepboot Titan van Bureau Wijs
muller te IJmuiden heeft vanmorgen om
zes uur het Turkse schip Rusen, groot
4427 brt, op sleeptouw genomen naar
Rotterdam. De Rusen dreef 30 mijl
westzuidwest van IJmuiden en 18 mijl
noordwest van Hoek van Holland in een
gevaarlijke positie. Het schip was leeg
en dreigde op de kust te lopen. Het eerste
noodsein werd vannacht om half twee
ontvangen. De Titan was drie minuten
eerder bij de Rusen dan de sleepboot
Maas van L. Smit Co. Ook de Zeeland
is nog naar buiten geweest, maar de
Titan kon het karwei alleen klaren. De
bemanning van de Zeeland was na een
wereldreis van een half jaar dus al weer
gauw in touw.
Advertentie
Het aantal inwoners van Zandvoort
nam in oktober toe van 13.138 tot 13.219.
Het geboorteoverschot bedroeg 20, het
vestigingsoverschot 61 personen.
Indien de stichting culturele kring
,,'t Helm" in Zandvoort haar bestaans
recht nog had moeten bewijzen, dan
heeft zij dat donderdagavond gedaan.
De Spaanse dansavond, gegeven door
Susana Audeoud en José Udalta, is een
eclatant succes geworden. Dit beroem
de danspaar heeft in een uitgebreid,
met hoofse gratie en bruisend tempera
ment gegeven programma de talrijke
bezoekers een onvergetelijke avond be
zorgd.
Wij noemen het rondo „Don Juan"
waarin deze drie vrouwen uit ver
schillende streken van Spanje (gedanst
door Susana) ontmoet. Beklemmend
was het thema van Don Juan waarin
hij zijn teleurstelling en woede uitbeeldt
als Jota van Aragon hem heeft verla
ten. Het danspaar toonde zich subliem
in het voetenwerk hetwelk in Excuen-
tro ritmico als enige begeleiding het
ritme aangaf. Ontroerend en boeiend
waren de flamencozangen van Pepe de
la Matrona, op de guitaar begeleidt
door Paco Hernandez. Ramon Castillo
was een uitstekend pianist. Een ensem
ble dat luide bijval ontving welke aan
het lot overging in een enthousiaste
ovatie van het publiek.
Advertentie
^andvoortselaan 75 Heemstede
Telefoon 36827
Gr°te sortering: Franse, Italiaanse,
Weense bijoux
De Hongaarse premier, Janos Kadar,
hee in een interview met een corres
pondent van het communistische partij
blad van de Sovjet-Unie, de Pravda, ver
klaard dat zyn regering geen waarne
mers van de Verenigde Naties in Honga-
rpe wenst, omdat „"eel mensen geen ver
schil meer zien tussen Amerikaanse
strijdkrachten en die van de Verenigde
Naties, tussen Amerikanen en vertegen
woordigers van de Verenigde Naties. De
aankomst van afgezanten van de V.N. in
Hongarye zou de mensen in verwarring
hebben kunnen brengen". Het interview
van Kadar is vandaag aangehaald in een
nieuwsbericht van het officiële Russische
nieuwsagentschap Tass.
Volgens Kadar waren de Russen „mo
reel verplicht" in Hongarije tussenbeiden
te komen. „Het feit dat de Hongaarse
regering om die hulp vroeg en dat de
Russische regering besloot om haar te
verlenen, is een duidelijk bewijs dat zij
hard nodig was", aldus Kadar. Hij sprak
vervolgens over het „Horthyïstische uit
vaagsel", dat „met wapens en materiaal
was uitgerust". „Als die mannen erin
geslaagd waren zich van de macht
meester te maken, zouden zij alles heb
ben gedan, wat hun chefs in het buiten
land van hen zouden hebben verlangd.
Dat moet nooit vergeten worden", zei
de Hongaarse premier. Kadar deelde
eveneens mee dat aan sommige „volledig
rechtmatige" eisen van het arbeidende
volk op het ogenblik niet kon worden
voldaan, omdat eerst het leven weer
normaal moest worden en wet en orde
hersteld moesten worden. Ondertussen
heeft de Hongaarse regering haar hoop
gevestigd op premier Nehroe van Indië
en de premier van China, Tsjoe En Lai,
voor een veelbelovende bemiddeling in
de politieke impasse in Hongarije, aldus
voegde Kadar hieraan toe.
(U.P.
De Expositie van werken der leden
van het Genootschap „Kunst zij ons
doel" in het „Huis van Looy" te Haar
lem, werd tot heden door meer dan 300
bezoekers bezocht.
Op deze tentoonstelling, waar 10 pet.
van de verkoopwaarde der werken,
wordt afgedragen aan „Hulp aan de
Hongaren" Is reeds een aantal schilde
rijen verkocht.
Tot en met a.s. zondag is er nog ge
legenheid de tentoonstelling te bezoe
ken.
De Klaprooscollecte, die oorspronke
lijk op 10 november zou plaats vin
den, doch in verband met de grote ac
tie voor Hongarije werd uitgesteld,
wordt nu morgen gehouden.
Hopelijk zullen alle bewoners van
Haarlem, Heemstede en Bloemendaal
een gul geldelijk offer brengen en zich
tooien met de „Klaproos" als dank aan
hen, die vielen voor onze vrijheid.
Collectanten kunnen bussen halen bij
U.V.V., Grote Houtstraat 142 (Prove
niershuis).
99-
Er is deze dagen onder de titel „De
onbekende soldaat" uit handen van
de heer en mevrouw Broersma-
Luomajoki een vertaling verschenen
van een Fins oorlogsboek. Allert de
Lange uit Amsterdam heeft dat boek
uitgegeven en als men van het gehele
werk verder niets afwist, zou men het
kunnen openslaan met dezelfde welwil
lende aandacht, waarmee ieder verzorgd
boek in handen genomen moet worden.
Doch helaas, ook de litteratuur raakt
hoe langer hoe meer in handen van
hen, die meer van de mammon dan
van de muze houden. Met andere woor
den: het oordeel van de objectieve le
zer wordt niet meer afgewacht. De re
clame is u voor en nog eer ge een
pagina hebt kunnen opslaan, daveren
u de superlatieven in de oren.
„Een Finse fabrieksarbeider schreef
deze oorlogsroman, die een sensatio
neel succes beleefde. De schrijver,
Vainö Linna, een stille, bescheiden
werker, verdient zijn dagelijks brood
als weefmachine-reparateur in de tex
tielfabrieken van het Finlayson-Fors-
sa-concern te Tampere, het moderne
„Manchester" van Finland.
Sedert de eerste druk van „De On
bekende Soldaat" zijn er alleen al in
Finland niet minder dan 300.000 ex.
verkocht. Tegelijk met de Nederland
se uitgave, bewerkt door dr. R. K.
Broersma-Luomajoki en Sj. Broer-
sma, verschijnen vertalingen in Enge
land, Duitsland, Noorwegen, Denemar
ken en andere landen. Dit hoogst op
merkelijke werk, dat een monumen
taal beeld geeft van het Finse solda
tenleven en de jongste tragische oor
log, die de Finse David tegen de Rus
sische Goliath moest voeren, is door
de filmmaatschappij Suomen Filiteol-
lisuus ver lmd".
Gerechte goedheid, denkt ge, daar zit
ik weer met een meesterwerk op de
schoot en geschrokken van zoveel ver
antwoordelijkheid kijkt ge van uw boek
omhoog. Uw oog valt op de krant, die
op tafel ligt. Daar wacht u verrassing
nummer twee. De Finse regisseur van
bovenbedoelde film, de heer Edvin
Laine zo leest men is voor de Ne
derlandse première naar Schiphol gevlo
gen. Daar heeft hij zoals dat meer
en meer gebruikelijk wordt zijn hart
gelucht tegenover de saamgestroomde
verslaggevers. Dat mijn film in Amerika
verboden is, vind ik belachelijk. Ze ma
ken zelf tientallen films, waarin heel
wat meer sadisme en wreedheden voor
komen. Natuurlijk, de oorlog is wreed,
maar dat is niet onze fout".
Even uitblazen, denkt ge, maar op de
volgende krantenpagina treedt de bio
scoopexploitant met zijn advertentie
naar voren. Hij citeert een hele reeks
filmcritieken uit zeer gerenommeerde
Europese bladen: deelt mee, dat de
film ook nog werd verboden voor het
filmfestival te Cannes, doch dat ze te
Berlijn werd bekroond en als men al
die wetenschap tot zich heeft genomen
mag men ten lange leste het boek, dat
tot dit alles aanleiding gaf, openslaan.
Misschien kan men na op deze
Heren, le klasse: BMHC-Be Fair.
Overgangsklasse': HGC-BMHC, Victo
ria-Alliance, Amersfoort-Strawberries.
Promotieklasse: Spirit-BMHC 3, Alk-
maar-Zandvoort, Eechtrop-Kraaien, HBS
-Amsterdam 3, Fit-BMHC 4.
2e klasse: HGC 3-BMHC 5, Dem-Adel-
borsten, Strawberries 2-Hermes, Allian
ce 2-Pinoké 2, Amsterdam 5-Zandvoort
2, Amsterdam 4-HBS 2.
3e klasse: BMHC 7-HGC 5, Ever Swift-
Kieviten 2, Hermes 2-Strawberries 3,
Eechtrop 2-Pinoké 4, BMHC 6-Be Fair
4, Amsterdam 6-HBS 3.
4e klasse: BMHC 8-Zandvoort 3,
Strawberries 4-Zuidwyck 2, Alliance 3-
Eechtrop 3, HBS 4-Leiden 4.
Onderbond: Hoorn 2-Eechtrop 4, Dem
2-Alkmaar 5, Alliance 5-Saxenburgers,
Alliance 4-Fit 3, Ever Swift 2-HBS 6,
Saxenburg 2-HIC 6.
Dames, le klasse: Be Fair-BDHC.
Promotie-klasse: HIIYC-Strawberries,
Victorie-Alliance, BDHC 2-Kampong,
2e klasse: BDHC 3-Spirit, Alliance 2-
Rood Wit, HBS-Togo 2, Alkmaar-Dem,
Hermes-Strawberries 2.
3e klasse: Cl. te Werve 2-BDHC 4,
Alliance 3-Kieviten 3, BDHC 5-Kraaien
2, Ever Swift-Hermes 2, Rood Wit 2-
Eechtrop, Amsterdam 3-HBS 2.
4e klasse: HGC 4-BDHC 6, Ever Swift
2-Kieviten 4, Dem 2-Alkmaar 2, Straw
berries 3-Terriërs, Kraaien 3-Eechtrop
2, Hoorn-Zandvoort.
Onderbond: Eechtrop 3-Alkmaar 3,
HBS 4-Pinoké 4, Saxenburgers-Rood
Wit 3.
Advertentie
OPGERICHT 1714
Bij ontsteltenis van de nestor van de
raad heeft de heer J. van Os van den
Abelen namens de meerderheid uit de
raad meegedeeld hoe deze meerderheid
over de zaak der uitbanning van com
munisten uit de raadscommissies denkt.
„Wü wensen niet, dat de gang van
zaken in de raad met betrekking tot
de verhouding jegens de communisten
zal worden gekenschetst door kleine
plagerijen of door een spel van kat en
muis van 28 tegenover 3 raadsleden.
De leden van het college van B. en W.
hebben in dit opzicht hun voorbeeld ge
geven door de vragen der communisti
sche raadsleden even consciëntieus te
beantwoorden als die der overige raads
leden. In dit verband moge ik, aldus
spreker, wel de persoonlijke opmerking
maken, dat ik hoop, dat allen, die in
deze raadzaal werken en met of over
communisten zullen spreken, zich bij
hun woordkeus meer zullen laten lei
den door him wil om te overtuigen, dan
door hun wens om zo grof mogeiyk
te prikkelen. De democratie stelt in dit
opzicht haar eisen.
Om het mogeiyk te maken in de toe
komst ons correct jegens de communis
ten te gedragen zonder ook maar de
schijn te wekken dat er geen diepe kloof
tussen hen en onze opvattingen zou be
staan, welke juist in deze dagen zo
scherp aan de dag is getreden, achten
wij ons in geweten verplicht de enige
daad te stellen, welke wp als raads
leden stellen kunnen. Daarom zullen de
meesten onzer vóór het voorstel van
B. en W. stemmen, overigens met ppn
in het hart en zonder leedvermaak, al
dus de heer J. van Os v. d. Abeelen.
wijze tot een boek te zijn ingeleid
niet zuiver oordelen. Men verwacht be
klemmende, doordringende beschrijvin
gen, men speurt naar politieke tenden-
zen (bekroond in Berlijn!) en alles wat
men ervaart is naar onze smaak
niet beter dan wat men in tientallen
andere oorlogsboeken kan vinden. Linna
is geen Ernie Pyle, geen Irwin Shaw
of Theodor Piievier. Zijn proza is beel
dend noch indringend, intrige en com
positie zijn uitermate zwak en het Ne
derlands, waarin zijn roman tot ons
komt, is moeizaam en stroef. Het ver
haal is het verhaal van de Fins-Rus
sische oorlog van 1940. Daarin zijn zo
als in iedere oorlfog vele zeer af
schuwelijke dringen gebeurd en Vainnö
Linna vindt het nodig die uitvoerig en
duidelijk weer te geven. Hij /ekent af
met veel rasvertoon van vaderlandslief
de en wij kunnen ons voorstellen, dat
dat element in Finland bijval geoogst
heeft. De in Nederland nog altijd met
een aureool omgeven Lotta vindt in zijn
ogen weinig genade en zo is er nog het
een en ander, dat opvalt en treft. Ont
roerd raakt men echter nergens en wij
moeten bekennen, dat wij op de duur
de uitvoerige verhalen over de ver
schrikkelijke gevechten en de daarbij be
gane wreedheden snel en verveeld
hebben doorgenomen. Het kan nog zijn,
dat dit boek door de bewerking van het
echtpaar Broersma aan oorspronkelijke
kracht heeft ingeboet. Doch hoe dit zij,
zoals het er ligt, is het een middelmatig
en enigszins langdradig oorlogsboek. Al
le bazuinstoten ten spijt. Alb. W.
Advertentie
zijn verkrijgbaar bij
PAARLAARSTEEG 3—5—7
GROTE HOUTSTRAAT 129
Advertentie
■7
.-SS
Creme Pull (handelsmerk) betekent Max Factor Hollywood creamy'powdenmake-up.
MAX FACTOR HOLLYWOOD IMP. MARFAC N.V., HUDDESTRAAT Si AMSTERDAM
In de late herfstmiddag hebben we
Emmen, dat na de terugslag in
het verveenbedrijf en de crisis van
ca. 1930, volgebouwd en volgeïndustria-
liseerd raakt, achter ons gelaten en zijn
we gewandeld naar het museum van
Koos Naber de man, die beweert de
natuur als kunstenares in dienst te heb
ben gelegen aan het door dennen
ingesloten Zandmeer, een stuk bulten
Emmen. Daar, ver van de geluiden van
het jachtige, moderne leven, hoort men
het mysterieuze ruisen van de statige
bomen, en ziet men de gouden stralen
van de herfstzon
gefilterd door de
ontelbare takjes en
dennenaalden, krij
gertje syvelen op de
roestbruine bos
grond, die zacht
glooit naar het rim
pelende, inktzwarte
water van het vij
vertje, dat zich
koestert in de zeld
zame oktoberwarm-
te.
Het is geen won
der dat Koos Na
ber zich reeds ne
gen jaar lang ver
heugt daar te wo
nen, op dat rustige
plekje in Gods
vrije natuur, in een
kleine, door hem
zelf van kisten en
ijsmachines getim
merde bungalow,
bij het theehuis ,,'t
Zandmeer", dat
wordt geëxploi
teerd onder zijn
leiding. Koos, bij
na vijftiger, is een
rare kerel. Dat
weet men zo lang
zamerhand wel in
Emmen. En van de
kleine parmantige
baas af, die bij de
zusters op de frö
belschool matjes
vlecht, tot de oud
ste figuurlyk
van Drees trekken
de grijsaard toe, zij allen kennen (Ome)
Koos Naber. En geen wonder, niet ieder
een immers zwerft met twee honden
een paar katten, en.... een gans door
het bos, en zelfs een enkele maal door
het dorp
Koos heeft nog een merkwaardige
liefhebbery. En het is juist deze hobby,
die ons in kennis bracht met „de kun
stenaar uit het bos", zoals hy zichzelf
noemt in een folder. Op zijn wandelin
gen door het uitgestrekte woud name-
lijk, of door het veen, vond hy hout,
De organisaties van algemene zieken
fondsen menen, dat voor de fondsen
aanleiding bestaat, de Hongaarse vluch
telingen ,die in ons land vertoeven, in
de vrijwillige ziekenfondsverzekering op
te nemen, zonder beperkende bepalin
gen met betrekking tot leeftijdsgrens en
wachttijden en zonder uitsluiting voor
ziekten en kwalen, waaraan zij op dit
ogenblik misschien lijdende zijn. De
organisaties van artsen, tandartsen,
apothekers en vroedvrouwen hebben
haar volle instemming hiermede betuigd.
De voorzitter van de ziekenfondsraad
heeft de fondsen medegedeeld, de op
vatting der organisaties gaarne te steu
nen.
Als zich onder de vluchtelingen al
leenstaande kinderen bevinden, die in
verzekerde gezinnen worden opgeno
men, kunnen de fondsen deze kinderen
verzekeren op dezelfde voet als bui
tenlandse pleegkinderen, die hier jaar
lijks plegen te komen en die mede
verzekerd worden krachtens de ver
plichte of vrijwillige verzekering van
het gezin, waarin zij worden onderge
bracht.
Voor vluchtelingen, die in het ar
beidsproces in ons land worden opge
nomen en in loondienst treden, zodat
zij verplicht verzekerd worden, vervalt
uit den aard der zaak de aanvankelijke
vrijwillige verzekering.
Het bovenstaande geldt tevens voor
een zeer beperkt aantal Hongaren, die
in Nederland by familie waren komen
logeren en nu niet naar hun land te
ruggaan, aldus de ziekenfondsraad.
Koos Naber laat een van zijn beeldjes in zijn museum zien.
doodgewoon hout, waarin hy de wonder-
ïykste vormen zag. Koos ontdekte hoe
de natuur zelf op de meest volmaakte
wijze vaak modelleert. Zo weinig moge-
lük wijzigt hy de oorspronkeiyke vorm.
Hy doet hier en daar een onderdeel
wat sterker uitkomen, en snijdt er een
kopje op. De resultaten zyn verbluf
fend. Koos ging door met verzamelen.
De collectie werd voortdurend groter.
Meer dan eens gebeurde het, dat hy
van een tocht in het veen terugkeerde
met stukken kienhout, reeds duizenden
jaren oud, die hem boeiden om hun
vorm, en waaraan hy gestalte gaf.
Koos kreeg naam. En zo ontstond ver.
leden jaar, hy was toen reeds drie en
een half jaar verknocht aan zijn kunst,
het door hem zelf in enige dagen ge
timmerde museumpje, dat precies zo
als al zün voorwerpen uit hout is ver
vaardigd.
Zelfs de opschriften: „Museum" en
het daaronder staande „De natuur als
kunstenares" zijn gemaakt van takjes.
Spoedig daarna werd hem de mogelijk
heid geboden te exposeren in „Arti et
Amicitia" te Amsterdam. En het zat
hem mee. Koos bleef exposities hou
den. Ook in de verschillende kazernes.
„Ik wees de soldaten er op wat de na
tuur zoal kan doen, en zei dat hierin
een vorm van vrije-tijdsbesteding zit",
vertelde hij.
De in Emmen geboren Koos Naber
had via het banketbakkersvak, dat hij
leerde in Groningen, en het lunchroom-
bedrijf, zijn bestemming gevonden. Dui
zenden bezoekers trekt het museum,
waarin Koos zelf, immer even enthou
siast, explicatie geeft van zijn ruim
200 werkstukken. Glimlachend, en met
een ontwapenende eenvoud, vertelt de
ze man, dat de Unesco belangstelling
heeft getoond, dat er films zijn ge
maakt, voor televisie en bioscoop, over
zijn „kunst". Verkopen doet hu niet.
Zelfs toen verleden jaar iemand hem
vüfhonderd gulden bood voor zijn „da.
me in de storm" weigerde hü hierop
in te gaan. Eerst wil hij een dubbele
collectie hebben. Zover is het echter
nog lang niet.
In zijn knusse woning, temidden van
het her en der verzamelde antiek, heeft
Koos ook wel de kleine Nicolaas
Kroese genoemd ons later, terwijl de
zelfbereide rode wijn parelde in de
fraaie, oude kelkvormige drinkglazen,
toevertrouwd, dat hij houdt van kunst
rijden op de schaats, en dolgraag om
gaat met paarden. En als afscheid pakte
hij een grote zaag en met een strijkstok
ontlokte hij aan het instrument, met
vreemd vibrerende tonen, een weemoe
dig lied. Vragend keek hij ons daarna
aan. We hoefden hem niet teleur te stel
len. Ook deze vorm van „kunst" was hij
meester. W. V.
Advertentie
in diverse prijzen.
SPORTMAGAZIJN
Twijnderslaan 7 - Haarlem - Tel. 15116
KJ MOEREN
Het museum van Koos Naber in de Emmerdennen bij het Zandmeer te Emmen.
